VELSEN
BEVERWIJK
^TUNNELBOUW IN NEDERLAND.
nr
Litteraire
Kantteekeiiinsren.
De ventilatie van autotunnels.
(Van een technischen medewerker).
OT onze dagelijksche levensbehoeften
behooren voedsel en kleeding, maar ook
oensch een zoo primaire behoefte, dat hij
geen paar minuten buiten die versche lucht kan.
Als men op een windstillen dag op het drukke
verkeersuur in de nauwe straten van de Lon-
densche City diep ademhaalt, krijgt men een ge
voel van benauwde beklemming. Dat komt, om
dat tusschen de huizen de uitlaatgassen van de
auto's reeds op zoodanige wijze blijven hangen
en de atmosfeer vergiftigen, dat dit zelfs in de
toch van boven geheel open straten duidelijk
merkbaar is. En probeert u maar niet om in uw
gesloten garage den motor van uw auto te lang
te laten proefdraaien! Dat zou u slecht beko
men, want de uitlaatgassen van elke auto be
vatten hoeveelheden köolmonoxyde. Dit is een
zeer vergiftig gas, dat een verstikkenden invloed
heeft; het wordt dan ook in den oorlog als een
strijdgas gebruikt.
Een der zes ventilatiegebouwen, die den tunnel
te Liverpool van versche lucht voorzien.
Spoorwegtunnels, ook die welke door stoom
treinen worden bereden, zijn als regel gebouwd,
zonder dat een bepaalde ventilatie-inrichting
werd aangebracht. Maar bij autotunnels, al
thans bij langere, zou dat onverantwoordelijk
zijn. Indien in het diepste deel van de tunnel
een concentratie van koolmonoxyde zou ont
staan, zou het passeeren door de tunnel gevaar
lijk worden.
Het voorbeeld van de
Holland-tunnel.
ipv E eerste moderne autotunnel, waarbij een
ventilatie-inrichting in grooten stijl werd
aangebracht, was de in 1927 geopende Holland
tunnel onder de Hudson te New-York. Deze tun
nel was ontworpen op een vervoerscapaciteit van
15 millioen auto's per jaar. Daarvoor werd een
ventilatie aangebracht met een capaciteit van
112.000 M3. versche lucht per minuut. Hier
mede kon de geheele, zich in de gesloten tunnel
bevindende luchthoeveelheid in minder dan \]/2
minuut volledig ververscht worden. Niet minder
dan 42 keer per uur wordt de lucht in de ge
heele tunnel dus volkomen vernieuwd. Hiertoe
waren 42 zuig- en 42 persventilatoren noodig
met een totale capaciteit van 4000 P.K. Deze cij
fers kunnen doen beseffen, dat het energiever
bruik voor de ventilatie van een autotunnel niet
mag worden verwaarloosd; bij de exploitatie
kosten van een tunnel, waarin ook kosten van
verlichting, bewaking, bediening en drooghou-
ding (pompkosten) een rol spelen, zijn de voor
de exploitatie der ventilatie-inrichting noodige
energiekosten van groote beteekenis.
De ontwerper van de ventilatie-inrichting van
de Holland-tunnel Ole Singstad heeft verschil
lende baanbrekende onderzoekingen gedaan. Zoo
stelde hij b.v. vast, dat een vijf-persoons-auto,
oprijdend tegen een helling van 3 pet., per uur
ongeveer 2 1/4 M3. koolmonoxyde kan produ-
ceeren, een 5-tons-vrachtwagen in dezelfde om
standigheden ongeveer 5 M3. Op die wijze kon
hij voor allerlei files van auto's, die zich met
verschillende snelheden voortbewogen, de waar
schijnlijke productie aan koolmonoxyde vast
stellen. Anderzijds toonde hij aan, dat een
ir.ansch zonder schadelijke gevolgen te onder
vinden een uur lang kon verblijven in een ruim
te, waarin een concentratie heerschte van 4
deelen koolmonoxyde op 10.000 deelen versche
lucht, doch dat bij een hoogere concentratie aan
koolmonoxyde storingen optraden.
Behalve aan de aanwezigheid van koolmo
noxyde werd ook aandacht besteed aan het ver
wijderen van rook, omdat deze de zichtbaar
heid, welke in een autotunnel van groot belang
is, beduidend kan verminderen. Vooral de in la
tere jaren steeds meer gebruikte dieselmotoren
hebben de onaangename eigenschap nogal wat
rook te produceeren. Het bleek echter, dat bij de
mate van luchtverversching, die met het oog
op de koolmonoxyde noodig was, ook een vol-
voldoende snelle verwijdering van den rook
werd verkregen.
Voor mist bleek in tunnels geen gevaar te
bestaan, omdat de lucht daar bij een behoorlijk
ventilatie-systeem steeds te zeer in beweging is.
Wel zal aanslag van condensatie-water tegen de
wanden mogelijk zijn. De bij in exploitatie zijn-
Perspectivische schets van het ventilatie
gebouw op den rechter Maasoever te
Rotterdam.
de tunnels opgedane ervaringen hebben deze
voorspellingen bevestigd.
Van grooten invloed op de voor de ventilatie
noodige energie-hoeveelheid is de doorsnede,
welke aan de ventilatiekanalen wordt gegeven.
Daar de weerstand, welke door kanalen stroo-
rnende lucht ondervindt, evenredig is met de
derde macht der snelheid, is het begrijpelijk,
dat die snelheid niet straffeloos boven een ze
kere maat kan worden opgevoerd. Bij de Hol
land-tunnel had men nog nauwere kanalen en
grootere luchtsnelheden als thans wenschelijk
worden geacht. Bij een snelheid van de lucht
van niet veel grooter dan 10 M. 1 sec. krijgt men
weliswaar ruime lucntkanalen, maar ook een
niet te groot energie-verbruik.
H,
Dwars- of langsventilatie.
ET in de Holland-tunnel gevolgde systeem
is het transversale systeem, ook genoemd dwars-
ventilatie. Daarbij wordt de versche lucht nl.
aangevoerd in een afzonderlijk kanaal, dat on
der den rijvloer is gelegen. De gebruikte lucht
wordt eveneens getransporteerd door een af
zonderlijk kanaal, dat boven de rijbaan is gele
gen. De lucht beweegt zich dus dwars door de
tunnel heen van onderen naar boven. Hierbij
heeft zich de vraag voorgedaan of deze bewe
gingsrichting wel juist was. Koolmonoxyde im
mers is zwaarder dan de lucht en moet dus nei
ging hebben om naar beneden te zakken. Daar
tegenover staat echter, dat de uitlaatgassen van
een auto een belangrijk hoogere temperatuur
hebben dan de lucht en daardoor dus neiging
moeten hebben om omhoog te stijgen. Het is ge
bleken, dat deze laatste factor verre over-
heerscht.
Het systeem van dwars-ventilatie is bij de
meeste latere tunnels nagevolgd. Het heeft ech
ter het bezwaar van een vrij groot energiever
bruik, indien niet zeer ruime kanalen voor den
luchtaan- en afvoer worden gebouwd. Het ener
gieverbruik kan ongetwijfeld dalen, indien wordt
overgegaan tot een longitudinaal systeem van
ventilatie, ook langs-ventilatie genoemd. Daar
bij beweegt de lucht zich in de lengterichting
door de tunnel en zijn geen afzonderlijke ka
nalen noodig voor den lucht-toevoer en afvoer.
Zulk een systeem van langsventilatie is o.a. toe
gepast bij de Liberty-tunnels te Pittsburgh. Daar
bij zijn echter 2 tunnelpijpen aanwezig, waarin
slechts één-richtingsverkeer plaats heeft; dit
maakte het mogelijk de ventilatielucht steeds in
dezelfde richting te blazen, als waarin het ver
keer plaats heeft. Ook bij de Blackwall- en
Botherith-tunnels te Londen is langsventilatie
toegepast, maar daarbij had men geen keus, daar
deze tunnels gebouwd waren zonder dat op ven
tilatie gerekend was.
Als voornaamste bezwaren tegen het systeem
van langs-ventilatie worden aangevoerd de ge
vaarlijkheid van dit systeem, indien in de tun
nel een auto in brand raakt en de tochtigheid
en vuilheid, die het veroorzaakt.
Te Pittsburgh moet het laatste bezwaar heel
erg zijn. In auto tunnels wordt voortdurend roet
geproduceerd door de auto's. Ook reeds bij het
systeem van dwars-ventilatie heeft men er last
van dat de tunneloppervlakken voortdurend gerei
nigd moeten worden (in de Holland-tunnel zelfs
ééns per week) om de tunnel niet te donker te
doen worden. Toch verdwijnt daarbij het meeste
vuil met de gebruikte lucht in het luchtafvoer-
kanaal, waarvan dan ook elke 3 maanden de
wanden met een korst roet bedekt blijken te zijn.
Bij het systeem van dwars-ventilatie kan men
door een juiste dimensioneering van de inblaas-
en afzuig-openingen bereiken, dat de luchtver
versching in de tunnel plaats heeft zonder hin
derlijke tocht-stroomingen te veroorzaken; bij
langsventilatie ontstaat echter altijd een vrij
Doorsnede van ontworpen ventilatiegebouw
te Rotterdam.
krachtige luehtstroomlng door de tunnel, die
het verblijf in de tunnel onaangenaam maakt.
Liverpool en Antwerpen.
npE Liverpool, waar de tunneldoorsnede zeer
groot is (inwendige diameter van de ronde
tunnelbuis 13.42 M.) is een gecombineerd
systeem van dwars- en langs-ventilatie toege
past: de versche lucht wordt aangevoerd in
kanalen onder den rijvloer cn over de geheele
tunnellengte gelijkmatig verdeeld in de tunnel
geblazen; de afvoer van do gebruikte lucht heeft
plaats door de verkeerstunnel zelf. Het is echter
gebleken, dat deze afvoer vrijwel uitsluitend
plaats heeft in het hoogste gedeelte van de ron
de doorsneden en daardoor weinig hinderlijk is
voor het verkeer. Wel is het bezwaar ondervon
den, dat het tunnelplafond bedenkelijk vuil
wordt door de daar langs trekkende gebruikte
lucht.
Te Liverpool heeft men 6 groote ventilatie
gebouwen, die ieder op zichzelf groote Lichtfa
brieken zijn. Van een dezer ventilatiegebouwen
gaat een afbeelding hierbij. Behalve de ven
tilatoren en de daarvoor noodige motoren zijn
daarin ondergebracht controlekamers, de elec-
trische installatie en alles, wat noodig is voor
de bediening van de pompenkamers en de ver
lichting. De gebruikte lucht wordt voortdurend
op vele plaatsen chemisch onderzocht. Deze on
derzoekingen gebeuren automatisch, een indica
tor registreert voortdurend het in de lucht ge
vonden koolmonoxyde-gehalte. Zoodra dit stijgt
boven 2y2 op de 10.000 gaat een rood lichtje
branden en als het stijgt boven 4 op de 10.000
gaat een alarmsignaal. De totale capaciteit van
de ventilatie te Liverpool bedraagt 70.000 M3.
per minuut. Te Antwerpen bedraagt deze totale
capaciteit ongeveer 28.000 M3. per minuut, waar
bij bedacht dient te worden, dat de inhoud van
de tunnel te Antwerpen ook zooveel kleiner is
dan die van de tunnel te Liverpool. Te Ant
werpen was Ole Singstad adviseur voor de ven
tilatie; geen wonder dus, dat hier het systeem
van de Holland-tunnel voor de ventilatie vrij
wel geheel werd nagevolgd.
,A Het ontwerp voor Rotterdam.
OK voor de tunnel te Rotterdam zal het
systeem van dwarsventilatie worden toegepast.
Echter zal het kanaal voor den afvoer van de
gebruikte lucht te Rotterdam niet boven de rij
baan zijn gelegen, zooals bij andere tunnels,
maar in tweeën verdeeld komen te liggen naast
het kanaal voor luchtaanvoer, dat midden on
der de rijbaan ligt. Dit houdt verband met den
vorm van de tunneldoorsnede, die te Rotterdam
niet rond is. De versche lucht wordt in de eigen
lijke tunnel gebracht door kleine zijkanalen, die
onder in de doorsnede uitmonden; de lucht
wordt afgezogen in de bovenhoeken en dan door
kleine kanalen in de tunnelwanden gevoerd naar
de grootere afvoerkanalen, die beneden liggen
(men zie de afbeelding van de doorsnede in
Harlem's Dagblad van 25 Maart jl.).
De twee ventilatiegebouwen komen te staan
nabij de kwartpunten van de lengte van het ge
sloten tunnelgedeelte. Dit zal 'daardoor, verdeeld
worden in vier secties, die in lengte varieeren
van 210 tot 292 M. Over de vragen hoe groot de
toe- en afvoerkanalen moeten zijn, welke vorm
deze moeten verkrijgen, hoe groot de weerstand
zal zijn enz., zijn uitgebreide onderzoekingen
verricht en proefnemingen gedaan in het labo
ratorium voor Aero- en Hydrodynamica van de
Technische Hoogeschool te Delft onder leiding
van Prof. dr. Burgers.
De ventilatiegebouwen, die te Rotterdam zul
len verrijzen, zullen nog heele gevaartes wor
den. Eén inlaatkanaal van één tunnelbuis van
één sectie heeft reeds een doorsnede van 4.5 M2.,
in elk ventilatiegebouw komen 8 zulke inlaat-
kanalen samen en moeten bovendien nog een ge
lijk getal afzuigkanalen worden ondergebracht.
Ieder van deze kanalen moet door een ventilator
en door een reserve-ventilator bediend kunnen
worden. De voor luchtverversching aangezogen
lucht moet zuiver zijn en mag daarom niet te
laag bij den grond worden ingezogen. Maar
ook de gebruikte lucht mag niet laag bij den
grond worden losgelaten en bovendien moet er
op gelet worden, dat geen kortsluiting zal kun
nen ontstaan tusschen de uitgeblazen gebruikte
lucht en de voor luchtverversching aangezogen
nieuwe lucht. Al deze eischen bijeen maken het
begrijpelijk, dat een ventilatiegebouw voor een
autotunnel tenslotte een vrij groote luchtfabriek
blijkt te worden, welks inrichting een studie op
zichzelf vereischt. Hiernevens wordt een door
snede gegeven over het voor Rotterdam ontwor
pen ventilatiegebouw, dat zal reiken van 21.85
M. onder R.P. tot 38.80 M. hoogte. Een pers-
pectievische schets van het ontworpen uiterlijke
aanzien is daarbij eveneens afgebeeld.
Velsen.
Ook voor de tunnel te Velsen zal zon
der twijfel het systeem van dwars-
ventilatiegebouwen noodig zijn, die aan
de oevers van het verbreede Noordzee
kanaal ten Oosten van Velsen een heel
ander aspect zullen geven. Zoo groot
als te Rotterdam zullen die gebouwen
weliswaar niet worden, daar de kubie
ke inhoud van het gesloten tunnelge
deelte te Velsen belangrijk kleiner zal
worden dan te Rotterdam en dus ook de
luchthoeveelheden en de daarvoor noo
dige machines kleiner zullen kunnen
blijven, maar een niet te onderschat
ten machinaal en electrisch bedrijf zal
toch ook te Velsen noodig zijn voor de
bediening van pompkamers en verlich
ting, maar vooral voor het voortstuwen,
iedere minuut, van 'n hoeveelheid lucht
in de „grootte-orde'' van ten minste
10.000 M3. tot diep onder het Noord
zeekanaal.
BESOMMINGEN.
manden. Trawlers.
420 Betje R.O. 16 f 1430
800 Hercules IJM. 196f 3300
1000 Walrus IJM. 24 f 2700
Loggers: KW. 4 f 730, KW. 78 f 1300.
Aanvoer van versche haring 756 kisten.
VERWACHTE VISCHAANVOER.
Thuis stoomende voor de Vrijdagmarkt:
Claesje RO 46, vangst 700 manden haring en
60 stuks stijve kabeljauw.
DE SCHOOLVOETBALWEDSTRIJDEN.
De schoolvoetballers treffen het wel met het
weer, want ook Woensdag scheen een heerlijk
zonnetje.
In de C-afdeeling verraste het derde elftal dei-
Nijverheidsschool door met 30 van het tweede
elftal dier school te winnen.
Voorts klopte het derde elftal der H.B.S. de
Groen van Prinstererschool met 51, zoodat
H.B.S. 3 gerechtigd is aan de halve competitie,
waarvoor Nijverheidsschool 2 en 3 zich reeds
geklasseerd hadden, deel te nemen.
In de E-afdeeling vormde de uitslag van de
ontmoeting Juliana-schoolSchool D het ver
rassende element. De meesten hadden verwacht,
dat eerstgenoemde school zich voor de finale zou
„plaatsen", doch School J) dacht er anders over.
Ze won met 31. Zij nog vermeld, dat de Ju-
lianaschool 2 penalties miste.
De andere finalist werd School Jl, die met
71 van School J2 won.
Voor de finale der verliezersronde plaatsten
zich De Cort van der Lindenschool, die met
43 van een onvoltallig H.B.S. 5 won en School
Hl, dat het tweede elftal dier school met 40
klopte.
De uitslagen waren:
Afdeeling C:
Nijverheidsschool 2Nijverheidsschool 3 03
Gr. v. PrinstererschoolHBS 3 15
Afdeeling E:
Derde ronde (winnaars).
Sdhool Jl—School J2 7—1
JulianaschoolSchool D 13
Derde ronde (verliezers)
C. v. d. LindenschoolH.B.S. 5 43
School Hl—School H2 4—0
MARKTBERICHT IJMÜJDEN.
(Versche visch.)
IJmuiden.
Tarbot 68—56 ct. per K.G.
Tong 9462 ct. per K.G.
Heilbot 1.060.90 ct. per K.G.
Griet f 35—18 per 50 K.G.
Groote schol f 1711 per 50 K.G.
Middel schol f 137.50 per 50 K.G.
Zetschol f 101.40 per 50 K.G.
Groote schelvisch f 1412 per 50 K.G.
Middel schelvisch f 1411.50 per 50 K.G.
Kleinmiddel schelvisch f 118.90 p. 50 K.G
Kleine schelvisch f 108.10 per 50 K.G.
Groote gul f 7.504.10 per 50 K.G.
Wijting f 41.50 per 50 K.G.
Makreel f 3.202.05 per 50 K.G.
Versche haring f 5.901.S0 per 50 K.G.
Kabeljauw f 34—9.10 per 125 K.G.
Leng f 1.30—1.— per stuk.
Koolvisch f 0.400.07 per stuk.
VERTROKKEN TRAWLERS
Heden zijn vertrokken:
Dirkje RO 53, Silvain IJM. 116, I. S. Groen
IJM. 130, Eveline IJM. 115, Adelante IJM. 119,
Uiver IJM. 384, Jacqueline Clazine IJM. 10, Ca
roline IJM. 26, Jenny Elsa IJM. 88, Norma Maria
IJM. 6, Holland 3 IJM. 179.
Verwachting geldig van heienamne
genavond ongeveer 19 uurd v
Voor de kuststrook Zwaü, k
betrokken, eenige regen ÓveM0lkt
kouder, matige Zuidwesters! feh
Voor het binnenland-
betrokken. Eenige regen
onweer, overdag konder TIJ?® op
matige Zuidelijke wind. kc tot
THERMOMETERSTAND:
Hoogste gisteren
Laagste hedennacht 60 F.
Hoogste heden 50 f
BAROMETERSTAND55 F'.
Hedenmorgen 9 uur 7e„
Stilstand. '62 mit
Opgave van:
MAGAZIJN 'T BRILLENHUTS
Kanaalstraat 86 IJmuid™
HOOG WATER TE IJMUIDEN-
Vrijdag v.m. 11.41 uur; n.m
Zaterdag v.m. 0.22 uur- nm' UUr-
Zondag v.m. l.ia uur; n.m. ua SJ
Mededeeling van het Kon Nederi u
Instituut in De Bilt: eaerl-Meteor.
Op 12 April is te De Bilt een mallw
temperatuur van 24,0 gradeer?"1'
waargenomen. Deze temperatuur T""
ger dan tot nu toe. sedert het beèi/ÏÏ"
de waarnemingen in 1S97 zon SI ln
het jaar is voorgekomen. g m
GEMEENTELIJKE LUCHTBESCHERMINGS
DIENST
Het bestuur van den gemeentelijken luchtbe
schermingsdienst deelt ons mede, dat het aan
tal vrijwilligers de laatste weken, mede dank zij
de medewerking van de Pers, belangrijk is toe
genomen. De dienst beschikt thans over een per
soneel van ruim 600 personen. Hun, die zich de
laatste dagen als vrijwilligers opgaven en nog
geen oproeping voor het bijwonen van een cursus
ontvingen, wordt verzocht nog eenig geduld te
oefenen.
SCHILDER VAN EEN LADDER GEVALLEN
Gistermiddag is een schilder, die werkzaam
heden verichtte in het gebouw van de Burger
wacht van een ladder gevallen, die uitgleed,
waarbij hij vermoedelijk een enkel heeft gebro
ken. Na ter plaatse te zijn verbonden, werd hij
per taxi naar zijn woning vervoerd.
HEEMSKERK
RAADSBESLUITEN VERNIETIGD.
Naar wij vernemen zijn bij K. B. vernie
tigd de Raadsbesluiten van 10 Augustus 1938
waarbij in Beroep Bouwvergunningen wer
den geweigerd aan E. van Beek te Castricum
en aan de zusters van de Beatrix-stichting.
Blauwbaard en Octopus,
door Johan Van der Woude.
Amsterdam Querido's U.M.
Van Johan Van der Woude lazen wij te
hunner tijd: een historische karakterschets;
novellen, (laatstelijk in het geschenk der
boekverkcopers)critieken over collega-auteurs
enz., zoodat men in hem 'n veelzijdigheid kan
bewonderen, die nu met dezen Blauwbaard
nog aangroeien kan.
De schrijver houdt zich in dit. zijn jongste
werk bezig met een stel zonderlinge experi-
mentators op het gebied der erotische aan
doeningen, zcoals men ze vermoedelijk uiterst
zelden buiten de Vestdij'ksche spinnerij zal
tegenkomen. Dat ze daarenboven een paar
zeldzaam-vervelende snaken zijn, maakt de
ontmoeting nog ongewenschter. Dat verder
in een deel der critiek en bij een deel der
lezers de neiging bestaat alle quasi-diepzin-
nigheid voor iets heel belangrijks te houden,
is al erg genoeg en een reden temeeer om
alle pogingen, om tot een door sommigen ge-
wenschte federatie van critische voorlichting
te geraken, met wantrouwen te bejegenen
Indien ergens zal zeker op het gebied der
artistieke waardeering iedere federatieve
kliekgeest geweerd moeten blijven.
We keeren tot onze schapen terug. In een
der uitgestorven stadjes aan het IJsel-
meer het behoeft niet juist Kampen te
wezen, al speelt Van der Woude's historie in
Kempen; het kan ook Hoorn zijn of iets an
ders leeft de heer Anthony Venter in een
ouden toren en doet er geheimzinnig met
vrouwen, die bij hem op bezoek komen en na
korte of langer tijd weer verdwijnen. Hij
experimenteert op ze, steeds in nieuwe
sujetten probeerend vroegere liefdes-ervarin
gen opnieuw te beleven en ziet bij tijd en
wijle zelfs in de boerendienstmaagd die hem
in den toren bedient, de Maria, die hem
blijkbaar veel geweest is, doch die hem
wat nog zoo gek niet is verlaten heeft, om
dat hij, de egoïstische fraseur, blijkbaar niet
weet wat liefde is.
In zijn ongebreidelde jacht op avontuur,
naar herbeleving van schimmen zijner ver
beelding, daarbij zijn deen en laten met groot
cynisme en veel vertoon van menschkundig-
heid verdedigend, heeft hij meer van een Don
Quichot dan van een Blauwbaard, maar een
nog veel zonderlinger heer is zijn vriend
Pareau, die ook in Kempen verzeild raakt en
die Venter's experimenten op zich zelf be
trekt en zich wijs maakt dat niet Venter,
maar hijzelf, Pareau uiteindelijk de bezitter
is der vrouwen, door Venter tot een geestelijk
concubinaat geforceerd. Wat die meneer
Pareau allemaal beweert, terwijl hij zich door
zijn vriend Venter laat beleedigen en verne
deren, maar steeds uitermate in zijn schik
blijft, omdat hij meent de overwinnaar in het
spel te zijn.dat kan een gewoon lezer vrij
daas en onfrisch voorkomen, maar zal door de
bewonderaars van wat een diepzinnig uiteen
rafelen van fictieve bewustheden schijnt te
moeten voorstellen, hoogelijk gewaardeerd
worden.
Deze besluiten zijn vernietigd we„„,
met de wet. we»ens strM
Volgens Kon. Besluit had Ingevolge mi,,,
6, 2de lid van de Woningwet de Raad
bouwvergunningen moeten verleenen
CASTRICUM
Wat de tuinders kregen.
Noteering van de groentenveiling,
Witlof I 10—12 ct. per K.G.
Witlof II 6—7 ct. per K.G.
Rabarber 89 ct. per bos.
Raapstelen 1—2 ct. per bos.
Radijs 22'Is ct. per bos.
Onfrisch lijkt mij de geschiktste qualificatie
voor deze ver uitgesponnen vertooning van
een Blauwbaard op wieltjes en van den kwal
Octopus, die zich tusschen de wieltjes vast
zoog. Billijkheidshalve dient, na de geringe
waardeering die wij voor de behandelde stof
gevoelen, plaats ingeruimd te worden voor
de erkenning dat in détails van plaatsbe
schrijving en sfeerschepping in Van der Wou
de's boek heel mooie bladzijden te vinden zijn
Het nachtmerrie-achtige der doode stad is
er voel- en tastbaar geworden en het décor
zou ons in dit geval bijna met de vertooning
verzoenen. En ook voor de laatste zal, als
reeds gezegd, wel belangstelling bestaan al
lijkt het mij moeiijk het verband met en de
litteraire schoonheid te bepalen.
Irmgard Keun. Kind zonder
land. Vertaald door Alice van
Nahuys. A'dam. Querido U.M.
Na de pijnlijke gekunsteldheid van Blauw
baard en de Kwal doet „Kind zonder land"
weldadig aan. Zelfs de vertaling doet niets
verloren gaan van het onpretentieuse, na
tuurlijke verteltalent van Irmgard Keun. Er
is in haar een superieure vorm van humor,
namelijk die welke de diepste tragiek nog
glimlachend aanvaarden doet. Prachtig maakt
de schrijfster gebruik van het feit dat een
kind van tien jaar op het tragische leven an
ders reageert dan de groote mensch. Dit beek
verdient dat wij er op terugkomen, al willen
wij het voorloopig vast aanbevelend aankon
digen.
J. H. DE BOIS.
De geschiedenis van een
avonturier.
Gary Cooper als Marco Polo.
In de nieuwe bioscoopweek brengt het
Luxor Theater als hoofdnummer het roman
tische filmwerk „De avonturen van Marco
Palo", met Gary Cooper, Sigrid Curie en
Basil Rathbone in de hoofdrollen.
Deze film behandelt de geschiedenis van
den grootstien reiziger en avonturier der
wereld, Marco Polo, die de eerste belangrijke
handelsrelaties tot stand bracht tusschen
Europa en Azië. Het verhaal speelt zich af
tijdens de regeering van den machtigen Ku
blai Khan, keizer van China.
Marco Polo, de jongste firmant van de
„Gebroeders Polo", kooplieden en importeure,
wordt door zijn vader
van Venetië naar
China gestuurd. Na
.een lange en moei
lijke reis komen
.Macrco Polo en zijn
bediende Binguccio in Peking aan. Marco
wekt de belangstelling op van Kublai Khan
en wordt hals over kop verliefd op de mooie
prinses Kukachin. Hoewel deze prinses offi
cieel verloofd is met den koning van Perziï
vormt Ahmed toch het grootste obstakel voor
Marco's hofmaiking. Ahmed is Kublai Khan's
vertrouwde minister, een wreed en sluw
Saraceen, die zijn oogen heeft geslagen, zoo
wel op den troon als op de prinses. Ahmed
raadt den keizer aan een veldtocht tegen
Japan te ondernemen en deze zelf aan te
voeren. En om ook van Marco Polo geen last
meer te hebben, stelt hij den Keizer voor
dezen als spion te sturen naar het kamp van
den opstandigen Kaidu. Kaidu is in opstand
gekomen, omdat Ahmed, buiten medeweten
van den keizer om, zulke hooge belastingen
hief in zijn provincie, zoodat het volk dreigde
te verhongeren.
Marco gaat op deze missie uit, omdat de
keizer heeft laten doorschemeren, dat het
welslagen van zijn pogingen hem veel dichter
bij de verlangde handelsverdragen zal bren
gen. Marco Polo wordt echter door Kaidu's
mannen gevangen genomen en voor Kaidu
zelf geleid, die hem als spion wil laten ver-
oordeelen. Marco wordt echter van dit lot
gered, maar blijft een gevangene in dit kamp.
Marco legt Kaidu den toestand in het keizer
lijke paleis te Peking uit en haalt Kaidu over
om den troon te "-eschen-en regen den intri
gant, Ahmed. Marco Polo zal vooruit gaan
naar Peking en zorgen, dat Kaidu de poorten
openvindt.
De held uit deze film beleeft echter nog
tal van spannende avonturen, voor het zoover
is.
Het tweede hoofdnummer is „Haar vader
teruggevonden" met Binkie Stuart.
PATER HENRICUS SPREEKT VOOR
DE R.K. STAATSPARTIJ.
Vrijdagavond spreekt de bekende redenaar
Pater Henricus voor de afdeeling Beverwijs
van de R.K. Staatspartij in de bovenzaal
van het veilinggebouw „Kennemerland Het
onderwerp is „Katholieke Dynamiek".
WIIKT
EIKICITIN
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
(Maandag en Woensdag).
Amsterdam, 12 April
193 Vette kalveren: le kwaliteit 63-76, 2e
kwaliteit 58—86, 3e kwaliteit 44-56 per
levendgewicht.
Ondermelkers magere noteermg.
263 Nuchtere kalveren 4—7.50 per sras.
166 Varkens: Vleeschvarkens, wegende
90-110 küo 58-59 per kilo s achgewgj
Zware varkens 57—58 per kilo sJac|}L i
Vette varkens 55-56 per kilo slachtgewicn*
Overzicht: l-mpnde
Vette kalveren: matige aanvoer, sieepe
handel, prijzen hooger. h6B
Nuchtere kalveren: ruime aanvoer, o
handel, prijzen onveranderd.
Varkens: matige aanvoer, zeer stuie
del, prijzen onveranderd
