IJmuider Courant
I
MORGEN GAAT 'T BETER
Cat CüMowap
4lBem
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMLIDEIN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dienstplicht
Een aanbod.
B.en W. van den Haag
willen luchtafweer
geschut koopen.
Vice admiraal Kayser
Rumoer om eervol ontslag
van burgemeester.
De dienstplicht in
Engeland.
Belgische kamer
■AABGANG NO. 150
Yv Groot, Houi.rraal 93
m>i r»i i»724- B°re"' IJ™"ide'
B'"TK«»«®"l"°42,IJ°UidC°'
5301. H0J9L A"'
di,b'ad'
opgenomen in
de
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBEK'J PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 27 APRIL 1939
Abonnementen pet week f0.12'/2, peï
maand f0.52'/2» per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Advertentiëni
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbels
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
l«3 regels f 0.25, elke regel meer fO.lQ.
111
England.
van den militairen dienstplicht in
nu aan de orde.
parlementair verzet zal het zeker
n De Labour Party is altijd tegen in-
dienstplicht in vredestijd gekant
t en de nevens de politieke Arbeiders-
!e*fl»nde trade unions, de vakvereenigin-
k.hben er ook altijd stelling tegen ge-
gt"' pas enkele weken geleden heeft Cham-
"°1Z urn nog gerustgesteld en gisteren nam
iSonale Raad van de Labour Party waar-
i- de Trade Unions Council vertegen-
vd is nog een resolutie tegen dienst
el aan Maar het zou geen wonder zijn als
i de kringen der arbeidersorganisaties
1 overtuiging al begon te wankelen, als er
thans'verschil van meening tusschen de lei-
5 w0n te ontstaan. In den tijd van Cham-
Uriain's consequente toenaderingspolitiek,
en na München, is die politiek steeds
Zr de Labour-oppositie bestreden. Nu Cham
berlain teleurgesteld in zijn pogen, tot een
Internationaal beleid van afweer tegen de to
talitaire staten is overgegaan en daaraan niet
alleen opvoering van de Engelsche bewapening
en verduobeling van de sterkte van het terri
toriale leger, maar ook een heele reeks defen-
gieve waarborgen van de grenzen van andere
staten heeft verbonden, kan hij de invoering
van den dienstplicht natuurlijk als een logi
sche voortzetting van zijn nieuwe politiek
voorstellen. Temeer omdat Frankrijk er zoo
sterk op aandringt. En die nieuwe politiek is
nu juist het beleid, waarop Labour zoo sterk
aandrong toen het nog niet gevoerd werd. De
oud-minister Amery heeft al een voorproefje
gegeven van de argumenten, die jegens de
Labour Party zullen worden gebezigd toen hij
gisteren in de Cambridge Union verklaarde:
jedere week uitstel van den dienstplicht doet
óns een bondgenoot verliezen. De kleine mo
gendheden zijn ons goed gezind, maar zij twij
felen en vragen zich af of onze garanties
waarde hebben. Op het oogenblik gelooven zij
niet in onze oprechtheid. Bovendien zijn de
Duitschers ervan overtuigd, dat wij niet willen
vechten en op het laatste oogenblik zullen
wijken. Dienstplicht zou voor ons een uit
gangspunt zijn".
Nu moet men die opmerking van Amery
over de overtuiging der Duitschers met een
korreltje zout nemen, want Amery is bezig de
Engelschen te overtuigen. Hij kan niet weten
wat men in Hitler's onmiddellijke omgeving
precies denkt. Wat de overige Duitschers den
ken is van minder belang: er zullen er ove
rigens genoeg zijn die zich herinneren hoe
men zich in 1914 te Berlijn vergist heeft. Toen
meende men daar inderdaad dat Engeland de
Belgen en Franschen niet te hulp zou komen
en de teleurstelling leidde tot het devies „Gott
strafe England", dat in den eersten tijd van
den oorlog alom in Duitschland weerklonk.
Met zijn kleine vrijwilligersleger, dat op den
Franschen linkervleugel opereerde, kon Enge
land toen weliswaar den Duitschen opmarsch
naar de Mame niet verhinderen, maar toen
de slag bij de Maine den gealliëerden de over
winning bracht, die den Duitschen opmarsch
stuitte en den jarenlangen stelling-oorlog in
zette was het toch duidelijk genoeg dat zon
der de Engelsche hulp dit resultaat niet bereikt
zou zijn. Te duidelijker nog, omdat de Engel
sche vloot de Duitsche in bedwang hield.
Dit alles is men in Berlijn natuurlijk niet
vergeten. Evenmin zou men daar ontkennen
dat de zaken in 191'4 nog veel' slechter voor
Duitschland geloopen zouden zijn als Enge
land toen een groot dienstplichtig leger had
bezeten. Met het recruteerings-stelsel van
Lord Derby trachtte het in de eerste oorlogs
maanden nog, den dienstplicht te ontgaan,
maar toen dat niet voldoende vrijwilligers op
leverde voerde het hem invoor den duur
van den oorlog. Dat het ontbreken van dienst
plicht in Engeland dien oorlog zeer verlengd
heeft, dat dit land met zijn groote leger eigen
lijk te laat kwam om een snelle beslissing ten
gunste der gealliëerden mogelijk te maken was
evenwel volkomen duidelijk.
Die waarschuwende herinnering zal aan de
Labour Party ook worden voorgehouden.
Overigens hoopt men natuurlijk in Enge
land, dat de invoering van den dienstplicht
het machtsoverwicht zoozeer naar de zijde dei-
democratische groote mogendheden zal doen
doorslaan, dat het de Duitschers van eenige
mogelijke verdere agressie tegen kleine' staten,
us. van den oorlog, zal weerhouden. En te-
vens hoopt men hetgeen Amery tot uitdruk-
g bracht: dat het verscheidene staten ertoe
bewegen zich bij het Engelsche verbond-
--—o tegen totalitaire agressie aan
«luiten. Men voorziet dat de invoering van
ïenstplicht in Engeland diepen indruk in de
g heele wereld zal maken.
Dit is natuurlijk te verwachten, al zal die
müruk niet zoo geweldig zijn buiten de gren-
Wft et'11, 'ail(^ zelf- Buiten oorlogstijd
Engeland nooit conscriptie gekend. Na-
5° eon i, die deze schepping van volkslegers
riLZ1Jn naam heeft en haar °P het vasteland
noerde kon Engeland niet bemach^gen
evenmin als het zijn andere nieuwigheden
.nva,ardde zelfs zulke eenvoudig-practi-
J ngen als het tiendeelige stelsel met de
t161Van maten en gewichten heeft het
Óp akaidigen dag niet ingevoerd wil-
miijpP aan het dienstplichtige leger-in-
Setooven. Als daar nu toe besloten
daarmee een der machtigste
Wordt
(Een Amerïkaansche filmmaat
schappij heeft, natuurlijk tever
geefsaan koningin Geraldine van
Albanië een filmcontract aange
boden van bijna 2 millioen gul
den).
Je krijgt zooveel te lezen,
Zoo daaglijks in de krant,
't Een kan langdradig wezen,
Het ander intressant.
Het eene maakt je lustig,
Het ander brengt je spijt,
Dit maakt den mensch onrustig,
Terwijl hem dat verblijdt.
Soms kun je je verbazen,
Soms voel je ook respect,
Je lachlust om het dwaze
Wordt dikwijls opgewekt.
Soms kan men appreciëeren,
Men ergert zich ook vaak,
Waarbij in het waardeeren
De kwestie geldt van smaak.
Maar soms zijn er gevallen,
Waarop geen norm meer past,
Bij voorbaat staat voor allen
Daarover 't oordeel vast.
Hoe of je dit wilt wringen,
Hoe je dit ook beziet,
Je denkt: er zijn nog dingen
Die doe j' eenvoudig niet.
bolwerken van de „splendid isolation", de
„prachtige afzondering", die zoo lang grond
slag van Engelands politiek is geweest en nu
in snel tempo gaat verdwijnen. Dat is in de
Engelsche politiek een zeer groote gebeurtenis.
En voor het Europeesche machts-evenwicht
ook.
Opgemerkt dient te worden dat het besluit
tot invoering van den dienstplicht, ook als
het al binnen eenige dagen genomen mocht
worden en meteen in uitvoering gebracht, En
geland niet een-twee-drie aan een groot
conscriptie-leger kan helpen. Inrichting van
kampen en oefenterreinen en fabricage van
kleeding en uitrusting zal vereischt worden
eer men de eerste lichting kan oproepen en
het zal de noodige maanden vorderen eer die
voldoende geoefend zal zijn. Dit neemt niet
weg dat een geweldig nieuw gewicht in de
Europeesche schaal wordt geworpen dat bij
allé verdere diplomatieke onderhandelingen
van groote beteekenis zal zijn.
R. P.
Drie ba tterijen ad f 110.000
's-GRAVENHAGE, 26 April. B. en W. van
Den Haag stellen aan den gemeenteraad voor,
voor de vrijwel aan elkaar grenzende- bedrij
ven aan elkaar grenzenden bedrijven van de
telefoon en de electriciteitsvoorziening en
voorts de fabrieken van het gemeentelijk gas
bedrijf met de gashouders van dit bedrijf
luchtafweergeschut te koopen.
De kosten van dit geschut zullen in geval
aanschaffing door het departement van
defensie, met inbegrip van de kosten voor het
opstellen daarvan, in totaal ten hoogste
110.000 bedragen. Hierin zijn de kosten van
richtapparaten en van munitie begrepen.
President van den Belgischen
Senaat.
De liberaal Gillon benoemd.
Gillon (liberaal) is gisteren bij tweede stem
ming met 83 tegen 80 stemmen tot president van
den Belgischen senaat gekozen.
tijdens audiëntie overleden.
o Woensdagmiddag is vice-admiraal
C. C. Kayser geheel onverwacht aan
hartverlamming overleden tijdens een
onderhoud met den minister van kolo
niën, den heer Ch. Welter, in de kamer
van den minister op het departement
van Koloniën,
Onmiddellijk telefonisch ontboden
medische hulp kon niet meer baten.
Toen de dokter in de kamer van den mi
nister kwam was admiraal Kayser reeds
overleden.
Als lid van een gemengde commissie tot
vaststelling van de grenzen van Suriname heeft
admiraal Kayser groote verdiensten gehad. Hij
was sedert korten tijd uit Suriname terug. De
regeex-ing ex-kende zijn verdiensten door hem
voor zijn werk in Suriname tot commandeur in
de orde van Oranje-Nassau te benoemen. Reeds
eerder was admiraal Kayser benoemd tot rid
der in den Nederlandschen Leeuw.
Hij was verder begiftigd met verschillende
buitenlandsche orden.
Twisten en kwesties in Vriezenveen
Op zijn verzoek is aan den heer A. P. F. A. J.
Albax-da eervol ontslag verleend als burgemees
ter van Vriezenveen. Dit ontslag moet een gevolg
zijn van een eindelooze reeks kwesties, die van
tijd tot tijd groote beroering hebben verwekt in
deze gemeente.
Het was, volgens de Tel. bekend, dat de ver
houdingen in het college van B. en W. geleide
lijk zulk een kax-akter aangenomen hadden, dat
normale samenwerking tusschen den burgemees
ter en de wethouders nauwelijks meer mogelijk
scheen. Er was nog slechts een lormeele ambte
lijke verhouding en ovex-igens heerschte een
sfeer van vijandschap in het dagelijksch bestuur,
welke enkele malen ontlading had gevonden in
heftige incidenten op het gemeentehuis, waax-bij
verwijten over en weer gedaan wex-den. De vex--
houdingen hadden van lieverlede zulk een scherp
karakter aangenomen, dat de regeering meende
zich met deze aangelegenheid te moeten be
moeien. Zij wex-d daar trouwens in betrokken
omdat klachten over en weer loskwamen van den
bux-gemeester tegen de wethouders en den secre
taris en van deze laatsten tegen den burge
meester.
Ook notabele, niet ambtelijke gemeentenaren
waren hierin betrokken en brachten klachten uit
in Den Haag.
De aandacht van dexx minister zou erop zijn
gevestigd, dat de heer Albarda, in tegenwoor
digheid van anderen, en met name van de beide
wethoudex-s, zich meermalen op onbetamelijke
wijze zou hebben uitgelaten over zeer hoogge
plaatste autoriteiten en zelfs over leden van het
Koninklijk Huis. Zoo xxioet zich bij de regeex-ing
de gedachte gevestigd hebben, dat de heer Al
barda, door zijn manier van optreden, moeilijk
langer als bux-gemeester gehandhaafd zou kun
nen worden en moet hem een wenk zijn gegeven,
zijn ontslag aan te vragen, om verdere moeilijk
heden te vermijden en een ongevx-aagd ontslag
te voox-komen. Van zijn kant heeft de heer Al
barda meex-malen te kennen gegeven, ook in Den
Haag, dat men door allerlei intrigues en stil .ver
zet, het hem onmogelijk gemaakt heeft zijn taak
naar behooren te vervullen.
Dit verzet zou ontstaan zijn toen hij poogde
de naar zijn oordeel bestaande misstanden in
de gemeente en met name in de kringen van
het gemeentebestuur en de gemeentelijke admi
nistratie, op te ruimen, waarbij, hij van alle
kanten op daardoor ontstane vijandelijkheden
stiet. Dit maakte het hem ten langen leste on
mogelijk zijn ambt nog langer met opgewekt
heid te vervullen en dit bewoog hem zijn ont
slag aan te vx-agen.
Aldus deelde hij aan de pers mede. Onder de
gegeven omstandigheden wenschte hij de ver
antwoordelijkheid voor den gang van zaken in
de gemeente niet langer te dragen.
Dit is in een kort tijdsbestek de tweede bur-
gemeester in Twexxte, die feitelijk van regee-
x-ingswege gedwongen wordt zijn ambt neer te
leggen, al is het dan nu in den vorm van 'n zelf
gevraagd ontslag. In de gemeente Vriezenveen
heeft een en ander groote beroering verwekt en
men vex-wacht, dat de laatste vex-gadering van
den raad, welke morgen zal worden gehouden,
een bewogen karakter zal dragen, als de bur
gemeester daar afscheid zal nemen van zijn ge
meente, waax-in deze nog jeugdige burgemeester
zulke moeilijke jaren achter den rug heeft.
Op de voordracht voor Raadsheer.
Door het Gerechtshof te 's-Gravenhage is
ter vervulling van de vacature van raadsheer
in zijn college opgemaakt de navolgende al-
phabetische lijst van aanbeveling:
Mr. A. L. M. van Berekel, rechter in de
Arrondissements-rechtbanik te Haarlem;
Mr. H. Haga, rechter in de Arrondissements
rechtbank te 's-Gravenhage.
Mr. J. L. L. Wery, rechter in de Arrondis-
sements-rechtbank te 's-Gravenhage.
REX THEATER
Vanaf Vrijdag a.s. SLECHTS 1
WEEK de nieuwe Hollandsche film
Neerlandia Filmex
(Adv. ingez. Medj
260.000 man vallen onder
den „werkelijken dienst
Minister Chamberlain heeft in het La
gerhuis verklaard, dat ongeveer 310.000
jonge mannen onder de bepalingen van
de dienstplichtwet zullen vallen.
Hiervan zullen echter op grond van
ongeschiktheid en uitzonderingsbepalin
gen nog meerdere tienduizenden worden
afgevoex-d.
„Press Association" schat dan ook het
aantal van diegenen die „in werkelijken
dienst" zullen moeten opkomen op
slechts 260.000.
Hieronder vallen echter, naar Reuter vex-neemt
xxiet die jongelieden, die zich in den nacht van
26 op 27 April vóór middernacht aanmelden voor
vx-ij willige dienstneming in het territoriale leger.
Naar schattixxg zal de invoering van
den dienstplicht, zelfs in den door Cham
berlain aangekondigden gedeeltelijken
vorm, het aantal manschappen van de
Britsche weermacht tot over het mil
lioen doen stijgen, waarbij de troepen in
Britsch Indië en Birma inbegrepen zijn.
Naar verluidt zijn de voox-bereidingen zoover
gevorderd, dat binnen een of twee dagen na de
goedkeuring van het voorstel door het paxTement
de eerste dienstplichtigen hun oproeping kunnen
ontvangen.
Hevige ontploffing in mijn
schacht.
Dertig mijnwerkers vermist.
TOKIO, 26 April. Na een ontploffing in een
kolenmijn in Foesjoen (Mandsjoekwö) worden
dertig mijnwerkers vermist.
Een doode en acht gewonden zijn uit de mijn
te voorschijn gebracht.
De mijnen van Foesjoen behooren tot de be
langrijkste in het Verre Oosten.
Vijf Fransche zakenlieden moeten
Duitschland verlaten.
Vijf Fransche zakenlieden te Berlijn hebben
aanzegging ontvangen binnen een tijdvak van
vier tot twaalf dagen het land te verlaten. Een
opgaaf van redenen werd niet verstrekt.
Geen van de uitgewezenen, die allen van El-
zassischen oorsprong zijn, heeft noch onder de
huidige, noch onder de vorige regeeringen zich
bezig gehouden met politiek.
De oudste van deze zakenlieden is 70 jaar en
woont reeds 50 jaar in Duitschland.
De tijd, gedux-ende welke de overigen in
Duitschland vertoeven varieert tusschen 10 en
25 jaar.
met zijn band speelt
v.a. Vrijdag in „Luxor"
Zie adiceeteniie op acU.ieeyuig.iHa
(Adv. Ingez. Med.)
keurt de volmachten goed.
Met 104 tegen 84 stemmen en 5 slem-
men blanco heeft de Kamer goedkeu
ring gehecht aan het voorstel tot toe
kenning van bijzondere volmachten aan
de regeering. De bepalingen betreffende
de landsverdediging werden aangeno
men met 178 stemmen tegen 15 stem
men der Vlaamsch-Nationalisten.
De socialistische en communistische
vertegenwoordigers hadden een beroep
gedaan op de eenstemmigheid van de
Kamer voor de bepalingen op de lands
verdediging.
De toekenning van de bijzondere vol
machten aan de regeexring impliceert het
uitspreken van vertrouwen in de regee
ring.
Nieuwe belastingen.
Met groote belangstelling heeft de Belgische
Kamer gisteren geluisterd naar een rede van den
minister van Financiën, Gutt. Deze ving aan met
de verklaring, dat het landscrediet hersteld moet
worden. De goudvoorraad van de Nationale
Bank van België is afgenomen met 4',{. milliard
francs. Sinds eenige dagen keert het vertrouwen
echter terug. Het is geen gebruik, aldus de mi
nister, te spreken over den toestand van de
thesaurie. Ik meen echter van deze traditie te
moeten afwijken, opdat iedereen zal weten wat
hem te doen staat. Het jaarlijksche begrootings-
tekort bedraagt thans 650 millioen francs. Wij
hebben de uiterste grens bereikt. Wij moeten
milliard francs weten te vinden voor onze bui
tengewone begrooting.
Aan de emissie van een leening in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Anxerika valt niet te
denken, Engeland heeft zijn geld hoog noodig
voor de bewapening. Frankrijk bevindt zich in
denzelfden toestand. Nederland en Zwitserland
hebben reeds geleend aan mijn voorgangers en
ik hoop, dat de leening van 750 millioen francs
in Juni a.s. zal kunnen worden verlengd. De
financieele toestand is dus zeer ernstig en valt
samen met een verslapping van de oeconomïsche
bedrijvigheid. Slaagt België er niet in zich op
de vreemde markten te handhaven, dan zal het
onmogelijk tot een saneering van zijn begrootin
gen kunnen overgaan. De regeering is er reeds
in geslaagd het tekort op de gewone begrootïng
met 120 millioen te verminderen. Andere maat
regelen, o.m. betreffende de pensioenen, worden
overwogen. Telt men de bezuinigingen en de
opbrengst van de nieuwe belasting op de win
sten van de electriciteitsbedrijven samen, dan
komt men tot een totaal van 300 millioen franc.
Het deficit bedraagt echter 650 millioen. Daarom
had de minister voorgesteld de salarissen en ver
goedingen van het rijkspersoneel met 5 pet. te
verlagen. Men heeft dit deflatie genoemd. Alle
partijen hebben mijn voorstel afgewezen.
Het zal dus noodig: zijn in de ontbreken
de 350 millioen door belasfingverhoo-
gingen en nieuwe belastingen te voor
zien.
Wat de devaluatiegeruchten betreft, zeide mi
nister Gutt met nadruk: „Ons eenige antwoord
op deze geruchten is de samenstelling van een
stevige regeering, die zal weten te handelen. Een
devaluatie van den Belgischen franc in de hui
dige omstandigheden zou een misdaad zijn'.
De terugkeer van Henderson te
Berlijn.
Sir John Simon met het beroemde koffertje op weg naar het
parlement ter indiening van de nieuwe Engelsche begrooting
Gezant zal alsnog trachten een onderhoud te
krijgen met Von Ribbentrop.
Op de vraag, of de Britsche gezant te Berlijn
gelegenheid zal hebben om den Duitschen mi
nister van buitenlandsche zaken, von Ribben
trop, nog vóór de Rijksdagzitting te spreken,
heeft Chambex-lain in het Lagerhuis geantwoord,
dat de gezant Woensdagmorgen door den Duit
schen staatssecretaris is ontvangen en dat het
niet mogelijk was, een afspraak voor een onder
houd met den minister te maken.
Ongetwijfeld zal de ambassadeur vol
gens zijn eigen inzicht, tx-achten, alsnog
een onderhoud met von Ribbentrop te
bewerkstelligen. Chambex-lain achtte het
niet noodig, aan te nemen, dat von Rib-
bentrop's weigei-ing om den Britschen
ambassadeur te ontvangen, als een on-
heusche bejegening moet worden be
schouwd.
Sir Neville Henderson heeft geen opdi-acht,
denkbeelden of voorstellen aan de Duitsche re
geering voor te leggen, zeide Chamberlain.Wij
hebben gemeend, dat het in de huidige omstan
digheden juist was, dat de ambassadeur op zijn
post was om de Duitsche regeering op de hoogte
te houden van de ontwikkeling der buitenland
sche politiek. (Toejuichingen op de regeerings-
b anken),