HET NIEUWE AVONDBLAD Een Eeuw Fotografie. IJmuiden-Noord, grootsch industrie-centrum. Waarom kwam de Kungsholm niet aan den toeristensteiger? 23e JAARGANG No. 169 VRIJDAG 20 MEI 1938 IJMUIDER COURANT ABONNEMENTEN per week 12l/s ets., per maand 527a cents, per kwartaal 1.55. Geen incassokosten. Losse nummers3 cents. Kantoor Kennemerlaan 42 - IJmuiden, Tel. 5301 VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN. UITGAVE LOURENS COSTER, MIJ. VÖOR COURANTUITGAVEN EN ALG. DRUKKERIJ N.V. DIRECTIE P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM ADVERTENTIëN 1—5 regels 0.75. Elke regel meer 15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel meer 10 ct Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. ALLE ADVERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD, WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT. POSTGIRO 310791. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. één of twee leden wijsvinger ƒ25. 400.— bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart; tot een maximum van ƒ2000.—, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés tengevolge mocht hebben Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden r betalende abonnés. - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, overlijden 400.—, verlies van hand, voet ol oog ƒ200.-, beide leden duim r 100.—één lid duim ƒ50.—, alle leden wijsvinger f60 o.—, alle leden anderen vmger 15.een of twee leden anderen vinger ƒ5—, arm- of beenbreuk ƒ30—, enkelbreuk ƒ15—, polsbreuk ƒ15—. Opvarenden van visschers-, marinevaartuigen enz loor ongeval tijdens de vaarttot een maximum van 2000.—, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés tengevolge mocht hebben. Het zal velen verbazen dat de fotografie al een eeuw oud is. Men schijnt er in den eersten tijd ook niet al te veel gebruik van gemaakt te hebben met de bedoeling, gebeurtenissen en toestanden voor het nageslacht vast te leg gen. In wat lateren tijd gebeurde dat wel. Er bestaat een Duitsche uitgave van foto's uit het tijdvak 1840-1900, die weinig vermeldt omtrent de eerste tientallen jaren maar merkwaardige afbeeldingen ten beste' geeft bv. van het Tweede Keizerrijk in Frankrijk, van den Fransch-Duitschen oorlog (1870-'71), van de hoven der Hohenzollerns en de opening van Crystal Palace, Sydenham, door Koningin Victoria van Engeland, van den tragischen koning Ludwig II van Beieren en den Oosten- rij kschen kroonprins Rudolf, die stierf in het jachthuis te Mayerlingen nog veel meer. Het is overigens een allesbehalve volledig his torisch overzicht, heelemaal niet „grondig" zooals wij dat in het algemeen van onze Oostelijke naburen gewend zijn. De herden king van Een Eeuw Fotografie doet het ver langen rijzen naar een mooie fotografische historie van die eeuw. Daar zou heel veel merkwaardigs in bijeengebracht kunnen wor den; zelfs de eerste periode, die der daguerro- typen, moet toch veel meer opgeleverd hebben dan tot dusver in het licht der openbaar heid is verschenen. Vele toegankelijke archie ven moeten een schat van geschiedenis-in- heeld der vorige eeuw herbergen. Daguerre vond het eerste bruikbare pro cédé uit. Hij maakte de eerste echte, duur zame, in het openbaar tentoongestelde foto's die ooit verschenen zijn. Dertig j.aar later was zijn heele procédé opzij gezet. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat hij toch de baanbre ker en de uitvinder was. En zoo had het jaar waarin de Fransche Revolutie uitbrak (1789) dan nog een technische revolutie ook ingeluid. Want- in dat jaar werd Louis Jacques Mandé Daguerre te Corneil, niet ver van Parijs, geboren. Hij groeide dus op in een stormachtigen tijd en misschien inspireerde die tot de sterke wisselingen in zijn beroeps leven: eerst als ambtenaar bij de belastingen, daarna als kunstschilder, tenslotte ook als onderzoeker. Want eerst op zijn 37ste jaar begon hij samen met Nicéphore Nièpce proe ven te nemen om hetgeen zich- in een don kere kamer vertoonde o,p een gevoelige plaat vast te leggen en pas twaalf jaar later, vijf jaar na Nièpce's dood, zou hij slagen. Eigen lijk had de chemicus Nièpce het al een heel eind gebracht maar Daguerre voltooide zijn werk, na jarenlange samenwerking, en bracht het tot practische bruikbaarheid. Wonderlijk genoeg is ook de litteratuur over de figuur Daguerre zeer beperkt. Mis schien heeft hij den historieschrijver weinig aangetrokken omdat zijn leven geen zeer tragisch verloop had. Integendeel: het liep hem in het algemeen nogal mee. Uitvinders hebben gewoonlijk geen al te plezierig be staan. Er zijn er geweest die als toovenaars beschouwd werden, er hebben er bestaan die men vermoordde om hun ontdekking gratis te bemachtigen, velen hunner zijn bedro gen en bestolen en maar weinigen zijn er goed afgekomen. Tot hen behoorde Daguerre. Zijn uitvinding werd vrijwel dadelijk erkend, enen vermoordde hem niet en de Fransche Staat kende hem een jaargeld van 6000 francs toe, hetgeen erg krenterig van den Franschen Staat was maar misschien wel goed voor Daguerre, want men heeft meer kans op levensgeluk met 6000 francs per jaar dan met 600.000. Hij stierf in 1851 te Parijs en als ik noj eens wat meer lezenswaards over 's mans le ven kan opsporen zal dit blad het u niet ont houden. Want eigenlijk was hij toch wel een heel belangrijk man. Door zijn toedoen is het men schelijk leven in tallooze details gewijzigd en ontwikkeld. Zij heeft geleid tot de ontginning van gansche nieuwe wetenschappelijke ge bieden. Zij heeft veel meer bereikt dan de familie portretten van opa en oma, die in uw ver geelde foto-album zitten, veel meer ook dan de illustraties in dit dagblad en de leuke ten- niskieken die uw jongste dochter maakt. Een schrijver in Harper's Magazine drukt het aldus (en dan nog sterk verkort) uit: „De fotografie heeft het aanzien geschon ken aan tallooze nieuwe menschelijke be zigheden. Tallooze andere heeft zij funda menteel gewijzigd en in den loop van één eeuw heeft zij onze kennis enorm vergroot. Vrijwel elke sterrekijker ter wereld is fei telijk een camera en van vrijwel eiken mi croscoop kan men er, als dit noodig blijkt te zijn, een maken. De fotografie onderzoekt de physiologie van het lichaam, het gedrag van metalen onder spanning, en de struc tuur van gesteenten. Gebruik makend van zichtbare, ultraviolet te, infraroode en X-stralen ontbreekt zij vrij wel nergens bij onderzoekingen in de zuivere en toegepaste wetenschappen, van af het in kaart brengen van celkernen en de patholo gie der planten tot het distilleeren van ben zine. Als fotolithografie en fotogravure heeft zij al in de eerste jaren van haar bestaan een omwenteling in de drukkunst teweeggebracht en sindsdien heeft zij door steeds nieuwe pro cédés deze kunst eens in de tien jaar gerevo- lutionneerd. Fotografie heeft dienst gedaan bij het vaststellen van de kleurstof van uw das, het patroon van de jurk uwer vrouw, den vorm van uw auto, de plaatsing en construc tie der veiligheidsapparaten op den hoek van uw straat. Zij doet dienst bij het onderzoek der ruimte tusschen de melkwegstelsels en zij onthult het gedrag der atomen. Zij beschermt uw cheque bij de bank en zij heeft al bij voorbaat den tijd bepaald, waarop ge uw veiligheids scheermesjes zult weggooien." Het is wel het een en ander. En het is zeker een reden om meer van Daguerre te vertellen. R. P. IJMUIDEN Nieuwe havens, nieuwe bruggen en nieuwe wegen Telkens wanneer men in IJmuiden- Noord, dat is IJmuiden boven het Noordzeekanaal, komt, wordt men getroffen door de groote verandering die zich hier gestadig voltrekt. Ah meer dan tien jaren, sedert het hoog- ovenbedrijf er gevestigd werd, staat men bij een bezoek zoo eens in één of twee maanden voor nieuwe ver rassingen en in den loop der jaren is dit deel onzer gemeente, als totaal dezer verrassingen, een grootsch in dustriecentrum geworden. Wij schreven het laatst over IJmuiden- Noord, toen men nog druk bezig was met het uitgraven der havens. De drie nieuwe brug gen, twee gewone en een spoorbrug waren in het laatste stadium, hunner voltooiing of juist gereed gekomen. Maar onder de brug gen werd nog druk gegraven en gebaggerd, het wegverkeer was het waterverkeer een heel eind vóór. Maar nu varen de schepen al onder de eerste brug en de spoorbrug door en ook de havens meer naar het Noorden schieten al flink op. De Van Leer's Walswerken zijn echter nog niet langs den waterweg bereikbaar, maar dit zal ook zoo lang niet meer duren. De enorme gebouwen dezer nieuwe IJmui- densche industrie naderen hun voltooiing en het zal zeker niet lang meer duren of de machines zullen hun werk beginnen. Langs het Noordelijke talud van de langs deze fa briek loo-pende haven ziet men de zware buisleiding, waardoor het hoogovengas naai de walserij gevoerd wordt. Ook in dit bedrijf vindt dus het hoogovenbedrijf een afnemer van zijn gas. Een nieuwe weg is aangelegd van de Roos wij kerlaan naar de terreinen der walserij en voorts heeft men langs de geheele lengte van de Rooswij kerlaan een rijwielpad aangelegd buiten de boomemij, ten koste van een smalle strook boschgrond. Voorts is de oprit van de cementfabriek naar de eerste brug gereed. De overgang van de spoorlijn is van dezen kant af echter nog min of meer een puzzle, maar dat zal ook wel anders worden. Zoo verrijst in dit deel der gemeente een fabrieken-complex, dat een oppervlakte be strijkt van een flinke provinciestad. Men zou zeker een paar uur noodig hebben voor een wandeling rondom dit emperium der Schwer- industrie. En aan den zoom van dit rijk van stoom en electriciteit ligt het oude Rooswijk in een landelijke rust. Deze prachtige Rooswijker- laan vormt de scheiding tusschen twee ge bieden, die zulk een contrast met elkaar vor men als men het nauwelijks grooter kan in denken. Voor hoe lang nog? RK DAM- EN SCHAAKKAMPIOENSCHAP VAN VELSEN. De uitslagen van de te Velsen-Noord ge speelde 3e ronde luiden als volgt; le klas Dammen- B. GjertsenJ. Jasperse 0—2 P. v. BuurenJ. Speet 2—0 L. Haver—C. Bakker 0- G, MeijssenP. Heilig uitgesteld 2e Klas Dammen; P. v. d. Klooster—B. Zonneveld 2—0 J.' Robben—W. Vrijhoef 0—2 J. BuurJ. Mors 0 A. Eskes—J. Gomes 1- le klas Schaken: R. Visser—A. de Bruin 0- J. de BeerH. v. d. Plas 01 H. Vermey—C. v. Zijl 1 R. AngermanB. Wulms uitgesteld 2e Klas Schaken: H. v. GeldorpA. Liewes 01 A. Klaver—A. de Reus 0—1 De volgende ronde wordt gespeeld Woens dag 25 Mei in den R.K. Volksbond te Velsen- Nowd. Het schip werd blootgesteld aan gevaarlijke manoeuvres. IJmuiden wordt in de zomermaan den geregeld bezocht door toeristen schepen. Het zijn meest korte bezoe ken, die deze schepen in onze haven brengen; de reizigers gaan zoo spoedig mogelijk aan wal en blijven zoo lang mogelijk weg, om in één dag zooveel mogelijk van ons land te kunnen zien. Maar ze komen dan toch door IJmuiden en menige winkelier heeft nog wel eens aardig kunnen venkoo- pen. Klompen en „nationale" snuiste rijen worden grif verkocht. Er wordt nog wel eens iets aan deze toeristen verdiend, vooral aan de Amerikanen. Maar het schijnt, dat alles meewerkt om IJmuiden in het vervolg alle voordeelen, die een toeristenschip kan opleveren, te onthou den. Het is feitelijk al begonnen met de Ta- rakan. Deze heeft van IJmuiden uit eenige reizen met scholieren gemaakt en kreeg daar voor als ligplaats de haven der hoogovens aan gewezen. Met het gevolg, dat de havenplaats IJmuiden en haar neringdoenden gespeend bleven van alle mogelijke voordeelen van het bezoek van dit toeristenschip. En thans hebben wij weer het geval „Kungs holm". Dit prachtige Zweedsche motorschip van meer dan 20.000 ton (ca. 1000 ton meer dan de Marnix van St. Aldegonde en de Johan van Oldenbamevelt) kwam naar IJmuiden met 350 Amerikaansche toeristen. Het kleine aantal passagiers op zulk een groot schip be wijst, dat het een dure reis was en dat deze toeristen menschen waren, die wel iets te ver teren hadden. De winkeliers verheugden zich al op het bezoek van deze rijke Yankees. Maar deze zijn hun deur voorbijgegaan want de Kungsholm kwam niet aan den toe ristensteiger, doch werd door de Noordersluis geschut en kreeg een ligplaats aan de stoelen in het binnen-toeleidingskanaal. En de pas sagiers gingen via de Noordersluis het land in Slechts eenige verdwaalde Amerikaansche jon gedames, die ergens aan de Zuidzijde van de Visschershaven terecht kwamen hebben IJmuiden gezien. Men heeft met het doen doorschut- ten van de Kungsholm niet alleen de neringdoenden in IJmuiden geschaad. Ook de kapitein en zijn passagiers zullen geen prettige herinneringen aan IJmuiden bewaren, want het door- schutten heeft in de eerste plaats den tijd om wat van ons land te zien, aan zienlijk korter gemaakt. Maar het ergste is wel, dat men het schip onnoodig eenige moeilijke manoeuvres heeft doen maken en het heeft blootgesteld aan het gevaar, in het binnen-toeleidingskanaal aan den grond te loopen en aan de mogelijkheid, met een der meerstoelen in botsing te komen. Het is een heele toer voor de sleepbooten ge weest om het groote schip, zonder kleerscheu ren van achter de meerstoelen vandaan te sleepen. Het is goed afgeloopen; ook het uit varen uit de Noordersluis, hetgeen, zooais onze lezers weten, de Kungsholm bijna een on zachte aanraking met het buitensluishoofd bezorgde, ging goed, al was het op het kantje af. Maar de gezagvoerder zal over het bezoek aan IJmuiden wel een rapportje hebben op gemaakt, waarin onze haven geen 10 heeft ge kregen, wat niet bevorderlijk is voor een her haling van het bezoek. Naar de meening van deskundigen was er geen enkel bezwaar tegen dat de Kungsholm een ligplaats kreeg aan den toeristensteiger. "Wel is deze stei ger niet in een bijzonder goede con ditie, maar voor de schepen, die er aanleggen zijn twee meerstoelen be schikbaar, die tegen een stootje kun nen. Het was goed weer en ook de weerberichten luidden gunstig. Waarom moest dan de Kungsholm door- schutten? Het lijkt wel, of er hoogere machten aan het werk zijn, om IJmuiden alle voordeelen, die de haven zou kunnen opleveren te onthouden. Men wil geen los- en laadhaven in IJmuiden. Amsterdam wil houden wat het heeft. Dat is te begrijpen, want Amsterdam getroost zich offers voor het Noordzeekanaal. Maar de Kungsholm moest niet naar Amsterdam. Voor die luttele uren, welke dit schip in onze haven zou doorbrengen had het wel aan den toeris tensteiger gelegd kunnen worden. Daarmee had men velen een pleizier kunnen doen. Een merkwaardig incident op het Noordzeekanaal. De Pan Gothia liep vast in de vaargeul. Een incident, dat zich dezer dagen voordeed op het Noordzeekanaal, heeft opnieuw 'bewezen, hoe weinig er noodig is, om de scheepvaartver binding van Amsterdam met de Noordzee in gevaar te torengen. Dit maal vond deze toedreiging van de scheepvaart tusschen de hoofdstad en de zee niet haar oorzaak in een aangevaren spoorbrug of -een defect geraakt draaiwerk van een der 'brug gen, deze was van een geheel ande ren aard. Wat de Pan Gothia is overkomen is wel iets heel bijzonders. Een spoor brug kan altijd aangevaren worden of defect geraken. Maar hoe kan een schip, dat 92 d.M. die-p ligt vast- loopen in een vaargeul, waar zoo om en nabij 130 dM. water staat? Dit is natuurlijk onmogelijk en dat noch tans de Pan Gothia midden in de vaargeul van het Noordzeekanaal vastliep kwam door dat de diepte van 130 d.M. wel op papier be stond. maar niet in werkelijkheid. De Pan Gothia, een Zweedsch motortank schip stoomde dezer dagen van de sluizen naar Amsterdam op met 15000 ton petroleum en benzine. Alles ging goed tot aan de Hem- brug. Maar nauwelijks was de Hembrug ge passeerd of daar ging het mis. De vaart ver minderde, ondanks dat de machine bleef draaien De Pan Gotha zat aan den grond, midden in het vaarwater, op een plaats waai de kaart een diepte aangeeft van 130 d.M.! En vlak achter de. Pan Gothia kwam de Ariadne. Men kan zich den schrik voorstel len van den kapiteein en den loods van dit schip, toen zij zich plotseling den weg ver sperd zagen. Er bleef geen keus. De machines op ach teruit, met een kans op een aanvaring met de Hembrug? Vóóruit dan maar, er is nog een gaatje, waar de Ariadne nog juist door kan. En dank zij een goed geslaagde ma noeuvre gleed de Ariadne nog juist tusschen den Oostelijken pijler en de gestrande Pan Gothia-door. Men stelle eens de mogelijke gevolgen van een aanvaring met een schip, dat zulk een brandbare lading meevoert voor. En dat na bij de Hembrug Ongeveer drie uur lang heeft de Pan Go thia vastgezeten. Ze kwam pas vlot toen men het waterpeil in het kanaal kunstmatig had opgevoerd. Een blauwpijper, die van Am sterdam moest vertrekken, had door deze versperring eenige "uren oponthoud. Het spreekt van zelf, dat dit incident heel wat beroering in scheepvaartkringen der hoofdstad heeft teweeg gebracht. Men vraagt zich af, hoe het mogelijk is geweest, dat daar vlak bij de Hembrug zulk een groote ondiepte is ontstaan. Het vermoeden bestaat, dat de talud van de vaargeul doorgezakt en in de geul terecht is gekomen. TItalia brengt deze week „Charlie Chan in het Circus" en „De dolle erfgenaam". Het circus geeft een groote gala-voorstelling. Maar een bezoeker gaat heen tij'dens de span nendste toeren, die elk ander in ademlooze verrukking brengen. Het is Charlie Chan, de beroemde Chineesche detective, die een af spraak heeft met Joe Kinney, een der eige naars van het circus. Als Charlie zich naar den bureau-wagen van het circus begeeft, vindt hij het verwrongen lichaam van Kinney, vermoedelijk geworgd door den reusachtigen aap, die zijn kooi heeft weten te verlaten. Joe Kinney heeft wel eens conflicten gehad met de circusmenschen. De vraag: „ongeluk of misdaad" zal dus misschien beantwoord moe ten worden in laatst bedoelden zin. De Chi neesche speurder vat verdenking op tegen den slangenbezweerder Tom Holt. maar eveneens zouden er aanwijzingen zijn tegen de costu- mière Nellie Farrell, tegen haar broer Jan Farrell, die dierer temmer is en tegen méér leden van den troep. Dus gaat Chan uitvoe rig aan het werk, om dit kluwen te ontwarren. Hij vindt ook tal van aanwijzingen en hij ar beidt voort met de sluwheid en het geduld van den Oosterling. Kinney zoo ontdekt Charlie. Chan is vroeger eens getuige ge weest in een moordzaek, waarbij de dader on bekend bleef. Is het niet aannemelijk, dat de Met alle middelen is in Frankrijk propaganda gevoerd voor de leening der nationale defensie, welke inmiddels reeds ovcrteckend is. Militairen laten een kabelballon op met het opschrift „Teckent in!" Warner Oland en twee Lilliputters in „Charlie Chan in het Circus". circus-eigenaar gedood werd, omdat hij teveel wist? De detective besluit, een oogje gevestigd te houden op Marie Norman die beweert, dat zij iets van den moord afweet. Zij wil niet zeggen, wat zij weet, stelt dit uit tot „later", maar zij verongelukt bij een oefening aan de trapeze. Het is daarbij opmerkelijk, dat haar dit lot treft, wijl men moet denken, dat hier bij dit schijnbare ongeluk weer dezelfde hand ingrijpt, die alle sporen wil vernietigen en elkeen dooden, die de misdaden aan het licht wil brengen. Aan het licht komt, dat het meisje nog te redden zal zijn, maar dan alleen door middel van een operatie. Wijl zij zóó ernstig gewond is, dat vervoer te gevaarlijk moet worden geacht, zou dit ter plaatse moe ten geschieden. Aldus wordt besloten, maal ais de doktoren met deze zware operatie bezig zijn. laat een duistere gedaante den monster- achtigen aap los! het geweldige beest klimt de tent binnen -en dreigt de operatie ernstig te doen mislukken. Eindelijk slaagt men er in, het beest onscha delijk te maken en de circus- artisten staan verbijsterd rondom het lijk van het enorme dier.'Nogmaals: wie bediende dit duivelsche werktuig? Charlie Chan lost het raadsel op, als steeds, op zijn meesterlijke manier Hoe? Wij raden u aan het zelf te gaan zien. Als tweede hoofdfilm vertoont Thalia „De dolle erfgename" met den beroemden zanger Lawrence Tibbett in de hoofdrol. Een tinte lende film vol schitterende invallen en met uitbundige vroolijkheid. Als extra actualiteit vertoont Thalia op alle voorstellingen de schitterende reportage van de doopplechtig heid van Prinses Beatrix. LEGER DES HEILS. Gisteravond heeft in de zaal van het Leger des Heils een gedenkdienst plaats gehad naar aanleiding van het overlijden van brigadier Fr. Palstra. De zaal was stemmig in paars en wit gedrapeerd. De dienst werd geleid door een broer van den overledene, brigadier F. Palstra uit Amsterdam. Nadat deze had voorgelezen 1 Cor. 15—47:58 bracht hij in het kort iets uit het leven van den overledene naar voren. Hierbij werd in het bijzonder gewezen op de verdiensten van den overledene jegens het Leger des Heils, dat hij ongeveer 50 jaren had gediend als officier. Geboren te Harlingen werd hij, met zijn ouderen broer, op jeugdigen leeftijd, door droeve familie-omstandigheden naar Hull in Engeland gebracht. Hier kwam hij op 17- jarigen leeftijd in aanraking met het leger des Heils. waarvoor hij later naar Holland ging, waar hij werkte tot het einde van zijn leven. Vervolgens werden nog woorden van gedach tenis gesproken door Zuster J. Bas en een zwager van den overled«ne, den heer F. Root- lieb. Nadat de zangbrigade een toepasselijk lied ten gehoore had gebracht sloot de brigadier den dienst op de gebruikelijke wijze NAAR DEN SLOOPER De Julie Streiff IJM. 159, die zooals wij heb ben gemeld voor den sloop was verkocht, is gisteren naar het schepenkerkhof overge bracht.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1938 | | pagina 1