Wang. Jsjittg lüei
licht zich tot het
Chineesche Volk
NIEUWS IN 'T KORT
RADIO
r—nl
Vandaag een
qmote
te Dantzig.
êetaagmg)
Montenegro, het land van Koning iMikita.
D'
nONDERDAG 10 AUGUSTUS 1939
Tsjang Kai Sjek
verantwoordelijk
gesteld voor de
verschrikkingen van
den oorlog
Op vredesovereenkomst
met Japan aangedrongen
Wang Tsjing Wei de gewezen vice-
president van de Kwo Min Tang heeft
Woensdagavond voor de radio een
„vredesoproep" gericht tot de bevol
king van Kanton.
Deze historische toespraak aldus
het Japansche persbureau Domei, in
het Kantoneesche dialect gehouden
beoogde de zaak des vredes te dienen
onder het moto: „Hoe den vrede te
verwezenlijken".
Wang Tsjing Wei.
Wang leidt sinds het einde van de vorige
maand onderhandelingen met de leiders van
verschillende kringen in Zuid-China over
maatregelen, die er op berekend moeten zijn
het hoofd te bieden aan den huidigen toe
stand. Ook heeft Wang eenige besprekingen
gevoerd met luitenant-generaal Ando, den op
perbevelhebber van het Japansche expeditie-
leger in Zuid-China. Wang heeft een half
uur gesproken. Hij stelde Tsjang Kai Sjek
verantwoordelijk voor de verschrikkingen
van' den oca'log waaronder millioenen Chi-
neezen gebukt gaan. Hij beschuldigde Tsjang
in meedoogenlooze bewoordingen de slaaf te
zijn van het communisme en verklaarde, dat
de eenige manier om de millioenen Chineezen
uit de hel te bevrijden is een vredesovereen
komst met Japan te sluiten volgens de richt
lijnen van vriendschappelijke buunbetrekkin-
gen een gemeenschappelijk anti-communisme
en industrieele samenwerking.
Wang zeide, dat .indien de autca-iteiten dei-
plaatselijke regeeringen en de leiders der
troepen er in toestemmen zijn vredesvoor
stellen te aanvaarden, hij, Wang, belooft zeer
zeker de instemming van generaal Ando te
zullen verwerven en plaatselijk een bestand
te zullen tot stand brengen. Indien deze mid
delen ock elders zouden worden aanvaard,
dan zou China den vrede herkrijgen.
Wang herinnerde er aan op 9 Juli reeds een
radiotoespraak te hebben gehouden over de
Goering controleert de veiligheid
der Duitsche industriegebieden.
„Niet de geringste zenuwachtigheid in
Duitschland".
De „Nachtausgahe" publiceert een interview
met veldmaarschalk Goering over diens
rondreis door Duitschland, waarin hij o.a.
zegt, de reis ook gebruikt te hebben om zich
van de veiligheid der belangrijkste Duitsche
industriegebieden tegen vijandelijke lucht
aanvallen te overtuigen. Vooral zegt hij er
voor gezorgd te hebben, dat het Roergebied de
grootste bescherming krijgt welke volgens
technische en militaire ervaringen mogelijk
is. Aan de Westelijke versterking heeft hij
de laatste aanwijzingen gegeven voor de uit
breiding der luchtbeschermingszones. Voorts
zeide Goering het te betreuren, dat de staats
lieden, die zich met de „omsingelingspolitiek'
bezig houden bij deze rondreis niet aanwezig
waren. De buïtenlandsche journalisten moes
ten eens onder het volk gaan. Men zou hun
alles laten zien en zij zouden vernemen hoe
en wat het Duitsche volk thans is. Zij zouden
kunnen constateeren, dat in Duitschland niet
de geringste zenuwachtigheid valt te bespeu
ren. Wij zijn, aldus Goering, volkomen kalm
en gerust, in afwachting van den vrede dien
wij willen. Wij zijn echter ook besloten ons
te verdedigen, wanneer de anderen ons dezen
vrede- niet gunnen, of wanneer iemand zoo
dom zou zijn Europa in een oorlog te storten.
Wanneer ik, zoo besloot Goering, de rede
voeringen en artikelen lees welke van de Pool-
sche politici uitgaan, dan kan ik daarvoor
slechts één verklaring vinden, dat deze men-
schen zuiver uit zorg-en angst niet meer weten
wat zij zeggen.
Wordt de Independent Labour-
party opgeheven?
Meerderheid voor aansluiting bij de
Labourparty.
De meerderheid van den nationalen raad der
Onafhankelijke Labourparty heeft, naar Reuter
uit Londen meldt, besloten de partij aan te be
velen zich bij de Labourparty aan te sluiten. Op
17 September zal een speciale conferentie ge
houden worden, waarop deze aanbeveling
bestudeerd zal worden. In een mededeeling in
het partij-orgaan wordt uiteengezet dat de
Onafhankelijke Labourparty gekant blijft tegen
de officieele Labourpolitiek op het stuk van
oorlog, herwapening, nationalen dienst en ver
schillende punten van binnenlandsche politiek.
Chineesch-Japansche betrekkingen en haar
einddoel. Toen durfde hij volgens zijn zeggen
de plaats vanwaar hij sprak niet bekend te
maken, hetgeen anti-Japansche terroristen
aanleiding had gegeven tot de con
clusie dat hij ergens in door Japan bezet
gebied zou zijn vastgehouden. Sinds zijn
„vredesvoorstel" van 29 December was hij
nimmer buiten Hanoi geweest, waar hij ge
duldig heeft gewacht op de inwilliging van
zijn voorstel door Tsjang Kai Sjek. Zijn
wachten was evenwel vergeefsch.
De Poolsche douane-inspecteur
Lipinski vrijgelaten.
De Pooische douane-inspecteur Lipinski, die
tot achttien maanden gevangenisstraf werd
veroordeeld door de rechtbank van Dantzig, is
gisteren vrijgelaten, na interventie van den
Poolschen commissaris-generaal. Lipinski is
onmiddellijk naar Polen vertrokken.
Lipinski is uitgewisseld tegen den Duit-
ziger douane-beambte Muller, die door een
Poolsche rechtbank werd veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf wegens beleediging
van de Poolsche natie, die thans eveneens is
vrijgelaten.
De Pc*>l Szulc, die tijdens het proces tegen
Lipinski optrad als getuige a decharge en
werd gearresteerd, is ook vrijgelaten.
Vier alpinisten een professor en drie
studenten hebben, naar Stefani uit Milaan
meldt, bij eën bergbestijging den dood gevonden.
Op het station te Meseritsch in Moravië
zijn twee personentreinen met elkander in bot
sing gekomen. Er zijn 24 gewonden, van wie drie
in ernstigen toestand verkeeren.
Enkele deelen van het stroomgebied van
den Boven Donau zijn door hevige onweders
geteisterd. In het dal van de Aurach en Wesen-
aur'ach zijn veertien bruggen weggeslagen. Een
vrouw is verdronken.
Het militaire .gerecht voor Bohemen en
Moravië heeft een Tsjech wegens beleediging
van de Duitsche weermacht tot vijf maanden
gevangenisstraf veroordeeld.
Officieel wordt uit Londen medegedeeld,
dat de verduistering die in den afgeloopen nacht
in 28 graafschappen zou beginnen, 24 uur is uit
gesteld. Waarschijnlijk is dit besluit genomen in
verband met de ongunstige weerverwachting.
In de Laan der Kunsten te Brussel is gis
teren een ernstige trambotsing voorgevallen.
Twee, uit tegenovergestelde richting komende
tramtreinen, zijn met elkaar in botsing gekomen
Drie passagiers werden ernstig gewond naar een
ziekenhuis vervoerd, waaronder de heer Evert
Hekker, van Nederlandsche nationaliteit. Een
vierde passagier kreeg lichte verwondingen.
PROGRAMMA
VRIJDAG 11 AUGUSTUS
HILVERSUM I, 1875 en 414,4 M.
8.— VARA, 10.00 VPRO 10.20 VARA
12.— AVRO 4.— VARA 7.30 VPRO
9.— VARA 10.40 VPRO 11.00—12.00
VARA.
8.Gramofoonmuziek (Ca. 8.16 Berichten)
10.Morgenwijding 10.20 Orgelspel 11.Decla
matie 11.20 VARA-orkest 12.Gramofoonmuziek
(ca. 12.15 Berichten) 12.30 Kinderkoor. 12.50
De Twilight Serenaders (opn.) 1.15 AVRO-Amu-
sementsorkest 2.Causerie „Katten" 2.30 Disco
variété 3.30 Nina Dolce's Puszta-orkest 4.Gra
mofoonmuziek 5.Voor de kinderen 5.30.VARA-
orkest 6.28 Berichten 6.30 Letterkundig overzicht
6.506.55 Gramofoonmuziek 7.VARA-Kalen-
der. 7.05 Cyclus „Reizen en trekken" 7.23 Be
richten ANP. 7.30 Berichten 7.35 Een woord van
Luther: „Ferien haben ist auch Religion": 2.
Ruigte. 8.Vocaal concert en pianovoordracht
8.30 Causerie „Tusschen Zomer en Herfst in de
Nederlandsche folklore." 9.VARA-orkest en
solist 9.30 Radiotooneel 9.45 Vervolg concert
10.30 Berichten ANP. 10.40 Avondwijding 11.-
Orgelspel 11.30 Jazzmuziek (gr.pl.) 11.5512.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM n. 301.5'M.
Algemeen programma verzorgd door
de NCRV.
8.Schriftlezing, meditatie. 8.15 Berichten.
Gramofoonmuziek. (9.309.45 Gelukwenschen)
10.30 Morgenwijding 11.Gramofoonmuziek.
11.15 Zang, piano en gramofoonmuziek 12.Be
richten 12.15 Gramofoonmuziek (Om 12.30 Toe
spraak) 1.Quintolia en gramofoonmuziek 2.30
Christ, lectuur 3.Gramofoonmuziek 4.Trio
concert en gramofoonmuziek 5.45 Declamatie en
gramofoonmuziek. 6.30 Berichten hierna: Tuin-
bouwcauserie 7.Berichten. 7.15 Literair half
uur. 7.457.55 Gramofoonmuziek 8.Berichten
ANP, herhaling SOS-Berichten 8.15 Uitzending
uit Ziirich 9.15 De Vedelaars 10.Berichten
ANP, actueel halfuur 10.30 Apollo-ensemble 11.25
Gramofoonmuziek. ca. 11.5012.00 Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 ML
11.05 Gramofoonmuziek 11.35 Het Victor Fle
ming-orkest 12.05 Orgelconcert 12.35 Lew Stone
en zijn Band. 1.20 Causerie „I make glass eyes"
1.35 BBC-Northern orkest en solist 2.35 Doedel-
zaksoli 2.50 Het Stedelijk orkest van Colwyn
Bay. 3.20 Radiotooneel 4.05 Het Harton Colliery-
orkest. 4.50 Gramofoonmuziek met toelichting
5.20 Frank Walker en zijn kleinorkest 6.Gra
mofoonmuziek 6.20 Berichten 6.50 Causerie „To
morrow in the Country" 7.Causerie „Romance
in Glass Cases" 7.15 Inleiding volgende uitzen
ding. 7.20 Uit Salzburg: le acte van de opera „Der
Freischütz" 8.20 Causerie „The forthcoming se
ries of Promenade Concerts" 8.30 Radiotooneel
9.20 Berichten 9.50 Zang 10.20 Charles Brill en
zijn orkest 1.05 Oscar Rabin en zijn Romany-
dansorkest 11.50 Gramofoonmuziek 12.1512.20
Berichten
RADIO PARIJS. 1648 M.
9.en 9.30 Gramofoonmuziek, 12.30 Zang 1.10
I.45, 2.30 en 3.20 Gramofoonmuziek 3.35 Zang
3.50 Gramofoonmuziek 4.5') Zang 5.25 Twee flui
ten en viool 6.05 Gramofoonmuziek 7.20 Loca-
telli-orkest 8.25 Gramofoonmuziek 8.50 Radiotoo
neel 11.05 Gramofoonmuziek 11.20—12.50 Nacht
concert mmv. solist.
KEULEN, 456 M.
6.50 en 7.35 Gramofoonmuziek 8.509.50 Leo
Eysoldt's orkest'12.20 Fabrieksorkest 1.35 Om-
roepkleinorkest 2.30—3.20 Populair concert 4.20
Militair orkest (5.205.30 Gramofoonmuziek)
6.50 Zang. 7.20 „Der Freischütz", opera. 11.00—
12.20 Paul Kley's orkest.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek 12.50 en 1.30 Sarba-
orkest 1.502.20 Gramofoonmuziek 5.20 Piano
voordracht 5.50 en 6.20 Gramofoonmuziek 7.05
Het Lambrechts-orkest 7.45 Gramofoonmuziek
8.20 Vervolg orkestconcert 9.35 Radiotooneel met
muziek 10.3011.20 Gramofoonmuziek
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.35 Augustus-overzicht 9.35 Viool en piano
10.20 Berichten 10.40 Orgelspel 11.05 Berichten
II.2012.20 Omroeporkest.
FORSTER, DIE EEN ONDERHOUD MET
HITLER HAD, ZAL HET WOORD VOEREN
Qauudeid.ec keect daarna uxeec
aaac BuitscMaad tecuq.
De gouwleider van Dantzig, Forster,
is gisterochtend uit Berchtesgaden, waar
hij enkele dagen de gast van Hitler is
geweest, per vliegtuig te Dantzig terug
gekeerd.
Officieel wordt medegedeeld, dat
Donderdagavond op de Langenmark
te Dantzig een groote openbare betoo
ging zal worden gehouden, „om te pro
testeeren tegen de Poolsche bedrei
gingen". Bij deze gelegenheid zal For
ster het woord voeren.
Reuter meldt nader dat deze toespraak te
Berlijn met veel belangstelling tegemoet wordt
gezien, daar men van meening is, dat Hitier
feitelijk zelf spreekt, aangezien hetgeen Forster
zegt, beschouwd moet worden als direct en
zelfs in het oog loopend geïnspireerd, omdat zij
kort volgt op het bezoek van Forster aan Hitier.
De toespraak zal door het station Dantzig
worden verspreid en mogelijk heruitgezonden
door radio Koningsbergen. Verwacht wordt, dat
de woorden van Forster zeer scherp zullen zijn,
aangezien politieke kringen te Berlijn zeer be
nieuwd zijn naar de reactie en de indruk in
het buitenland is, dat Duitschland of Dantzig
in zeker opzicht in de verhouding tot Polen
heeft toegegeven.
Blijkens een Havasbericht uit Warschau ver
trekt. Forster Vrijdag weer naar Duitschland.
Dit feit wordt in buitenlandsche kringen gezien
als een aanwijzing, dat de rede niet buiten het
gewone kader zal vallen, zoodat men geen be
langrijke mededeelingen behoeft te verwach
ten. De betoogrng, aldus zegt men in dezelfde
kringen, moet vooral indruk maken op de open
bare meening in Engeland en Frankrijk en aan-
toonen, dat de bevolking in haar geheel tot het
Duitsche rijk wenscht terug te keeren. Deze
hypothese schijnt een zekere bevestiging te
vinden in den goeden wil, dien de autoriteiten
de laatste dagen jegens verscheidene politieke
gevangenen hebben getoond.
Het Fransche blad „Excelsior" publiceert ver
klaringen, die Forster gisterochtend op het
vliegveld van Dantzig tegenover verscheidene
journalisten heeft afgelegd.
Op een desbetreffende vraag van
den correspondent van de „Excelsior"
antwoordde Forster: Ik wil u niets me-
dedeelen omtrent hét resultaat der be
sprekingen, die ik met den Führer heb
gehad. Ik houd de verrassing voor u in
petto tot morgenavond, wanneer ik op
de Langemark mijn rede zal houden.
Meer dan ooit is het noodig, dat onze
wederaanhechting geschiedt en wel
binnen den kortst mogelijken tijd. Wij
willen geen oorlog, doch het is ontoe
laatbaar, dat Frankrijk en Engeland
door den steun, dien zij aan Polen ge
ven, aldus door hun aanmoediging een
premie op den oorlog stellen.
Toen de correspondent daarop aan Forster
vroeg, wanneer volgens hem deze terugkeer zou
plaats vinden, antwoordde deze: Spoedig, zeer
spoedig. Een ding staat vast: Dantzig, dat
Duitsch bezit is, moet tot het moederland te-
rugkeeren. In de rede, die ik morgen zal uit
spreken, zal ik de wereld toonen, dat onze
eischen rechtvaardig zijn. Ik weet wel, dat ons
beroep zal worden verworpen. Dan zullen wij
handelend optreden, als dit het eenige middel is,
waardoor ons voldoening kan worden geschon
ken. Persoonlijk geloof ik niet aan een con
flict. Ik geloof in den vrede. Maar daarvoor is
van de zijde der democratieën goede wil noo
dig.
Deze week besprekingen tusschen
Warschau en Dantzig?
In officieele Britsche kringen te Lon-
dèn meent men inmiddels te weten,
dat waarschijnlijk deze week vertegen
woordigers van Dantzig en Warschau
bijeen zullen komen ter bespreking
der douanekwesties.
Een bezoek aan het vroegere
Koninklijke Paleis.
Het vroegere paleis van koning Nikita van Montenegro te Cetinje.
(Van onzen Boedapester correspondent op zijn
reis door Zuid-Slavië).
E naam Montenegro oefent nog steeds
onweerstaanbare aantrekkingskracht
uit. Men denkt onmiddellijk aan ko
ning Nikita en zijn kleine hoofdstad
Cetinje en aan de vele verhalen en anecdotes,
die omtrent dezen Balkanvorst in omloop zijn.
Wanneer men zich te Dubrovnik (Ragusa) aan
het zuidelijke gedeelte van de wondermooie
kust van Dalmatië bevindt, is het zeer zeker de
moeite waard er eens een uitstapje heen te ma
ken. Het zou werkelijk zonde zijn deze gelegen
heid te laten voorbijgaan. Men kan er des
morgens vroeg heen gaan en in het begin van
den avond weer in Ragusa terug zijn. Per trein
is Cetinje niet bereikbaar. Er wonen nog men-
schen in het plaatsje die nog nooit in hun leven
een locomotief hebben gezien. Men moet dus van
een autobus gebruik maken, hetgeen hier
heelemaal niet duur is, of men kan met ahderen
tezamen een gewone auto huren, wat de kosten
niet veel grooter maakt. De tocht erheen is een
waar genot. Men rijdt door schilderachtige
streken en komt door tal van romantische plaat
sen en stedekes, waarvan de huizen voor een
groot deel een Italiaansch cachet hebben. De
overheerschende stijl is Venetiaansch. Eeuwen
lang hebben de Venetiërs in deze streek een zeer
belangrijke rol gespeeld en ook de Turken heb
ben er sporen nagelaten uit den tijd, toen zij
hier de baas waren. Men maakt een prachtigen
tocht om de heele bocht van Kotor (Cattaro)
heen. Grillig zijn haar vormen. Zij bestaat eigen
lijk uit vier bochten, die tezamen de baai van
Kotor worden genoemd.
Van Kotor, waar een laan van breede lage
palmen bijna vlak langs het water loopt, klimt
men langs telkens weer terugkeerende serpen
tines den meer dan 1700 meter hoogen berg
Lovcen op, eën groot uit kale grijze steen be
staand gevaarte, om welker bezit in den wereld
oorlog bloedig is gevochten. Boven op den berg
geniet men van een schitterend panorama. Diep
beneden ligt het intensief blauwe water van de
bocht, die er uitziet alsof het een groot, fantas
tisch gevormd-meer is. En tusschen de hellingen
van bergen door ziet men de eindelooze blauwe
vlakte van de Adriatische Zee. Overal in den
omtrek hooge bergen van ruwe steen, waarvan
de kleur aan sigarettenasch doet denken. Daar
boven groeit haast nergens een boom, alles is
steen en weer eens steen. En nu gaat het lang
zaam aan den anderen kant naar beneden en al
spoedig is men in Montenegro, het sagenrijke
land, dat zoo veilig behoed achter de groote
bergreuzen ligt.
Montenegro heeft na, of liever gezegd al in den
wereldoorlog opgehouden een zelfstandige staat
te zijn. Het werd eenvoudig bij het nieuwe
koninkrijk Joego Slavië ingelijfd. Koning Nikita,
die eigenlijk Nikola I heette(Nikita was maar
een afkorting, zooveel als Nicolaasje of Niki)
was, vóórdat vreemde troepen zijn rijkje bezet
ten, naar het buitenland gegaan. In 1921 is hij
aan de Fransche Rivièra als balling en ex-
koning gestorven. Het eerste plaatsje, dat men
óp Montenegrijnsch gebied aantreft is niet veel
meer dan een gehuchtje, Njegusi geheeten, dat
voor de Montenegrijnen van historische betee-
kenis is. Aan een langgestrekt soort van grijs
boerenhuis is een gedenkplaat aangebracht. Hier
werd de groote Montenegrijnsche dichter Peter
Njegusi, een oom van Nikita, die tot 1851 als
vorst over dit land regeerde, geboren. Boven op
den berg Lovcen ziet men de ronde contouren
van het mausoleum, waarin zijn stoffelijk over
schot te ruste werd gelegd. Vlak naast dit ge
boortehuis staat een nieuw wit gebouw, dat op
de plaats werd neergezet, waar koning Nikita
het eerste levenslicht aanschouwd heeft.
Eindelijk bereikt men de hoofdstad Cetinje.
Men heeft zich deze plaats eigenlijk altijd veel
dorpachtiger en primitiever voorgesteld. Het is
wel geen metropool en het heeft met de menschen
meegerekend die hier en daar in verstrooid
staande huisje buiten de plaats wonen, nog maar
amper 7000 inwoners, maar toch staan er enkele
heel behoorlijk uitziende huizen en gebouwen.
De hoofdstraat is vrij breed en loopt er dwars
doorheen. Het doel van elkeen, die iets voor de
romantiek van het verleden van dit gewezen
onafhankelijke miniatuurstaatje voelt, is natuur
lijk het paleis van koning Nikita. Het is geen
indrukwekkend groot gebouw, het zou in ons
land heel goed de zetel van een heereboer kun
nen zijn. In het midden springt een wit houten
portiek naar voren met een balcon erop, waar
boven een dak met een fries, die met het
koninklijk wapen getooid is. Van de ballustrade
van dit balkon steekt schuin een vlaggestok.
Aan beide zijden van het vooruitspringende ge
deelte heeft het huis vier kleine lage vensters
met blinden. Het heeft maar één verdieping en
het dak loopt schuin naar beneden. Aan weers
kanten van het gebouw staat een klein houten
schildwachthuisje.
Het valt op, dat er nergens fraaie en kostbare
tapijten liggen. Het heet, dat koning Nikita deze
toen hij het land verliet met zich meegenomen
heeft, evenals zijn kroon. Beneden in de corridor
liggen een paar versleten wijnroode loopers.
Hier en daar hangen ouderwetsche draperieën.
Het meubilair in de groote ontvangkamer in het
midden van de eerste verdieping aan den voor
kant is vrij leelijk. De meubels stammen uit een
stijllooze periode van de vorige eeuw en zijn met
grijsgroene zijde bekleed. Van dit vertrek uit
stapt men onmiddellijk Nikita's slaapkamer
binnen. Men ziet een eenvoudig bed zonder
eenige versiering. Het maakt echter nog niet zulk
een primitieven indruk als de ijzeren veldbed
den, die keizer Frans Jozef in zijn diverse
paleizen en kasteelen in zijn slaapkamers had
staan. Overal in het gebouw hangen portretten.
Een groot gedeelte ervan is geschilderd. De
kunstwaarde zoowel van deze werken als van de
doorgaans vergulde en soms pompeuze lijsten,
die er omheen zitten, is niet bijzonder groot. Er
zijn heel leelijke exemplaren bij. Maar ook veel
fotografieën treft men aan van haast alle ge
kroonde hoofden uit den tijd van 1860 tot aan
den wereldoorlog. Zooals men weet kwam
Nikita in 1860 als „vorst" op den troon. Toen hij
in 1919 zijn vijftigste regeeringsjubileum vierde,
verhief hij zichzelf tot „koning". In ,zijn slaap
kamer ziet men o.a. een portret van koningin
Wilhelmina met prinses Juliana als heel klein
meisje op den arm. Er is nóg iets, dat aan Neder
land herinnert: in de lange eetzaal, die alleen
maar gebruikt werd wanneer er gasten waren,
staat in een hoek op een tafeltje bij een raam
een metalen gevaarte, dat een oorlogsschip voor
stelt met draaibare kanonnen erop. In het mid
den bevindt zich een klok en aan weerszijden
ziet men een barometer en een hydrometer.
Onder het schip zijn groene golven nagemaakt.
Het is een geschenk, dat Nikita eens gekregen
heeft. Op de wijzerplaat van de klok staat le
'naam van de Haagsche firma, die het werk ver
vaardigd heeft.
In hetzelfde vertrekt hangt een portret, waarop
vier generaties van het Engelsehe koningshuis
bij elkaar vereenigd zijn: koningin Victoria, op
een stoel gezeten, met den lateren koning Ed
ward, diens zoon George V en den tegenwoor-
digen hertog van Windsor, in een wit matrozen
pakje, eromheen. Aan denzelfden wand hangt
een portret van de Roemeensche koningin
Carmen Sylva, met in groote letters in inkt. ge
schreven het volgende opschrift: „Aimer c' est
encore plus de honheur que d' ètre aimé.
Elisabeth". (Beminnen is een nog grooter geluk
dan bemind te worden. Elisabeth). De foto stelt
de dichtende koningin voor gezeten aan haar
schrijftafel in een romantische omgeving.
In de eetkamer, waarin de familie bijeen kwam,
wanneer men „onder elkaar" was, staan boven
op een kast in een lange rij tal van vazen en
pullen, waarvan de meeste zoo leelijk zijn, dat
een maar eenigszins voor schoonheid gevoelig
mensch die tegenwoordig niet in zijn huis zou
willen dulden. Maar de smaken van de menschen
zijn in de laatste tijden heel anders geworden.
Beneden, links van den ingang, bevindt zich
Nikita's werkvertrek. Er staat een breede schrijf
tafel, waarachter een armstoel geschoven is met
een bruin leeren rug en zitting. Het meubel
wordt door een gebeeldhouwden adelaar be
kroond, die een wapen in zijn linkerpoot houdt»
Tal van geweren en sabels, voor een deel van
Turkschen oorsprong, versieren het vertrek, als
mede door kogels doorboorde oude vlaggen en
vaandels uit den tijd van den strijd tegen de
Turken. In een hoek naast het schrijfbureau zijn
een paar fraaie zadels uitgestald, die Nikita van
sultan Abdoel Hamid ten geschenke heeft ge
kregen. De deur van het vertrek is lichtbruin
geschilderd, en wel zoo dat het den indruk moet
verwekken alsof de deur van eikenhout is.
In het tegenover deze kamer liggend vertrek
is in het midden een groot biljart opgesteld, dat
van een Weensche fabriek afkomstig is en thans
als vitrine dienst doet. In glazen kasten aan de
muren ziet men de bonte nationale costuums, die
Nikita en zijn echtgenoote bij feestelijke en bij
niet-feestelijke gelegenheden plachten te dragen.
Rood en blauw, en groen en wit overheerschen.
Verschillende van die kleedingstukken zijn van
goud borduursel voorzien.
In Cetinje kan men steeds op verschillende
plaatsen prentbriefkaarten koopen, waarop
Nikita en zijn gezin in den tijd van voor den
oorlog zijn afgebeeld. De dames hebben hooge
kapsels en dragen reusachtige hoeden met struis-
vogelveeren en pleureuses er op, en de borsten
van de geüniformeerde heeren zijn bezaaid met
sterren en kruizen. Nikita heeft vier van zijn
dochters uitstekend uitgehuwd. Een ervan is de
koningin van Italië, keizerin van Ethiopië en
koningin van Albanië, een andere werd de echt-
genöote van koning Peter van Servië en de
moeder van den te Marseille vermoorden koning
Alexander van Joego Slavië en twee dochters
zijn met Russische grootvorsten in het huwelijk
getreden.
Tegenover het koninklijk paleis, dat thans
museum is.op de glazen deur van den ingang
is een kaartje aangebracht, waarop te lezen
staat: „Musée. Le Palais Royal. Entrée 5 dinars"
bevindt zich een ander bescheiden wit ge
bouw, dat. kleiner is. Hierin werd, zooals op een
gedenksteen aan den voorgevel te lezen is, de
latere koning Alexander van Joego Slavië ge
boren. Thans is het een club voor officieren.
Een meter of dertig hiervandaan staat een hou
ten loods, waarin een van gips vervaardigd
relief van heel het Montenegrijnsche bergland
te zien is. De omhoogstekende bergen zijn groen
en grijs geschilderd. Duidelijk ziet men de
blauwe bocht van Kotor en de riviertjes en de
steden en dorpen liggen. Men kan om dit groote,
vierhoekige relief heenwandelen en het ook van
boven vanaf een houten bruggetje bekijken. Dit
relief hebben de Oostenrijkers gemaakt, toen zij
het land in den wereldoorlog bezet hadden.
Op een open, onbestraat pleintje, verheft zich
een gedenknaald. Op deze plek heeft vroeger een
lindeboom gestaan. Koning Nikita hield ervan
daar op warme zomeravonden op een bankje
onder te zitten. Er kwamen wel eens boeren en
bewoners van "het hoofdstadje langs, die den
vorst dan vroegen hoe laat het was. Want zij
hadden zelf doorgaans geen horloge en zij wis
ten, dat hun vorst en latere koning er wel
een bij zich droeg. Hier placht Nikita ook wel
recht te spreken, wanneer zijn onderdanen met
elkaar geschillen hadden over een stukje land
of over een koe. Hij hoorde beide partijen aan
en dacht dan een oogenblik na, om ten slotte
met een uitspraak voor den dag te komen, die
door beide tegenstandei's doorgaans toch wel
voor rechtvaardig werd gehouden.
W. M. BEKAAR,
