IJmuider Courant | 1938 | 2 december 1938 | pagina 6

Overdracht van het gemeentelijk
Electriciteitsbedrijf.

Raad Beverwijk.

Reeds met ingang van 1 Januari 1939-

Litteraire
antteekeni n gen.

Bevredigende regeling mef
het Provinciaal bedrijf.

De begrootingen voor 1939 in
behandeling.

Na een besloten vergadering van
ruim een uur heeft de gemeenteraad
gisteravond besloten het gemeente
lijk electriciteitsbedrijf per 1 Janu
ari 1940 aan de Provincie over te
dragen.

In aansluiting hierop werd voorts
besloten met het P.E.N. een over
eenkomst aan te gaan, waardoor de
voerneming van het bedrijf reeds per
1 Januari a.s. haar beslag zou krij
gen.

De voorstellen, die B. en W. omtrent deze
aansluiting deden waren ais volgt samen
gevat:

a. het gemeentelijk electriciteitsbedrijf per
1 Januari 1940 over te dragen aan de pro
vincie Noc<rdholland, zulks op grondslag
van de van de zijde der provincie ontvangen
aanbiedingen;

b. in verband met het sub a. bepaalde
machtiging te verleenen tot het aangaan
van een overneraingscontract;

c. ter uitvoering van dit contract met de
directie van het Provinciaal Electriciteits
bedrijf een regeling aan te gaan, waarbij het
P.E.N. gerechtigd wordt om op. over of in
de wegen, straten enz., van of onder be
heer van de gemeente, aanwezige electrici-
teitswerken daarin, daarop of daarover te
hebben in stand te houden, te vernieuwen en
daarvan of daaruit te verwijderen.

De heer E ij k e n s wensehte een woord van
dank te richten tot den heer H. J. de Groot,
directeur van de Gemeentelijke Lichtbe-
drijven, die de onderhandelingen met suc
ces en als een goed koopman voor de
meente heeft gevoerd. Ook B. en W. bracht
spr. dank en hij hoopte, dat dit besluit zijn
heilzamen invloed in de toekomst niet zal
missen. Spr. was zeer dankbaar, dat den ge
meente zich niet aan arbitrage behoeft te on
derwerpen.

De heer Visser meende, dat de raad dit
besluit niet zoo gemakkelijk zou hebben ge
nomen, wanneer hier geen sprake was van
een machtspositie. Het P. E. N. heeft vroeger
de gemeente noodig gehad voor de stroomdis-
tributie nu neemt zij de mest winstgevende
bedrijven van de gemeente af.

De heer S t e y n vond pessimistische over
wegingen niet noodig. De Provincie zal nu de
bevolking voorzien van dat prettige en ge
makkelijke electrische licht. Het gas zal be
houden blijven als onze warmtebron.

De heer Passchier zei, dat de belangen
van de burgerij den raad voor oogen hebben
te staan bij het nemen van dit besluit. Met
het oog op de toekomst meent spr. dat Be
verwijk met dit besluit is te feliciteeren.

Hoewel de heer Vink aanvankelijk op
principieele gronden tegen de overdracht
was, kan ook hij, na alles overwogen te heb
ben, zich voor het voorstel verklaren..

De heer Van Groningen ging accoord
met het door den heer Sfceyn gesprokene.

Wethouder Van Dok herinnert er aan,
dat Provinciale Staten destijds reeds hebben
besloten de bedrijven te centraliseeren. Dit
besluit is natuurlijk uitgevoerd en zoo was
nu Beverwijk aan de beurt. Van een machts
kwestie is hier dan ook geen sprake, immers
het besluit is genomen door een instantie,
waarin alle groepen van de bevolking ver
tegenwoordigd zijn.

De heer Rollenberg zegt, dat het er
hier maar omgaat of we het belang van de
burgerij dienen. Geen enkele communist zal
een besluit van de Provincie goedkeuren, wan
neer het nadeelig is voor de gemeente. Wij
houden niet van aanpassen zegt spr. Het
voorstel werd met algemeene stemmen aan
genomen evenals het voorstel tot het aan
gaan van een overeenkomst met de provincie
inzake de overneming van het bedrijf door de
provincie met ingang van 1 Januari a.s. in-
plaats van 1 Januari 1940. Als grondslag voor
de daarvoor aan de gemeente uit te keeren
vergoeding zal aanvaard worden het batig
saldo, dat de gemeentelijke exploitatie in
1939 volgens de ontwerp-bedrijfsbegrooting
voor dat jaar zcu opleveren terwijl deze be-
gTooting als richtsnoer voor de uitgaven en
inkomsten behalve den stroomverkoop zal
gelden.

Hamerstukken.

Achtereenvolgens werden aangenomen de
voorstellen:

tot het aanvaarden van de voorwaarden
door de regeering gesteld voor het genieten
van Rijksonderstand over 1938 en tot vast
stelling der 9e wijziging der gemeentebegroo-
ting 1938;

toe te treden tot de Fraude-risico-Onder-
linge van gemeenten;

tot wijziging der leeningsvoorwaarden in
zake de obligaties der NV Centrale Ammoniak-
fabriek te Weesperkarspel;
tot vaststelling van onderwijsvergoedingen,
Hierna stelde de voorzitter de begrootingen
Voor het dienstjaar 1939 aan de orde.

Algemeene beschouwingen.
De heer R ij k e n s mist in de begrooting
nog een bemoedigend aspect. Eenerzijds dalen
de belastingontvangsten, anderzijds stijgen de
uitgaven voor steunuitkeering aan werkloozen
«n armenzorg. Vooral nu Beverwijk heel wei
nig geld heeft kan spr. nog wel bezuinigingen
Aanwijzen, b.v. heeft spr. gezien, dat voor
gesteld wordt het politiecorps uit te breiden.
Hij acht dit niet verantwoord.

Op vele posten kan bezuinigd worden. Wij
moeten op de kleintjes letten. De belasting
druk is bijna ondragelijk en spr. koestert de
vrees, dat nog welgestelde burgers de ge-
meente zullen verlaten.

Het gemeentebestuur zal er naar moeten
streven om de welgestelde burgers naar Bever
wijk te trekken.

Spr. had ook nog eenige wenschen. Van het
grootste belang acht spr. het, dat de jeug
dige werkloozen aan het werk komen in kam
pen of in centrale werkplaatsen. Ook wensehte
'spr,. <jen betere exploitatie van de badplaats.
jjUg.'iii het ïapport van prof. Van Grinten en

Donner over de fusie zelfs een benijdenswaar
dige welvaartsbron wordt genoemd. Hij ver
zoekt voorts voor de over het algemeen arme
bevolking van Wijk aan Zee eenige soepel
heid te willen betrachten betreffende den
bouw van zomerhuisjes. Tenslotte uit spr. zijn
erkentelijkheid voor de goede verhoudingen
tusschen de fracties en raad en college,

De heer Visser betoogt, dat de raad
tegenwoordig slechts de groepeering van de
cijfers heeft goed te keuren. Geestelijke en
moreele herbewapening noemt spr. prachtig,
maar daarvoor zal men offers moeten bren
gen.

De politieke verhoudingen in den raad bespre
kend zegt spr. niet ten onrechte tegen de ver
kiezing van een soc.-dem. wethouder te zijn
geweest. Over eenige besluiten, waaraan de
S.D.A.P. medewerkte toont spr. zich allerminst
tevreden.. Sinds de S.D.A.P. uit de oppositie is
eet zij uit de hand van de katholieken, aldus
de heer Visser en de katholieken houden een
hongerstaking om op hun beurt wat uit de
hand van de S.D.A.P. te kunnen eten. Spr.
heeft het de S.D.A.P. zeer kwalijk genomen.,
dat zij heeft medegewerkt aan de opheffing
van Maatschappelijk Hulpbetoon en aan het
besluit tot oprichting van een katholieke
hu ishoudschool

De heer Rollenberg (comm.) las een
lang betoog voor, waarin hij fulmineerde tegen
regeeringsbesluiten, die de gemeenten maar
hebben uit te voeren, tegen het zenden van
jeugdige, zelfstandige personen naar het Leger
des Heils, enz. In den b ree de wijdde spr. uit
over de democratie, die echter alleen het com
munisme ten volle kan brengen.

De heer Van Groningen Cs.d.) was van
meening, dat het roodzwarte front in Bever
wijk juist een uitvloeisel is van een gezonde
democratie en een getrouwe afspiegeling van
de samenstelling van den Raad. Spr. drong
er voorts op aan, dat de gemeente ook haar
aandeel zal krijgen van hetbedrag van 6(
millioen, dat de regeering voor werkverschaf
fing heeft beschikbaar gesteld. Met nadruk
vroeg spr. aan B. en W. vooral goed onder
scheid te maken tusschen werkverschaffing
en werkverruiming.

Wat het uibreldingsplan betreft hoopte spr.
dat B. en W. rekening zullen houden met den
aanleg van speelterreinen voor de jeugd en
met den bouw van arbeiderswoningen.

De heer Passchier (A.R.) wees op de
stijging van de schuld der gemeente. De ge
meenteraad zal hebben mede te werken aan
bezuinigingen waar dit maar mogelijk Is.

Beverwijk verkeert in een nog moeilijker
positie, omdat de gemeente groeiende is, zoo
dat ook voor de toekomst gelden gevoteerd
moeten worden.

Dankbaar was spr. voor de gunstige gevol
g-en van de werkloozen-spaarregeling. Ook de
steunregeling voor de kleine' tuinders werkt
bevredigend, als is zij niet zoo gunstig als die,
welke voorheen in Beverwijk gold.

Tenslotte was spr. van oordeel, dat het niet
juist was een adres naar de Kroon te zenden
over de stichting van een R.-K. huishoudschool.
Ook op dit punt moet men samenwerken.

Tenslotte verzocht hij de aandacht van het
college voor den slechten toestand van de we
gen, vooral in de buitenwijken.

De heer Steyn (V.-D.) wilde niet in herha
ling treden ten aanzien van de hier geuite wen
schen, die hij onderschreef. Spr. hoopte, dat B.
en W. hun moeilijke taak eensgezind zullen ver
richten.

De heer Van Doorn (R.-K.) hield een uit
voerig betoog over de beteeken is van de demo
cratie en over de richtlijnen van de gemeente
politiek.

De heer Vink (R.-K.) wilde bij het treffen
van bezuinigingen de volkswelvaart niet uit het
oog verliezen. In dit verband wilde spr. reeds
nu de aandacht vestigen op de nieuwe verhou
ding tusschen Rijk en Gemeente. Vooral ten
aanzien van de forensenbelasting achtte spr.
onze gemeente in een ongunstige positie.

Spr. was voorts van meening, dat er in Be
verwijk nog veel productief werk is, o.a. het
bouwen van arbeiderswoningen, waaraan een
nijpend gebrek zou bestaan. Voorts moeten be
tere woningen gebouwd worden teneinde belas
tingbetalende burgers te trekken. Eveneens brak
spr. een lans voor den bouw van woningen voor
groote gezinnen.

Tenslotte bepleitte hij de instelling van een
commissie van advies voor de werkverschaffing.

Iïet college antwoordt.

De voorzitter, de sprekers beantwoor
dend zei, dat bij de beschouwing van deze be
grooting een voorzichtig en nuchter optimisme
gerechtvaardigd was. Daarvoor zijn zeker symp-
tonen aan te wijzen.

Vanzelfsprekend zal het college naar beste we
ten de belangen van de gemeente voor oogen
houden.

Wethouder Out (R.-K.) constateerde, dat
het college er wat de critiek op zijn beleid be
treft gunstig af komt.

Wat de opheffing van Maatschappelijk Hulp
betoon aangaat wilde hij toch opmerken, dat de
dienst precies op dezelfde wijze wordt uitge
roerd. Wat mogelijk is wordt gedaan.

Wethouder Van Dok (s.-d.) had een aan
duiding verwacht van de posten, waarop bezui
nigd moet worden. Dat dit niet geschiedde be
wijst reeds hoe moeilijk het is. Van den heer
Visser had spr. gaarne vernomen, waarin hij
als s.-d. wethouder zoo tekort zou zijn gescho
ten. B. en W. werken onder moeilijke omstan
digheden, maar een lichtpunt is, de gunstige
ligging van Beverwijk, waarvan in de toekomst
zeker resultaten zullen verwacht mogen worden.
Daarvoor zijn reeds verscheidene maatregelen
genomen, zooals de voorbereiding van 't streek
plan en het uitbreidingsplan, het aanleggen van
een rioleering, het ontwerpen in de toekomst
van goede verbindingen met den grooten ver
keersweg enz.

De bebouwing zal in de eerste plaats gericht
zijn op het voorzien in behoeften voor alle cate
gorieën. Tenslotte wilde spr. mededeelen, dat op
de wijze, waarop de zaken in het college 'be
sproken worden, geen enkele aanmerking zou
zijn te maken.

De voorzitter wees er nog op, dat men
zich omtrent de schuldenlast van de gemeente
geen onnoodige zorgen behoeft te maken. Deze
schuldenlast is niet overmatig groot en de af
lossing is zeer solide ingericht.

In tweede instantie voerden nogmaals het
woord de heeren Rijkens, Visser, Rollenberg,
Van Groningen en Vink, waarna de voorzitter
de vergadering verdaagde tot Vrijdagavond
7 uur

De overdracht van liet
Electriciteitsbedrijf

Gunstige voorwaarden voor de
gemeente.

Zooals uit ons raadsverslag blijkt heeft de ge
meenteraad gisteravond met algemeene stemmen
besloten het gemeentelijk electriciteitsbedrijf
aan de provincie over te dragen.

Omtrent de voorwaarden, waaronder dit zal
geschieden, kunnen wij het volgende mededec-
len:

De gemeente heeft het standpunt ingenomen,
dat bij de overdracht van haar eletcricïteitsbe-
drijf de navolgende factoren in aanmerking
moeten worden genomen:

a. overneming van activa en passiva;

b. overneming van het overcompleet worden
de technische en administratieve personeel;

vergoeding voor de verhoogde personeels
lasten van het gasbedrijf;

d. vergoeding voor de verhoogde onderhouds-
en onkostenlasten van het gasbedrijf;

e. vergoeding voor het prijsgeven van een ge
meentelijke bron van inkomsten.

De provincie heeft de billijkheid van deze
aanspraken erkend en aangeboden daarvoor
vergoedingen uit te keeren en regelingen le tref
fen. die B. en W. bevredigen kunnen.

De vergoedingen.

Uitgaande van de boekwaarde van de ge
meentelijke electriciteitswerken, die met uitzon
dering van de straatlantaarns, per 1 Januari
1940 aan de provincie in eigendom worden over
gedragen, zal de gemeente een vergoedng ont
vangen, welke berekend wordt naar 1128.147. Dit
bedrag is becijferd naar die waarde op 1 Jan.
1938, terwijl daarbij is uitgegaan van de levens-
duren dier werken, zooals de provincie deze
pleegt aan te nemen, en van een annuiteiten-
systeem naar een rentevoet van 4 pet.

Daarnaast zal de provincie aan de gemeente
gedurende een tijdvak van 10 jaren een uitkee-
ring doen ter tegemoetkoming in de lasten der
gemeente van door haar in eigendom gehouden
gebouwen van het gemeentelijk electriciteitsbe
drijf. Deze uitkeering wordt berekend naar een
contante waarde van f 6850.

Overneming personeel.

Het overcompleet wordende personeel, waar
onder verstaan moet worden personeel, dat niet
past in de personeelsformatie van het gasbedrijf,
wordt door de provincie overgenomen. Voorts
verplicht zich de provincie om de gemeente
schadeloos te stellen voor door haar aan den
directeur van het gemeentelijk electriciteitsbe
drijf te verleenen vergoeding wegens opheffing
van zijn betrekking. Deze vergoeding moet be
rekend worden overeenkomstig de bepalingen
van de gemeentelijke wachtgeldverordenïng op
grondslag van den tijd, in overheidsdienst door
gebracht en van liet salaris, dat uit hoofde van
die betrekicing bij het electriciteitsbedrijf is ge
noten. Dit salaris kan gesteld worden op de helft,
van de bezoldiging als directeur van het ge
meentelijk gas- en electriciteitsbedrijf. De scha
deloosstelling eindigt bij 't verlaten van den ge
meentelijken dienst alhier of bij overlijden. Ten
opzichte van den bedrijfsboekhouder en één ad
iunct-commies le klasse, die in gemeentelijken
dienst blijven, zal de provincie aan de gemeente
gedurende een tijdvak van 15 jaren volgens een
nader te bepalen schema uitkeeringen doen,
waarvan de contante waarde ten zichte van den
boekhouder f 10.921 en ten behoeve van den ad
junct-commies le klasse f 6990.zal bedragen.
Hierbij is nog bepaald, dat, indien deze ambte
naren in dit vijftienjarig tijdvak salarisverhoo-
ging zouden krijgen, den dienst van het ge
meentelijk gasbedrijf zouden verlaten, dan wel
zouden komen te overlijden, de uitkeeringen in
'het eerste geval met het gedrag der verhooging
worden verlaagd cn in de beide andere gevallen
komen te vervallen. De vergoeding wegens de
verhoogde personeelslasten van het gasbedrijf is
hiermede tevens geregeld.

De lasten van het
gasbedrijf.

Als tegemoetkoming in de meerdere lasten van
het gasbedrijf tengevolge van de afscheiding van
het electriciteitsbedrijf zal de pi-ovincie geduren
de 10 achtereenvolgende jaren aan de gemeen
te een bedrag uitkeeren van f 1369.Dit be
drag is samengesteld uit de onderhoudskosten
van het gebouw enz., de kosten wegens belas
ting en verzekering, waterverbruik, telefoon enz.

Vergoeding als bron van
inkomsten.

Vooropgesteld moet worden, dat het niet ge
makkelijk was om op dit punt met de provincie
tot overeenstemming te komen. Na vele bespre
kingen hebben de wederzijdsche onderhandela
ren tenslotte overeenstemming bereikt en wel in
dier voege, dat de provincie bereid is gevonden
de uit dien hoofde aan de gemeente te geven
schadeloosstelling te berekenen naar een con
tante waarde van f 306.700.naar verkiezing
aan de gemeente uit te betalen in een bepaald
aantal termijnen. Over de wijze van uitbetaling
der schadeloosstelling, ineens of gedeeltelijk, kan
naderhand gesproken worden. B. en W. achten
deze oplossing bevredigend.

De tarieven.
De provincie zal den laaggespannen stroom
distribueeren tegen dezelfde voorwaarden en
tarieven, welke door het provinciaal bestuur als
algemeen geldende voor het verzorgingsgebied
van het P.E.N. zijn of worden vastgesteld. De
vastrechtbedragen voor licht en huishoudelijke
doeleinden voor afnemers, die in het jaar 1937
in het op 1 Januari 1940 door hen bewoonde per
ceel een geheel jaar op normale wijze stroom
hebben betrokken, zullen zoodanig worden vast
gesteld, dat de opbrengsten voor de provincie
gelijk zijn aan die van de gemeentelijke exploi
tatie in het jaar 1937, met inbegrip van meter-
huur; op de nieuwe stroomverbruikers en de
verbruikers, die in 1938 of daarna een ander of
nieuw perceel hebben betrokken of zullen be
trekken, wordt -in 1940 onmiddellijk de provin
ciale tariefberekening toegepast.

Een nadere overeenkomst heeft den datum
van overdracht reeds tegen 1 Januari a.s. moge
lijk gemaakt.

SANTPOORT

LICHTBEELDENAVOND.

Gisteravond was in de Ned. Herv. Kapel aan
den Pastorieweg een lichtbeeldenavond ge
organiseerd. De belangstelling van de zijde
der jeugd was zoo groot, dat geen plaatsje
onbezet bleef.

Na een inleidend woerd van den heer H.
Harmsen, vertelde de heer M. G. Sehooneveld
aan de hand van lantaarnplaatjes over
JPeerke en zijn kameraden". De heer
Sehooneveld wist dit zeer boeiend te doen.

Ook de vertelling van „De Negerhut van
Oom Tom" werd met groote aandacht ge
volgd.

De heer Wiersma met het kinderkoor „Eli-
melech" bracht in de pauze eenige liederen
ten gehoor e.

JUBILEUM.

Gisteren herdacht de heer F. Wezenaar.
kantoorhouder der P.T.T. te Santpoort (St.
den dag, waarop hij voor 25 jaar in dienst bij
dit Staatsbedrijf trad.

IJMUIDEN

BESOMMINGEN.

manden. Trawlers.

55 Zeeleeuw IJM. 29f 1540

40 Dolfijn IJM. 103f 1280

460 Hercules IJM. 196f 3230

925 Amsterdam IJM. 58f 5600

Loggers met pekelharing: Petrus Paulus
IJM 266 f 3760.

Schepen met- versehe haringL.T. 177 f 1460
KW. 43 f 2430; KW. 130 f 680; KW. 176 f 350:
SCH. 4 f 1350; SCH. 106 f 1270; SCH. 19
f 2060; SCH. 210 f 1400; SCH. 130 f 1470:
SCH. 15 f 1400; SCH. 85 f 1050; SCH. 25
f 970; SCH. 107 f 1170.

Loggers met versehe visch: SCH. 266 f 290,
KW. 112 f 45; KW. 169 f 120.

DE KW 169 BINNENGESLEEPT.

(Men zie ooJc elders in dit nummer).

De sleepboot Utrecht, is om 4 uur IJmuiden
binnengeloopen met den logger KW 169 op
sleeptouw, welke op zee is overgenomen van de
KW 112.

VERTROKKEN TRAWLERS.

Voorwaarts IJM 83, Neptunus IJM 87, Pene
lope IJM 64, Viking Bank IJM 183.

MARKTBERICHT.

(Versehe visch).

Tarbot 9876 ct. per KG.

Tong 12786 ct. per KG.

Heilbot 86—46 ct. per KG.

Griet 309 per 50 KG.

Groote schol 24 idem.

Middel schol 27.

Kleinschol 2513.50 idem.

Poontjes 8.506.50 idem.

Groote schelvisch 2013 idem.

Middelschelvisch 2013 idem.

Kieinmiddel schelvisch 19—14 idem.

Kleine schelvisch 169.50 idem.

Groote gul 1310 idem.

Kleine gul 12.50—7 idem.

Wijting 8.505 idem.

Makreel 6.105.30 idem.

Versehe haring 6.505.20 idem.

Kabeljauw f 6026 per 125 KG.

Vleet 1.80 per stuk.

Leng 1.65—0.50 per stuk.

Koolvisch 0.850.15 per stuk.

Rog 2321.50 per koop.

Beroep aangenomen.

Ds. L. Lagerwey van 't Waal en Honsdijk
heeft het beroep naar de Ned. Herv. Gemeente
alhier.

HEEMSKERK

BAK- EN KOOKDEMONSTRATIE.

Donderdagavond werd in het R.K. Ver-
eenigingsgebouw door het gemeentelijk licht-
bedrijf een bak- en kookdemonstratie gege
ven. De avond werd geopend door mej.
Groen.

Hierna ving de demonstratie aan, uitge
voerd door mej. Groen. Een menu bestaande
uit verschillende gerechten werd gekookt en
later docir de dames gekeurd. In de pauze
werd een kopje thee geserveerd.

Na de pauze werden eenige mooie films ver
toond.

De gerechten welke waren bereid werden
later onder de aanwezigen verloot, de geluk
kige waren mej. v. Tunen, mej. Henneman
en mèj. Zonneveld.

VRACHTAUTO OMGESLAGEN.

Donderdagmiddag is op den Rijksstraatweg
een vrachtauto omgeslageria Een vrachtauto,
beladen met leege kisten en afkomstig uit de
Haarlemmermeer, die op weg was naar St.
Pancras, moest voor een tegenligger plotse
ling remmen. Door de gladheid van den weg,
slipte de auto en kwam geheel op haar kop
langs den weg terecht. De cabine werd in
elkaar gedrukt. De chauffeur werd gewond
en op last van dr. Meijer naar het Roode-
kruis-ziekenhuis te Beverwijk vervoerd. Nadat
het slachtoffer onderzocht was, werd de man
die niet ernstig gewond was, weer naar zijn
woning vervoerd.

De leege kisten, welke van de auto waren
geslingerd, vormde op den drukken weg nog
een verkeersbelemmering, doch dit werd spoe
dig verholpen.

DIEFSTAL VAN KONIJNEN.

In den afgeloopen nacht, werden bij drie
inwoners te Heemskerk aan Duin, konijnen
gestolen. Bij den heer W. maar liefst vijf
stuks. Van de daders, die zeker St. Nicolaas-
surprise aan het verzamelen zijn, natuurlijk
geen spoor.

Bij de groote hoeveelheid van nieuwe uit
gaven die in dezen tijd van 't jaar ons pleegt
te bereiken, is het ondoenlijk aan ieder dier
soms waardevolle werken de aandacht en de
plaats te besteden, waarop het recht heeft. Wij
zullen het dus een paar weken met een voor-
loopig overzicht eener veelheid doen, met de
reserve op veel er uit nader en uitvoerig terug
te komen. De lezer is daarmee thans het best-
gediend en de schrijvers evenzoo: al spreekt
het vanzelf dat wij tegenover de besten hun-
nei ons met enkele regels ter aankondiging,
niet van de zaak af beschouwen.

Een der belangrijkste uitgaven van dit na
jaar is zonder twijfel die van Albert Verwey's
Oorspronkelijk Dichtwerk dat in twee kloeke
deelen van 1600 pagina's tezamen, door de
Uitgeverijen van Querido en Mees, met steun
van de Nederlandsche regeering, werd in het
licht gezonden. Een eerbiedwekkend monument
voor den dichter, dat vele minnaars der lette
ren in hun boekenkast zullen wenschen en dat
men als een nobel geschenk van den Sint of
den Kerstboom kan aanbieden.

Van den jongeren dichter M. Mok bezorgde
de uitgeverij De Tijdstroom te Lochem een af
zonderlijke uitgaaf van het vroeger in een
tijdschrift gepubliceerde „Kaas en broodspel",
en dat wel in een keurig verzorgd boekske, dat
in overeenstemming is met de verwachtingen,
die men van dezen artist koestert.

De meest gelezen Hollandsche romanschrij
vers van vandaag zijn op het appèl versche
nen: zoo Antoon Coolen, die nu in Waalre
woont en van de Deurne'sche doktershistories
afscheid heeft genomen: dit werk „Herberg in
't Misverstand" (Nijgh en Van Ditmar, R'dam)
is weer een rustige roman uit zijn landstreek,
zonder de soms groteske fantasie van het Dorp

De weerstoestand van hedenmorqen n
Weer: to:- J

Den Helder:
Vlissingen:
De Bilt:
Groningen
Maastricht:

Weer:
regenbuien,
half bewolkt,
na regen
regenbuien
betrokken,

Wine:

ll'Sl'

m&u»
z.w.

matig

Temperat.
in gr. C:
Den Helder 9
Vlissingen 9
De Bilt 7

Groningen 6
Maastricht 7

Minimum fteerti
hedennacht

toto-M.;

in gr. C.
5

Verwachting geldig van hedenavond tot
genavond ongeveer 19 uur

Voor de kuststrook: Matige wirui
West tot Zuidwest, later verder L1
pend tot Zuid, licht tot half ■-

later weer toenemende bewolkine Af'
mend buiïg, overdag weer toenêiS"
kans op regen, zelfde temperatuur
Voor het binnenland: Matige in'
nacht tot zwak afnemende Zultwen
lijke tot Zuidelijken wind. Licht t
half bewolkt. Heldere koude nart?
Waarschijnlijk weer toenemende w.
Icing. Overdag tot den morgen drrÜT
weer. Overdag wellicht weer toenetnm
de kans op regen.

StormwaarschuivingsdienstHedeiutom.
gen te 9.45 uur werd geseind aan aiil
posten; „Attentiesein neerhalen"
THERMOMETERSTAND

Hoogste gisteren 47p

Laagste hedennacht 43 a'

Hoogste heden 48p'

BAROMFTVRSTANDf'

Hedenmorgen 9 uur 753 mu

Stilstand.

Opgave van:

MAGAZIJN 'T BRILLENHUIS
Kanaalstraat 86 IJmuiden
HOOG WATER TE IJMUIDEN:

Zaterdag v.m. 11.39 uur; n.m. Uur
Zondag v.m. 0.07 uur; n.m. 12.31 W
Maandag v.m. 0.57 uur; n.m. i,i8 uur'

aan de rivier, wat daarop volgde, doch zeker
even belangwekkend, als men verstaat dat
„in 't misverstand" een licht-symbolische aan
duiding van het aardsch bestaan gelegen is.

Een nieuw werk van Johan Fabricius maakt
altijd nieuwsgierig naar de wijze waarop deze
begaafde en door de lezers geliefde auteur zijn
talent gebruikt. Met „Kasteel in Karinthie"
brengt hij een roman van bijna zeshonderd
pagina's ter tafel (Leopold's Uitg. Mij) waarin
zijn vlotte en tegelijkertijd verzorgde verhaal
trant weer de lezers charmeert. Een historisch
getinte geschiedenis uit den Oostenrijkschen
landadel begint aldus: „In den nacht van 12
op 13 November van het jaar 1889 overleed op
zijn kasteelboerderij Maria-Licht in Karinthie,
Adalbert baron Weygand, tijdens zijn leven
vermaard om zijn goedaardigheid en om zijn
gelijkenis met een der bejaarde Oostenrijk-
sche aartshertogen, dien hij zelfs in stem en
houding trachtte na te bootsen." Zonder veel
vijven of zessen zet Fabricius met zoo'n volzin
zijn lezer direct binnen zijn sfeer, grijpt zijn
belangstelling en houdt die zonder dat het hem,
noch den lezer eenige inspanning schijnt te
kosten, honderden pagina's gevangen.

Johan Fabricius blijft de geboren verteller.
Een roman die zeer zeker hier op een uitvoeri
ger bespreking rekenen kan, is de levensroman
van den Italiaanschen schilder Giorgione, door
het echtpaar SchartenAntink in de. laatste
drie jaar te boek gesteld en thans door de
Wereldbibliotheek uitgegeven, onder den titel
„De groote Zorzi". Niet alleen aan het liefde
leven van dezen, op even dertigjarigen leeftijd
gestorven kunstenaar, is de aandacht-onzer
schrijvers gevestigd geweest, ook in zijn wer
ken zijn zij doorgedrongen en op gebeurtenis
sen en ontmoetingen in zijn' kunstenaarsleven
in verband daarmee, is de aandacht gevestigd
(Giorgione's relaties bij voorbeeld, met de
kunst van Albrecht Dürer)Aan deze Vie ro
man cée zijn een dertigtal reproducties naar
werken van Giorgione en anderen, toegevoegd,
die de kunstbeschouwingen der Scharten'g
aanvullen.

Roel Houwink verrijkt de meer Christelijk
getinte litteratuur dit jaar met een roman,
waarin een huwelijksconflict wordt opgelost
zonder scheiding te weeg te brengen. In „Een
man zonder karakter" (Uitgeversmaatsch Hol
landAmsterdam) vindt de romanlezer werk
van litterair hoog gehalte in een schrijftrant
waarvan de correctheid de bewogenheid niet
in den weg staat.

Aan hem verwant is de schrijver D. Th,
Jaarsma, van wien „Menschen aan het meer"
(Querido, Amsterdam) wij hier voorloopig
slechts melding maken, om het later meer
grondig door te nemen. Op goed geluk open
geslagen bladzijden beloven veel. Er is een
acute bewegelijkheid in zijn zegswijze, die
boeit en bindt.

In „Een man en een tjalk" door Jan van
Rheenen (Den Haag Leopold) komt één onzer
jongere romanciers aan het woord, op wien
het de moeite waard is de aandacht te vesti
gen. Het boek bestaat uit drie deelen: Afvaart,
Tegenwind en Roest. Jacob de Groof, knecht
op een schip, huwt tegen den zin van zijn
familie, een meisje van het land, waarvan de
familie een slechten naam heeft. Hij koopt
een schip en noemt het „De Welvaart"". Door
een en ander wekt hij den nijd en de spotlust
van vele andere schippers.

De tegenslagen komen. Eerst blijkt het dat
de jonge vrouw een vóórkind heeft. Als de be
roering door deze ontdekking verwekt, zich
gelegd heeft, komen de geldzorgen, doordat er
niet genoeg vracht komt, om aan de verplich
tingen te kunnen voldoen. Ruzie en verwijten
volgen, maar De Groot zet door. Marie's voor
kind, groot geworden, wordt zijn steun, want
van de beide in het eigen huwelijk geboren
kinderen verlaat hem de jongen om onderwij
zer te worden en verdrinkt zich het meisje als
de verhouding die zij heeft met den jongen
man, die haar halfbroer is, ontdekt wordt. De
Groot wordt oud, het schip wordt oud. Zelfs
de zoon van Marie geeft den moed op en gaat
aan den wal werken.

Na eenigen tijd echter keert hij terug. hij
kan niet buiten het schip. De Groof, oud en
versleten, vaart met den jongen de toekomst
in

De stof moge niet geheel nieuw zijn en nier
en daar met een tikje van het melodrama
doorvlochtener is in dit boek genoeg
eigens om den schrijver ervan niet uit net
oog te verliezen.

Tot slot voor heden een paar boeken onzer
schrijfsters. Rie Cramer verblijdt ons mej
„Het Land van Belofte" (Den Haag. Leopold;
een verhaal dat zich in Florence voltrekt, een
echte roman, zooals de romanverslinders dien
wenschen, met veel van de liefde, een beetje
van de sensualiteit, van gescheiden vrouwen
met herinneringen en jonge meisjes met, ver
wachtingen met vee] onderhoudend avontuur
ook en dat alles vlot verhaald zoodat niemand
er hoofdpijn van krijgt. Een aardig' boek.
zonder meer, zou Charivarlus (niet) zeggen.

En dan Mary Dorna's „Onmaatschappelijke
voorkeur" (Amsterdam J. M. Meulennorr;
waarvan wij de ondeugende geestigheid nog
wel eens nader zullen aantoonen, naar lk noop,
doch die wij nu alvast als begeerlijke spyze
zouden willen signaleeren.

J. H. DE BOIS.