vm 20 ek 21 fattyeit
Dienstplicht in Engeland
Eerste oefening van 6 maanden
Heden debatten in
Hooger en Lagerhuis
Politiek „koffiepraatje" uit Duitschland.
O
DON
2)E.£DA-Ü 27 APRIL1
1939
Ineemannen van 20 en 21 jaar. Dezen
Sn een opleiding van zes maanden
0 vSrdeelde de premier mee. dat
a. regeering heeft besloten de volgen-
Je n«h reserve- en hulptroepen-
we« .'"l'wp"vamden oefeningstijd zou
e.» mannen gelegenheid gegeven ivor-
S veor^drie en een half jaar dienst
1 „emen in het territoriale leger
Tie regeering is voornemens verdere
.tappen te doen om het maken van
„„geoorloofde winst in de bewape-
Ksindustrie te voorkomen
ni recruteering van vrijwilligers
,„or het geregelde leger de marine en
ae luchtmacht zal worden voortgezet.
rv reeeering staat op 't standpunt dat, indien
W hot komt wetgevende maatregelen moe-
"„den genomen, waarbij speciale straffen
JK eesteld op het maken van buitenspo-
ifwirJten en de mogelijkheid wordt ge
ïnd tot het besnoeien van de ïndividueele
Eten behoeve van den staat.
azijn motiveering van het besluit der re-
JJeïï tot invoering van den dienstplicht, zoo
int leuter zeide Chamberlain o.a., dat ieder
S land iii Eiiropa dezelfde bevoegdheden
5 als de regeering thans vraagt, en dat de
niet alleen rekening heeft moeten
Hen met de nieuwe verplichtingen op het
vasteland, die zij op zich genomen heeft met
Stemming van het geheele Parlement, maar
rrt zii ook heeft moeten denken aan de mid-
riPlen om deze verplichtingen na te komen.
Het is nauwelijks noodig hier nog eens te
tiprhalen zei Chamberlain, dat de garanties,
Ji» wij aan sommige landen hebben gegeven,
wenzeer als de onderhandelingen, die nu met
ïr-dere landen gaande zijn, geen oorlog ten
doel hebben, dat zij integendeel slechts be-
ooeen deze te voorkomen. Wij kunnen niet
anders dan de juistheid erkennen van het
standpunt, dat door andere democratieën in
het bijzonder door onze vrienden in Europa,
wordt ingenomen, dat ondanks de ontzaglijke
krachtsinspanning, die dit land reeds verricht
heeft op het gebied der bewapening, niets de
wereld zoozeer zou overtuigen van den vasten
wil van dit land, zich krachtig te verzetten
tegen ieder streven naar algemeene overheer-
sching als de aanvaarding van het beginsel
van militairen dienstplicht, dat op het vaste
land algemeen regel is.
Chamberlain herinnerde er daarna aan, dat
hij verklaard had, dat in vredestijd geen
dienstplicht zou worden ingevoerd. Wij zijn,
zeide hij, thans niet in oorlog, maar ieder land
spant al zijn krachten in om paraat te zijn
voor een oorlog. Wanneer het vertrouwen in
de handhaving van den vrede ondermijnd is
en een ieder weet, dat als er een. oorlog zou
uitbreken dit wellicht niet een kwestie van
weken, maar van uren zou zijn, dan kan nie
mand beweren, dat dit vredestijd is in den zin,
waarin dit woord met recht kan worden ge
bruikt.
Voorloopige conscriptie.
De premier verklaarde verderde regeering
is tot de conclusie gekomen, dat, o:n aan deze
nieuwe en, naar ik hoop, exceptioneele om
standigheden het hoofd te bieden, een zekere
mate van verplichte militaire opleiding voor-
loopig noodig is geworden.
Ik zeg „voorloopig", zei ChamberHain
omdat ik er op wil wijzen, dat de re
geringsvoorstellen, die vervat zijn in
een tweede wetsontwerp, dat tegelijk
met het eerste zal worden ingediend
en den naam „wet inzake de militaire
opleiding" zal dragen, van tijdelijken
aard zullen zijn. Het ligt in de bedoe
ling, dat de bevoegdheden op grond
van de wet voor drie jaar zullen gel
den, doch als op een vroegeren datum
de regeering van oordeel zou zijn, dat
de omstandigheden zoodanig gewij
zigd zijn, dat de 'bevoegdheden niet
langer noodig zijn, dan kunnen zij
door den „Privy counsil" worden opge
heven. Daarentegen kan de geldig
heidsduur van de wet door het parle
ment van jaar tot jaar verlengd
worden.
Ten besluite verklaarde Chamberlain nog,
flat alle maatregelen, die den laatsten tijd
warengenomen met betrekking tot de lands
verdediging, slechts één doel hadden, n.l. En
geland m staat te stellen, de aangegane ver-
pnchtmgen na te komen, in het geloof, dat
daardoor de vrede in Europa het best verze
kerd kan worden.
Chamberiam heeft tijdens zijn rede nog
Sill dat principieele dienstweigeraars
aooi rechtbanken kunnen worden vrijgesteld,
nJf werk van nationaal belang op zich
nemen.
Ka Chamberlain nam Attlee, de leider der
„¥llf het wo°r<i- Hij verklaarde o.a.,
j besluit der regeering verdeeldheid in
7pt; zou zaaien en op krachtig ver
zet zou stuiten.
hii Vntwoord hier°P zei Chamberlain, dat
in rlo YensAhelijkheid ei'kende, dat het Huis
o; Selegeriheid zou worden gesteld zoo spoe-
jiniÏÏf over zulk een belangrijke verkla-
vnnr- n* j ack*en te wisselen. Hij stelde daarom
onderdag de debatten te houden, over de
voorstellen^6' aanneminS der conscriptie-
vrnM der liberale oppositie, Sinclair,
cjijp A,aarorL er geen overleg met de oppo-
Chamkf o ?epleeSd alvorens de belofte van
in vtJgeen dienstplicht in te voeren
omvKitio herzien werd. Hij zeide, dat de
den al w« f( „op had' geraadpleegd te wor-
tjgp' „...A alleen maar wegens haar krach
van te.n aanzien van het beginsel
bii dp il.. n dienst en het stijgende succes
ChamkoT-Ving vo°r dien dienst
het nipt J u Sinclair de verzekering, dat
te ain «e 5 hedoeiing was geweest onhoffelijk
de gebruikelijke vormen te verwaar-
loozen, doch dat er geen tijd geweest was om
meer te doen dan den leider der oppositie en de
leden van het vakvereenigingscongres van de
voorstellen in kennis te stellen.
In het Hoogerhuis, waar Lord Stanhope een
geheel gelijkluidende rede hield over het voor
stel tot invoering van den dienstplicht als die
van Chamberlain in het Lagerhuis, zal heden
eveneens over de regeeringsmotie gestemd
worden.
De tekst der regeeringsmotie.
De tekst van de regeeringsmotie, waarover
vandaag gedebatteerd zal worden luidt als
volgt:
„Het Lagerhuis hecht zijn goedkeuring aan
het voorstel der regeering tot zoo spoedig mo
gelijke invoering van een stelsel van verplichte
militaire oefening, zooals aangekondigd op 26
April. Het beschouwt een dergelijk stelsel als
noodzakelijk voor de veiligheid van het land
en de nakoming der verbintenissen, die Enge
land jegens zekere Europeesche landen op zich
heeft genomen. Het juicht het toe, dat de regee
ring met dit voorstel nieuwe legislatieve be
voegdheden verbindt ter beperking van de
winst der ondernemingen, welke in hoofdzaak
voor de wapening werkzaam zijn, ter verzeke
ring van het doel, dat in oorlogstijd straffen op
winstmaken gesteld kunnen worden en ter voor
koming van de vergrooting van persoonlijken
rijkdom tengevolge van oorlogomstandigheden".
Labour dient amendement in.
De arbeidersoppositie heeft een amendement
op de regeeringsmotie betreffende den dienst
plicht ingediend, die gelijk staat met een motie
van afkeuring. Het besluit tot het indienen van
deze motie werd genomen, nadat de fractie
zeven kwartier vergaderd had. De tekst luidt:
„Terwijl het Lagerhuis bereid is alle nood
zakelijke stappen te doen voor de veiligheid van
de natie en de nakoming der internationale ver
plichtingen, betreurt het, dat de regeering, met
schending van haar belofte, afstand zal doen van
het beginsel van vrij willigen dienst, dat niet ge
faald heeft in het verschaffen van de noodige
manschappen voor de verdediging.
Het huis is van meening, dat d.e voorgestelde
maatregel slechts ingekleed is en, verre van
werkelijk bij te dragen tot de versterking der
defensie, verdeeldheid zal bevorderen en de
nationale energie zal ontmoedigen. Het huis is
van meening, dat het regeeringsvoorstel opnieuw
het bewijs levert, dat het regeeringsbeleid in
deze ernstige dagen niet het vertrouwen van het
land of van het huis waardig is".
Attlee zai de motie ter sprake brengen.
Ook een liberaal amendement.
De liberale oppositie heeft eveneens een
amendement ingediend op de motie van Cham
berlain betreffende de invoering van den mili
tairen dienstplicht. Het op naam van Sinclair
staande amendement zegt o.a. dat het huis geen
goedkeuring kan hechten aan de voorgestelde
afwijking van de beginselen van den vrijwil-
ligendienst, nu het recruteeringstempo hooger is
dan de levering van oorlogsuitrustingstukken.
Evenmin zou het Huis ooit goedkeuring kunnen
hechten aan het systeem van gedeeltelijken
dienstplicht, welke de geheele last van den
dienstplicht zou doen rusten op de jonge man
nen tusschen 20 en 21 jaar.
De Italiaansche en Duitsche
opvatting.
„Beïnvloeding der politieke stemming in
Europa."
Havas meldt uit Rome 26 April: De invoe
ring van den dienstplicht in Engeland heeft
in Italiaansche politieke kringen een onmis
kenbaar psychologisch effect teweeg gebracht,
dat kwalijk verborgen wordt door een argu-
nienteering, die ten doel heeft de strekking
der gebeurtenis te kleineeren en zelfs de prac-
tische waarde v. d. maatregel omlaag te halen,
want men is zich duidelijk bewust van het
aanzienlijk belang en de beteekenis van het
besluit, dat van nu af aan Engeland in staat
zal stellen te voldoen aan de internationale
verplichtingen, die het op zich genomen heeft.
Men doet echter alsof men onverschillig is.
Het argument, dat men in politieke sferen
ontwikkelt, is, dat het Engelsche leger een te
verwaarloozen factor zou vormen gedurende
nog lange jaren, omdat het geen geoefend
kader zou hebben, niet zou beschikken over
een eersterangs generalen staf en vooral geen
traditie zou hebben. Aan den anderen -kant
wordt het besluit van het Britsche kabinet
voorgesteld als een bekentenis van zwakte en
als een erkenning van het mislukken der di
plomatieke actie van Engeland tegen de spil-
mogendheden. „Engeland is in zijn traditie
verslagen", aldus de Telegrafo. „Het is ver
plicht om het militaire systeem der nieuwe
groote naties van het vasteland te aanvaar
den, alvorens ze te bestrijden".
De Engelsche dienstplicht -wordt door de
Duitsche pers in hoofdzaak beschouwd als een
geste, die voornamelijk ten doel heeft de po
litieke stemming in Europa te beïnvloeden,
meldt het D.N.B.
De „Nachtausgabe" staat daarbij op het
standpunt, dat door het besluit der Engelsche
regeering geen versnippering van krachten in
treedt. Het is er veeleer een nieuw bewijs
voor, hoe weinig waarde gehecht moet worden
aan de Engelsche beweringen, dat Engeland
geen omsingelingspolitiek tegen Duitschland
voert.
De „Lokalanzeiger" spreekt van een schier
paniekachtig besluit. Het Londensche kabinet,
aldus het blad, heeft zijn „coup" met een haast
uitgevoerd, dat men daarin een politieke be
doeling kan vermoeden. Thans verschijnt het
groteske beeld der Oxford-studenten naast dat
der manschappen der roode garde uit Siberië.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" be
schouwt- de invoering van den dienstplicht in
Engeland slechts als een overgang van de vrij
willige militie tot een verplichte militie. Dit is
het geheele verschil.
De „Berliner Börsenzeltung" noemt- den En-
gelschen maatregel een „breuk met alle tra
dities en alle opvattingen over de vrijheid van
een Britsch ehristenmensch. Zelfs wanneer wij
in deze Engelsche maatregelen meer een geste,
dan een plompe poging van een pressie zou
den kunnen zien, zouden wij voor het Londen
sche gedoe slechts de schouders ophalen?"
Chamberlain over eventueele
onderhandelingen met Duitschland
In antwoord op diverse vragen antwoordde
Chamberlain, volgens Havas, dat de Britsche
regeering bereid zou zijn deel te nemen aan be
sprekingen met de Duitsche regeering, teneinde
tot een algemeene regeling te komen, wanneer
zij er van overtuigd zou zijn, dat dergelijke be
sprekingen gunstig zouden worden ontvangen
en de kans zouden hebben tot bevredigende re
sultaten te leiden.
Grootere Engelsche beleggingen
in Roemenië.
Resultaat van Gafencoe's besprekingen
te Londen,
De koffie een der grootste vraag
stukken in Duitschland.
Merkwaardige statistieken en
het gebrek aan deviezen.
Gafencoe.
De BritschRoemeensche economische be
sprekingen hebben zoo goede vorderingen ge
maakt, dat men thans de groote lijnen van
een eventueele overeenkomst lean voorspel
len, aldus meldt Reuter. Men verneemt, dat
dat de Roemenen gaarne zouden zien, dat
een overeenkomst in groote lijnen zoo spoedig
mogelijk zou tot stand komen. Die overeen
komst zou dan later kunnen worden aange
vuld en uitgewerk, zooals ook geschied is bij
de DuitschRoemeensche onderhandelin
gen.
De Roemeensche minister van fi
nanciën heeft, naar verluidt, een plan
voor Uitbreiding der Britsche beleg
gingen in Roemenië voorgelegd, waar
van een deel betrekking heeft op de
wapening en de rest op den alge-
me enen handel.
Er is een technische ondercomissie inge
steld, die de met de betalingsovereenkomst
samenhangende vraagstukken moet bestu-
deeren. Dit is van gewicht, omdat het de fi-
nancieele basis voor uitbreiding van den han
del, in het bijzonder voor den Britschen uit
voer van Roemenië zal leveren.
Gistermiddag is op een bijeenkomst, waar
op de buitenlandsche petroleumbelangen ver
tegenwoordigd waren, de positie der petro-
leummaatschappij uitvoerig besproken. Een
nieuwe overeenkomst zou, naar men zegt, de
zen maatschappijen verzekeringen geven,
welke nieuwe beleggingen mogelijk zouden
maken.
De aanstaande besprekingen van
Gafencoe te Parijs.
Gafencoe zal tot Zaterdag belangrijke be
sprekingen met Bonnet hebben. Men gelooft,
dat hij onder meer de inlichtingen over het
Poolsch—Roemeensche aecoord en den om
vang daarvan zal kunnen bevestigen.
Verder wordt, naar men zegt, be
vestigd, dat de RoeineenschJoego
slavische betrekkingen door de be
sprekingen van Markowitsj te Rome
en Berlijn niet hebben geleden, daar
Markowitsj geweigerd zou hebben
te onderhandelen over eenige overeen
komst met Hongarije, waarhij Roe
menië niet betrokken zou zijn.
Engeland staat sympathiek tegen
over poging tot bewapenings
beperking.
En is bereid voorstellen tot betere verdeeling
der grondstoffen in overweging te nemen.
Naar aanleiding van een vraag in het La
gerhuis met betrekking tot Roosevelts bood
schap heeft Chamberlain het volgende ver
klaard:
Het verheugt mij de gelegenheid te
krijgen duidelijk te maken dat de
Britsche regeering sympathiek staat
tegenover elke poging een overeen
komst te sluiten op het gebied van
beperking der bewapening en nieuwe
wegen te banen voor den internatio
nalen handel en het economisch ver
keer.
In dit verband vestig ik de aandacht op het
feit, dat de regeering onderhandelt met be
paalde landen en dat een Finsche delegatie
zich in Engeland bevindt en dat tevens de
Britsche delegatie naar Roemenië in Boeka
rest aangekomen is.
De regeering is bereid elk voorstel
tot een betere verdeeling van grond
stoffen, waarvan in het Britsche 'ko
loniale gebied een practisch onuit
puttelijke overvloed is, te overwegen."
TURKIJE VOELT ZICH NIET BEDREIGD.
ISTANBOEL, 2 April. De Turksche
regeering heeft op de Duitsche vragen
geantwoord, dat zij zich niet bedreigd
gevoelt. .(United Press).
(Van een bijzonderen correspondent.)
E reiziger uit den vreemde, die door
een Berlijnsche winkelstraat wandelt,
moet wel binnen korten tijd het ver
trouwen, dat hij tot dan toe in zijn
lijfblad gesteld heeft, ernstig geschokt voelen.
Het lijdt immers geen twijfel, of meergenoemd
lijfblad beweert sinds eenigen tijd, dat er in
Duitschland gebrek is aan koffie.
En ziedaar! In tal van etalages prijken
groote koperen schalen vol koffie. Gaat men
een kruidenierswinkel of een speciale kof
fiezaak binnen, dan vindt men daar lange
batterijen van de bekende roode bussen,
achter wier peilglas men de aromatische
boontjes ziet liggen. De reiziger uit den
vreemde gaat naar een „Konditorei", wanneer
hij koffie wil drinken en beleeft het dus niet.
dat de winkelier, die over zulke geweldige
voorraden beschikt, hem glad de deur wijst
of hem natuurlijk alleen maar mits hij
vaste klant is met 125 gram koffie in de
week afscheept.
„Greuelmarchen" en propaganda.
Zoo wordt onze reiziger ervan overtuigd, dat
zijn lijfblad zich schuldig maakt aan het ver
spreiden van „Greuelmarchen"! En hij doet
op die wijze precies wat het propaganda-
ministerie verwachtte, toen het verordonneer
de, dat er overal volop koffie te zien moet
zijn! Opdat de winkeliers niet platgeloopen
worden door koffieliefhebbers. mogen zij in
een discreet hoekje de aankondiging „Schau
kaffee" wat zoowel etalage- als reclame
koffie kan beteekenen plaatsen, welke onze
reiziger over het hoofd heeft gezien.
Er was een tijd, dat de koffie ook in het
Derde Rijk als een genotmiddel werd be
schouwd, tegenwoordig is zij onder ontelbare
problemen het grootste geworden. Het feit,
dat de minister van Volksvoorlichting en pro-
poganda, dr. Joseph Göbbels, in het hoofd
orgaan der Partij, den „Völkischer Beobach-
ter" een hoofdartikel van drie kolommen
heeft gewijd aan de koffie, is karakteristiek
voor de huidige situatie, maar typeert nog
verrev/ëg niet den omvang van het koffie-
vraagstuk in Duitschland.
De partijpers heeft het op de sentimenteele
manier geprobeerd, die op het Duitsche volk
ten allen tijde vat heeft gehad en zij stelde
ronduit de vraag: Duitsche man, Duitsche
vrouw, zijn de remilitarisatie van het Rijn
land, de ophouw van de weermacht, de groot
ste militaire luchtvaart en een machtige
oorlogsmarine, Duitsehland's economische on
afhankelijkheid, Oostenrijk, de Sudeten, Me
mel, Bohemen en Moravië U niet waard, dat
ge een paar koppen koffie per dag minder
drinkt? Natuurlijk is elke Duitsche man en
ook elke Duitsche vrouw gaarne bereid om
daar volmondig „ja" op te zeggen. Maar
voorloopig begijpt men niet goed, wat dat
allemaal met de koffie te maken heeft en zoo-
dra u een Duitscher aan 't woord laat komen,
is zijn eerste vraag: „U laat zeker uit Neder
land koffie komen?"
De politie in actie.
Zelfs de politie houdt zich op het oogenblik
bezig met het koffieprobleem. Toen de boter
nog niet gedistribueerd werd en het publiek
nog niet aan de eierenschaarschte gewend was
waren te allen tijde een paar Schupo's be
reid om de wacht te houden bij de file voor
winkels, waar een bescheiden voorraad dei-
genoemde levensmiddelen in kleine porties
werd uitverkocht. Met de rijen van koffielus-
tigen, die zich voor bepaalde winkels opstel
len, heeft de Schupo geen medelijden meer.
Hij'gaat naar binnnen, controleert de bood-
schappentasschen van de dairies, die zich
aan de toonbank verdringen en wee haar, die
eenige zakjes koffie in verschillende winkels
veroverd heeft!
De „gehamsterde" waar wordt meedoogen-
loos onder degenen, die buiten wachten, gratis
uitgedeeld en daarbij blijft het niet: de be
treffende winkelier krijgt order zijn winkel
voor eenige uren te sluiten, want hoe hij t
klaar speelt is z ij n zaak hij moet ervoor
zorgen, dat zich geen queue vormt, welke im
mers in strijd is met de waardigheid en het
aanzien van het nieuwe Duitschland.
In de Nederlandsche bladen vindt men
op het oogenblik vrijwel dagelijks het slag
woord: „Hamstert tijdig!" De ironie van het
lot wil, dat tenminste wanneer we ons
niet vergissen een groote koffiefirma van
deze leuze de primeur heeft gehad. In Duitsch
land denkt men over zulke dingen heel anders.
Reeds tal van vrouwen, die voor een koffie-
winkel in de rij stonden, zijn per politieauto
naar huis gebracht, waar bekwame speurders
volgens alle regelen der kunst alles onderst
boven haalden en wee degene in wier woning
koffie aangetroffen werd! Haar teer gekoes
terde voorraad werd zonder pardon in beslag
genomen en volgens de kranten zal ze er wel
meer van hooren.
Brazilië, het meest gehate
land.
Een merkwaardig politiek aspect van het
koffieprobleem is wel dit, dat men Brazilië op
het oogenblik het land zou kunnen noemen,
dat na Rusland in Duitschland het meest en
vooral het oprechtst wordt gehaat. Ook de
„man van de straait" weet zoo langzaam aan,
dat Brazilië de groote koffieleverancier dei-
wereld is en aangezien er in het Derde Rijk
op het oogenblik een nijpend koffietekort be
staat, ligt- het voor eenvoudige geesten voor
de hand, dat de democratie een nieuwe ver
metele poging waagt om de dictaturen dwars
te zitten.
Degene ,die bij tijd en gelegenheid eens zijn
licht opsteekt bij de groote, beter geïnfor
meerde bladen, zooals er gelukkig ook in 't
Derde Rijk nog eenige bestaan, gelooft in
het eerste moment misschien aan een zetfout,
wanneer hij in de statistieken van de rubriek
handelsberichten constateert, dat Bremen en
Hamburg over koffievoorraden beschikken,
welke die der West-Fransche havens, de
grootste koffieopslagplaatsen van Europa,
naar de kroon streven.
Die statistieken komen echter regelmatig
terug en op den duur is het moeilijk, aan een
zetfout te blijven gelooven. Informeert men
nader, dan hoort men praten over vrijhavens,
over het steeds meer drukkende gebrek aan
deviezen, over de mogelijkheid om de onver
bruikte Duitsche koffievoorraden in deviezen-
rijke landen te loozen en wanneer de hier
geschilderde nieuwsgierige dar. bovendien nog
berichten onder de oogen krijgt over omvang
rijke leveringen van industrieele producten
aan den grootsten staat van Zuid"-Amerika,
dan koestert hij tenminste geen wrok meer
tegen Brazilië, wanneer zijn vrouw hem ont
haalt op pepermuntthee in plaats van koffie.
Een ongelegen oogenblik.
Het koffieprobleem komt des te ongelegener,
nu het nationaal-socialistische bewind zij
't dan ook zonder de lijnen van geleidelijk
heid der orthodoxe economie te volgen, maar
wat weet de eenvoudige burger daarvan?
een uitgesproken hoogconjunctuur bewerkt
heeft en verscheidene categorieën een ruim
toereikend inkomen genieten. Deze menschen
hebben natuurlijk de neiging om hun levens
standaard met hun hooger inkomen in over
eenstemming te brengen. Dit komt in de
eerste plaats daardoor tot uiting, dat er meer
vraag bestaat naar duurdere levensmiddelen
en genotmiddelen.
Terwijl het Derde Rijk reeds in onvoldoende
mate in staat is de behoefte aan levensmid
delen te dekken, ontbreken genotmiddelen, die
groobendeels met behulp van deviezen buiben
grenzen aangekocht moeten worden, al
meer en meer.
De huidige anti-tabaks-campagne, welke
voor een zeer groot deel der mannelijke jeugd
een absoluut rookverbod beteekent en verder
niet weinig leden dei- geüniformeerde partij-
formaties een vérgaande matigheid oplegt, is
op zijn minst evenzeer een deviezenkwestie
als een middel ter bevordering der volksge
zondheid.
De Duitsche economische leiding staat tel
kens en telkens weer voor de moeilijke vraag,
of zij de bescheiden hoeveelheid beschikbare
deviezen zus of zoo zal gebruiken. Dat zij
dan dikwijls haar keuze laat vallen op ijzer
en staal, behoeft men heusch niet alleen op
te vatten als een voorliefde voor de symbolen
der onvergankelijke Germaansche oerkracht.
(Nadruk verboden).
«EU
PIPOGGAMMA
VRIJDAG 28 APRIL
HILVERSUM I, 1875 en 415.5 M.
Algemeen programma, verzorgd door V
de KRO.
8.009.15 Gramofoonmuziek (ca. 8.15 Berich
ten) 10.Gramofoonmuziek 11.30 Bijbelsche
causerie. 12.Berichten 12.15 Gramofoonmuziek
12.20 KRO-orkest (12.501.00 Gramofoonmu
ziek) 1.45 Gramofoonmuziek 2.Orgelconcert
en gramofoonmuziek 3.Cellovoordracht met
pianobegeleiding (3.153.30 Gramofoonmuz.)
3.45 Paul WijnappePs strijkensemble (4.154.45
Gramofoonmuziek). 5.30 Gramofoonmuziek 6.00
6.20 Land- en tuinbouwcauserie. 6.25 KRO-
Melodisten en solist (ca. 6.30 Berichten). 7.
Berichten 7.15 Sociale causerie 7.35 Gramofoon
muziek 8.Berichten ANP 8.10 Revue-uitzen
ding 9.15 Radio-luisterwedstrijd 9.45 Gramofoon
muziek 10.30 Berichten ANP 10.40 KRO-Melo-
disten en solist 11.2012.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM n. 301.5 M.
8.00 VARA 10.00 VPRO 10.20 VARA
12.00AVRO 4.— VARA 7.30 VPRO
11.00—12.00 VARA
8.00 Gramofoonmuziek (Om 8.16 Berichten)
10.Morgenwijding 10.20 Zang en piano 10.50
Declamatie 11.10 Gramofoonmuziek 11.30 Esme
ralda. 12.De Palladians (Om 12.15 Berichten)
12.45 Gramofoonmuziek 1.AVRO-Amuse-
mentsorkest 1.45 „Zij wier stemmen verstom
den", causerie (met gramofoonplaten) 2.30 Viool
en piano 2.55 AVRO-Amusementsorkest en so
liste (opn.) 3.30 AVRO-Dance-Band en Miff
Ferrie's Jakdauz 4.Gramofoonmuziek 4.30
Viool en piano 5.Voor de kinderen 5.306.00
Orgelspel. 6.05 Gramofoonmuziek 7.VARA-
Kalender 7.05 Causerie „Waarheen in onze va-
cantie" 7.23 Berichten ANP 7.30 Reportage 7.40
Cursus „De Beginselverklai-ing van de Centrale
Commissie voor het Vrijzinnig Protestantisme"
8.Friesche wïjdingsdienst 9.Uitzending ge
wijd aan Kennemerland 9.30 De Ramblers 10.
Gramofoonmuziek 10.30 Berichten ANP 10.40
Avondwijding 11.Pianovoordracht 11.30 Jazz
muziek (gr.pl.) 11.5512.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH. 1500 M.
10.30 Harry Fryer's orkest 11.05 Orgelconcert
11.35 Maurice Winnick's Band 12.20 „Empire
Exchange", causerieën 12.35 Het Catterall-kwar-
tet. 1.20 Gramofoonmuziek 1.35 Stedelijk Politie-
orkest van Sheffield 2.20 Sportreportage. 2.30
Gramofoonmuziek 2.50 Voor amateur-filmers
3.05 Gramofoonmuziek 3.20 Radiotooneel 4.05
Sportreportage. 4.20 Pianoduetten. 4.50 Het Leg-
giero-kwintet. 5.20 Berichten 5.45 Swing muziek
(gr.pL) 6.05 Parlementair overzicht 6.20 Het
L. N. E. R.-orkest 6.50 Orgelspel 7.20 Pianovoor
dracht. 7.35 Radiotooneel 8.20 Berichten 8.45
Causerie „The Budget". 8.55 BBC-Northern Ire-
land-orkest. 9.50 Het Bridgewater harpkwin-
let. 10.20 Declamatie 10.35 Eddie Carroll's Band-
10.50 Gramofoonmuziek 11.1011.20 Berichten.
RADIO-PARIS, 1648 M.
8.en 9.Gramofoonmuziek. 10.20 Bailly-
orkest. 11.30 Zang. 12.25 Jean Granger's orkest
1.35 en 3.40 Gramofoonmuziek 4.05 Vioolvoor
dracht. 4.25 Het Loewenguth-kwartet. 6.20 Jane
Evrard's damesorkest. 7.50 Radiotooneel. 9.50
Gramofoonmuziek 10.2011.50 Nachtconcert.
KEULEN, 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek 6.30 en 7.50 Hermann
Hagestedt's orkest. 11.20 Het Landesorkest Roer-
Nederrijn 12.35 Omroepkleinorkest. 1.302.20
Populair concert 3.20 Danziger Landesorkest,
Schupo-orkest en solist. 6.20 Leo Eysoldt met zijn
orkest en solisten 9.50 Omroeporkest en solist.
10.20 Otto Fricke's orkest, Schrammel-duo en
solisten 11.202.20 Nachtconcert.
BRUSSEL 322 M.
11.20 Gramofoonmuziek 11.50 en 12.30 Om
roeporkest 12.501.20 Gramofoonmuziek 4.20
Het Vlanara-Trio 6.20 en 7.20 Gramofoonmuziek
7.23 Het Vlanara.-Trio en vocale solisten. 8.20
Omroepsymphonie-orkest en soliste. 10.0010.20
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
11.20 Gramofoonmuziek 11.50 Radio-orkest en
gramofoonmuziek 12.30 Radio-orlcest 12.501.20
Gramofoonmuziek 4.20 Max Alexys' orkest. 5.50
Gramofoonmuziek 6.05 Pianovoordracht 6.35
Gramofoonmuziek 7.20 Militair orkest, radio
tooneel en causerie. 9.30 Cabaretprogramma
10.1510.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.35 Het Parijsch instrumentaal kwintet. 8.20
Gramofoonmuziek 8.35 Stedelijk symphonie-or-
kest van Ltibeck en solisten (opn.) 9.20 Berich
ten. 9.50 Viola da gamba en cembalo 10.05 Be
richten 10.2011.20 Otto Fricke's orkest en so
listen (opn.)
