Tcw£je[s teeg mh 't vedwu „Wapenstilstand Het pqtiutstke Itodiuet afyettedea Ik ontdek Amerika H Terugtocht der Japansche troepen bij Hongkong. van drie tot zes maanden Litteraire Kantteekeningen. The beach EEL New-York gaat ieder week-end naar „the beach". Alleen oude vrouw tjes blij vei? achter hun gestroom lijnde en electrische spinrokken en de baby's in hun lucht-gekoelde-wiegen. De heel rijke New-Yorkers zitten ergens in de bergen of maken tochten per zeekasteel naar verre, vreemde, midden-Amerikaansche landen Of baden op 't strand van Miami. Of flirten ot Hawaii. Of liggen lui en languit op de lente achtige kusten van Bermuda. Maar de rest var New-York gaat naar „the beach". In de hooge nauwe stad met haar krioelende millioenen is 't hun te warm. Daarom gaan ze naar de smalle, door een hèete, loodrechte zon blakende beach waar je de zee niet kunt zien vanwege de krioelende millioenen. In het woordenboek staat: beach, a) strand, oever, b) grint. Maar grint is het niet en oever is het wel maar dan: zee-oever en strand is het ook niet. Niet ons strand. Niet dat strand van ons wiegje. En heelemaal niet: waar de blanke top der duinen Beach is beach. Een optimist zou het na eenige aarzeling strand kunnen noemen. Een pessimist: een mierenhoop of een pie- renbak of een onbegrijpelijk genoegen. Maar ik zeg: die Amerikanen, die New-Yor kers die met alles duizendmaal tevredener en blijder zijn dan wij vermoeide, verwende, ouwelijke Europeanen zijn dol-gelukkig met hun beach. Te kust en te keur Langs den heelen Atlantischen Oceaan. Coney Island, dat een enorme, daverende ker mis is, is de meest bezochte. Dat is iets gewel digs. Dat is iets heel specifiek-New-Yorksch. Zoo specifiek dat er altijd en iederen dag meer en heel wat meer, menschen heengaan dan naar de wereldtentoonstelling. Ik zal u binnenkort een indruk trachten te geven van deze gewel digste, rumoerigste en gezelligste aller kermis sen. Vandaag schrijf ik over de beach-ïn-het- algemeen. Als New-Yorksch verschijnsel. Als levensvoorwaarde voor deze geweldige stad, die er Zaterdags en Zondags naar een beetje lucht komt happen en er den haastigen spoed, die zelden goed is en die de menschen oud en moe en uitgeput maakt, komt vergeten. Wij hebben een andere opvatting van fris- sche lucht en luieren. Wij houden van onze wij de, stille stranden, waar we baden en rusten en rusten en baden en kijken naar de wolken en de meeuwen en den wind over het zand en door de helm van de duinen en luisteren naar het roepen van vogels en het ruischen van de branding. Hier zit je op 'n mooien dag al gauw tusschen en paar honderd duizend mede-menschen, die het strand en den oceaan aan het oog onttrek ken en die per honderdduizend op z'n minst vijf-duizend van die kleine draagbare radio's bij zich hebben, zoodat de meeuwen op de vlucht gaan voor de jazz en het lied van de branding terugdeinst voor de „swing" en bij iedere beach behoort een cafetaria en daar gaat u aan de kassa bonnetjes koopen en die bon netjes gaat u aan het buffet inruilen voor een broodje met een vet knakworstje. Dat heet hier officieel „Frankforter" en in gewone taal „frank" of „hot dog" en voor de geur van een paar maal honderdduizend hot-dogs trekt de geur van de zee zich terug. Dit prachtige land en dit jonge-blijde, onver- wende volk doen nu eenmaal alles op dezelfde manier. Er is hier geen individueele voorkeur. Iedereen houdt van hot-dogs, zooals iedereen van hot-jazz houdt en zooals iedereen hetzelfde gekleed gaat en dezelfde genoegens heeft en dezelfde sigaretten rookt. Daarom zien alle spijs' kaarten van alle restaurants er hetzelfde uit. Daarom zijn hier maar een stuk of tien si garetten merken en twintig soorten chocola en twee politieke partijen, die de lakens uitdee'en en vijf soorten kaas en de heele stad New-York met evenveel inwoners als neel Nederland met maar vijf groote dagbladen en zoo komt ho< ook. dat iemand die iets weet te maken, of h» schrij ven, of te koken, of te zingen, of te bakken, of te spelen wat hier mcoi of lekker of goed of prettig wordt gevonden zoo schatrijk kar worden. Want dan heb je het heele land tot klont. En dit is een geweldig groot land. Zoo komt het ook dat een zoon der lauwe westerstranden, een Nederlander die een kop pige individualist pleegt te zijn. eerst even moet wennen aan de beach. Hij moet er aan wennen d3t behalve hij zelf er nog v'ei honderdduizend menschen in het zand liggen, die allemaal de zelfde mopjes uit allemaal dezelfde radiootjes too veren en die allemaal dezelfde knakworstjes eten met elle maal dezelfde coaca-colo bespoeld. Maar wanneer die individualistische Neder lander, die gelijkvormigheid begrepen heeft, dat gaat hij doordenken en begrijpen hoe enorm veel er hier voor de menschen wordt gedaan. Dat er overal van die gemeentelijke zee-bad plaatsen zijn, met gemeentelijke kleedinghokjes eti gemeentelijke zonneparasols en gemeentelijke douche-inrichtingen, gemeentelijke drinkwa terkranen, waschgelegenheden, binnenbaden, buffetten en gymnastiekonderwijzers-op-het- strand, die den heelen heeten dag door gym- nastiek-oefeningen doen met uit-zich-zelf-ont- stane groepjes beach-bezoekers. En achter de zooveel-maal-honderdduizend menschen is de Atlantische Oceaan en wanneer ge warm zijl van de kniebuigingen en de romp- zwaaiingen van de hoi-dogs, de swing, de zon en he' plezier, dan wandelt ge den Atlantischen Oceaan in en die maakt u weer koel en frisch en zoo toeft iederen Zondag en Zaterdag heel New-York, behalve de gestroomlijnde spinrok ken-vrouwtjes en de air-conditioned zuigelingen ,.on the beach". Waarvan een heel groot ge deelte daar dan ook nog blijft overnachten, want waarom zou je drie uur in een benauwde ondergrondsche gaan zitten, als de nacht zoo mild en koel is en de zee een slaaplied zingt? E. ELIAS. Commandant Bouwe Vlas verlaat den actieven dienst. Mutatie in de Ncderlandsche leiding van het Leger des Heils. Nalatenschap van dr. F. Mann- heimer failliet verklaard. De Civiele Vacantiekamer der Arrondisse mentsrechtbank, gepresideerd door mr. N. de Beneditty, verklaarde in staat van fail lissement de nalatenschap van dr. F. Mann- heimer. De rechtbank benoemde mr. P. H. Smits tot rechter-commissaris en mr. E. J. Korthals Altes tot curator. Het faillissement was aangevraagd door mr. C. J. Pekelharing, die optrad als procu reur van mr. M. van Regteren Altena. be windvoerder in de voorloopige surseance, ver leend aan de firma Mendelssohn. Namens de nalatenschap was de faillisse- ments-aanvrage tegengesproken door mrs. Mulderije en Bouma, Bouwe Vlas. Het hoofdkwartier van het Leger des Heils te Amsterdam deelt ons thahs mede, dat reeds eenige maanden geleden door den comman dant het verzoek aan den generaal werd ge daan, om goed te keuren, den actieven dienst te verlaten. Hoewel van het begin af de ge neraal, die ook met de zware eischen, physiek zoowel als anderzins, welke aan de leiding van het Leger des Heils gesteld worden, volkomen bekend is, zeer sympathiek stond tegenover dit verzoek, werd met het oog op het bijeen komen van den Hoogen Raad, waaraan de ge neraal wenschte, dat ook commandant Bouwe Vlas zou deelnemen, destijds nog geen beslis sing genomen. Na de verkiezing van den nieuwen generaal is het hoofdkwartier thans gemachtigd mede te deelen, dat commandant Bouwe Vlas op Vrijdag 22 September a.s. den actieven dienst van het Leger des Heils zal varlaten. De be ëindiging van zijn prachtigen staat van dienst zal men niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Het ligt in de bedoeling, dat in het Concertge bouw te Amsterdam een openbare afscheids- samenkomst belegd zal worden. De datum zal nog nader worden bekend gemaakt. Het internationale hoofdkwartier heeft nog niet beslist, wie de opvolger van comman dant Bouwe Vlas zal zijn. De Oproepingsbiljetten. De tekst van de oproepingsbiljetten aan de telegraafkantoren luidt: Aan het telegraafkantoor is een te legram ontvangen, waarvan hieronder een uittreksel volgt: ALGEMEENE MOBILISATIE. Eerste mobilisatiedag 29 Augustus 1939 Vordering paarden en motorrijtuigen. Men raadplege de in de gemeente aange plakte „openbare kennisgevingen". Men wordt uitgenoodigd aan bovenstaand bericht zoo spoedig en zooveel mogelijk ruchtbaarheid te geven. ORGELCONCERT. HAARLEM. Dinsdag. Orgelbespeling in de Groote- of St. Bavokerk te Haarlem, op Dinsdag 29 Augustus 1939. 's avonds van 81/49 1/4 uur, door den heer George Robert. Programma. 1. Fête-Dieu, H. Andriessen 2. Melancholie, J. R. A. Felderhof Prélude et Fughetta, A. Roussel Pastorale Offertoire, F. de la Tombelle Grande Pièce symphoni^ue, C. Franck TOKIO, 28 Augustus (Domei-A.N.P.) Vanochtend is het Japansche ka binet en bloc afgetreden. Het binnen- landsche front zal worden gereorga niseerd om het hoofd te bieden aan den nieuwen toestand, welke het ge volg is van de sluiting door Duitsch- land van een nietaanvalspact met Sovjet-Rusland ondanks het bestaan van een driezijdige Anti-komintern overeenkomst en zonder Japan te- voren te hebben geraadpleegd. In zijn verklaring zegt minister-president liranoema: „Sedert ik op keizerlijk bevel het kabinet heb gevormd, heb ik mijn best ge daan de wenschen van den keizer te vervul- 1 len en in samenwerking met m'n collega's de moeilijkheden, waarvoor Japan zich geplaatst ziet, te overwinnen en een nieuwe orde in Oost-Azië te vestigen. De buitenlandsche politiek werd gevolgd op een basis van mo raliteit, waarbij in de eerste plaats beteekenis werd toegekend aan bijdragen tot vrede en cultuur op de wereld. Geleid door dit beginsel werd een politiek met betrekking tot Europa geformuleerd, waarover van tijd tot tijd aan de kroon rapport werd uitgebracht. De nieuwe gecompliceerde en zonderlinge situatie echter welke in Europa ontwikkelt, als gevolg van de sluiting van een niet aanvalspact tus schen Duitschland en de Sovjet-Unie heeft Japan gedwongen de formule prijs te geven, welke het jegens Europa had gevormd en een geheel nieuwe buitenlandsche politiek uit te werken. Dit heeft geleid tot een wijziging van hetgeen waarover ik reeds van tijd tot tijd aan de kroon verslag heb uitgebracht. Ik ben zoo vervuld van schroom, dat ik niet langer in functie kan blijven. Het is ook het stellige vertrouwen, dat een reorganisatie van het binnenlandsche front en een heroriën teering van de buitenlandsche politiek. Een wijziging van het politieke standpunt en een hernieuwing van het volksgevoelen noodig maakt. Besprekingen met Tokio. Na de indiening der ontslagaanvrage door minister-president Hiranoema heeft de keizer Koerahei Yoesa, den grootzegelbewaarder om diens advies verzocht voor de aanwijzing van een opvolger van Hiranoema. Het verluidt, dat Yoeasa den keizer verzocht heeft hem tijd te geven Prins Sajonji te raadplegen aleer hij zal antwoorden. Yoeasa zal waarschijnlijk generaal Noboe- joeki Abe als opvolger aanbevelen. HONGKONG, 28 Augustus (Reuter-A.N.P.) Gisteravond begonnen de Japansche troepen zich van de grens van het Britsche gebied op het vasteland tegenover Hongkong, dat zij een paar dagen geleden met een blokkade bedreigden, terug te trekken. De Japanners zijn op de reede van Nantau in gescheept aan boord van acht transport schepen en slechts onbeteekenende strijd krachten zijn in de grensdorpen achtergela ten. INTERNATIONAAL GOEDERENVERVOER PER SPOORWEG. In verband met den internationalen toe stand is 't te verwachten, dat de zendingen naar en van het buitenland langer dan nor maal onderweg zijn, terwijl het zelfs niet uit gesloten is, dat zij haar bestemming niet zul len bereiken. Onder deze omstandigheden wordt de aan dacht er op gevestigd, dat de spoorwegen, op rond van de bepalingen van de Berner con ventie, voor de schade, welke uit een en an der ontstaaat, niet verantwoordelijk zijn. LONDEN, 28 Augustus. Het antwoord van het Britsche kabinet aan Hitier, dat vandaag door Henderson naar Berlijn wordt overgebracht, komt er op neer, aldus meent men in politieke kringen, dat Engeland bij zijn houding volhardt. In de kabinetszitting van vandaag zal de definitieve vorm van het antwoord worden vastgesteld. Naar verder verluidt zou de Britsche regeering ter bij leg ging van het geschil tusschen Duitschland en Polen een „wapenstilstand" van drie tot zes maanden voorstellen. In het antwoord zou bovendien nogmaals worden verklaard dat Engeland besloten is Polen bij te staan. Het betreft echter geen afwijzing van een voorstel van Hitier, daar de Duitsche Rijkskanselier geen concrete voorstellen heeft gedaan. In politieke kringen neemt men aan dat in het Britsche antwoord het volgende vastge steld zal worden 1. Engeland zal zijn verplich tingen tegenover Polen niet verzwakken. 2. Engelandgelo oft nog steeds dat er geen Euro- peesch probleem is dat niet op vriendschappe lijke wijze opgelost kan worden. Ook de Pool sche kwestie kan volgens Engeland langs den weg van onderhandeling tot een oplossin; worden gebracht. 3. Er moet echter eerst een sfeer van vertrouwen gewekt worden. Daar om stelt Engeland een „wapenstilstand" voor. Gedurende dezen tijd moeten van beide zijden de troepen van de grenzen worden teruggetrokken. Er moet een demobiliseering worden doorgevoerd. Ook de persstrijd moet worden gestaakt. 4. De vraagstukken, die men gaat behandelen, moeten van te voren vast gesteld worden. 5. Iedere oplossing, die uit de onderhandelingen voortvloeit, moet voor Polen aannemelijk zijn. De regeling moet door inter nationale garanties worden bevestigd. Enge land is bereid hieraan deel te nemen. In de kabinetszitting van Zaterdagavond zou besloten zijn een antwoord aan Berlijn op te stellen. Chamberlain, Halifax, Cadogan en Horace Wilson zijn toen in bespreking ge gaan en hebben een eerste ontwerp-antwoord opgesteld. Deze tekst is Zondagmiddag aan 't volledige kabinet voorgelegd, dat van mee ning zou zijn dat een antwoord van Hitier op deze Britsche boodschap verwacht kan wor den. (United Press) Levering van grondstoffen aan Polen door Rusland mogelijk? LONDEN, 28 Augustus, lh diplomatieke kringen te Londen gaat het bericht, dat de Russische gezant te Warschau aan de Pool- sche regeering de verklaring heeft gegeven dat in geval van een conflict de verschepin gen van grondstoffen en oorlogstuig uit Rus land naai- Polen op grond van het Duitseh- Russisehe pact niet gestaakt behoeven te worden. Deze verklaring zou Vrijdag aan Beek ge geven zijn. (United Pres). Middellandsche Zee en Oostzee voor Britsche schepen gesloten. LONDEN, 28 Augustus (Reuter-A.N.P.) De Middellandsche Zee is tijdelijk voor de Britsche Scheepvaart gesloten, aldus verneemt Reuter van de admiraliteit. De admiraliteit heeft verder verklaard, dat alle Britsche schepen de opbracht hebben gekregen de Oostzee te verlaten. 49. Gelukkig maar, dat Jantje van Bemmel kon bewijzen, dat hij niet eens zoo hoog bij dat bord kon komen. „Dan zal ik de zaak wel verder onderzoeken", zei de veldwachter boos. „Maar denk erom. Als de verdenking soms weer op jou valt, dan ben je nog niet gelukkig". 50. Jantje trok zich van de woorden van den veldwachter niets aan, want hij had het immers niet gedaan. Jantje wist trouwens niet eens wat zoo'n bord be- teekende. Plotseling stapte hü van zijn fiets. Daar zag hij warempel een bord met een locomotief er op. Grappig, dacht Jantje, zoo kun je onderweg fijn plaatjes kijken. 51. Zooals het bij Jantje gewoonte was, hij dacht er geen oogenblik over na, wat dit bord met die locomotief wel kon be- teekenen. Hij haalde een reep chocolade uit zijn zak en ging deze op zijn gemak zitten opeten. Maar nu zocht de domoor geen plaatsje aan den kant van den weg. Welnee, onze vriend Jan ging mid den op de spoorrails zitten van de on bewaakte spoorwegovergang. 52. De reep scheen hem zelfs zoo goed te smaken, dat hij niet eens bemerkte, dat er een locomotief aankwam. Gelukkig had de machinist Jantje nog bijtijds gezien. Hij bracht met de grootste moeite den trein nog net op tijd tot stilstand. Maar je begrijpt, dat de machinist nijdig was. 53. „Heb je het bord niet gezien?" vroeg de machinist woedend. „Dat beteekent, dat je voorzichtig moet zijn, omdat daal de straatweg een spoorlijn kruist. De on bewaakte spoorwegovergangen zijn de gevaarlijkste plekken op de wereld. Al leen als je daar goed uitkijkt, kan er je niets gebeuren. En toen hij dat allemaal achter elkaar gezegd had. pakte de ma chinist Jantje op en slingerde hem met volle kracht tegen het waarschuwings bord. 54. Jantje was precies met zijn neus tegen het bord terechtgekomen. Het was dus geen wonder, dat zijn neus heel erg begon te zwellen. De neus werd zelfs zóó dik, dat de conducteur, die inmiddels naderbij was gekomen, een beetje mede lijden met Jantje kreeg. „Domme aap", riep hij uit, „waarom let je dan niet op de borden. Zoo'n bord met 'n locomotief beteekent; Uitkijken, er is een onbe waakte spooroverweg in de buurt". Evert Zandstra. Het meer. Den Haag, Leopold, Voor mij is deze schrijver een homo n~. een nieuwelinghet is mogelijk -1/ schijnlijk zelfs dat hij al meer public^' maar dan is mij dat voorbijgegaan. Nu te mooie, sterke, gezonde boek gelezen heb loof ik een gelukkigen greep gedaan te h? ben in het stapeltje romans dat steeds vi-'" gende blikken naar den recensent wemt dat nooit mindert, omdat er voor elk he- ken boek fluks een ander in de plaats kon?' „Het klotsende meer" is een streekroman historie speelt zich af ergens in de buurt de Friesche meeren, waar Lot, een pracht f rel van kracht en levenslust, stroop» sche-r, jager, a-1 wat ge wilt, maar in alle? onmaatschappelijk, op '11 avond met schuit den poel op vaart en meert bij een land, een stuk niemandsland, waar kada?' niemand recht op heeft, maar waar zyn oogen een wild- en vischstand ontdekt U ben die hem lokken. Lot leeft alleen on schuit met twee honden, het water is Z]\l ment, maar ook dat als verlaten stuk u goede grond maar geïsoleerd en als het buiten de bewoonde wereld, trekt hem*-- en hij neemt er eenvoudig bezit van en wi er zijn hut op. De beschrijving van dat <vw waar Lot zich kalm vestigt, de eenzaairj en de pracht er van tevens, het grootst het ieder moment varieerende leven vanV-i grond en water, terwijl rondom d*e ->i-. heerscht, dat alles beschrijft Zandstra we;K lijk voortreffelijk suggestief, zóó zelfs dat h den lezer niet eens hindert wanneer hij terminologie der streektaal, waarvan schrijver zich telkens bedient, niet onmidd#r lijk vermag thuis te brengen. „De drassige oever stijgt naar een bre*- terp. In oude tijden moet er een klooster k staan hebben. In den tachtigjarigen oor:* is het afgebrand. De boeren hebben het bruij! bare materiaal weggehaald. Daarna is het hit- heel stil geworden. In den herfst stuwt h-f meer zijn water over de landen. Als een ellr ligt dan de Pol tusschen meer en poel, i7 in het voorjaar de gele dotters gloeien ln drooggeëbde marschen komen de vogels tem Kemphanen dansen op de tournooivelden,'- gelroepen schallen op alle uren van dag nacht. In den hooitijd komen de boeren paar weken gonzen de marschen van den feb len arbeid. Tien maanden van het jaar kta het water langs de Pol zonder dat er mensch is die luistert. Lot staat met den rug naar den poel. Llch en rechts liggen de marschen: een onafzfe bare steppe. Op den horizon: draaiende ai lentjes en verstilde hofsteden. Ver naar recii> het dorp, dat wegwasemt in den nevel, afe- de toren staat scherp tegen de grijze te Vóór hem: het veenmoeras. Het is een s;. der nis van baggerpetten, eilandjes, landtong en dichtgegroeide grachten. Tusschen welkt riet en donkere sigarenplanten gfe het stille water. Daarachter, in de verte, bb:- wen de wintersche bosschen om een Stins". Zóó, heel zuiver en eenvoudig, weet schrijver de sfeer te scheppen van het kt! waar Lot's leven nu verder verloopen gaat. a heb bij de lezing hiervan voortdurend an dat mooie boek van Alphonse de Chate briant moeten denken waarin deze het lani- schap in de Landes schildert dat, evenals zij; boek, La Brière heet. Ook bij zijn Franscher. tijdgenoot vermindert de suggestie niet door een rijk gebruik van lokale termen, bij ha vergeleken is Zandstra zelfs eenvoudig, als uit bovenstaand citaat blijkt. Daar op de Pol gaat nu een rijk leven ont bloeien. Lot haalt zich een vrouw uit het dorp, op ongewone wijze. Hij zet haar eenvoud)! vóór zich op het paard en brengt haar nay de schuit en verder naar de Pol. Hauk«fl boerin worden, goed, Lot zal haar helpen,.,, er is land genoeg op de Pol. En kinderen to men er die het werk van Hauk en Lot zulte voortzetten. Lot heeft vrienden, maar ook re! vijanden. De strooper laat zich niet licht vangen. Hij is de schrik der dorpers, metri;: woeste tronie, zijn ruwe kracht, zijn ontel baarheid. Maar intusschen is hij voor ander:: een wonderlijk weldoener, en op het gebied van stoute stukjes is hij een pendant van de miraculeusen dokter uit Coolen's Huis Rivier. We vertellen er nu niet verder van. Er et- beurt ontzettend veel met Lot en zijn gen en de schrijver verzwakt niet en houdt c;: verhaal prachtig op peil. Set is een romantte van de aantrekkelijkste soort, waarin een aan vaardbare fantasie gesteund wordt door et: rijke, reëele liefde voor natuur en leven. Ee: knap maar ook een mooi boek is dit „klotsen de Meer", waarin ook de verhouding tusschen Lot en Hauk. hun gemeenschappelijke en afzonderlijke idealen heel zuiver belicht z J. H. DE B0 Dienst Winterswijk—Borken gestaakt. Van officieele Duitsche zijde wordt aan de Nederlandsche medegedeeld, dat de dienst op de WinterswijkBorken is gestaakt. VOETBAL OE HAARLEMSCHE EERSTE EN TWEEDE-KLASSERS. Samenstelling der elftallen, Van een definitieve samenstelling der eltitle kan, nu verscheidene spelers hun mui»-- plichten moeten vervullen, nog niet worden sproken. Het elftal, waarover H. F. C. in het aanst^-' de seizoen de beschikking heeft, is als volgt- Van der Togt, Berendse, Drijver, Flack, J. ten Have, Van Olphen, Gentis, Höck, Klein de Groot, C. ten Have, Deaj> Haarlem zal het vermoedelijk weer met W volgende elftal beginnen: De Vries, Verhappen, Visser, De la Mar, Effern, Van Gooi, De Winter, Van Daalen, Van der Hulst, Over de samenstelling van het E. D. O.-djjjJ moet ook nog van gedachten worden nu E. D. O. helaas niet meer de besOTWg heeft over Timmerman, v. d. Putten en r- r* Men heeft de beschikking over: Wille, Steffens, K. Zandstra, J. Koene, Schijvenaar, H. O omen, S. Spek, Van Zaanen, N. N., N. N.,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1939 | | pagina 6