IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Amerika's Slagveld.
Friesland staat voor een deel blank.
Groot ongerief veroorzaakt.
Huisarrest.
<olenlrein door
stootblok gereden.
24e JAARGANG No. 67
Uitgave Lourens Coster. Maatschappij
voor Courant Uitgaven en 4lgem.
Drukkerij N. V Groote Houtstraat 93.
Haarlem, Tel. 10724. Bureau IJmuider
Courant: Kennemerlaan 42, IJmuideu,
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle
Advertenties, opgegeven voor dit blad,
worden kosteloos opgenomen in de
Kennemer Courant
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 19 JAN. 1939
Abonnementen per weck f0.12'/j, per
maand f0.52'/2, per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Advertentiën»
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12,
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer fO.10.
Pas heb ik geschreven over de gegevens, die
ons Centraal Bureau voor de Statistiek over
de verkeersongelukken heeft verstrekt. Die
betroffen het jaar 1937. In Engeland werkt de
statistiek sneller en heeft zij nu al bekend
gemaakt, wat er in 1938 gebeurde. 6595 men-
schen kwamen om het leven, vijf meer dan
het vorige jaar, en er werden 226.854 menschen
gewond, vijfhonderd meer dan het vorige
jaar. In verhouding tot ons land zijn die
cijfers hoog, waaruit wij troost kunnen putten.
Maar alweer niet teveel, want Engeland bezit
meer groote verkeerscentra. zoodat het ver
schil te onzen voordeele niet zoo licht te ver
klaren is uit beter veiligheidsmaatregelen in
ons land. Het vervaarlijke verkeerscentrum
„Grooter Londen", dat ruim tienmaal zooveel
inwoners telt als Amsterdam, dus ongeveer
evenveel als ons heele land, zet alle vergelij
kingen op losse schroeven.
Veel erger is het in de Vereenigde Staten
gesteld. In dat geweldige land, grooter dan
Europa maar met een veel lager bevolkings
dichtheid, telt men een fantastisch aantal
auto's. Het is zoo overweldigend dat de Ame
rikaan J. George Frederick in het tijdschrift
„Forum" ronduit om ordening vraagt. Het
jaarlijksche aantal dooden in het Amerikaan-
sche verkeer heeft de veertigduizend bereikt,
hetgeen iets meer is dan het aantal Ameri
kanen dat in den wereldoorlog sneuvelde. Er
zij aan herinnerd dat de Vereenigde Staten
daaraan gedurende anderhalf jaar deelna
men. Het aantal gewonden in het verkeer
overschrijdt in één jaar tijds het millioen. Dat
zijn wel heel ontstellende cijfers, zelfs op een
bevolkingstotaal van 130 millioen. En aange
zien het in dezen tijd gebruik is geworden, op
ieder denkbaar gebied van menschelijke acti
viteit ordening te bepleiten, ligt het dus wel
voor de hand dat J. G. Frederick vraagt: „Is
de tijd niet gekomen dat men den auto met
klem zijn plaats moet wijzen en hem daarop
houden?" Hij wil het vierwielige gevaar dat
hij zoo afschrikwekkend afschildert bij deze
„plaats-aanwijzing" uitsluitend behandelen,
en dus ook beperken, als factor van openbaar
nut.
Uit zijn statistieken put de AmeHkaansche
journalist griezelige gegevens. ,In het jaar
1937 doodde 'de auto in zijn land 1600 men
schen meer dan in 1936.. Het doodencijfer is;,
nu 62 pCt. hooger dan in 1925 en 30 pCt.
hooger dan in 1933. Waar moet dat naar toe?
Bijzonder opvallend is, dat op het platteland
het aantal verkeersongelukken sinds 1924 met
180 pCt. blijkt te zijn toegenomen. En hij
vergelijkt, echt op z'n Amerikaansch, met
den slag bij Gettysburg waarin zevenduizend
dooden vielen en met den Amerikaanschen
burgeroorlog, welks totale doodencijfer over
eenkomt met de prestaties van het auto
verkeer in twaalf jaar tijds.
Frederick schrijft alles toe aan het te groote
aantal auto's. Hij noemt den auto „een Ame-
rikaansche obsessie" en brengt zijn veelvul
digheid in verband met het groote aantal mis
daden. Dat lijkt overigens wel een beetje
gezocht en men zou er bij kunnen opmerken
dat in het oude Europa de jonge Vereenigde
Staten altijd beschouwd worden als kampen
de met een „teveel". Een teveel niet alleen
aan auto's en aan misdaden maar ook aan
luidruchtigheid, aan zonderlinge nieuwig
heden, aan die al te groote en daardoor vaak
als poliep werkende ondernemingen bekend
als „trusts" en zoo meer. Daartegenover staat
dan een surplus aan energie dat men niet als
een nadeelig teveel kan beschouwen en dat
Europa den Amerikanen vaak benijdt. Onlo
gisch is dat alles niet: is „teveel" niet een van
de kenmerken van de jeugd, die ook een natie
heel wel kunnen aankleven?
Merkwaardig is dat de crisis- en malaise-
jaren geen einde hebben kunnen maken aan
de enorme auto-uitgaven van de Vereenigde
Staten. De ontvangsten van de benzinestations
waren in 1937 veertig procent hooger dan in.
1929 en beliepen tweeënhalf milliard dollars.
Van de totale ontvangsten van den Ameri
kaanschen middenstand was in 1937 20 pCt.
besteed voor auto's, auto-onderdeelen en ben
zine en alleen de uitgaven voor levensmidde
len waren hooger.
Zoo gaat het door De Amerikaansche er
varingen met teveel auto's zullen in Europa
wel tot nadenken stemmen. Wellicht ook in
Duitschland, dat voornemens is met zijn
„Volkswagen" denzelfden kant op te gaan.
Frederick doet een heele reeks ordenings-
voorstellen, waarvan de voornaamste hier
volgen:
„Laten wij:
Een einde maken aan de al te gemakkelijke
verkoopen op afbetaling van auto's, het op
dringen van wagens aan de wederverkoopers.
het forceeren van den afzet.
Voor een groot aantal zorgvuldig gekozen
„expres"-straten onzer steden een parkeer
verbod uitvaardigen; het zoomaar naar de
stad rijden ontmoedigen.
Van vrachtauto's en autobussen de afme
tingen beperken; er zwaarder belasting van
heffen.
Ophouden met den bouw van auto's met
supersnelheid; vertraging brengen in de
modelveranderingen.
De rijvaardigheidsproeven verscherpen en
een doktersattest eischen; automobilisten
onder 18 jaar weren.
Dronken en roekelooze bestuurders hard
aanpakken.
De geheimzinnige bomaanslagen, die in Londen en andere Engelscfie steden plaats hebben
gevonden houden nog steeds de aandacht van Scotland Yard gevangen. Op de foto ziet U een
winkelhuis in Londen, waarvan tengevolge van den aanslag op de electriciteitsbedrijven,
verschillende ramen zijn gesprongen.
Honderden hectaren land ondergeloopen.
Groote stukken van Friesland staan
thans onder water. Hier en daar ziet
men groene eilanden, waarop „verlo
ren" hoeven, triest boven de omgeving
uitstekend. Begrijpelijk veroorzaakt het
hooge water groot ongerief.
Tengevolge van het smelten der sneeuw en de
westerstormen, die het water in Friesland oost
waarts hebben opgestuwd, is de waterstand zoo
zeer verhoogd, dat vaarten en slooten hier en
daar tot den rand, ja tot over den rand volge-
loopen zijn.
Bij Gerkeklooster zijn-groote stukken land
totaal ondergeloopen en ook enkele landwegen,
waarover eiken dag vele bewoners hun weg naar
het dorp zoeken, staan blank. Dit bezorgt den
menschen die er wonen, natuurlijk allerlei on
gerief. Het is den landlieden niet geraden zich
bij donker op weg te begeven, want dit zou ge
vaarlijk kunnen worden.
De postbestellers, de bakkers en de kruide
niers hebben tegenwoordig geen benijdenswaar
dige taak. Vele huizen zijn slechts door het wa
ter te bereiken. Terwijl de boeren dag in dag uit,
nacht in nacht uit, hun molens laten draaien,
maar dit heeft, gisternacht niets gègeven, want
inplaats dat het water zakte, is het eenige cen
timeters gestegen. In geen jaren is het boezem
water in Friesland zoo hoog geweest.
Het stoomgemaal te Tacozijl loost enorme
hoeveelheden boezemwater po het IJselmeer,
doch ook dit gemaal kan het niet bolwerken.
Er is overal nog veel drijf ijs aanwezig. Het
Bij de berechting van vier inbre
kers in het oosten van ons land,
is den jongste een voorwaardelijke
straf van zes maanden opgelegd,
met de toegevoegde conditie, dat
hij gedurende een proeftijd van
drie jaar tusschen 11 uur 's avonds
en 7 uur 's ochtends thuis moet
zijn).
Die jongste ^an dat fraai kwartet
Mag zich wel erg gelukkig prijzen,
Maar 't wordt hem toch betaald gezet
Op een oorspronkelijke wijze.
Van elf tot zeven eiken nacht,
Moet hij drie jaar lang binnen blijven,
Opdat hem geen verleiding wacht,
Om weer iets duisters te bedrijven.
De rest van 't etmaal is hij vrij,
Dat durft men wel met hem te wagen,
Zijn actie in de maatschappij
Zal 't daglicht goed moeten verdragen.
Ik hoop wel zeer dat overdag
Het lot het hem niet zwaar zal maken,
En dat het hem bespaard zijn mag.
Om tot „dagdieverij" te raken.
Geen nachtelijke tochten meer,
Geen vieren meer van booze lusten,
Zooals zoo menig vorig keer,
Maar; elf uur thuis en welterusten.
Dit is nu waarlijk huisarrest,
Naar 'k meen niet eerder voorgekomen,
Naar men mag hopen, werkt het best,
Nu er de proef mee wordt genomen.
Ik zie tenslotte zoo 't geval,
Als 't op den keper wordt bekeken:
Opdat hij niet inbreken zal.
Is 't hem verboden uit te breken.
De wegmisbruikers strenger straffen; de
controle op de auto's verscherpen, waardoor
althans een deel der 5.000.000 ondeugdelijke
wagens op het autokerkhof terecht zou komen
Het onevenredig veel ruimte geven door de
dagbladen aan den autohandel, waardoor de
auto-industrie een troetelkind op het gebied
der reclame wordt, tegengaan".
En hij eindigt met een kwaden uitval tegen
„den obscenen god Beweging", die elke dertien
minuten, dag en nacht door, een Amerikaan
van het leven berooft.
R. P.
Pikmeer bij Grouw, het Slootermeer eveneens,
zijn nog geheel met drijfijs gevuld. Als dit
smelt stijgt het wateroppervlak nog meer. In
bijna alle laag gelegen polders is men 's nachts
op wacht. De molenaars hebben het abnormaal
druk en vechten als eenzame strijders op eerf
ontzaggelijk front.
In den Haskerdijkerpolder bezweek reeds een
polderdijk, waardoor het water met groote
kracht kwam binnenstroomen. Ongeveer 50 H.A.
land staat daar blank en het water wast eer
der dan het zakt.
Enkele huizen zijn al het slachtoffer van den
hoogen waterstand geworden. In het hok van
een arbeider waren de geiten door het water
verrast. Een armelijk geblaat klonk over de om
geving en toen de eigenaar ging kijken, zag hij
dat zijn dieren maar nauwelijks meer met de
koppen boven waterstonden. Gelukkig konden
de beesten nog net op tijd bevrijd worden.
In de buurt van Terhorne lijkt het of naast
het Sneekermeer een nieuw meer is ontstaan.
Honderden hectares staan in deze streken tot aan
Joure en Huisterheide blank. De hooge klei in
het Noorden is het er nog het best aan toe, hoe
wel ook in den omtrek van Hardegarijp vele
tuiniersbedrijven met den waterstand te kam
pen hebben.
Ook tusschen Eernewoude en Warga heeft
men veel overlast van het water.
Het eenige voordeel, dat de boeren van den
hoogen waterstand hebben, is dat er thans dui
zenden veldmuizen sterven. Maar misschien
wordt dat voordeeltje wel een beetje te duur
gekocht.
De school- en kerkdiefstallen
opgehelderd.
Vermoedelijk verkeerde
wisselstand.
Woensdagavond omstreeks tien uur
is, vermoedelijk tengevolge van ver
keerden wisselstand een kolentrein, be
stemd voor Groningen, even ten
noorden van het station Meppel en
vlak bij den spoorwegovergang bij de
Hoogeveensche vaart op dood spoor
gereden. Met een hevigen slag botste
hij hier op een stootblok. Doordat de
snelheid van den trein zeer gering
was, stond hij vrijwel onmiddellijk
stil.
De locomotief schoof het stootblok weg en
boorde zich diep in den grond, waarbij een
seinpaal werd geveld. De spoorboom voor den
overgang, waarvoor een aantal menschen
stond te wachten, kreeg een fikschen duw,
waardoor hij dwars over den overgang kwam
te liggen.
Achter de locomotief volgde een dichte
wagon. Deze werd door den schok opgelicht
de volgende open kolenwagen schoof er onder,
De dichte wagon werd vernield. Alle kolen
wagens bleven in de rails.
Behalve de machinist, die een kleine wonde
boven het oog bekwam, kreeg niemand letsel.
Het treinverkeer over beide hoofdsporen
vindt gewoon voortgang, ofschoon er zeer
langzaam gereden moet worden.
Caféhouder te Halfweg opgelicht.
Litliauen krijgt een nieuwe
zeehaven.
Kamer keurt gevraagde credieten goed.
Qp vorostel der regeering heeft de Lithausche
Kamer een crediet van 2 millioen litas goed
gekeurd voer den aanleg van een Lithausche
haven te Swieta.
Tot dusver was Klaipeda de eenige haven,
waarvan voor den uitvoer van Lithauen ge
bruik kon worden gemaakt.
IJSHOCKEY.
AMERIKAANSCHE PLOEG WINT IN
DEN HAAG.
De omstandigheid, dat elk jaar ergens in
Europa de wereldkampioenschappen ijs
hockey worden gespeeld en dat nog een groot
gedeelte van de Europeesche ijshockeyclubs
Canadeezen in haar midden telt, maakt het
mogelijk, dat het Nederlandsche publiek enkele
malen per jaar van ijshockey in de perfectie
kan genieten, doordat een beroemd team van
Ver. Staten tegen een selectie-ploeg van in
Europa vertoevende Canadeezen uitkomt.
Het was ditmaal de officieele Amerikaan
sche ploeg, die Woensdagavond in Den Haag
tegen de „Europeesche" Canadeezen speelde,
welke laatste aangevuld werden door de H. H.
IJ. C.'ers de gebroeders H. en J. Gerritsen.
De Amerikanen behaalden een krappe 21
overwinning hoofdzakelij te danken aan
het betere samenspel van hun ploeg.
Jan Gerritsen toonde zich een doelman van
goed kwaliteit en zijn broer was een stevige
back.
Er werd ditmaal drie maal 18 minuten ge
speeld ter eere van de Amerikanen, die drie
maal 20 minuten gewend zijn, in tegenstel
ling tot Europa, waar men drie maal 15 mi
nuten speelt.
De uitslagen der drie speeltijden waren
1—1, 1—4), 0—0.
Twee schuldigen gearresteerd.
VIJFHUIZEN 18 Januari..
De gemeentepolitie van Haarlemmermeer heeft
in den nacht van Dinsdag op Woensdag onder
Vijfhuizen twee goede bekenden ingerekend, die
zich schuldig hebben gemaakt aan een reeks
school- en kerkdiefstallen te Haarlemmermeer
en daarbuiten.
De gearresteerden zijn zekere B. en de B. Zij
hebben reeds veroordeelingen achter den rug.
Eén der beide mannen heeft reeds bekend.
PRINS WALDEMAR VAN DENEMARKEN
TERAARDEBESTELD.
Woensdagmiddag is hefc stoffelijk overschot
van Prins Waldemar te rusten gelegd in de
kathedraal van Roskilde naast het stoffe
lijk overschot van zijn echtgenoote.
Alle leden van de koninklijke familie, de
koning van Noorwegen, het diplomatieke
corps en de leden van de regeering waren
hierbij aanwezig.
Dader te Amsterdam gearresteerd.
Een caféhouder te Halfweg is Woensdag de
dupe geworden van een soort wisseltruc, doch
de dader heeft niet lang pleizier van zijn „han
digheid" gehad, want dank zij de activiteit van
de gemeente-politie kon hij reeds Woensdag
middag te Amsterdam worden gearresteerd.
In het café van den heer Gr. op het Plein te
Halfweg vervoegde zich gistermorgen een bezoe
ker, die uit hoofde van de wandelsport een be
kende van den zoon van den caféhouder bleek
te zijn. De jongeman vertelde, dat hij in Zwa
nenburg een kwitantie van f 60 moest innen,
doch dat de schuldenaar alleen een briefje van
f 100 voor hem had, waarvan hij niet terug kon
geven, waarom hij den caféhouder f 35 ter leen
vroeg. Deze vloog er in en gaf den jongeman
het gevraagde bedrag.
Toen hij echter in den loop van den morgen
niet meer terugkwam, waarschuwde de café
houder de gemeente-politie, die onmiddellijk
een uitgebreid onderzoek instelde, waarbij het
spoor naar Amsterdam, de woonplaats van den
oplichter, leidde. Op aanwijzingen van den va
der van den verdachte begaf de veldwachter,
die voor de herkenning vergezeld werd door den
zoon van den caféhouder, zich naar een cafe
taria op het Spui, waar de jongeman zich volgens
den vader veel ophield, en inderdaad herkende
de zoon van den caféhouder aldaar onder de be
zoekers den gezochte.
Hij werd gearresteerd en met een taxi naar
Halfweg overgebracht, waar bij voorloopig in
het Raadhuis werd ingesloten om later ter be
schikking te worden gesteld van den Officier van
Justitie te Haarlem.
Intusschen heeft de politie hiermede een
goede vangst gedaan, aangezien gebleken is,
dat de jongeman, de 24-jarige J. v. O., wonende
te Amsterdam, reeds meerdere malen met de
polite in aanraking is geweest in verband met
oplichting.
Van het bedrag van f 35 bleek nog f 27 aan
wezig te zijn.
Duitsch legervliegtuig bij
Riideskeim verongelukt.
Drie dooden.
Het D.N.B. meldt, dat nabij Rüdesheim
tengevolge van een plotseling opkomenden
mist een militair vliegtuig verongelukt is. De
drie inzittenden zijn om het leven geko-
meri
Een merkwaardige foto van New York, in wolkengewaad gehuld. De spits
Chrysler gebouw herkent men duidelijk op den voorgrond»
Op de plaats, waar de verongelukte Ameri
kaansche aviatrice Amelia Earhart voor het
laatst startte is een gedenkteeken opgericht.
ZWEMMEN
INGE SOERENSEN VERBETERT
WERELDRECORD 400 M.
SCHOOLSLAG.
Smitshuyzen breekt een
Nederlandsch record.
Uit Kopenhagen: Tijdens de internationale
zwemwedstrijden te Kopenhagen, die daar
Woensdagavond plaats hadden, was de ver
betering van het wereldrecord door de 14-
jarige Deensche zwemster Inge Soerensen op
de 400 meter schoolslag, het groote feit van
den avond.
In fraaien stijl wist het meisje de 40(F
meter af te leggen in den tijd van 6 min. 16.2
sec. Het oude wereldrecord stond op naam van
Martha EngfeldtGenenger (Duitschland)
met een tijd van 6 min. 19.2 sec., gevestigd op
7 Maart 1937, eveneens te Kopenhagen.
Ook voor Nederland viel er een succes te
noteeren. Op de 200 meter schoolslag heeren
verbeterde Smitshuyzen het Nederlandsch
record, door dezen afstand af te leggen in 2
min. 44.4 sec. Het oude record stond op zijn
naam met 2 min. 45.6 sec., gevestigd op 29 No
vember 193'8 te Amsterdam.
De prestaties op de 100 meter borstcrawl
dames vielen, omdat de verwachtingen hoog
gespannen waren, iets tegen.
Men voorspelde algemeen in Denemarken,
dat het wereldrecord van Willy den Ouden er
één dezer dagen wel zou aangaan, doch de
tijden wezen anders uit. Gunvor Kraft werd
eerste in 1 min. 7.9 sec.
Aan de uitslagen ontleenen we de volgende:
400 meter schoolslag dames: 1. Inge Soe
rensen 6 min. 16.2 sec. (nieuw wereldrecord);
2. Jo Waalberg 6 min. 27.3 sec.
100 meter borstcrawl dames: 1. Gunvor
Kraft 1 min. 7.9 sec.; 2. Ragnhild Hveger 1
min. 8 sec.; 5. en 6. Nida Senff en Tonny
Petersen beiden 1 min. 12.6 sec.
100 meter rugslag heeren: 1. Baeth 1'
min. 12 sec.; 2. Metman 1 min. 13.2 sec.
100 meter borstcrawl heeren: 1. Paul Pe
tersen 1 min. 1.1 sec.; 2. Van der Kuil 1 min.
1.3 sec.'
200 meter schoolslag heeren: 1. Smitshuyzen
2 min. 44.4 sec. (nieuw Nederlandsch record);
2. Finn Jensen 2 min. 55.4 sec.
3 x 100 meter wisselslag estafette heeren:
1. Nederland met Metman, Smitshuyzen en
Van der Kuil, tijd 3 min. 31.6 sec.; 2. Sparta
Club Kopenhagen.
3 x 100 meter wisselslag estafette dames:
1'. Kvinde Klub Kopenhagen tijd 3 min. 53.7
sec.: 2. Nederland 3 min. 56 sec.