Uit de Volkenbondsstad.
Uitvoermogelijkheden moeten
behouden blijven.
Crematorium" bestaat
25 jaar.
TAFELTENNIS
Dr. Verhage bespreekt de export
belemmeringen, die het bloem-
vak bedreigen.
Instelling van Bloembollenraad
zou nuttig kunnen zijn.
1,,,C°]S vergadering in het gebouw van den
,ls,eS vergadering werd geopend met een
H.K.B. voorzitter, dr. A. J. Verhage.
:lil JJÏ aanvang van dit jaar heeft onze ver-
gevoelig verlies geleden door het
££nl?ff„ van haa? eere-lid, Mr. J. C. A.
65-iarlgen iee£tMd'
J. Verhage.
De voorzitter herdacht verder nog eenige
overleden vakgenooten en anderen, die veel
voor de bloembollencultuur hebben gedaan.
Sedert onze vorige algemeene vergadering
zijn ie politieke spanningen, op welker ver
andering wij toen nog konden hopen, eerder
sterker dan geringer geworden. Dit heeft op
het bedrijfsleven in 't algemeen een druk ge
leed waaronder wel zeer in het bijzonder lij
den'bedrijven als het onze, die geheel op de
uitvoermogelijkheden zijn aangewezen. De zor
gen voor het behoud van die uitvoermogelijk
heden zijn, ook afgezien van het gevaar van
politieke conflicten, in de afgeloopen maanden
niet gering geweest.
In de eerste plaats heeft onze grootste af
nemer, Engeland, ons veel zorgen gebaard door
de opnieuw naar voren gekomen plannen tot
beperking van den bloembolleninvoer.
Besprekingen van vertegenwoordigers van
'kweekerij en handel met de vertegenwoordi
gers van de Britsche afnemers deden voor dit
probleem een oplossing vinden, die pogingen
tot verhooging van het invoerrecht kon voor
komen. Het bezwaar van de Engelsche afne
mers was een te groote invoer van bloembol
len in Engeland, omdat dit elk jaar tot een
overvoering van de Engelsche bloemenmarkt
leidt. De maatregel, die hiertegen gevonden
werd, was een uitschakeling van den uitvoer
van zift 10 van late tulpen naar Engeland, ten
zij in verband met het gewas later in het sei
zoen een andere maatregel zou worden over-
hierbij is het Duitsche invoerrecht op onze
producten verhoogd van 20 op 25 Mark per
100 k.g.
De beschermende maatregelen voor
onze industrie, waarbij ik naast de in
voerrechten ook aan de contingentee-
ringsmaatregelen denk, zijn er ook
niet vreemd aan dat onze invoer uit
Duïtschland geregeld vermindert. In
het clearingsysteem moet dit tenge
volge hebben dat de contingenten voor
uitvoer naar Duitschland geregeld
verkleind worden. De Regeering moge
bedenken dat deze Regeeringspolitiek
in de allereerste plaats treft een pro
duct als bloembollen, dat een speci
fiek Nederlandsch karakter draagt en
waarvoor met moeite een markt is ge
schapen, die steeds meer verloren
dreigt te gaan.
Financieele steun heeft de Regeering aan
ons bedrijf slechts op enkele onderdeelen ge
geven; dit mag geen naam hebben vergeleken
met den steun, die aan andere bedrijfstakken
is verleend. Het is nu te hopen, dat de Regee
ring er blijk van geeft de benadeeling van onze
positie door deze maatregelen in te zien door
voor een volgend kwartaal het contingent voor
den uitvoer van bloembollen zóó vast te stel
len, dat onze uitvoer naar Duitschland niet
minder wordt dan vorig jaar. Van de zijde van
Duitschland, waar de afnemers om ons pro
duct zitten te springen, zal dit wel geen be
zwaar opleveren.
Bedrijf smaatregelen door het
bedrijf zelf genomen?
Naast de moeilijkheden bij den export vra
gen ook andere problemen onze aandacht. In
de eerste plaats mag daarbij gedacht worden
aan het streven der Regeering om de bedrijfs-
maatregelen door het georganiseerde bedrijf
zelf te doen overnemen.
De langdurige onderhandelingen hierover
tusschen de organisaties op bloembollengebied
onderling en met Regeeringsvertegenwoordi-
gers hebben nog niet tot een definitief resul
taat geleid. De onderhandelingen zijn echter
wel gevorderd, al is er niet op alle punten een
volledige overeenstemming. Wanneer het tot
overneming der bedrijf smaatregelen komt, dan
zullen wij dus de figuur hebben, dat het werk
van Sierteeltcentrale en Surplusfonds zal wor
den overgenomen door een instantie, waarvan
het bestuur is samengesteld uit door de daar
toe door den Minister aangewezen organisaties
benoemde leden.
De bedoeling van deze overneming van de
bedrijf smaatregelen is het toe te juichen be
ginsel, dat deze niet verambtelijkt mogen wor
den, en dat deskundigen uit het vak zelf de
leiding van en de verantwoordelijkheid voor
de uitvoering moeten overnemen. Zooals het
onlangs uitgebrachte „rapport betreffende
overneming der landbouw-erisismaatregelen
door de bedrijfsgenooten" zegt, is nu de in
druk, dat de Overheid op den voorgrond staat,
en het bedrijf op den achtergrond; deze ver
houding moet gewijzigd worden.
Het zal geheel en al van de uitwerking af
hangen. of verambtelijking en verstarring
niet, zij het door andere personen, toch blijft
voortbestaan. Maar wanneer wij het bovenge
noemde rapport bestudeeren, ontkomen wij
niet aan den indruk, dat bij een uitwerking
als daarin geschetst, het gevaar, dan men wil
de ondervangen, althans voor den tuinbouw,
blijft bestaan.
In het rapport wordt namelijk gezegd, dat
de drie Centrale Landbouw-organisaties na de
oprichting van organen voor de onderscheide
ne bedrijfstakken een coördineerende taak
zullen hebben. Nu acht ik dit voor den land
bouw in engeren zin een mogelijke noodzake
lijkheid door de ingewikkeldheid van den or-
ganisatorischen opbouw in verband met de
uitgestrektheid van het daar betreden terrein.
Maar voor den tuinbouw, en zeker voor den
luxen tuinbouw, acht ik een dergelijk coördi-
neerend lichaam in het geheel niet noodig.
Het bestaan ervan kan, als ik de strekking
hiervan goed begrijp, slechts opnieuw ver
ambtelijking en verstarring tengevolge heb
ben. Ieder orgaan behandelt de bedrijfsmaat-
regelen voor het betreffende bedrijf, en de Re
geering houdt er toezicht op, dat hierbij het
algemeen belang niet geschaad wordt. Ik zie
geen enkele reden om een orgaan te plaatsen
tusschen b.v. het bloembollen bedrijf en de
Regeering.
Maar ook wanneer een dergelijk orgaan om
redenen, die ik uit dit rapport niet kan op
maken, noodzakelijk zou zijn, dan moeten toch
voor den tuinbouw niet in de eerste plaats de
drie Centrale Landbouworganisaties worden
ingeschakeld. Dan moet een lichaam worden
gezocht, dat zich met tuinbouwvraagstukken
bezig houdt. Dat het niet moeilijk is een zoo
danige instantie in te schakelen, bewijst het
bestaan van den Ned. Tuinbouwraad, waarin
de onderscheidene takken van tuinbouw reeds
jarenlang op bepaalde gebieden samenwerken.
Er is nog een gevaar uit dit rapport te lezen.
Het komt mij voor, dat het den samenstellers
ervan niet steeds scherp voor oogen heeft ge
staan, dat de bestaande, direct uit het be
drijfsleven voorgekomen organisaties, op ve
lerlei gebied een taak vervullen, die niet dan
zonder groote schade aan een nieuw te vor
men lichaam zou kunnen worden opgedragen.
Wanneer men b.v. leest over het zoeken van
nieuwe afzetgebieden en bevordering van ra
tionalisatie, den bedenke men, dat juist in
den tuinbouw de bestaande organisaties op
economisch en technisch gebied steeds werk
zaam geweest zijn. Een scherpe afbakening
van de taken en behoud van het -bestaande
is een eerste voorwaarde voor een goede wer
king van het systeem, dat ook de Regeering
voor staat.
Het heele vraagstuk biedt nog vele moeilijk
heden, al is het principe, dat wat voor het be
drijf noodig geoordeeld wordt ook door het
bedrijf gedaan moet worden, zonder twijfel
juist. Laten we hopen, dat deze moeilijkheden
zullen worden opgelost op een wijze die den
vaderlandschen tuinbouw en in het bijzonder
ook ons vak, ten goede zal komen.
spraak van Figueras kan worden beschuldigd.
Zullen de Spaansche kunstschatten, die
die half Februari te Genève zijn aangekomen,
dan thans onmiddellijk weer naar Spanje
teruggezonden worden, zonder dat iemand, be
halve Avenol en een paar betrouwbare amb
tenaren, al die meesterwerken heeft mogen
aanschouwen? In kunstkringen, niet slechts
van Genève, doch van geheel Zwitserland
hoopt men vurig, dat Avenol thans een willig
oor zal vinden, wanneer hij bij Eugenio d'Ors.
Franco's directeur-generaal voor de Schoone
Kunsten erop zal aandringen, dat de Spaan
sche kunstschatten nog eenigen te Genève
zullen mogen worden tentoongesteld, voordat
zij weder naar Madrid zullen vertrekken.
Of generaal Franco dezen wensch zal in
willigen? Veel zal wellicht afhangen van zijn
beoordeeling van den internationalen toe
stand. Mocht generaal Franco gelooven, dat
een wereldoorlog aanstaande is, dan zou hij
vermoedelijk ook wel oordeelen, dat deze
kunstschatten in Zwitserland, ondanks alle
neutraliteitsbeloften der groote mogendheden
minder veilig zijn dan te Madrid, dat verder
van het strijdtooneel verwijderd zal liggen.
Het is daarom niet uitgesloten, dat generaal
Franco de tegenwoordige internationale
spanning in ieder geval zoo gevaarlijk acht.
dat hij de Spaansche kunstschatten onmid
dellijk weer in het eigen land terug zal wil
len hebben.
Onder deze omstandigheden is dit naar mijn
overtuiging de beste maatregel, die getroffen
kon worden.
Belemmering van invoer in de
Vereenigde Staten.
Het bloembollenvak is ook opgeschrikt door
berichten, dat langs den weg van een door
enkele leden van de Amerikaansche volksver
tegenwoordiging ingediend wetsontwerp op
nieuw getracht zou worden de Nederlandsche
narcissen slechts na een warmwaterbehande-
ling in de Vereenigde Staten binnen te laten.
Terwijl als nieuwigheid ook tulpen en hyacin
ten, zij het na een nog jaren verwijderden da
tum, in dit wetsontwerp worden genoemd.
Na de vreugde, die in onzen kring
geheerscht heeft over de opheffing
van 't Amerikaansche embargo, is dit -
ook al is het nog zeer moeilijk te be-
oordeelen, wat er uit deze voorstellen
zal voortkomen een teleurstellend,
bericht. De grond van de heerschen-
de vreugde was juist, dat het Hoofd
van het Amerikaansche Bureau voor
Plantenquarantaine deze 'beslissing
had genomen omdat hij, na een be
zoek met enkele andere Amerikaan
sche deskundigen aan onze culturen,
geconstateerd en in een verklaring-
vastgelegd had, dat onze cultures vol
komen gezond waren. Dat enkele
maanden na een dergelijke verklaring
getracht wordt via een nieuw wetsont
werp onze producten toch op phyto-
sanitaire gronden te weren, is teleur
stellend. Voor de Nederlandsche Re
geering moge dit aanleiding zijn om
stappen te nemen, die aanneming de
zer voorstellen voorkomen. Amerika
is het land, dat voor het Nederland
sche bloembollen-bedrijf nog veel per
spectief biedt, en juist in dezen tijd
van alom groeiende moeilijkheden
moge onze Regeering in dit geval alle
mogelijke activiteit ontwikkelen om
deze onjuiste uitsluiting te voor
komen.
Dat niets wordt nagelaten om den gezond-
De Volkenbond en de jongste politieke veranderingen in
Europa. Een tentoonstelling der Spaansche kunstschatten
te Genève? Nieuw verschenen Volkenbondswerken.
-.vV»«U onzer cultures in het algemeen
verbeteren bewijst ook de oprichting van de
*rïs"' waarvan doel is het in
dien van een keuringsdienst voor de iris-
De handelsverhoudïng met
Duitschland.
hïS? de ontwftheling van de handelsverhou-
J,7°n met Duitschland baart zorgen. De ge-
-»!;!!. yan de ^schermende maatregelen, die
ba£ gs de Nederlandsche Regeering ten
onze industrie heeft genomen boven
Tm gelen' die reeds getroffen waren, zijn
«Eg** onzen tuinbouwexport, en in het
der y°or onzen bloembollenuitvoer, zon-
nipimm r! ?.adeelig. De afsluiting van het
dra»V U'tsch-Nederlandsche handelsver-
ag vonSe week heeft dit al direct bevestigd;
(Van onzen Geneefschen correspondent.)
Genève 31 Maart 1939.
Toen Oostenrijk verleden'jaar door de aan
sluiting van dit land bij Duitschland had op
gehouden een zelfstandige staat te zijn, deed
de Duitsche regeering hiervan mededeeling
aan den Volkenbond, hieraan toevoegend dat
daardoor vanzelf ook aan het Oostenrijksche
lidmaatschap van den Volkenbond een einde
was gekomen.
Een dergelijke Duitsche mededeeling heeft
het Volkenbondssecretariaat tot dusverre nog
niet met betrekking tot Tsjecho-Slowakije
ontvangen. Dit zwijgen van de Duitsche re
geering kan natuurlijk niet beteekenen, dat
naar haar oordeel Tsjecho-Slowakije nog
steeds lid van den Volkenbond zou zijn. Het
Het Duitsche zwijgen moet waarschijnlijk
hierdoor verklaard worden, dat Duitschland
niet in staat is namens het geheele vroegere
Tsjecho-Slowakije te spreken, zooals verle
den jaar namens het voormalige Oostenrijk,
dat geheel en al bij Duitschland was ingelijfd.
Inzake Tsjechoslowakije staan de zaken an
ders. Een deel van dezen vroegeren staat is im
mers bij Hongarije gekomen, Een ander deel
noemt zich onder de benaming Slowakije nog
„onafhankelijk". De Volkenbond zal het dus
vermoedelijk zonder uitdrukkelijke mededee
ling van de Duitsche regeering over de be
ëindiging van het Tsjecho-Slowakische lid
maatschap van den Volkenbond moeten stel
len!
Wat zal in dit opzicht de houding van den
Volkenbond tegenover de jongste gebeurte
nissen met betrekking' tot Tsjecho-Slowakije
worden? Het is nog moeilijk hierover iets te
voorspellen. De gewezen president van Tsje
cho-Slowakije, Euard Benes, die vele ja
ren lang een vooraanstaande plaats in de bij
eenkomsten van den Volkenbond heeft inge
nomen en o.a. voorzitter der Volkenbondsver
gadering, van den Volkenbondsraad en van
de Internationale Arbeidsconferentie is ge
weest, heeft in een telegram aan den tegen-
woordigen voorzitter van den Volkenbonds
raad de hoop uitgesproken, dat de Volken
bond en zijn leden de „internationale mis
daad" van de ontbinding van Tsjecho-Slo
wakije niet zullen erkennen, Benes is op het
oogenblik, hoe groot zijn persoonlijk gezag
ook is, echter slechts een privé persoon, zoo
dat zijn telegram geen uitgangspunt voor of-
ficieele beraadslagingen kon worden. Het was
reeds een bijzondere onderscheiding, dat
Avenol het telegram van Benes terstond
heeft bekend gemaakt en hem ook een be
richt van ontvangst gezonden heeft, zelfs met
een betuiging van „diepe sympathie!"
In tusschen, ook al wordt het telegram van
Benes niet officieel in behandeling geno
men. het is zeker niet uitgesloten, dat het bij
menig Volkenbondslid den wil versterkt heeft,
om de veranderingen, die in Maart 1939 ten
opzichte van Tsjecho-Slowakije werden aan
gebracht, niet te erkennen, zooals de Ameri
kaansche regeering reeds besloten heeft. In
dat geval zou Tsjecho-Slowakije dus eenvou
dig op de lijst der Volkenbondsstaten gehand
haafd worden, zooals nog steeds zelfs ten
aanzien van Abessynië het geval is en zooals
het „zoogenaamde Mandsjoekwo" voor den
Volkenbond nog steeds niets anders is dan
„Mandsjoerije" een Chineesche provincie.
Over de vraag of het wenschelijk is. dat de
Volkenbond aldus aan juridische opvattingen
den voorrang boven de werkelijkheid geeft,
loopen de meeningen, zooals men weet, uiteen.
Een enkel woord ten slotte nog over twee
verschenen standaardwerken van den Volken
bond, die het resultaat van het technische
Volkenbondswerk zijn. Het Volkenbonds
secretariaat heeft een tweedeelig boek uitge
geven over de „Gezinsverpleging van Kinde
ren", waarin de Volkenbondscommissie voor
Sociale Zaken een historische uiteenzetting
van dit vraagstuk heeft gegeven, beschreven
heeft hoe dit vraagstuk in 26 landen uit alle
werelddeelen is opgelost en harerzijds een
aantal raadgevingen over de toepassing van
het denkbeeld eraan toegevoegd heeft. Het
tweede juist verschenen werk is afkomstig van
het Internationale Arbeidsbureau, betreft „den
Rechtstoestand der arbeidende Vrouwen" en
bevat evenals het werk over de gezinsver
pleging van alle kinderen een menigte van
wetenswaardigheden, die het boek tot een
onschatbare vraagbaak maken voor allen, die
in deze vraagstukken belang stellen. Het zijn
twee standaardwerken, die den roem van den
Volkenbond op sociaal-wetenschappelijk ge
bied hoog houden!
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK.
1919. het eerste 1000-tal in 1922, tweede
1000-tal in 1926, het vijfde 100-tal in 1932,
terwijl op dit oogenblik het eerste 10.000 tal
nagenoeg zal zijn bereikt.
Spr. memoreerde voorts het werk van de
voorzitters, die in den loop van de jaren de
vereeniging hebben geleid, waarna hij bouw
en uitbreiding van het crematorium schetste.
Spr. dankte den heer Dudok hartelijk voor
het vele schoons dat hij heeft weten te be
reiken. Hiermede verklaarde spr. de nieuwe
hal officieel geopend.
Het een korte rede bood de heer Reitsma,
voorzitter van de afd. Velsen een lezenaar aan,
die een plaats heeft gevonden in de nieuwe
aula.
Vervolgens begaven de genoodigden zich
naar het nieuwe columbarium, waar de asch
van wijlen mr. J. D. Verbroek van Nieuw-
Beierland in tegenwoordigheid van de familie
op plechtige wijze is bijgezet in de marme
ren tombe.
De voorzitter, dr. van Roojen hield, nadat de
urn op plechtige wijze in de tombe was ge
plaatst een korte rede.
Namens de arbeidersvereniging voor lijk-
verbrandig getuigde de heer Andries de
Rosa van de diepe vereering die de ver
eeniging koestert voor wijlen Mr. Verbroek,
wiens stuwkracht zooveel nobele luister heeft
gebracht. Hij legde bloemen op de tombe.
Nadat nog de heer Bettink namens de af-
deeling Alkmaar van de Vereeniging voor
Fac. Lijkverbranding van zijn vereering voor
mr. Verbroek had doen blijken, door het neer
leggen van een palmtak, sprak een broer van
mr. Verbroek woorden van dank.
Tenslotte maakte het gezelschap een rond-
jang over de terreinen en het vijverpark en
bezichtigde men den aanleg van den nieuwen
urnentuin, waarna een thee werd aangeboden
in de ontvangstzaal van de begraafplaats
Westerveld.
Nieuw Columbarium in gebruik
genomen.
Zal de Volkenbond ook met betrekking tot
Spanje een soortgelijke politiek volgen als hij
tot dusverre ten aanzien van „Mandsjoekwo
en Abessynië" gevolgd heeft en velen verlan
gen, dat ook ten opzichte van Tsjecho-Slowa
kije gevolgd zal worden?
Inzake Spanje liggen de zaken anders. Of
schoon de Volkenbond tot dusverre slechts de
door President Azana benoemde regeerin
gen als de wettige regeeringen van Spanje
heeft erkend, een dergelijke erkenning heeft
van zelf opgehouden, sinds president Azana
uit vrijen wil ontslag heeft genomen, geen op
volger gekregen heeft en ook de laatste man
nen, die zouden kunnen geacht worden een
voortzetting van de uitgeweken regeering-
Negrin-del Vayo te zijn, zich volkomen heb
ben teruggetrokken. Het schijnt dan ook wel
zeker, dat de tegenwoordige werkelijke re
geering in Spanje, die van generaal Franco,
ook door den Volkenbond als zoodanig be
schouwd zal worden, zelfs zonder dat een uit
drukkelijke erkenning als zoodanig noodig
zal zijn. Of het Spanje van generaal Franco
nog lid van den Volkenbond zal willen blijven
is een andere vraag. Maar men is in Volken
bondskringen daarover vrij hoopvol.
De jongste gebeurtenissen in Spanje, waar
door de burgeroorlog ten einde is gekomen
en nog slechts één regeering is overgebleven,
zullen den secretaris-generaal van den Vol
kenbond Avenol een opluchting gebracht
hebben. Deze heeft op het oogenblik toch on
der zijn persoonlijke hoede een zeer groote
hoeveelheid Spaansche kunstschatten. We
reldberoemde schilderijen uit het Prado-Mu-
seum te Madrid en andere Spaansche musea,
kostbare Vlaamsche wandtapijten, zeldzame
boekwerken, gouden serviezen en andere
kunstvoorwerpen waren, zorgvuldig verpakt,
twee jaren in Catalonië verborgen, toen de
oorlog Madrid tot een onveilige bewaarplaats
had gemaakt. Toen de troepen van generaal
Franco den strijd tot Catalonië uitbreidden,
werden de Spaansche kunstschatten naar een
plaatsje dicht bij de Fran sch - Spaansche grens
gebracht. Toen zij ook daar niet langer
veilig schenen, stemden de toenmalige minis
ter van Buitenlandsche Zaken der regeering
van Barcelona, del Vayo, en Avenol op ver
zoek van een Engelsch-Fransche commissie
voor de bescherming der Spaansche kunst
schatten erin toe, dat Avenol deze in het Vol
kenbondspaleis bewaren zou, totdat de burger
oorlog ten einde zou zijn. Hij zou ze dan te
ruggeven aan de algemeen erkende regeering
van Spanje.
Het spreekt vanzelf, dat generaal Franco
zich door deze afspraak van Figueras vol
strekt niet gebonden achtte. Voor hem was
del Vayo slechts een opstandige, die geens
zins het recht had over het lot der Spaansche
kunstschatten te beschikken. Generaal Franco
zond dan ook twee kunstdeskundigen, die aan
zijn zijde stonden, naar Genève, om de on
middellijke teruggave der kunstschatten te
eischen. Voor Avenol was del Vayo echter de
door den Volkenbond erkende minister van
Buitenlandsche Zaken geweest. Hij meende
zich dus aan de overeenkomst van Figueras
te moeten houden. Geen teruggave der kunst
schatten voordat de burgeroorlog ten einde
zou zijn! Aan deze moeilijkheid is thans even
eens een einde gekomen. Avenol behoeft ook
niet meer in twijfel te zijn, wie de algemeen
erkende Spaansche regeering is. De vertrou
wensman van generaal Franco zal de kunst
schatten thans kunnen in ontvangst nemen,
zonder dat Avenol van schending der af-
Het was Zaterdag een kwart eeuw
geleden, dat de eerste crematie in het
crematorium te Velsen heeft plaats
gehad. Het hoofdbestuur van de Ver
eeniging voor facultatieve lijkver
branding heeft deze gebeurtenis op
sobere, doch plechtige wijze herdacht
en tevens is Zaterdag de nieuwe aula
het derde columbarium ingewijd. In
dit nieuwe columbarium is op plechtige
wijze de asch van wijlen mr. J. D.
Verbroek van Nieuw-Beierlancl, een
der oprichters van de vereeniging, die
jarenlang penningmeester is geweest
en die op 28 April van het vorig jaar
is gecremeerd, bijgezet.
In de fraaie nieuwe aula, een schepping van
den architect Dudok, waren Zaterdagmiddag
behalve de leden van het hoofdbestuur en de
afgevaardigden van de afdeelingen vele ge
noodigden bijeengekomen, o.w. de heeren
prof. dr. Boerman, prof. dr. L. van Itallie en
J. J. Neurden-burg, eereleden, J. Roelofsen en
D. Neurdenburg, oud-hocfdbestuursleden en
mr. L. H. Roeters van Lennep, officier van
Justitie te Haarlem.
Na orgelspel door den organist P. Halsema.
sprak de voorzitter der vereeniging voor fu-
eultatieve lijkverbranding, dr. P. H. van
Roojen, een herdenkingsrede uit.
Rede dr. van Roojen.
De eigenaardige verhouding waaronder
onze vereeniging nog altijd moet werken, zoo
zeide spr., heeft het onmogelijk gemaakt
vele autoriteiten uit te noodigen c.m met ons
dezen dag te vieren. Toch hebben wij ge
meend een uitzondering te moeten maken
en wel door den Officier van Justitie te
Haarlem, mr. L. H. Roejers van Lennep, uit
te noodigen, met wien wij reeds geruimen tijd
op een uiterst prettige wijze samen werken.
Spr. deed enkele grepen uit de geschiedenis
van het crematorium. Vele en groote moei
lijkheden moesten indertijd worden overwon
nen, voordat men het doel, het mogelijk
maken van de crematie, kon bereiken. Sedert
is veel veranderd. Het eenige wat niet
veranderd, is de begrafeniswet.
Het is thans juist 25 jaar geleden, dat de
eerste crematie in dit crematorium plaats
vond. Deze betrof het stoffelijk overschot van
dr. Christiaan Johannes Vaillant te Schiedam
die op ruim 95-jarigen leeftijd aldaar was
overleden.
Van den zijde der justitie werd een klacht
ingesteld tegen dr. Philip Karei van Lissa
omdat hij het lijk van dr. Vaillant had laten
verasschen, waardoor de wettelijk geëischte
begraving onmogelijk werd gemaakt. In alle
rechterlijke instanties werd vastgesteld, dat
de wet was overtreden, maar dat niemand
voor deze overtreding kon worden gestraft
De regeering heeft niet gemeend te moeten
overgaan tot wetswijziging, maar heeft de
crematie toegelaten onder controle van den
officier van justitie te Haarlem, die bepaalde
regelen heeft gesteld, waaraan in elk geval
moet worden voldaan. Ook de volgende re
geeringen van welke richting ook, hebben niet
ingegrepen.
Zijn wij goed ingelicht, aldus spr„ dan is er
op dit moment een wetsontwerp gereed, dat
evenwel de Staten-Generaai nog niet heeft
bereikt. Wij hopen en verwachten, dat deze
wet in overeenstemming zal zijn met de be
kende vrijheidlievendheid van ons land, een
land. waar door de eeuwen heen verdrukten
zijn heengetrokken om rust en bescherming te
vinden.
Spr. releveerde het werk van dr. Van Lissa,
die krachtig bijgestaan in de eerste plaats
door Mr. Verbroek, de vereeniging door de
eerste moeilijkheden heeft heen geloodst.
Het aantal crematies in 1914 bedroeg
één enkele, in 1915 45, in 1960 60. Het eerste
Mannenkoor „Proza en Poëzie".
HAARLEM, Maandag.
Zaterdagmiddag vond in de bovenzaal van
het Concertgebouw de loting plaats van den
zangwedstrijd die het mannenkoor „Proza en
Poëzie" ter gelegenheid van zijn 50-jarig be
staan organiseert. De voorzitter van het ju-
bileerende koor, de heer A. Rauwerda, sprak
een kort welkomstwoord en deelde mede,
dat op 15 September het 50-jarig bestaan
officieel zal worden herdacht.
Het programma voor den zangwedstrijd
werd als volgt samengesteld:
Zaterdag 24 Juni: 1. Gem. Telf. A'dam. 4e
afd. Amsterdam; 2. Gem. Dubb. Kwartet
Zanglust, 2e afd. Haarlem; 3. Gem. Dubb.
Kwartet Tempra Avanifci, 2e afd. Benning;
broek; 4. Gem. Dubbel Kwartet, 2e afd.,
Haarlem; 5. Geref. M. koor, 2e afd. Haarlem;
6. Dubbel M. Kwartet Kunstmin, le afd. Am
sterdam. 7. Vereenigde Zangers, le afd. Maars-
sen; 8. Dubb. Kwartet Onder Ons, uitm.. Be
verwijk; 9. Chr. Gem. Koor Zanglust, uitm..
Pernis; 10. Gem. Dubb. Kwartet Onder Ons,
sup., Hilversum.
Zaterdag 1 Juli: 1. Klnderk. Apollo, sup.,
Amsterdam; 2. Geref. Dameskoor, 2e afd.
Haarlem; 3. Mannenk. „d'Oranjeboom" 2e afd.
Rotterdam; 4. Dubb. M. Kwartet Kunst en
Kracht, le afd. Den Haarg; 5. Dubb. M. Kw.
Bel Canto, le afd. Haarlem; 6. Gem. Geh. Ont.
Kw. Ons Genoegen, uitm., Utrecht; 7. Heemst,
Gem. Koor. le afd. Heemstede; 8. Vox Huma
na. le afd., Santpoort; 9. Chr. Gem. K. De
Hofstem sup. afd., Buiksloot; 10. Gem. Koor
Ons Genoegen, uiitm., Delft; 11. Dubb. Gem.
Koor Euphonia, sup., Haarlem; 12. Dames
koor Arcis Vocalis, uitm., Haarlem; 13. Da
meskoor Honselersdijk, uitm., Honselersdijk.
Zondagmiddag 2 Juli: 1. Gem. Koor De
Stem. 2e afd. Utrecht; 2. Zuider Vr. Koor,
2e afd., Rotterdam; 3. Speelt, ver. Het Zuiden,
4e afd., Zaandam; 4. Kinderkoor Aalsmeer, 4e
afd., Aalsmeer; 5. Meisjeskoor Aalsmeer, Aals
meer; 6. Kinderkoor Honselersdijk, Honselers
dijk; 7. Dameskoor Arcis, eere afd., Haarlem;
8. Dameskoor Animato, eere afd., Amers
foort; 9. Helder's Man. koor, le afd., Den
Helder; 10. Mannenkoor St. Caecilia, le afd.
Rotterdam; 11. Delfshaven Gem. Koor, Eere,
Delft; 12. Gem. koor Langweer, le afd. Lang
weer.
Zondagmiddag 9 Juli: 1. Vocaal Alkmaar,
3e afd. Alkmaar; 2. Dameskoor Zang Ver
edelt, 2e afd.. Dordrecht; 3.. Dubb. Gem. Kw.
Kunst en Vriendschap, le afd., Haarlem; 4.
Mannenkoor Onderl. Zangstudie, le afd. Rot
terdam; 5. Nw. Amstel Mannenkoor, le afd.
Amstelveen; 6. Haag's G.EB.M. Koor, le afd.
Den Haag; .7 Ver. Zangers M. Koor Rotterdam,
le afd., Rotterdam; 8. Utr. M. Zangv. Aurora,
uitm., Utrecht; 9. Ver. Zangers Nijmegen,
uitm., Nijmegen; 10. Dubb. M. Kwartet Euter
pe, uitm., Haarlem; 11. Dubbel M. Kwartet
Harmonie, uitm., Haarlem; 12. Dameskoor
Ons Koor, uitm., Dordrecht; 13. Vrouwenkoor
.Keereweer", uitm. Bussum.
Zondagavond 9 Juli: 1. Meisjeskoor Zang
lust, 3e afd. Zaandijk; 2. Gem. K. Zuider
Tuindorp, le afd. Rotterdam; 3. Mannenkoor
Excelsior, le afd. Amsterdam: 4. Dubb. M.
Kwart. Smetana, sup., Amsterdam: 5. Gem.
koor Ons Koor, uitm., Dordrecht; 6. Gera. Koor
Inter Nos, uitm., Zaandam; 7. Spaamdam's
Gem. Koor, uitm., Spaarndam; 8. Gem. koor
Zanglust, uitm., Zaandijk; 9. Mannenkoor St.
Caecilia, uitm., Oulemborg; 10. R.K. Gem. koor
St. Caecilia, eereafd., Wormerveer; 11. R.K.
Gem. Koor St. Caecilia, eereafd., Culemborg;
12. Wormerveer's M. Koor, sup. Wormerveer.
De verplichte werken voor den wed
strijd zij li voor:
Gemengde koren: Hoogste Eere af deeling:
Psalm 150, J. P. Sweelinck; Afd. Uitmuntend:
Abend, Zoltan Kodaly; le af deeling: Pad-re
Nostro, G. Verdi; 2e af deeling: Avondlied, Jos.
de Klerk; 3e afdeeling: U bianco, Arcadelt.
Gem. Dubbel Kwartetten: Superieure af
deeling: Tabourin, Cl. Debussy; Afd. Uitmun
tendheid: Yver, vous n'ertes qu'un villain,
Cl. Debussy; le afdeeling: Dieu! qu'il le fait
bon regarder, Cl. Debussy; 2e afdeeling: Wie-
genliedje, Fr. J. Roeske.
Mannenkoren: Hoogste Eere afdeeling: Boe
renfeest, Sem Dresden; Afd. Uitmuntendheid:
Schreie der Brandung, S. Iw. Tanejew; le af
deeling: Verzweiflung, Robert Schumann; 2e
afdeeling: Ergebung, Hugo Wolff.
Dubbel Mannenkwartetten: Afd. Uitmun
tendheid: Du muszt dir alles geben, Paul Hin-
demith; le afdeeling: Der Tod, Paul Hinde-
mith.
Dameskoren: Afd. Uitmuntendheid: Avond
lied, Bernard Zweers; le afdeeling: Hebe dei-
ne Augen auf, Mendelssohn; 2e afdeeling:
Zonnedag, Ol. Koop.
Denemarken B—Nederland B.
Tegen het Deensche dames-B-team zal een
elftal spelen, dat genaamd is de „Black Tulips"
en als volgt is samengesteld:
Doel: Andreas.
Achter: Van den Berg en Kerkhoven.
Midden: J. Goeting, de Marez Oyens en Offer-
haus.
i Vóór: Hackenitz, Kruize, Kok, S. Broese van
lOOt-al wase bereikt in 1916, h©t eerste 500-tal Groenou en Bruigom
