IJmuider Courant LUXOR AETHERGEUZEN Engelsch en Fransch protest. DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen REX THEATER In Rep en Roer. IN BOLLENSCHUUR BIJ LISSE OVERROMPELD Lof der reinheid. RITZ BROTHERS 3 Razende Jockey's Door Berlijn afgewezen. Retorsierechten op Duitschen invoer Beroep van Besteiro op Franco. ^JAARGANG NO. 118 cile,„ u=r«. Courani Uitgaven en Algem TO0' ii N.V Groote Houtstraat 93. TeL 10724. Bureau IJmuider Conr.nU Kenaemerlaan 42, IJmülden, wZ» 5301. Pctf™ OPS^"1"""" d,",lad' ,orJ«» km»'1"" "PS™0""®11 d* Directie: P. W. PEEREBOOM EIS ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM maandag 20 maart 1939 Abonnementen per week f0.12Vi, per maand f0.52l/2, per 3 maanden fl.55. franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex. Advertentiën» 1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12. Bij abonnementen belangrijke korting. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels f 0.25, elke regel meer f 0.10. hans albers in C i r c u s r e i z i g e r 7 (Adv. Ingez. MedJ Hitler's verovering van Tsjecho-Slowakije heeft de wereld in rep en roer gebracht. Hij heeft zijn toezeggingen van München, deels met zijn handteekening bekrachtigd, deels ge daan jegens den Britschen minister-president en bevestigd in zijn rede in het Sportpalast te Berlijn, totaal verloochend. Chamberlain heeft er Vrijdag aan herinnerd dat hij in dat Sportpalast zich aldus uitdrukte: „Ik heb den heer Chamberlain de verzekering gegeven, dat als dit probleem opgelost zou zijn, Duitsch- land geen andere territoriale begeerten in Europa meer bezit".en later in deze woor den: „Wij willen geen Tsjechen in ons Rijk". ja, "dat herinnert de gansche wereld zich. Ook 'weet men dat zes maanden geleden in de door Hitier mede-onderteekende overeen komst van München deze clausule werd opge nomen: „De definitieve vaststelling der gren zen zal geschieden door een internationale commissie" - en dat onmiddellijk daarna die vaststelling is geschied. Gij zult zeggen: deze dingen weet niet alleen de buitenwereld, maar ook het Duitsche volk. Inderdaad. De rede in het Sportpalast is ook door Duitschland gehoord en ook in de Duit sche bladen gepubliceerd. Evenals de overeen komst van München. Maar Zaterdag ontvingen wij het bericht, dat de rede die Chamberlain Vrijdag te Birming ham heeft gehouden en waarin hij aan dit alles herinnerde en zijn diepe teleurstelling uitsprak over de mislukking van zijn toena deringspolitiek nog niet in de Duitsche bladen was vermeld. Men heeft haar, althans tot dus ver, verzwegen. Wie denkt aan de geestdrift waarmee Chamberlain en Daladier in Septem ber te München ontvangen werden, aan de ovaties hun gebracht en de hulde hun betoond, zelfs in de bladen, vraagt zich niettemin af: „Wat denkt het Duitsche volk nu, zelf wetend dat de gegeven en onderteekende beloften niet zijn nagekomen?" Er heerschen nu weer groote spanning en onrust in Europa. Opnieuw zijn wij allen teleurgesteld in de hoop op verdere ontwikke ling van een korte periode van rust en, ont wakend vertrouwen. Voor de zooveelste - rnaal wordt die door een nieuwen hevigen schok ge volgd. En het is niet te ontkennen dat deze schok heviger is dan al zijn voorgangers, .om dat nu geen sprake meer kan zijn van herstel van een onrecht of fout van het verdrag van Versailles. Voor de eerste maal heeft Hitier een niet-Duitsch volk, een volk zelfs van gansch ander ras, onder zijn macht gebracht en het logische gevolg is dat men geen grens meer ziet aan zijn streven naar machtsuit breiding en zich afvraagt, welke andere kleine volken nu aan de beurt zullen zijn. Het baat niet tegenover deze trieste be schouwingen schuilevinkje te spelen! Zij treden vanzelf naar voren. Men denkt aan de tijden van Napoleon's veroveringstochten door Europa. Die leidden tot even zooveel bloedige oorlogen. Tot dusver zijn de oorlogen uitge bleven bij Hitler's veroveringstocht, maar als men de geweldige bewapeningen der andere groote mogendheden ziet en nu Chamberlain hoort vaststellen dat zijn verzoeningspolitiek is mislukt en Daladier hoort vragen om vol machten voor zijn regeering, „om Frankrijk tot één werkplaats voor de defensie des lands temaken" voelt men het dreigende gevaar wel zeer nabij. Natuurlijk blijft er hoop. Men moet zich niet te zeer uit het veld laten slaan door de onmid dellijke reacties op een gebeurtenis als de ver overing van Tsjecho-Slowakije. De eerste da gen brengen altijd de hevigste reacties. Als men in Engeland zegt „de verzoeningspolitiek is dood" dan is het alternatief niet „dus komt er oorlog", want er zijn allerlei diplomatieke tusschenwegen denkbaar. Weer herinner ik eraan dat de volken zelve zeer sterk tegen den oorlog zijn, dat September een volkomen af wezigheid van geestdrift en strijdlust heeft getoond, ook in Duitschland. Het schijnt dat Hitier straks zijn Rijksdag bijeen zal roepen en opnieuw een rede uit spreken. Zeer veel zou daarvan kunnen afhan gen. Er zou kunnen blijken dat hij nu toch nog in een andere richting gaat dan door zoovelen sinds de bezetting van Tsjecho-Slo wakije gevreesd wordt. Of dat zich althans aanwijzingen voordoen, die daarop hoop geven. De terugroeping vafi den Britschen gezant te Berlijn, Sir Neville Henderson, voor het uit brengen van rapport, zooals het officieel heet. moet kennelijk als een protest opgevat wor den en zal wellicht gevolgd worden door de wederkeerige terugroeping van den Duitschen gèzant te Londen. Men moet deze dingen evenwel niet zien als een verbreking van de diplomatieke betrekkingen, want die betee- kenis hebben zij niet. Chamberlain heeft als naar gewoonte in zeer «hecte, weloverwogen termen maar daarom iff ff Daders midden in geheime uitzending betrapt In den nacht van Zaterdag op Zondag is te Lisse de geheime zendinstallatie, welke onder den naam „Aethergeuzen" werkte, door de politie en ambtenaren van den radiocontróledienst het zwijgen op gelegd. De apparaten zijn in beslag genomen, de daders, zes mannen, die zich met deze ongeoorloofde uitzendingen bezig hielden, zijn op heeterdaad betrapt en gearresteerd. Langdurig recherchewerk beloond Zeven personen aangehouden Dit is in enkele woorden het groote succes van een wekenlang zoeken naar dit zendsta tion, dat zich gedurende een maand iederen Woensdag- en Zaterdagnacht van 12 uur tot 12.15 uur liet hooren op een golflengte van 311 M. Direct nadat Hilversum gesloten was, viel de zender in. Meestal werd een korte redevoe ring gehouden en de onbekende spreker ont zag zich niet om verscholen achter zijn ano nimiteit op de meest grove en beleedigende wijze aanvallen te doen op de regeering, pu bliekrechtelijke instellingen en overheidsper sonen. Direct nadat de eerste uitzending, die —gehoord de geluidssterkte uit Amsterdam kwam, stelden zoowel de radiocontrolecom missie als het bureau van den commissaris van de rijkspolitie K. H. Broekhoff een uitge breid onderzoek in. Een onderzoek dat, gezien de gemakkelijke verplaatsbaarheid van het zendstation, groote moeilijkheden opleverde. Het politieele onderzoek werd behalve door den commissaris ingesteld door inspecteur J. W. Kallenborn van het bureau voor falsifica- ten en inspecteur van Boxtel van het hoofd bureau van politie te Amsterdam. Gezien de politieke strekking van de uitzendingen ver moedde men in welke richting men moest zoe ken. Een groot aatnal personen, dat voor een eventueele medewerking aan deze ongeoor loofde en krenkende uitzendingen in aanmer king kwam, werd in de gaten gehouden. Tijdroovend recherchewerk. Dit was een werk, dat zeer veel tijd kostte aldus vertelde commissaris Broekhoff het A. N. P. Zondagmiddag en dat met de mee§t mogelijke voorzichtigheid moest geschieden om eventueele daders niet „kopschuw" te ma ken. Tenslotte was het duidelijk, dat van alle gevolgden slechts één man, een 27-jarige Am- sterdamsche koopman, ernstig in aanmerking kwam, bij de zaak betrokken te zijn. Intus- schen had de geheime zender reeds spoedig de uitzendingen van de hoofdstad uit gestaakt. Blijkbaar werd dat door de daders, die er al les op zetten om anoniem hun aanvallen voort te kunnen zetten, te gevaarlijk gevonden. Soms wezen de peilingen van den Radiocon troledienst uit, dat uit Amstelveen werd ge zonden, dan weer hadden de „Aethergeuzen", zooals zij zich pleegden te noemen, hun tenten aan den rand van het Gooi, onder Weesp op geslagen. In beide gevallen stelden de genoem de inspecteurs, die nacht in nacht uit op zoek waren naar den zender, een onderzoek in die buurten in, waarbij zij op uitstekende wijze werden geholpen door de gemeentepolitie te Weesp en de marechaussee te Watergraafs meer. Resultaten leverden deze expedities echter niet op. De rechercheurs Knol en Dobbe volgden echter in hun politie-auto, bestuurd door den politiechauffeur Bey hardnekkig het spoor van den Amsterdamschen koopman T. En Zaterdag zou dit tot het betrappen op hee terdaad leiden. Zaterdagavond reed T. met zijn auto in de richting Haarlem. Hij reed zeer snel, daarbij toch de noodige maatregelen treffende om eventueele vervolgers het spoor bijster te doen worden. Het was geen gemak kelijk werk om den man op de duistere wegen niet kwijt te raken, maar het gelukte. Even buiten de kom van het dorp, ten zuiden van Lisse, sloeg de geheimzin nige auto, die door de Amsterdamsche rechercheurs zoo hardnekkig gevolgd was, een duister, doodloopend laantje in, dat naar de terreinen van een bloembollenkweeker voerde. Behalve een woning stond op het terrein een ruime schuur. De rechercheurs vatten bij het laantje post en waarschuwden telefonisch de inspecteurs Kallenborn en Van Boxtel en de ambtenaren van den Radiocontroledienst. Spoed was geboden. De Amsterdamsche inspecteurs stonden ge reed om uit te rukken en alle maatregelen om met succes een inval te doen waren genomen toch zeer duidelijk gesproken. De oud-minister Duff Cooper heeft evenwel in het Lagerhuis scheldwoorden gebezigd. Het wil mij voor komen dat dit niet getuigt van het enorme verantwoordelijkheidsbesef tegenover millioe- nen menschen, dat ook een afgevaardigde be hoort te bezitten. En zeker een oud-minister, al is hij dan geen lid der regeering meer. R. P. Thans was spoed geboden, ten eerste omdat de mogelijkheid bestond, dat de „Aethergeu zen" ontijdig lont zouden ruiken en zij hun uitzending niet zouden laten doorgaan en in de tweede plaats om met voldoende man schappen aanwezig te zijn om alle betrokke nen op heeterdaad te betrappen. Weldra suis de de politie-auto met de beide inspecteurs over de donkere wegen naar Lisse, waar met groote omzichtigheid eerst een bezoek aan het politiebureau werd gebracht. De plaatselijke inspecteur, de heer J. Warmenhoven had in middels zijn mannetjes gemobiliseerd en ook P. T. T.-ambtenaren van dencontroledienst waren gearriveerd. Besloten werd om met de twaalf beschikbare mannen in een wijden cirkel een cordon te trekken om de schuur. Dit was in den donkeren nacht geen gemak kelijk werk, temeer daar het te nemen terrein doorsneden werd door slooten. Herhaaldelijk moesten de politiemannen in het duister een sprong wagen, maar alles ging goed en tegen middernacht, het tijdstip waarop de uitzen dingen begonnen, was alles voor een verras senden overval gereed. Zoo nu en dan zag men uit de schuur een lichtflits en men was er vrij wel zeker van, dat men op het punt stond om met succes toe te slaan. Midden in de uitzending verrast. Afgesproken was, dat precies vijf mi nuten over twaalf dè aanval zou plaats hebben. Van alle kanten renden de politiemannen met de revolver in de vuist naar de schuur. De deur werd opengerukt en de „Aethergeuzen" wa ren en flagrant délit betrapt. Juist was een spreker bezig met een aanval op de regeeringZijn mond klapte midden in een zin dicht toen hij de politie zóó plotseling en onvenvachts voor zich zag. In de schuur bevonden zich vijf mannen tusschen de 20 en 30 jaar. Buiten be vond zich nog een zesde man, die blijk baar als wachtpost had dienst gedaan. Ook hij werd ingerekend en later bleek dat in zijn woning twee uitzendingen hebben plaats gehad. In de schuur, die door een petroleumlamp spaarzaam werd verlicht, trof de politie een volledige zendinstallatie aan van uitstekende kwaliteit. Een groot deel van de toestellen was ingebouwd in koffers, de kleine microfoon was gemonteerd op een statief van een foto toestel. De zes gearresteerden werden overgebracht naar het politiebureau te Lisse, evenals het in beslag genomen zendtoestel en een koffer- gramofoon met platen. Vervolgens werd de officier van justitie te Haarlem van de ge beurtenissen op de hoogte gesteld. Na een kort verhoor zijn de verdachten, mee- rendeels leden van de N. S. B., naar Amster dam overgebracht, evenals de in beslag geno men zender. De toestellen staan thans opge slagen in een van de kamers van het bureau van commissaris Broekhoff in de Nieuwe Doe lenstraat, waar de zes arrestanten tot diep in den nacht zijn verhoord. Zondagmorgen vroeg is nog een Amsterdamsche sigarenwinkelier van zijn bed gelicht, verdacht van medeplich tigheid. Ook hij is aan een verhoor onderwor pen. Nadat de zeven mannen, waaronder vier Amsterdammers en drie inwoners van Lisse, hun verklaringen hadde# afgelegd, zijn zij in den loop van den Zondag op vrije voeten ge steld, daar voorarrest voor dit misdrijf niet is toegelaten. Sedert Januari j.l. behoort het hebben van een zendstation zonder de vereischte vergun ning tot de misdrijven, strafbaar gesteld met een maximum gevangenisstraf van een half jaar of met een maximumboete van 5000.—. Vroeger voor de jongste wijziging van de wet op de Telegrafie en Telefonie kon slechts overtreding ten laste worden gelegd. Reclamevlieger hoofdpersoon. Het bleek uit de verhooren, dat de hoofd dader de reclamevlieger en technicus Van G. is. Het zendtoestel was zijn eigendom; hij is echter geen lid van de N.S.B. en waarschijn lijk was het zijn bedoeling om winst te maken met de uitzendingen, waarvoor door het pu bliek geld kon worden gestort. De verdachten uit Lisse zijn kweekers. Eén van hen heeft zijn schuur voor de laatste uitzending beschik baar gesteld. De gevolgde Amsterdamsche koopman, die samen met een Amsterdammer naar Lisse was gereden, had het apparaat ver voerd naar de schuur. De verdachten hebben een volledige beken tenis afgelegd; ontkennen zóu gezien de be trapping op heeterdaad niet veel hebben ge baat. Op het oogenbiik staat nog niet vast of deze verdachten ook zullen worden vervolgd op grond van den inhoud van hun uitzen dingen, b.v. wegens beleediging. smaad, belee- diging van het openbaar gezag e.d. Wij hebben de zendinstallatie bekeken, die in het bureau van commissaris Broekhoff is (Een Engelsch blad verzekert zijn lezers, dat het in Nederland een heel gewoon schouwspel is, huis vrouwen met een stofzuiger de straat voor haar woning te zien schoonmaken). Wil hebben dan toch maar een reputatie, Van reinheid die geen ander evenaart, Der huisvrouw, schoonste bloem van onze natie, Wordt in dat blad de hulde niet gespaard, 't Is prachtig om langs straten en langs wegen. De brave huisvrouw aan den slag te zien, Wanneer zij bezig is met zuigen, vegen En kloppen met haar snorrende machien. De Britten weten niet, hoe nu, na jaren, Onszelf dat heerlijk schouwspel nog ontroert, Wij plegen er bewondrend naar te staren, Waar onze weg ons ook langs straten voert Daar staan zii met haar allen op de keien, En zingen er een vroolijk liedje bij, De schoonheid van haar rijen en haar reien, Verleent het werk een glans van feestgetij Ik kan de Engelschen oprecht beklagen, Dat men dit schouwspel in hun land niet kent, Wij zouden dit gemis niet kunnen dragen, Zoo zijn w' eraan gehecht en aan gewend. In één ding moeten wij ons voor hen buigen, Dat leeren wij wel duidelijk hierdoor. Op 't punt van dagbladstof uit duimen zuigen. Zijn zij ons schoone landje stukken voor. P. GASUS. vrijdag as. Nederlandsche Premiere in Wij garandeeren Uw vermaak! (Adv. Ingez. MedJ Reis van president Lebrun naar Engeland gaat door. Dinsdag aankomst tc Londen. Reuter bericht uit Londen dat geen enkele wijziging overwogen wordt in de regelingen, welke getroffen zijn voor het officieele bezoek dat de president der Fransche republiek en mevrouw Lebrun aan Londen zullen bren gen, waar zij Dinsdagmiddag worden ver wacht. De ambassadeurs van Groot-Brittannië en Frankrijk, die Zaterdag te Berlijn protesten hebben overhandigd met betrekking tot de gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije, hebben officiëel de mededee- ling ontvangen, dat de „Rijksregeering niet in staat was dergelijke protesten te aanvaarden, daar zij ontbloot zijn van iedere politieke, wettige of moreele basis." Reuter verneemt, dat de Britsche ambassadeur opdracht had gekregen de Duitsche regeering mede te deelen dat Groot Brittannië de jongste ge beurtenissen beschouwt als een vol ledige loochening der overeenkomst van München, en van de belofte tot vreedzame samenwerking. De ambassadeur had ook opdracht gekre gen er op te wijzen, dat de Britsche re geering dé wijzigingen, ontstaan door het militaire optreden van Duitschland in Tsjecho Slowakije beschouwt als staande los van eeni- gen wettigen grondslag. Aan dentekst, van de door den Franschen ambassadeur, Coulondre, aan Weizsacker, den Duitschen staatssecretaris van buitenland- sche zaken, overhandigde nota is het volgende ontleend: „Bij schrijven gedateerd 15 Maart 1939. heeft de Duitsche ambassadeur op order van zijn regeering aan den minister van buiten- landsche zaken der Fransche republiek den tekst medegedeeld van ene in den nacht van 14 op 15 Maart tusschen den Führer en rijksminister van buiten- landsche zaken te eener zijde en den presi dent en minister van buitenlandsche zaken der republiek Tsjecho-Slowakije ter andere zijde gesloten overeenkomst. In deze zelfde mededeeling werd uiteengezet, dat Duitsche troepen om zes uur 's morgens de Tsjechische grens hadden overschreden en dat de bezet ting en pacificatie van het grondgebied zou geschieden in orde en rust. De ambassadeur van Frankrijk heeft de eer bij den rijksminister van buitenlandsche zaken een formeel protest aanhangig temaken over hetgeen door graaf Welczeck is medege deeld. De regeering der republiek is van meening, dat zij zich door de door de rijksregeering tegen Tsjecho Slo wakije gerichte actie geplaatst ziet voor een flagrante schending naar letter en geest van de op 29 Septem- berf 1938 te München onderteekende overeenkomsten. De omstandigheden, waaronder de overeen komst van 15 Maart aan de leiders der re publiek Tsjecho Slowakije werd opgelegd, zou in de oogen van de regeering der republiek opgeslagen. Tusschen de gramofoonplaten be vond zich o.a. de „Feestmarsch van het Am sterdamsche politiemuziekcorps" van J. R. van der Glas. Het is ons niet bekend, of deze plaat zoo nu en dan werd afgedraaid, maar zeer ze ker zullen de politiebeambten er nu met meer genoegen naar luisteren dan eenige dagen ge leden bij de uitzending van de geheime zend installatie. Ook was een plaat met de roep- signalen van de „Aethergeuzen" aanwezig en platen met het „Wilhelmus", het „Wien Neer- Jandsch Bloed" en „Stars and Stripes". Onder de inbeslaggenomen instrumenten be vinden zich ook klimschoenen, die waarschijn lijk gebruikt zijn om de antenne op te hangen Behalve deze instrumenten heeft de politie ook de auto van den Amsterdammer T. m be slag genomen omdat daarmee de installatie werd vervoerd. De reclamevlieger Van G. heeft, in België al eens met de justitie kennis gemaakt. Hij heeft n.l. te Gent terecht gestaan wegens het veroorzaken van dood door schuld, toen hij op het strand te Oostende met zijn vliegtuig een dame raakte, welke dientengevolge overleed. geen rechtsgrond kunnen geven aan de bU deze overeenkomst gestelde daad. De regeering der republiek kan on der deze omstandigheden niet de wet tigheid erkennen van de nieuwe in Tsjecho-Slowakije door deze daad van het rijk geschapen toestand. Amerika heft een extra invoerrecht van 25 pCt. Het Amerikaansche ministerie van financiën heeft medegedeeld, dat retorsierechten zullen worden geheven op den belastbaren Duitschen invoer. Het onmiddellijke effect van dit besluit is, dat boven de gewone rech ten een recht van 25 pCt. zal worden geheven. Op het samenvallen van deze beslissing met den toestand in Tsjecho Slowakije, wordt in de kringen van het ministerie geen commen taar geleverd. Men constateert echter, dat zij den wil der regeering van de Vereenigde Staten te ken nen geeft het stelsel van controle te bestrijden, dat door Duitschland op den buitenlandschen handel wordt toegepast. Republikeinsche Verdediging^- raad wenscht eervollen vrede Julian Besteiro, minister van buiten landsche zaken van den Spaanschen republikeinschen Verdedigingsraad, heeft Zaterdagavond voor den Madri- leensche radiozender een beroep ge daan op Franco, vredesonderhandelin gen te beginnen. Namens den verdedigingsraad las hij de volgende verklaring voor: „Het oogenbiik is gekomen, dat de na tionale verdedigingsraad zijn missie moet voltooien. Daarom wendt hij zich. tot uw regeering om u er van in ken nis te stellen, dat wij bereid zijn on derhandelingen aan te gaan, welke ons een eervollen vrede zullen ver zekeren. Wij wachten uw beslissing Zes tunnels te Rotterdam binnen» kort in aanbouw. ROTTERDAM 18 Maart. Naar wij verne men zal over enkele dagen een begin worden gemaakt met de eerste werkzaamheden van de zes tunnels, die naast elkaar komen te liggèn in het verlengde van de Henegouwerlaan (Beu- kelsdijk) en onder het emplacement Rotterdam D. P. gebouwd moeten worden. Deze tunnels vormen een schakel van den groo- ten verbindingsweg Zuid-NederlandRotterdam Den Haag e.v., waarvoor zooals bekend, tevens in aanbouw zijn het viaduct te Dordrecht, de brug over het emplacement IJselmonde en de Maastunnels.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 1