Het bezoek van
de Koningin
aan België.
KREYMBORG
Beleid van directeur en wethoude'
volkomen verdedigbaar.
Kunst in Haarlem en
daarbuiten.
oEKSDAji2
APRIL 1939
,are giraf geëischt legen
aronken automobilist.
„eteloosheid kostte een ander
Zo» roeB hct leven.
Aimplosche rechtbank is Dinsdagmid-
Voordc Alm»® vorderd tegen een jeugdi-
«"""St een fabrikant uit Almelo, die
a«toitw?'"=V ,verd een doodelijke aanrij-
va»«^huid 8tde hébben. Hij was in het na-
M o p een Zondagavond laat van een
jaar door kennissen in Enschede was
„ïigekomen. Hij had daar diverse
&eren' Sff gebruikt en tenslotte had hij
t-oriea b!,i»,o1J „n uitspanning wat gedron-
^Df„e«gDeWen-Borne is hij den 26-
kat OP ie", ia„r B Ai-endsen achterop gere-
jarigen Meln)dschept" en vermoedelijk op slag
den- 0eM e
bestuurder reed tegen een boom en werd
v-O^'lfvTjustitio sPrak ZÖ" deernis u"
De Offic® het slachtoffer, waarvoor A.
„.„demoeder™ vel.loofde, die hij juist
Iswinner *as> d had bezocht. Spr. eischte
dien bewusten a ma!mden gevangenisstraf
een^f'van'de rijbevoegdheid gedurende
en intreKK111»
een ja31*
Katholiek-Democratisch Verbond
opgericht.
tp Amsterdam gehouden vergadering
Ie 8jnpers is besloten tot de oprichting
Vhnlisk-democratische politieke partij
„Katholiek Democratisch Ver-
b'ÏÏÏÏeden werden gekozen: L. C. van
ÏÏtw J van Moorsel, penningmeester.
Rijn. vocra lt secretaresse.
m«J-H-J'
Prinselijk Paar naar Soestdijk
terug.
een verblijf van ongeveer 11 dagen ten
„tie Noordeinde in 's-Gravenhage zijn het
"lók Paar en het Prinsesje Dinsdagavond
{£3 V» Soestdijk teruggekeerd.
Radio-ontvangtoestellen moeten
worden aangegeven.
Vermoedelijk zou men merkwaardige cijfers
beleven indien alle bezitters van radio-ont-
ranrtoestellen die daarvan nog geen aangif
te hebben gedaan, plotseling tot aangifte
oTersdn»en. Toch is deze aangifte verplicht,
binnen" 14 dagen nog wel, kan men op de
postkantoren ..gratis" aangifte-formulieren
krijgen Op nalatigheid staat in dezen zelfs
hechtenis van ten hoogste 6 maanden.
Aangifte is een kleine moeite waardoor men
zich groote kosten en moeilijkheden kan be-
^Als'de controle-ambtenaar komt is het te
laat
Waarom ons land niet bij de Paus
kroning vertegenwoordigd was.
Op een vraag van het Tweede Kamerlid
Deckers, betreffende het niet vertegenwoor
digd doen zijn van Nederland bij de kroning
van Paus Pius XII heeft minister Colijn als
volgt geantwoord:
Als regel is aangenomen, Nederland niet te
doen vertegenwoordigen bij kroningsplech
tigheden aan hoven, waar het land geen di
plomatieke vertegenwoordiging heeft. Zoolang
Nederland geen gezant hij het Vaticaan
heeft gehad, is ook bij de kroning van geen
der pausen een afvaardiging uit Nederland
aanwezig geweest.
Er was in dit geval te minder aanleiding van
dezen regel af te wijken, nu in 1925 en in 1926
de Tweede Kamer aan de regeering de gelden
voor een gezantschap bij den H. Stoel heeft
onthouden en van een gewijzigd inzicht in
dezen zin, dat de Kamer vertegenwoordiging
bij het Vaticaan erkent als een zaak van na
tionaal belang, sindsdien niet is gebleken. In
verband met de omstandigheden, waaronder
het gezantschap destijds is moeten worden
opgeheven, zou alleen een in dezen zin gewij
zigd inzicht grondslag kunnen zijn voor her
stel der vertegenwoordiging. Door gemis van
redelijke waarborgen, dat ook een iricidenteele
vertegenwoordiging hier te lande in vorenbe-
doelden zin zou zijn opgevat, heeft de regee
ring vertegenwoordiging van Nederland bij
de kroning van Paus Pius XII niet in over
weging kunnen nemen.
NV. NATIONAAL BEZIT VAN AANDEELEN
K. N. S. M.
AMSTERDAM 4 April. In de heden ge
houden aandeelhoudersvergadering van de N.V.
Nationaal bezit van aandeelen K. N. S. M. wer
den de balans en winst- en verliesrekening
goedgekeurd.
De heer J van Hasselt werd als lid van den
raad van beheer hei-kozen.
Oneerlijk kippenfokker liangt
zware straf boven het hoofd.
Ze maanden geranjenisstraf wegens leveren
van overjarige, zieke kippen.
&e™ifi.ite!Ltiid kwamen bij de politie te
naar f, i nC en 'binnen van personen, die
adESr0!? aanlokkelijk opgestelde
ÏSU kippen bij z.g. fokkers te Ede
I*1 hadden besteld en die in
Den" nen' ou<ie en soms zieke kip-
bii Vin^f11, In verband met dit bedrog
koonma« 1£everan^es had zich de 25-jarige
voor do a vvan L- Ede Dinsdagmiddag
woorden ^hemsche rechtbank te verant-
lichfinff u .waren twee gevallen van op-
v Sglen,laste Seiegd.
tentïpc' iÏÏ verschillende bladen adver-
tot 7ovon waarin hij hennen van zes
de7P arm maanden te koop aanbood. Boven
üite fc nn!nce 5^01}d„een eerlijke behande-
Een inn €6n blijvende vriendschap."
wer te SrJa" Oostzaan en een landbou-
tentie in ?«"?aïdenberë gingen op de adver-
°ntvineen ïp^ £en -0en aantal kiPPen- Zij
ODeninLn beesten in kisten, waarvan de
pen nipt' S^ein waren- dat men de kop-
schiedde J?°n bekiJken- Bovendien ge-
hooDers Si ?mg onder rembours, zoodat de
aanvaarde?, ^wongen waren de zending te
ken deze mpp °PeninS der kisten ble
etten Se hn *-S overjarige kiPPen te
De offinS? bovendien ziek waren,
ken drip moVa? 3ustitïe eischte in beide za-
biaanden gevangenisstraf.
Duitschland blijft eieren koopen.
Extra-contingent van een millioen per dag.
Evenals voor Maart heeft de Duitsche
Reichs-Eierstelle ook voor April en Mei
dertig millioen eieren per maand boven
het gewone, slechts kleine contingent
van eieren besteld. Deze moeten in den
loop van de maand geleidelijk worden
geleverd.
Vermoedelijk zal ook voor Juni nog een be
stelling van dertig millioen eieren volgen.
De leveranciers moeten ze in koelhuisverpak
king verzenden. In Duitschland worden deze
eieren in de koelhuizen opgeslagen.
De Engelsche importeurs hebben het afsluiten
van contracten voor in koelhuizen te bewaren
eieren tot na Paschen stop gezet, in verband met
vermoedelijke verlaging van den prijs dei-
eieren.
Het gewone contingent voor den eieren-
uitvoer is voor April vastgesteld op dezelfde
hoeveelheid als voor Maart.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCIIE STOOM
BOOT MAATSCHAPPIJ N.V.
AMSTERDAM 4 April. In het Scheepvaart
huis werd vandaag een vergadering gehouden
van aandeelhouders der Kon. Nederlandsche
Stoomboot Maatschappij N.C. onder voorzitter
schap van dr. E. Heldring.
Doordat 500.000 gulden minder werd verdiend,
werd het dividend niet op 7 maar op 6 procent
gesteld. Een voorzichtige dividendpolitiek vond
de voorzitter in het belang van degenen, die
dividend en tantième ontvangen.
De balans en winst- en verliesrekening werd
vervolgens goedgekeurd. De aftredende com
missaris Gottfr. H. Crone werd als zoodanig her
kozen.
Het programma van het officieele be
zoek van Hare Majesteit de Koningin aan
Zijne Majesteit den Koning der Belgen
is thans definitief vastgesteld en luidt als
volgt:
DINSDAG 23 MEI.
16.30 u. Aankomst van Hare Majesteit de
Koningin te Brussel.
19.30 u. Ontvangst van het corps diplo
matique in het paleis te Brussel.
20.30 u. Galadiner in het paleis te Brussel.
WOENSDAG 24 Mei.
11.45 u. Bezoek aan het Stadhuis.
13.30 u. Noenmaal in het kasteel te Laeken
14.45 u'. Garden-party.
17.45 u. Ontvangst door Hare Majesteit de
Koningin van de Nederlandsche
autoriteiten en genoodigden in
België, in Hoogs tderzelver Ge
zantschap.
20.<u. Intiem diner in het paleis te
Brussel.
21.15 u. Galavoorstelling in den Munt
schouwburg.
DONDERDAG 25 MEI.
10.40 }i. Vertrek naar Luik.
16.u. Bezoek aan de Internationale
Watertentoonstelling.
20.u. Diner aangeboden door Hare Ma
jesteit de Koningin in Hoogstder-
zelver Gezantschap te Brussel.
VRIJDAG 26 MEI.
Des voormiddags vertrek van Hare Ma
jesteit de Koningin van Brussel.
K1LEEDING
éf
(Adv. Ingez. Med.)
I De kwestie over den kabel den Haag—Rotterdam.
Uitspraak van de commissie—Kan.
Chauffeur door benzinedampen
bedwelmd.
Postauto tegen huis opgereden; bestuurder
ernstig gewond.
Dinsdag' reed de postauto van de P.T.T.,
die kwam uit de richting Lemele, vermoede
lijk doordat de chauffeur door benzinedam
pen of op andere wijze bedwelmd werd, met
groote vaart tegen het oude tolhuis te Bath-
men op. De chauffeur, H. Eirp uit Zwolle, werd
ernstig verwond en met een zware hersen
schudding per ziekenauto naar het zieken
huis te Zwolle vervoerd.
De P.T.T.-auto werd zwaar beschadigd, ter
wijl ook aan het oude tolhuis nog al be
langrijke schade werd toegebracht.
WAGEN DOOR TREIN GEGREPEN.
Dinsdagmiddag is te Heino op den onbewaak-
ten overweg, nabij café Kappert een ongeluk ge
beurd, dat nog betrekkelijk goed is afgeloopen.
Omstreeks drie uur passeerden op den overweg
twee wagens, beladen met hout, bestuurd dooi
den sleepersknecht J. B. H. uit Raalte. Op dat
moment kwam er uit de richting Heino een losse
locomotief. De machinist trachtte nog te rem
men, maar kon niet verhinderen, dat de laatste
wagen werd gegrepen en totaal vernield.
Het ongeluk is te wijten aan onoplettendheid
van den knecht.
R. D. M. keert 12%% dividend uit,
Blijkens het verslag over 1938 van de Rot-
terdamsche Droogdok Mij. N.V. was het bedrijf,
voor wat de scheepsreparatïe betreft, het geheele
jaar door behoorlijk bezet.
Het aantal aanvragen voor nieuwe schepen
liep, vergeleken met 1937 terug, doch dank zij
de opdrachten van de Kon. Nederl. Marine wa
ren alle hellingen van de werf te Rotterdam
bezet. Voor de hellingen van de werf te Schie
dam was het niet mogelijk voldoende loonend
nieuw werk te boeken. De machinefabriek had
een belangrijk grooteren omzet dan voorheen.
Voorgesteld wordt uit de buitengewone reserve
een som van f 500.000 te bestemmen voor ouder
domspensioen.
Nadat het voordeelig saldo van f 3.954.789,38
is verminderd met f 2.209.789,38 voor afschrij
ving en met f 500.000 voor buitengewone reser
ve, blijft f 1.245.000 winst. Voorgesteld wordt
l'2.y2 procent dividend uit te keeren.
Verschenen is het rapport van de commissie,
ingesteld door den Haagschen gemeenteraad op
7 November 1938, welke een onderzoek heeft in
gesteld inzake de overschrijding van het voor de
kabelverbinding den Haag-Rotterdam toegestane
crediet.
De overschrijding van het toegestane crediet
f 3.600.000, bedroeg rond f 950.000. De raad heeft
in zijn vergadering van 24 October 1938 besloten
het ioegestane crediet met dit bedrag te verhoo-
gen, doch daarbij tevens besloten tot de instel
ling van een commissie als hierboven genoemd.
Aan de conclusies dezer commissie ten aan
zien van de verantwoordelijkheid der techni
sche directeuren is het volgende ontleend:
dat iop het juiste tijdstip door den directeur
van het G. E. B. een weloverwogen, voor het
heden technisch en economisch volkomen ver
antwoord en ook in de toekomstige electriciteits-
voorziening van Zuid-Holland en zelfs in nog
ruimer verband passend, voorstel tot uitbreiding
van de capaciteit van zijn bedrijf door koppeling
aan de Rotterdamsche centrale is gedaan;
dat, nadat dit voorstel eenmaal door den
raad was aangenomen, waarmede meer tijd was
gemoeid dan door den directeur voorzien had
kunnen worden, daaraan met zeer groote voort
varendheid en technische bekwaamheid uitvoe
ring is gegeven;
dat de voortdurende evolutie in de hoog
spanningstechniek den directeur erop gevat de
allerbeste en meest veilige installatie in toe
passing te brengen, aanleiding gaf, na overleg
met den wethouder voor openbare werken en
gemeentebedrijven, in bepaalde electrische on
derdeden af te wijken van de oorspronkelijke
daarvoor gedachte oplossingen, wat belangrijk
hoogere uitgaven voor de gebouwen met zich
bracht, doch waaromtrent de commissie van mee
ning is, dat den bedrijfsleider, aansprakelijk voor
den geregelden goeden gang van zijn bedrijf, een
groote mate van zeggenschap behoort te worden
gelaten;
d. dat de groote spoed bij de uitvoering be
tracht niet slechts gemotiveerd, maar zelfs gebo
den was door de eischen van bedrijfsveiligheid
en ongetwijfeld bijzondere waardeerïng zou heb
ben gevonden, indien de internationale spanning
in het einde van September 1938 tot een uitbar
sting zou hebben geleid, vermits de noodige elec
trische onderdeelen van buitenlandschen oor
sprong destijds alle aanwezig waren en het werk
zoover was gevorderd, dat ook bij sluiting dei-
grenzen de verdere voltooiing binnen korten tijd
verzekerd was, wat van onschatbare waarde had
kunnen zijn;
e. dat de geldelijke tegenslagen bij de uit
voering ondervonden, den directeur G. E. B. niet
of althans niet in die mate kunnen worden toe
gerekend om een ander oordeel te wettigen, dan
dat hij zich ook in deze zoo gewichtige aange
legenheid heeft betoond in alle opzichten des
kundig, vol toewijding en het in hem gestelde
vertrouwen waardig.
Vraagt men tenslotte of de dienst van gemeen
tewerken wellicht verschillende uitgaven niet
min of meer heeft opgevoerd door een uiterst so
lide wijze van bouwen, dan luidt het antwoord
bevestigend. Maar ook tegen de directie van
dezen dienst kan hieraan geen grief worden ont
leend.
In haar beschouwing omtrent de verantwoor
delijkheid van het college van B. en W. merkt
de commissie o.m. op, dat toen zich begon af te
teekenen, dat de aangevraagde som niet toerei
kend zou zijn, reeds voor een bedrag van bijna
millioen was gecontracteerd, zoodat van een
terugkomen op het kabelplan zelf geen kwestie
kon zijn. Het is duidelijk, aldus de commissie,
dat het beleid van B. en W. volkomen verdedig
baar mag heeten.
Varkensvleesch in blik voor
werkloozen.
De minister van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen medegedeeld, dat, in
verband met het uitgeput raken van den
voorraad rundvleesch in blik, enkele weken
geleden in een aantal gemeenten een proef
is genomen met de distributie van blikken
varkensvleesch, gemengd rund- en varkens
vleesch en gemengd runder- en varkensge
hakt.
De resultaten van deze proef hebben den
minister doen besluiten met de algemeene dis
tributie dezer artikelen een aanvang te ma
ken. Met ingang van 9 April zullen uitsluitend
genoemde vleeschproduoten beschikbaar wor
den gesteld.
De prijs, waartegen elk der producten aan
de betrokken consumenten moet worden ver
kocht, bedraagt in alle gevallen 36 cent per
blik.
Groote partijen garnalen werden
ontvreemd.
Anderhalf jaar geëischt tegen expediteur.
De rechtbank te Rotterdam heeft Dinsdag
middag de zaak behandeld tegen den 41-jarigen
expediteur A. R. uit Rotterdam. Deze heeft zich
in den loop van anderhalf jaar aan ernstige
diefstal schuldig gemaakt. Hij heeft namelijk
een partij garnalen van 350.000 kilo ontvreemd,
waardoor voor een waarde van f 30.000 door
hem is verduisterd.
Voor de rechtbank bekende R. de ten laste
gelegde feiten.
Het O. M. eischte een gevangenisstraf van een
jaar en zes maanden met aftrek van de preven
tieve hechtenis.
Na deze zaak stond nog de 42-jarige graan
handelaar J. C. K. terecht, wien opzetheling
subs, schuldheling van de garnalen was ten
laste gelegd. Tegen dezen verdachte eischte het
O. M. een jaar gevangenisstraf.
Groeiende belangstelling voor
gebruiks- en gelegenheidsgrafiek
De belangstelling voor prentkunst heeft zich
in de laatste jaren in ons land wel zeer in het
bijzonder naar de dusgenaamde kleinkunst
gekeerd. Nadat nog in 1900, op de Parijsche
wereldtentoonstelling de Nederlandsche in
zending van vrije ets- en gravurekunst een
schitterend figuur had geslagen, en etsers als
Marius Bauer, Pieter Dupont, Willem Witsen.
Storm van 's-Gravesande en de geheele met
hen gevierde phalanx echte schilder-etsers er
met de hoogste onderscheidingen vandaan
kwamen, schijnen de bordjes voorloopig ver
hangen. Vrije prentkunst, die ook buiten onze
grenzen de aandacht trok, ontstond er na de
genoemde artisten feitelijk niet, en op open
bare veilingen komt een jammerlijke terug
gang der belangstelling voor hun zoo mooie
werk tot uiting. Waar de bakker zit, kan de
brouwer niet zitten, zeiden onze voorouders
reeds en de beste zitplaatsen schijnen thans
voor de kleinkunst gereserveerd. Reeds om
streeks 1900 is ten onzent van een herleving
daarvan sprake. Er begint dan een productie
van waarlijk fraaie boekmerken (exlibristee-
kens) op te komen, die nog al het verrassende
eener herleefde beweging bezitten en welke
blaadjes nu na veertig jaar klassieke voorbeel
den der huidige massaproductie zijn gewor
den. Ik denk dat de verzamelaars van dezen
tijd op die prentjes van bij voorbeeld: Derkin
deren, Dijsselhof, Berlage, Roland Holst, Nieu-
wenkamp, Nieuwenhuis, Lion Cachet en hun
tijdgenooten bijster gesteld zullen wezen zoo
zij ze ergens op de schutbladen van boeken
geplakt, tegenkomen. Want men vindt die
slechts daar waar ze behooren en waarvoor ze
gemaakt zijn als eigendomsmerk „in" een
boek, en niet los, als ruilobject voor verzame
laars. Dat is pas een nieuwe functie der klein?
prentkunst geworden, een functie waarvar
misschien evenveel aardigs als boosaardigs t?
zeggen is, maar die er eenmaal is en dus ge
nomen moet worden voor wat ze presteert.
Men mag veilig zeggen, dat de bloei dezer
grafische klemkunsten in ons 'termate
bevorderd is en gesteund woru. f- n den Ne-
derlandschen Ex-libris Kring (m N.E.K.) die
een jaar of acht, negen geleden door een paar
enthousiaste prentjesverzamelaars en gra
fiekliefhebbers: Johan Schwencke en Eug.
Strens werd opgericht. Zij gaven reeds van
begin af aan een tijdschriftje „Boekcier" uit
en verzamelden om zich heen zoowel de kun
stenaars-graveurs en ontwerpers als degenen
die van hun diensten zouden willen gebruik
maken. Zoo is in die jaren de N.E.K. met zijn
tijdschriftje een lichaam geworden dat als
centrale beschouwd kan worden waar, en van
waar uit, de Hollandsche belangstelling voor
boekmerken niet alleen doch voor alle, door
kunstenaars vervaardigde mededeelingen, als
over geboorte, verloving, huwelijk, verhuizing
en derg. wordt geleid en voorgelicht.
Door die werkzaamheid werd reeds velen
Hollandschen grafikers de gelegenheid gebo
den hun werk te toonen en op hun speciaal
gebied naam te maken en opdrachten te krij
gen. Artisten in hun vak als Nico Bulder en
W. J. Roozendaal zijn door de N. E. K. naai
den voorgrond gebracht, en verschillende bui
tenlanders van werkelijk groote verdiensten
als Valentin le Campion, Buckland Wright
en zoovele anderen meer vonden door de acti
viteit der heeren Schwencke en Strens, in ons
land waardeering en opdrachten. Een van de
jongere Hollanders de Zeeuw Johan Melse
behoorde tot hen die voor de vrienden van den
N.E.K. een Paaschgroet sneed, welk blad hier
bij geproduceerd wordt.
Men ziet op hoe intelligente wijze deze kun
stenaar de houtgravure in praktijk brengt,
hoe fraai hij met zijn disteltakken het blad
vult en hoe fijnzinnig hij zijn Paaschgedach-
ten in duif en bloemmotief verwerkt. Het is
een stukje grafische kunst, waar het oog met
welgevallen op blijft rusten ook al ziet men
reeds in dit nog jonge werk een zekere tra
ditie.
Het zou onverstandig zijn de oogen te slui
ten voor vreemdigheden die in den cultus
voor kleinkunst binnensluipen en die alleen
maar klein zijn zonder met kunst iets te ma
ken te hebben. Er is gevaar in het verzamelen,
zoo daaraan geen maatstaf van beteekenis
wordt aangelegd en men het in het aantal
gaat zoeken. Een verzameling van vierduizend
ex-librissen (er zijn er zoo verscheidene en
nog grootere) lijkt mij een stom-vervelend be
zit. zoo ze slechts op jongens-manier van
ruil-maar-raak verkregen werd. En ik geloof
dat deze de gebruikelijke manier is. Ook wordt
de verzamelwoede wel, als bij de postzegels,
oorzaak van onschuldige dwaasheid. Zooals
sommige landen met leege schatkist telkens
nieuwe postzegels uitgeven, die regelrecht
naar den postzegelhandel verhuizen, zonder
ooit als frankeermiddel dienst te hebben ge
daan of te zullen doen, zoo worden er heel wat
boekeigendomsmerken gefokt waargeen
boeken voor voorhanden zijn, terwijl weer
een ander enthousiast voor ieder boek uit
f zijn bibliotheek weer een ander boekmerk
door een ander artist laat ontwerpen. Conse
quent doorgevoerd zou dat nog niet eens zoo
gek zijn daar een echte boekenvriend toch
i immers ook nauwlettend toeziet dat de band
j van zijn bijzonder exemplaar met den inhoud
in overeenstemming is. Enfin, de lezer ziet
wel dat we hier een terrein van onbegrensde
1 mogelijkheden betreden, waar we ons liever
niet verder op begeven.
J. H. DE BOIS
AANNEMERSFIRMA VROEG
VERVOLGD TE WORDEN.
Zij acht zich door den Staal
benadeeld.
GEWENSCHTE NOG NIET BEREIKT.
In het jaar 1924 ontstond er tusschen de Aan
nemersfirma Broersma uit Bergen (N.-H.) en
den hoofdingenieur van den Rijkswaterstaat, dr.
ir. Wentholt, een geschil over de uitvoering van
een onderdeel van het Maas-Waal-kanaal, met
het gevolg, dat de firma, die reeds een derde
gedeelte van het werk had uitgevoerd, van het
Karwei werd verwijderd en het resteerende deel
der werken voor een bedrag, dat f 115.000 hoo-
ger was dan waarvoor de firma Broersma het
had aangenomen, aan een andere firma werd
opgedragen.
De firma Broersma, die door een en ander ge
ruïneerd werd en die volgens het bestek tekort
was gedaan, wendde zich om recht tot den toen-
maligen minister van Waterstaat en tot de Twee
de Kamer, echter zonder resultaat. De heer J.
Broersma verzocht de Koningin dan ook te be
vorderen, dat zijn firma zou worden aangespro
ken in deze kosten.
Dit geschiedde en de firma Broersma werd
door den Staat der Nederlanden aangesproken
voor een bedrag van f 115.000. De heer J.
Broersma was zeer tevreden, want thans zou hij
de-gelegenheid krijgen voor de rechtbank te be
wijzen, dat zijn firma door Waterstaat was be
nadeeld. Toen de zaak echter door de Alkmaar-
sche rechtbank zou worden behandeld, was de
landsadvocaat, mr. Telders, niet verschenen, zoo
dat de Alkmaarsche rechtbank niets anders
overbleef, dan aan den Staat de vordering te
ontzeggen.
De heer Broersma bleef echter strijden voor
zijn firma en publiceerde tenslotte in September
1937 een open brief onder den titel „Ik zal hand
haven", waarin ernstige beschuldigingen werden
geuit aan het adres van dr. ir. Wentholt. Toen
dat niet hielp, zond B. in Januari 1938 een open
brief aan den ministerraad, waarin aan het adres
van dr. ir. Wentholt nog sterkere beschuldigin
gen werden geuit. Het gevolg was, dat de heer
B. tenslotte door den Officier van Justitie te
Alkmaar gedagvaard werd.
Verdachte deed mededeeling van de uitvoe
rige correspondentie door hem met de regeerïng
gevoerd en van de correspondentie met de mi
nisters en wees er op, dat minister Colijn de
eerste was geweest, die een fatsoenlijken brief
als antwoord stuurde. Onder een fatsoenlijken
brief verstond verdachte een brief met argumen
ten. Jarenlang heeft verdachte geduld uitge
oefend en getracht door verzoekschriften recht
te krijgen, maar steeds zonder resultaat.
Hij was daarom genoodzaakt om te handelen
op een wijze, die wel de aandacht zou trekken.
Daarom schreef hij de brochure en een open
brief. Zij waren uitsluitend bedoeld om recht te
verkrijgen en niet om te beleedigen.
Getuige dr. ir. Wentholt erkende van den Of
ficier van Justitie een kennisgeving te hebben
ontvangen, waarin deze hem mededeelde, van
plan te zijn tegen verdachte Broersma een straf
vervolging in te dienen, tenzij getuige daartegen
bezwaar zou hebben. Zulk een bezwaar ,,i ge
tuige niet en hij achtte zich door de g< i rif ten.
als ambtenaar beleedigd. Het ergst vond ge
tuige dat van alles, wat in de geschriften stond,
practisch geen woord waar is en de beleediging
werd volgens hem nog erger, als deze gebaseerd
wordt op onjuiste mededeelingen.
President: „U voelde zich beleedigd, maar
waarom heeft u dan geen klacht ingediend bij
den Officier?"
Getuige: „Als ambtenaar oordeelde ik, dat dit
op den weg van den minister lag, omdat, deze
den plicht heeft zijn ambtenaren te bescher
men".
Spr. handelde bovendien overeenkomstig het
advies van den landsadvocaat.
President: „Heeft de minister u ter verant
woording geroepen?"
Getuige: „De minister heeft met mij de ge
schriften besproken en toen heb ik gezegd: hier
moet wat aan gedaan worden. De vraag was ech
ter, of dit moest geschieden op een klacht van
mij of van den minister.
De verdediger vroeg, of getuige de spoorwegen
had opgebeld om tegen den verdachte als aan
nemer te waarschuwen.
Getuige Wentholt kon zich dat niet meer her
inneren. Spr. bevestigde na een opmerking van
den verdediger, dat hij bij uitzondering de nota
der schadevergoeding had behandeld. Ten on
rechte, aldus getuige, veronderstelt de heer
Broersma, dat ik achter de kwestie zit. De heele
zaak is mij echter onttrokken.
De president wijst den verdachte er vervol
gens op, dat het hem bekend was, dat mr. Tel
ders, de landsadvocaat, aan een ernstige oorziek
te lijdt, en dat hij daarom indertijd niet ter zit
ting was verschenen. Den verdachte was dit
niet bekend.
Mr. Fruin wees getuige Wentholt er op, dat uit
een schrijven van den landsadvocaat aan den
minister vaststaat, dat getuige Wentholt de zaak
met den landsadvocaat heeft besproken en dat
mr. Telders zijn standpunt bepaalde aan de hand
van mededeelingen van ir. Wentholt.
Requisitoir.
De Officier van Justitie was van oordeel, dat
hier geen sprake is van smaadschrift maar van
beleediging, hoewel hij kon begrijpen, dat ver
dachte in een onprettige stemming verkeerde,
om dat hij onrechtvaardig is behandeld. Hij
vorderde een lage boete van dertig gulden we
gens beleediging.
De verdediger vroeg namens zijn cliënt open
lating van de mogelijkheid tot veroordeeling we
gens smaadschrift, omdat het van groot belang
was, dat hij, die vijftien jaren langs legalen weg
om recht had gestreden, eindelijk in de gele
genheid werd gesteld het bewijs te leveren, hot
zeer hij door Waterstaat, door chicanes en onwil
gedupeerd was.
De rechtbank bepaalde de uitspraak ,op lt
April,
