IJmuider Courant
J
Verhooging van het college
geld. 350 per jaar?
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
gereld-
tentoonstellingen.
't Is Mei.
Duur van betaling echter niet meer
onbeperkt; termijn van 5 jaar voorgesteld.
Inkomsten zouden voor schat
kist hetzelfde blijven.
De aanvaUer
Twee slachtoffers
van kolendamp.
No. 154
ow' i>S'm
n.V Groote Hontolraai 93.
M"- 10724. Bureau IJmuider
42. Ij»aidett
PCgiro 310791. All.
I*"° m«e««veD di' b'"d'
- -
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EIM ROBERT PEEREBOOM HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 2 MEI 1939
Abonnementen per week t'0.12'/j, per
maand f0.52'/2, per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummert 3 cent per ex. Advertentiëni
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbels
prijs. Advertenties van Vrangen Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer f 0.10.
„Vereeaigde Staten houden nu twee
««tentoonstellingen tegelijk, een m New-
'een in San Francisco, gelegen dus aan
Wms1 en Westkusten van dit ontzaglijk-
t land vele duizenden kilometers van
verwilderd. De expositie aan de West-
'Tte het eerst geopend. Die te New-York
'mdie Natuurlijk hadden deze plech-
Wen een echt-Amerikaansch karakter. Zij
niet alleen massaal van opzet en uit-
in feestbetoon maar werden ook te
sot genomen om uiting te geven aan dat
TlIsme dat Amerika zoozeer kenmerkt en
t de 0,1de Wereld zoo vaak verbaast en wel
een beetje schamper doet lachen. Zoo is
M devies van de New-Yorksche tentoonstel-
f, die de cultuur- en handelsproducten van
-it naties vereenigt: „Building the World of
mmortow". Zij streeft er dus naar, mee te
wen aan de wereld der toekomst en presi
dent Roosevelt heeft dit in zijn openings-
lie sterk op den voorgrond gebracht. „Wij
Wanen streven een hooger ideaal na, het
aiaa van den internationalen goeden wil, het
neaai van den vooruitgang voor de mensch-
leü het ideaal van grooter geluk en minder
n en voor alles het ideaal van den
VDat klinkt in onze ooren als een daverende
phrase en herinnert de Oude Wereld aan zoo
vele schoone redevoeringen, in haar eigen om-
eeving gehouden en geenszins door daden en
deiten bewaarheid. Zij is dit soort speeches
J,o*al beu. Zij lacht er misschien even om dat
de Amerikanen aan een zoo vaak beproefd
middel van internationale toenadering als de
wereldtentoonstelling een zoo eerzuchtige leuze
als .Building the World of to-morrow" nog
durven verbinden. Ja, zij is moe en ontgoo
cheld, de Oude Wereld en niet geneigd een
diepe'overtuiging in zulke leuzen en rede
voeringen te zoeken.
Toch is die or. Evenals het echte streven
naar hoogere cultuur er in Amerika is, al
schijnt het weggemoffeld onder den stroom
van recordcijfers die New-York over den Oce
aan zendt: duizend paviljoens, 700 hectaren,
25 K.M. nieuw-aangelegde wegen op het ten
toonstellingsterrein, tienduizend hoornen van
aile Amerikaansche soorten, die den bezoeker
schaduw tegen de zomerhitte zullen bieden,
een half millioen bezoekers op den eersten
dag....
Ach ja. Daar hebben we het weer. En cul
tuur wordt toch niet bepaald door afmetin
gen en aantallen. De schilderijenverzameling
op de tentoonstelling te New-York telt dui
zenden werken uit de geheele wereld, is de
grootste en meest-representatieve ooit bijeen
gebracht.... „Hm", zegt de Europeaan. „Dat
zal wel. Maar is de keuze volmaakt? Hangen
ze goed? Is de belichting overal in orde? Is
de nieuwe schilderkunst ook goed vertegen
woordigd? Kan men een goed overzicht krij
gen in niet te langen tijd en in eenige rust
zijn beschouwing houden? Het zou misschien
beter zijn als er wat minder stukken waren en
als er wat minder spektakel over gemaakt
werd".
Ja, Zoo spreekt de Europeaan. Maar Europa
is niet jong en onbevangen en kinderlijk als
Amerika en daarin heeft de Amerikaan een
grooten voorsprong. Ook juist in de kinderlijk
heid van zijn idealisme, dat de macht der
overtuiging bij de massa's der bevolking bezit
en niet, zooals in Europa, zich in groepen en
enkelingen bepaalt. Al maakt het dan ook
meer fouten, al is het minder wikkend en
wegend dan het Europeesche is, als het zijn
idealen poogt te verwezenlijken.
Dit groote land, dit machtige Amerika met
geweldige hulpbronnen en zijn jónge
energie, heeft zooveel meer vertrouwen in zijn
toekomst dan het verscheurde oude Europa
bezit. Het is hevig, luidruchtig, vol schrille
tegenstellingen in zijn licht en donker maar
bet leeft met grooter kracht. Het verwerpt
scepticisme en schudt nooit mismoedig het
■°°fd. Het bezit een reusachtig zelfvertrou
wen, dat zich niet alleen uit in schoone zin-
een van redevoeringen, maar ook innerlijk
«ft. Het is heel sterk en gezond. En Europa
°opt eigenlijk voortdurend, dat Amerika het
Kaden zal van zijn ondergang.Dat kwam
Pas nogtot Uiting yy de opwinding die pre
sent Roosevelt's jongste boodschap veroor-
a e. En dat is een veelbeteekenende er-
enmnguls men vraagt welk land het belang-
'f* €r wereld is en ook in de toekomst!
fclzyn.
Ik raad u aan de belangwekkende bijdragen
-onzenNew-Yorkschen correspondent, mr.
len i,aAs'na.YwkeuriS te blijven volgen. Zij zul-
merika beter doen begrijpen.
Noi
Een foto van de „Empress of Australia", waarmede het Engelsche koningspaar de
reis naar Canada zal maken.
Weer nauwer contact
tusschen hoogleeraren
en studenten mogelijk.
DE minister van Onderwijs heeft
bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp ingediend, waarin zij
voorstelt een andere regeling voor de
betaling van collegegeld. De minister
wil naar het oude systeem, van een
bepaald aantal jaren betalen, terug-
kceren. Hij wil nu echter den tentlijn
gesteld zien op vijf jaren en de jaar-
lijksche betaling op f 350.
Aan de Memorie van toelichting wordt o.m.
ontleend:
De wet van 7 Augustus 1933 maakte een
eind aan de regeling, dat men vrijgesteld was
van de betaling van collegegeld, nadat dit
viermaal gestort was, zoodat sedert het in
werking treden van deze wet de verplichting-
tot het betalen van collegegeld doorloopt, tot
dat men het examen met civiel effect met goed
gevolg heeft afgelegd.
De nieuwe regeling is evenwel gebleken tot
niet geringe bedenkingen aanleiding te ge
ven. Wel is waar, is de opbrengst van de col
legegelden niet onbelangrijk gestegen en dit
niettegenstaande vele studenten, ten einde
aan de financieele moeilijkheden het hoofd
te kunnen bieden, zich voor een zoo gering
mogelijk aantal malen laten inschrijven,
maar hier staat tegenover, dat het streven
om in zoo kort mogelijken tijd af te studeer en
en zich hierbij voor een zoo gering mogelijk
aantal jaren te laten inschrijven, het contact
tusschen de studenten en hoogleeraren, dat
hier en daar toch reeds te wenschen overliet,
op bedenkelijke wijze heeft verminderd.
De minister van Onderwijs is te rade ge
gaan, hoe bij behoud van het financieele
voordeel, aan de geopperde bezwaren tegemoet
kan worden gekomen. Hij ziet den weg hier
toe, dat teruggekeerd wordt tot het oude
systeem, waarbij men na een aantal malen
collegegeld te hebben betaald van verdere be
taling was vrijgesteld. De studenten weten dan
slce,'s aanslagen in Palestina.
1 Mei (Havas). De Britsche
geering\ri witt>oek gericht tot de re-
^L^PHb^cae^a^worEfen^1"11108^6^^ m°r"
is intUXSC.VlPri "nnnr r^t-
De kalrnt worden-
fceerd GisS™ mtusfchen nog niet weerge-
Pleegd, waarroï twerden vier aanslagen ge-
Te Tiberias wtL met doodelijken afloop.
en K Haifa ppt aee? Joodsclle vrouw gedood
Arabier eewoS ^rabl?r- Hier werd tevens een
slag werdte Jeruzalem een aan-
<ten Arabierpnip1rtl°Pr een bloedverwant van
bij den aanvang van de studie welk maxi
mumbedrag aan collegegelden zij zullen moe
ten betalen en de ouders, die voor de studie
kosten van hun kinderen een verzekering zul
len sluiten, kunnen dit op vaste basis doen.
De minister geeft daarom in over
weging de regeling van de college
gelden in dien zin te wijzigen, dat
men vrijgesteld wordt van verdere
betaling van collegegeld, nadat vijf
maal collegegeld is betaald. Verhoo
ging van het collegegeld van f 300
op f 350 is dan evenwel noodzakelijk.
Volgens berekeningen van het cen
traal bureau voor de statistiek zal de
opbrengst van de collegegelden hier
door niet minder zijn dan bij de
huidige regeling.
In het wetsontwerp wordt tevens voorge
steld den minister de bevoegdheid te verlee-
nen in bijzondere gevallen toe te staan, dat
het collegegeld in twee termijnen wordt be
taald.
De indiening van het wetsontwerp biedt ge
legenheid nog een aanvulling in de wet aan te
brengen, welke ten nauwste met de regeling
van de collegegelden samenhangt. Tot voor
kort genoten de studenten, die een aanstel
ling als assistent hadden, vrijstelling van de
betaling van collegegeld, omdat zij be
schouwd werden te behooren tot de „beamb
ten".
Sedert evenwel ook de assistenten
op arbeidsovereenkomst worden
aangesteld en deze niet vallen onder
het begrip „beambten", omdat het
rijksambtenarenreglement op hen niet
van toepassing is, moeten deze telken
jare krachtens de beide aangehaalde
wetsartikelen afzonderlijk aangewezen
worden om bevoegd te zijn kosteloos
de colleges te volgen. Het komt den
minister eenvoudiger voor om door
aanvulling van de artikelen met het
woord „assistenten" den bestaanden
toestand wettelijk vast te leggen.
Arbeidscontractanten in
's Rijks dienst.
De Centrale van Rijkspersoneel heeft de
aandacht van den voorzitter van den minis
terraad gevraagd voor de positie van het per
soneel op arbeidscontract met een diensttijd
van minder dan twaalf maanden. Bij oproe
ping in werkelijken (militairen) dienst staan
deze personen, in tegenstelling met arbeids
contractanten met een langeren burgerlijken
diensttijd, plotseling zonder verdiensten.
Gevraagd is in die gevallen een schadeloos
stelling te willen toekennen naar rato van 1/6
van het genoten loon over het, onmiddellijk
vóór de oproeping m militairen dienst ge
legen tijdvak, dat men in burgerlijken rijks
dienst op arbeidscontract heeft doorgebracht
en voorts om een wijziging van de voor con
tract-personeel geldende rechtspositie-rege
ling bij het georganiseerd overleg te willen
indienen
Een aardig detail van het Zaterdag te
NJoordwijk gehouden bloemencorso
C. B. P. T. T. ging in 2 jaren sterk
vooruit.
Verschenen is het tweejaarlijksch verslag
1937/1938 over de verrichtingen van den
Centralen Bond van Nederlandsche Post-,
Telegraaf- en Telefoonpersoneel (C.B.P.T.T.).
Vele acties waaronder er waren, die ge
heel of gedeeltelijk met succes bekroond wer
den worden in dit verslag gememoreerd.
Het ledental is sterk gestegen: 1 Januari
1937 telde deze organisatie 6900, thans 7825
leden.
De stand van de financien geeft reden tot
voldoening: de bondsreserve bedraagt thans
f 94.700.
De C.B.P.T.T. toudt van 22 t/m 24 Mei a.s.
zijn congres in het. Grand Hotel te Scheve-
ningen.
't Is Mei en heel een reeks van jaren,
Heb 'k bij den aanvang telkens weer
Daarop gewezen, dezen keer
Weet 'k met (en op) mijn woord niet meer,
Wat nieuws er nog van te verklaren.
't Is Mei ik moet het toch vermelden.
Al weet u 't zelf ook net zoo goed,
Want Mei brengt altijd nieuwen moed,
Een soort van tinteling in 't bloed,
Een hang naar bosch en strand en velden.
't Is Mei wij kunnen weer gaan droomen.
Van dagen vol van licht en kleur,
Vol warmte en vol bloemengeur,
Maar er zal, hoe ik het betreur,
Ook nog wel storm en regen komen.
't Is Mei die brengt het klokverzetje,
Bij d' aanvang van den zomertijd,
Dat is geen wereldschokkend feit,
Geiukkig maar. want het bereidt
Ons daardoor juist weer eens een pretje.
't Is Mei die bloeimaand wordt geheeten,
Maand van volmaking van het groen,
Nu komen weer hun intocht doen
Meikever, -regen, -kers en -zoen,
Met andren die ik ben vergeten.
't Is Mei de maand van eitjes leggen
Voor vogeltjes, zoo vogelvrij.
En mijn verjaardag is nabij,
De maand van Mei is maand van mij.
Wanneer precies zal ik niet zeggen.
't Is Mei hoe zal de maand verloopen?
Wordt het krakeel nu eens gesust,
Schenkt men ons eindelijk eens rust,
Brengt ons de maand meer last of lust?
Wij kunnen slechts het beste hopen.
VRACHTAUTO SLIPTE OP DE
BRUG TE HALFWEG.
Over den kop geslagen en geheel
vernield.
BESTUURDER ERNSTG GEWOND.
Tengevolge van de gladheid is Maandag
middag omstreeks vijf uur een vrachtauto van
de Cacaofabriek der firma Van Houten uit
Weesp op den Haarlemmerweg, juist op de
brug te Halfweg, komen te slippen.
De wagen sloeg over den kop en bleef tegen
het ijzeren hekwerk van de brug geheel ver
nield liggen. De bestuurder, de heer M.
Sieraad uit Haarlem werd uit de cabine ge
slingerd en ernstig gewond.
De aanhoudende regenbuien hadden het
wegdek van de gevaarlijke verkeersbrug spie
gelglad gemaakt. Uit de richting Haarlem
kwam de trailer van een meubeltransport-
onderneming. Deze wagen werd ingehaald en
gepasseerd door een bestelauto van de Firma
Van Houten uit Weesp.
Toen de bestelauto den trailer reeds gepas
seerd was, slipte hij op het asphalt van de
brug, botste vervolgens tegen de zware ijzeren
balustrade aan en draaide een kwart slag om,
zoodat hij, met een nagenoeg totaal vernielde
linkerzijde, dwars over den weg kwam te
staan. De bestuurder van den trailer, die en
kele seconden later om den hoek van de Sui
kerfabriek „Holland" kwam, zag de bestelauto
plotseling vlak voor zich; de chauffeur zag
geen anderen uitweg dan het stuur naar rechts
om te grooien, waardoor het voorste gedeelte
op het rijwielpad schoot en op het voetpad
tenslotte tot stilstand kwam. De bestuurder
van de meubeltransportauto liep geen
noemenswaardig letsel op, maar erger was het
gesteld met den heer M. Sieraad.'Na de bot
sing met de balustrade werd hij uit de cabine
geslingerd, zoodat hij zwaar gewond op de brug
bleef liggen.
Onmiddellijk werd de politie te Halfweg
van het gebeurde in kennis gesteld. Deze was
spoedig ter plaatse en stelde een uitgebreid
onderzoek in, terwijl zij tevens het verkeer, dat
op dit spits-uur zeer intens is, regelde. Daar
de vernielde bestelauto geheel dwars over den
weg lag, was het verkeer over de Boezembrug
niet meer mogelijk. Het drukke verkeer moest
langs het oude gedeelte van den Rijksweg
worden omgeleid.
Geneeskundige hulp werd ingeroepen. Dr.
F. C. L. Kuypers, de plaatselijke geneesheer,
verleende de eerste hulp. Even later arriveer
den ook Dr. Baumann en een toevallig pas-
seerenden dokter uit Haarlem.
Het bleek, dat S. een lichte hersenschudding
en een ernstige kaakwond had opgeloopen,
terwijl voorts een der dijbeenen nabij het bek
ken gebroken was. Laastgenoemde verwonding
was van dusdanigen aard, dat Dr. Kuypers
onmiddellijke overbrenging naar een zieken
huis te Haarlem noodzakelijk achtte. Na voor-
loopig te zijn verbonden, werd de man per
ziekenauto naar de Mariastichting te Haarlem
overgebracht. Daar hij voortdurend bij be
wustzijn bleef, kon hem een aanvankelijk ver
hoor worden afgenomen, waarbij hij verklaar
de met een snelheid van ongeveer 40 K,M. per
uur te hebben gereden en toen te zijn geslipt.
De vernielde auto werd per kraanwagen naar
een garage te Halfweg gesleept.
Neerslag in April ver boven
normaal.
Naar het Kon. Ned. Met. Inst, in de Bilt
meedeelt was gemiddeld over de vijf hoofd
stations in April de ochtend-temperatuur een
graad boven normaal, in de drie decaden
respectievelijk 1 en 3 graden boven en 1
graad beneden normaal.
De grootste afwijkingen kwamen voor op
den 12den en den 28sten respectievelijk 7
graden boven en 2% graad beneden normaal.
De gemiddelde dagelij ksche maximumtem
peratuur en het gemiddelde dagelijksche mi-
numum waren IV2 graad boven normaal. Het
aantal dagen met een minimum temperatuur
beneden het vriespunt bedroeg te de Bilt
slechts een, tegen vier normaal. De neerslag
was in het Noordoosten van het land ongeveer
honderd procent boven normaal, in het Noord
westen en Zuiden 10 tot 25 procent en overi
gens 25 tot 60 procent boven normaal.
Te de Bilt werden 167 uren zonneschijn
waargenomen, tegen 152 uren normaal.
REX ÏHbATEti
„Morgen gaat 't beter"
(Adv. ingez. Med.)
DECORATIE-PAPIER
voor stand- en etalagebekleeding, zoo
wel in sprekende als in fijne pastel
tinten.
30S DE SWART Co.
Papiergroothandel - Drukkerij.
BREESTRAAT 160 BEVERWIJK
(Adv. ingez Med.)
NEUTRALITEIT BEHEERSCHT
DE ZWEEDSCHE BUITEN-
LANDSCÏIE POLITIEK.
Ter gelegenheid van de 1 Mei-viering heeft
de Zweedsche minister van buitenlandsche za
ken, Sandler, naar Havas meldt, te Helsing-
borg een rede gehouden, waarin hij de balans
van het afgeloopen jaar opmaakte. Hij betoog
de dat de verdwijning van onafhankelijke sta
ten en de eenzijdige verklaringen betreffende
het niet bestaan van geldige verdragen reden
geven tot bezorgdheid voor de toekomst. De toe
stand lijkt nog onzekerder dan een jaar gele
den. De geweldige krachtsinspanning van ver
schillende statengroepen doet het zeker schijnen
dat iedere poging tot een nieuwe herziening van
de kaart van Europa een oorlog tusschen de
groote mogendheden van Europa en misschien
een algemeenen oorlog zal ontketenen. Men weet
niet in welke mate de kleine mogendheden zul
len voorkomen, dat zij ook in een oorlog be
trokken worden. Zweden en de andere noorde
lijke landen hebben de neutraliteit gekozen. De
versterking van die neutraliteit beheerscht de
geheele activiteit der Zweedsche buitenland
sche politiek en der verdedigingsmaatregelen.
De uitnoodigingen tot deelneming aan com
binaties van groote mogendheden hebben geen
betrekking op de Noordelijke landen. Dei-ge
lijke uitnoodigingen zijn trouwens niet gedaan.
Sandler gaf uiting aan zijn voldoening over de
Duitsche en Engelsche verklaringen in dit op
zicht,
De tot Zweden en zijn buren gerichte
vragen na de boodschap van Roosevelt
waren overbodig, omdat Roosevelt on
middellijk zelf gezegd heeft dat het
initiatief van hem uitging en omdat
Berlijn niet noodig had de noordelijke
landen te vragen, of Duitschland hen
bedreigt. Sandler juichte de herhaalde
initiatieven van Roosevelt toe ten gunste
van den vrede.
Er is, aldus de minister, geen reden meer om
zich met de bepalingen van het Volkenbonds
pact betreffende de sancties bezig te houden.
Het antwoord der Britsche regeering op een
vraag in het Lagerhuis, of de regeering voor
nemens was met de grondstoffen bezittende
landen onderhandelingen te voeren om den uit
voer dezer grondstoffen naar een aanvallenden
staat stop te zetten, verdient de aandacht. Met
voldoening herinnerde Sandler er aan dat de
Britsche regeering met stelligheid verklaard
had, dat een dergelijke methode gelijk zou
staan met een sanctiepolitiek en geen element
der Britsche politiek zou zijn. Het Zweedsche
volk is vastbesloten zijn onafhankelijkheid en
neutraliteit te verdedigen.
„Frigo" wordt het grootste
koelhuis van Nederland.
In de vergadering van commissarissen en
aandeelhouders der N.V. Vereenigde Ijsfabrie
ken IJmuiden, koelhuis Frigo, te IJmuiden
werd besloten de vriesruimte van het koelhuis
Frigo zeer belangrijk uit te breiden.
Besloten werd tot den bouw van zes boven
elkander geleden vriesruimten, ieder met een
afmeting van 28 x 24 M. Het nieuwe vrieshuis
zal worden voorzien van twee liften en de
nieuwste inrichtingen voor de vervaardiging
van koude, terwijl gebruik zal worden ge
maakt van de laatste toepassingen op het ge
bied van ventilatie en vochtigheidsregeling.
In afwijking van den tot heden gebruike-
lijken koelhuisbouw, zullen bij de nieuwe
vrieshuis alle aangevoerde goederen binnens
huis worden gelost, zoodat dus bij iedere weer
gesteldheid ongehinderd goederen het vries
huis kunnen bereiken en verlaten.
Door deze uitbreiding wordt het koelhuis
Frigo te IJmuiden het grootste koelhuis in
Nederland.
Zooals bekend is, behoort de N.V. Vereenigde
Ijsfabrieken IJmuiden tot het concern der
Unie van Ijsfabrieken (U.V.IJ.).
Aan boord van een schip.
Aan boord van de vrachtboot „Hunze 3"
uit Groningen, liggende in de Wijnhaven
te Rotterdam, heeft zich in den afgeloo
pen nacht een ernstig geval van kolen
dampvergiftiging voorgedaan, waarvan
twee Groningers het slachtoffer zijn ge
worden.
In de kajuit van de boot sliepen twee
personen, n.l. de stuurman P. H. Genega,
en de matroos M. Timmer, beiden uit
Groningen.
Toen het overige personeel van de
„Hunze 3" zich vanmorgen om zes uur
aan boord begaf, misten zij den stuur
man en den matroos. Bij onderzoek
bleek, dat beiden in de kajuit ten ge
volge van kolendampvergiftiging gestikt
waren.
De Rotterdamshe politie heeft de
lijken in beslag genomen
