De wilde Zwanen
Thans de Hongaarsche
eischen aan de beurt.
Jachf op het IJselmeer
omgeslagen.
Praag tot onderhandelen
bereid.
In een officieel communiqué van de
Tsjecho-Slowaaksche regeering wordt
er aan herinnerd, dat in de protocol
len omtrent de besluiten van de te
München gehouden vier-mogendhe-
denconf eren tie op indirecte wijze te
kennen gegeven, dat thans ook het
Hongaarsche vraagstuk in Tsjecho-
Slowakije geregeld diende te worden.
De Hongaarsche minister-president Imredy
- zoo vervolgde het communiqué heeft
zich in zijn radiorede van Zaterdag met dit
probleem bezig gehouden. Hij nam als grond
slag het verlangen van Hongarije, dat met de
Hongaren op dezelfde wijze gehandeld wordt
als met de andere nationaliteiten.
Nadat de Tsjecho-Slowaaksche regeering de
kwestie van de Poolsche minderheid in Tsje-
eho-SIowakije geregeld had door tot aanvaar
ding van de Poolsche voorstellen te besluiten,
heeft zij het initiatief genomen tot stappen,
welke regeling van het Hongaarsche vraag
stuk beoogen.
Zaterdagavond heeft de Tsjechi
sche minister van Buitenlandsche Za
ken Krofta aan den Hongaarschen
gezant te Praag een nota overhandigd
met een voorstel der Tsjecho-Slowaak
sche regeering, volgens hetwelk bin
nen een zoo kort mogelijk tijdsverloop
een gemengde commissie van Hon
gaarsche en Tsjecho-Slowaaksche
deskundigen moet worden gevormd
om het vraagstuk der Hongaarsche
minderheid in Tsjeeho-Slowakije te
bestudeeren en voorstellen tot oplos
sing voor te bereiden.
Vrijwel tegelijkertijd heeft de Hon
gaarsche gezant aan Krofta een nota over
handigd, waarin de Hongaarsche regeering,
rekening houdende met het besluit dei-
conferentie van München, het verlangen te
kennen geeft, dat direct tusschen de regee
ring te Boedapest en Praag onderhandelin
gen worden geopend en aan de regeering te
Praag verzocht wordt, spoedig te antwoorden,
wanneer en waar de Tsjecho-Slowaaksche
regeering bereid zou zijn, deze onderhande
lingen aan te vangen. De Hongaarsche regee
ring is van oordeel, dat het in het belang is
niet alleen van de beide betrokken staten,
doch van geheel Europa, dat deze onderhan
delingen spoedig worden gevoerd en dat zij
een positief resultaat hebben.
Tegenover een medewerker van het Hon
gaarsche Telegraaf agentschap heeft de Hon
gaarsche minister-president een verklaring
afgelegd, waarin hij zeide. dat het lot der
Hongaarsche minderheden geregeld moet
worden volgens het standpunt van de regee
ring te Boedapest op den grondslag van het
recht tot zelfbeschikking en op voet van ge
lijkheid.
„Ik ben van meening", aldus Imredy, „dat
sedert de besprekingen te München de aan
hechting van de geheel Hongaarsche gebie
den, krachtens deze beginselen, een geregel
de kwestie is".
De meening van den minister-pre
sident wordt versterkt door de opvat
ting die in bevoegde kringen te Boe
dapest wordt uitgesproken. Volgens
deze kringen schijnen de besprekin
gen op de meest gunstige wijze te ver-
loopen,
Sommigen verwachten reeds zeer spoedig de
afsluiting van een accoord tusschen Boeda
pest en Praag gelijk aan dat tusschen Praag
en Warschau.
Chamberlain dankt Daladier.
Britschc minister-president wenscht den
vredesarbeid uit te breiden.
PARIJS, 2 Oct. (Havas-A.N.P.) Neville
Chamberlain heeft een boodschap van den
volgenden inhoud aan Daladier gezonden:
„Bij mijn terugkeer in Londen wensch ik
jegens U mijn dankbare waardeering tot uit
drukking te brengen voor Uw loyale hulp en
medewerking tijdens de afgeloopen dagen van
bezorgdheid, evenals mijn bewondering voor
den moed en de waardigheid, waarmede gij
Uw groot land hebt vertegenwoordigd. In de
verklaring, die de Duitsche rijkskanselier en
ik Vrijdag geteekend hebben, erkenden wij
eensgezind, dat onze volken samengaan in
hun verlangen naar vrede en vriendschappe
lijke raadpleging over alle geschillen, die
kunnen rijzen. De harten onzer beide volken
zijn zoo nauw vereenigd, dat ik weet, dat
deze gevoelens niet minder die van Uw land
dan die van het mijne zijn. Ik zie in de toe
komst een hernieuwde en voortgezette samen
werking met U, welke haar uitdrukking zal
vinden in nieuwe inspanningen ter verste
viging van den Europeeschen vrede, dank zij
de ontwikkeling van den goeden wil en het
vertrouwen, die op zoo gelukkige wijze
tusschen onze beide landen bestaan".
Hitler in Sudetenland.
WILDEN AU, 3 October. Hitler is
te 11.20 uur bij de grens te Wüdenciu
aangekomen. Hij loerd verwelkomd
door Henlein.
De auto van Hitier werd o.a. gevolgd
door twaalf auto's met officieren. De
bevolking had spandoeken aange
bracht 'met het opschrift „Sudeten
land verwelkomt zijn bevrijder".
Eenige minuten later reed Hitier
Asch binnen. Hij werd luide toege
juicht.
Auto op onlicwaakten overweg
gegrepen.
Bestuurder gedood.
IJLST, 3 October. Op den onbewaak-
ten overweg te Nijezijl, gemeente
Sneek, is vanochtend een personen
auto door den trein gegrepen. De be
stuurder is hierbij om het leven ge
komen.
De auto werd bestuurd door den zes
tigjarigen heer Iïaagsma, uit Snoek,
directeur van de Kon. Ned. Roomboter
fabrieken.
Haarlemsche werkloozen
gearresteerd.
Zij stalen en heelden fietsen en belasting-
merken.
HAARLEM. Maandag.
De Bloemendaalsche recherche heeft de
laatste dagen vijf personen gearresteerd, ver
dacht van ontvreemding en heling van rij
wielen en rijwielbelastingmerken.
Reeds geruimen tijd kwamen in Haarlem
en omgeving, vooral te Aerdenhout verschei
dene rijwieldiefstallen voor, zonder dat men
een spoor van de daders kreeg.
Eenige dagen geleden ontving men bericht
dat bij een fietsenstalling van de school aan
den Van Lennepweg te Aerdenhout plaatjes
van 19 fietsen waren gestolen! Met een tang-
moesten de plaatjes uit de houders gerukt
zijn.
Een melkslijter meldde zich bij de politie en
vertelde dat hij twee mannen op den Van
Lennepweg was tegengekomen, die hem ver
dacht voor kwamen. Een signalement kon hij
niet geven, doch wel herinnerde hij zich dat
de fiets van één der mannen mooie glinste
rende velgen had.
Intusschen bleek de Bloemendaalsche politie
uit een krant dat de politie te Velsen iemand
had aangehouden, die 15 belastingplaatjes had
verkocht. Men onderzocht de zaak en deze
man had de plaatjes voor een ander ver
kocht. En die andere man wasde man
met de fiets met de glinsterende velgen!
De politie te IJmuiden arresteerde dezen
man. Het bleek een werklooze uit Haarlem te
zijn. In aansluiting op deze arrestatie hield
de Bloemendaalsche recherche nog een werk
looze, zekere B. uit Haarlem, in het stempel
lokaal aan. In de afgeloopen dagen werden
verder nog gearresteerd de Haarlemsche werk-
loozen P. G. en A. J., Verdacht van ontvreem-
ding en N. C,, verdacht vah heling. Volgens
hun opgave hadden deze personen een tiental
rijwielen en ruim 100 belastingmerken ont
vreemd.
Er werd blijkbaar goed door deze oneerlijke
werkloozen aan deze ontvreemding en heling
verdiend, want bij ieder van hen trof men be
dragen, wisselend tusschen 27 en 170 gulden,
aan. Dit geld werd in beslag genomen. De
politie kon dertien rijwielen o.a. te Zand-
voort als mede verschillende onderdeelen,
opsporen.
Twee der opvarenden
vermoedelijk verdronken.
MONNIKENDAM, 3 October.
Gistermiddag omstreeks half twaalf
uur is op het IJselmeer, tusschen Mar
ken en Ditdam, een jacht omgeslagen.
Aan boord bevonden zich twee dames
en twee hccren, allen uit VVeesp. Een
dame en een heer hebben zich aan een
plank vastgegrepen en zoodoende ge
tracht den wal te bereiken. Men vreest
echter, dat het hun niet gelukt is, daar
nog geen enkel bericht van hen is in
gekomen.
De twee anderen zijn door een motorboot op
gepikt en aan land gebracht, waarop het twee
tal naar Weesp is teruggekeerd. Om onbe
grijpelijke redenen hebben zij eerst om tien uur
's avonds bij de politie van Weesp van het on
geval aangifte gedaan. Onmiddellijk heeft men
zich hierop met de politie van Monnikendam
in verbinding gesteld, die terstond met het on
derzoek is begonnen.. Vanochtend had men
nog niets van de vermisten vernomen, zoodat
men het ergste vreest. Een boot is uitgevaren,
om ëen onderzoek in te stellen.
Copyright P. I. B. Bo* 6 Copenhagen
Op het nippertje bereikten de elf zwanen met Elize den rotstop.
Reeds was de zon niet veel grooter meer dan een ster, toen hun
voeten den vasten bodem raakten. Meteen ook verdween het
laatste restje zonlicht, zoodat de elf zwanen weer hun gewone
gedaante konden aannemen. Toen eerst beseften zij goed aan
welk groot gevaar zij ontsnapt waren
Nader vernemen wij, dat vermist
worden de 24-jarige mej. L. Lodewliks
en de 27-jarige H. Veldhuizen, beiden
uit Weesp.
Op een luik afgedreven.
Zij waren Zondagochtend omstreeks tien uur
jnet den heer en mevrouw S. Heideman uit
Weesp met een Stnversche jol uit de jachtha
ven van Muiden vertrokken voor een zeiltocht
op het IJselmeer.
Tusschen 11 en 12 uur is de jol tijdens den
hevigen wind, die toen kwöm opzetten, ten
zuiden van de Gouwzee omgeslagen.
De heer en mevrouw Heideman wisten op
den zijkant van de omgeslagen jol, die nog 10
c.M. boven water uitstak, te klimmen. Mej.
Lodevvijks en de heer Veldhuizen, beiden goede
zwemmers, evenals de heer en mevrouw Hei
deman, wilden trachten zwemmende de Noord-
Hollandsche kust te bereiken. Met een luik
dreven zij af en men heeft van hen niets meer
gezien.
Omstreeks half twee merkte de heer B. Cu
perus uit Amsterdam, die met zijn beide kin
deren eveneens in een jol op het IJselmeer zeil
de, het echtpaar op. Aanvankelijk dacht hij, dat
visschers met hun netten bezig waren, doch
toen hij dichterbij kwam, zag hij met schip
breukelingen te doen te hebben.
De heer en mevrouw Heideman zaten, door en
door nat ,op de omgeslagen boot. Zij waren
aldus deelde do heer Cuperus ons in een on
derhoud, dat wij hedenochtend met hem had
den, mede nagenoeg geheel versuft. Het was
op de woelige zee zeer moeilijk bij de omgesla
gen boot te komen en daarom ging ik op on
geveer tien meter afstand voor anker. Ik riep
beide zich in nood verkeerende personen
toe in het water te springen en naar mijn boot
te zwemmen. Ik zou ze dan gemakkelijk aan
boord hebben kunnen trekken. Ze gaven ech
ter in het geheel geen antwoord, bleven maar
voor zich uit staren. Vier maal ben ik toen
langs de boot gevaren om ze beiden moed in
te spreken en te bewegen van het wrak af te
komen. Ze waren daartoe echter niet te be
wegen.
Tenslotte besloot ik met mijn boot maar recht
op het wrak aan te varen en toen kon ik de
beide schipbreukelingen overnemen.
De heer Cuperus vertelde ons verder, dat de
heer en mevr. Heideman zoo in de war waren,
dat zij omtrent 't gebeurde nagenoeg niets wist
te vertellen. Voor zoover ik aldus de heer
Cuperus in mijn kleine boot daarover be
schikte, heb ik beiden van droge kleeren voor
zien en ze met een hartversterking weer wat
op dreef gebracht.
Nadat men eerst voor anker was gegaan om
den heer en mevrouw Heideman te helpen,
voer men zoo spoedig mogelijk naar de jacht
haven te Muiden, waar ook de heer Cuperus
zijn jol gewoon is te meren, terug, waar de
heer en mevrouw Heideman op de fiets stapten
om zich naar hun woning te Weesp te bege
ven.
Het vreemde is, dat eerst gisteravond laat bij
de politie te Weesp aangifte is gedaan van de
vermissing van mej. Lodewijks en den heer
Veldhuizen. Onmiddellijk heeft de politie zich
toen in verbinding gesteld met den brigade
commandant van de marechaussee te Monni
kendam die het onderzoek naar de vermiste
personen direct aanvatte. De autoriteiten langs
de kust werden gewaarschuwd. Tot vanmor
gen had men echter niets van de vermiste per
sonen ontdekt. Men vreest, dat beiden in de zeer
woelige zee, welke er gisteren stond, zijn ver
dronken.
van den Bosch.
ffordt 19 October 70 jaar.
HAARLEM. Maandag.
*-* h pieter - - -
J'JCÖ '«-kunstenaar en schilder, werd ge-
ó:leC\ Amsterdam 19 October 1868. Na het
tfren '^ei-wijs kwam hij in de leer bij een
^öüe° firma ter voorbereiding van de op-
„ijns vaders boekhandel. Reeds jong
en schilderen zijn groote liefde,
yd 'e liet na veel weerstreven eindelijk ge-
jn 1884 op een schildersatelier bij
c-jn W" J. decorateur Smits te Amsterdam in
•in ar j!g Van 18851890 bezocht hij in de
je l#r i 'avonduren (winter-- en zomercur-
lekenschool voor Kunstambachten en
fJj) ie
Queilinusschool en tenslotte de Rijksschool
I' Kunstnijverheid. Tot leermeesters had hij
oj'de architecten van Delden dr. P. J. H.
Cuvoers cn L. Beier; de schilders: Jan Visser,
Pmüier Delin, J. D. Huibers, George Sturm.
Theorie: J. R. de Kruyff, dr. (thans prof.) E.
Dubois, J. Vcrsluys, dr. P. J. H. Cuypers e.a.
Na deze studie vestigde hij zich als archi-
lect-decorateur (welke vakken toen veel wer
den gecombineerd) om spoedig daarna in 1891
alj meubelteekenaar bij de firma Gebr. van
Houtum in dienst te treden. Aldaar maakte hij
kennis met dr. H. P. Berlage waardoor zijn le
ven een besliste richting kreeg. Hij werkte veel
met Berlage samen en maakte in overleg met
hem de decoratieve versieringen voor tal van
bouwwerken van Berlage o.a. „De Algemeene"
00 het Damrak, de Ass. Mij. „De Nederlanden
van 1845" te Amsterdam en Den Haag. De sta
tionsgebouwen te Haarlem, Aemrsfoort, IJmui-
den enz. werden naar zijn ontwerpen ornamen
taal beschilderd.
Zijn ontwerp voor een studeerkamer-ameu
blement. dat mr. Henri Viotta bij zijn vertrek
uit Amsterdam door de Wagner-Vereeniging
werd aangeboden, was het eerste werk dat naar
rijn moderne opvatting werd uitgevoerd.
Van 1898—1900 trad hij op als commercieel
vertegenwoordiger voor de Tegel- en Faience-
fabriek „Holland" te Utrecht en maakte voor
deze fabriek voor de oud-Hollandsche tegeltjes
moderne ontwerpen (o.a. in de Witte Sociëteit
inden Haag).
Aan het einde van 1900 (opening 1 Oct. 1900)
maalden vermogende kunstminnaars het moge
lijk dc eerste „Inrichting voor meubileering
en versiering der woning de N.V. ,,'t Binnen
huis" (op het Rokin en later in de Raadhuis
straat) te stichten met Berlage en Hoeker als
mede-directeuren van Van den Bosch. Dit is
zijn levenswerk geworden. Deze inrichting be
oogde de moderne begrippen omtrent de meu
bel- en versieringskunst ingang te doen vinden.
Van 1900 tot de luqqidatie in 1929 was hij van
deze inrichting directeur en de tsuwende kracht.
Na zich te hebben teruggetrokken uit de
kunstnijverheidsbeweging, in 1929, wijdt hij
zich aan zijn liefde voor het maken van ar
chitectonische fantasieën en de schilderkunst nl.
vooral door het maken van „documentaire
schilderijen" bestaande uit interieurs en kunst-
nijverheidvoorwerpen uit de moderne bewe
ging der „negentigers".
Hij was mede-oprichter van de Ned. Ver. voor
Ambachfs- en Nijverheidskunst V.A.N.K. (de
titel is een creatie van hem) en gedurende
mim vier jaren was hij voorzitter dezer Ver
eeniging. In „Onze Kunst" had deze vereeni-
ging een afdeeling voor kunstnijverheid en een
redactiecommissie, waarvan hij een reeks van
jaren secretaris was.
Van hem verschenen publicaties in „Onze
Kunst", De Jonge Kunst, „Het Getij", Wereld
kroniek en tal van dag- en weekbladen.
Voor zijn bemoeiingen bij de collectieve in
tending van de V.A.N.K. op de wereldtentoon
stelling in 1910 te Brussel ontving hij een
eervolle erkenning door zijn benoeming tot
Sidder in de (Belgische) Orde van de Kroon;
verder tal van bekroningen op verschillende
binnen -en buitenlandsche tentoonstellingen o.a.
Ie Turijn, Milaan, Zurich, Krefeld, Brussel,
Arnhem, Amsterdam, Groningen enz.
Bij het 25-jarig jubileum van ,,'t Binnen-
r.uis" gewerden hem vele blijken van waardee-
®g o.a. een album met handschriften van tal
van! vooraanstaande kunstenaars en bekende
persoonlijkheden en van de V.A.N.K. een op
Perkament, door van Krimpen, geschreven oor
sonde.
Boor schenking van al de werken van Con
rad Busken Huet door den heer H. D. Tjeenk
Willink te Haarlem en boek- en plaatwerken en
«Rige meubels door van den Bosch werd het
Mogelijk op zijn initiatief met de heereri J. D.
Rutgers van der Loeff en Mr. Piet Tideman op
26 October 1937 de „Busken Huet Stichting" op
te richten.
Van den Bosch bewoonde van 1903 tot 1925
nat thans afgebroken „Sorgh-Vliet" te Bloe-
rnendaal aan den Bloemendaalsche straatweg
tegenover de Busken Huetlaan, dat door Pot
gieter jn een gedicht van 1868 bezongen werd,
«en zijn vriend Con. Busken Huet dat huis ver
let om naar Ned.-Indië te gaan.
Met de verbouwing van „Sorgh-Vliet" in 1913
net van den Bosch in den gevel een gedenk-
1 Plaatsen ter herinnering en ter eere van
Bneken Huet.
Het zal den nog steeds enthousiasten kunste-
-aar zeker op 19 October niet aan bewijzen van
«langstelling ontbreken.
Up de eerste Groepstentoonstelling van
j Unst z'i ons Doel" wordt een door de Haar-
inUu beeldhouwster Nel Bakema voor dit
ileum vervaardigde buste van Van den Bosch
tentoongesteld.
tFEEK-ABONNEMENTEN
®«nen uiterlijk Woensdags avonds
betaald ie zijn, daar de bezorgers op
"onderdag moeten alrekenen,
DE ADMINISTRATIE.
Duitsche gevangenen te Praag
vrijgelaten.
Wagenbestuurder overreden.
Doodelijk ongeval op het terrein van de
Centrale Werkplaats te Haarlem.
HAARLEM. Maandag.
Elize keek nieuwsgierig rond. De elf broers stonden in een
kring hand aan hand om haar heen. Meer plaats was er
niet op hun toevluchtsoord, dat zoo precies op tijd bereikt was.
Nog altijd was het onweer niet voorby. De golven sloegen tegen
de rots, waarop zij stonden, te pletter, zoodat een stofregen van
zeewater hen telkens omhulde.
Aantal gijzelaars wordt nog vastgehon**-~
PRAAG. 1 Oct. (D. N. B.) Alle Duitsche staats
burgers, die in de politïegevangenis gevangen
hebben gezeten, werden heden vrij gelaten. In
tegenwoordigheid van drie leden van de Duit
sche legatie is gisteren proces verbaal opge
maakt over de. mishandelingen, welke zij heb
ben ondergaan.
De politie-president te Praag bericht verder,
dat zich nog tallooze Sudeten Duitschers, man
nen en vrouwen, in de gevangenissen te Praag,
Pilsen, Kuttenberg, Brünn en Znaim, alsmede
in de concentratiekampen te Tabor, Jitschin
en Unholst bevinden. Er is hier alleen sprake
van gijzelaars.
De bestuurder van een driewieligen motor-
spanwagen, de 43-jarige F. uit Haarlem heeft
Zaterdag j.l. bij een ongeluk op het terrein van
de Centrale Werkplaats alhier het leven ver
loren.
'n Kleine locomotief, welke bestuurd werd door
K., reed gevolgd door 5 wagens in de richting
Amsterdam. Van links naderde uit de stelplaats
een transportwagen. De bestuurder van deze
wagen merkte de treinwagens te laat op. doch
probeerde door scherp naar links te draaien
nog een botsing te voorkomen. Hij viel door
deze manoeuvre van den wagen en kwam tus
schen de rails te liggen. De wielen van de lo
comotief reden over hem hefcn. De ongelukkige
werd naar de Mariastichting vervoerd, waar
hij kort na aankomst overleed.
IWordt vervolgd).
Voortdurend bliksemde het. De hemel leek wel in vlammen ge- Koningskinderen niet bang. Zij hielden elkaar stevig vast en
huid te zyn en donderslag volgde op donderslag. Toch waren de zongen een psalm, waaruit zy den moed putten om het gevaar
onder de oogen te zien.
