IJmuider Courant
CoCijn geeft de
opxUacht t&iuq.
Twee trammen
botsten
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Teekenen van
Ontspanning.
Nu mr. dr. D. A. P. N.
Kooien aangezocht
een ministerie
te vormen.
Radio-belasting
op komst.
Portvrijage.
Vader wilde zijn kind
redden.
7e JAARGANG No. 83
Uitgave Louren» Coster. (Maatschappij
voor Courant Uitgaven en Algem.
Drukkerij N. V Groote Houtstraat 93.
Haarlem. Tel. 10724. Bureau IJmuider
Couranti Kennemerlaan 42. IJ muiden.
Telefoon 5301. Postgiro 310791. Alle
Advertenties, opgegeven voor dit blad,
«orden kosteloos opgenomen in de
Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie; P W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM
MAANDAG 10 JULI 1939
Abonnementen per weck f 0.12'/a» P®*
maand f0.52'/2, per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Loss#
nummers 3 cent per ex. Advertentiëni
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer fO.ICk
Er doen zich verschijnselen voor die op een
ontspanning in de kwestie-Dantzig duiden.
Dit is een voorzichtig-gestelde zin, en met
reden. Want de ervaring van dezen tijd heeft
geleerd, dat spanningen en ontspanningen
elkaar regelmatig afwisselen, met grooter
snelheid zelfs dan uitsluitend door de wet van
actie en reactie verklaard kan worden. Maar
de gedachte dat de kwestie-Dantzig geen aan
leiding tot een Europeeschen oorlog kan zijn
is blijven leven en doet zich opnieuw gelden.
In Engeland heeft men die gedachte vanwege
zijn verdragsverplichtingen met Polen scherp
bestreden. In Engeland wordt men beheerscht
door de overtuiging, een vastberaden houding
tegen Duitschland te moeten aannemen. Maar
in Nederland kunnen wij de zaak uit een an
der oogpunt, een objectief, beschouwen. En
dan blijft deze overweging van groot belang:
Als twee landen, Polen en Duitschland, een
geschil hebben waarbij niet alleen het eischen-
de land wijziging van den status quo vraagt
maar bovendien het andere tot een zekere
mate van concessies bereid is want dat is
Polen, zooals iedereen weet dan blijft de
weg tot oplossing open en is die zelfs de logi
sche uitweg. Vooral nu Polen de Engelsch-
Fransche toezegging van steun ingeval van
Duitsche agressie achter zich heeft. Heel an
ders zou de toestand zijn als Polen onverbid
delijke handhaving van den bestaanden toe
stand vroeg. Men moet den huidigen toestand
evenwel blijven beschouwen als een hangend
proces. Dat is iets anders.
Het is teekenend dat het officiëele Poolsche
regeeringsorgaan „Gazeta Polska" Vrijdag
geschreven heeft in dezen trant: „Wij willen
Britten en Franschen niet hun leven zien ge
ven voor een kleine Dantziger chimère
Het vredesfront verlangt geen oorlog. De
menschheid wil een slachting der jongere
generatie vermijden. De Poolsche jeugd, de
eerste generatie die in het onafhankelijke Po
len is opgegroeid, verlangt voor alles een
vreedzaam leven. Alles hangt af van Duitsch
landof dit land van zijn imperialistische
bedoelingen wil afzien".
Tezelfdertijd constateeren de Britsehe en de
Fransche pers een ontspanning inzake Dant-
zig. De Daily Telegraph meent „dat Hitier zich
rekenschap heeft gegeven van het gevaar voor
Duitschland, van de kwestie een aanleiding
tot een algemeenen oorlog te maken. Indien
deze toestand bestendigd blijft zou het moge
lijk zijn dat de Poolsche regeering de kans
ziet, de onderhandelingen met Berlijn te her
vatten. En de Parijsche „Excelsior" merkt op:
„Als de Duitsche leiders inzien, dat Duitsch
land bij een oorlog weinig te winnen en veel
te verliezen heeft, zullen zij de huidige ont
spanning aanmoedigen en de vrije stad Dant-
zig weer tot welvaart laten komen".
Men voelt in dit alles wel degelijk weer den
Invloed van den afkeer-van-oorlog waarover
ik Zaterdag schreef, betoogend dat in al die
zwarte jaren die achter ons liggen de strijd
tegen den oorlog ondanks alles groote vorde
ringen heeft gemaakt. De volken zijn niet
meer tot geestdrift voor oorlog te krijgen. Zij
verwachten van hun leiders dat die hen den
oorlog besparen zullen.
Nu schrijft de hierboven geciteerde Gazeta
Polska nog wel andere dingen ook in dat ar
tikel. Dat zij zegt: „Polen heeft meer dan eens
in zijn historie getoond, dat het weet hoe het
moet vechten" kunnen wij beschouwen als een
toevoeging aan de vredelievende taal, die niet
uit kon blijven. Het is de gebruikelijke verze
kering die ten doel heeft iedere verdenking
van zwakte, van weifeling of iets dergelijks
uit te sluiten. Maar opvallender is de volgende
uitlating van het officiëele Poolsche blad:
»»Wij gronden ons op de hypothese, dat Polens
verwijdering van de Oostzee het voornaamste
doel van Duitschland is. Maar het is ook mo
gelijk dat de geheele militarisatie van de
vrije stad een afleidingsmanoeuvre is, die een
bedreiging aan andere zijde, bv. van Hon
garije of van Nederland, moet verhullen".
Vreesachtige lieden zullen wellicht schrik
ken als zij dit lezen. Laten zij bedenken dat
wij dit soort veronderstellingen nu al jaren
lang ten opzichte van allerlei landen hebben
hooren opperen, zonder bewijs. En dat de
Gazeta Polska zelf van veronderstellingen
spreekt en maar wat vagelijk oppert. Ten
slotte weet niemand met zekerheid, wat Hitier
eigenlijk voor plannen koestert. Maar als hij
een Europeeschen oorlog wil vermijden zal hij
toch ook zeker niet in de richtingen van deze
Poolsche vage veronderstellingen gaan. En er
is geen enkele aanleiding om in haar juistheid
te gelooven. Men kan op die manier wel aan 't
veronderstellen blijven en zou nog verschei
dene andere kleine landen kunnen gaan op
sommen.
R. P.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers óp
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Mr. dr. D. A. P. N. Kooien.
De regeeringspersdienst meldt
Dr. H. Colijn heeft aan H. M. de Koningin verzocht van de
opdracht tot vorming van een kabinet te mogen worden ontheven,
daar zijn pogingen tot samenstelling daarvan in de richting, welke
hij zich had gedacht, niet waren geslaagd.
Zaterdagmiddag heeft Hare Majesteit mr. dr. D. A. P. N. Kooien
ontvangen en hem opdracht gegeven tot vorming van een kabinet.
De heer Kooien heeft verzocht deze opdracht in beraad te mogen
houden.
Dr. Kooien ontvangt
Dr. Deckers.
Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien heeft heden
morgen tegen half twaalf bezoek ontvangen
van mr. dr. L. N. Deckers. Dr. Deckers heeft
ook Zondag een bezoek aan dr. Kooien ge
bracht.
Vanmiddag zal de hèer Kooien de openbare
zitting voorzitten van--den Raad voor de
Luchtvaart, waarin de ramp van de „Ijsvogel"
wordt behandeld.
Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien.
Staatsraad mr. dr. D. A. P. N. Kooien
is op 21 Januari 1871 te Rijswijk geboren. Hij
bezocht het gymnasium te Utrecht en stu
deerde in de rechten aan de Utrechtsche uni
versiteit. In 1894 promoveerde hij in de
staatswetenschappen.
Na de advocatuur te Utrecht te hebben uit
geoefend werd hij achtereenvolgens school
opziener in het arrondissement IJsselstein,
voorzitter van den bond van R.K. Kiesvereni
gingen en lid en ondervoorzitter van den
Centralen Raad van Beroep.
In 1905 vaardigde het kiesdistrict Grave
hem af als lid-van de Tweede Kamer. Na mr.
Foch's benoeming tot gouverneur-generaal
volgde mr. Kooien hem op als voorzitter van
de Tweede Kamer. Tot 1925 was hij kamer
president. Van Augustus 1925 tot Maart 1926
was hij minister van arbeid, handel en nij
verheid in het kabinet-Colijn. De'aanneming
van het amendement-Kersten (het gezant
schap bij het Vaticaan) had de val van dit
kabinet tot gevolg. In April 1926 deed de heer
Kooien zijn intrede in den Raad van State.
Behalve vele functies in dienst van het
Katholieke gemeenschapsleven is de heer
Kooien o.a. curator van de Technische Hooge-
school te Delft en voorzitter van den Raad
voor de Luchtvaart.
DE TENTOONSTELLING VAN BIJBELSCHE
KUNST IN HET RIJKSMUSEUM TE
AMSTERDAM.
Zaterdagmiddag is de tentoonstelling van
Bijbelsche kunst in het Rijksmuseum te Am
sterdam officieel geopend door den minister
van Onderwijs, prof. dr. J. R. Slotemaker de
Bruine
Echter niet voer. hen, die ongeveer
de gemiddelde bijdrage voldoen
aan een Omroepvereeniging.
Volgens de Tel. is binnenkort de indiening
te wachten van een wetsontwerp dat beoogt
te voorzien in de financiering van televisie en
wereldomroep.
In dit wetsontwerp zou zijn uitgegaan van
de gedachte dat in Nederland op iederen
luistetraar (houder van een radiotoestel of
radiodistributie) één luisteraar is, dié nergens
iets bijdraagt. Zouden op de een of andere
wijze die luisteraars ,door enthousiaste propa
gandisten van de radioomroepvereenigingen
dikwijls met „klaploopers" en „parasieten" be
titeld) gedwongen worden, hun steentje bij
te dragen, dan zou de financiering van de op
uitcoering wachtende projecten wél mogelijk
zijn.
Daar de regeeroing het systeem van vrij
willige bendrage, zooals dat in Nederland tal
van parei goed gewerkt heeft, intact wil la
ten, zal voorgesteld worden, dat zij, die thans
reeds bijdragen bij de Radiovereenigingen,
van de nieuwe heffing zullen worden vrijge
steld. Alleen zij, die ver onder het laagste ge
middelde betalen, zullen dan aan hun om
roepvereeniging iets meer moeten betalen.
De niet-contribuanten zullen in zooverre vrij
gelatei worden, dat zij zelf mogen beslissen
aan wie zij hun penningen ten goede willen
doen komen. Zij kunnen zich dus bij die ver-
eeniging aansluiten, die het meeste met hun
persoonlijke opvattingen overeenkomst. Zij,
die om principieele of andere redenen wei
geren, zich bij een der bestaande omroep-
vereenigingen aan te sluiten, zullen dan een
belasting moeten betalen, overeenkomende
met de gemiddelde bijdragen der leden plus
één gulden.
De gelden die op deze wijze zullen binnen
komen, worden dan besteed voor de verwezen
lijking van de groote idealen van de Neder-
landsche radiowereld. Televisie en We
reldomroep.
(De -posterijen van Venezuela héb
ben bepaald, dat minnebrieven
voortaan voor half porto zullen
worden vervoerd, mits in rose en
veloppe gestoken en met het recht
der posterijen om den inhoud te
controleeren)
Dat is goed nieuws voor de gelieven
Van het Venezolaansche ras,
De porto van hun minnebrieven
Wordt nu de helft van wat ze was.
Daarmede wil men hen bewegen,
Nog meer te schrijven aan elkaar.
In teere, vurig toegenegen
Bewoordingen van 't minnend paar.
Zij schreven blijkbaar niet gerej
Naar 't oordeel van de posterij,
Nu wordt de liefde meer be-zegeld,
Niet portvrij, maar meer portgevrij.
Het spreekt vanzelf, men moet bewijzen.
Dat het ook liefdesbrieven zijn,
Want men gaat met de halve prijzen
Niet buiten Amor's schietterrein.
Men moet daarom de brieven stoppen,
Waarin men heel zijn hart uitstort
Alleen in rose enveloppen,
Dan heeft men recht op halve port.
Dan kon de post nog ondervinden,
Dat elke, dien men posten deed,
Een brief geleek tusschen beminden,
In rose envelop gekleed.
Dus één ding was niet te ontberen,
Wanneer men veilig wilde gaan,
Moest men den inhoud controleeren,
Daar mag alleen maar liefs in staan.
Ik zou twee dingen zeggen willen:
Dat vak van controleur der min,
Stel u dat voor, ik kan wel rillen,
Voor geen fortuin ging ik daar in.
En als ik brieven daar moest schrijven,
Nam ik geen rose envelop,
'k Zou graag buiten controle blijven,
Al moest er dubbel porto op.
P. GASUS.
Geen definitief resultaat.
De ambassadeurs van Groot Brittannië en
Frankrijk te Moskou, Seeds en Naggiar, alsmede
Strang, hebben gisteravond een onderhoud ge
had met den volkscommissaris van buitenland-
sche zaken, Molotof, dat twee uur en vijftig mi
nuten duurde.
In de verklaring, welke door het agentschap
Tass omtrent de besprekingen in het Kremlin is
gepubliceerd, wordt gezegd, dat „geen definitief
resultaat is bereikt".
Omtrent het onderhoud op het Kremlin wordt
van andere zijde nog medegedeeld, dat dit het
langste is geweest, dat tot nu toe door deze po
litici is gevoerd. De snelle opeenvolging van de
besprekingen duidt op een versneld rythme van
de onderhandelingen, doch men kan nog geen
ernstige voorspellingen doen over den duur
hiervan.
Gezien het moeilijke karakter van de bespre
kingen, welke ten doel hebben den vrede in
Europa te bewaren, zal het nog een week, of
langer kunnen duren, voordat nadere mededee
lingen worden gedaan over de resultaten, zelfs
indien men eerder in beginsel tot overeenstem
ming komt.
In de gemeentelijke zweminrichting aan de Kleverlaan te Haarlem gaven leden
van den Ned. Arbeiders Sportbond in het kader van de Sportweek een gymnastiek-
demonstratie in het water.
Qtoot aantal
passagiet& gewone
In Amsterdam-West heeft zich een onge
val voorgedaan, dat nog betrekkelijk goed is
afgeloopen. Op den hoek van de Witte de
Withstraat en Jan Evertsenstraat zijn Zater
dagmiddag twee trammen, één van lijn 7 en
één van lijn 13 met elkaar in botsing geko
men. De bijwagen van lijn 7 kwam dwars over
de straat te staan met den kop tegen den gevel
van het in de Jan Evertsenstraat gelegen
filiaalgebouw van de Rotterdamsche Bank-
vereeniging. De gevel van dit gebouw door
stond den schok en slechts een rijwiel, dat daar
tegen den muur stond, sneuvelde.
De inzittenden van beide trams werden
duchtig door elkaar geslingerd. Lijn 13 had
een open bijwagen, waaruit eenige passagiers
door den schok op straat vielen, gelukkig
zonder letsel op te loopen. Het meest hadden
echter de inzittenden van lijn 7 te lijden. De
zijkanten van het voorbalcon van den bijwa
gen werden ingedruk en vrijwel geen ruit
bleef heel. Tal van passagiers en de conduc
teur van den bijwagen liepen schrammen en
builen op of waren er erger aan toe, zoodat
eenige auto's van den geneeskundigen dienst,
welke weldra ter plaatse waren, den conduc
teur en vier reizigers mee naar het Wilhel-
mina-gasthuis namen. Van daar werden de
conducteur en een der passagiers, na verbon
den te zijn, naar hun woningen vervoerd.
De drie overige reizigers, twee bejaarde zus
ters en een jongere vrouw werden met een
hersenschudding ter verpleging in het zieken
huis opgenomen.
Scotland Yard op haar hoede.
Molotof f confereert bijna 3 uur.
BURGERWACHTDAG IN GRONINGEN.
Op de renbaan in het stadspark te Gronin
gen is Zaterdagmiddag de burgerwachtdag
van den Ned. Bond van Vrijwillige Burger
wachten gehouden, welke door vele burgerlijke
en militaire autoriteiten werd bijgewoond.
Tachtig afdeelingen der burgerwacht waren
met tezamen ongeveer 1700 deelnemers ver
tegenwoordigd.
Jhr. mr. C. J. A. den Tex. burgemeester van
Bloemendaal, de bondsvoorzitter, keerde zich
in zijn openingsrede tegen de bij velen leven
de gedachte, als zoude de burgerwacht opge
roepen om het revolutiegevaar van 1918 te be
zweren, met het verdwijnen van dat gevaar
haar reden van bestaan hebben verloren. Niets
is noodlottiger dan de meening, dat nieuwe
perikelen spr. doelt hier op het gevaar van
luchtaanvallen de burgerwacht onvoorbe
reid zullen aantreffen.
Dit wil niet zeggen, dat de oude taak wordt
verwaarloosd, maar de burgerwachten moe
ten uit de nieuwe verantwoordelijkheid nieuwe
krachten scheppen om een front tegen het
luchtgevaar te vormen. Deze bondsdag, welke
een uitgebreide luchtbescheraningsoefening op
het programma heeft, is een stap in deze
richting.
Nadat onder het zingen van het Wilhelmus
de Nederlandsche vlag was geheschen en de
burgerwachten een vaandelgroet hadden ge
bracht, sprak de Commissaris der Koningin
in de provincie Groningen een rede uit.
Na deze rede gaven de verschillende afdee
lingen demonstraties te zien, welke reeds voor
een deel aan de luchtbescherming waren
gewijd.
Kruitmagazijn bij Salamanca
in de lucht gevlogen.
Dertig dooden, 200 gewonden
90 vermisten.
Merkwaardige circulaire der Iersche
terroristen.
LONDEN, (Reuter) Beambten van Scot
land Yard stellen een onderzoek in naar aan
leiding van mededeelingen, verleden week
verstrekt door een kortgeleden uit de gevange
nis van Dartmoor ontslagen gevangene, over
een complot, dat in deze gevangenis zou zijn
beraamd, alsmede naar soortgelijke berich
ten, welke van anoniémè zijde zijn ontvangen
en welke doen vermoeden, dat in Londen en
enkele provinciesteden nieuwe terroristische
daden door het Irish Republican Army zullen
worden gepleegd. In documenten die de po
litie bij huiszoekingen in Noord-Londen in be
slag heeft genomen, worden bepaalde gebou
wen genoemd. Men belooft, dat uit den Ier-
schen vrijstaat reeds nieuwe Ira-leiders zijn
aangekomen om de hervatte terroristische
campagne te leiden.
In een exemplaar van een uit zes bladzijden
bestaande circulaire, bestemd voor de leden
van de in Engeland werkzaam zijnde organi
satie van Iersche terroristen, is in handen ge
vallen van Scotland Yard. Het document, dat
..weekblad" geheeten is, is heimelijk naar
Engeland overgebracht. Het kondigt een ver
scherping aan van de „maatregelen" die de
organisatie neemt om Engeland te dwingen,
het „bezettingsleger" dat het in Noord Ier
land heeft terug te trekken.
Voorts wordt een lijst gegeven van de reeds
uitgevoerde terroristische daden, en hierop
komt oa. de groote brand voor, die op 29 Mei
te Londen is uitgebroken. „Met leedwezen"
wordt gemeld, dat bommen het leven hebben
gekost van een Engelschman. In het alge
meen, zoo wordt gezegd, wordt „nauwgezet"
zorg gedragen om „de campagne te beperken
tot vernietiging van eigendommen en open
bare diensten en tot desorganisatie van het
Engelsche gemeentelijke leven".
Goederentrein vernietigd.
MADRID, 10 Juli (Havas) Gister
middag is in het dorp Penaranda de
Bracamonta nabij Salamanca een" kruit
magazijn in de lucht gevlogen. Naar ge
meld wordt zijn hierbij omstreeks dertig
personen om het leven gekomen en 200
gewond, terwijl er nog 90 vermisten zijn.
Een goederentrein, die zich in het sta
tion bevond, werd volkomen vernietigd.
Uit Salamanca, Samora, Valladolid en Avila
hebben zich brandweren en militairen naar de
plaats des onheils begeven. Tengevolge van het
tekort aan water als gevolg van het zeer warme
weer stuitte het blusschingswerk evenwel op
groote moeilijkheden.
Franco heeft onmiddellijk van zijn deelneming
doen blijken en 200.000 peseta's voor de getrof
fen bevolking beschikbaar gesteld. De oorzaak
van de ontploffing is nog niet bekend.
Beide verdwenen
in de diepte.
Zeilerstragedie op het meertje
de Wijdeblik.
Zondagmiddag is op het Meertje de Wijde
Blik onder de gemeente Kortenhoef, bij het
zeilen een ernstig ongeval gebeurd. De heer
E. den Hertog uit Vreeland was met twee van
zijn kinderen en eenige vrienden gaan zeilen.
Doordat als gevolg van een windvlaag de giek
plotseling overkwam, sloeg het vijfjarig zoon
tje van den heer Den H. over boord. De vader
sprong het kind na om het te redden. Na
eenige malen gedoken te hebben, had hij het
kind gegrepen, doch zonk toen plotseling met
het knaapje in de diepte. Van de boot af kon
men de drenkelingen niet meer bereiken en
toen hulp van den wal arriveerde, was het te
laat. Tot het invallen van de duisternis werd
gedregd, doch men slaagde er niet in de dren
kelingen te vinden.
Vanmorgen is opnieuw een politieboot uit
gevaren om het dreggen voort te zetten.
De heer Den Hertog, die gymnastiekonder-
wijzer in de hoofdstad was, laat een vrouw en
nog drie kinderen achter.