TOESTAND TE MADRID BLIJFT VERWARD. Erkent Duitschland geen nieuwe Slowaaksche regeering? Samuel Hoare oppert een internationaal vijfjarenplan. Stad het tooneel van verbitterde gevechten. Sleutel weg? Td. 11493 Hitier raadpleegt zijn adviseurs. Plan Westhoff binnenkort uitgevoerd. ..ttKPAG It MAART 1939 Op te stellen door drie dictators en de premiers van Engeland en Frankrijk. Grondige wijziging der wereld geschiedenis zou het gevolg kunnen zijn. ne Britsche minister van binnen- landsche zaken, Sir Samuel Hoare, Gisteravond te Londen een rede „Jouden, waarin hij het stoute denk- ld opperde van een vijfjarenplan, Sat de heele wereldgeschiedenis gron- zou kunnen wijzigen. Het zou, zeide E i een plan zijn, uitgewerkt door vijf mannen in Europa. „Drie dictatoren en de premiers van Engeland en Frankrijk". Sir Samuel Hoare. Als zij allen met slechts één doel voor oogen en eensgezind hiervoor zouden ar beiden, zouden zij in ongelooflijk korten tijd de geheele wereldgeschiedenis kunnen wijzigen, en als de president der Vereenigde Staten aan hun streven zijn zegen zou geven, zouden zij zich tot eeuwige weldoeners der menschheid kunnen maken. Chamberlain heeft zich vastbesloten getoond, met al zijn krachten naar dit doel te streven en ik kan niet gelooven, aldus Hoare, dat de andere leiders zich niet bij zijn verheven pogingen zullen aansluiten. Het zou een plan zijn, gebaseerd op den vrede, en de aanvaar ding ervan zou het mogelijk maken te streven naar verwezenlijking van een gouden eeuw, met de levensstandaarden gebracht op een hoogte als wij nooit te voren hebben kunnen tot stand brengen. Stel, dat het politieke vertrouwen in Europa kon worden hersteld en dat voor een tijdvak van vijf jaren er noch oorlog noch geruchten van oorlogen zouden zijn. Dan, aldus Hoare, zouden handel en nijverheid kunnen beginnen met het meest bemoedigende hoofdstuk van voor spoed, dat de wereld ooit gekend heeft. Sprekende over de paraatheid van Engeland zeide Hoare, dat de defensiedebatten in het par lement hebben aangetoond, dat „wij in een korten oorlog niet door een verpletterenden klap kunnen worden verslagen, en in een lang- durigen oorlog onze bijna onuitputtelijke hulp bronnen tenslotte de overwinning zouden ver zekeren". Hoare wees op de solidariteit in het streven der 3 groote democratieën, welker groo- te bewapeningsprogramma's aanwijzingen zijn van haar kracht en onwrikbaren wil, zich zege vierend te verzetten tegen iederen aanval op haar historische vrijheden. Hoare legde er nog eens den nadruk op, dat de bewapeningsprogramma's alleen voor de ver dediging zijn, en „dat wij altijd bereid zijn, den drukkenden last der wereld te verminderen, als door internationale onderhandeling een alge meen accoord zou kunnen worden bereikt, dat elk van ons tegen agressie zou beveiligen". De democratieën gelooven, aldus Hoare, dat spoedig groote vorderingen zouden kunnen worden gemaakt, als zij een bres konden slaan in de baricaden, die thans den handel en het vriendschappelijk verkeer vernietigen. Zij zijn DE OVERVERMOEIDE HUISVROUW komt weer op krachten als zij haar wasch overweeks laat behandelen voor 15 CENT per Kilo, gemangeld, bij de IJmuider Wasscherij SNEILIUSSTRAAT I1MUIDEN .Tel. 4Ï71 (Adv. ingez. Med.) Amnestie in Oostenrijk. Maar niet voor Schuschnigg. Driehonderd niet-Joodsche politieke gevange nen worden op vrije voeten gesteld op grond van politieke amnestie, die afgekondigd wordt in verband met de viering van den eersten ver jaardag van de „aanhechting". Schuschnigg be vindt zich niet onder hen. Strenge straffen tegen de plegers van aanslagen in Engeland. Vijf personen tot 20 jaar dwangarbeid veroordeeld. Gisteravond zijn te Manchester vijf mannen veroordeeld tot twintig jaar awangarbeid, een man tot veertien jaar dwangarbeid en een vrouw tot zeven jaar dwangarbeid in verband met de bom aanslagen te Manchester. Een ihan werd vrijgesproken. Nadat het vonnis was uitgesproken, riepen bliek"Go<i redde Ierland, leve de repu- BAiJh Toen zij door de boden werden weg- l ieid pleegden zij nog eenlg verzet. altijd bereid tot besprekingen in dezen geest en hopen, dat het resultaat van het contact tus schen Britsche en Duitsche industrieelen de ver wijdering zal zijn van sommige belemmeringen van den wereldhandel. Hoare verklaarde even eens, dat het vertrouwen weerkeerde en dat als resultaat hiervan het bedrijfsleven en de han del verbeteren. Onafhankelijk Palestijnsche staat gelijk met Joodsclien staat". Joodsch. antwoord aan de Britsche regeering overhandigd. Reuter verneemt uit Londen, dat een door de executieve van het Joodsch agentschap op schi-ift gestelde mededeeling vanochtend aan de Brit sche regeering is overhandigd. Geloofd wordt, dat de mededeeling de Jood- sche opvatting onderstreept, dat de gedachte van een onafhankelijken Palestijnschen staat, welke in feit een Arabische staat zou zijn, volkomen onaanvaardbaar is. Bij gebrek aan waarborgen voor een organf schen groei van een Joodsch „Nationaal Tehuis" kunnen de Joodsche gedelegeerden geen voor stellen overwegen als basis voor een verdere dis cussie. In Joodsche kringen wordt gevreesd, dat de de finitieve voorstellen der regeering waarschijnlijk niet veel zullen verschillen van de veertien da gen geleden voorgelegde voorstellen. Miaja van het overige republikeinsche Spanje afgesneden? De Nationalistische zender Radio- Nacional aan het front van Madrid verklaart, dat de toestand in de hoofdstad nog steeds verward is. De strijd duurt in verschei dene sectoren van de stad voort, in het bijzonder in het westen, op den weg naar Guadalajara. De opstandige elementen te Madrid hebben nog geen contact tot stand gebracht met de communistische strijdkrachten in de provincie. De laatste beschikken over talrijke strijders, een aanzienlijke hoeveelheid materiaal en verschei dene vliegtuigen. Volgens de laatste te Burgos ontvangen berichten schijnt Miaja te zijn afgesneden van de rest van de republikeinsche zone, aldus meldt Reuter. De dorpen en hoofd wegen rondom Madrid worden bezet door de communisten. Een meedoogenlooze strijd woedt, waarbij geen genade wordt getoond. De luchtmacht, de artillerie, tanks en grana ten worden door beide partijen gebruikt. De straten van Madrid zijn slachtplaatsen en de renbaan is een slagveld. De troepen van den verdedigingsraad zijn gebarricadeerd op de Plaza de la Cibeles, waarop de communisten verwoede aanvallen doen. Gemeend wordt, dat de overgave van het eerste communisti sche legercorps thans ontkend wordt. De uit slag van den strijd is nog onzeker. Volgens de laatste berichten uit Madrid krijgen de strijdkrachten van den Verdedigingsraad in weerwil van het hardnekkig verzet der commu nisten langzaam de overhand. Uit Madrid wordt vernomen, dat om vijf uur gistermiddag de luchtweerbatterijen in de hoofdstad het vuur geopend op drie recht- sche vliegtuigen, die een verkenningsvlucht boven de stad maakten. Gistermiddag om half twee hebben vier vliegtuigen van den verdedigingsraad boven Madrid vlugschriften neergeworpen. In de vlugschriften wordt om, gezegd: „Eens te meer hebben de communisten hun woord niet gehouden. Aangezien alle middelen om te transigeeren onmogelijk zijn, heeft de ver dedigingsraad besloten energiek handelend op te treden. Wij betreuren de tijdelijke on gemakken, die de houding der communisten de Madrileensche bevolking kan veroorzaken. Wij stellen vertrouwen in uw kalmte, uw ge bruikelijke zielskracht". Union-Radio heeft den volgenden oproep laten hooren: „Soldaten van het centrale leger, het verraad van enkele elementen van het leger, op een oogenblik, dat de vijand zich opmaakt om ons elk moment te kunnen aan vallen, eischt van ons allen de volledigste eenheid. Gij moet uw dagelijksche krachts inspanningen en opofferingen voortzetten, want er is op het oogenblik maar één con signe: allen op voor de verdediging van Ma drid". Generaal Matallana, de chef van het cen trale leger in het zuiden, heeft een radio toespraak gehouden, waarin hij zeide, tot dus ver als soldaat te hebben willen zwijgen, doch dat hij leed om de opofferingen en nooden van zijn soldaten. De regeering Negrin zoo zeide hij, heeft haar mislukking aan zichzelf te wijten. Alle Spanjaarden moeten zich thans scharen achter den Nationalen Verdedigings raad. „Voor Spanje, voor de republiek, voert mijn bevelen uit". Communistische gemeenteraadsleden te Alicante afgezet. ALICANTE, 11 Maart (Havas) De ge meenteraad heeft besloten de communistische raadsleden af te zetten. De raad betuigde zijn instemming met den Nationalen Verdedi gingsraad van Madrid. DE SLEUTELSPECIALIST, L. Veerstr. 10 (Adv. Ingez. Med.) Woelige dag in Slowakije. BERLIJN, 11 Maart. (Havas-A.N.P.). Von Ribbentrop en Hitier hebben een onderhoud gehad over de Tsjecho- Slowaaksche kwestie. Uit betrouwbare bron wordt verno men, dat Hitier een conferentie heeft belegd, van intieme raadgevers, en dat van de Duitsche legatie in Praag een belangrijk rapport is gekomen. In politieke kringen verklaart men, dat het rijk een nieuwe Slowaaksche re geering niet zal erkennen en het ka- binet-Tisso dat gisteren om Duit sche bemiddeling schijnt te hebben gevraagd zal beschouwen als de eenige wettige regeering. Voorts wijst men er op, dat de crisis spoedig „op de een of andere wijze" zal worden opge lost. Tenslotte wordt de mogelijkheid voor een krachtig ingrijpen van Duitschland niet buiten beschou wing gelaten. Den geheelen dag zijn gisteren te Praaig onderhandelingen gevoerd om tot de vorming aan een nieuwe Slo waaksche regeerinig te komen. Sokol, de voorzitter van den Slowaaksohen landdag arriveerde des ochtends in gezelschap van den Slovaakschen mi nister van staat Karl Sidor. Bij- werd door president Hacha en de premier Beran ontvangen. Sidor heeft later te Bratislawa een onder houd gehad met den afgezetten Slowaak- schen minister-president mgr. Tisso en ver volgens met Sckol. Sidor heeft een radio- rdeevoering gehouden, waarin hij zeide, dat de president der republiek een lijst van voor aanstaande Slowaken had ontvangen, die capabel geacht worden een ministerie te leiden. De toestand zal wldra ophelderen, zoo vervolgde hij, en Slowakije zal weldra weer een regeering hebben. De nieuwe regeering zal sterk zijn en eensgezind en zal de veilig heid van eikeeen verzekeren. De incidenten tusschen het leger en de Hlinkagarde schrijft hij toe aan vele misverstanden. Hij eindigde zijn rede met den uitroep: „voorkomt bloed vergieten". Men meent, dat deze rede op den toestand van invloed zal zijn. De stad heeft gisteravond weer een kalm aanzien gekergen en men denkt, dat vandaag een kabinet gevormd kan worden. Vier dooden te Ruzomberok. Overigens is het Vrijdag in Slowakije zeer onrustig geweest. Er deden zich tal van incidenten voor, o.a. te Ruzom berok, de geboortestad van pater Hlinka, waar bij een schietpartij vier Tsjechische gendarmes gedood zouden zijn. Verder zijn bij de pogingen der gendarmes het Hlinkahuis te Bratislava te bezetten, het geen tot een schietpartij met de zich in het gebouw bevindende Hlinkagardisten leidde, vier gendarmes en drie Hlinkagardisten gewond. Des avonds hebben eenige honderden perso nen bij de brug, die van Bratislava naar Duitsch gebied leidt, een anti-Tsjechische be tooging gehouden. Iedere Duitscher, die de brug passeerde, werd toegejuicht. De politie kwam daarop met zeven overvalwagens en verspreidde de menigte. De Slowaken eischten daarop het vertrek der Tsjechische militairen en de overgave van den ordedienst aan Hlinkagarde. In de late avonduren zag men in de straten van Bratislava talrijke Hlinka gardisten, die met het geweer aan den schou der op en neer marcheerden. Slowaaksch minister voor de Weensche radio. Durcansky, de vroegere Slowaaksche minister voor transportwezen, die uit Slowakije te Weenen is aangekomen, heeft daar een toespraak gehouden voor de radio, waarin hij naar gemeld wordt, zeide, dat hij tracht een onder houd met Hitier te verkrijgen. Voorts verklaarde hij o.a. dat van een consti tutioneel standpunt de interventie van Praag in Slowakije niet gerechtvaar digd kan worden. Volgens te Boedapest ontvangen berichten heeft Marmasin, de leider der Duitsche min derheid, die zich thans eveneens te Weenen bevindt, een rede uitgesproken tot de Duit- schers, die bijeengekomen waren voor zijn bureau. Hij zou o.m. gezegd hebben: „Onze Duitsche volksgroep staat onder bescherming van Hitier. Zij zal gemeene zaak maken met de Slowaken; teneinde den vrede en de orde in het land te herstellen. De Duitschers en de Slowaken hebben tezamen geleefd in Slowakije en zullen zij aan zij staan". Na een drievoudig „Sieg Heil" zoo wordt gemeld, keerden de Duitsche betoogers, die ongeveer 400 tot 500 personen zouden hebben omvat, naar huis terug. Proces tegen Weidmann begonnen Proces zal vermoedelijk twee a drie weken duren. Gisteren is voor het Assizenhof te Ver sailles het proces-Weidmann begonnen, waarbij als medcbeklaagden verschij nen Roger Million, Colette Tricot en Jean Blanc. Zij worden, zooals bekend, beschuldigd van zes misdaden en twee pogingen tot moord, ge pleegd van Juli tot December 1937. Men ver wacht, dat de behandeling van het proces twee tot drie weken in beslag zal nemen. De zitting was heden gewijd aan het exposé van den pre sident, die een schets gaf van de misdadige loopbaan van Weidmann. Vervolgens werd de eerste getuige gehoord. Twee ernstige vliegtuig ongelukkeu. Bekend Italiaansch vlieger gedood. Bij een vliegtuigongeluk nabij Castiglione del Lago in Italië is ir. Ambrogio Colombo om het leven gekomen. Colombo was reserve-luitenant kolonel, die verschillende internationale records op zijn naam had staan. Het ongeluk geschiedde tijdens een proefvlucht met een nieuw toestel. Hij zou zich nog hebben kunnen redden met zijn valscherm, maar hij wilde tot het laatste oogen blik aan boord blijven om te trachten normaal te landen. Een vliegtuig van een Fransch escadrille, dat op weg was van Brest naar Cannes, is boven den berg Locronan gevallen en in brand geraakt. De drie inzittenden kwamen om het leven. EERSTE KAMER Te werk stelling tegen normale voorwaarden. DEN HAAG Vrijdag, i De heer d e B r u y n (R.K.) vond, dat Minis ter Romme voor de werkloosheidsbestrijding heel wat meer doet dan alleen maar een lekker menu laten zien. Spr. vroeg inlichtingen om trent de uitvoering van het plan-Westhoff, op welker wezenlijk verschil met het Plan van den Arbeid hij nog eens de aandacht ves tigde om voorts o.m. uiteen te zetten hoezeer het noodig is óok na 1 April den kinderbijslag voor de tewerkgestelden te handhaven, ver langen waaraan de Minister verklaarde niet te kunnen voldoen. Mr. v. B önninghau- sen (nat. soc.) begon met een pleidooi voor grootere activiteit t.a.v. bestrijding van water verontreiniging door fabrieken en roerde ver der de kwestie van de verplichte aansluiting bij het drinkwaterleidingbedrijf in Overijsel even aan. Hierop schetste hij hoe ordening volgens nat. socialistisch inzicht dient te ge schieden, waarbij hij o.a. den staf brak voor de bedrijfsraden in hun huidigen vorm. En tenslotte betoogde spr. dat ons volk is uitge zogen en schamel gekleed gaat. Nog veel meer narigheden kwamen ter sprake. Dit alles om te coneludeeren, dat er wel degelijk arbeids gelegenheid genoeg is, maar dat de werkloos heid en alle verdere ellende een gevolg zijn van het huidige systeem. Het is hoog tijd, dat de Regeering nu eens tot daden komt. Beschouwingen en overwegingen alsmede genoeg (60) werkloosheidsdebatten hebben we thans gehad. Men kome eindelijk met resul taat-opleverende daden. De nat. socialisten achten geen offer te groot voor oplossing van de werkloosheid en als de Regeering dit niet kan, dan moet ze plaats maken voor hen, die het wel kunnen. Spr. somde eenige z.i. nuttige maatregelen op, zooals verplichte deelneming aan een nieuw op te richten auto-industrie, algemeen verplichten arbeidsdienst, verplicht vischgebruik eens in de week voor alle Rijks instellingen, boter in plaats van margarine in het leger enz. De heer Nivard (R.K.) sprak over de controle op de steunuitkeeringen. Of de N.S.B. zoo bezwaam is, dat zij het werkloosheids probleem zou kunnen oplossen, betwijfelt spr., die overigens de vraag opperde waarom t.a.v. de werkverruiming niet met dezelfde voort varendheid maatregelen kunnen worden ge troffen als in September geschiedde met de maatregelen noodig voor de defensie. Van de werken, te verrichten ingevolge het plan- Westhoff, kan men voor de groote gemeenten niet veel verwachten. Thans af te wachten wat de goede gevolgen zullen zijn van de maat regelen door Economische Zaken genomen, is niet juist. Dat departement zal samen met SocialeZaken nu reeds het noodige moeten doen. Op korten termijn dienen maatregelen genomen om de werkloosheid belangrijk te doen dalen. Na de koffiepauze kwam de Minister aan het woord. Allereerst gaf hij nog eens te ver staan, dat de tijd nog niet rijp is om nu al den bedrijfsraden verordenende bevoegdheid toe te kennen. Als men klaagt over het langzame tempo: waarin ondernemersovereenkomsten bindend worden verklaard, moet men wel bedenken, dat het hier een begin betreft, zoodat, wanneer daar heele wetboeken als het ware op tafel komen een en ander eerst eens goed bekeken dient te worden. Wat loonzetting in de huisindustrie aan gaat, kon de Minister meedeelen, dat met het oog daarop huisarbeidscommissies in 't con fectie- en maatkleedingbedrijf in voorberei ding zijn. Mr. Romme gaf Prof. v. Embden toe, dat veelal de straffen op overtreding van de Arbeidswet niet evenredig zijn aan de over treding. Ook komen er te veel overtredingen voor, zoodat mogelijk een wetsaanvulling (verbetering) wel op haar plaats zou wezen; de Minister zal omtrent deze aangelegenheid met zijn ambtgenoot van Justitie overleggen. Voor zijn standpunt t.a.v. de Arnoud-zaak verwees Minister Romme den heer Gelderman naar wat hij daaroverhet vorig jaar had De minister meende, in tegenstelling met den heer Nivard, dat de controle op de uit voering van de steunregeling in het algemeen niet noodeloos te kostbaar is: landelijk is zulk een controle-apparaat onmisbaar, anders zou het Rijk te veel moeten betalen aan uit- keeringen. In 't algemeen worden er van Rijkswege geen „rompslomipeischen" aan de gemeenten gesteld. Er komt onder de steuntrekkers zeker wel fraude voor, maar men mag te dezen niet generaliseeren, al kan men bij den langen duur van de werkloosheid wel meer gevallen van geknoei waarnemen. Intusschen ligt die fraude niet aan de regeling zelve en onjuist ware te meenen, dat als het ware de groep van gesteunden te vereenzelvigen zou zijn met het plegen van fraude, In verband met het punt brandstoififen- toeslag gewaagde Mr. Romme van zijn eer bied voor de huismoeder in het werklooze gezin, die maar moet zien, dat het van week tot week loopt. Een brandstoffen toeslag zoo te maken, dat hij varieert met de kou is niet mogelijk: dgeenen, die dezen toeslag ontvan gen moeten zelf den voorraad verstandig ver doelen. En nu de werkloosheidsbestrijding. Wat den omvang van de werkloosheid betreft, er zijn niet, gelijk Mr. v. Bonnirnghausen zegt, 500.000 werkloozen, doch in Januari 404.000, wat tevens 7.2 pet. minder is dan in vorige jaren. Met de werkloczen verlangen de Minister van Sociale Zaken en zijn medewerkers het hardst naar een snelle oplossing van het werkloosheidsvraagstuk. Onjuist is het te meenen, dat het wel wat vlugger zou kunnen, en dat de schuld van het minder snelle tempo zou liggen bij het Kabinet. Men realiseert zich echter eenerzijds on voldoende de moeilijkheden, die er zich voor doen en anderzijds al datgene wat er in feite gebeurt. Hieromtrent bevat de Memorie van Antwoord een heele opsomming. Bovendien kan daaraan nog met betrekking tot de jeugd werkloosheidsbestrijding worden toegevoegd, maatregelen te dien opzichte in vollen staat van voorbereiding zijn. In een viertal plaatsen zijn kampen in werking en zoo somde Mr. Romme nog een aantal getroffen maatrege len op. Tot de door den minister bedoelde moeilijk heden behoort o.a., dat men voor allerlei aanbevolen maatregelen tenslotte zal moeten komen tot staatssocialisatie van de bedrijven. Vervroegde pensioneering zal gemeenlijk ont zaglijk zware lasten op het bedrijfsleven zelf leggen. Men moet voor eiken maatregel eigenlijk de situatie bedrijfsgewijze onder de oogen zien en zich wachten voor gevaarlijk experimenteeren over de geheele linie: het is noodig speciaal geldt dit voor de kwestie van de arbeids-spreiding dat men met de rentabiliteit van het bedrijf rekening houdt. Overigens dient ook bedacht, dat als we gaan ontginnen, openbare werken onderne men enz., allerlei rechten en voorschriften op onzen weg treden, die eerst weer overleg en onderhandelen vereischen. Tenslotte heeft men daarmee rekening te houden, tenzij men, in strijd met Nederlandsche rechtsop vattingen, eigenlijk dictatoriaal zou willen optreden. Zeer binnenkort zullen de Staten- Gencraal nadere mededeelingen be reiken over de concrete plannen die de Regeering wil uitvoeren in ver band met en naar aanleiding van het plan-Westhoff. De bedoeling is, dat men daar, bij dat cultuur-technisch werk, arbeid zal verrichten onder normale voorwaarden als in het vrije bedrijf, zoodat men dus geheel buiten de zg.n. zorg-sfeer komt. De minister zette nog uiteen, waarom er z.i. een principieel verschil bestaat tusschen het Plan van den Arbeid en het Plan-Westhoff. Door het laatste vergroot men de mogelijk heid van de productiviteit. Met het oog op de stedelijke werkloosheid zal binnenkort me dedeeling volgen van een plan, gericht op de bestrijding daarvan. E. v. R. Nassau-Bank N.V. te Haarlem. Dividend 5 °/o. In de Vrijdag gehouden algemeene vergade ring van aandeelhouders der Nassau-Bank N.V. te Haarlem, werden de balans en winst- en ver- lies-rekening over het boekjaar 1938 goedge keurd. De bruto winst bedraagt f 31177.18, de onkosten en salarissen f 17401.84V2. De netto winst f 13775.33V2. Het dividend werd bepaald op 5 procent. De heeren C. ten Boom en Mr. P. E. Barbas werden als commissaris herkozen. VRIJZ. DEM. JONGEREN ORGANISATIE. Zaterdag 18 Maart houdt de afdeeling Haarlem van de V.D.J.O. een lustrumfeest avond in de tooneelzaal van hotel „De Leeu werik". Als spreker zal optreden mr. P. J. Oud, burgemeester van Rotterdam; mevr. H. G. C. Janssen—Krienke uit Bilthoven zal de- clameeren en het V.D.J.O.-orkest „The Mas- terkeys", onder leiding van Louis van Loo uit Den Helder verleent medewerking bij de uit voering van het feestprogramma,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 9