OOSTENRIJKS LAATSTE UREN HET 20-JARIC JUBILEUM VAN CRESCENDO EEN ADRIAAN VAN OSTADE IN HAARLEM GEVONDEN. T' Hoe het stuk in een winkel van tweede-handsch goederen ontdekt werd. HAARLEM Vrijdag. Art-hunting is de aardige term die de Engelschen gebruiken voor een tak van sport die ook in ons land naarstig beoefend wordt. Het komt juist van pas dat wij in de sport week dus iets over een „reuze kornekikfcer" op dit terrein kunnen mededeelen. Art-hunting is het'jacht maken op kunst, en dan liefst op kunst, waarvan men weet of veronderstelt dat ze een zekere geldswaarde representeert. Liefst schiet de jager een Rembrandt of een Rafaël; het aantal malen dat de kranten een Rembrandt-vondst ontdekken .is legio; een ietsje minder aantal hoort men er nimmer meer van, een hoogst enkele keer was het schot raak of zeggen althans de jagermeesters dat het goed getroffen was. Dit alles is zeer logisch: het is voor de meeste art-hunters niet de moeite waard een Van Puffelen of een Van der Hummes te ontdekken, al zouden deze onwaarschijnlijke meesters ook de aardigste dingen gemaakt hebben. Het ontdekken van kunstwerken is voor velen een passie gewor den, waarvoor ze veel tijd en geld overhebben, en veel teleurstelling verdragen, omdat het uitgaan ter ontdekking reeds op zich zelf een genot is. De meeste ontdekkingen echter die iets om het lijf hebben, doen zich ongezocht voor, op de onverwachtste momenten en de on waarschijnlijkste plaatsen. Iets van dit alles heeft een onzer stadgenooten, die den naam draagt van een der beroemdste kunstgeleerden uit de 19e eeuw, aan den lijve ondervonden. Het is een gepassionneerd zoeker naar mooie dingen, die op een goeden middag in een winkel van tweede handsch meubelen voor een paneel kwam te staan, dat hem reeds om de zeer mooie qualiteiten der schildering aantrok. Hij verzekerde zich voor eenige uren het kooprecht en riep het advies in van iemand, die hij daartoe competent achtte. Die hem daarop het advies gaf de schilderij voor den verlangden prijs aan te köopen. Het geen geenerlei riskante onderneming leek, daar de schilderij, met A. v. O. 1672 gesigneerd en gedateerd, afgezien van die verlokkende kenmerken, allerminst een prul, integendeel hier en daar meesterlijk geschilderd, en de bedongen prijs niet overdreven was. Het is de schilderij die wij hierbij mogen reproduceeren, en waartegen de laatste maanden geenerlei bezwaar gerezen is, het als een werk van den Haarlemmer Adriaen van Ostade (16101685) te beschouwen. Uit het jaartal op de voorstelling, dat even als de naamletters authentiek is, blijkt dat men met een werk uit Ostade's laatste periode te maken heeft. Hij moet dat dan geschilderd hebben in het jaar, waarin hij, uit vrees dat de Franschen Haarlem zouden binnenvallen. een tijdje naar Amsterdam vernuisoe, om kort daarop weer naar zijn geboortestad terug te keeren. Het is niet Ostade's rijkste periode, de tijd van de straf gecomponeerde figuur- groepen in de sterke kleurstellingen, op klei ner formaat saamgedrongen. Men neemt aan dat hij omstreeks 1670 zijn stijl gewijzigd heeft en zich in een keurige détailschildering is gaan verdiepen en zijn penseelvoering dien over eenkomstig zeer verfijnd heeft. Hij heeft juist in die jaren na 1670 een aantal dier ruime boerendeelen geschilderd, waar dit-er één van moet zijn. En al zou men de sfeer van dit interieur iets trillender wenschen, iets meer van het zevende goudlicht er in willen terug vinden, dat in Ostade's interieurs van vroege- ren datum, deze zoo bekoorlijk maakt, men behoeft slechts naar dat prachtig geschilderde stilleven op den voorgrond, met vaten, tonnen, etenswaar en drinkgerei te kijken, om tot de erkenning te komen, dat daar een meester van den allereersten rang aan het werk is ge weest. Eenzelfde inzicht dringt zich op als men terzijde de deurpostopening, den doorkijk en de entourage daarvan aandachtig bekijkt. Dat is alles belangrijke peinture en de aan winst van den Haarlemschen kunstliefhebber is ditmaal een felicitatie waard. J. H. DE BOIS. GERAFFINEERDE OPLICHTING VAN VIER COSTUUMS EN TWEE REGENJASSEN. HAARLEM Vrijdag. Twee als heer gekleede mannen hebben kans gezien, een firma te Haarlem voor vier costuums en twee regenjassen op te lichten. Zij gingen daarbij zeer geraffineerd te werk. Hun eerste gang was naar een pension aan de.Parklaan, Waar zij een kamer bespraken. Toen zij zich aldus „gevestigd" hadden, gin gen zij hun misdrijf voltooien. Zij gingen naar een groot kleedingmagazijn, waar zij op hun gemak niet minder dan vier costuums en twee regenjassen, alle van goede kwaliteit, uitzochten. Vervolgens verzochten zij, deze kleedingstukken, die een gezamenlijke waar de van f 244,75 hadden, te drie uur naar bo vengenoemd pension te zenden, waar nader zou worden beslist, of alles gekocht zou wor den. Te half vijf reeds kon de firma daarnaar informeeren. Toen de vertegenwoordiger zich op dat uur aan dit adres vervoegde, deelde de pension houdster mede, dat de „heeren" reeds waren vertrokken met medeneming van de cos tuums en jassen. Aan de firma bleef niets anders over, dan aangifte te doen bij de politie, die natuurlijk een onderzoek instelt. Hun signalement is op genomen. Als bijzonderheid wordt daarbij ge meld, dat zij met een beschaafde stem spraken Vermoedelijk heeft men hier te doen met dezelfde mannen, die op een dergelijke ma nier een firma te Rijswijk voor een radio toestel hebben opgelicht. Franco's luchtmacht in actie. Bombardementen op Valencia en Alicante. VALENCIA. 15 Juli (Havas/A.N.P.) Weder om hebben vijf vliegtuigen de wijk Grao ge bombardeerd. Zij wierpen meer dan 100 bom men, 22 huizen werd vernied. Wonder boven wonder werden slechts twee personen ge wond. Gisterochtend hebben vijf vliegtuigen Ali cante gebombardeerd. De bommen kwamen neer in de wijk Postiguet. Ze personen werden gedood en 29 gewond, De aanbesteding van den nieuwen vleugel van het stadhuis. HAARLEM Vrijdag. Hedenmorgen werd door den directeur van Openbare Werken in het openbaar aanbe steed: Het uitbreiden van het Raadhuis te Haarlem, met bijkomende verbouwing van het bestaande Raadhuis (het bou wen van een niewen vleugel). Er waren 63 inschrijvers. Ingeschreven werd door A. A. Gnirp te Am sterdam f 195.300; H. Groen, Amersfoort f 190.500; T. J. de Vries, Bilthoven f 214.630; A. J. W. v. Sambeek, Heemstede, f 212.350; Gebrs. v. d. Putten, Heemstede f 214.720; C. J. M. Jonckbloedt, Heemstede f 219.000; N.V. Hol. Beton Mij. Den Haag f 207.000; H. de Boer en Co., Heemstede f 215.999; P. v. d. Schoot, Tilburg f 189.000; S. de Vries, Zaan dam (ongeldig) f 198.400; W. H. Kelderman, Enschedé f 188.384; P. G. de Jong, Oegstgeest (laagste inschrijver) f 172.890; P. J. van Hof- ten, Haarlem f 194.500; Firma Miel en Schreu- der, Almelo f 182.500; A. Noorduin. Zoeterwou- de f 183.400; N.V. W. Geels Aan. Bedrijf, Aer- denhout f 183.600; Hemerink en Reehuis, Wierden f 194.000; N.V. Aan. Mij. Noord-Hol land. Heemskerk f 182.770; J. J.' Feijen. Heilo f 193.888; J. P. A. Nelissen. Haarlem f 198.400; C. Boer, Voorburg f 184.900; J. v. d. Putten, Haarlem f 205.474; R. Bloem. Wildervank f 195.300; F. Pauw, Apeldoorn f 195.200; Gebrs. J. en E. de Vink, Groningen f 189.850; Doe- dens en Schildér, 't Zand f 187.887; Gebrs. H. V. en J. de Vries, Haarlem en Purmerond, f 182.200; Chr. J. de Goede, Wijk aan Zee. (ongeldig) f 194.700; C. v. d. Wiel, Noordwijk f 190.500; G. Metselaar en Co.. Haarlem f 174.746; J. Oordt, Friezenveen f 182.800. Gebrs. Bruns, Almelo f 194.800: L. J. te Pas en E. Gebber, Groningen f 196.300; J. de Boer, Delfzijl f 189.900; W. Tunissen, Heemstede f 216.709;. G. en J. Broertjes, Heemstede en Bloemend'aal f 208.000; Gebr. A. en M. Joustra Haarlem f 196.600; Fr. M. Joustra, Haarlem f 189.322; E. Bellaart, Haarlem f 194.360; Phi lips Bo-uwbedrijf, Haarlem en Santpoort f 184.730; N.V. Wormerveersche Aan. Mij. f 207.500; N.V. Kon. Rot. Beton en Aan.. Mij. v. h. v. Waning en Co. f 208.540. G. J. Evers, Bloemendaal f 215.600. J. Bakker Zaandam f 203.800. F. Philips, Haarlem f 187.520. N. Cobelens en Zn.. Haarlem f 190.300 M. Tokkens. Arnhem f 198.500. J. Schutte, Zaandam f 186.000. N.V. Aan. Bedrijf v.h. T. Broersma, Haarlem f 191.500. G. Berghoef, Alphen a. d. Rijn f 191.000. J. v. d. Enk, Henge lo f 185.000. v.h. Bolle en van Heesteren. Den Haag f 189.800. M. Ebbink, Haarlem f 220.800. Bataafsche Aan. Mij. v. h. J. v. d. Wal en Zn., Den Haag f 194.800. IJland en Zonen, Amster dam f 196.000. Gebr. Terlingen. Amsterdam f 192.500. N.V. „Landsmeer" f 214.990. H. C. Geerdink, Usselo f 189.947. E. P. Grim, Zaan dam f 187.300. Gebrs. Trebbe, Enschede f 194.000. Gebr. J. H. en A. E. Buuring, Stads kanaal f 198.200. A. J. H. Luden. Enschedé f 191.606. J. Put, Oostzaan f 191.000. De dag van den Anschluss" door voormalig Weensch Hoofdredacteur beschreven. „Schuschnigg voorkwam een massamoord". „Dr. von Schuschnigg week voor geweld. In een burgeroorlog zou de Oostenrijksche regeering zich hebben kunnen handhaven. Maar een oorlog tegen het Duitsche leger zou hopeloos geiveest zijn. Had dr. von Schuschnigg orders gegeven om tegenstand te bieden, dan zou den duizenden levens verloren zijn gegaan. Deze mannen zouden als helden gesneuveld zijn en het zou een mooi maar vergeefsch gebaar zijn geweest." inlichtingen niet in twijfel getrokken konden worden. Geen van hen had er ook maar in de verste verte op gezinspeeld, dat Mussolini zijn meening over de volksstemming te ken nen gegeven had aan een vriend van dr. von Schuschnigg in de woorden, die hij, zooals hij een week later in de Italiaansche Kamer ver klaarde, had gebruikt: „Deze bom zal in uw eigen handen ontploffen". Bovendien wist iedereen af van de garanties, die Mussolini in de protocollen van Rome en bij verschei dene gelegenheden omtrent Oostenrijk's on afhankelijkheid gegeven had. Doch tegenc-er al deze voor Schuschnigg s. vrij gunstig luidende factoren stonden de meldingen over de houding van het groote Duitsche buurland, welke van uur tot uur ernstiger werden. Nazi-Duitschland had zijn machtig propaganda-apparaat in werking ge steld. De Duitsche zenders fulmineerden op ongekend heftige wijze tegen Weenen, be schuldigden den bondskanselier van schen ding van het accoord van Berchtesgaden en voorspelden, dat „Schuschnigg's optreden wel eens catastrofale gevolgen zou kunnen heb ben". In de hoofdstad, in Linz, Graz en an- OT deze conclusie komt de Oosten rijksche journalist Eugène Lennhoff hoofdredacteur van de voormalige Weensche „Telegraph", die tezamen met zijn directeur Karl Franz Bondy en zijn collega graaf von Strachwitz op den bewogen llden Maart van dit jaar over. de Hongaar- sche grens vluchtte. Lennhoff heeft den dag, waarop de An schluss zich voltrok, beschreven in een merk waardig boek, dat hij „De laatste vijf uren van Oostenrijk" noemde. Merkwaardig is dit boek in de eerste plaats omdat het ons een indruk geeft van de groote onzekerheid, die te Weenen zoowel als in de andere deelen van het land tot het laatste oogenblik over het lot van Oostenrijk heerschte. In den mor gen van den llden Maart was volgens Lenn hoff de groote meerderheid van het volk zelfs van oordeel, dat het bewind van Schuschnigg sterker dan ooit stond. De inlichtingen, die de „Telegraph" van zijn correspondenten te Londen en Parijs ontving duiden er boven dien op, dat de regeeringen van Engeland en Frankrijk de door Schuschnigg uitgeschreven volksstemming als volkomen wettig beschouw den. Alleen te Rome bleek men afwijzend te genover het plebisciet te staan, al vernam men van andere zijde, dat Mussolini in geval van een crisis, evenals in 1934 na den moord op dr. Dollfus, troepen naar den Brenner zou zenden. Bijna alle redactieleden van de Tele graph hadden sinds den vorigen avond ge sproken met ministers en diplomaten, wier SPAARNDAM. Spaarndam''s Janjare corps Crescendobe staat 20 jaar. Het corps met in het midden zittend de directeur dc heer F. H. Dekker Sr., rechts van hem de voorzitter de heer P. Berk Jr., links van den directeur het eerelid de heer J. v. d. Geem. Op 31 Augustus 1921 werd te Spaarndam voor het eerst een concert gegeven. Aan verschillende concoursen werd met veel succes deelgenomen. HAARLEM Vrijdag. Op 23 Augustus 1918 werd Crescendo op gericht op initiatief van den heer P. P. Wit. De eerste vergadering werd gehouden in het „Ge heel-onthouders-koffiehuis" te Spaarndam, waar 10 personen zich als werkend lid opgaven Een voorloopig bestuur werd gevormd met den heer .J. J. de Vries, als voorzitter, J. Wil- lemsen als secretaris en J. Th. v. d. Putte als penningmeester. Men benoemde de heer P. P. Wit tot directeur. Tevens werd op deze bij eenkomst besloten een lijst aan de inwoners van Spaarndam aan te bieden, om muziek instrumenten te kunnen koopen. De eerste keer dat „Crescendo" in het open baar optrad, was ter gelegenheid van het 25- jarig ambtsjubileum van dokter W. J. Nije, arts te Spaarndam. 30 Januari 1919, werd een eerste mu ziekuitvoering gegeven in de zaal van Hon- derdos. Ais soliste trad op mej. Annie Woud. 17 Augustus 1921 werd de heer F. A. Dekker tot directeur benoemd en onder dienst leiding is op 31 Augustus 1921 te Spaarndam voor het eerst een concert gegeven. Crescendo heeft nadien steeds haar mu zikale medewerking verleend op verjaarda gen van het vorstelijk huis. Op 25 Augustus 1923 werd het eerste lustrum gevierd. 24 Febrlari 1927 ontving Crescendo de Koninklijke Goedkeuring en in hetzelfde jaar nam de heer S. C. de Haas v. Dorsser, destijds burgemeester van Spaarn dam, het eere-voorzitterschap op zich. Ter gelegenheid van het 12V2-jarig bestaan werd er een groot nationaal concours gehou den, waaraan 17 vereenigingen deelnamen, terwijl tevens de heele burgerij haar mede werking verleende. Het 3e lustrum (15-jarig bestaan) werd op bescheiden voet gevierd, daar de crisis ook hier haar invloed deed gel den. Het 12'/-2-jarig jubileum van den directeur was aanleiding tot het houden van een feest avond op 17 Februari 1934 bij den heer v. d. Putte. Na dien tijd werden alleen concoursen be zocht, terwijl er ijverig gestudeerd werd on der de bekwame leiding van den directeur. In c.en loop der jaren werd er 4 a 5 maal per jaar een concert gegeven op de muziektent op de Kolk. Het eerste concours. Op het eerste concours 25 Mei 1922, kwam Crescendo uit in de derde afdeeling fanfare en behaalde in den concertwedstrijd een eer sten- en in den marsehwedstrijd een tweeden prijs. Sinsdien volgde onder de uitstekende lei ding van den heer Dekker het eene succes op het andere. Op de Nationale Concoursen wer den o.a. de volgende successen geboekt: In de Concertwedstrijden 12 eerste prijzen; 13 tweede prijzen; 3 derde prijzen en één tweede eereprijs. In de marschwedstrijden: 16 eerste prijzen; P tweede prijzen: 1 derde prijs en 4 extra prijzen. Crescendo telt momenteel 42 leden met nog twee eereleden nl. de heer J. v. Geem en mej. M. de Vries—Bouwens. Het tegenwoordig bestuur is als volgt sa mengesteld: P. Berk, voorzitter; C. Berk, secretaris; C. Oud, penningmeester; J. A. v. Eden, F. de Vries, Th. de Vries, commissaris sen; J. Th. v. d. Putte, bibliothecaris. Het dient nog te worden vermeld, dat de heeren J. Th. v. d. Putte en C. Berk sedert de oprichting lid van Crescendo zijn en dat de eerste tevens 20 en de laatste 10 jaar bestuurs lid is geweest. Zooals wij reeds meldden, zal er ter gelegen heid van dit 20-jarig bestaan van 21 tot en met 27 Augustus, een groot muziekfeest wor den gehouden. Zaterdag 20 Augustus vindt de opening plaats met een receptie. Bij gebrek aan een groote lokaliteit is men genoodzaakt de avondfeesten te houden in café Fellinga te Santpoort. De medewerkende vereenigingen zijn: Cres cendo Spaarndam; Fanfarecorps „Wilhelmi- na". Santpoort; St. Cecilea Harmonie. Haar lem-Noord; Arti et Religiona, Chr. Fanfare corps, Haarlem; Kon. Harmonie Kapel „De Eendracht", Velsen; De Stem des Volks. Ge mengde Zangvér., Haarlem; Mannenkoor Proza en Poëzie, Haarlem; Beverwijksche Har moniekapel. Beverwijk; Harmonie Crescendo, Haarlem. Het aanbevelingscomité wordt gevormd door: Voorzitter: Dr. J. E. baron do Vos van Steen- wijk, Burgemeester van Haarlem. Leden: A, G. Boes, Weth, v. Onderwijs. H. J. B. v. Liemt, Weth. v. Sociale Zaken. E. v. d. Wal, Weth. v. Financiën, M. A. Reinalda, Weth. v. Openb. Werken. Mr. Th. A. Wesstra. Secr. der Gemeente. E. H. Tenckinck, Comm. v. Politie. C. J. v. d. Broek. Commandant Brand weer. S. C. de Haas v. Dorsser Oud-Burg. v. Spaarndam. Arts W. B. Smit, Dir. Gem. Ge- neesk. en Gezondh. dienst, (oud-geneesheer v. Spaarndam). H. v. Reyendam, Beheerder Dienstgebouw Spaarndam. Dr. O. Deggeler, arts. Spaarndam Ds. A. Snethlage. Predikant, Spaarndam, A. C. W. Berkhout, Kapelaan. Spaarndam. M. Geertsma, P. Kok Wzn., C. J. v. Beyeren, C. Stapel, M. Meyers, allen te Spaarndam, Dr. Kurt von Schuschnigg. dere steden kwam het tot botsingen en inci denten, doch volgens de door Lennhoff in gewonnen informaties zou de orde overal ge makkelijk hersteld kunnen worden, wanneer de politie maar de noodige volmachten had gekregen. Tengevolge echter van de tegenstel ling tusschen den bondskanselier en dr. Seyss Inquart, bij wien de opperste leiding over de politie berustte, ontving het politiecomman- do voortdurend tegenstrijdige orders, zoodat een krachtig en doelbewust optreden onmoge lijk was. Bovendien hielden de weerbaarheids formaties van het Vaderlandsche Front zich op bevel van dr. Schuschnigg op den achter grond, omdat de kanselier tot eiken prijs iede re schijn van provocatie wilde voorkomen. Lennhoff merkt op, dat de betoogingen van de nationaal-socialisten van veel geringer omvang waren dan die van het Vaderland sche Front, waarbij zich thans ook de arbei ders aangesloten hadden, nadat Schuschnigg den leider der vroeger Christelijk Sociale Vakvereenigingen in zijn kabinet had opge nomen en in contact was getreden met per soonlijkheden uit de in 1934 onwettig ver klaarde arbeidersorganisaties. Achtereenvol gens interviewden Lennhoff en zijn staf den leider der Oostenrijksche boeren en gouver neur van Neder-Oostenrijk, Reither, den leider der ontbonden Helmatschutz, majoor Fey, een voorman der socialisten, den president van de Joodsche gemeente te Weenen, dr. De- sider Friedmann en den leider der Legitimis ten, kolonel Wolff. Zij allen verklaarden, dat hun aanhangers zich vóór een vrij en onaf-, hankelijk Oostenrijk zouden uitspreken. Op het hoofdstembureau schatte men het aantal „ja" stemmers op 70 pCt., zelfs als alle stem gerechtigde nationaal-socialisten tegen zou den stemmen. Onzekerheid tot het einde. HOE snel de situatie zich echter in de laat ste uren van Oostenrijk's bestaan wijzig de komt in Lennhoff's boek duidelijk uit. De berichten over de Duitsche troepenconcen traties aan de Beiersche grens, de latere ul timatums van Berlijn, nadat het eerste was afgewezen, het bezoek van Von Papen aan den kanselier, dat alles hooren wij nog eens met typische dramatische details van den man, die deze episoden zelf beleefde. Uit de zeer suggestieve beschrijving van den journalist ervaart men, dat men zelfs in de kringen, die het dichtst bij Schuschnigg stonden, tot het laatste moment in onzekerheid verkeerde over de vraag, welke houding de kanselier te genover de Duitsche eischen zou aannemen. Pas de laatste radiorede van Schuschnigg zijn afscheid van het Oostenrijksche volk waarin de kanselier het besluit van den bondspresident bekend maakte, dat om het vergieten van Duitsch bloed te voorkomen zelfs aan militaire pressie van het buurland geen weerstand zou worden geboden, zette elkeen den toestand helder voor oogen: het nationaal socialisme had gezegevierd, de „Anschluss" was een voldongen feit geworden. „Dr. von Schuschnigg voorkwam een mas samoord. Van een menschelijkheids-stand- punt uit bezien deed hij wat hij doen moest". Aldus Lennhoff's slotwoord. J. H. V. ,De laatste vijf uren van Oostenrijk", door Eugène Lennhoff. Voor Nederland bewerkt door mej. mr. E. W. Broekman. Uitgave Hol- landia-Drukkerij N.V. te Baarn. Kritieke situatie bij Kaifeng. Stad aan alle zijden door het water ingesloten. PEKING 15 Juli. De dijken van de Gele Rivier ten oosten van Kaifeng zijn doorge broken. Het water stort zich in het lager ge legen land, zoodat Kaifeng thans aan alle zijden door het water is ingesloten. Een aan tal dijken heeft nog stand gehouden, doch de situatie wordt met den dag kritieker. (United Press). Dr. COLIJN VAN VACANTIE TERUG. 's-GRAVENHAGE. 15 Juli. De minister president dr. H. Colijn is van zijn verblijf in Zwitserland teruggekeerd en heeft heden ochtend zijn ambtsbezigheden aan het depar tement van algemeene zaken hervat.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1938 | | pagina 9