VLIECCESCHIEDENIS 1938
in vogelvlucht.
De luchtvaart diende den vrede, maar
vergrootte ook het oorlogsgevaar.
Hoop op een adempauze om
het veroverde gebied
te consolideeren.
Nu het jaar 1938 zich ten einde spoedt en
allerwege balansen worden opgemaakt en in
ventarissen worden nagegaan, spreekt het ook
vanzelf, dat men in de luchtvaartwereld de
blikken eens Iaat teruggaan en de indrukken:
die men dan krijgt, zijn nog te versch om op
de vraag of dit jaar een belangrijk luchtvaart
jaar is geworden een afdoende antwoord te
kunnen geven. Er is in de afgeloopen maan
den op één of andere manier geschiedenis ge
maakt, meer geschiedenis dan normaal in een
tijdvak van tien jaren, en we kunnen slechts
den wensch uitspreken dat de vulkaan, die
men Aarde noemt, eenige jaren tijd zal krijgen,
om weer eens wat op adem te komen. Want
dat heeft zij hard noodig. Consolidatie van
het verworvene, zij voorloopig het devies,
vooral op luchtvaartgebied! Er zijn, naast
verschillende dingen, die ons weemoedig ma
ken bij het terugdenken, gelukkig veel licht
puntjes, waaraan we ons zullen moeten vast
houden om het komende jaar met zooveel mo
gelijk vertrouwen in te gaan. Zoowel de bur
gerluchtvaart als de militaire luchtvaart, de
zweefvliegerij en de luchtscheepvaart hebben
een jaar vol van emoties achter den rug, een
jaar van strijd naar een vervolmaking, welke,
het is weer eens gebleken, indien zij geforceerd
wordt, met veel onnoodige offers gepaard gaat.
Daarom willen we nu overgaan tot het be
spreken van enkele feiten, die in het afgeloo
pen jaar de gemoederen hebben bezig gehou
den en die in één of ander opzicht weer een
nieuwe bladzijde in het steeds dikker worden
de boek der luchtvaartgeschiedenis zijn ge
worden. Uit den aard van de zaak willen we
geen aanspraak op volledigheid maken, doch
volstaan wij met losse grepen uit een over
stelpende hoeveelheid nuchtere feiten, die hier
voor ons liggen.
Lof en critiek in Holland.
Van het nationale standpunt bekeken is het
Jaar 1938 geen slecht jaar voor de K.L.M. ge
worden. Het binnenlandsche luchnet, dat al
tijd het zorgenkind was, werd in verband met
de opening van de luchthaven van Leeuwar
den sterk uitgebreid en verheugde zich in een
sterk stijgende belangstelling, zoodat de ver
schillende lijnen gedurende het zomerseizoen
goed bezet waren, hetgeen vertrouwen geeft
voor de toekomst. Want het is een publiek ge
heim, dat de K.L.M. jaarlijks honderdduizen
den guldens aan het binnenlandsche luchtnet
bij moet passen en dat zij ernstig van plan is,
om, mocht hierin geen verandering komen,
deze lijnen te laten vervallen. Het zou in deze
tijden, nu er verschillende interne moeilijk
heden zijn sinds de Regeering er niet toe kon
besluiten het jaarlijksche subsidie te verhoo-
gen, waarlijk al te riskant zijn het geld in het
water te gooien voor vlagvertoon.
Het Europeesche luchtnet der K.L.M. onder
ging slechts betrekkelijk geringe wijzigingen.
In samenwerking met British Airways opende
men den dienst Amsterdam—Manchester-
Liverpool, die zich reeds direct in de- belang
stelling van den zakenman mocht verheugen
en waarvan een uitermate druk gebruik werd
gemaakt. Verder bevloog men dit jaar voor
het eerst een week-end dienst Amsterdam
RotterdamBrusselLe Touquet, een lijn, die
nog te weinig bekendheid verworven heeft om
zich er een definitief oordeel over te kunnen
vellen.
Naast veel lof heeft men dit jaar ook veel
cntiek op het beleid van onze nationale lucht
vaartonderneming moeten hooren. Critiek op
het nieuwe gebouw der K.L.M., dat in Den
Haag komt en niet in Amsterdam, critiek op
het ontwerp der Centrale luchthaven Leider
dorp, een plan, dat van den heer Plesman af
komstig zou zijn. Ook de materiaalkwestie
bleek wter eens actueel geworden te zijn en
de hardnekkige geruchten, dat de K.L.M. een
Douglas DC 4 zou hebben besteld, blijven aan
houden. Een feit is, dat de DC 3 vliegtuigen op
de Indië-lijn te klein geworden zijn en dat te
verwachten ia, dat men nog in den loop van
het volgende jaar de materieel-politiek voor
de Indië-vloot zal herzien om aan de steeds
scherper wordende concurrentie van de Fran-
sche en Engelsohe maatschappijen het hoofd
te kunnen bieden. Een verheugend feit op de
Indië-route is de nog steeds stijgende vraag
naar ruimte, zoodat er plaats is voor meer dan
één maatschappij.
In dit verband moeten we nog even de aan
dacht vestigen op de „Drang nach dem Osten",
die nu ook in de Duitsche burgerluchtvaart
merkbaar is geworden. De Lufthansa opende
een buitengewoon snellen luchtdienst op Perzië.
die volgens nog niet bevestigde berichten nu
tot Bangkok, de hoofdstad van Siam zou wor
den doorgetrokken. Doch hierbij eindigen de
plannen der Duitschers niet, die van Bangkok
uit zinnen op een manier om naar Tokyo te
vliegen! Van deze plannen zal echter in ver
band met de verwarde situatie op het Oost-
Aziatische vasteland niets kunnen komen.
Wij vliegen in vijf werelddeelen.
Nu we toch in Azië zijn aangeland willen
we niet verzuimen even een kijkje in Indië te
gaan nemen, waar de KJM.I.L.M. een verheu
gend jaar van blijde expansie achter den rug
heeft. Men heeft het in Indië klaar gespeeld
de burgerlijke luchtvaart in nauwelijks tien
jaren volwassen te maken, een werk, waarop
de Hollandsche luchtvaartpioniers trotsch mo
gen en kunnen zijn. Nog veel te weinig beseft
de breede massa hoeveel luchtverkeer voor
Nederland beteekent. Dat wij met een regel
maat, waarop men de klok gelijk kan zetten
in vijf werelddeelen op honderden vliegvelden
de driekleur kunnen ontplooien, is een ont
zaggelijke reclame voor de durf en het kun
nen van de afstammelingen van de Ruyter,
Houtman en Tromp, een reclame, die in slechts
karige subsidies geen weerspiegeling vindt.
Luchtvaart vóór en tegen
menschheid.
de
Ofschoon hiermede slechts enkele feiten
uit de luchtvaarthistorie van het jaar 1938
genoemd zijn moeten we nu overgaan tot een
tak van de luchtvaart, die in verband met de
tijdsomstandigheden een steeds grooter wor
dende plaats is gaan innemen in onze samen
leving. Vrijwel overal ter wereld werkt men
koortsachtig aan de versterking van de lucht
vloten, waarvan de eenheden alleen nog in
cijfers met minstens 3 nullen kunnen worden
uitgedrukt. Fabrieken werken koortsachtig dag
en nacht, onafgebroken om aan de steeds
grooter wordende vraag te kunnen voldoen.
Motoren ronken dag en nacht op de proef-
banken, in de teekenkamers worden onder de
grootste geheimhouding nieuwe ontwerpen
uitgewerkt, die zoo monsterachtig en zoo ge
vaarlijk moeten zijn als geen tegenstander
zich droomen kan.
De luchtvaart, die toch zooveel zegeningen
aan de menschheid kan brengen, diezelfde
luchtvaart, die staatslieden, van alle uithoe
ken van Europa in één dag tot elkaar kan
brengen en die bewezen heeft een oorlog te
kunnen voorkomen, keert zich hier tegen de
menschheid en zij vormt een dergelijk gevaar
lijke boemerang, dat, vooral in hooge militaire
kringen een verlangen naar een overeenkomst,
die een einde moet zijn aan dezen wedloop, ken
baar wordt. We kunnen slechts hopen wat we
reeds bij den aanvang van dit artikel schre
ven, dat het de wereld gegeven moge zijn in
rust van de vermoeienissen op adem te komen,
misschien, dat in die stilte eindelijk het ver
stand zegeviert
Ook in Holland breidde men het luchtwapen
naar vermogen uit. Verschillende nieuwe typen
vliegtuigen werden ingezet, waarvan we de
Fokker G 1, de T 5, de D 21 noemen, die in
serie worden afgeleverd om nog van een aan
tal andere typen, welke voor de Indische lucht-
wacht werden aangeschaft ten deele in het
buitenland maar te zwijgen. Dat de Neder-
landsche vliegtuigindustrie in het afgeloopen
jaar bewezen heeft haar oude naam en faam
hoog te houden bleek weer eens, toen Frits
Koolhoven met zijn fenomenaal snelle jager
FK 58 in Frankrijk demonstreerde, waarbij
een duiksnelheid van haast 900 km per uur
werd bereikt. Er worden op het oogenblik in
Frankrijk, België en Nederland voorbereidin
gen getroffen om 900 van dergelijke jacht-
toestellen binnen zeer korten tijd aan 't Fran-
sche Gouvernement af te leveren en het is niet
onmogelijk, dat' ook Nederland tot aankoop
van enkele series zal overgaan. Fokker bouw
de zijn D 23 jager, die uit de G 1 is ontwikkeld
en die op de Parijsche luchtvaartsalon zeer
veel opzien baarde. Het is te verwachten, dat
de Nederlandsche Regeering, nadat de proef
vluchten hebben plaatsgevonden, tot aankoop
van een groot aantal van deze nieuwe Fokkers
zal overgaan.
Zeer veel heeft de luchtvaart in het alge
meen te danken aan de verschillende proeven
of vindingen, welke eerst op militair gebied
dienstbaar worden gemaakt. In dit verband
noemen we de stratosfeervluchten van den
Italiaanschen kolonel Pezzi, die het wereld
record op naam van Italië bracht, de massa
vlucht van 18 groote vier-motorige Amerikaan-
sche vliegbooten over den Stillen Oceaan, de
lange afstands-vlucht Egypte-Australië door
een drietal Engelsche jachtvliegtuigen, alle
maal prestaties, die indirect toch ook de civiele
luchtvaart ten goede zullen komen!
Luchtschipverkeer lamgelegd.
Komen we tenslotte tot het stiefkind van
de luchtvaart: het luchtschipverkeer. Ook voor
de Zeppelins is dit jaar belangrijk geweest.
Nadat de Hindenburg na een serie prachtig
geslaagde vluchten met de haven in zicht was
verongelukt, heeft de Zeppelin-Reederei in
principe besloten eerst de resultaten van het
onderzoek af te wachten alvorens de nieuwe
nog grootere Zeppelin in de vaart te brengen.
De resultaten zijn nooit gepubliceerd en al
hoewel het woord sabotage gefluisterd wordt,
neemt men algemeen aan dat dit ongeluk aan
statische electriciteit en een samenloop van
ongelukkige omstandigheden te wijten is, waar
bij het uiterst brandbare waterstofgas een be
slissende rol heeft gespeeld. Hierna lag maan
den lang het geheele verkeer met luchtsche
pen lam en men stelde van Duitsche zijde alles
in het werk om de Amerikaansche regeering
te bewegen een uitvoervergunning van het be
geerde helium te geven. Een oogenblik scheen
het of men Duitschland's verzoek zou inwilli
gen, doch in verband met den politieken toe
stand is hierin op het laatste moment
verandering gekomen en moest Dr. Eckener
onverrichter zake naar zijn land terugkeeren.
De ijverige pogingen van Duitsche Chemisten
om helium langs chemischen weg te vervaar
digen zijn totnogtoe niet geslaagd, ondanks de
hooge prijzen, die hiervoor van de zijde van
het Luchtvaartministerie zijn uitgeloofd. In
dit verband noemen we nog even de weigering
van de Amerikaansche autoriteiten om de
Duitschers toestemming te geven een geregel-
den Trans-Atlantischen luchtdienst voor
vracht en post te gaan openen, hetgeen even
eens een gevolg was van de nog steeds stijgende
anti-Duitsche stemming onder de Amerikaan
sche bevolking.
Groeiende belangstelling voor
zweefvliegen.
Op zweefvlieggebied is het voor Holland wel
een bijzonder goed jaar geworden. Dat de be
langstelling voor deze mooie sport nog steeds
stijgend is, vinden we op zichzelf reeds een
verheugend teeken, daar een groot aantal
zweefvliegers een landsbelang van niet te on
derschatten waarde is, in verband met de op
leiding voor reserve-vliegers in oorlogstijd.
Hierdoor komt het ook, dat de Fokker- en
Luchtverdedigingsfondsen gebruik maken van
opgeleide zweefvliegers, die vervolgens tot het
M brevet op motorvliegtuigen der Nationale
Luchtvaartschool verder worden geschoold.
Het zweef-materiaal werd bij de meeste clubs
uitgebreid met zeer moderne toestellen, waar
door betere resultaten bereikt konden worden.
In dit verband is het wel interessant even te
memoreeren dat zweefvliegen in 1940 voor den
eersten keer op het Olympische Sportprogram
ma in Helsingfors voorkomt en wij hopen dat
onze vliegers dan naar het land der duizend
meren kunnen trekken om er de nationale vlag
hoog te houden, want alhoewel we een verge
lijking met onze Oosterburen nog niet kunnen
doorstaan, wijzen de prestaties van enkele der
jongere vliegers op een veelbelovende toe
komst.
De sportvliegerij tenslotte maakte een moei
lijk jaar door, d.w.z. in Holland. Over het al
gemeen geniet de eigenaar van een sport-
vliegtuig geen enkele faciliteit, waardoor deze
sport een beetje aan den duren kant komt en
velen zich genoodzaakt zagen hun vliegtuigen
op te leggen of te verkoopen. De Nationale
Luchtvaartschool maakte echter een goed jaar
mede, doch dit komt door het groote aantal
piloten, dat zij voor rekening van de Fokker
en Luchtverdedigingsfondsen voor het M-
brevet moest opleiden.
JOHN SIDNEY ZODY.
EXAMENS.
Academische opleiding.
Voor het eerste gedeelte van het practisch
apothekers examen is aan de Leidsche Univer
siteit geslaagd mej. C. Schoorl, te Bloemendaal.
Zangonderwijs.
Te Utrecht slaagde voor het examen getuig
schrift zangonderwijs op bewaar- en lagere
scholen de heer P. J. van Noppen, te Heemstede.
FAILLISSEMENTEN.
Door de Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem zijn de volgende faillissementen uit
gesproken op Dinsdag 27 December 1938.
1. Jacob Winkel, zonder beroep, wonende te
Haarlem, Groote Houtstraat 11. Curatrice
Mevr. Mr. J. H. G. SchutteStruick te Heem
stede.
2. A. Plug, autohandelaar, wonende te Zwa
nenburg, gem. Haarlemmermeer. Curator Mr.
J. Lieuwen te Purmerend.
3. M. van Tol, handelaar in manufacturen,
wonende te Abbenes, gem. Haarlemmermeer.
Curator Mr. A. W. Hellema te IJmuiden, gem.
Velsen.
4. H. Sijsenaar, Senior, bloemistknecht, wo
nende te Hillegom, Meerlaan 160. Curator Mr.
J. H. Ekering te Haarlem.
5. J. C. J. van Baren, bloemkweeker, wonende
te Haarlem, Leidschevaart 348. Curator Mr. K.
van Giffen te Haarlem.
6. J. F. Goebel, koopman, eenig beheerende
der comm. vennootschap „Nefana", voorheen
te Bloemendaal, Bloemendaalscheweg 155,
thans te Hamburg. Curator Mr. J. H. J. Simons
te Haarlem.
7. J. Backhuys, vroeger garagehouder, thans
werkloos, wonende te Overveen, gem. Bloemen
daal, Waldeck Pyrmontlaan 22. Curator Mr. A.
Bruch te Haarlem.
Rechter-Commissaris in al deze faillissemen
ten Mr. E. H. F. W. van Schaeck Mathon te
Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd opgeheven
het faillissement van:
H. Dil, filiaalhouder eener Stoomwasscherij
en Ververij, wonende te Zaandam, Czarina-
straat 1. Curator Mr. O. H. van Wijk te Heem
stede.
Door het verbindend worden der Uitdeelings-
lijst zijn geëindigd de faillissementen van:
I. de Handelsvennootschap onder de firma
Sporthuis Visser, destijds gevestigd te Haar
lem, Generaal Cronjéstraat 170, alsmede A. D.
Visser, Senior, vroeger lid der firma Sporthuis
Visser, destijds te Haarlem, Generaal Cronjé
straat 170, thans wonende te Zandvoort, Hoo-
geweg 69 rood. Curator Mr. L. V. Hoog te
Haarlem.
2. F. H. G. L. de Wan, winkelier, wonende
te Lisse. Curator Mr. F. J. Gerritsen te
Haarlem.
Vrachtauto's in botsing op den
verkeersweg Rotterdam—Gouda.
Copyright P. I. B. Box 6 Copenhogi
„O, Karei, wat doe je nu?" riep zijn vriendinnetje verschrikt II Ja, zelfs rukte hij nog een roos af, om daarna weg te loopen.
uit. Maar hij zag alleen het leelijke en om haa,r verdriet lachte hg. Hij klom door het raam van zijn kamertje en liet Gerda in de
dakgoot staan, bij de vernielde rozen.
Een poosje later kwam zij met het mooie prentenboek naar hem
toe. Daarvan wilde hij al evenmin iets weten, dat was misschien
voor heele# kleine kinderen mooi, maar voor hem was dat niets.
Ook van de verhaaltjes van Gerda's grootmoeder wilde hg niets
meer weten. Ja, als hij het kon doen, ging hij, met een bril op
zijn neus, vlak achter haar loopen en bootste haar stem en manier
van doen na. Hij deed dat zóó goed, dat de groote menschen er om
moesten lachen!
Al heel gauw kon hij alle menschen in de straat nadoen, vooral
wanneer zij leelijke eigenschappen hadden. Door den splinter van
den tooverspiegel zag hij deze leelijke eigenschappen wel tien keer
erger dan zij in werkelijkheid waren. De groote menschen prezen
hem om zijn knapheid, en zij voorspelden, dat hij het vast en zeker
ver zou brengen. Alleen Gerda vond het erg naar, dat haai- speel
makkertje, die haar nu ook erg plaagde, zoo veranderd was.
XWordt vervolgd).
Vijf ton meel en 4500 liter melk
verloren gegaan.
GOUDA, 28 December. Dinsdagavond is
nabij de Julianasluis te Gouda op den ver
keersweg naar Rotterdam een van Hilversum
komende, met meel geladen vrachtauto, ten
gevolge van het breken van een voorveer, om
gezwaaid en achtereenvolgens in botsing ge
komen met twee van de andere zijde komende
vrachtauto's, één met 7100 L. melk geladen
tankwagen uit Amerongen en een wagen met
melkbussen, die beide op weg waren naar
Rotterdam. De meelauto werd zwaar ge
havend en verloor zijn lading van 5000 K.G.
meel, de tankwagen werd omgeworpen, waar
bij 4500 L. melk over den weg stroomde. De
bussenwagen kwam er goed af. Wonder boven
wonder werd niemand gedeerd. De meelauto
Is door de politie in beslag genomen. De eige
naar, een vrachtrijder uit Hilversum, is alleen
tegen schade aan derden verzekerd.
Het verkeer op dezen drukken weg onder
vond gedurende een paar uren stagnatie en
werd gedurende dien tijd over het naast den
weg gelegen rijwielpad geleid.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
HAARLEM, Woensdag.
De agenda voor de 133ste vergadering van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Haarlem en Omstreken, te houden op Dinsdag
3 Januari 1939 des avonds te 8 uur in het Ge
bouw der Kamer, Nassauplein 46 te Haarlem,
luidt:
1. Opening.
2. Verkiezing Algemeen voorzitter.
3. Verkiezing voorzitter afdeeling Groot
bedrijf.
4. Verkiezing voorzitter afdeeling Klein
bedrijf.
5. Verkiezing plaatsvervangende voorzitters
afdeeling Groot- en Kleinbedrijf.
6. Verkiezing vaste Commissies.
7. Notulen.
8. Ingekomen stukken.
9. Mededeelingen.
10. Goedkeuring verzonden brieven aan:
a. den minister van Waterstaat te 's-Gra-
verhage inzake centrale vliegveld.
b. de directie der Nederlandsche Spoor
wegen te Utrecht betreffende verplaatsing
goederenstation.
11. Voorstel Bevrachtingscommissie Haar
lem inzake herziening salarieering.
12. Voorstel van het Borgstellingsfonds
voor Kennemerland ter benoeming van een
bestuurslid van dit fonds.
13. Aanvraag medaille Groot Nationaal
Zang. en Muziekconcours te Aalsmeer in Juli
1939.
14. Concept-schrijven Commissie Make
laars aan den Nederlandschen Bond van Ma
kelaars in onroerende goederen te 's-Graven-
hage, inzake de beëediging van notaris-kler
ken tot makelaar.
15. Concept-schrijven Bureau aan den
minister van Economische Zaken, betreffende
registratie van bedrijven.
16. Rondvraag.
17. Besloten zitting.
Vernon Bartlett verwacht een
nieuwe Europeesche crisis.
LONDEN, 28 December. (Reuter.) De binnen
landsche toestand in Duitschland, aldus schrijft
Vernon Bartlett in de News Chronicle, is thans
zoo slecht, dat tegen April een nieuwe overwin
ning moet zijn behaald of anders de dictatoren,
wanneer zij met democraten spreken hun hou
ding van bulderen geheel moeten laten varen.
Bartlett voegt hieraan toe:
„Ik weet, dat er zeer belangrijke na-
tionaal-socialistische leiders zijn, die ge-
looven, dat de volgende beweging tegen
Nederland of België zal worden onder
nomen.
Er zal om hun kolonies worden gevraagd en
de afwijzing van dat verzoek zal de verontschul
diging worden voor een inval in Nederland of
België. Toch eindigt Bartlett met de optimisti
sche opmerking: „Ik geloof, dat de democratieën
overwinnend te voorschijn zullen komen uit een
crisis, welke zoo pijnigend zal zijn als die van
September j.l. en dat wij dan in staat zullen zijn
te spreken over een vrede in plaats van over een
kalmeering.
Scheepsramp aan de Zweedsche
kust.
Duitsch vrachtschip met 18 opvarenden
vermoedelijk gezonken.
WARSCHAU, 28 December. Men
vreest dat het Duitsche vrachtschip
„Funkenbrandt" met 18 man aan
boord gezonken is bij de Zweedsche
kust. Gdynia heeft gisteravond om
11 uur een zwak radiosignaal ont
vangen: „Wij zinken". Het schip zou
zwaar beschadigd zijn en zijn positie
niet kunnen bepalen. (United Press.)
VOETBAL.
HET PROGRAMMA VOOR
ZONDAG.
(Nieuwjaarsdag)
Afdeeling H.
Tweede klasse A:
H.V.V.—U.V.S.
Tweede klasse B:
Excelsior—Fluks.
Afdeeling UI,
Tweede klasse A:
Ensch. Boys—Rigtersbleek.
Afdeeling IV,
Eerste klasse:
P.S.V.Eindhoven.
LongaJuliana.
Noad—Bleij erheide.
Roermond—B.V.V.
(Sportfcr.),
