Krims chi erei land
had altijd groote
aantrekkingskracht
K. L. M. koopt DC 5
toestellen.
Ik ontdek Amerika
\JDC VUURSLAG
1 - -
In Batum, enkele uren van Tiflis, ten zui
den van de Kaukasus, stappen we op de Rus
sische Zwarte Zee-boot. Luxe van eenig belang
is op ons vervoermiddel niet tevinden. De
toeristen-banken van hard hout staan juist
opgesteld achter de reddingsbooten, zoodat we
overeind moeten gaan staan om het land
schap in oogenschouw te nemen. Inderdaad is
dat de moeite waard. Tegen het bergland lig
gen Poti, Sukhum, Sochi en nog een aantal
andere dorpen. Daarna bereiken we den nau-
wen doorgang tusschen de Zwarte Zee en de
Zee van Azov, waarna het Krimschiereiland
voor ons ligt. Yalta is ons haltestation en wel
dra staan we op Russischen bodem. De ge
schiedenis van dit gebiedsdeel is wel zeer be
wogen geweest. En waarom trok dit groene
schiereiland, zooals de Krim-Tartaren dit land
noemden, gedurende eeuwen achtereen volken
uit vèr-verwijderde gebieden? Vanwaar deze
groote belangstelling juist voor de Krim? In
hoofdzaak door de groote rijkdommen, welke
dit land heeft. Want naast waardevolle mine
ralen is de Krim een rijk graanland en ten
slotte werd het een geliefd toeristenoord.
Dichters naast schrijvers hebben in den loop
der eeuwen zich herhaaldelijk aangetrokken
gevoeld tot de schoonheden, welke in dat
grillig gevormde stukje land te vinden zijn.
Ook nu is dat nog het geval. De woeste kus
ten, de blauw gekleurde baaien, de oude ves
tingen, de plantengroei inspireerden dezen
het land te beschrijven, genen om op het doek
dat alles vast te leggen of te doen bezingen.
Men denke slechts aan uitingen van Racine,
Goethe, Mark Twain, Pushkin, Claude Farrere
en zoovele anderen. Maar ook beroemde bota
nisten hebben het Krimschiereiland bezocht
en er gearbeid. Daaronder behooren bijv. Bie-
berstein, Pallas, Steven en Hablitz. Maar de
Krim herbergde destijds ook den beroemden
bouwmeester Stackenschneider, den ontwer
per van de paleizen van den laatsten Tsaar,
Nicolaas II. Het beroemde Livadia is wel het
meest bekende. Zoowel om dit paleis als om
de andere, welke nog op het Krimschiereiland
te vinden zijn, treffen wij thans nog de prach
tige parken aan. Beroemde tuinarchtitecten
hebben daaraan destijds medewerking ver
leend. Onder hen mogen o.m. gerangschikt
worden mannen als Savani, Ross en Karl
Kramer.
Deze opsomming uiterst beperkt gehou
den moge slechts bijdragen om den lezer
te verduidelijken hoe zeer het Krimschier
eiland in vroegere tijden in de belangstelling
stond.
Maar ook thans is dit gebiedsgedeelte van
Sovjet-Rusland nog van beteekenis. Het
vormt tegenwoordig een afzonderlijke repu
bliek. Vooral economisch beschouwd is dit
land vangrootbelang. Zonder aanspraakte
mogen inaken op volledigheid zij er op ge
wezen, dat land- en tuinbouw, w.o. tabaks
cultuur, druivencul'tuur, de teelt van medici
nale kruiden enz. tot de huidige rijkdommen
behooren. De bodem levert natuur-asphalt,
ijzer, mangaan, borax, sulphaten enz. Aan de
kusten wordt de vischvangst uitgeoefend. Geo
logisch beschouwd bevinden we ons daar in
een hoogst interessant gebied. De nacht van
11 op 12 September 1927 deed de bevolking er
nog eens weer aan herinneren, dat de Krim
nog altijd vulkanische neigingen bezit. Een
hevige aardbeving deed de bewoners opschrik
ken.
Zoo trekken we per auto door dit merk
waardige land. Overblijfselen van oude cul
turen wisselen elkander in een bonte rij af.
Kan het ook wel anders? Scythen, Grieken,
Romeinen, Gothen, Hunnen, Tartaren en
Turken hebben er alle hun invloed uitge
oefend. Het nieuwe leven concentreert zich in
de eerste plaats in Yalta en Sebastopol. In
eerstgenoemde stad vinden wij onderdak. Het
hotel is het beste hetwelk wij op een reis van
31 dagen in Sovjet-Rusland buiten Lenin
grad en Moskou hebben gehad. Daar was
een glimp te bemerken van wat men den
vreemdeling moet aanbieden om van een land
een werkelijk toeristenland te maken. Yalta
en omgeving noemt men de Russische Rivièra.
Maar men stelle zich daarvan niet al te veel
voor. De boulevards, de hotel-paleizen en het
mondaine leven van de Fransche Rivièra vindt
men ginds op het- Krimschiereiland zeker niet.
Wel is Yalta's omgeving bekoorlijk. Op den
achtergrond verheft zich het bergland, waar
van de stad beschutting geniet. Het aantal
dagen, dat de zon schijnt is grooter dan aan
de Fransche zuidkust. Vandaar dan ook, dat
in de wintermaanden in Yalta's omgeving vele
zieken herstel zoeken.
Den toerist brengt men in de eerste plaats
naar Orianda en Livadia. En niet ten onrech
te. Het zijn twee paleizen, die destijds aan
Tsaar Nicolaas H behoorden en waar deze
dikwijls vertoefde. Orianda is omgeven door
een prachtigen tuin, aangelegd door den ar
chitect Ross. In 1882 werd dit bouwwerk door
brand verwoest, nadat het in 1853 onder lei
ding van Stackenschneider was gebouwd, in
opdracht van den Hertog Constantijn Niko-
layevich. Op een rotsgedeelte in de onmiddel
lijke omgeving van het park zijn een groot
zomerhuis en een kerk, in Byzantijnschen
stijl gebouwd. Orianda is met Livadia verbon
den door een breeden weg. Livadia zelf heeft
een oppervlakte van 350 H.A., waarvan een
gedeelte bézet is met wijngaarden. Het nieuwe
paleis werd in 1911 gebouwd onder leiding van
Krasnot in Italiaanschen Renaïssance-stijl.
Het bevat ongeveer een honderdtal kamers
en wordt tegenwoordig gebruikt als sanato
rium voor zieke boeren. In de naaste omge
ving is nog een kleiner paleis te bezichtigen
in Oosterschen stijl opgetrokken. In den tuin
van dit paleis is de beroemde Nymph-fontein
te bewonderen, welke destijds door Graaf
Potocki, den vroegeren eigenaar van Livadia,
naar deze omgeving is gebracht. Maar daar
mede is de rijkdom aan paleizen niet ten ein
de. Ook Massandra is een bezoek ten volle
waard. Dit paleis werd gebouwd voor Alexan
der III en opgetrokken in stijl Lodewijk XIII.
De mooiste omgeving vormen dè z.g. Nikitski-
tuinen, ongeveer 6 K.M. van Yalta gelegen.
Zij dateeren uit het jaar 1812 en zijn aange
legd door den beroemden botanist Steven. De
totale oppervlakte bedraagt circa 96 H.A.,
waarvan 45 H.A. druiventuinen, die de be
roemde tafelwijnen voortbrengen. Op 't over
schietende gedeelte groeien op den kouden
grond bijzondere plantensoorten uit Japan,
Britsch-Indië, Zuid-Ameri!fa en tal van an-
'dere gebieden. Een der meest beroemde direc
teuren van dezen plantentuin was destijds
prof. Kuznetsov.
Ten slotte verlaten we Yalta en gaan naar
Sebastopol. Deze stad is wereldberoemd, niet
alleen door den historischen slag daar in 1854
geleverd, maar ook als centrum van oude cul
tuur en als middelpunt van de revolutionaire
beweging langs de Zwarte zeekust. Maar naast
dat alles is Sebastopol een industrieel cen
trum. De stad werd in 1783 gesticht naast het
kleine Tartaren-dorp Akhptar. Potyëmkin
was de bouwer van de havencomplexen van
Sebastopol. Bij het begin van den Krim-oorlog
had de stad circa 50.000 inwoners. De Geal
lieerden verwoestten Sebastopol en het duurde
geruimen tijd voordat een nieuwe stad verrees.
Daarvan was feitelijk eerst sprake na 1876,
toen Sebastopol met treinverbindingen werd
verbonden met -het overige Rusland. In den
nieuweren tijd heeft de stad herhaaldelijk de
aandacht van de wereld op zich weten te ves
tigen. De revolutionaire actie van de matro
zen der Zwarte Zeevloot in 1905 is overbekend.
Sebastopol is als het ware amphitheaters-
gewijze gebouwd en omsluit een breede baai,
welke als een uiterst veilige ligplaats be
schouwd moet worden. De breede boulevards
en het zeer levendige verkeer verraden een
groote mate van activiteit. Op de Primorski-
boulevard, of Marine Parade, herinnert een
batterij kanonnen aan het jaar 1855, want
van die plaats werd toen de verdediging dei-
stad geleid. Daar waar men toen de schepen
liet zinken om den zee-ingang te versperren
staat een monument. Hoogst interessant is
het wereldberoemde diorama van het beleg
van Sebastopol, gelegen in een park, aan het
einde der Lenin-straat. Dit diorama is ge
schilderd door Raubaud en stelt voor den
aanval der geallieerde troepen op Sebastopol
op een Juni-morgen in 1855. Dit schilderstuk
is 176 meter lang en 24 meter hoog. Het is een
meesterwerk.
Door het steppengebied van de Krim ver-
laten we dit merkwaardige gedeelte van
Sovjet-Rusland, hetwelk voor velen een on
bekend oord is, maar een terrein met vele be
zienswaardigheden en een hoogst belangwek
kende geschiedenis.
DE HEER J. KAYA OVERLEDEN.
Te 's-Gravenhage is overleden de heer J.
Kaya, een bekend voorman van het Indo-
Europeesch verbond. Voor deze vereeniging is
de overledene zoowel in Nederlandsch-Indië
als in Nederland krachtig werkzaam geweest.
Russisch-Japansche visscherij-
overeenkoinst.
MOSKOU, 3 April. Er is een
Sovjet Russisch-Japanse he visscherij-
overeenkomst geteekend, die een jaar
geldig zal zijn.
Overeenkomstig dit verdrag zullen de Ja
panners deelnemen aan de inschrijving voor
vischconcessies op 4 April te Wladiwostok.
Bij de overeenkomst zijn aan de Japansche
visschers 27 concessies ontnomen en zijn de
kosten voor de overigen'met 10 pet. ver
hoogd, een extra-uitgave van 300.000 yen
voor de Japanners.
De Japansche visschers behouden 359 con
cessies waarvan 254 voor den tijd van vijf
jaar waren verleend. In Sovjet-Russische
kringen is men zeer tevreden over de overeen
komst. aangezien de Japanners hiermede heb
ben toegegeven, dat de Sovjets het recht
hebben concessiés in te trekken en omdat is
teruggekeerd tot het systeem van inschrij
vingen waartegen men zich van Japansche
zijde heeft verzet.
Marine bestell 31 torpedowater
vliegtuigen.
'S-GRAVENHAGE 3 April. De
Koninklijke Marine heeft dezer dagen
aan de N.V. Nederlandsche Vliegtuigen-
fabriek Fokker opdracht gegeven voor
de levering van 31 torpedowatervlieg
tuigen van het type Fokker T. 8 W.,
bestemd voor den dienst der Koninklijke
Marine.
Zooals bekend is hebben de Fokker
fabrieken in opdracht van de marine
reeds een serie van vijf toestellen van
dit type in aanbouw. Het eerste van
deze serie bevindt zich te Sclielling-
woude, waar de proefvluchten een
gunstig verloop hebben.
EINDEXAMEN.
Aan de Rijkstuinbouwschool voor de Bloem
bollenteelt te Lisse is het diploma der school o.a.
toegekend aan: C. Th. v. d. Bos te Heemstede,
met aanteekening voor Engelsch, Fransch,
Zweedsch, Steno en Mach.schr.
Van de klasse I naar klasse II gingen over:
Ch. A. Duijn te Santpoort en D. C. van Egmond,
F. Muller te Hillegom.
Van de klasse II naar klasse III o.a.: J. Hyl-
kema te Hillegom en V. Roozen van Daalen te
Bloemendaal.
De K.L.M. heeft besloten over te gaan tot
den aankoop van vier vliegtuigen van het type
D.C. 5, het nieuwste product van de Douglas-
fabrieken.
De vliegtuigen kunnen in het najaar in
Nederland aankomen en zullen in den aan
vang van 1940 ter beschikking zijn voor het
net in het binnenLand en in Europa.
De D.C. 5 is een hoogdekker, ingericht voor
het vervoer van 22 passagiers en voorzien van
een inklapbaar landingsgestel met neuswiel.
Het wordt als zeer economisch beschouwd.
De New-Yorker zooals
hij iseen rustig burger.
Al is de politiek nog zoo interessant wie
een ander volk wil leèren kennen moet het eer
ste aandacht schenken aan .de menschelijke en
de alledaagsche toestanden, die hij in het vreem
de land aantreft. Uit al de doodgewone détails
van het alledaagsche leven leert ge een volk
kennen. Uit zijn gewoonten, zijn liefhebberijen,
zijn dagelijksche zorgen en genoegens komen veel
dingen voort, die wij geneigd zijn als belang
wekkender te beschouwen. Ook zijn politieke
gezindheid, zijn politieke Hefde en zijn politieke
haat komen er uit voort. Wie New-York wil
leeren kennnen, een stad van bijna acht mil-
lioen inwoners, die zoo grooten invloed heeft op
het beeld van de Vereenïgde Staten, moet den
New-Yorker zooals hij is leeren kennen.
Voorop sta dat de New-Yorker een mensch
is. Een mensch als een Berijjnsche biei-brouwer,
een Breda'sche broodbakker, een Drentsche bur
gemeester en een Pai-ijsche commissaris van po
litie. De eene mensch is niet zooveel anders dan
de andere. Hij werkt, hij eet, hij slaapt. Hij is
vei-liet'd, hij is droevig, hij is vol zoi-gen voor
zijn gezin. Hij amuseert zich graag wanneer
daartoe de gelegenheid aanwezig is. Hij heeft
zijn hobby: postzegels, voetballen, figuurzagen,
lezen. En ieder tracht van zijn leven te maken
wat er van te maken is. En waar de eene mensch
niet zooveel anders is dan de andere vei-schilt de
sluiswachter te Hedel aan de Maas eigenlijk niet
zooveel van den President der Vereenigde Sta
ten te Washington. En is het hoogstgeleei'de sie
raad van de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam niet eens zooveel anders dan de New-
Yoiicsche melkboer, die iederen morgen zijn
flesch melk bij mij voor de deur zet.
Dit is geen groote wijsheid. Dit is zelfs nau
welijks wijsheid. Maar er zijn toch heel veel
menschen die dit niet weten. Wanneer ik tegen
den wijzen rector-magnificus „melkboer" zou
zeggen, zou deze wijze man kwaad worden. Hoe
onwijs!
En wanneer ik tegen den verstandigen melk
boer: „ha, die schilleboer" zou zeggen, zou hij
boos worden. Hoe onverstandig!
Zoo zijn er veel onwijze en onverstandige lie
den die, wanneer ze aan een Parijzenaar den
ken, een heer voor zich zien die alle meisjes na
loopt. Dat is niet juist. Negentig procent van
alle Parijzenaars zitten, rustig thuis bij moeder
de vrouw.
En zoo zijn er ook veel onwijze en onverstan
dige lieden, die, wanneer ze aan een New-Yorker
denken, een heer voor zich zien die met een
dikke portefeuille vol bankbiljetten en met een
revolver in zijn broekzak iederen avond eenige
weelderige nachtclubs bezoekt, waar hij zich
laaft aan whiskey en champagne, danst met
beeldschoone vrouwen en kijkt naar de beste
cabaretkunstenaars ter wereld.
Mag ik u even uit deze lieve droom helpen?
Een New-Yorker is een volslagen vreemdeling
in het New-Yorksche mondaine leven. Dat komt
omdat hij meestal geboren en getogen is in low
of Kansas of een van de andere zevenenveertig
staten, waarin New-York niet ligt als hij ten
minste niet komt uit Boedapest, Dublin of Minsk
Copyright P I 8. Bo* 6 Copenhoqen
êéétr is nog een deur en nog één t
l nog- één", riepen ze nu allemaal door elkaar, want waar zg ook keken, overal zagen
zij deuren met een wit krais.
om van Belgrado, Athene en iw
zwijgen. New-Yorkers zijn meestal V8
zelf, of wier oudei-s, uit andere slpa £ctlen
naar New-York zijn gekomen om K eP la"£
het goud, dat aan de punten van
boog is. van den reg
De New-Yorker heeft allerlei
eigenaardigheden: hij leeft
grootste havenstad van de wereld ~"CC1Q in de
hij de oogen voor altijd sluit heeft'? Wanilt#
geen zeeschip gezien. Hij woont in h "Nil
het grootste vermaakcentrum van ?ai «tl
reiddeel. Maar hij komt slechts te
keer en dan nog alleen 0p Zona
Broadway en wanneer hij daar is 8 t[
zich met het schieten op pijpestelen a'-
luisteren naar welbespraakte heer™ mel
volimniion r»-F DAmvv-i-,.T.-.
brengen. Geen stad ter wereld y
zalverijen of pommade aan den man' .^k-
brengen. Geen stad ter wereld waar zog
wassenen er vermaak in scheppen urPi v°'
te kijken, wanneer andere volwassene
in Hen «rund craven- V>o+ er* 6Cn
wassenen er vermaak in scheppen^re^661 Vo!*
Ma begrepen zij, deit vei'der zoeken vruchteloos zou zijn. Iemand was de oude hofdame te slim af geweest, zoodat het huis,
waarheen de prinses gebracht was, niet te vinden zou zijn.
Maar de koningin was een zeer verstandige vrouw, die heel wat
kon dan zich alleen maar in haar koets te laten rijden. Zij
pakte haar groote gouden schaar, knipte een groote lap zijde in
stukjes en daai'van naaide zrj een keurig zakje.
(Wordt vervolgd
in den grond graven: het afbreken en !en
van huizen heeft hier tenminste P, °pbou'';c-:
kijks als de heerlijkste Deanna Durbin f£
Wanneer u hoort toe de financieele la
dingen zijn waaronder de gemiddeld» v
Yorker zijn leven leeft, dan zult u uw dli?6*'
van den frivolen nacht-club-gentlema*
dikke portefeuille wel willen herzien
Het gemiddelde New-Yorksche gekin
uit papa, mama en twee kinderen. Het 1
delde gezinsinkomen bedraagt 147*3 dnn
jaar of iets meer dan 28 dollar per week n
middelde uitgaven bedragen 1589 ge"
iaar. Hst. gemirideldp t.pknrt ie !lar PW
dollar pf
jaar. Het gemiddelde tekort is dus 116
jaar. Daaruit uit dit tekort r
klaard: dat New-Yorkers geen spaarbankbl?'
hebben, dat zij overal «alles op afbetatogfoS
pen (behalve in het warenhuis Macv hotL
dat alleen a contant verkoopt), en dat er 6
stad ter wereld is met meer banken van
en leenbanken. En dat verklaart ook dat Üt g
ATo„r_vni-i.-zy,. vii» iGe
middelde New-Yorker zijn heele leven in
economische tredmolen loopt en nooit tot r
komt wat den wedloop met zijn financiën hf
treft. Wanneer u dit gemiddelde jaarlijksche
komen van den New-Yorker ad 1473 dollar m»
het gemak op 1473 gulden brengt, dan bent u
niet ver mis. Van die 1473 gulden dan bestel
de gemiddelde New-Yorker er 570 aan voed»!
114 aan kleeding (en hij ziet er altijd uitstA**
gekleed uit) 438 aan huishuur, 73 aan verze'-ê
ringen, 33 voor huishoudelijke aanschaffing
31 voor een auto waarvoor hij geen garage kan
bekostigen (geen stad waar 's nachts meer°auto'-
langs de trottoirs staan); 36 voor bussen en on'
der grondsche treinen; 31 voor zakgeld; 61 voor
medische hulp; 57 voor vermaak en uitspanning'
36 voor tabak; 7 voor opvoeding (de scholen zijn
hier gratis) 33 voor cadeautjes, weldadigheid en
belasting. De meeste New-Yorkers, of om pre
cies te zijn 97 Vs procent van hen, betalen geen
belasting. Men begint hier pas inkomsten-be
lasting te betalen bij een jaarljjksch inkomen
van 2400 dollar (voor vrijgezellen: 1000 dollar)
De meeste New-Yorkers zijn, wat hun politieke
ovei-tuiging betreft Democraat of Republikein.
Noch de socialisten noch de communisten konden
de 50.000 stemmen bij elkaar krijgen die noodis
zijn om de erkenning van „partij" te verkrijgen.
Ge begrijpt dat verreweg de meesten in een
nachtclub geweest zijn, waar ge per plaats on
geveer 20 dollar moet betalen. De gemiddelde
New-Yorker brengt zijn avonden verre van het
„vroolijke" deel van Broadway door. Hij gaai
voor middernacht naar bed, want hij moet om
8 uur 's ochtends aan het werk.
De New-Yorker leeft een heel rustig leven, Hij
komt meestal niet uit de wijk waar hij woont, Hl]
speelt graag kaart. Hij luistert naar de radio,
En hij gaat op z'n hoogst ééns in de week naar
zijn buurt-bioscoop waar hij van 15 tot 40 cent
voor zijn plaats betaalt. Daar ziet hij dezelfde
film, waarvoor de vreemdelingen en de dagjes-
menschen drie weken geleden op Broadway een
dollar betaald hebben. Op Zondag gaat hij naar
de kerk, want meer dan de helft van de bevol
king van New-York behoort tot een kerk. De
gemiddelde New-Yorker heeft 56 jaar te leven,
zijn vrouw vier jaar langer. In 1880 was dit cij
fer 29 jaar. Maar de zuigelingensterfte is gewel
dig afgenomen, zooals overal in de wereld. De
meeste dood-ver wekkende ziekten zijn hier:
hartverlamming, kanker en longontsteking. Op
de 100.000 stex-fgevallen zijn 15 zelfmoorden En
tot slot nog een merkwaardig cijfer: 264,003
volwassen New-Yorkers kunnen Engelsch lezen
noch schrijven!
Ik kan zoo nog wel een tijdje voortgaan en u
meer leerzame feiten en cijfers mededeelen, maar
ik laat l\et hierbij, omdat u nu wel zoo ongeveer
een denkbeeld zult hebben gekregen van den
gemiddelden New-Yorker.
En omdat u het nu wel met mij eens zult zijn
dat een mensch maar een mensch is.
Overal.
Mr. E, ELIAS.
Centraal Bureau voor Arbeidsrecht
De jaarvergadering.
HAARLEM, Maandag.
Zaterdag is hier ter stede de jaarvergadering
gehouden van het Centraal Bureau voor Arbeids
recht. Te 4 uur kwamen de afgevaardigden van
de in Noord-Holland gevestigde Bestuurders-
bonden, aangesloten bij het N. V. V,, bijeen by
Brinkmann op de Groote Markt. De voorzitter
van het Centraal Bureau, de heer A. Mars, gat
een kort overzicht van het vele werk dat door
het Bureau, in het bijzonder door den adviseur
Mr. H. O. Drilsma, in het afgeloopen jaar was
verricht. Het stemde het bestuur tot groote- vol
doening, dat er geen enkele klacht by "et ,a'
stuur inkwam, terwijl er niet minder dan 31'»
zaken bij het bureau aanhangig werden Ê6?1*3*
Door optreden van dit Bureau werd een bear g
van f7455 geïnd.
Hierop kwamen in behandeling de Jaarïrj
slagen van het Bureau welke door de veggaa -
ring met algemeene stemmen werden
keurd, waarna ook de begrooting voor uw
werd goedgekeurd. De voorzitter sprak
woord van dank tot den heer G. Flamelwg v
zijn accuraat beheer.
Uit de vei-gadering werden adviseur en
stuur dank gebracht voor al hetgeen zij ui
afgeloopen jaar hebben verricht.
De afgevaardigden vereenigden zich
aan een gemeenschappelijken maaltijd om
afloop de vergadering weder voort te zet't
In deze tweede zitting werd door den a
seur Mr. H. O. Drilsma een inleiding
over de Sociale Verzekeringswetten, in net j
zonder de Ziektewet en de Ongevallenwet, waai
bij hij de voornaamste artikelen behanae,
met eenige voorbeelden uit de practuK
toonde, welke moeilijkheden er nog vee»
om toch vast te doen stellen, dat de client
heeft op uitkeering. Deze inleiding wera
groote belangstelling gevolgd.