Engelsche garantie
De geschiedenis der Albaneesche
onafhankelijkheid.
voor Griekenland
en Turkije?
Verwachting van
de Engelsche pers
Eert Nederlandsch officier offerde er zijn
leven voor.
Ifaliaansche penetratie
gedurende de laatste
decennia.
ALBANIë heeft een interessante ge
schiedenis achter den rug. Het is voor
al een geschiedenis van strijd geweest,
want de Albaneezen zijn een volk met
een sterk nationalistisch gevoel, dat
zich kant tegen iedere vreemde overheersching.
Dit blijkt duidelijk als men eenigermate met de
geschiedenis van het land vertrouwd is. Alba
nië is verscheidene malen veroverd en onder-
hoorig gemaakt, doch telkens kwam de bevol
king in opstand en verzette zich tegen de
vreemde macht. Zoo is het land gedurende
meer dan vier eeuwen in Turksch bezit ge
weest, doch de Turksche gebieders hadden niet
veel macht in dit woeste bergland en zij waren
dan ook zoo verstandig in de maatschappelijke
verhoudingen niet veel verandering te brengen.
Tijdens het Turksche régime namen veel Alba
neezen dienst in het Turksche leger en brach
ten het tot aanzien. Zoo werd o.a. Mohamet Ali
in het begin der 19e eeuw Pascha van Egypte.
Tenslotte moest de Turksche regeering het
bezetten van regeeringsposten door Albaneezen
toestaan.
Op de conferentie te Londen in 1912, na den
eersten Balkanoorlog, werd bepaald, dat Alba
nië een zelfstandige staat zou vormen, waar
van in 1913 de grenzen werden vastgesteld.
Een circusartist op den troon.
Voor een vermakelijk intermezzo zorgde een
zekere Otto Witte, die gedurende vijf dagen,
n.l. van 15 tot 20 Februari 1913, koning van
Albanië is geweest. Deze toentertijd 41-jarige
Duitscher was de zoon van circusartisten en
stond reeds als kind op de planken. Hij leerde
al vroeg leeuwentemmen en goochelen en trad,
nauwelijks negen jaar oud, als leeuwentemmer
in het openbaar op. Otto witte reisde de ge-
heele wereld door en kwam eindelijk in 1911 in
den Balkan, waar hij gedurende twee jaar ver
bleef. Toen hij vernam, dat er in Albanië een
koning zou worden gekozen en dat hiervoor
de Turksche prins Halim Eddin in aanmerking
kwam, voelde Witte de lust in zich opkomen
zichzelf op den Albanisehen troon te plaatsen.
Hij schafte zich een prachtige uniform aan en
zond vervalschte telegrammen naar Durazzo,
de hoofdstad van Albanië, waar hij luisterrijk
werd ontvangen. Den 15en Februari 1913 werd
hij aldaar als Said Halim tot koning van Alba
nië uitgeroepen. Slechts vijf dagen lang heeft
hij deze waardigheid bekleed; toen werd de
grond in Albanië hem te warm en Witte ver
dween. Toen de oorlog geëindigd was keerde
hij naar zijn vaderland terug. In 1933 werd hij
te Berlijn wegens oplichting gearresteerd.
Kort daarop bracht hij o.m. een bezoek aan
Den Haag, waar hij in een cabaret optrad.
Als vorst van Albanië werd door de staten
benoemd Prins Wilhelm von Wied. Het was zijn
echtgenoote, die hem ertoe bewogen had den
aangeboden troon te accepteeren. De tactvolle
overreding van haar tante, de Roemeensche
Koningin Carmen Sylva, was haar hierbij te
hulp gekomen, benevens de duidelijk uitge
sproken belofte tot bijstand van de zijde van
den Duitschen keizer. Op den 7en Maart 1914
kwam de Prins in Durazzo aan en werd door
het volk ontvangen met kreten van „roste
mbreti" („lang leve de Koning"). Nog geen
maand later konden de koning en diens gevolg
alleen van hun nachtrust genieten met behulp
van vreemde oorlogsbodems, waarvan de zoek
lichten terugkaatsten op de bergruggen, waar
op de opstandige rebellen-troepen loerden.
De Nederlandsche, Zweedsche en Oostenrijk-
sche officieren, die aan het hoofd der ko
ninklijke troepen stonden, hadden een lastige
taak. Slechts één van hen, de Oostenrijker van
Italiaanschen adeldom, kopitein Chiilardi,
slaagde er in zijn mannetjes bij elkaar te hou
den en de vlucht van den ongelukkigen Prins
in September 1914 te dekken.
Kolonel Thomson.
De Nederlandsche kolonel Thomson verloor
in dezen strijd op 15 Juni 1914 het leven. In
het stadsplantsoen te Durazzo houdt een zuil
zijn nagedachtenis levendig. Hierop zijn de
woorden gegrift: „Aan kolonel L. W. J. K.
Thomson en onze andere helden, die hun bloed
gaven voor de onafhankelijkheid van Albanië.
De stad Durazzo richtte dit monument op als
herinnering en uit grooten eerbied. Durazzo
28-XI-1923". Te zijner eere werd 10 September
1918 te 's-Gravenhage op het naar hem ge
noemde plein een standbeeld opgericht.
Na het vertrek van den Prins von Wied werd
het land bezet door een Italiaansch legercorps,
dat de zelfstandigheid van Albanië onder Ixa-
liaansch protectoraat proclameerde. Tegen de
ze Italiaansche politiek verzette zich President
Wilson, die hoogstens van een Italiaansch
mandaat over Albanië wilde weten. In 1920
moest Italië van alle gezag over de Albaneezen
afzien. Hoewel de toestand in Albanië geduren
de de eerste jaren na den oorlog vrij rustig
bleef, braken al spoedig woelingen uit, welke
in 1924 leidden tot omverwerping van de re
geering en het uitroepen van de republiek. Zo-
goe, geboren 8 October 1895, werd tot president
verkozen. Deze keuze beteekende een beslissen
de stap voor Albanië's onafhankelijkheid.
De familie Zogoe is inderdaad sedert het
einde van de 15e eeuw de regeerende familie
in Albanië geweest van het tijdstip af, dat hun
stichter Zogoe het katholicisme vaarwel zei en
het mohammedaansche geloof aanvaardde,
waarbij hij door het Turksche bestuur als gou
verneur van den vazalstaat werd erkend.
Achmed Zogoe op den voorgrond. 1
Tijdens den wereldoorlog, toen de Oosten-
rijksch-Hongaarsche troepen in het neutrale
Albanië ter vervolging van de daarheen ge
trokken Servische troepen binnenvielen, dien
de de jonge Achmcd Zogoe als majoor in het
leger. Menschen, die toen in nauw contact met
den majoor stonden, verzekerden, dat hij in
die dagen reeds groote plannen had. Het was
in ieder geval niemand anders dan de jonge
Achmed Zogoe, aan het hoofd van 3000 getrou
wen die hem blindelings gehoorzaamden en
enthousiaste, nationalistische „malisorianen"
waren die het land van de invallende solda
ten bevrijdde en in 1921 een nationale regefi
ring vormde, waarin hijzelf het ministerie van
buitenlandsche zaken op zich nam. Het volgen
de jaar werd de 26-jarige majoor Albanië's
eerste minister en de facto regeerder van* het
land. Iedere poging tot opstand werd onder
drukt met meedoogenlooze vastberadenheid en
de leiders opgehangen volgens de ongeschreven
'wetten. Er was echter één persoon, dien hij
aarzelde te doen ophangen, omdat deze Katho
liek Bisschop was, n.l. Pan Noli, die met behulp
van Italië een samenzwering op touw zette,
waardoor Achmed Zogoe in 1924 ten val werd
gebracht. De 26 jaar oude Zogoe moest in bal
lingschap en verdiende zijn levensonderhoud
met het geven van lessen in de Duitsche en
Fransche taal. Maar reeds hetzelfde jaar or
ganiseerde hij een staatsgreep, waarop de Al-
gemeene Vergadering hem in 1925 tot Presi
dent verkoos en hem drie jaar later, 1 Septem
ber 1928, tot erfelijk monarch van Albanië pro
clameerde.
Men zal zich herinneren, hoe in 1932 te Wee-
nen een aanslag werd gepleegd op het gevolg
van Koning Zogoe, welke aanslag eigenlijk op
den Koning was gemunt. Bij het proces ver
klaarde een der verdachten, dat het slechts in
zijn bedoeling had gelegen door die misdaad
de aandacht der wereld op de toestanden in
Albanië te vestigen. Vermoedelijk was dit ook
een vingerwijzing voor de gestes van Italië.
Italië heeft nJ. de laatste jaren geen poging
nagelaten om Albanië opnieuw aan zich te
binden, hetgeen te meer begrijpelijk is, als men
bedenkt, dat wanneer Italië in Albanië de
macht in handen heeft, het heer en meester is
van de Adriatische Zee. hetgeen zijn positie
vooral tegenover Joego-Slavië zou versterken.
Op welke wijze Italië zijn invloed in Albanië
trachtte uit te breiden, moge o.a. blijken uit
het volgende. Albanië leed n.l. gelijk de meeste
jonge staten aan geldgebrek. Hierin werd door
Mussolini tegemoet gekomen, die den Albanee
zen 24 millioen gulden leende, evenwel op „ze
kere voorwaarden". Deze voorwaarden behels
den, dat Italië het recht zou krijgen het Alba
neesche leger te hervormen, waarvan dan ook
een druk gebruik werd gemaakt. In Albanië
(en ook daarbuiten) beschouwde men deze
hervormingen van Italië evenwel als een be
dreiging aan het adres van Joego-Slavië. Geen
wonder dan ook dat de natioalistische Alba
neezen alle mogelijke moeite deden de Italia
nen uit het land te verdrijven. Zij voelden er
allerminst voor om als stootblok in een even-
tueelen oorlog met Joego-Slavië te dienen.
Toch kan niet worden ontkend dat door den
Italiaanschen invloed veel goeds in Albanië tot
stand is gekomen.
In het eerst zoo woeste land zijn thans reeds
verschillende goede wegen en ook vele spoor
wegen aangelegd, waartoe Italië 50 instruc
teurs en ingenieurs afstond, echter mede om
het Albaneesche leger van 12000 man op te lei
den. Zelfs bezit het land te Durazzo een vlieg
veld met een luchtlijn, welke alle steden on
derling verbindt. Deze laatste behoort echter
aan den Italiaanschen Adria-Aero-Lloyd.
Deze schijnbaar opofferende belangstelling
van Italië werd echter ondanks het verdrag
van Tirana (1926) en het defensief verbond
(1927) slechts met leede oogen door de Alba
neesche nationalisten gezien; vooral in Zuid-
Albanië was een sterk anti-Italiaansche ge
zindheid merkbaar. Nog in 1932 brak tegen den
Italiaanschen invloed een opstand uit, welke
evenwel spoedig kon worden onderdrukt.
J. H. M.
LANDBOUWER VERMOORD
GEVONDEN.
Zijn vrouw ernstig mishandeld.
ROOF VERMOEDELIJK HET DOEL VAN DE
MISDAAD.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
is de ruim 71-jarige landbouwer D. J.
Leetink in zijn woning te Look, gemeen
te Holten vermoord. Zijn ongeveer 61-
jarige vrouw is ernstig mishandeld.
Dinsdagochtend ging een buurman van
het echtpaar Leetink de woning binnen
omdat, naar zijn meening, de luiken te
lang gesloten bleven. Hij trof hier een
groote wanorde en tot zijn ontzetting
vond hij den man vermoord op bed lig
gen. In de keuken hoorde hij kreunen.
Hier ontdekte de buurman vrouw Lee
tink in zeer ernstigen toestand.
Onmiddellijk waarschuwde hij een der omwo
nenden, die op zijn beurt een dokter waarschuw
de en ook de politie van de misdaad op de
hoogte stelde. Zij waren spoedig ter plaatse.
Dokter Gerritse uit Holten constateerde bij den
landbouwer den dood. De vrouw werd in be-
wusteloozen toestand aangetroffen. Zij is met
een scherp voorwerp ernstig mishandeld.
De drijfveer tot deze misdaad is vermoedelijk
roof, aangezien het bekend was, dat de familie
Leetink veel geld had.
Het onderzoek is in handen van rijks- en ge
meentepolitie.
PURMERENDER MARKTBERICHT.
Purmerend, 11 April 1939.
Gemeentel. Kaasbeurs. Verhandeld 20 par
tijen, wegende 59.000 K.G. Handel kalm.
Hoogste prijs f 17.50.
Aanvoer 4 partijen Kleine Boerenkaas. Laag
ste prijs f 68. 1 partij Volvette kaas, laagste
prijs f 20. 1359 Boter f 1 30—f 1.34.
Runderen, totaal 635 stuks. 220 Vette koeien
72 per kilo, vlug. 195 Gelde koeien 110
180 per stuk matig. 190 Melkkoeien 180—280
per stuk, stug. 10 Stieren 4856 per kilo, matig.
20 Paarden 70—180 per stuk, stug. 34 Vette
kalveren 60—90 per kilo matig. 1439 Nuchtere
kaiveren voor de slacht 410 per stuk. matig.
Nuchtere kalveren voor de fok 1218 per
stuk. matig. 281 Vette varkens voor de slecht
46—49 per kilo. vlug. 71 Magere varkens 23—28
per stuk, matig. 360 Biggen 1218 per stuk,
matig. 794 Schapen 16—30 per stuk. stug. 54
Bokken 311 per stuk, matig.
Kipeieren 33.50 per 100 st. Eendeieren 2.65
per 100 st. 8300 Piepkuikens 0.750.82V2 per
kilo. 1800 Oude Kippen en Hanen 4045 per
kilo. Konijnen 301.60 per stuk. 200 Eenden
20—50 per stuk. Duiven 40 per paar. 8 kisten
jonge hanen (wit) 0.50 per kg., (rood) 0.60
per kg. 1300 Kievitseieren 68 per 100 stuks.
Coöp. Centrale Eierveiling Purmerend GA.
Af deeling Eieren.
Aanvoer 125.000 Eendeieren.
80.000 Kippeneieren 65-66 K.G. f 3.60 a f 3.70,
63-64 K.G. f 3.60 a f 3.65, 60-62 K.K. f 3.45 a
f 3.60, 58-59 K.G. f 3.45 a f 3.50, 56-57 K.G.
f 3.40 a f 3.45, 53-55 K.G. f 3.30 a f 3.40.
LONDEN, 11 April (Reuter). De
Engelsche bladen bespreken de ver
gadering van den Ministerraad, wel
ke gisteren is gehouden en zij ver
welkomen het bijeenroepen van het
Parlement op Donderdag a.s.
De Times schrijft dat de regeering
vermoedelijk een garantie zal geven
ten aanzien van het oostelijke bek
ken der Middellandsche Zee, vooral
wat betreft het Grieksche en Turk
sche gebied. Het schijnt dat alleen de
definitieve vorm van deze verklaring
nog moet worden vastgesteld na het
raadplegen van de andere betrokken
regeeringen, Geen bedreiging van de
onaantastbaarheid van Griekenland
en Turkije kan worden geduld.
In de afgeloopen jaren, zoo vervolgt ae
Times, is de Turksche politiek in het nabije
oosten stabiel geweest en men kan verwach
ten dat dit zoo zal blijven. Engeland moet be
lang stellen in de Balkan of het wil of niet,
want het heeft te groote belangen in het Oos
ten der Middellandsche zee. Het zoekt hier
geen exclusieve positie, doch het is besloten
haar positie, welke niemand bedreigt, te
handhaven en de vrijheid van den interna
tionalen handelsweg te bewaren.
De Financial News schrijft, dat niet te sterk
kan worden aangedrongen op een garantie
voor Griekenland en zoo snel mogelijk moet
het plan tot collectieve veiligheid worden
doorgedreven. Het blad dringt er verder op
aan dat nauw zal worden samengewerkt met
de Sovjet Unie.
De „News Chronicle" schrijft, dat de ga
rantie aan Polen niet voldoende is en op zich
zelf een gevaarlijke consequentie meebrengt.
Gelijke garanties moeten onmiddellijk wor
den besproken met Griekenland en andere
Balkanlanden, die thans hun onafhankelijk
heid bedreigd voelen. Het blad betreurt dat de
Sovjet Unie op den achtergrond wordt gela
ten en verklaart, dat het toetreden van de
Sovjet Unie tot de collectieve veiligheid nood
zakelijk is, indien men succes wil hebben er
indien een oorlog voorkomen moet worden
is de Sovjet Unie een even groote factor als
Frankrijk.
De „Manchester Guardian" is van oordeel
dat het opzeggen van het Britsch-Italiaan-
sche verdrag gelijk zou staan met het in de
kaart spelen van Mussolini. Het verdrag is
verbroken, doch men moet het aan de dicta
tors overlaten het op te zeggen. Het blad be
groet verder de mogelijke garanties aan Grie
kenland en Turkije.
De Fransche pers aan
het
woord.
PARIJS, 11 April (Havas) - s
schrijft in „Le Journal" dat de m, 1
toestand aanmerkelijk is ontspaZ??^
hjj nog ernstig is. Bailby schrim 1 1
in de „Jour" en de „Echo !e Parkfe*
pa door een ware paniek is SSJ'1®®-
vraagt waarom de Italianen SU'"'
het zenden van zooveel troenen m 11 jü
naar Albanië en waarom zii trornl®*'1»!
treeren op de Dodecanesos en RbÏÏ K"1R''
den Saloniki en het Suezkaïaal
Dominique schrijft in de RfmiiT"
de huidige toestand eischt dat FW1.8" <4
waarlijk civiele mobilisatie doorvoert K:
de Engelschen den militairen sSL*?®
moeten invoeren. ""^plich
in de „Figaro" bericht Boutelleau ut u
den dat in sommige welingelichte tL*
het gerucht gaat, dat Mussolini hw.
48 uur een brief heeft geschreven aan ïb
ter-president Chamberlain, waarin M??"
ten heeft gedaan, waaruit zou bliikcn a G!'
Italianen neutraal zouden willen bltivm i."
telleau vraagt zach af of dit verW.
recht is, dan wel of de Italiaansche S.
in de kaart van Berlijn speelt en de f£?
actie poogt te verlammen.
Turkije voelt zieK sterk.
Bultenlandsch beleid blijft ongewijrijj.
ANKARA, 11 April (Reuter-AFJ
Minister-president Saydan heeft in ~T
lrlcrihfr tnt. Ho rrrnnto i
klaring tot de groote nationale
vergadering
gezegd dat Turkije dank zij zijn L
leger in staat is elk gevaar en iederen utm
af te weren. Hij voegde hieraan toe daw,
buitenlandsche politiek van Turkije nief -
gewijzigd. Turkije blijft trouw aan zijn vran
den, zijn gegeven woord van trouw en oude
teekeningen en zal met vast vertrouwen voo-
gaan de zaak van den vrede te dienen
Bv«m later reikte hij den soldaat door bat tralievenster den begeerden vuurslag anja, nu meet je maar
opletten, wat er verder gebeulde.
goed
Buiten de stad was een groote galg getimmerd. Daaromheen stonden de soldaten eti wel honderdduizend menschen.
Conferentie te Parijs over de
landsverdediging,
Bespreking tusschen regeermg en militaire
autoriteiten.
Havas meldt uit Parijs: Het permanente
comité der landsverdediging is Zondagmiddae
te vijf uur op het ministerie van landsverde
diging onder voorzitterschap van den minis
ter-president bijeengekomen.
Aan de besprekingen werd deelgenomen door
de ministers Campinchi en Guy la Chambre,
resp. van marine en luchtvaart, de chef van
den generalen staf, generaal Game.in. vice
admiraal Darlan, chef van den marinestaf er.
generaal Vuillemin, chef van den staf de:
luchtmacht, alsmede generaal Buhrer, inspec
teur-generaal van het koloniale leger.
Eenige minuten over vijf kwam nog de mi
nister van buitenlandsche zaken, Bonnet,
vergezeld van Légèr, secretaris-generaal van
het ministerie van buitenlandsche zaken.
RUIM 30 KOEIEN BIJ BRAND
OMGEKOMEN.
Doordat kinderen een Paaschvuur hadden
gemaakt, ontstond een heviger,
brand te Oud-Avereest. De vonken van het
vuur kwamen op een hooimijt terecht, welke
weldra in brand stond. Vandaar sloegen de
vlammen over naar de boerderij van den land
bouwer L. Leegsma, welke boerderij evenals de
mijt, een volkomen prooi der vlammen Is ge
worden.
Van het vee kwamen 32 koeien in het vuur
om. Eenig huisraad en de landbouwwerktuigen
konden worden gered. Door gebrek aan blusch.
water kon de brandweer weinig uitrichten,
Huis, inboedel en levende have waren ver
zekerd.
Weer een moord in de inter
nationale concessie te Sjanghai,
Ambtenaar doodgeschoten.
SJANGHAI, 11 April (Reuter.) Inde in
ternationale nederzetting is een jeugdig amb
tenaar van de door de Japanners ingestelde
regeering, Sjih, doodgeschoten. De aanvallers
wisten te ontkomen na een Chineeschen po-i-
tieman en twee burgers te hebben gewond.
Chineescli offensief in Sjansi.
Aanvallen zouden echter door de Japanners
afgeslagen zijn.
TOKIO, 10 April (Domei). - In het zui
den der provincie Sjansi zijn de Chineeze-
een door Tsjang Kai Sjek bevolen offemiei
tegen bijna alle Japansche linies begone
Volgens Domei hebben de Japanners even
alle Chineesche aanvallen met succes aig
slagen.
VROUW IN HAAR WONING VERBRAND.
DELFT, 11 April. Vanochtend is in een wo
ning aan het Zuideinde te Delft de ai
wonende 79-jarige weduwe v. d- n.
petroleum de kachel wilde a^ma^ kian
brand geraakt, aangezien haar kleeren via
vatten. Een buurvrouw, die door toom
gewaarschuwd was, ging de wonmg bm
doofde de vlammen. De vrouw bleek ree
zijn overleden.
De koning en de koningin zaten op een prachtigen troon, vlak tegenover den rechter en den geheelen raad.
(Wordt vervolgd).
DRUKTE OP ASSUMBCRG.
Tijdens de Paaschdagen was het op .,»»1»
burg" in verband met het 10-jarig bestrn™
de N. J. H. c. buitengewoon druk. a»
een 300 trekkers en treksters hadden er
intrek genomen. „„.„Hstc
•Op Eersten Paaschdag werd des ^„tstoken.
hall' negen een groot Paaschvuur01nte en
De jongelui schaarden er zichJ0
zongen verschillende aardige lied]®s- ran
trekkers hield nog een korte voordra
sociale strekking. 2de Paaschdag
feestmaaltijd plaats, terwijl de rem!
van Poelje, den algemeenen voorzit
gramofoon werd aangehoord, net y
voorjaarsweer droeg er veel toe du
feestvreugde te verhoogen.
