vWED. OOSTEN ZOON
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
- r Hk
^r^5ie,vdS^'
Personeele Unie tusschen Albanië en Italië.
PONDER^
13 APRir 1939
iffi-aren bij Nijverheidsonderwijs
wnsionneering op 60-jangen
f00rP leeftijd.
landsche Bond van Leeraren en
pe NeiEli?'. het Nijverheidsonderwijs heeft
Leeraressen nu Rotterdam zijn vier en
a«emeene iaarvergadering geho11"
Sen. „„rvitter heeft in zijn openingsrede
De bonds™? Wamsteeker met diens 25-
iw "Kr ningmeesterschap van het hoofdbe-
ssrS&r besloot Utrecht als plaats aan
De vergaaer volgende algemeene vergade-
S* werd het resultaat bekend ge
Vervolg®1* - 193g gehouden verkiezing van
maakt van de fdbestuur. De periodiek aftre-
leden van nei yingerhoets en de heeren A.
De a"v[l rd VOor zijn succesvol werk
Ifapstra Azn"
sennWdedjende voorstellen werden hierna in
tehandehnê gannmen^ aMeeijng Groningen
0p L regeering met Idem op aan te drin-
oro er nt' het nijverheidsonderwijs werk-
•(en' iwlïpersoneel met minstens lOdienstja-
am f 4 maanden na het bereiken van den
rtn interim voorloopig wordt gepension-
k'"'j behalve wanneer de leerkracht een of
inderiarige kinderen te zijnen laste heeft,
ÏÏÏracht minder dan 36 dienstjaren voor
0 kan doen "elden, had het hoofdbestuur
"fnraeadvies zich in principe voor een ver-
lichle pensionneering op 60-jarigen leeftijd
verWaaid- Dit praeadvies werd door de verga-
d VMerha"K"°dIae"ergadering 7 V°°fStel aa?'
ïa m het hoofdbestuur opdroeg stappen te
waarbij zj bevoeg(Je instanties om het daar-
ioen leiden dat bij benoeming elders de be-
Sm leerkracht direct weder in vasten dienst
wordt opgenomen.
nF RONDVLUCHT VAN DE K.L.M.
UITGESTELD.
tv directie der k.l.M. heeft besloten onder de
taidige omstandigheden geen gevolg te geven
o. haar voornemen om op a.s. Zondag een
"dit i" groepsverband boven Nederland te la-
ten uitvoeren. -
Wijziging Lager Onderwijswet.
Nadat de commissie van rapporteurs der
-r4ede Kamer voor het wetsontwerp tot wij-
SS van de Lager-Onderwijswet 1920 en
van daarmede verband houdende bepalingen
Z nensioenwet 1922, der Middelbaar-Onder
wijswet en der wet van 11 Juni 1921 had
kennis genomen van de memorie van ant
woord is zij omtrent eenige in die memorie
behandelde punten in schriftelijk overleg ge
treden met de ministers van onderwijs en
van biimenlandsche zaken.
Aan het desbetreffende verslag is het vol
gende ontleend:
Hoe groot haar waardeering ook is voor de
kundigheid van de adviseurs der regeering,
toch meent de commissie, dat niet kan worden
gezegd, dat de openbare behandeling van
dit wetsontwerp voldoende is voorbereid, als
de Kamer niet ten minste de hoofdlijnen
van het nieuwe leerplan kent.
In hun antwoord zeggen de beide ministers,
dat bezwaarlijk van hen kan woerden ver
wacht, dat zij nu reeds mededeeling doen van
de voorschriften betreffende het leerplan, die
ingevolge artikel 150 van het wetsontwerp bij
algemeenen maatregel van bestuur zullen
worden vastgesteld. Daarmede toch zou op
ongewenschte wijze vooruitgeloopen worden
op het overleg, dat met den Raad van State
voor het tot stand komen van dat Koninklijk
besluit noodig is, óp het advies, dat volgens
het wettelijk voorschrift van den onderwijs
raad omtrent de regeling moet worden inge
wonnen, en op het advies, dat de minister
van onderwijs zeker niet zal nalaten ook van
den inspecteur van de onderwijzersopleiding
te vragen.
De minister geeft echter een in het ver
slag opgenomen schema van een normale
lesurenverdeeling voor de vierjarige kweek
school.
De commissie oneent, dat het de bedoeling
ran dit onderwerp is, dat de kweekelingen
meer practische oefening zullen hebben dan
thans, de ministers kunnen deze formulee
ring in haar algemeenheid niet aanvaarden.
In de memorie van toelichting wordt opge
merkt, dat in de hoogste twee leerjaren
ruimte van tijd zal blijven, om de practische
oefening der leerlingen „behoorlijk tot haar
recht te laten komen". Dit behoeft niet im
mer te leiden tot vergrooting van het getal
oefenuren.
Nog minder dan omtrent de bepaling van
het aantal lessen in het algemeen kan de
minister van onderwijs zich thans reeds uit
spreken over het aantal uren, dat voor het
godsdienst-onderwijs in den algemeenen
maatregel van bestuur zal worden vastgesteld.
Dit is een zaak, waarbij hij eerst na over
weging van de dienaangaande te ontvan
gen adviezen zal kunnen beslissen.
Bij de toepassing van deze wet zal geen
onderscheid worden gemaakt tusschen lee-
miigen, strekkende tot converteering van be
staande leeningen, en leeningen, strekkende
tot het verkrijgen van nieuw geld voor het
stichten van schoolgebouwen.
Bij nota van wijziging wordt voorgesteld
Ji net eerste lid van artikel 158 te bepalen,
dat de vergoeding, bedoeld in artikel 157,
onder a, bedraagt vijf ten honderd.
Staat en Gemeenschap als
theologisch vraagstuk.
Vragen over een aan prof. Karl Barth
opgelegd verbod.
ffj^iij1661' Fal>er de volgende vragen
55 j ij aan den minister van Justitie:
j met 'S ministers voorkennis en
™den geweest, dat, enkele dagen geleden
vprip j Barth geen verlof werd
f-neniA <?m' een ^sloten bijeenkomst van
stodentenvereenigingen te Am-
rmirta+i' een ^weeta^ vragen te beantwoorden,
at deze zouden liggen op politiek terrein?
hnooi de .minister dat een buitenlandsch
wgteeraar, die algemeene vraagstukken van
chitL =eaieen5chap als theologische vraag-
tat ^ftoandelt, valt onder den regel dat
lajiri^1 .-M^nla-nders venboden is hier te
'ue Politieke redevoeringen te houden?
in 'JUS? minister van oordeel, dat er in het,
ond*rc!u i^doelde, geval met het noodlge
da' hft ^~ngs~vermogen voor gewaakt is,
met 7^ Ne?erlandsche geestesleven, hetwelk
dachten ruLm m?gelijke uitwisseling van ge
schaadt 151 niet ernstiger worde ge-
de dfla'J r tijdsomstandigheden en
strikt „livoortvloeiende vrijheidsbeperking
8ebod™ moet worden geacht?
Prins Bernhard te Rotterdam.
Bezoek aan scheepswerven en de
Koolhoven-fabriek.
Woensdag heeft Prins Bernhard een bezoek
gebracht aan Rotterdam. Dit bezoek had ten
doel een bezoek aan eenige scheepswerven.
Omstreeks half tien arriveerde de hooge
bezoeker op de werf Wilton-Feijenoord te
Schiedam. Daar heeft de prins met belang
stelling de daarin aanbouw zijnde onderzee
boot, bestemd voor de Nederlandsche marine,
de O. 20, bezichtigd, alsmede de geschut-
fabriek.
Tegen half elf werd de Nieuwe Maas over
gestoken naar de N.V. de Rotterdamsche
Droogdok Mij., waar het gezelschap door de
directie werd ontvangen. De prins vertoefde
er tot ongeveer één uur en heeft o.m. de „Van
Kinsbergen" bezichtigd.
Daarna werd de tocht voortgezet naar het
vliegveld Waalhaven, waar de Prins reeds
meerdere malen geluncht heeft. Ook ditmaal
werd daar in het restaurant de lunch ge
bruikt, waarbij o.a. de vice-admiraal en de
marine-officieren aanzaten.
Vervolgens bracht de Prins een bezoek aan
de Koolhoven-fabrieken.
Direct na aankomst van den Prins startte
de fabrieksinvlieger, de heer Th. Coppers, met
het overgangsvliegtulg F.K. 56, waarmede hij
een fraaie demonstratie gaf.
Na ongeveer tien minuten landde Coppers,
waarna hij de F.K. 58, welk toestel gerekend
mag worden onder de snelste jagers der
wereld, naar de startsplaats reed, teneinde
hiermede te demonstreeren. Tijdens deze
demonstratie liet Coppers de makkelijke
wendbaarheid, het krachtige stijg*vermogen
en de groote horizontale snelheid van het
toestel zien.. Ook de duikvlucht van 5000 naar
1000 meter waarbij het toestel een snelheid
van 900 K.M. bereikt, ontbrak niet aan het
uitgebreide stuntrepertoire, dat vlot en goed
werd uitgevoerd. Na de landing onderhield
Zijne Koninklijke Hoogheid zich nog eenigen
tijd met den vlieger, waarna den prins de
werking der vleugelmitrailleurs werd getoond.
Tegen drie uur verliet de prins de fabriek,
uitgeleide gedaan door de heeren Mees en
Walaardt Sacré,
Advies aan houders van
grensdocumenten.
Vele leden van A. N. W. B. en K. N. A. C. vra
gen, in verband met den internationalen toe
stand, aan hun vereeniging advies, hoe te han
delen met hun grensdocument. De genoemde ver-
eenigingen adviseeren hen, die rekening houden
met de mogelijkheid binnenkort in militairen
dienst te worden opgeroepen, tevoren hun trip
tieken, afgestempeld voor tijdelijken of defini
tieven uitvoer, bij hun vereeniging in te leveren.
Wanneer dit uitvoerstempel ontbreekt, dan rijde
men eerst naar de grens om dit stempel te ver
krijgen.
Hetzelfde advies wordt gegeven aan hen, die
o.a. rekening willen houden met de mogelijkheid,
dat hun motorrijtuig binnenkort voor militair ge
bruik gevorderd zou kunnen worden.
In hoeverre daarop kans bestaat, is natuurlijk
aan A. N. W. B. en K. N. A. C. evenmin bekend
als aan de triptiekhouders zelf. Daar echter deze
vereenigingen de ingeleverde documenten nu of
later gratis door nieuwe vervangen, kan degeen
die zijn triptieken momenteel niet noodig heeft,
met weinig moeite dit advies opvolgen en zich
aldus ontdoen van het financieele risico, aan het
bezit van onafgestempelde grensdocumenten
verbonden.
De bovenomschreven maatregelen zijn niet
noodig voor carnets, mits dit overeenkomstig de
voorschriften is gebruikt en dus met een uit
voerstempel eindigt.
Algemeene vergadering C. H. U.
In de Woensdagmiddag voortgezette alge
meene vergadering van de Christelijk Histo
rische Unie is hét ontwerp-gemeenteprogram
der Unie behoudens enkele technische ver
anderingen zonder stemming goedgekeurd.
De periodiek aftredende leden van het
hoofdbestuur jhr. mr. D. J. de Geer, H. W.
Tilanus en prof. dr. J. de Zwaan, werden
bij acclamatie herkozen.
Aangenomen werd een motie van den kies
kring Arnhem, waarin de vergadering uiting
geeft aan haar vertrouwen, dat de leden der
Chr. Hist. Unie, die in de vertegenwoordigende
lichamen en in het bijzonder in een der Ka
mers van de Staten Generaal zitting hebben,
krachtig blijven streven naar samenwerking
met alle politieke groepen, die, met eerbie
diging van onze grondwettelijke instellingen
het landsbelang willen dienen
Naar herziening van de Vestigings
wet kleinbedrijf?
Strafbaarstelling van bestuurderen van
Naamlooze Vennootschappen.
Naar de N. Rott. Crt. verneemt, is een
wetsontwerp tot herziening van de Vestigings
wet-kleinbedrijf in voorbereiding.
Een van de overwogen wijzigingen betreft
het strafbaar stellen van een natuurlijken
persoon, ingeval een overtreding van de Ves
tigingswet wordt gepleegd ten aanzien van
een bedrijf, dat den vorm van een naamlooze
vennootschap of een anderen vereenigings-
vorm heeft. Het wordt nl. betwijfeld of een
strafvervolging tegen de bestuurderen van een
dergelijk bedrijf onder de huidige bepalingen
effect zou hebben. Hier kan "dus dezelfde
moeilijkheid rijzen als indertijd bij het R.A.P.
en de Bezuinigingswet. In dit laatste geval
heeft men een voorziening getroffen in het
.g. noodwetje. Een dergelijke bepaling, nl.
dat de bestuurderen van een naamlooze ven
nootschap, enz. strafbaar kunnen zijn, wil
men thans ook in de Vestigingswet-Kleinbe
drijf aanbrengen.
Een andere wijziging betreft den z.g. sper
tijd. Deze kan onder de bestaande bepalin
gen zes maanden duren, welke termijn een
maal met ten hoogste zes maanden kan wor
den verlengd. Het ligt in de bedoeling bij de
thans overwogen herziening een langoren
spertijd mogelijk te maken.
Geen Tsjechische dienstboden naar
ons land.
Naar het „Vad." verneemt, is het thans wel
zoo goed als zeker, dat in verband met de
gewijzigde politieke omstandigheden in
Tsjecho-Slowakije het plan van het departe
ment van Sociale Zaken, om eenige honder
den Tsjechischen dienstboden naar Nederland
te laten komen, geen voortgang zal kunnen
vinden.
De mogelijkheid blijft open, dat enkele van
die meisjes op eigen gelegenheid naar ons
land zullen komen, doch dit zal tot sporadi
sche gevallen beperkt blijven.
dtn9' Ketotv et\
Ais* de5S-«
v,0ve«aV"
etv
is
reve*
BARTELJ ORIS STRAAT - HAARLEM
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1889.
(Adv. Ingez. Med.)
De politieke beteekenis van deze
1 volksrechtelijke figuur.
Is de bedoeling, bierdoor een
conflict te vermijden?
Eenigen tijd geleden ontmoetten elkaar een
drietal professoren in het volkenrecht, ieder van
een andere nationaliteit. Toen ze over en weer
de vraag stelden, hoe het den waarden collega
wel ging, luidde het antwoord tot drie maal toe:
vrij goed, tenminste, voor zoover het iemand
goed kan gaan, die aan het jongere geslacht nog
probeert het volkenrecht bij te brengen in een
tijd, waarin het internationale onrecht aan de
orde van den dag is!
Inderdaad, het is voor hen, die zich aan deze
tak van de rechtswetenschap wijden, wel bui
tengewoon droef gesteld.
Maar ziet, daar blijkt op eenmaal, dat waar
lijk het volkenrecht toch ook nog zijn nut kan
hebben, zelfs in een wereld, waarin verdragen
vrijwel niets meer waard zijn dan vodjes papier.
Plots doet het volkenrecht prachtig dienst in
verband met het geval-Albanië.
Trouwens, het is niet de eerste keer dat mén
ten opzichte van dit land een plannetje bedenkt,
waarbij een of andere internationaal-rechte-
lijke figuur een rol moet spelen. Toen in 1915
te Londen het geheime verdrag met Italië tot
stand kwam, dat ten doel had de prijs vast te
stellen, die men bereid was den Italianen te be
talen voor hun meedoen aan de zijde van de ge
allieerden, kwam daarin o.m. de bepaling voor,
dat Italië de volledige souvereiniteit over de
stad Valona en de vlootbasis van Valona zou
krijgen en voorts een protectoraat over den toe-
komstigen staat Albanië, nadat van Albanië,
gelijk het in 1913 als onafhankelijke staat ge
schapen was het Noordelijke gedeelte aan
Servië, het Zuidelijke stuk aan Griekenland zou
worden toegekend.
Ter Parijsche vredesconferentie liet men de
protectoraatsgedacthte weer varen om toen op
een gegeven oogenblik Italië het mandaat
nieuwste volkenrechtelijke uitvinding over
Albanië aan te bieden.
Tenslotte kwam, althans wat den vorm be
treft, een onafhankelijke republiek, later Ko
ninkrijk tot stand.
En thans heeft de met kunst- en vliegwerk in
elkaar gezette constituante, d.w.z. het zooge
naamd vertegenwoordigend lichaam van het
Albaneesche volk, dat over den toekomstigen
staats- en regeeringsvorm van het land moest
beslissen, het besluit genomen de Kroon op te
dragen aan den Italiaanschen Koning en aldus
een personeele unie tusschen Albanië en Italië
te scheppen.
Waarlijk, het juridische vernuft en de onaf
hankelijkheidszin van de leden dezer natuurlijk
in volle vrijheid tot dit besluit gekomen zijnde
constituante (wie lacht daar?) vallen om strijd
te loven. Immers, op deze manier zal het land
van de Albaneezen volledig zelfstandig kunnen
zijn. Ja, in vergelijking met die vroegere denk
beelden van een Italiaansch protectoraat of
mandaat zal men moeten erkennen, dat de'hu
uitgedachte figuur veel meer de Albaneesche
onafhankelijkheid tot haar recht kan doen
komen.
Van de verschillende vormen van verbindin
gen tusschen staten is ongetwijfeld die van de
personeele unie wel de vorm, waarbij de zelf
standigheid van elk der deelen van zulk een
unie het meest ongerept blijft.
Tusschen de deskundigen op volkenrechtelijk
gebied bestaat werkelijk volslagen eenstemmig
heid hierover, dat bij een personeele unie eigen
lijk alleen het staatshoofd gemeenschappelijk
is en dat er overigens twee totaal zelfstandige
staten blijven bestaan, die ieder een eigen onbe
perkte souvereiniteit bezitten. Zoodoende kan
elk der onderdeelen van een personeele unie
een eigen politiek blijven voeren en kunnen zij
volkomen afzonderlijk verdragen aangaan. Een
van de twee kan in oorlog zijn en de ander niet.
Theoretisch is het zelfs denkbaar, dat zij tegen
elkaar oorlog voeren al zij terstond toegegeven,
dat zoo iets niet licht zal gebeuren en het ge
meenschappelijke staatshoofd in een hoogst
eigenaardige positie zou brengen!
Ook kan elk van de onderdeelen van zoo'n
unie een geheel en al uiteenloopenden staats
vorm hebben. Verder zij er op gewezen dat de
staten, die te samen een personeele unie uit
maken, geenszins elk verantwoordelijk zijn voor
de daden van den ander. En tenslotte stip ik
nog aan, dat er een afzonderlijk burgerschap
blijft, dat niemand burger is van de personeele
unie, maar louter burger van den eenen of den
anderen staat3 die tot de unie behoort.
Aldus de volkenrechtelijke leer. Zij zal thans
dat is, dunkt me. wel overduidelijk dienst
moeten doen om de stelling te kunnen hoog
houden, dat er niet getornd wordt aan de onaf
hankelijkheid van Albanië (gansch anders dus
als b.v. met Bohemen en Moravië het geval is!)
en dat dus Engeland noch eenige andere mo
gendheid kan beweren, dat Italië een ontoelaat
bare verandering in den stand van zaken rond
om de Middelnadsche Zee veroorzaakt heeft. De
onderdeelen van de personeele unie kunnen ook
met elkaar verdragen aangaan. Mocht derhalve
Albanië een tractaat met Italië willen sluiten,
waarbij het militairen bijstand vraagt dan is dat,
juridisch, ook weer Heelemaah in orde en dan
kan Rome de heeren in Londen wijzen op een
soortgelijke verdragsregeling tusschen het onaf
hankelijke Engeland en het onafhankelijke
Egypte!
Waafljjk, degenen die op het idee zijn geko
men om de wereld met een tweede voorbeeld
van een personeele unie te verrijken (op het
oogenblik bestaat deze vorm, die eertijds o.a.
voorkwam tusschen Engeland en Hannover, tus
schen Nederland en Luxemburg alleen nog maar
tusschen Denemarken en IJsland), hebben m.i.
een heel handigen zet gedaan. Een zet, die een
niet zoo geringe mogelijkheid schept om dat
gene, wat een hoogst gevaarlijken steen des
aanstoots kon worden, te verwijderen en die in
elk geval gelegenheid verschaft om een onmid
dellijke botsing in vei'band met het Albaneesche
geval te voorkomen. Aldus zou dan het volken
recht en de volkenrechtelijke theorie een mid
del hebben opgeleverd in dienst van een op ver
mijding van een onverwijld gewapend conflict
gerichte politiek. Ziet daar wat m.i. de diepere
beteekenis kan wezen, die aan deze „pracht-
vinding" want dat zou hét dan werkelijk zijn
ten grondslag kan liggen. Waarmee intus-
schen (dit ter vermijding van misverstand)
allerminst gezegd zij, dat schrijver dezes ook
maar in de verste verte sympathie zou koeste
ren voor de door Rome tegenover Albanië toe
gepaste methode. Mijn doel was alleen den lezers,
aan de hand van wat het volkenrecht leert over
„personeele unie" duidelijk te maken, wat naar
alle waarschijnlijkheid de ondergrond is van het
besluit der Albaneesche constituante.
Dr. E. v. RAALTE
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal in
Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze stroom
van gal onvoldoende ls. verteert Uw voedsel niet. het
öederft. U voelt U opgeblazen. U raakt verstopt. Uw
lichaam ls vergiftigd en U bent humeurig, voelt U el
lendig en ziet alles somber In.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen. O
moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om een
liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer geheel
fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onovertroffen
om de gal te doen 3troomen. Eischt Carter's Lever'
■silletjes bij apothekers en drogisten. L ü.76,
(Adv. Ingez. Med.)
Vragen over bouw van een kerk
te Eindhoven.
De heer Kuipers heeft aan den minister
van binnenlandsche zaken de volgende vragen
gesteld:
Is het juist, dat de minister geen aanleiding
heeft gevonden, zulks naar aanleiding van een
verzoek van den Nederlandschen aannemers-
en patroonsbond voor de bouwbedrijven, om
te voorkomen, dat de bouw van een kerk:
die door het gemeentebestuur van Eindhoven
tot een bedrag van ongeveer 10 pCt. van de
totale bouwkosten werd gesubsidieerd, zou
worden uitbesteed uitsluitend onder R.K. ge
organiseerde aannemers?
Zoo ja, is de minister dan niet van oordeel,
dat daardoor de overheid op onjuiste wijze
partij kiest in den strijd tusschen verschil
lende, met name neutrale en Rooimsch-
Katholieke, organisaties?
18 April:
In deze gemeente bestond in 1888 een
openbare bewaarschool, bezocht door
91 kinderen beneden zes jaren en 59 kin
deren van 6 jaar en daarboven, met één
hoofd en vijf helpsters. Voorts beston
den er negen bijzondere bewaarscholen,
met zestien onderwijzeressen en negen
en dertig helpsters, bezocht door 1578
kinderen beneden 6 jaar en 336 kinderen
van 6 jaar en ouder.
De natuur in dienst der
Defensie.
Storm en onweer als afweer tegen
luchtaanvallen.
De heer Aug. Veraart te Rijswijk (Z.-H.)
schrijft aan International Aero Press:
Nu velen zich met bezorgdheid afvragen,
hoe de huidige internationale toestand zich
zal ontwikkelen komt het mij gewenscht voor
eens te wijzen op een der afweer middelen,
waarover vredeliedende naties als de onze
beschikken.
Reeds herhaaldelijk is er cp gewezen, dat
het vormen van wolken en neerslag van groot
belang is voor de luchtbescherming en dat
krijgsoperaties belangrijk vertraagd kunnen
worden door zwaren regenval.
Bij proefnemingen, welke door mij met be
trekkelijk geringe hulpmiddelen zijn gehouden
en die in tijden van oorlogsdreiging verhon
derdvoudigd kunnen worden, zijn herhaal
delijk recordhoeveelheden neerslag gevallen.
De natuurlijke afweermiddelen
van Nederland enNederlandsch
Indië.
Is regen reeds in staat krijgsoperaties ern
stig te belemmeren, zooals bij de oorlogen in
Abessynië, Spanje en China gebleken ls, nog
grooter belemmering kunnen onweer en storm
veroorzaken, vooral op zee en in die streken
waar in het zomerhalfjaar veel wervelstor
men voorkomen (de Antillen, Chineesche en.
Japansche Zee).
Herhaaldelijk is mij gebleken, dat het plot
seling omlaagwerpen van sterk gekoeld ijs
op een beperkte ruimte op de wolken en in de
vochtige benedenlucht door heftige onweer ge
volgd werd. Hetzelfde is dikwijls door mij
waargenomen, wanneer plaatselijk groote
hoeveelheden fijn verdeeld water omhoog
worden gespoten en op den warmen bodem
gesproeid.
De resultaten van mijn proefnemingen en
nog vele andere, te uitvoerig om hier te ver
melden, zijn voor mij een reden geweest om
maatregelen te treffen teneinde in vredestijd
de uitwerking mijner proefnemingen minder
heftig te doen zijn. o.a. door ze slechts met
beperkts hulpmiddelen te houden, of wel op
een tijdstip uit te voeren, waarop het tempe-
ratuursverschil tusschen hoogere en lagere
luchtlagen verre beneden het maximum ligt,
bijv. 's morgens, of wel op een plaats waar
onweer minder last veroorzaakt bijv. boven
zee. zooals in Juli 1932 boven de Noordzee ten
westen van Scheveningen en Noordwijk.
Ik heb er echter van den beginne af reke
ning mede gehouden, dat in tijden van oor
logsdreiging, wanneer op tal van plaatsen
tegelijk proefnemingen van langen duur, met
groote hoeveelheden uiterst billijk materiaal,
water, ijs, koolzuur, zout kunnen wor
den gehouden, van plaatsen, waar ze voor het
eigen land het minst bezwaar opleveren, de
uitwerking voor den tegenstander een zeer
onaangename zal zijn, terwijl ik bijzonder
nadruk wil leggen op enkele factoren, welke
voor Nederland en Nederlandsch Indië en
verschillende andere staten buitengewoon
gunstig zijn.
Ie. Onweersbuien, stormen en depressies
trekken bijna altijd van West naar Oost of
van Zuidwest naar Noordoost.
2e. Door verschillende omstandigheden ont
wikkelen de onweders in Oost-Indië hoe
heftig zij mogen zijn zich zelden of nooit
tot de gevreesde typhonen of orkanen, welke
bijv. bij de Antillen en vooral bh de Philip-
pijnen en de Chineesche en Janansche Zee
buitengewoon vulvuldig vore-komen en alsdan
alle vlootoperaties verhinderen, vloedgolven
en overstroomingen op het land veroorzaken,
welke zelfs tot vulkanische uitbarstingen kun
nen leiden. Ook dit laatste kan door zeer
zware regenval veroorzaakt worden.
Resumeerende, verklaar ik, dat het moge
lijk is door beïnvloeding van de weersgesteld
heid met betrekkelijk geringe hulpmiddelen
zelfs van verren afstand, krijgsoperaties te
land en te water te belemmeren en in vele
gevallen onmogelijk te maken.
Ik hrb een deel mijner ervaringen willen
Dubliceeren, opdat zij, die den vrede willen
handhaven er hun voordeel mee zullen doen
degenen die op oorlog zouden willen aan
sturen gewaarschuwd zouden zijn. dat er
middelen bestaan, welke oorlogvoering ern
stig kunnen belemmeren, zoo niet onmogelijk
kunnen maken gedurende een groot deel
van het jaar en waarmee zij'tot dusverre geen
rekening hebben kunnen houden.
Ik wil echter niet eindigen zonder hier
aan toe te voegen, dat er middelen bestaan
om in vredestijd de schadelijke gevolgen van
natuurrampen zooais onweer, hagel en storm,
te temperen. Deze middelen zijn aan zeer be
voegde autoriteiten in Nederland bekend en
voor alle tijden vastgelegd.
Brandweerlieden bii feilen
brand gewond.
Woensdagmiddag omstreeks half vijf heeft een
felle brand gewoed in de groote tuindersschuur
met aangebouwde werkplaats van den heer T.
Valstar te Honselerdijk, gemeente Naaldwijk.
De brand ontstond doordat vuur, waarmede
koolteer werd verwarmd, in aanraldng kwam met
een stapel van vijftig pakken stroo. De krach
tige wind deed de vlammen snel om zich heen
grijpen met het gevolg, dat de schuur en de
werkplaats tot den grond toe afbrandden. De
brandweer van Naaldwijk wist met groote
moeite het woonhuis te behouden. Behalve de
vijftig pakken stroo werden nog twee rijwielen
en een aantal tuinbouwgereedschappen door het
vuur verwoest. De schade wordt niet door ver
zekering gedekt.
Tijdens het blusschingswerk sprong een groot
vat olie, dat zich in de schuur bevond, uit
elkaar, waai-door eenige brandweerlieden lich
te verwondingen opliepen.
