IJmuider Courant DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN Het Suez-Kanaal. Autobusondernemers en Spoorwegen vinden elkaar. Eén cent per autobuskilometer. Rijksontvanger fraudeerde. Zeepstatistiek. 24e JAARGANG No. 39 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant - Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Groote Houtstraat 93, Haarlem, Tel. 10724. Bureau IJmuider Courant: Kennemerlaan 42, IJmuiden, Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties, opgegeven voor dit blad, „orden kosteloos opgenomen in de Kennemer Courant. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM VRIJDAG 16 DECEMBER 1938 Abonnementen per week f 0.12Vit per maand f0.52'/2, per 3 maanden f 1.55, franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12. Bij abonnementen belangrijke korting. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels f 0.25, elke regel meer f0.10. Een der vele nieuwe eischen, door Italië in den Europeeschen chaos losgelaten, betreft het Suez-Kanaal. Het vraagt zijn aandeel in de Suez-Kanaalmaatschappij en een vermindering van de inderdaad zeer hooge kanaal tarieven. Natuurlijk passen die eischen volko men in Italië's streven naar een overheerschen- de positie in de Middellandsche Zee. Bovendien zijn de Italiaansche belangen bij het kanaal geweldig toegenomen sinds het Abessinië ver overd heeft en zijn Keizerrijk gesticht. In de statistiek der kanaal-scheepvaart is Italië sinds zijn Abessinische onderneming tot de tweede plaats geklommen. Engeland is nog, met groo- ten voorsprong, nummer één. Beziet men de statistiek van 1936 dan blijkt daaruit dat de aantallen schepen van verschil lende nationaliteit, die in dat jaar door het Kanaal voeren en de zware kanaaltol betaal den, de volgende waren: 1. Engeland 2690, 2. Italië 1326, 3. Duitschland 463, 4. Nederland 326, 5. Frankrijk 264, 6. Noorwegen 263, 7. Grie kenland 168, 8. Japan 129, 9. Denemarken 78, 10. Ver. Staten 75, 11. Zweden 51, 12 Egypte 15, 13. Rusland 14. De overige landen blijven onder de tien en kunnen dus onvermeld blijven. Nu zal ik maar niet de heele historie van het Suez Kanaal gaan ophalen, want die begint eigenlijk al in de veertiende eeuw vóór Christus, toen de Egyptische koningen Setis I en Ram ses II het eerste kanaal lieten aanleggen, dat, blijkbaar tengevolge van verwaarloozing, latei- weer dichtslibde. Later werd een nieuw kanaal gegraven maar in de 8ste eeuw op last van een Khalif weer gesloten en gedempt. Pas in 1859 ondernam de vermaarde Fransche ingenieur Ferdinand de Lesseps de doorgraving van de landengte van Suez die tot de schepping van het tegenwoordige Kanaal leidde. Het werd in November 1869 plechtig geopend door Keizerin Eugénie van Frankrijk en terloops zij hier opge merkt dat de wereld aan die plechtigheid nog een kunstwerk van bijzondere waarde dankt. Want de Khedive van Egypte had voor de te houden feestelijkheden bij den Italiaanschen componist Giuseppe Verdi een opera besteld en deze schiep toen merkwaardigerwijze op be stelling! een zijner grootste werken, de opera Aïda, waarvan de première te Cairo werd ge geven. Voor den aanleg van het Kanaal was de Suez-Kanaalmaatschappij gesticht met een kapitaal van 200 millioen francs. Alleen de Franschen schenen de zaak toen aan te dur ven en daar beroepen zij zich op tot den hui- digen dag .als men de tarieven en de mono polistische positie der Maatschappij aanvalt. Inderdaad kreeg de Maatschappij concessie voor 99 jaar, die dus in 1968 afloopt. Dan zal het Kanaal in eigendom aan Egypte moeten worden overgedragen. En het beleid der Maat schappij, hoe monopolistisch zij overigens ook ln haar tarievenpolitiek moge staan, is ge bonden aan een internationale conventie anno 1888. Daar is in bepaald dat het altijd vrij en open voor schepen van alle naties zal moe ten zijn, zoowel voor oorlogs- als handels schepen en zoowel in oorlogs- als in vredestijd. Maar Egypte's recht van zelfverdediging natuurlijk met de hulp van zijn protector, Engeland is tevens in de conventie gewaar borgd en nader toegelicht in een Engelsch- Egyptisch verdrag, dat pas twee jaar oud is en bepaalt „dat Britsche strijdkrachten alleen in Egypte zullen mogen verblijven voor de verzekering van de vrijheid en veiligheid van de scheepvaart op het Kanaal." Zooals de zaken dus nu staan hebben Frankrijk en Engeland de macht over het Kanaal in handen. De Maatschappij is Fransch en Frankrijk bezit de meerderheid van de aandeelen. Van den aanvang af heeft Frankrijk 56 pet. van het kapitaal in handen gehad. En het beroept zich natuurlijk op de concessie van 99 jaar en op de internationale conventie en zegt: wij hebben deze gewaagde onderneming aangedurfd, jullie niet. In elk geval moet in alle nuchterheid erkend wor den dat als men den Franschen vaak terecht gebrek aan koopmansinzicht verwijt, dat niet voor het Suez-Kanaal kan gelden. Het was Tooiets als de laatste glorieuse prestatie van trer tweede Keizerrijk en het heeft nu sinds 59 de 99 jaar den Franschen zeer groote win sten opgeleverd. De overige 44% van de aandeelen waren aanvankelijk door den Khedive van Egypte genomen, maar na enkele jaren was Engeland zoo slim ze tijdens het bewind van Disraëli, later Lord Beaconsfield van hem te koopen. Daar heeft de Britsche staat ook geweldig aan verdiend terwijl de Britsche scheepvaart maatschappijen, de voornaamste klanten van het Kanaal, er zwaar voor moeten betalen en dit dus zeker als een belasting van hun eigen staat voelen. Er is dan ook eenige jaren ge leden een hevige actie tegen de tarieven ge voerd door de Holt Line, die tot eenige ver mindering heeft geleid. Maar ze zijn nog altijd heel hoog. Risico heeft de aanleg van het Kanaal zeker meegebracht en dat is ook wel in groote extra- kosten tot uiting gekomen. De aanleg kostte 432 millioen francs inplaats van de aanvanke lijk geraamde 200 millioen. In de jaren 1870- 1900 werd meer dan 350 millioen besteed aan verbeteringen en 545 millioen aan andere uit gaven. Als de Dultschers, die de Italiaansche eischen steunen, beweren dat de uitgaven van de Maatschappij maar 30 pCt. van de inkom sten bedragen schijnt dit een te krasse voor stelling van zaken. Maar zeker is dat zeer hooge dividenden en tantièmes voortdurend zijn uitgekeerd. Natuurlijk is het den Italianen meer te doen om macht over de Maatschappij die 32 commissarissen telt, waarvan 21 Fran schen, 10 Engelschen en een Nederlander dan om verlaging der tarieven. En behoor lijker internationale controle voor een open baren dienst als deze schijnt redelijk. Maai de wijtze waarop Italië zijn belangen in de Roode Zee uitbreidde is niet vergeten. Dat de Nederlandsche scheepvaartmaat schappijen ten zeerste gebaat zouden zijn met een tariefsverlaging van het Suez-Kanaal is duidelijk. Zij voornamelijk de Maatschappij Nederland en de Rotterdamsche Lloyd be talen er nu millioenen per jaar aan. R. P. Het tekort bij de Boerenleenbank te Roswinkel. Naar den omvang van het tekort moet nog gegist worden. Omtrent het onderzoek inzake het tekort bij de Boerenleenbank te Roswinkel vernemen wij nader, dat elk bedrag, dat tot dusverre genoemd is op een gissing berust, daar de acoeuntants er nog altijd niet in geslaagd zijn de verwarde ad ministratie in orde te brengen. Het zal nog wel enkele dagen duren alvorens dit het geval zal zijn en men bij benadering eenig idee zal hebben van het tekort. Intusschen heeft de president van de recht bank te Assen het voorloopig arrest van den kas sier G. met dertig dagen verlengd. Hij blijft tot nu toe in zijn stilzwijgen volharden. Hoe het tekort zou zijn ontstaan, weet men nog steeds niet. Er gaan weliswaar de laatste da gen geruchten over speculaties in kunstmest stoffen en koren, waarmede G. zich in den loop van omstreeks tien jaren zou hebben bezig ge houden, maar ook op dat punt kan door de zwijgzaamheid van het bestuur der Boerenleen bank en justitie niets definitiefs worden ge zegd. Dat de administratie in geen enkel opzicht aan de eischen beantwoordt en het beheer dus danig geschiedde, dat men zich daar over thans verbazen moet, blijkt wel uit het feit, dat geen der leden schijnt te beschikken over staten en huishoudelijke reglementen, zoodat ook niemand weet hoe het staat met de financieele aanspra kelijkheid. De spaarders weten niet in hoeverre hun gelden veilig zijn-. Dengenen, die gelden op genomen hebben bij de bank, is niet eens bekend of zij daarmede tevens lid der coöperatie zijn en dus eventueel mede aansprakelijk zijn gewor den voor een tekort. Het bedrag der belegde spaargelden beliep op 1 Januari 1938 f 1.027.700 Het eindcijfer der laatste balans was f 1.065.300, terwijl bij de afsluiting van het laatste boekjaar aan voorschotten bij de bank was opgenomen een bedrag van f 600.000. Deze cijfers werpen eenig licht op den om vang van de bankinstelling. De in beslag geno men eigendommen der familie G. worden ge taxeerd op een waarde van f 175.000. Biggenmerken vervalscht. Landbouwer uit Kootwijkerbroek aangehouden Na langdurige samenwerking tusschen de gemeentepolitie, rijks veld wacht en crisis-opsporingsdienst is in Kootwiiker- broek de landbouwer A. L. gearresteerd op vermoeden van vervalsching van varkensoormerken. Reeds geruimen tijd bestonden er aanwijzingen, dat op dit deel der Veluwe, op groote schaal val- sche oormerken in omloop waren ge bracht. Na dagenlang zoeken, waarbij vooral de rijksveldwachter Hofman uit Lunteren zich verdienstelijk heeft ge maakt, kreeg men zooveel aanwijzingen tegen L., dat men hem in arrest stelde. Na een langdurig verhoor, dat door de politie van Barneveld afgenomen werd, waarbij de man bleef ontkennen, con fronteerde de politie hem met eenige pei'sonen in Ede. Hij is daarna voorloo pig op vrije voeten gesteld. Te Londen is een financieele commissie uit Tsjecho-Slowakije aangekomen ter bespreking van de Britsche leening aan dit land. Twee leden der commissie in gesprek met het lid der missie-Runciman, Stopford (rechts). Abonnementshouders kunnen goedkoop met bussen reizen. Op 15 Januari a.s. zal voor de al gemeen-abonnementhouders der Nederlandsche Spoorwegen, op vertoon van hun abonnement, de gele genheid worden opengesteld tegen een tarief van 1 cent per K.M. gebruik te maken van ruim honderd autobusdien sten in den lande, aangesloten bij den Nederlandschen Bond van Autobus dienst-ondernemers. In een Donderdagmiddag te Utrecht gehou den persconferentie georganiseerd door het da- gelijksch bestuur van den Nederlandschen bond van autobusdienst-ondernemers, is dit besluit nader toegelicht. De heer Wortman, voorzitter van den Bond, wees erop, dat in Januari werden vervoerd 5.705.003 reizigers, in Februari was dit aantal 5.283.771 en in Maart 5.159.662. Het aantal rei zigers, dat maandelijks in de autobussen plaats neemt, bedraagt ruim 5 millioen, derhalve jaar lijks ruim 60 millioen. Het aantal K.M. afgelegd door bovengenoem de geconcessioneerde autobusdiensten bedroeg in Januari 7.875.444, in Februari 7.202.097 en in Maart 7.885.483. Dat is in 3 maanden 22.963.042 K.M. of jaarlijks bijna 92 millioen K.M. Het initiatief tot de samenwerking van spoor wegen en autobusdienst-ondernemers is uitge gaan van den inspecteur-generaal van de rijks- verkeers-inspectie, den heer Ir. van Marie, die den grooten stoot tot betere verhoudingen en samenwerking heeft gegeven. De getroffen regeling komt hierop neer: dat aan de algemeene-abonnementshouders der Ne derlandsche spoorwegen op de autobuslijnen, welker ondernemers zich bereid hebben ver klaard tot de overeenkomst toe te treden, een tarief zal worden toegestaan, dat ongeveer de helft bedraagt van de normaal geldende tarieven. De algemeene-abonnementshouders der spoorwe gen zullen, op vertoon van hun abonnement, na melijk kunnen reizen tegen een tarief van één cent per kilometer, met een minimum van 10 cents per afgelegd traject. Daartoe zullen op de tweehonderd voornaamste stations der spoor wegen kilometerzegelboekjes verkrijgbaar wor den gesteld, inhoudende tweehonderd zegels, elk ter waarde van 5 k.m. Deze kilometerzegels worden op vertoon der algemeene abonnementskaarten op de buslijnen der aangesloten ondernemers in betaling aan genomen. De heer Wortman verklaarde verder, dat de Uit het proces tegen mevr. Skoblin te Parijs: de verdediger van de verdachte, Ribet, houdt zijn pleidooi. bond deze overeenkomst ter toetreding aan zijn leden heeft voorgelegd en dat een zeer groot aantal ondernemers zich dadelijk tot toetreding heeft bereid verklaard. De heer Wortman was er dan ook van over tuigd, dat weldra alle autobusdienst-ondefnemers bereid zouden blijken hieraan hun medewerking te verleenen, zoodat binnen zeer afzienbaren tijd te verwachten is, dat deze regeling, die 15 Ja nuari 1939 in werking treedt, algemeene gelding hebben zal op het geheele Nederlandsche auto- busnet. Tekort in kas te Elburg ruim twintig mille. Op last van den burgemeester van Elburg is door de rijkspolitie gearres teerd de rijksontvanger der directe be lastingen te Elburg, de heer D. S., wo nende te Nunspeet, die er van verdacht wordt fraude te hebben gepleegd tot een bedrag van ongeveer twintigduizend gulden. Hü zal ter beschikking worden ge steld van den Officier van Justitie te Zwolle. De sterkte van de Duitsche vloot. Twee linieschepen van 35000 ton op stapel. Volgens het Duitsche Marine jaarboek van Weyer heeft Duitschland op het oogenblik twee linieschepen van 35.000 ton op stapel staan en bestaan plannen voor den bouw van een derde. Een linieschip van 26.000 ton, de „Gneisenau", is reeds in dienst, terwijl een tweede, de „Scharnhorst" op het oogenblik voltooid wordt. Volgens het jaarboek zal Duitschland bin nenkort de beschikking hebben over drie zware Kruisers van 10.000 ton: de in Augustus te water gelaten Prinz Eugen en de in a bouw zijnde Blücher en Admiral von Hipper. Behalve de zes bestaande lichte kruisers van 6.000 ton zijn er twee van 10.000 ton te water gelaten. Plannen worden ontworpen voor vier lichte kruisers van 7.000 ton. De marine be schikt over 43 duikbooten. Het onlangs te Kiel te water gelaten vliegtuigmoederschip Graf Zeppelin zal gevolgd worden door een tweede dat thans nog op stapel staat. Luxe-winkels voor buitenlandsehe producten in Rusland? Na de benoeming van commissaris Mikojan doet te Moskou het gerucht de ronde, dat de regeering binnenkort „luxe winkels" zal ope nen, waar men tegen hooge prijzen eenige buitenlandsehe producten zal kunnen koo pen, meldt Havas. Men zou geenszins afzien van de economische autarkie, maar eenige af wijking en invoeren, waarbij een zekere reeks buitenlandsehe producten ter beschikking zal komen van welgestelden. Daardoor zou men wellicht de gewone winkels, waar minder ge goeden de nationale goederen zouden blijven koopen, eenigszins ontlasten. Het is ook mogelijk, dat politieke overwe gingen in het spel zijn: sedert München wenscht de Russische regeering klaarblijke lijk haar betrekkingen met haar naburen, die ook met Duitschland in contact zijn of dicht bij Duitschland liggen, te verbeteren en han delsbetrekkingen tot ontwikkeling te brengen, hetgeen een der geschiktste middelen lijkt om dit doel te bereiken. (Nederland heeft het grootste zeepverbruik per hoofd der bevol king in heel Europa.) Hoera, wij zijn het schoonste ras, Wij doen het meeste aan de wascli, Zooals ik heb gelezen; Het zeepverbruik is in ons land, Niet enkel aan den hoogen kant, Het blijkt het hoogst te wezen. Europa draagt veel volken mee, Dicht in de buurt en over zee, Die zich veel beter wanen, Dan wij, maar in de reincultuur, Treedt niemand op met zooveel vuur, In heel ons dal van tranen. Wij hebben, wie had het geloofd, Het grootste zeepverbruik per hoofd Van heel Europa's rassen, Wie ons te na op het terrein Van zeep en water komt, wij zijn Er tegen opgewass(ch)en. Wij leiden in de schoonheidsleer, Zelfs onze teal geeft het al weer, Schoonvader en schoonmoeder En dan schoondochter en schoonzoon, Over de heele linie schoon, Schoonzuster en schoonbroeder. Wij schieten af en toe te kort In aantalsmacht, in geld, in sport En in luidruchtig praten; Maar daarin zit nu niet de kneep, Hoera, wij gaan het hardst om zeep, Die eer moet men ons laten. P. GASUS. Inning der „boete" stuit op moeilijkheden. Slechts weinig Duitsche Joden kunnen contant betalen. In officieele kringen te Berlijn twij felt men er volgens Reuter aan, of de heffing van 20 pet. op het bezit der Jo den voldoende zal zijn om te komen tot een bedrag van een milliard mark, het bedrag der boete, waarvan de eer ste termijn, groot 250 millioen mark Donderdag vervallen is. Een ambtenaar van het ministerie van fi nanciën verklaarde tegenover Reuter: „Wij kunnen voor het oogenblik niet het bedrag zeggen, dat tot nu toe is betaald, want het innen van het geld is uiterst ingewikkeld, daar waarschijnlijk niet veel Joden contant kunnen betalen en roerende goederen ver kocht of verpand moeten worden. Wij weten niet of het volle bedrag van 250 millioen thans reeds bijeen is. De ambtenaar verklaarde, dat het ongeveer een week zou duren voor het ingezamelde be drag bekend is Fascisten mogen geen lid meer zijn van de Fransch-Italiaansche oud-strijdersvereeniging. Ook de Italiaansch-Fransche parlementaire groep voor hen verboden. Het D.N.B. meldt uit Rome: Bij beschikking van den secretaris van de fascistische partij, minister Starace, wordt bepaald, dat fascis ten geen lid meer mogen zijn van de Italiaansch-Fransche oud-strijders vereeniging, noch van de Italiaansch- Fransche parlementaire groep. Deze beide vereenigingen werden kort voor de overeenkomst tusschen Laval en Mus solini van 1935 opgericht. De „Giornale d'Italia" schrijft „dat de ver ordening van den partijsecretaris oprechte en groote vreugde bereidt. De fascisten voelen zich gelukkiger naarmate de posities opge helderd worden, want dan kunnen zij des te scherper de waarheid van heden onder oogen zien, de heldere en sterke waarheid van Mus solini, die Italië bezielt en leidt". Nieuwe Amerikaansclie >nota aan Berlijn. Duitschland antwoordde nog steeds niet op door Amerika gevraagde verzekeringen. In een Donderdag te Berlijn overhandigde nota wordt Duitschland ophieuw gevraagd verzekeringen te geven, dat Amerikaansche staatsburgers in Duitschland, ongeacht hun ras of godsdienst, niet aan een discrimineeren- de behandeling onderhevig zullen zijn. In de nota, waarvan de tekst door het Amerikaansche departement van buitenland sehe zaken is gepubliceerd, wordt voorts uit drukking gegeven aan de teleurstelling, dat nog altijd geen antwoord is verkregen op de in vorige maanden gevraagde verzekeringen. Memel Duitschers behalen 25 zetels in den Landdag. Vier zetels voor de Litauers. Blijkens den officieelen uitslag heb ben de Memel-Duitschers bij de ver kiezingen van j.l. Zondag voor den Landdag van Memelland 25 zetels behaald en de Litauers 4. De laatsten verkregen slechts 12,84 pet. der stem men.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1938 | | pagina 1