HET NIEUWE AVONDBLAD
gen Nieuwe Koers.
Wintertijd.
JAARCANC
No. 283
MAANDAG 3 OCTOBER '38
IJMUIDER COURANT
ABONNEMENTEN per week 127e ets., per
maand 527e cents, per kwartaal f1.55. Geen
Incassokosten. Losse nummers3 cents,
gantoor Kennemerlaan 42 - IJmuiden, Tel. 5301
VERSCHIJNT DAGELIJKS. BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN
UITGAVE LOITRENS COSTER, MIJ. VOOR COURANTUITGAVEN EN ALG DRUKKERIJ N-V.
DIRECTIE P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct.. elke regel
meer 10 ct Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN. OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD. WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT
POSTGIRO 310791.
vijf i
,/JinDIJ «O.CIJ.U vvu w UCl«lIUt uiigviai "vil uuuu vclli V IJ
Ir e afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad Alles Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten
leden duim f 100.—. een üd duim 50.—, alle leden wijsvinger 60.
polsbreuk f 15.Opvarenden van visschers-, marinevaartuigen enz.
meer abonnés tengevolge mocht hebben.
kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
De
dat het accoord van Mün-
zou leiden tot nog grooter dingen dan
nlossing van het Tsjecho-Slowaaksche
hil is nu al ten deele bewaarheid door het
gefhen Hitler en Chamberlain gesloten
Sch-Engelsche vriendschapsverdrag,
in wordt overeengekomen „nimmer meer
eikander oorlog te voeren en ook de
ndere vraagstukken, welke beide landen
n te behandelen volgens de methode van
13 jg'gii Het is duidelijk dat dit de spoedige
behandeling en oplossing van het koloniale
agstuk in uitzicht stelt. Inmiddels wordt
An f TVffnconlini Vief fireion.
opnieuw
bevestigd dat Mussolini het Spaan
se vraagstuk reeds te berde heeft gebracht
München en bereid zou zijn tot een spoe
dige beëindiging van den burgeroorlog mede
te werken. Ook verwacht men in Berlijn de
sluiting van een Fransch-Duitsch vriend
schapsverdrag op denzelfden grondslag als de
reeds tusschen Hitler en Chamberlain geslo
ten overeenkomst.
Wij weten allen dat men den wereldvrede
n>et bereikt door op een stuk papier te schrij
ven dat men nooit meer oorlog tegen elkaar
al voeren, en dit dan te onderteekenen. Als
het hierbij'bleef zou men niet veel uitrichten;
in de duurzame waarde van „platonische"
vriendschapsverdragen is de wereld nog meer
teleurgesteld dan in die van de feitelijke in
ternationale overeenkomsten. Maar het
oogenblik waarop ze gesloten en ondertee
kend worden kan ze als uitgangspunt voor
verdere daden groote waarde verleenen. Dit
oogenblik is van groot belang. Niet alleen tot
het Engelsche en het Fransche maar ook tot
het Duitsche en het Italiaansche volk, onvol
ledig ingelicht omtrent den stand van zaken
als de beide laatste enkele dagen geleden nog
waren, is nu het besef van de mogelijkheid
van een nieuwe koers in Europa doorgedron
gen. Die volken zelf hebben bovendien duide
lijk, evenals de andere, getoond dat zij den
vrede en niet den oorlog wenschten. Er zijn,
zooals iemand mij dezer dagen met 'n herinne
ring aan 1914 zei: „nergens bloemen in ge-
weerloopen gestoken". Er is niet gejuicht toen
de oorlog op het punt scheen uit te barsten,
er is evenmin in Berlijn „Nach Paris!" als in
Parijs „A Berlin!" geroepen. En een dag later
hebben Chamberlain en Daladier in Mün
chen de ovaties van het Duitsche volk in ont
vangst kunnen nemeneen nieuwe ge
beurtenis in de wereldhistorie. Men weet nu
overal dat het anders kan; de volken willen
en verwachten het.
Algemeen is de vreugde over het groote feit
dat de vrede gered is en de ontzettendste
ramp, die ooit de wereld bedreigd heeft, door
God's hulp voorkomen. Maar weldra zullen
er weer moeilijkheden rijzen vandaag al is
er een gerezen door Polen's poging om
Teschen door dreigementen te bemachtigen
- en men vraagt zich afzal de nieuwe
koers waarlijk sterk genoeg zijn om die te
overwinnen en een duurzame practische sa
menwerking te verzekeren tusschen staten,
welker bewindsmethoden en -begrippen,
welker „ideologieën" (zooals dat met een
leelijk woord heet omdat men het woord
idealen lichtelijk vreest) zoozeer uiteenloo-
pen? De hoop daarop moet zich gronden op
het besef, dat Europa de eenheid hard noo-
dig heeft om zich te handhaven. En de hoop
dat met Hitler en Mussolini zaken te doen
zullen zijn zal bij de Westersche mogendheden
gevoed worden door de gedachte, dat zij eco
nomische versterking behoeven en dat hun
optreden ten zeerste beïnvloed is door wan
trouwen.... vooral bij de Duitschers geen
wonder na hetgeen hen door het vredesver
drag van Versailles was aangedaan. Ik heb
deze week de aandacht gevestigd op de mees
terlijke formuleering van Roosevelt's brief
aan Hitier, waarin hij den term „wij leiders
van groote naties" bezigde en daarmee aan
Hitier zelf en aan Duitschland een erkenning
schonk die zeer diepen indruk moet hebben
IJMUIDEN
Noodlottig ongeval op den stoom
trawler Mary IJM 189.
Machinist door een drijfriem gegrepen en
gedood.
Aan boord van den stoomtrawler
Mary IJM 189 is, Vrijdagavond, ter
wijl deze op de thuisreis was, een
vreeselijk ongeluk geschied, dat den
dertig-jarigen machinist Carl Arthur
von Hertaberg het leven heeft
gekost. Zondagmorgen 10.15 uur kwam
de Mary met de vlag half-stok van
haar noodlottige reis in de Visschers-
haven aan
Per radio had de schipper, de heer A. de
Goede zijn directie, de V.E.M. reeds van het
ongeluk in kennis gesteld. Deze had de noo-
dige maatregelen voor het vervoer van het
lijk genomen, zoodat toen de Mary aan de
kade kwam, dr. Rutten, leden van het Roode
Kruis en ook de politie reeds aanwezig waren.
Een groot aantal ingezetenen was mede ge
tuige van het droevige einde van deze reis.
Nadat het stoffelijk overschot, van het slacht
offer, dat de bemanning in de scheepsboot
had neergelegd, aan boord gekist was, werd
het naar de begraafplaats overgebracht.
Schipper de Goede, nog zeer onder den in
druk van het tragische ongeval, waardoor hij
een machinist verloor, dien hij op de twee
reizen, welke deze met de Mary had meege
maakt, had leeren kennen als een trouw ka
meraad en een goed vakman, vertelde ons, dat
het ongeval zich in enkele oogenblitoken had
afgespeeld. De machinist was in de schroef-
tunnel gegaan, vermoedelijk om een onklaar
geraakte drijfriem van de dynamo weer in
orde te maken. De oudste stoker bevond zich
eveneens in de machinekamer.
Deze zag plotseling, dat het lichaam van
den machinist rondom de as werd geslingerd.
Hij riep direct om hulp, terwijl hij tevens de
machine tot stilstand bracht. Maar voordat de
trawler gestopt lag, draaide de as nog ge-
ruimen tijd rond met het lichaam van het
slachtoffer. De hevig ontstelde bemanning kon
geen hulp bieden, welke toch ook te laat zou
zijn gekomen, daar vaststaat, dat von Hertz-
berg onmiddellijk nadat hij gegrepen was,
dood moet zijn geweest. Met veel moeite heeft
men het verminkte lichaam uit de tunnel
door de machinekamer aan dek gebracht;
men meende het niet beter te kunnen bergen
dan in de scheepsboot.
Het slachtoffer laat een vrouw en één kindje
achter.
Zoo eindigde deze reis, die zoo hoopvol was
begonnen en die zoo gunstig verliep, wel heel
droevig.
DANSSCHOOL W. SCHAAP.
AANVANG 1ste LES
WOENSDAG 5 OCTOBER
van 8—10 uur, in „HET WAPEN VAN VELSEN"
Er kunnen nog eenige Dames geplaatst
worden.
(Adv Inqez. Med.)
De nieuwe koers zal in de eerste plaats moe
ien beteekenen: Duitschland's welvaart toe
pten, in eerste instantie zelfs bevorderen, in-
P-aats van die te remmen, inzien dat ieders
welzijn aller welzijn is, bereidheid te toonen
tot het Voeren van een Europeesche po
rtie k. Als dat Chamberlain's doel is, zooals
Brland's streven in een vorige periode was,
2al hij zich een groot staatsman toonen. Alles
schijnt dit te bewijzen. „Het houdt een groot
nsico in," zullen sommigen zeggen. „Hitier zal
sterker worden". Wat heeft hij in den laatsten
tijd anders gedaan dan sterker wordenin
ewapening, in achterdocht, in gevaarlijk
ste? Waarom zou men het niet liever in de
toeiwe koers beproeven, die thans is ingesla-
ecn. en met hem trachten tot herstel en her-
•sving van Europa te komen? Grooter risico
Qan het teleid der voorgaande jaren kan men
- dat is in deze weken wel bewezen niet
nenien! Het vertrouwen der mogelijkheid van
Menwerking is nu ontwaakt.... de velden
wit om te oogsten. R. P.
UITVOERING „ZIEGFELD"
Voor een tot in alle hoeken bezette zaal heeft
Zaterdagavond de Ontspanningsvereeniging
„Ziegfield" in Het Wapen van Velsen een pro-
paganda-uitvoering gegeven. Ofschoon het de
eerste uitvoering van de jonge vereeniging was.
slaagde de avond uitstekend. Het programma
bestond in hoofdzaak uit zang, muziek en de
clamatie, uitgevoerd door eigen krachten,
waarbij Rina's Musicband, de Happy tramp
boy en Rina de Loof als occardeoniste, voorts
de heeren Niek Karsen en Osendarp als step-
danser en mondaccordeonist zich vooral deden
gelden.
In de pauze had een verloting plaats en de
avond eindigde met een gezellig bal.
AANBESTEDING VAN DEN RIJKS
WATERSTAAT.
Vrijdag 1 October a.s. zal door den Rijks
waterstaat te Haarlem worden aanbesteed
het onderhoud van de diepte in de buiten
haven, de toeleidingskanalen naar de sluizen,
de berghaven, gedeelte hoogovenkanaal en het
zeevak buiten den mond van de Noordzee
haven alhier, gedurende de jaren 1939 tot en
met 1943.
Voorts zal op denzelfden dag worden aan
besteed het maken en aanbrengen van beton
blokken en het onderhouden van de haven
hoofden, zeeweringen (duinen), gebouwen,
sporen, kranen, spoorwegmaterieel, lichtop-
standen, steigers enz. van en bij de Noordzee
haven alhier, gedurende de jaren 1939 en 1940,
Raming f42000 per jaar.
PLAN VAN UITBREIDING VOOR DE
GEMEENTE VELSEN.
Het hoofd van het gemeentebestuur van
Velsen brengt ter openbare kennis, dat van 3
October 1938 af gedurende veertien dagen, in
uitvoerige kaarten uitgewerkt, op de gemeen
tesecretarie (4e afdeeling) voor een ieder ter
inzage zal zijn nedergelegd, het plan van uit
breiding, gemerkt AI, Velsen ten noorden van
het Noordzeekanaal, omvattende een gebied,
liggende ten oosten van den Wijkerstraatweg
en in het zuidwaarts verlengde van de Lad
derbeekstraat, de Schoonoortstraat en de
Geelvinckstraat te Velsen. zulks met de daar
bij behoorende bebouwingsvoorschriften, zoo-
als dat plan en die bebouwingsvoorschriften
zijn vastgesteld bij Raadsbesluit van 27 Sep
tember 1938 no. 14.
Het moment is weer gekomen,
Waarop 't uur ons wordt ontnomen,
Dat ons extra daglicht bracht,
Wintertijd wordt weer van kracht.
Niemand zal het u beletten,
Als ge u soms mocht verzetten
En 't dus bij uw klokken liet,
Dat 's een recht dat u geniet.
Maar 't is beter, u te schikken,
Want het klokje thuis moet tikken.
Als elk ander klokje doet,
Of het loopt (met ons) niet goed.
Houd het in zijn staag bewegen,
Strakjes dus weer even tegen,
Houd het stil een heel uur lang,
Zet het daarna weer in gang.
Doe met dit verzetje mede,
Want elk klokje tikt van vrede,
En het voert ons zonder spijt,
Rustig in den wintertijd.
P. GASUS.
,Verduisteriiig"-en-gros bij Hoog
ovens.
Interessante en tevens zeer geslaagde
proefneming.
Ook bij het Hoogovenbedrijf en haar beide
nevenbedrijven, de Mekog en Cemij zijn als
onderdeel van de luchtbeschermingsoefeningen
in de gemeente Velsen, verduisteringsproeven
genomen, die in alle opzichten geslaagd mogen
heeten. Aan den eisch, dat bij alarm 't geheele
bedrijvencomplex in het duister gezet moet
kunnen worden, zoodat de fabrieken vanuit
de lucht niet te zien zijn, terwijl toch het be
drijf van Hoogovens en buizengieterij, zoowel
als Mekog en Cemij zooveel en zoo rustig mo
gelijk zal moeten kunnen doorgaan, is geheel
voldaan.
Dit- is bereikt, door zooveel mogelijk alle ver
lichting uit te schakelen, waarvoor in iedere
bedrijfsafdeeling eenige personen zijn aange
wezen. Op plaatsen, waar het lich absoluut
noodzakelijk was ter verlichting van onmisbare
controle- en meetinstrumenten of waar zon
der licht gevaarlijke situaties zouden kunnen
ontstaan, waren geheel afgeschermde verlich-
tingspunten aangebracht, waarbij iedere uit
straling naar buiten voorkomen werd.
De Directie heeft tezamen met enkele afdee-
lingschefs zich boven op den watertoren der
Hoogovens ervan overtuigd dat de verduiste
ring zoowel binnen in de fabrieksgebouwen als
buiten langs de wegen en in de open fabrieks-
af deelingen, volkomen is geweest.
Het was interessant te zien hoe op een be
paald sein de verlichting zeer snel gedoofd
werd, zoodat de bedrijven, die zich in een zee
van licht baadden, in een oogenblik in dichte
duisternis gedompeld werden, waarin geen
enkel lichtschijnsel bespeurd werd.
Wanneer men hierbij in het oog houdt, dat
een lampje van kleine lichtsterkte in het duis
ter een brandende fakkel lijkt, dan kan met
recht gezegd worden, dat ondanks den zeer
korten tijd van voorbereiding de organisatie
voor het verduisteren der fabrieksterreinen in
orde is en dat de poefneming als uitstekend
geslaagd aangemerkt moet worden.
Volledigheidshalve zij hieraan nog toege
voegd, dat voor het aftappen van den hoog
oven, het uitdrukken der kooksovens en het
uitgieten der slak, die 's avonds den bekenden
rooden gloed veroorzaken, speciale regelingen
getroffen zijn, waardoor een verduistering ge
durende geruimen tijd volledig en afdoende
kan zijn.
uiteen hoe het ouderwetsche geloof van voor
20 eeuwen, zich ook thans in dezen gemoder-
niseerden tijd zal en moet handhaven. Het
opkomend geslacht kan zich hier echter niet
voldoende mee vereenigen, maar de feiten
toonen aan, dat alleen op deze basis een her
stel van sociale en economische toestanden
kan volgen.
Bij het einde van de achttiende eeuw werd
door verschilende groepen der bevolking ge
poogd, een idealen staat te vormen. Spreker
acht 'n idealen staat alleen mogelijk als allen
mannen en vrouwen werden van een Nieuw-
Testameatisch, ouderwetsch geloof. Maar he
laas heeft de moderne mensch gebrek aan
houvast, voortvloeiend uit gebrek aan inzicht.
Dit voert met zich mede, dat velen zich laten
meesleuren met de horde, die gedreven wordt
in een bepaalde richting, afwijkend van het
katholieke geloof. Spr. zou als St. Paulus allen
willen toeroepen „Depositum conserva": Be
waar wat u in bewaring gegeven is, n.l. het
geloof.
In den breede zette pater H. de Greeve uit
een, waarom en met welk doel de roemrijk-
regeerende Paus Leo XIII veertig jaar geleden
de vereenigingen in het leven riep, n.l. om
door een katholiek leven het sociale- en eco
nomische leven te veranderen en te ver
beteren. Duizenden zijn er nog die het doel
van deze Encycliek niet hebben begrepen en
daardoor de werkzaamheden van de priesters
en leeken-leiders bemoeilijken. Het is niet
mogelijk iets, wat men 200 jaar afgebroken
heeft in 40 jaren op te bouwen, want wat
afgebroken is moet steen voor steen weer
worden opgebouwd. De wereld maakt thans
een economische crisis door tengevolge van
een geestelijke crisis.
Hoe zal de wereld hierop reageeren? Zal
God tenslotte besluiten het Christendom weg
te nemen van Europa?
Pater de Greeve besloot zijn redevoering
met de waarschuwing: Katholieken, luistert
niet naar communisme en nationaal socialis
me, blijft niet staan, maar redt u op de Rots
van Christus. Redt u zelf, uw gezin, uw land,
uw volk en de maatschappij en dan zullen de
poorten der hel de wereld niet overweldigen".
Een daverend applaus bewees hoezeer de
spreker er in geslaagd was zijn gehoor te
boeien en te overtuigen.
De heer Straatsburg dankte pater de Greeve
voor zijn rede.
Na de pauze zong de R.K. Gemengde Zang-
vereeniging „Inter Nos" enkele liederen,
waarna mej. L. Smits eveneens een paar lied
jes ten gehoore bracht.
Zilveren jubilaris bij Openbare
Werken.
„Keerpunt in de Europeesche
politiek".
VELSEN
Propaganda-avond R.-K. Volks
bond.
Indrukwekkende rede van Pater H. de Greeve.
Onder zeer groote belangstelling vond gister
avond in het Patronaatsgebouw aan den Zee
weg de eerste propaganda-avond in dit sei
zoen plaats van de Centrale Propagandacluib
van den R.K. Volksbond, afd. Velsen.
Na met den christelijken groet de vergade
ring geopend te hebben, heette de heer C. B.
Straatsburg, als voorzitter der Centrale Pro-
pagandaclub, allen hartelijk welkom en in het
bijzonder den eere-voorzitter, den heer C. P.
Maas, den spreker van dezen avond, pater H.
de Greeve en pater Rector O. M. Cap.
Hierna werd door allen het strijdlied van
het R.K. Werkliedenverbond gezongen, waar
na het woord gegeven werd aan pater H. de
Greeve, die als onderwerp behandelde „De
diepste grond in het ouderwetsch Geloof".
Met een hartelijk applaus werd de spreker be
groet. Spreker ving zijn rede aan met allen
te waarschuwen: Katholieken, houdt wat u
he'bt! Het zedelijk verval onzer dagen is een
van de grootste problemen, waarmede de lei
ders, zoowel priesters als leeken, te kampen
hebben. In de tegenwoordige maatschappij
dringt langzaam maar zeker het gif van het
bederf door. Wij zijn moderne menschen en
houden er moderne ideeën op na. Dit is rede
lijk. Maar, dit mag niet de overhand hebben.
Als men zich steeds meer op de toekomst wil
richten, moet men allereerst een terugblik
werpen op het verleden. Deze ouderwetsche
waarheid dreigt echter op den achtergrond te
verdwijnen. Dit is het grootste probleem van
dezen tijd. Wij zijn in een kenteringstijdvak:
uit ons wordt de nieuwe wereld geboren. Met
ons is afgerekend met het verleden en na ons
begint een nieuwe toekomst. In ons loopt af
het tijdperk van de zestiende eeuw, van de
Renaissance met haar gevolgen. Spr. zette
met voorbeelden uit het dagelij'ksoh leven
De heer F. D. Raadman hartelijk gehuldigd.
Zaterdag j.l. herdacht de heer F. D. Raad-
man, opzichter le klasse bij het bedrijf Open
bare Werken, den dag, waarop hij vóór 25 jaar
in dienst der gemeente Velsen trad. Het
spreekt vanzelf, dat deze dag niet onopge
merkt voorbij is gegaan.
Om 12 uur 's middags werd de jubilaris en
zijn echtgenoote door den directeur van het
bedrijf, Ir. J. A. Verhoef, ontvangen in diens
werkkamer. Hier hadden zich tal van ambte
naren van het bedrijf en van het Bouw- en
Woningtoezicht verzameld. Ook de loco-ge
meentesecretaris, de heer E. W. de B'oer, was
daar aanwezig, alsmede eenige ambtenaren
van de Secretarie, waarmede het bedrijf in
vele gemeentezaken samenwerkt.
Het anders zoo ambtelijke werkvertrek van
den directeur had een waarlijk feestelijk aan
zien gekregen door de vele bloemstukken die
door verschillende belangstellenden waren ge
zonden.
De directeur, Ir. Verhoef richtte zich in har
telijke bewoordingen tot den jubilaris. Spreker
zeide den heer Raadman slechts vier jaar te
kennen. Van hem mocht dus feitelijk niet ver
langd worden, dat hij een overzicht zou geven
van de 25-jarige ambtsperiode van den jubi
laris en van al hetgeen hij in die 25 jaar aan
het bedrijf heeft meegemaakt. Evenwel heeft
spreker in den korten tijd, dien hij directeur
is, den jubilaris leeren kennen als een nauw
gezet en plichtsgetrouw ambtenaar. Wat spre
ker vooral steeds heeft getroffen is de groote
objectiviteit waarmede de heer Raadman zoo
vele zaken, die aan hem toevertrouwd werden,
heeft behandeld. Het juiste oordeel daarover
en de kalme en rustige wijze waarop hij in tal
van aangelegenheden van zijn meening en
inzicht blijk gaf, dwingen zeker respect af. En
de nadruk wilde spreker leggen op de wijze
van samenwerking, die niet alleen met hem
maar ook met alle ambtenaren van het be
drijf steeds in de beste harmonie en op de
meest vriendschappelijke wijze heeft plaats
gehad.
Hierna was het woord aan den boekhouder
van het bedrijf, den heer Bal jet, die de tolk
was van de ambtenaren en in eenige welgeko
zen woorden de gevoelens van hoogachting en
vriendschap to* uiting bracht.
Een stoffelijk bewijs van aller medeleven en
van de goede kameraadschappelijke verhou
dingen werd den jubilaris daarop aangeboden
in den vorm van een schilderstuk, een mooi
bloemstilleven van den bekenden schilder
Piet Collaar.
De heer Raadman dankte daarop den direc
teur en de ambtenaren voor deze hulde hem
en zijn echtgenoote bereid. Het is voor spr. een
vreugdevolle dag en dat bewijs van nauwe
vriendschap en collegialiteit zal zeker niet uit
zijn herinnering vervagen.
Hierna werd de jubilaris en mevrouw Raad
man door alle aanwezigen gecomplimenteerd.
Een kopje koffie en een sigaar werden geser
veerd, waarna men nog eenigen tijd genoeg
lijk bijeen bleef.
De heer J. C. Dunnebier, wethouder van de
Bedrijven, was door ambtsbezigheden die hem
elders riepen, zeer tot zijn spijt verhinderd
van zijn belangstelling blijk te geven. De direc
teur bracht daarom den jubilaris de hartelijke
gelukwenschen van den Wethouder over.
Britsche pers constateert twee „verrassingen".
LONDEN, 1 October. (Reuter).
De geheele pers begroet de overeen
komst van München als een keerpunt
in de Europeesche politiek en een
persoonlijke overwinning van Cham
berlain, de bladen verheugen zich in
het bijzonder over de tweede verras
sing die Chamberlain uit München
heeft teruggebracht: „De Duitsch-
Engelsche verklaring".
De „Times" zsgt: „Geen overwinnaar is
met zoo edele lauweren gekroond ooit van
het slagveld teruggekeerd als Chamberlain,
toen hij gisteren van München aankwam.
Hij heeft den volken nieuwe hoop voor de toe
komst gegeven". Over de Britsch-Duitsche
verklaring zegt het blad: „Er zijn tijden ge
weest, dat men kon aannemen, dat derge
lijke verklaringen vergeten zouden zijn lang
voor zich de gelegenheid van practische toe
passing voordeed. Het is een prettige gedach
te, dat dit nu niet het geval zal zijn. Cham
berlain heeft concessies gedaan uit kracht
en niet uit zwakheid".
De .Daily Telegraph" zegt intusschen, dat
de overeenkomst van München gelegenheid
biedt voor critiek, niet zoo zeer om den in
houd als wel om de wijze, waarop onderhan
deld is, nl. over de hoofden der Tsjechen
heen. Ten aanzien van de Britsch-Duitsche
verklaring is voorzichtigheid geboden: het is
zeker, dat zij niet de herhaling van een poli
tiek van bedreigingen en verrassingen, die
Europa aan den rand van een algemeen con
flict gebracht heeft, zou overleven.
De „Dail> Herald" acht ook critiek op vele
punten mogelijk, maar is van meening, dat
Hitier zijn brutaalste eischen heeft laten val
len. Voor het eerst heeft hij moeten erva
ren dat er kracht,en in de wereld zijn, die
machtiger zijn dan de absolute wil van een
dictator.
„Daiily Mail" en „Daily Express" keuren
Chamberlain's houding onvoorwaardelijk goed
het laatste blad betreurt het echter, dat Enge
land een garantie voor midden-Europa heeft
gegeven.
De „News Chronicle" vreest dat de kracht
van het democratische stelsel ernstig verzwakt
is.
De Fransche pers.
PARIJS, 1 October (Havas) Ten aan
zien van de vraag, welke resultaten mogen
worden verwacht van het pact van vier, is de
Fransche pers verdeeld.
De „Jour" schrijft: „In zijn Lagerhuisrede
heeft Chamberlain zeer duidelijk uiting gege
ven aan zijn indruk, dat Hitier, toen hij
dreigde met oorlog, onwrikbaar besloten was
de vijandelijkheden te openen. Dan hadden
wij moeten kiezen tusschen een slecht voor
bereiden oorlog op een ongunstig terrein en
de oplossing van berusting en gezond ver
stand. Het zou niet prettig zijn, als iemand
emmers water wierp op de vreugde en het
herstelde vertrouwen, maar wij hebben een
duren prijs betaald".
In de „Epoque" schrijft De Kérilllis: „De
vrede van München maakt ons zwakker, want
wij hebben een bondgenoot verloren. Als wij
dus voorheen geen weerstand konden bieden
aan de geduchte Duitsche bedreiging, toen
wij de sterkste waren, hoe zullen wij den vol
genden keer ons verzetten, nu wij minder
sterk zijn?"
De „Journal" schrijft, dat op 30 September
een Europeesch directorium geboren is. Men
heeft werk voor verscheidene maanden voor
bereid.
Blum schrijft in de „Populaire": In de eerst
volgende weken zullen Engeland en Frankrijk
een dubbele taak hebben te vervullen. Zij moe
ten de Tsjechische regeering zoo goed moge
lijk bijstaan bij de handhaving van den na-
tionalen samenhang en het democratische
stelsel. Zij moeten het Fransch-Russische
pact dat een zekerheid blijft, repareeren en
werken voor een Britsch-Russische toenade
ring, die een mogelijkheid moet worden. Maar
in de voornaamste plaats moet men zich af
vragen, in welke richting Engeland en Frank
rijk Europa, dat nog niet uit de gevaarlijke
zone is, zullen sturen".
Chamberlain naar Rome.
Duce zou den Britschen staatsman tijdens de
conferentie te München uitgenoodigd hebben.
ROME, 30 Sept. Volgens be
trouwbare, doch tot op dit oogenblik
nog niet bevestigde berichten welke
men hier verneemt heeft Mussolini
in München Chamberlain uitgenoodigd
tot een bezoek aan Rome ter bespre
king van de Britsch-Italiaansche be
trekkingen.
Indien dit bezoek verwezenlijkt wordt ge
looft men, dat bij deze gelegenheid Mussolini
zal aandringen op de inwerkingtreding van het
Britsch-Italiaansche verdrag. Het feit, dat
Italië reeds een begin heeft gemaakt met de
ontbinding van zijn troepenformaties in
Spanje, vermoedelijk als een voorbereiding
voor hun terugroeping, maakt het volgens de
meening van buitenlandsche waarnemers
waarschijnlijk, dat Mussolini bereid is de deel
neming van Italië aan het krijgsbedrijf in
Spanje te liquideeren als hij er zeker van is,
dat daardoor tegelijkertijd het Britsch-Ita
liaansche pact van kracht zou worden.
(United Press).
