over bruggen
in de hoofdstad
D!
EEN VERHAAL*
Goed geslaagde
_zwem- en roeikampioenschappen
Litteraire
Kantteekeningen.
Het bruggenkruispunt Reguliers
grachtKeizersgracht.
faillissementen.
Door de Arrondissements-Rechtbank te Haar
lem zijn de volgende faillissementen uilgespro
ken op Dinsdag 25 April 1939.
J. van Egmond. winkelier, thans zonder beroep,
wonende te Haarlem, Vergierdeweg 255; Curator
Mr. F. van Blerkom te Haarlem.
C. Hupkèns, reiziger, wonende te Haarlem,
Overtonstraat 47: Curator Mr. J. van der Hoe
ven te Haarlem.
Jan Prins, caféhouder, wonende te IJmuiden,
gem. Velsen, Bik en Arnoldkade 1; Curator Mr.
B. Slingenberg te Haarlem.
M. Strijder, vrachtrijder, wonende te Sant
poort, gem. Velsen, Kerkweg 48; Curator Mr. E.
van Tuinen te Driehuis, gem. Velsen.
Rechter-Commissaris in al deze faillissemen
ten Mr. S. J. Pit te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werden opgeheven
de faillissementen van:
Jan Dijkstra, koopman in vaste goederen, wo>
nende te Haarlem, Zonnebloemstraat 36; Cura
tor Mr. W. G. J. Veenhoven te Haarlem.
J. E. E. Metscher, openbare koopvrouw, vroe
ger wonende te Zandvoort, thans zonder be
kende woonplaats; Curator Mr. G. Seret te
Amsterdam.
De handelsvennootschap onder de firma P.
Haan en Zn., papierhandel, wonende te Haarlem,
Dr. Leydsstraat 8; Curator Mr. D. de Jong te
Haarlem.
C. Sch.ee.rman, tuinder en koopman, wonende
te Beverwijk, Heemslcerkerweg 242; Curator Mr.
J. O. Baron te Beverwijk.
Op grond van verzet werd op 25 April 1939
vernietigd het faillissement van W. G. Bruynen,
houder van een garagebedrijf, wonende te Lisse;
Curator Mr. J. E. Goudsmit te Hoofddorp, gem.
Haarlemmermeer.
Na verzet tegen de eenige uitdeelingslijst is
geëindigd het faillissement van Cornells Pruy-
ser, destijds administrateur en directeur van
Naamloooze Vennootschappen, wonende te Vo
gelenzang, gemeente Bloemendaal; Curator Mr.
L. V. Hoog te Haarlem.
Een ander kijkje op hetzelfde
kruispunt Reguliersgracht
Keizersgracht.
De oude vier van Hoïlandia (Batavia) die
Storm v. 's Gravesande sl.
(Van een Indischen medewerker.)
lat de belangstelling voor sport in
Indië zich in stijgende lijn beweegt
en dat ditzelfde ook gezegd kan wor
den van de prestaties op sportgebied,
is bij de belangrijke wedstrijden van de laatste
dagen weer eens bewezen. Ik denk hierbij in de
eerste plaats aan de Indische zwemkampioen-
schappen, in de bergstad Bandoeng gehouden
en voorts aan de roeikampioenschappen van
Java, ditmaal te Batavia georganiseerd,
Geweldige belangstelling bestond er voor de
zwemwedstrijden te Bandoeng, wat overigens
niet onverwacht was. Immers Bandoeng is een
geliefd vacantieoord, waar velen gaarne gedu
rende de Paaschdagen eenige verkoeling gaan
zoeken, waarbij dan de zwemwedstrijden als
een speciale attractie dienen.
Van alle oorden van Java waren de zwem
mers en zwemsters naar Bandoeng gekomen. De
eenige, die, helaas wegens ziekte, ontbrak, was
de in Nederland ook welbekende schoonspringer
Haasman, die immers in 1936 Nederland bij de
Olympische Spelen heeft vertegenwoordigd.
Zijn niet uitkomen was voor Batavia een ver
lies. Nu was de eerste prijs bij het waterpolo-
tournooi de eenige kampioensmedaille, die te
Batavia terecht kwam.
Voor Bandoeng zelf, wat het een groote dag.
De vertegenwoordigers van de bergstad speel
den in alle nummers een rol van beteekenis.
De vertegenwoordigers van Soerabaja namen
twee prijzen mee naar de Krokodillenstad, Ma-
lang moest zich met een enkelen prijs tevreden
stellen.
Het zal in Nederlandsche zwemkringen zeker
met voldoening vernomen zijn, dat Piet Stam
eindelijk weer in vorm is gekomen. Na zijn
verblijf voor de Olympische Spelen in Neder
land, kwam hij geheel uit vorm in Indië terug.
Wel nam hij verder regelmatig aan wedstrij
den deel, doch de resultaten waren matig.
Thans heeft hij zich echter weer geheel de
oude getoond, ja hij is zelfs in beter conditie
dan ooit. Zijn fraaiste prestatie was het zwem
men van de 100 meter borstcrawl in 59.6 sec.,
waarmede hij dus het record van Hoving aar
dig heeft benaderd. Gaat hij verder met zich
op dit nummer te specialiseeren, dan is hij in
staat zijn tijd aanzienlijk te verbeteren en een
zwemmer van wereldklasse te worden.
Hij deed echter te Bandoeng nog meer! Hij
won n.l. ook de 400 en wel in 5 min. 14.5 sec.,
waarmede hij het Indische record aanzienlijk
verbeterde/Voorts won hij de 1500 M. in 22 m.
29.2 sec., wat slechts 2 seconden boven het In
dische record is. Hij hielp bovendien mee, zijn
vereeniging de 4 maal 200 M. estafette en de
20 maal 50 M. te winnen en bovendien men
ziet dat hij zijn tijd goed heeft besteed! -
speelde hij twee uitstekende partijen water
polo: tegen Oost Java en Batavia.
Het is te hopen, dat hij in de toekomst 'wat
minder hooi op zijn vork zal nemen en zich
dus wat meer zal gaan specialiseeren.
kampioen van Java werd. Cohen Vim*
Citroen, Luiking en ter Braake (b.) J'
Op de 100 M. heeft hij nog waardige tent
standers. No. 2 op dezen afstand B tS,"
maakte een tijd van 1 min. 1.2 sec doèl, K
dezen afstand reeds in 1 min
Als.ik U verder vertel, dat de tfffÏÏÏ
juniores over de 100 M. waren- 1 min i
1 min. 4.4 sec. en 1 min. 5 sec. dan bljjKï
dat men op Java goede krachten heeft
Een andere prestatie, die zeker de aandjtht
zal trekken, is de 100 M. rugslag van Jam®
1 min. 9.9 sec., wat dus slechts [1.3 sec w?
het record van Schetter is. Jansen komt ev™.
als Stam, uit Bandoeng, doch hij was tot k
ver een volkomen onbekende in de zwemmns
Thans staat hij echter natuurlijk midden
de belangstelling. a
Van het zwemmen der dames valt te vermei
den, dat Mej. Gabriels op de 100 M russla
het oude record van Poppy le Roy verbeterd
heeft (zij bracht het op l min. 216 sec en
dat Mej. Andrée Wiltens op de 200 M school
slag een nieuw Indisch record van 3 min 176
maakte. Hiermede heb ik hét voornaamste van
de zwemkampioenschappen verteld.
Ook te Batavia heeft de watersport eenige
dagen hoogtij gevierd! Daar werden nl de
roeikampioenschappen van Java gehouden
waaraan werd deelgenomen door de Bata-
viaansche vereeniging Hoïlandia, die de wed
strijden organiseerde, voorts door Brantas uit
Soerabaja, door Kali Baroe uit Semarang. en
door een oude vier uit Singapore, die er dus 'd
internationaal karakter aan gaf. De wedstrij
den werden gehouden op het Priokkanaal,
waar men een volkomen rechte baan van 2
K.M. had uitgezet.
de venijnige wit met zwart en rood en gele
verkiezingsborden, die in deze dagen ook dit
oude stadsdeel ontsieren, spreek ik maar
niet.
W. v. d. T.
Dienstplichtige verongelukt.
SOESTERBERG, 26 April. Vanochtend is
bü het vliegkamp Soésterberg de dienstplich
tige soldaat De Beer om het leven gekomen.
De Beer sprong van een tractor, welke een
radiowagen voorttrok. Hij viel en kwam onder
den wagen terecht. De ongelukkige kreeg een
der wielen over het hoofd, waardoor de dood
onmiddellijk intrad.
Het stoffelijk overschot is naar het hospi
taal vervoerd.
Sport in Indië.
Merkwaardige prestaties van den zwemmer Stam
Het is natuurlijk altijd moeilijk con van
een mooie stad te zeggen Amsterdam is
een mooie stad waar zich het mooiste,
het allermooiste punt ervan bevindt, en bo
vendien zal de een dit weer mooier en de
ander dat mooier vinden. Maar over het al
gemeen staan de grachten, de grachten met
hun gevels en de grachten met hun bruggen,
toch wel heel erg in de gunst bij Amsterdam
mer. zoowel als bij provinciaal daarmee is
niets beleedigends bedoeld, maar Amsterdam
is nu eenanaal de grootste stad van ons land
en bij buitenlander.
Hoeveel bruggen telt Amsterdam in totaal?
Ik zou ze niet graag willen tellen, en boven
dien zou ik er allicht -eenige tientallen van
overslaan, aangezien men, volgens het oude
liedje, „aan een boc-m zoo volgeladen, èèn of
twee pruimen toch niet mist". En op de
honderden bruggen, die Amsterdam bezit,
en die het maakten tot het „Venetië van het
Noorden", maken tien of twintig minder nu
niet zoo'n groot verschil, maar men moet
dan natuurlijk niet juist een paar van de
mooiste vergeten, of dat punt, dat dan ge
woonlijk doorgaat voor „één van de mooiste
van Amsterdam", namelijk het kruispunt van
de Reguliersgracht en de Keizersgracht, waar
niet alleen de grachten zelf zoo mooi zijn als
nergens anders, met hun rustig donkergroen
water, waarin zoo af en toe een paar eenden
zich voortroeien met gestadig op de maat
knikkende koppen; maar van waar men ook.
staande op één van de drie bruggen, die
toegang geven tot beide grachten, de ééne
kant de Keizersgracht en naar de andere de
oude Reguliersgracht afkijkende, het groot
ste aantal bruggen van Amsterdam bijeen
kan zien. Het zijn er elf, de drie, die al ge
noemd worden, dan over de Reguliersgracht
nog één in Nooiöelijke richting, naar het
Thor-beckeplein loe als men goed kijkt, ziet
men onder de boom en nog juist het grijze
standbeeld van Thorbecke schemeren, en drie
in Zuidelijke en over de Keizersgracht twee
in Oostelijke, over de Utrechtsohestraat en
langis de Amstel, en twee in Westelijke rich
ting.
En het verheugt zich ook nog in een ander
soort van beroemdheid, want een groot deel
van de adspirant-automobilisten van Ain-
leeren op deze smalle bruggetjes, die zich op
zoo'n ingewikkelde manier spannen over het
mooiste Amsterdamsche grachtenkruispunt,
de knepen van het vak. Soms kan men ze
er 's Zondagsmorgens al tamelijk vroeg zien
tobben en ik weet niet hoe het met de rij
examens is, maar het zou me niets verwonde
ren, als het zonder fouten „nemen" van dit
bruggensamenste. een aardige stap in de
richting van het rijbewijs beteekende
En dat hebben de oude bruggetjes, die nu
al zeker twee, drie eeuwen lang de verbin
ding vormen tussehen vier grachtkanten, in
vroeger jaren toch zeker nooit gedroomd. Van
De bruggen over de Keizersgracht zijn van
het gangbare soort, breed en laag, er rijden
trams over, behalve bij de Amstel en hoewel
ze mooi zijn, al was het alleen omdat ze deel
uitmaken van één van Amsterdam's mooiste
grachten, zijn ze op zichzelf niets bijzonders.
Het is de omgeving, die ze indrukwekkend
maakt, de hooge, zware boomen, die zich
spiegelen in het donkere grachtenwater, de
oude gevels, die in dezen tijd, nu er nog geen
groen aan de boomen is. en alleen de blad-
knoppen met den dag zwellen en beter zicht
baar worden aan de takken, nog duidelijk te
zien zijn, maar die later in het jaar geheel
verborgen zullen zijn achter de groene pruike-
bos van de boomen aan den waterkant.
Maar de kleine, hooge, ronde boogbrug-
getjes over de Reguliersgracht met zijn
prachtige oude geveltjes en zijn vriendelijke
uitziende, maar ongemakkelijk loopende
kleine straatsteentjes, zijn eenig. Ze zijn vól
kernen rond en samen met hun weerspiege
ling in het water vormen ze een cirkel. Als
men op één van de bruggetjes een beetje een
goed punt uitzoekt en men kijkt dan het
verdere grachtje af, dan ziet anen al die
kl-eine, sierlijke ronde bruggetjes met hun
weerspiegelingen achter elkaar liggen, en bij
het kruispunt van Reguliers en Keizersgracht
waar er dus twee liggen en de breedere brug
over de Keizersgracht op drie overeenkomstige
ronde bogen rust, is het, als het kan nog
mooier. Zc-o schijnen ten minste de paar
groengekopte eenden, die geregeld op deze
hoogte in de grachten rond zwemmen er ook
over te denken ze drijven scans uren lang
bij dit drietal bruggen rond, koesteren zich
in het zonnetje, als dat er is, en trekken zich
bitter weinig aan van de meeuwen, die in
grijswitte zwermen boven hun hoofd zwieren
en elkaar krijschend de stukken brood be
twisten, die bewoners of voorbijgangers voor
hen op' den walkant leggen.
Een enkele maal gaat er een boot door de
grachten en dan breekt het water aan stuk
ken en de mooie ronde weerspiegelingen
wringen zich in duizenden bochten en het
duurt wel een kwartier eer alles weer païs en
vree is, de eenden weer verder kunnen domme
len, de boomen de vorderingen van hun
knoppen kunnen bekijken in het water en de
weggevluchte meeuwen zich weer kunnen
werpen op het brood aan den kant. Ook des
avonds laat of 's nachts tuft er wel eens een
boot door de stille grachten en 't is net of het
dan nog langer duurt, eer alle storend lawaai
zich gelegd heeft en de grachtenstilte weer
volkomen heerscht.
Zco beroemd is dit ..punt van de tien brug
gen" in Amsterdam, dat de touring-cars met
vreemdelingen er 's zomers voor stil staan,
opdat de chauffeur of de gids de lof kan zin
gen van dit schoonste punt van Amsterdam.
Aldous Huxley:
Ideaal en werkelijkheid.
Uitgeverij Contact, Amsterdam.
Vermoedelijk is men er sedert Adam's val
van overtuigd geweest dat aan de wereld, zoo
als die daar lag, wel iets te verbeteren valt
en dat de werkelijkheid niet geheel en al aan
een gesteld ideaal beantwoordde. De grootste
denkers aller tijden hebben getracht de ver
beteringen, die zij noodig achtten, te formu
leeren en de wegen aan te wijzen, die zij
meenden dat bewandeld moesten worden om
ertoe te geraken. Dat desondanks de wereld
nog niet erg opgeschoten is, kan dien wijs-
geeren en stelsel bouwers niet ten kwade ge
duid worden: zij meenden het zonder onder
scheid allen goed en alleen door de oneindige
verschillen tussehen individuen en massa's
kon de heilstaat waarin voor ieder, zonder
uitsluiting, het geluk voor het grijpen lag,
niet bereikt worden.
Men kan van meening zijn dat zulk berei
ken volkomen buitengesloten geacht moet
worden en toch een diepe en ernstige belang
stelling koesteren voor de inzichten en ideeën
van die voorname geesten, welke zich de
eeuwen door hebben bezig gehouden met het
zinnen op middelen, die de wereld althans iets
van het begeerde geluk zouden kunnen ver
schaffen. Al staan we dan ook dadelijk weer
voor de moeilijkheid, dat zoo vaak wat de een
begeert voor een ander een ongeluk beduidt.
Er is juist in dezen tijd een behoefte zich
met deze dingen bezig te houden en de Hol-
landsche vertaling van een denker als Aldous
Huxley lijkt mij een opbouwende en inzicht
gevende lectuur. Niet om het met alle inzich
ten, die van hèm zijn, eens te wezen of om in
zijn boek een „leiddraad naar een betere we
reld" te zien, doch om door zijn groote en
samenvattende kennis een breeder kijk op de
moeilijkheden, waarin onze eigen tijd geraakt
is, te verkrijgen of, zoo aanwezig, dien te ver
diepen.
Zelf noemt hij zijn boek een „onderzoek
naar het wezen van onze idealen en naar de
middelen tot hun verwerkelijking" en geeft
daarmee uitmuntend het waardevolle weer dat
Linker pijl zwart,
rechter pijl rood
Linker pijl re
echter pijl
voor den individueelen mensch waardevols in
zijn werk aanwezig is. In die beperkende om
schrijving van het „begin bij Uzelf" herkent
men een strooming van den laatsten tijd, die
waarschijnlijk Huxley's sympathie heeft.
„Er zijn er die gelooven - en in den hui-
digen tijd is dit geloof zeer in trek dat de
weg naar een betere wereld die der economi
sche hervormingen is. Voor sommigen is de
kortste weg naar den heilstaat militaire over
winning en de opperheerschappij van één be
paald volk; voor anderen is het de gewapende
revolutie en de dictatuur van één bepaalde
klasse. Zij allen denken voornamelijk in cate
gorieën van maatschappelijke structuur en
organisatie. Er zijn echter anderen die het
vraagstuk van den tegenovergesteld en kant
benaderen, en gelooven dat de gewenschte
sociale veranderingen de meeste kans van
slagen hebben als men de menschen, die de
maatschappij vormen, verandert. Van hen die
zoo denken zweren sommigen bij opvoeding,
enkelen bij psycho-analyse, anderen bij „prak
tisch idealisme". Daarentegen zijn er ook weer,
die gelooven dat zoo'n „bekeering des harten"
niet zonder bovennatuurlijke hulp kan plaats
vinden. Terug naar de religie, zeggen zij. On
gelukkiger wijze kunnen zij het er niet over
eens worden naar welke religie."
Voor Huxley en voor hoeveel anderen
niet onder onze tijdgenooten bevindt de'
menschheid zich op den terugweg. De techniek
is snel vooruitgegaan maar heeft ons slechts
de middelen verschaft om des te sneller ach
teruit te gaan in menschelijkheid. „Hoe kan
die teruggang, die wij meemaken en waarvoor
wij allen min of meer aansprakelijk zijn, wor
den gestuit en gekeerd? Hoe kan de bestaande
maatschappij worden omgebouwd tot de
ideale samenleving, waarvan de profeten ge
tuigden? Hoe kan de massa der menschen
eenerzijds en de kleine groep der eerzuchtigen
onderzijds gebracht worden tot die geestelijke
onafhankelijkheid, zonder welke wij er nooit
in zuilen slagen een betere samenleving op te
bouwen?" Dit zijn, zegt Huxley, de vragen die
ik in dit boek zal trachten te beantwoorden.
In den loop der eeuwen zijn er meer ge
weest die op die vragen een antwoord gegeven
hebben, zonder dat hun antwoord het dui
zendjarig rijk deed ontstaan. Doch nimmer is
de kracht- van een welgezind woord van een
denker op een haar na juist berekend kunnen
worden. Wel heeft het wijsgeerig en onbaat
zuchtig woord van een enkeling vaak het den
ken en doen van een massa, een stam, een volk
beïnvloed. Het is niet denkbaar dat in een
strijd om zuiver-materieele belangen het
woord van den wijsgeer van acuut belang is of
in staat dien strijd te beslechten. Maar in den
strijd, die, nu nog sleepend en achterbaks,
straks misschien fel uitbarstend en openbaar,
in de wereld gestreden wordt, zijn op duivel-
sche wijze tussehen de materieele belangen
ook ideologische motieven verstrengeld ge
raakt. Motieven en begeerten, die meer op het
terrein van den wijsgeer dan op dat van den
commercieelen econoom liggen. In het boek
van Huxley zal men van beiden vinden en de
wijze waarop hij de idealen en begeerten der
menschen van heden beschouwt maakt zijn
boek tot hoogst interessante lectuur, die in
ieder geval het inzicht kan verhelderen, waar
mee men de problemen, het doen en denken
van vandaag en in onze onmiddellijke omgeving
tracht te benaderen. Een goed boek.
J. H. DE BOIS.
De sterke Indische zwemmer Piet Stam met
zijn vader, die als zijn trainer optreedt.
De wedstrijden mochten zich in een schier
overweldigende belangstelling verheugen. He;
was op den overigens altijd vrij drukken
Priokweg ditmaal wel buitengewoon druk, zoo-
dat men zich, indien men zich de bergen op
den achtergrond weg dacht en de temperatuur
iets lager geweest zou zijn, bij een wedstrijd
op den Amstel zou hebben kunnen wanen or
aan de finish op de Boschbaan. De tribune
kon de vergelijking met die aan de Boschbaan
wel niet doorstaan, maar ze werd er niet te
minder om gewaardeerd. Ook hier volgden tal
loos vele auto's en fietsen de verschillende
races.
Alles klopte als de bekende bus, de organi
satie was perfect.
De wedstrijden waren een bijzonder succes
voor de organiseerende vereeniging daar ae
heeren van Hoïlandia, in alle vier de nummer?,
waarin ze startten, als eerste door de umsn
gingen.
Vooral het hoofdnummer, de oude vier, was
een prachtig succes. De ploeg van Hollandiu
won in recordtijd en wel 7 min. 24,8 sec. t>e
bestond uit de heeren Mr. L. ter Braake v^oeg'
Mr. H. E. Luiking, P. J. Citroen, W. A. P-F-
Storm van 's Gravenzande (slag) en Mr.
M. Th. Cohen Stuart, stuurman De siag,
Storm van 's Gravenzande, is ae
oud Tritonees. die zijn sport in Indie t.ouw
gebleven is. Nadat deze ploeg eerst opjne
tuigende wijze van Soerabaja had
kwam ze in den eindstrijd tegen Sjnga||..
Dit werd een der fraaiste races, die men
in Indië heeft gezien. Hoewel Hoïlandia fl
een uitstekenden start de leiding nam. wa
de ploegen op 1500 M. precies
spraken de capaciteiten van den ou~m.
tionalen slagroeier een woordje mee - Hij
de het tempo geweldig op en met arw
ten voorsprong werd ae overwinning oen
Den vorigen dag hadden Storm en c
de oude twee gewonnen. j q
