Hongarije stelt Praag een ultimatum. SCHUDT UW LEVER WAKKER Samenleving met de Tsjechen niet langer mogelijk. Het einde van Tsjecho-Slowakije. Praag neemt afscheid "van de Slowaken.- RADIO. PROGRAMMA E N S DAG 15 MAART .1939 Hongaarsche troepen zouden Roethenië reeds binnengerukt zijn. Roetheensche kabinet zou gevlucht zijn. riP Hongaarsche regeering heeft gistermiddag de regeering te Praag een ultimatum ge- a3k( dat vannacht om twee uur afliep en de salche Oekraïne betrof. De Tsjechen moesten de volgende eischen in willigen: 1 De geïnterneerde Hongaren moe ten in vrijheid worden gesteld. 2 Er moet een einde komen aan de vervolging der Hongaarsche bevolkings- gr38PDe Hongaarsche verdedigingsorga nisaties moeten zich vrij kunnen wap6p| Tsjechische troepen moeten de Karpathische Oekraïne ontruimen en de door Hongaren geleden schade ver- Het Hongaarsche ultimatum bevestigde de nota der regeering te Boedapest van 9 Januari, waarin na de eerste incidenten te Munkacz werd gezegd, dat het Hongaarsche leger iederen aanval, van de Tsjecho Slowaken op zijn grens zou beantwoorden en dat de overweldiger zou worden vervolgd tot zijn volkomen vernietiging. Nader werd gemeld, dat het te Boedapest ontvangen Tsjechische antwoord op de Hongaar sche nota door de regeering te Praag verstuurd was in overleg en op verzoek van de Karpatho- Oekraïnsche regeering. Het aanvaardde uit naam van de Karpatho-Oekrainsche regeering alle Hongaarsche eischen, behalve voor wat betreft de toesteming aan de Hongaarsche bevolking, voor haar eigen bescherming zelf gewapende eenheden te organiseeren Dit antwoord op het ultimatum der Hongaar sche regeering heeft Boedapest geen voldoening geschonken ten aanzien van het laatste punt. Hongarije ziet zich derhalve genoodzaakt, met alle middelen de veiligheid van zijn min derheid te verzekeren", aldus luidde de opvat ting te Boedapest. Volgens onofficieele berichten zouden Hongaarsche troepen bijna reeds 20 K.M. diep Roethenië zijn binnengedron gen in een gebied, waar de grens nog niet is afgebakend. Er zou naar de Poolsche grens opgemarcheerd worden. Van betrouwbare zijde wordt voorts uit Praag vernomen, dat YVulosjin en het geheele Karpatho-Oekraïnsche ka binet naar Roemenië gevlucht zou zijn. Ook Roemenië zou een aantal Roe- theensche dorpen bezet hebben. Volgens een te Bratislava ontvangen particu lier bericht, dat aan den Reuter-correspondent te Praag is doorgegeven, hebben de Roemenen meer dan twintig dorpen in het oostelijk deel van de Karpatho-Oekraine bezet, welke hoofd zakelijk door Roemenen bewoond worden. Van de zijde van het Hongaarsche ministerie van buitenlandsche zaken is inmiddels aan de pers een verklaring verstrekt, waarin gezegd wordt, dat het niet juist zou zijn te zeggen, dat Hongaarsche troepen de Roetheensche grens hebben overschreden, daar de grenzen tusschen Hongarije en de Karpatische Oekraïne nog niet vastgesteld zijn en de Hongaarsche troepen zich langs de demarcatielijn bevinden. De aanvallen op het Hongaarsche gebied, zoo besluit deze offcieele uiteenzetting, worden beschouwd als een gevolg van de agitatie gevoerd door de re- geering-Wolosjin, die sedert maanden in stil zwijgende overeenstemming met de regeering te Praag tegen de scheidsrechtspraak van Weenen ageert. Gisteravond was nog een nieuwe regeering in de Karpatische Oekraïne gevormd. Ceteka, het Tsjechische telegraaf agentschap, publiceerde hierover het volgende communiqué: De ministerraad der Karpathische Oekraïne, onder voorzitterschap van Wolosjin, heeft heden een vergadering gehouden. Woloriin heeft voor de radio een toespraak gehouden, aarin hij o.m zeide: „Het besluit van den Slowaakschen land dag om de onafhankelijkheid van Slowakije uit te roepen, heeft den toestand in de Karpathi sche Oekraïne veranderd. Tot het parlement zal zijn bijeengeroepen heeft de regeering de noo- dige maatregelen genomen, opdat het land onafhankelijk zal worden. Men wenscht in vrede, in rust te leven met de naburen. De regeering heeft een voorloopig kabinet gevormd, dat het land zal regeeren tot de bij eenroeping van het parlement, dat zal beslissen over het lot van de Subkarpathische Oekraïne, Het kabinet is op de volgende wijze gevormd: Minister-president en minister van justitie Wolosjin; Minister van buitenlandsche zaken Revay, die thans in Duitsehland vertoeft, waar hij de belangen des lands verdedigt; handel Klocrak; financiën, verbindingen en openbare werken Brascajko; gezondheid en sociale voor ziening Dolinay; binnenlandsche zaken Pere- vuznik. De regeering zal zoo luidde de mede- deeling in functie zijn tot de bijeenroeping van het Oekraïnsche parlement, dat 15 Maart bijeen *•1 komen. Volgens een semi-officieel bericht uit Chust hebben Tsjechische troepen gisteren te Chust, de hoofdstad van Roethenië, een poging tot op stand onderdrukt. Er zijn daarbij meer dan hon derd dooden en gewonden gevallen. Ook wordt vernomen, dat de Tsjechische troepen zich thans terugtrekken uit het Roe- theensch-Hongaarsche grensgebied. Deze „putschpoging" was georganiseerd door leden der Oekraïnsche nationale garde. De Tsje chische troepen hebben dertig dooden en ge wonden te betreuren, terwijl de verliezen der nationale garde worden geschat op tachtig doo den en gewonden. De Hongaarsche generale staf deelt mede, dat gisterochtend Oekraïnsche troepen en soldaten in Tsjechische uniform op dertig kilometer van Munkacz trachtten een spoorweg op te blazen, waarbij zij zich op Hongaarsch gebied begaven. De grenswacht opende het vuur dat door de Oekraïners en Tsjechen beantwoord werd. De Hongaren vroegen hulp van het naastbij zijnde garnizoen en het vuurgevecht duurt nog voort. In het dorp Barlasko bij Munkacz hebben, aldus de generale staf, Oekraïners en Tsjechen Hon gaarsche grenswachten aangevallen. Des middags werd hier nog geschoten: twee Hongaren wer den ernstig gewond. Mgr. Tiso: Zelfbeschikkingsrecht de eenige waarborg voor de toekomst. De minister-president van het onafhanke lijk Slowakije, dr. Tiso, heeft, naar het D. N. B. meldt, een manifest uitgegeven, waar in hij o.a. zegt: Mgr. Tiso. Slowaken! Op dit zoo ernstige oogentalik wenden wij ons als rechtmatige vertegen woordigers van het Slowaaksche volk tot u en alle volken ter wereld, die vrij zijn en daar door volksvrijheid het best op waarde weten te schatten. Wat zich de laatste dagen op den bodem van ons vaderland onder den druk dei- gewapende Tsjechische macht heeft afge speeld, is in strijd met de natuurlijkste men- schen- en volksrechten. Dit alles gebeurt om ons volk datgene te ontnemen, wat het met zoo groote offers veroverd heeft. Wederom wil men ons buigen ónder een juk, dat niets lichter zou zijn, dan dat, hetwelk wij tot dus verre hehben gedragen. Wij hebben alles ge daan om een oplossing tot stand te brengen, die voor ons en voor het Tsjechische volk ge lijkelijk aanvaardbaar is. Al onze pogingen waren intusschen vergeefsch. De politieke vertegen woordigers van het Tsjechische volk hebben gemeend ons te kunnen dwin gen tot capitulatie door verschillende maatregelen. De president der repu bliek" heeft in den nacht op 10 Maart de Slowaaksche landsregeering op een wijze, die in strijd met de grondwet was, uit haar functie ontheven. De autonomie van Slowakije, die ons sinds lang beloof d en in .den vorigen herfst eindelijk tot wet verheven is, is vernietigd. Daarmede echter hebben de betrekkingen tusschen het Slowaaksche en het Tsjechische volk haar rechtsgrondslag verloren. De Praagsche regee- ging heeft naar de wapens gegrepen en een toestand in het leven geroepen, die niet meer de betrekkingen van twee rechtsgelijke volken, maar het „diktat" van het Tsjechische volk, dat ons zijn wil wil opdringen, over ons be- teekent De dag is gekomen, waarop wij het lot van ons volk in eigen handen moe ten nemen, wanneer wij als volk den politieken dood willen ontgaan. Willen wij die toekomst van ons volk ver zekeren, dan moeten wij het gemeen schappelijke politieke leven met het Tsjechische volk beëindigen en dus hebben wij besloten het zelfbeschik kingsrecht voor ons Slowaaksche volk in'vollen omvang op te eischen. Wij zijn er van overtuigd, dat deze stap in het belang van een vreedzame samenwer king tusschen het Tsjechische en Slowaak sche volk, in het belang van het doen gelden van het aan ieder volk door God zelf gegeven zelfbeschikkingsrecht, in het belang van de rust in midden-Euopa en Slowakije, in het bijzonder echter in het belang van de toe komst van ons eigen, vurig geliefde Slowaak sche volk noodzakelijk is geweest. Terwijl wij dus als wettige ver tegenwoordigers van het Slowaaksche volk onze souvereine volksrechten opeischen en doen gelden, verklaren wij Slowakije hiermede voor onafhan kelijk. Tenslotte roept Tiso op tot orde en rust. De opvatting te Londen en Parijs Reuter meldt uit Londen 14 Maart: Terwijl de vijfentwintigjarige Tsjecho-Slowaaksche staat in ontbinding verkeert, terwijl Duitsche en Hongaarsche troepen reeds over zijn gren zen zijn getrokken, terwijl besprekingen van vi taal belang gevoerd worden tusschen Hacha en Hitler over het lot van Moravië en Bo- hemen, terwijl het Hongaarsche ultimatum afloopt, zal het Britsche kabinet zijn aan dacht moeten, wijden aan een dramatische wijziging in het uiterlijk van Europa, wan neer het Woensdag voor zijn gebruikelijke wekelijksche zitting bijeenkomt, aldus schrijft een diplomatiek waarnemer. De jongste ge beurtenissen hebben zich zoo snel ontwikkeld, dat de Europeesche meening nog nauwelijks tijd gehad heeft om zich te krist-alliseeren en de Britsche meeningen, die tot uitdrukking gebracht worden, hebben slechts den indruk gelegd op de verklaring van Chamberlain in het Lagerhuis van Dinsdagmiddag, dat de Britsche houding er een is van volkomen neutraliteit. Er bestaat geen neiging in Engeland om den ernst der gebeurtenissen te overdrijven, al geeft men toe, dat zij inderdaad ernstig zijn. Een optimistische schrijver van hoofd artikelen schreef gisteravond in de Evening Standard: „Het einde van het federale Tsjecho-Slowakije maakt het gevaar van al- gemeene vijandelijkheden in Europa niet groo- ter en plaatst in feite geen nieuwe hinder paal op den weg van Chamberlain". De Fransche opinie, schiint identiek .te zijn aan dé Britsche. .De:.Reuterberichten uit. Pa rijs toonen, dat de méening daar "kalm maar niet inschikkelijk" is. De laatste ontwikkelingen worden be schouwd als een betreurenswaardig naspel van München, men gelooft echter niet, dat Duitsehland het voornemen heeft Tsjecho- Slowakije te annexeeren, gezien Hitler's her haalde verklaringen, dat hij geen buitenlanr ders binnen de Duitsche grenzen wil hebben. In Poolsche kringen schijnt eenige ver warring te heerschen, aangezien de gebeur tenissen nog niet aan het licht hebben ge bracht of Polen oorzaak heeft tot onbehaag lijkheid of tot verheugenis. De meening in Berlijn wordt waarschijnlijk goed weergegeven door den Angriff van hedenavond, die als commentaar geeft: „De ineenstorting van Tsjecho-Slowakije is een historische noodzakelijkheid geworden". Zoo dra te Berlijn bekend was, dat Tiso Hitier om hulp had gevraagd, werd het als zeker be schouwd, dat de Duitsche troepen zouden op- marcheeren". In Boedapest verklaarde een officieele woordvoerder aan Reuter, dat een ordelijke regeering in Roethenië „een levensverzeke ring voor Hongarijë was. Men gelooft, dat on uitgesproken in Hongarije de overtuiging heerscht, dat wanneer de Tsjechische solda ten eenmaal teruggetrokken zijn uit Roe thenië de inwoners zich zelf in de armen van Hongerijë zullen werpen, zonder te wachten op een plebisciet. - Sidor uitgeput. In de vergadering van den Slowaakschen Landdag verklaarde minister Sidor gisteren uitgeput te zijn, doordat hij drie dagen niet geslapen had. Aan het einde van de bijeen komst zakte hij ineen. Onafhankelijke Slowaaksche Staat geproclameerd. Uitvoerende macht berust bij de nieuwe regeering tot de publi catie van de grondwet. Het Slowaaksche persbureau deelt mede: De Slowaaksche Landdag heeft Dinsdag een wet op de onafhanke lijkheid van den Slowaakschen staat aangenomen. Deze wet luidt: Paragraaf 1. Slowakije proclameert zich tot vrijen en onafhankelijken staat. De Slowaaksche landdag wordt wettige vergadering van den Slowaakschen staat. Paragraaf 2. Tot de publicatie van de grondwet van den Slowaakschen staat wordt de geheele uitvoerende macht uit geoefend door de regeering, die be noemd is door het presidium van het parlement. Paragraaf 3. Alle wetten, decreten en maatregelen blij ven van kracht, rekening houdend niet de wijzigingen, voortvloeiende uit den geest van onafhankelijkheid van den -Slowaakschen staat. Paragraaf 4. De regeering geeft zich volmacht door mid del van decreten besluiten te nemen, noodif. voor de handhaving van de orde en de waar borging der belangen van den Slowaakschen staat. Paragraaf 5. Deze wet treedt met ingang van heden in werking en de regeering zal over haar nale ving waken. Uit betrouwbare bron wordt te Weenen ver nomen, dat de inhoud van het telegram, dat gisteren door Tiso aan Hitler is gezonden en dat tot dusver nog niet gepubliceerd is, als volgt luidt: „Ik heb de eer, Uwe Excellentie mede te deelen uit naam van het Slowaaksche volk, dat het Slowaaksche volk heden het Tsjechi sche juk heeft afgeschud en dat de Slowaak sche onafhankelijkheid is uitgeroepen vol gens den wil der overgroote meerderheid van de Slowaaksche bevolking. Door deze daad heeft het Slowaaksche volk een nieuwen toe stand geschapen, die onontbeerlijk was voor de kalmeering van centraal Europa. Wij wil len in vrede en vriendschap leven met alle naburen. In mijn kwaliteit van minister-pre sident van het nieuwe Slowakije verzoek ik u, als Führer van het machtige Duitsehland, dat altijd gestreden heeft voor de vrijheid en het zelfbeschikkingsrecht der volken, uw on middellijke hulp te geven aan den onafhan kelijken staat der Slowaken." Terechtstellingen in Duitsehland. Vier personen wegens landverraad geëxecuteerd. Dinsdag zijn te Berlijn vier personen, die er van beschuldigd werden in opdracht van buiten landsche inlichtingendiensten tegen Duitsehland gewerkt te hebben en zich door sabotage tegen de Duitsche weermacht aan landverraad te heb ben schudlig gemaakt, terechtgesteld. Achttien dooden bij de trein ontsporing in Frankrijk. Generaal Nogues, die zich onder de passagiers bevond, ongedeerd. De „Paris Midi" bericht, dat onder de rei zigers van den sneltrein Parijs—Toulouse, welke bij Chateauroux is ontspoord, zich generaal Nogues en zijn echtgenoote bevon den. Beiden zijn ongedeerd. Uit de puinen zijn nog vijf dooden gebor gen, terwijl een van de gewonden in het zie kenhuis is overleden. Het totaal aantal slachtoffers bedraagt dus achttien. Stoffelijk overschot van Miron Cristea bijgezet. In de patriarchale kerk te Boekarest. Dinsdagmiddag is het stoffelijk overschot van Miron Cristea plechtig bijgezet in de crypt van de patriarchale kerk te Boekarest. Koning Ka- rel, kroonprins Michael, de geheele regeering, het diplomatieke corps en de burgerlijke, mili taire en geestelijke hoogwaardigheidsbekleders waren bij de plechtigheid tegenwoordig. In een officieel communiqué van de Praagsche regeering wordt gezegddat de wettige eenheid tusschen Tsjechen en Slowakije verdwijnt. Voortaan zal ieder dezer groepen een eigen afzonderlijk bestaan gaan voeren. Wij kunnen oprecht verklaren, dat de Tsjechen nimmer jegens de Slowaken onvriendelijke gevoelens hebben ge koesterd. Wij hopen van harte, dat hun onafhankelijkheid gélukkig en succes rijk zal zijn en dat de Slowaken in staat zullen zijn alle noodzakelijke economische voorwaarden te scheppen om te voorzien in de behoeften der Slowaaksche bevol king. Wij zullen ons steeds onze vriend schappelijke betrekking met de Slowa ken herinneren. De nieuwe politieke dis pensatie kan niet de harten verdeelen van een bevolking, welke twintig jaren heeft samengeleefd". ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN en U zult 's morgens „kiplekker" uit bed springen. lederen dag mpet Ow lever minstens een liter gat ln O-w ingewanden doen stroomen. Wanneer deze stroom van gal onvoldoende ls, verteert Uw voedsel niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt verstopt. Uw lichaam ls vergiftigd en U bent humeurig, voelt U el lendig en ziet alles somber in. De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen. O moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om een liter gal vrij te doen stroomen en U ault weer geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de gal te doen stroomen. Eischt Carter's Lever» oilletjes bij apothekers en drogisten. L Q.7& (Adv. Ingez. MedJ DONDERDAG 16 MAART. HILVERSUM I, 1875 en 301,5 M. AVRO-uitzending. 8.00 Gramofoonmuziek (om 8.15 Berichten). 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gewijde muziek (gr. pl.) 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Omroep orkest en soliste (in de pauze: Modeplaatje, om 12.20 berichten) 12.30 Gramofoonmuziek. 12.50 AVRO-Amusementsorkest en soliste. 1.30 Gramofoonmuziek. 2.00 Voor de Vrouw. 2.40 Gramofoonmuziek. 3.00 Cursussen voor de vrouw. 3.45 Gramofoonmuziek. 4.00 Voor zie ken en thuiszittenden. 4.30 Viool en piano. 5.00 Voor de kinderen. 5.25 Gelukwenschen. 5.30 AVRO-Aeolian-orkest en soliste (om 6.25 Be richten) 6.30 Sportuitzending. 7.00 Voorde Kinderen. 7.05 De AVRODance Band en The Four Stuarts" 7.30 Engelsche les. 8.00 Berich ten ANP, Radiojournaal, mededeelingen. 8.20 Concertgebouw- orkest en soliste (Om 9.10 Vocale duetten). 10.30 Gramofoonmuziek met toelichting. 11.00 Berichten ANP, gramofoon muziek. 11.3012.00 Leden van de AVRO- Dance Band. HILVERSUM n 415.5 M. 8.00—9.15 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—12.00 NCRV. 8.00—9.15 Gramofoonmuziek (om 8.15 Be richten). 10.00 Gramofoonmuziek. 10.15 Mor gendienst. 10.45 Gramofoonmuziek. 11.30 Gods dienstig halfuurtje. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-orkest (1.001.20 Gramofoonmuziek). 2.00 Handwerkuurtje. 3.00 Pianovoordracht en gramofoonmuziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gra mofoonmuziek. 5.00 Handenarbeid voor de jeugd. 5.30. Orgelspel. 6.30 Berichten, hierna causerie: Wat oost en west vereenigt. 7.00 Be richten. 7.15 Boekbespreking. 7.45 Causerie: Waarom wordt de Volkenbond niet opge heven? 8.00 Berichten ANP, herhaling SOS- berichten. 8.15 NCRV-orkest en toespraak. 100.00 Berichten ANP, actueel halfuur. 10.30 Eemlanders (10.45—11.00 Gymnastiekles). 11.25 Gramofoonmuziek. ca. 11.5012.00 Schriftlezing. DROITWICH 1500 M. 11.4011.45 Gramofoonmuziek. 12.05 Orgel spel. 12.30 Cabaretprogramma. 12.50 Het Bronkhurst-Trio. 1.30—2.20 Alfred van Dam en zijn orkest. 3.15 Declamatie. 3.35 Het Stede lijk orkest van Bournemouth en solist. 5.05. Voor de vrouw. 5.20 Gramofoonmuziek. 5.40 Het B.B.C. Harmonie-orkest. 6.20 Berichten. 6.40 Voor de boeren. 7.007.15 Causerie „The Bank of England". 7.20 Piano en orgel. 7.50 Gevarieerd programma. 8.35 Vroolijke voor dracht. 8.50 Causerie over den Stillen Oceaan. 9.20 Berichten. 9.45 Het versterkt BBC Variété orkest en solisten. 10.20 Korte Avondwijding. 10.40 Uit Amerika: Causerie: Mainly about Manhattan. 10.55 Orgelspel. 11.3012.20 Joe Loss en zijn Band. RADIO PARIJS 1648 M. 9.00, 10.00, 10.25 en 11.20 Gramofoonmuzièk. 12.35 Zang. 1.05 Het Visciano-orkest. 2.35 Ka mermuziek. 3.35 Zang. 3.50 Pianovoordracht. 4.50 Zang. 5.05 Radiotooneel. 7.20 Het Der- feaux-orkest. 8.05 Zang. 8.35 Vioolvoordracht. 8.50 Het Nationaal Orkest, het Félix Raugel- koor en spreker. 10.50 en 11.20—11.35 Gramo foonmuziek. KEULEN 456 M. 5.50 Gramofoonmuziek. 6.30 en 7.50 Om roeporkest. 9.209.50 Volksliederenconcert. 11.20 Omroepkleinorkest. 1.30 Populair con cert. 3.20 Otto Fricke's orkest. 6.00 Pianovoor dracht. 6.40 .Winterhulpprogramma. 7.30 Hoorbericht. 9.35 Gramofoonmuziek. 9.50 11.20 Adalbert Lutter en zijn orkest. BRUSSEL 322 M. 12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om roeporkest. 1.502.20, 5.20 en 6.50 Gramo foonmuziek. 8.20 Omroepsymphonie-orkest. 10.10 en 10.3011.20 Gramofoonmuziek. BRUSSEL 484 M. 12.20 Gramofoonmuziek. 12.55 en 1.30 Radio orkest. 1.502.20 en 5.20 Gramofoonmuziek. 6.35 Radio-orkest. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.50 Omroepsym-phonie-orkest. Omroepkoor en solist. 10.45 Pianovoordracht. 11.0511.20 Gra mofoonmuziek. DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Otto Dobrindt's orkest. 8.30 Carl Woit- schach's orkest. 9.20 Berichten. 9.50 Viool en piano. 10.05 Berichten 10.20—11.20 Omroep orkest en solisten (opn.).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 3