ERNEST SOLVAY.
KORT VERHAAL
1031
m.48
ONS WEKELIJKSCH
KNIPPATROON.
Uitvinder, filantroop en industriëel.
Bij den honderdsten gedenkdag
van zijn geboorte.
Den 16deu April is het honderd
jaar geleden, dat de Belgische uit
vinder, industrieel en filantroop
Ernest Solvay werd geboren. Alle
scheikunde-leerboeken vermelden
het naar hem genoemde procédé om
soda uit keukenzout te bereiden.
Deze vervaardigingsmethode maak
te een rendeerende productie van
soda mogelijk; het beteckende voor
de industrie een besparing van hon
derden millioenen franken, waarvan
er ettelijke in de kas van den uitvin
der belandden. Zijn verworven for
tuin besteedde Solvay voor de stich
ting en instandhouding van weten
schappelijke en cultureele instellin
gen; tijdens den wereldoorloog was
hij de initiatiefnemer en organisator
van de hulpverleening- aan de bevol
king van het bezette België. Hij ge
noot een populariteit zooals zelden
iemand voor hem.
ERNEST SOLVAY werd den 16den April
1838 te Rebeck-Rognon, een dorp
in het Waalsche gedeelte van Bra
bant, geboren. Zijn vader was eige
naar van een steengroeve, tevens zout-
zieder en grossier in olie en zeep.
Ernest volgde te Rebecq het lager onderwijs
en bezocht daarna een kostschool, tezamen
met zijn twee jaar jongeren broer Alfred.
Terwijl Alfred in Engeland vertoefde om zich
In den handel te bekwamen, moest Ernest
wegens een ernstige ziekte thuis blijven. Hij
werkte op het kantoor van zijn vader en in
zijn vrijen tijd studeerde hij en nam hij proe
ven op het gebied van de natuur en de schei
kunde.
Zijn oom Semet, directeur van de gasfa
briek te St. Josse-Schaerbeek liet, getroffen
door diens aanleg voor scheikunde. Solvay bij
zich komen en stelde hem aan als tweeden
directeur van de fabriek. Daar bestudeerde.
Ernest het bedrijf en zette zijn proeven voort.
Het gelukte hem verbeteringen aan te bren
gen in de verwerking van het ammoniakhou-
dende spoelwater der gasfabriek en op 23-
jarigen leeftijd ontdekte Solvay zijn nieuwe
methode; met behulp van ammoniak keu
kenzout omzetten in soda.
Soda, een onmisbaar product.
Deze stof, het natriumcarbonaat, is een
product dat in de hedendaagsche industrie
een rol van groote beteekenis speelt. Reeds
de Perzen, Grieken en Romeinen der oud
heid kenden het als reinigingsmiddel. Behal
ve het gebruik in iedere huishouding en
keuken en voor het ontharden van water,
hebben de moderne industrieën nieuwe toe
passingen van soda mogelijk gemaakt; voor
de glas- en zeepfabricage, de papier- cellu
lose- en textielnijverheid, de zuivering van
petroleum, de bereiding van kleurstoffen is
soda noodzakelijk.
De soda-wereldproductie, ongeveer 350.000
ton bedragend ten tijde dat Solvay zijn uit
vinding begon te exploiteeren. steeg tot
3.5000.000 ton voor 1914, terwijl tegenwoor
dig Noord-Amerika alléén ruim 4.000.000.000
K.G. voortbrengt. Nederland voert jaarlijks
40 a 50.000 ton soda in met een waarde van
meer dan f 2.500.000.
De grootheid van de uitvinding van Solvay
ligt in de buitengewoon economische wijze
waarop de goedkoope grondstoffen, keuken
zout en kalk, worden verbruikt, terwijl am
moniak, hetwelk de soda veel te duur zou
maken, uit de bijproducten wordt terugge
wonnen. Deze mogelijkheid bracht de oplos
sing van een gewichtig technisch probleem;
de omzetting van keukenzout, dat in vrijwel
onbeperkte hoeveelheden in de natuur voor
komt, in soda waarna de vraag steeds meer
en meer toenam.
Twee uitvinders: Leblanc en Solvay.
Anders dan bij het zuinige ammoniakproces
van Solvay werkten tot dien tijd de sodafa-
brieken volgens de methode van Leblanc, den
eigenlijken grondvester der soda-industrie.
Tegen het einde van de 18e eeuw had de Fran-
sche regeering een prijsvraag over so.daberei-
ding uitgeschreven. De geneesheer Nicolas Le
blanc was de prijswinnaar. Hij gebruikte zwa
velzuur ter omzetting van het zout en verkreeg
chloorverbindingen als bijproduct, die een ren
dabele exploitatie mogelijk maakten. Bijna een
eeuw bleef zijn werkmethode in gebruik. Toen
echter chloorverbindingen langs electrolyti-
schen weg goedkooper geproduceerd werden,
verviel de bijkomstige gunstige factor en het
procédé van Leblanc werd vervangen door
het meer economischesysteem van Solvay.
Terwijl Solvay door zijn uitvinding tot rijk
dom en aanzien was gekomen, verliep het leven
van Leblanc minder gelukkig. Alle resultaten
van zijn werk zag hij zich ontnomen: zijn
fabriek werd in beslag genomen, de hem toe
komende belooning op de prijsvraag werd nooit
uitgereikt. Tot wanhoop gebracht en diep te
leurgesteld maakte Leblanc in 1806 een einde
aan zijn leven.
Ernest Solvay had eveneens geen onmiddel
lijk succes. Zijn familie had hem in staat ge
steld een kleine fabriek te vestigen, welke hij
samen met zijn broef Alfred, ook in latere
jaren zijn trouwe medewerker, dreef. Zij had
den aanvankelijk veel tegenspoed; door een
gasuitstrooming werden de oprichters bijna
gedood, de schuldenlast steeg, hun geheele
onderneming scheen een volkomen mislukking.
Maar door de verbetering van het een of
ander onderdeel van de installatie wist Ernest
de fabriek tot bloei te brengen.
Het resultaat van zijn arbeid was een oogen-
blikkelijk vergroote productie en een bedui
dende prijsverlaging. In 1824 kostte een ton
«oda f 360; toen Solvay begon te werken was
de prijs f 160 en zijn bereidingsmethode ver
laagde de kosten tot f 40 a f 50 per ton.
In 1863 had Solvay zijn eerste fabriek te
Couillet bij Charleroi opgericht. Ondernemin
gen in België, Frankrijk en andere landen
volgden. Niet minder geniaal dan zijn techni
sche capaciteiten waren de organisatorische
talenten en commercieele inzichten van Sol
vay. Zelden heeft een uitvinder op een wijze
zooals hij de vruchten van zijn arbeid kunnen
plukken.
Een voorlooper van Einstein?
Behalve uitvinder en industrieel was Ernest
Solvay een wetenschappelijke onderzoeker,
een geleerde, die de moeilijkste problemen
bestudeerde, welke het menschelijke denken
ooit bezig hielden. Zijn wetenschappelijke en
wijsg'eerige ideeën over het verwekken en
voortplanten van energie, ontwikkeld en
samengevat in zijn publicatie „Energétique",
getuigen van een zeer vooruitstrevenden
geest.
In een ander werk „Gravitique", in 1894
verschenen, blijkt Solvay de uitkomsten te
hebben voorzien, die Einstein later in zijn al-
gemeene relativiteiasleer opstelde. Het is
verbazend op hoeveel gebieden Solvay studies
verrichtte, vooral daar hij een zeer eenvoudige
schoolopleiding had genoten en zijn ruime
kennis door zelfstudie was verkregen.
Vijftig jaar geleden, in 1888, stichtte Solvay
na ovSrleg met zijn vriend dr. Paul Héger het
„Institut de Physiologie". Op soortgelijke wijze
ontstonden de internationale instituten voor
natuurkunde en voor scheikunde, het „In
stitut de Sociologie" en verschillende onder
wijsinrichtingen. Dank zij de vrijgevigheid
van Solvay verrezen aldus een reeks van
wetenschappelijke instellingen, bekend onder
den naam van „Instituts Solvay". Onze be
roemde landgenoot prof. H. A. Lorentz be
kleedde het voorzitterschap van deze orga
nisatie.
Door Solvay zijn opgericht de „Eeole des
Sciences politiques et soeiales" en de .Ecole
de Commerce" te Brussel, waar de graad van
handelsingenieur kan worden behaald. In 1912
schonk Solvay aan zijn instellingen een be
drag van een millioen franken om studie
beurzen voor Belgische geleerden en verschil
lende wetenschapelij ke onderzoekingen te be
kostigen. Ook steunde hij cultureele instel
lingen van arbeiders.
Economische denkbeelden.
Solvay had mede veel belangstelling voor
economische en sociale onderwerpen. Hij was
van 1893 tot 1900 lid van den Senaat en
ontwikkelde daar zijn sociale denkbeelden,
uiteengezet in zijn boek „Notes sur le Pro-
ductivisme et Comptabilisme". Met „pro-
ductivisme" werd bedoeld een regeling van
de productie over de geheele wereld volgens
een vastgesteld plan, waarbij door bepaling
van productiemaxima en een minimumprijs
de marktprijs constant zou worden vastgelegd.
Het „comptabilisme" had betrekking op het
monitaire verkeer: Solvay beschouwde het
muntsysteem als afgedaan en bepleitte een
giro- en clearingverkeer als grondslag van de
transacties.
Tijdens den wereldoorlog', na de bezetting
van België, organiseerde Solvay de distributie
van voedsel en kleeding aan minvermogen
den. Door zijn invloed werd het „Comité Na
tional" opgericht, dat de hulpverleening in
geheel België verzorgde. Voor deze instelling
schonk hij 1.000.000 fr. Dit zegenrijke werk
stond eerst onder bescherming van de gezan
ten van de Vereenigde Staten en Spanje en
werd na de deelname van Amerika aan deii
oorlog omgezet in de „Commission Hispano-
Neelandaise", waarvan de Hollandsche mi-
nister-president van Vollenhoven bescherm
heer was.
Deze hulporganisatie was door Solvay in
het leven geroepen.
Door geheel België werd Solvay geëerd; hij
genoot een groote populariteit. Dit bleek bij
de viering van zijn 75sten en SOsten ver
jaardag. Na zijn overlijden hij stierf den
26sten Mei 1922 eerde zijn land hem door
een nationale huldebetuiging en de oprichting
van een standbeeld in Brussel, dat den 18en
October 1932 werd onthuld
Solvay's sodaproces beheerschte heden de
productie, hoewel de elctrolytische bereiding
geleidelijk een concurrentie begint te vormen.
Zou de electriciteit, de natuurkracht welke
onze geheele techniek steeds meer en meer
verovert, de sodaproductie volgens Solvay
verdringen? Maar ook in dat geval zal de
door Ernest Solvay geschapen nijverheid
blijven voortbestaan, evena,ls de wetenschap
pelijke instellingen, welke zijn naam dra
gen.
(Auteursrecht voorbehouden)
CAROL SUGAR.
De vijftien getuigen.
Vrij naar het Engelsch van
ALEX BARBER.
EDCHESTER is een rustig dorpje in
het Zuiden van Wales. Met een stil
marktplein, waar de linden in den
zomer koele schaduw geven en
een eenvoudige herberg, waar de waard den
vreemdeling een pot schuimend koud bier
toeschuift over de met zink bekleede toon
bank. Dat was al jaren zoo geweest en de
waard van ,,De Drie Ossen" dacht, dat het
wel altijd zoo zou blijven. Tot hij Petrie, zijn
„ober-kellner" wat een veel te wijdsch
woord was voor een bediende in „De Drie
Ossen", maar Gurnand vond dat het wel
stond ontsloeg, omdat hij te modern was.
Gurnand zelf was niet modern. Hij had er
zelfs een hekel aan. In zijn zaak was geen
radio en de planken vloer was met zand be
strooid.
Maar Petrie was wel modern. En hij meen
de dat Bedcbester zonder een modern restau
rant, een onding was. Daarom opende hij na
zijn ontslag, aan de andere zijde van het
marktplein een modern restaurant, met sta
len stoelen en glazen tafeltjes, met vroolijke
meiskes die de bestellingen rondbrachten en
een transpireerende negerband, die allerijse-
lijkst veel lawaai produceerde. En het leek,
alsof Petrie gelijk zou krijgen. De vreemde
lingen, die in den zomer Bedchester bezoch
ten, gaven de voorkeur aan Petrie's .^Ameri
can Bar" en ook de boeren vergaapten zich
op de marktdagen liever aan het glas en
staal en de aardige meiskes van Petrie's eet-
paleis, dan zich als van ouds, terug te trek
ken in de rustige atmosfeer van ..De Drie
Ossen".
Gurnand zag het met leede oogen aan en
meende, dat men spoedig genoeg zou krijgen
van het lawaai en klatergoud in de .Ameri
can Bar" en terug zou keeren naar de oude
vertrouwde omgeving van „De Drie Ossen"
Doch toen dit na een half jaar niet gebeur
de, begon hij het lot te wantrouwen. Dat er
zooiets als met-zijn-tijd-meegaan bestond,
kwam niet in zijn trage hersens op. Daarom
besloot hij. de kwestie zelf te i-egelen Petrie
moest verdwijnen en met hem de nnrieM'gc
ordinaire „American Bar': Hij nad de oudste
rechten, en die liet hij zich niet door een
weggejaagden loopjongen de ,.ober=kellner"
die zeker de kans niet voorbij zullen laten gaan
om nu eens niet alleen met Greta Keller's
stem, doch met haar heele verschijning ken
nis te maken.
Greta Keller beschikt over een uitzonder
lijk internationaal repertoire, en zoowel in
het Duitsch, Engelsch en Fransch weet zij het
typeerende van haar zangkunst tot uiting te
brengen.
Velen zijn Greta Keller, die o.a. ook de
leerares was van Mariene Dietrich, gevolgd
in haar kleinkunst, doch zij blijft toch nog'
steeds onbetwist de eerste in het genre zang,
dat zij in het leven riep.
In Zuid-Sjantoeng hebben de Chineezen een niet-onbelangri.jk succes geboekt
door de herovering van Taiertsjwang. De Japanneezen hebben den val van de
stad toegegeven.
Amerikaausche vliegtuigen voor
Engeland.
WASHINGTON. 15 April. Havas).
Men verwacht in Washington, dat
Engeland in de Vereenigde Staten
vliegtuigbestellingen zal plaatsen om
zijn bewapening aan te vullen. De in
het Lagerhuis afgelegde verklaringen
wijzen er op, dat dergelijke onderhan
delingen zullen worden gevoerd.
In luchtvaartkringen merkt men dien
aangaande op, dat de Engelsche vliegtuig
productie weliswaar toeneemt, maar nog niet
voldoende is en dat de Vereenigde Staten
wel 1500 vliegtuigen voor uitvoer ter be
schikking zou kunnen stellen gedurende een
jaar van l Juli a.s. af, indien de Ameri-
kaansche productie zou worden aangewak
kerd.
In diplomatieke kringen verklaart men
echter, dat Groot-Brittannnië dit onderwerp
nog niet heeft aangeroerd. In kringen van
leger en marine heeft men den indruk, dat
de Amerikaansche regeering zoo weinig mo
gelijk bezwaar zou maken tegen dergelijke
voor Engeland en eventueel Frankrijk be
stemde leveringen.
Aardbeving in den nacht.
Ambon's bevolking uit den slaap Opgeschrikt.
AMBON, 15 April. (Aneta-A..NP.)
In den afgeloopen nacht is tegen 00.30
uur een hevige aardbeving gevoeld.
Deze aardbeving was zoo duidelijk te
voelen, dat menigeen wakker ge
schrokken is, terwijl de klokken ble
ven stilstaan. De duur van de beving
was een minuut. Richting vermoedelijk
Oost-West.
Staking in de Fransclie metaal
industrie tlians spoedig ten einde?
PARIJS, 15 April (Havas-A.N.P.) De
Populaire, de Humanité en de Peuple publi-
ceeren een communiqué, dat ouderteekend is
door den algemeeiien secretaris van de vak-
vereeniging voor metaalbewerkers in het
district Parijs en waarin instemming wordt
betuigd met de voorstellen der regeering in
zake het conflict in de metaal-industrie. Onze
vakvereeniging zal zich over de voorstellen
uitspreken, aldus het comuniqué, maar nu
leeds kan gezegd worden, dat zij tot grond
slag van een regeling der conflicten kunnen
dienen
was inmiddels tot loopjongen gedegradeerd
ontnemen.
Daarom besloot Gurnand Petrie te dooden.
En daar hij weinig lust had, om gehangen
te worden,'beraamde hij zijn plannen zeer
zorgvuldig. Petrie woonde buiten het stadje
en hield zich 's avonds meestal op in zijn
kantoortje, op de eerste verdieping. Gurnand
wist- dit, omdat er sprake was van een sa
menvoeging van de beide restaurants. Gur
nand was daar zelf over begonnen, omdat hij
voor alles wilde vermijden, blijk te geven
van eenige vijandschap tegenover Petrie. Hij
wist, dat men Pf trie op een morgen zou vin
den, met een mes in de borst, en dan mocht
er geen enkele aanwijzing tegen hem zijn.
Den avond voor den moord bezocht hij
Petrie. om de samenvoeging definitief te re
gelen. Dat was een Dinsdag, want hij wist,
dat Petrie's huishoudster 'sWoensdagavonds
naar de bioscoop ging. Gurnand had heel
wat detective verhalen gelezen en hij wist,
dat de meeste moordenaars den strop kre
gen, omdat ze te knap waren. Maar hij had
geen illusies omtrent zijn eigen hersencapa-
citeiten en wist, dat er van die zijde geen
gevaar te duchten was. Hij was een eenvou
dig man en hij besefte heel goed, dat de
eenige moord, dien hij tot een goed einde
kon brengen, heel eenvoudig moest zijn.
Toen hij Petrie's huis bereikt had, opende
de huishoudster de deur. „U weet den weg",
zei ze kort.
„Dank u". gromde Gurnand en klom naar
boven.
Petrie ontving hem hartelijk. ..We moeten
nu een besluit nemen", zei hij. ..Als je het
goed vindt, kunnen we morgen de overeen
komst teekenen".
„Laten we zeggen Donderdag" meende
Gurnand. „Ik heb morgen iets anders te
doen en wil den avond vrij houden". Zij praat
ten een half uur terwijl Gurnand's blikken
onderzoekend door de kamer gleden Hij zag
tot zijn voldoening, dat op het bureau een
Indische kris lag, die Petrie waarschijnlijk
als briefopener gebruikte. Het zou een heele
voldoening zijn hem met zijn eigen waper
,te kunnen dnoden. En het leek hovend''3'"
'•ni' brui1-'' wapen.
Gurnanci -'et-zonk in gepeins, terwijl Petrie
doorpraatte. Den volgenden avond zou hij
Petrie opnieuw bezoeken. Die zou hem zelf
Greta Keller in Haarlem.
Voor een optreden in het Rembrandt Theater
HAARLEM Vrijdag.
Hedenmiddag' zal de chansonnière Greta
Keller, die in haar genrekunst wereldver
maardheid heeft bereikt, voor het eerst voor
het Haarlemsche publiek optreden. In het
nieuwe filmprogramma van het Rembrandt-
theater vormt zij een nummer op het too-
neel, dat Haarlem binnen dit kader zelden
gekend heeft.
Greta Kieller bracht reeds verscheidene
bezoeken aan ons land, en zij trad in vel
schillende plaatsen op. Ook voor de A.V.R.O.
microfoon liet zij haar bijzonder stemgeluid
hooren. Het is echter voor de eerste keer
dat het Haarlemsche publiek een persoonlijk
optreden van de chansonnière kan bewonde
ren.
Greta Keller behoeft eigenlijk geen nadere
introductie. Haar faam is tot allen, die van
haar genre zang houden, doorgedrongen. En
het lijdt geen twijfel dat zij ook in Haarlem
vele
open doen en hem mee naar boven nemen.
Het kantoortje lag aan de straat, maar op
de eerste verdieping, zoodat men van de
straat af niet naar binnen kon zien. Hij zou
handschoenen aantrekken. Dan zou hij een
ongeopenden brief uit zijn zak halen en den
briefopener oppakken, alsof hij den brief wil
de openen. Maar in werkelijkheid
Petrie zou sterven, zonder een kreet te
kunnen slaken. Het zou een eenvoudige roof
moord lijken, zonder een enkele aanwijzing,
Hij kon Petrie's huis door de velden berei
ken, zonder iemand te ontmoeten, en langs
denzelfden weg terugkeeren. Zijn bediende
kreeg vijaf en niemand zou kunnen bewijzen,
dat hij niet den geheelen avond thuis was
geweest.
„Ik zal blij zijn, als deze zaak afgedaan is",
zei Petrie. Gurnand uit zijn gepeins opschrik
kend. „Ik ook", stemde deze in, en er was
een leelijke grijns op zijn vleezig gelaat.
Alles ging precies, zooals Gurnand het zich
zich gedacht had. Niemand zag hem zijn
huis verlaten, door het raam van den salon,
en hij ontmoette ook niemand toen hij dwars
door de velden naar Petrie's huis wandelde.
En ook nadat Petrie hem zelf had binnen
gelaten, met een verontschuldiging dat hij
hem zoo lang had laten wachten, verliep
alles heel vlot. Ze wisselden enkele woorden.
Toen haalde Gurnand den brief te voor
schijn. „Geef me even die kris", zei hij ter
loops en Petrie reikte hem het voorwerp aan,
argeloos als een kind.
Toen siste Gurnand tusschen de tanden;
„Je bent een gemeene hond Petrie, en ik ga
je dooden". Hij hief het wapen op en zag
Petrie verbléeken. Toen stak hij toe en zijn
slachtoffer zakte ineen, zonder eenig geluid.
Kalm verliet hij het huis en ongezien be
reikte hij zijn eigen woning weer.
Den volgenden ochtend trad brigadier Wil-
kins ..De Drie Ossen" binnen. Gurnand ver
bleekte, maar.hij vermande zich. Zijn plan
was goed geweest, en niemand kon hem iets
ten laste leggen. Maar Wilkins stapte zonder
aarzelen op hem toe en legde hem de hand
op den schouder Een korte klik. en de hand
boeien sloten om Gurnand's polsen.
„William Gurnand, ik arresteer je wegens
moord op John Petrie! Je plan was goed.
maar je hebt een ding over het hoofd ge
nen En dat zal je den strop kosten. De bus.
die om kwart over zes van de markt vertrekt
oasseert om nail zeven Petrie's huis 1-Iet is
een twee-verdiepmgsbus en er zijn vijftien
passagiers, die met eigen oogen zagen b$e je
John Petrie neerstak".
REISBOEK DER NEDERLANDSCHE REIS-
VEREENIGING.
Dezer dagen is het Reisboek voor 1938 der
Nederlandsche Reisvereemgmg verschenen, dat
door de zeer vele gegevens en informaties die
het bevat, niet alleen voor de duizenden leden
van deze groote toeristische organisatie, doch
ook voor niet-leden een goede gids en welkome
vraagbaak zal zijn.
Het boek. dat 500 bladzijden telt, bevat de
programma's van de meer dan 700 reizen van
•erschillenden aard en voor alle beurzen, die
door de N.R.V. zijn uitgeschreven, alsmede
verschillende artikelen, waarvan o.a. dient
genoemd; „Hoe men het voordeeligst reist".
Voorts wordt een overzicht gegeven van de
voornaamste gebeurtenissen in 1938, terwijl het
opgenomen overzicht naar de vertrekdata van
de verschillende reizen, ons zeer doelmatig
toeschijnt.
Evenals vorige jaren is bijzondere aandacht
besteed aan het illustratieve deel van dit Reis
boek. zoodat vele bijzonder goed geslaagde en
fraaie foto's den tekst verluchten. Het geheel
is goed verzorgd.
KENNEM1ER BRIDGEBOND.
Woensdagavond is onder leiding van den
heer O. Kluit de kampioenswedstrijd voor
de hoofdklasse K.B.B. gespeeld tusschen cte
teams van den N.B.B. en Beverwijk. Die is
geëindigd met een overwinning van 5046
voor de N.B.B.De as. wedstrijd Alkmaarl
N.B.B, I kan nu reeds de beslissing brengen
met gelijk spel.
De stand in de hoofdklasse is nu:
gesp. gew. verl. score M.P.
N.B.B. I 3 3 0 151—137 6
Alkmaar I 2 1 1 9993 2
Beverwijk I 3 0 3 134—154 0
In afd. Ie klasse is de Berger Bridge Club
kampioen.
Eindstand competitie Kenn. Br. Bond.
Hoofdkl. afd. 1. voor-tegen M.P.
N. B .B. I 327—249 10
Bloemendaal I 304272 8
H.B.C. I 278—298 4
B.C.H.N. I 243—332 2
Afd, 2.
Beverwijk I 213y2—170y2 8
Kennemers 1183 Vz200 '/2 2
IJmuiden I .179205 2
Afd. 3.
Alkmaar I 241 y2—142'A 8
B.CH. '32 I 184—200 4
Santpoort I 154 !/2—229 y2 0
lste klasse afd. I.
Bergen I 3-25V2—250 V2 11
IJmuiden II 300275 8
B.C.H.N. II 275—301 4
Rosehaeghe I 251V2—324V2 1
Afd. H.
H.B.C.n 227 V21568
B.C.H.N. III 1941/2—188V2 2
Santpoort II 154—230 0
Kampioensklasse le klasse:
Bergen I 150138 44
H. B. C. H 138—150 2
ELEGANT MODEL VOOR ZWAARDERE
FIGUREN.
Een zeer gekleede japon voor de minder
slanke dame is die, waarvan hierbij de af
beelding' gaat.
Het bovendeel, dat geheel gedrapeerd Is, is
ingestikt in plooitjes, evenals de bovenkant
der mouwen, die op den elleboog nauw toe-
loopen.
De vierbaans rok valt vrij klokkend. Mo
dern is de breede ceintuur, die losjes vast
geknoopt wordt.
Benoodigd materiaal: 4 meter van 100 cen
timeter breedte. Het patroon is te verkrijgen
in maat 48; bovenwijdte: 112 centimeter;
taillewijdte: 96 centimeter en heupwijdte:
128 centimeter. Door het al of niet aanknip
pen van naden, kan men het patroon pas
send maken voor het eigen figuur.
Prijs van het patroon 26 ets. Het is van
Dinsdag af gedurende een week verkrijgbaar
bij Kennemerlaan 42, IJmuiden en Bree-
straat 29. Beverwijk.
