IJmuider Courant
r
I
DE H. O. V.
Katholieken boeken winst
opge°ooieD d6
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
HEX bezocht?
nooit bekocht !i
fjet Duitsche Betoog.
Zielig gekrabbel.
bij de Belgische verkiezingen.
Rex lijdt gevoelig verlies.
A.s. Donderdag!
^JAARCANG NO. 130
Co.'". Maatschappij
""""caaP»' 4'gem
il N.V Groolc Boalslraal 93.
"""""tel 10724. Boreau IJmuidet
g„rleas oDeBjer|flaD 42, IJmuiden,
C,°' 5301. *"*- 310791' A"e
b,"d'
'l,»e,C.aa.aa
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
MAANDAG 3 APRIL 1939
Abonnementen per week f 0.12'/i, per
maand f0.52'/2» per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Advertentiëni
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12,
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingeD dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer f 0.10.
(Adv. Ingez. Med.)
Tot besluit van een week, waarin alle leiders
«roote Europeesche mogendheden rede-
roeringen hebben gehouden, heeft Hitler
Zet eens gesproken. In die week was de we
id reeds onthaald op betoogen van Musso-
(verscheidene) van Daladier en van
chamberlain, een en ander begeleid door de
„oodisé spanning. Wellicht zullen de propa-
1 der vier grootmachten hun
Jazen nu eens een rustpoos aanraden. Doen
dat njet, dan kan een vermindering van
belangstelling bij de volksmenigten in hun
eigene en in andere landen niet uitblijven. Het
is opmerkelijk dat de uitdrukking „historische
redevoering" zelfs door de meest sensatie-
busten al is losgelaten. Geen wonder. Geen
enkele historicus zal ooit in staat zijn den
zondvloed van redevoeringen te verwerken.
Vermoedelijk zal hii het ook niet noodig ach
ten: de groote lijn van dezen tijd zal door
feiten, niet door woorden worden aangegeven.
Te minder omdat zoo'n groot deel van die
woorden voor reclame-doeleinden bestemd is
en dus slechts tijdelijk een bepaalde stemming
wekt.
Juist in dit opzicht moeten de redevoeringen
evenwel in uitwerking gaan minderen. De
boog kan niet altijd gespannen zijn en het is
geen wonder als Europa langzamerhand
teekenen van afmatting begint te geven. Het
js jarenlang doof gepraat door Genève en ten
slotte luisterde het niet meer. Het wordt nu al
sinds geruimen tijd doofgepraat door pre
miers en dictators van grootmachten. En
voorzoover de Europeanen niet tot die groot
machten behooren, hetgeen tenslotte met zeer
vele tientallen millioenen het geval is, krijgen
zij er extra-genoeg van. Het zij een hunner
veroorloofd dit op te merken. Die kleine naties
vooral, die part noch deel hebben gehad aan
den oorlog en aan al de eindelooze ruzies die
'daarop gevolgd zijn kunnen de superioriteits
gevoelens, waarmee de grootmachten zoo
zwaai' behept zijn en waaraan zij zoo luidkeels
uiting plegen te geven, niet licht beamen.
Dat zij groot en machtig en verschrikkelijk
zwaar bewapend zijlij geven we gaarne toe.
Voor alle vier. Stuk voor stuk schijnen zij
evenwel voortdurend te betwijfelen of men'
dit wel erkent. Het zou troostend voor hen
zijn, de stem-des-volks in de kleine naties eens
te beluisteren. Die geeft het grif toe. Net als
in 1914. Maar wij hadden van de grootmach
ten iets grooters en indrukwekkenders ver
wacht dan hun afmetingen, hun macht en hun
bewapening. Namelijk: orde en welvaart in
Europa. En dat zien we niet. Dat waarlijk
groot beleid ontbreekt. Sinds een kwarteeuw
heerschen wanorde en belemmering der wel
vaart in Europa. En alle menschen in Europa
lijden hieronder en voelen er zich in hun korte
leven-op-aarde door bedreigd.
Als Nederlander, burger van een kleine natie,
de jongste lading redevoeringen verwerkend
heb ik dit opnieuw sterk gevoeld. Het scheen
dat Mussolini alle Europeanen stond te hoo-
nen bovendien, toen hij de opmerking maakte
dat de eeuwige vrede een ramp voor de bescha
ving zou zijn. Haha! Vindt hij de eeuwige
ruzie, waaraan hij zoo ijverig meedoet, soms
een dienst aan de beschaving? Laat hij eerst
eens een plan maken en doorzetten voor één
generatie van vrede dat is dertig jaar
in Europa! Dat lijkt al een fantastische
droom!
Chamberlain is bezig een „Vredesfront" te
stichten. Ik heb eerbied voor zijn bedoelingen
maar niet voor dezen naam. En Hitler is
trotsch op zijn verovering van Tsjecho-Slowa-
kije omdat hij zegt daarmee Centraal-Europa
den wede gegeven te hebben. Hij zal daarom
het a.s. Partijcongres te Neurenberg den naam
van „Partijdag van den Vrede" verlèenen.
Wilt u daar een nadere verklaring van
hooren? Welnu, het is deze: Het Duitsche volk
wil den vrede. Het wil dien evenzeer als de
andere volken hem willen. Dat hebben wij in
September gezien. De Duitschers walgen van
den oorlog en vreezen hem evenals al de an
deren. Zij verwachten van Hitier dat hij hun
deze catastrofe besparen en hun den vrede
waarborgen zal. Zij zijn geschokken van de
uidige spanningen. En nu moet hij hen ge-
wst stellen. Vandaar de Partijdag van den
vrede.
Zijn rede te Wilhelmshafen, bij de tewater-
ating van een nieuw oorlogsschip de ge
bruikelijke vredesgebeurtenis in alle landen
ln ^eze bewapenings-era was overigens de
zooveelste verdediging van het Duitsche stand-
Punt, met de historische inleiding die nimmer
ontbreekt. In antwoord op de Engelseh-Fran-
sche garantie van de Poolsche grenzen zweeg
3 °Jer p°len, bezong de Duitsche macht
kracht
en was bitter tegen Engeland. Hij zeide
at Engeland en Frankrijk zich deugdzaam
acnl€n en Duitschland niet deugdzaam. Dit
was een zwak punt in zijn betoog. Hij ging erop
en herinnerde aan Engelands vroegere
koloniah
ie veroveringen. In dien tijd werden
su-'e veroveringen als deugdzaam beschouwd,
(Twee jonge dames hebben te
New York een bureau geopend,
waar zij met 25 assistenten werken
aan de psychologische ontleding
van poppetjes en figuurtjes die
in verstrooide oogenblikken op
telefoongidsen e.d. gekrabbeld
worden).
Je zit op een vergadering
Je duchtig te vervelen,
En je zoekt suffend naar een ding,
Waarmee je wat kunt spelen.
Of je zit bij de telefoon
En zwijgt in alle talen,
Omdat zij, dat is heel gewoon,
Nog iemand moeten halen.
Je neemt een potlood in de hand
En krabbelt op een blaadje,
In zeer onartistieken trant,
Figuurtjes of een plaatje.
Twee slimme jonge dames in
New York zien, naar zij zeggen,
Daar „teeknen" in van diepen zin,
Wel waard om uit te leggen.
Zij hebben heel een theorie
Daarop weten te bouwen,
Waaruit zij de psychologie
Des krabbelaars beschouwen.
Zij pogen om in dit verband
Veel dollars te verdienen,
Ik vind het machtig intressant,
Maar tevens om te grienen.
Want als het mij nu eens beviel
Om poppetjes te teeknen
Moet men de roereien van mijn ziel
Daar ook al uit bereeknen.
Mag dan een mensch met goed fatsoen,
Nu nooit meer in zijn leven,
Iets doodeenvoudig stomweg doen,
Of 't wordt precies omschreven?
Laat af, dit „zielig" streven kan
Mij absoluut niet schelen
Ik eisch, als kind gegroeid tot man,
Het recht van schuldloos spelen.
P. GASUS.
zei hij. Nu niet. Maar hij zweeg over zijn plech
tige verklaringen, afgelegd en onderteekend zes
maanden voor zijn jongste verovering. Hij zei
dat hij die noodig achtte omdat Tsjecho-
Slowakije het instrument vormde voor een
komenden aanval tegen Duitschland. Ieder
een weet dat het sinds September ontmanteld
was en geheel op samenwerking met Duitsch
land aangewezen. Zijn ondergang heeft dan
ook alle kleine volken in Europa voor hun be
staan doen rillen.
Hitier verklaarde dat het Tsjechische volk
meer vrijheden zal hebben dan de onderdrukte
volken der deugdzame naties. Maar ik heb nog
nooit gehoord van een Engelschman of een
Franschman dië zich onderdrukt achtten.
„Duitschland denkt er niet aan, in het wilde
weg andere volken aan te vallen". Dus niet in
het wilde weg. „Wat het wil doen is zijn eco
nomische betrekkingen uitbreiden. In ieder
geval is het Rijk niet bereid een intimidatie
of oo'k slechts een omsingelingspplitiek op den
duur. te aanvaarden". Dit klinkt ook niet ge
ruststellend,, behalve de- woorden „op den
duur", die uitstel inhouden. Daar kunnen wij
in elk geval op hopen. Er zal nu geen Euro
peesche oorlog komen. De rede van Hitier
heeft trouwens den toestand niet verscherpt.
Maar evenmin verbeterd.
Ik weet niet of Lord Halifax nu weer aan de
beurt komt, of Mussolini, of Daladier. Maar
ik weet zeker dat al de eenvoudige mgnschen
in Europa, wier eigen bestaan en wier kin
deren van dit kleine groepje lieden afhangen,
dankbaar zouden zijn'voor eenige weken rust.
Zoomaar: om van de lente te genieten en van
een klein beetje eenvoudig menschelijk geluk,
zonder bedreiging. Mag dat nou niet eens
even?
R. P.
FRANCO'S LAATSTE OORLOGS
COMMUNIQUÉ.
De oorlog is geëindigd.
BESTEIRO EN GUERRA NAAR DE
GEVANGENIS OVERGEBRACHT.
Radio National heeft Zondagavond
het laatste communiqué van het groote
hoofdkwartier van Franco verspreid,
waarin gezegd wordt:
„Na het roode leger te hebben ge
vangen genomen en ontwapend, hebben
de nationale troepen hun laatste mili
taire doel bereikt. De oorlog is geëin
digd".
Het lid van den Madrileenschen
Verdedigingsraad, Julian Besteiro, waar
van men aanvankelijk meende, dat hij
niet zou worden gearersteerd, is Za
terdag naar de gevangenis overge
bracht, evenals Sanchez Guerra, oud
secretaris van het bureau van den pre
sident der republiek.
In de zaak tegen Besteiro is, naar Havas meldt,
een speciael rechter benoemd: Kasabater. De
instructie zal betrekking hebben op de verant
woordelijkheid van Besteiro bij de organisatie
van de revolutionnaire stakingen van 1917 en de
oprichting van de Spaansche socialistische be
weging, op de handelwijze van Besteiro sedert
1931 tot Juli 1936, op den aard en het doel der
besprekingen, die Besteiro met Engelsche po
litici heeft gehad, toen hij de Spaansche repu-
blikeinsche regeering bij de kroning van George
VI vertegenwoordigde en op de rol, die hij heeft
gespeeld gedurende den burgeroorlog en in het
bijzonder in de gebeurtenissen te Madrid van
den laatslen tijd.
Havas meldt voorts, dat de militaire politie
te Madrid gedurende het afgeloopen weekeinde
ongeveer 200 personen heeft gearresteerd, die
zich in verschillende stadsdeelen schuil hielden.
Uit Bizerta wordt nog vernomen, dat dé Spaan
sche volot vandaar is vertrokken.
BRUSSEL, 3 April (Belga).
Als gevolg van de Zondag gehouden verkiezingen zal de Kamer
bestaan uit: 73 Katholieken (winst 10 zetels), 64 Socialisten (verlies
6 zetels), 33 Liberalen (winst 10 zetels), 17 Vlaamsch-Nationalen
(winst 1 zetel), 9 Communisten (onveranderd), Rexisten 4 (verlies 17
zetels), 2 partijloozen (M. Frenssen, te Antwerpen), alsmede de can-
didaat van de oud-strijders, die te Brussel is gekozen.
De nieuwe Senaat zal als volgt zijn samengesteld 38 Katholieken
(winst 4), 35 Socialisten (verlies 4), 16 Liberalen (winst 5), 8
VlaamschNationalen (winst 3), 3 Communisten (verlies 1), 1 Rexist
(verlies 7).
Hierbij wordt opgemerkt, dat het aantal rechtstreeks gekozen
Senatoren de helft bedraagt van het aantal der Kamerleden.
Op 12 April a.s. zullen de Provinciale Staten 44 Senatoren moeten
kiezen, waarop den volgenden dag de alsdan gekozen leden van den
Senaat de overige 22 leden zullen kiezen.
De verkiezingen in België.
In Eupen en Malmédy bleef de rust
gehandhaafd.
Op het Belgische "departement van
binnenlandsche zaken kwamen, evenals
vorige jaren, Zondagavond van zes uur
af de uitslagen der verkiezingen voor
het parlement binnen.
^Minister Eeckelers bevond zich in zijn kabinet,
waar hij bezoek kreeg van zijn collega Richard.
De eerste uitslag betrof het district St. Josse
ten Noode (Brussel). Uit de eerste uitslagen was
op te maken, dat de Katholieken flink vooruit
waren gegaan. De Liberalen boekten eveneens
een groote winst, De Socialisten waren wat ach
teruit geloopen terwijl de Rexisten tegenover
1936 met ongeveer 50 pet. waren achteruitge
gaan.
Het scheen, dat de Vlaamsch Nationalisten zich
handhaafden. Voor wat betreft de .andere partijen
was uit de eerste partieele uitslagen nog geen
nauwkeurig beeld te verkrijgen.
Op de pro Belgische lijsten in de kantons van
het oosten (Eupen, Malmédy) werden 54.57 pet.
der rstemmen uitgebracht. In het district Luik
waren de liberalen aanmerkelijk vooruitgegaan,
terwijl de Rexisten gevoelige verliezen leden.
In het district Oostende—VeurneDiksmui-
den zijn de katholieken flink vooruitgegaan, de
liberalen boekten een kleine winst, de socialis
ten handhaafden er zich terwijl de Vlaamsch Na
tionalisten er ernstig waren achteruitgegaan. De
verliezen der Rexisten waren hier aanzienlijk.
Uit nadere berichten bleek, dat de leider van
de Rexisten, Léon Degrelle, die boven aan de
Rexistische lijst te Brussel stond, in de Kamer
gekozen was.
De minister van buitenlandsche zaken, Sou
dan, (socialist), werd als Kamerlid voor Ouden
aarde gekozen.
Pierlot is in Luxemburg, als senator gekozen.
Albert Devèze, de minister van oorlog, is te
Verviers gekozen. Frenssen en Grammens zijn
te Antwerpen gekozen.
De verschillende partijen hebben Zondag
avond vergaderingen gehouden om er kennis te
nemen van de verkiezingsuitslagen. De gewezen
minister Crokaert (Kath.) verklaarde, dat de dag
als manifestatie van anti-Rexisme van belang
was.
Degrelle (Rex.) zeide de resultaten niet schit
terend te achten. De weinige afgevaardigden dei-
partij zullen het werk van twintig verzetten.
Weidmann teekent cassatie aan.
Million en Blanc eveneens.
Op aandrang van een zijner advocaten heeft
Weidman?!, die zich" overigens geen illusie maakt
over het lot, dat hem wacht, cassatie aangetee-
kend tegen zijn doodvonnis.-
Ook Roger Million; die eveneens ter dood is
veroordeeld, en Jean" Blanc zijn in hooger be
roep gegaan.
Ex-koning Alfonso door den Paus
ontvangen.
De Paus heeft Zondag ex-koning Al
fonso XII van Spanje in particuliere
audiëntie ontvangen. Vervolgens bracht
Alfonso een bezoek aan den kardinaal -
staatssecretaris. In Vaticaankringen deelt
men mede, dat hij door den Paus ont
vangen werd „met de eerbewijzen, die
zijn rang verschuldigd zijn."
Marinus Adam
en Toon Verhey
tot dirigenten benoemd.
Het bestuur van de Haarlcmsche
Orkest Vereeniging deelt ons mede,
dat in de bestuursvergadering van
Zaterdagmiddag met algemeene
stemmen tot dirigenten van de H.O.V.
benoemd zijn (in alphabetische volg
orde) de heeren Marinus Adam en
Toon Verhey.
WAT IS ER DAN??
Kijkt morgen maar op deze plaats
(Adv. ingez. Med.)
kitsch. Hij was in 1918 afgestudeerd en kwam
toen door bemiddeling van den heer Kriens
bij de H.O.V. De heer Adam heeft bij de
H.O.V. talrijke plaatsen bezet. Zoo was Vfij
achtereenvolgens derde altist, 1ste altist, 2de
violist en in 1927 werd hij benoemd tot 1ste
violist, bas-klarinettist en tweede dirigent
onder Eduai'd van Beinum. Zijn studie had hij
intusschen niet verwaarloosd want hij nam
geregeld vioollessen bij Johan Herbschleb te
Amsterdam en studeerde voorts bij Jos. de
Klerk compositie en contra-punt. Van vele
dilettantenvereenigingen o.a. het symphonie-
orkest „Euphonia" te IJmuiden. de Chr. Har
monie ..Wilhelmina" te IJmuiden en de Hille-
gomsche Harmoniekapel is de heer Adam di
rigent geweest. Van deze beide laatste ver-
eenigingen is hij dat trouwens nog al zal hij
zich thans geheel aan zijn nieuwe functie
gaan wijden.
De heer Adam blijft wel dirigent van het
H.O.V.-koor, waarmee hij onlangs zoo'n ge
slaagde opvoering heeft gegeven. Verder is
hij leeraar aan de Haarlemsche Muziekschool
in klarinet terwijl hij de laatste twee jaar ook
met de leiding van de ofkestklas is belast.
Voorts heeft hij in samenwerking met me
vrouw AdamSylon zes balletten gemaakt
terwijl hij eenige liederen voor sopraan en
orkest heeft gecomponeerd.
De heer Adam vond de oplossing van het
dirigentenvraagstuk door de benoeming van
twee dirigenten zeer gelukkig. Hij is ervan
overtuigd, dat hij met den heer Verhey aan
genaam en prettig zal kunnen samenwerken.
De heer Toon Verhey werd te Rotterdam
geboren op 27 October 1894. Hij studeerde cello
te Rotterdam en Amsterdam bij J. Mossel Ge
durende het laatste jaar van deze studie f1912)
was hij in het Utrechtsch Stedelijk Orkest
onder leiding van Wouter Hutschenruyter als
cellist werkzaam. In 191314 was hij eerste
solo-cellist in Zuid-Rus! and, Finland en
Duitschland. Bij het uitbreken van den we
reldoorlog keerde de heer Verhey naar Neder
land terug om dienst te nemen en was ge
durende vier jaren gemobiliseerd.
In 1918 werd hij benoemd tot solocellist aan
de Arnhemsche Orkestvereeniging en een
jaar later tot eerste solocellist aan de Wiener
Konzeytverein en Wiener Tonkünstlerverein
te Weenen. Deze positie heeft hij vijf jaren
bekleed onder leiding van Ferdinand Loewe,
Wilhelm Furtwangler, Bruno Walter, Richard
Strauss en andere dirigenten. In dien tijd be
gon hij ook zijn studie van de dirigeerkunst,
waaraan hij zich verder vele jaren lang theo
retisch en practisch bleef wijden onder leiding
van Ferdinand Loewe. Te Weenen en elders
trad hij daarna als dirigent op, beschouwde
echter nog altijd zijn studie als voornaamste
gedeelte van zijn taak (o.m. musicologische
en practische pianostudie).
Na zijn terugkeer in Nederland werd hij in
1936 dirigent van de Koninklijke Orkestver
eeniging „Symphonia" te Rotterdam en van
het Haagsehe Kamerorkest.
Toon Verhey.
De heer Marinus Adam werd 2 Augustus
1900 te Den Haag geboren. Hij ontving zijn
eerste opleiding aan de Koninklijke Muziek
school in zijn geboorteplaats en studeerde
daar muziekgeschiedenis en orkestspel onder
Henry Viotta en later onder Johan Wagenaar.
Zijn andere leermeesters waren Kriens 'kla
rinet), Angenot (viool) en Henry Völma
(Theorie). In dezen tijd speelde de heer
Adam eenige malen met het Residentie Or
kest mede. o.a. onder leiding van prof. Ni-
Hongaarsch-Slowaaksch conflict
ten einde?
Het Hongaarsch-Slowaaksche conflict nadert
zijn einde, aldus meldt Reuter uit Bratislava.
De staat van alarm, die voor de Hlinka-garde
was afgekondigd, is opgeheven door den com
mandant. Een officieel communiqué deelt
mede, dat de stad Mihalovc Slowaaksch blijft.
Marinus Adam.
Londen ontstemd over de annexatie
der Spatly-eilanden.
Binnenkort een bespreking met Frankrijk.
LONDEN, 3 April. Engeland heeft officieel
zeer scherp gereageerd op de bezetting door Ja
pan van de Spratly-eilanden. Nadat Tokio er
Engeland en Frankrijk van op de hoogte ge
steld had, dat het dit eiland in bezit nam, welk
bericht door een functionaris van de Japansche
ambassade was overgebracht, werd te verstaan
gegeven, dat Engeland van meening is, dat Ja
pan's stap een vreemde methode was om een
regeling te treffen in de kwestie van het eigen
dom van deze eilanden dat nog steeds niet vast
stond, „een methode, die de regeering van zijne
majesteit niet aanbevelenswaardigd acht". Het
ministerie van buitenlandsche zaken zeide, dat
Japan's optreden er toe moet leiden, de situatie
in het verre Oosten nog meer te compliceeren.
Naar wij vernemen zal Engeland binnenkort
met Frankrijk in bespreking treden Frankrijk
maakte in 1933 aanspraak op het eiland en
eventueel ook met de Vereenigde Staten.
(United Press)
Dr. Martens vraagt ontslag.
Bedoeld als bijdrage tot kalmeering van de
atmosfeer.
Dr. Martens heeft gisteren medege
deeld, dat hij aan koning Leopold ontslag
heeft aangevraagd als lid van de Koninklijke
Vlaamsche Academie voor geneeskunde
van België.
Hij heeft deze aanvraag gestuur vóórdat de
uitslag van de verkiezingen bekend was om te
voorkomen, dat aan deze daad een andere ver
klaring zou kunnen gegeven worden dan zijn
wensch mede te werken om de atmosfeer van
kalmte te helpen scheppen, die voor 's lands be
lang in de huidige omstandigheden onontbeer
lijk is. Zoolang zijn benoeming, waaraan hij al
leen een wetenschappelijke beteekenis heeft
toegekend, een onderwerp van partijtwist was,
kon hij geen verantwoordelijkheid nemen. Met
de verkiezing zijn deze redenen vervallen.
Hij betreurt intusschen diep dat een maatre
gel, die als een daad van bevrediging was be
doeld, in een zoo verschillenden geest werd op
gevat.
Straf op verder vertellen van
radioberichten.
BERLIJN. 31 Maart (Havas). Het offl-
cieele tijdschrift „Deutsche Justiz" heeft aan
gekondigd, dat iedere Duitscher. die aan een
ander berichten uit de buitenlandsche radio,
welke schadelijk zijn voor Duitschland, verder
vertelt, gestraft kan worden met een maximum
van twee jaar gevangenis, indien dit in een
particulier gesprek geschiedt en met een
maximum van vijf jaar, indien dit in het open
baar geschiedt.
