f&ohcAe tmepen^
POLEN
Mn
SËÉÉ
moeten Silezië
ontruimen
Polen zouden reeds 91 toestellen
hebben neergeschoten
J&asevelt
„Hitier wilde
den oorlog'
RADIO
tr~==nJ
A{ A A NP AG 4 SEPTEMBER 1939
WÊÈ03!m
llamas ei
SSp-ïpii.-
O
r-j a rirï.\--/ p. r: o r= i5
Au.ErtSTCiN
Oiafyalc* 1.1
:M
OERWOUO;
-~"
lilir-M
"^SuisZAW*.
Sifdlca
fKoJuuki
WQEHYNIE
SILEZI5CHV',
KOLEN-
BEKKEN
VERKLARINGEN.
Spoorwegen - duikel ipot
Spoorwegen - enkel spooi
Spoorwegen irna.1 spool
Verbindingen buittnUr
Spoorwegen- breed spot
Spoorwegen- in Afciibou
Slation.
Hoofd-SUtion.
Jg twee dagen 1500 dacht:
effets van de (Duitsche
luchtivniiatdementen
Het hoofdkwartier van het Peelsche leger
^nVmitsche luchtaanvallen op iPoölsch ge-
v "d duren voort en maken talrijke slachtof-
nnder de burgerbevolking. Zondag zijn
SorJhau. Deblin, Radomsko, Toruïi, Posnan,
vkali Plock en een aaïutal andere steden
febombardeerd. Er zijn ook bommen gewor-
g!n nn dorpen en zelfs op herders, die vee
v in erazen. Onze luchtmacht heeft Zondag-
Sn een concentratie van gepantserde een-
Sn in de streek van Czestotsjowa aangeval-
i in met succes twee gemotoriseerde co
tes eebombardeerd, terwij.l een andere
groep in naar stellingen zware verliezen wer-
deJjJSenr van de vijandelijke luchtmacht:
7o;!idafr hebben onze jagers in een gevecht
SVorun negen vijandelijke vliegtuigen neer-
ïïhaald In totaal zijn Zaterdag zeven en
twintig 'en gedurende de beide eerste dagen
vier en zestig Duitsche vliegtuigen neerge-
«nhoten Wij hebben elf toestellen verloren.
De actie op den beganen grond: Het zeer
offensief van den vijand in Silezië
èè-n herhaaldelijk duidelijk waargenomen
vernielende werking. Een belangrijk station
werd eveneens met bommen aangevallen. De
militaire installatie bij Hela werden in den
loop van Zaterdag herhaaldelijk aangevallen
en doeltreffend vernield. Op enkele plaatsen
werd verzet geboden door Poolsche gevechts
vliegtuigen en jagers, doch dit verzet kan
aldus het Duitsche communique niet meer
bét feit verbergen.dat het Poolsche lucht-
wapen door vernietiging van zijn belangrijkste
steunpunten reeds thans zeer ernstig getrof
fen is.
Volgens een Zaterdag door de Duitsche
weermacht uitgegeven legerbericht zijn de in
den Noordelijken Corridor aanwezige Pool
sche legeronderdeelen afgesneden. De „zuive
ring" van de Tucheler heide is aan den gang.
Australië en Nieuw-Zeeland achter
het Moederland.
'de westelijke Subkarpaten duurt voort. De
vijand heeft sterke strijdmachten in het vuur
gebracht.
Een sterke gepantserde afdeeling
slaagde erin door te dringen in de
richting van Czestotsjowa, waardoor
wjj gedwongen werden, deze stad te
verlaten.
Met het oog op de groote overmacht
van den vijand, die wordt gesteund
door talrijke gepantserde afdeelingen,
door zware artillerie en geschut, zijn
onze troepen gedwongen uit Silezië
terug te trekken.
Langs de rivier de Osa ten Noordoosten van
Groedziadz valt de vijandelijke infanterie, ge
steund door vechtwagens, heftig aan. In den
sector Oost-Pruisen duren de gevechten in de
grensstreek voort. In de streek van Gdynia en
Dantzig' hebben wij na tegenaanvallen Or-
lowo en Kack heroverd. Het garnizoen op de
Westerplatte biedt nog steeds tegenstand."
Reuter verneemt uit Warschau, dat
tengevolge van de Duitsche luchtbom
bardementen op open steden en dor
pen gedurende Vrijdag en Zaterdag
vijftienhonderd menschen zijn gedood
of gewond en dat een aanzienlijk deel
der slachtoffers vrouwen en kinderen
zijn.
Over het lot van die stad Lublin meldt Havas
dat Zaterdag om acht uur Duitsche vliegtui
gen vijftien bommen geworpen hebben op
deze stad. Drie huizen werden vernield, 30 per
sonen gedood, 58 gewond. Later werd Lublin
opnieuw gebombardeerd door negen vliegtui
gen, twee huizen werden vernield. Vier perso
nen gedood en zeven gewond.
De Poolsche radio deelt mede, dat de door
de Polen verlaten heilige stad Czestotsjowa,
het Poolsche „Lourdes" in brand staat. Het
beroemde 'klooster uit de zestiende eeuw, waar
in zich het miraculeuze beeld van „de zwarte
madonna" bevindt een pelgrimsoord voor ge
heel Polen en voor vele katholieken uit Mid
den-Europa, werd op 1 en 2 September ver
scheidene malen door de Duitsche luchtmacht
gebombardeerd. Czestotsjowa bevat geen enkel
militair object.
De Poolsche omroep heeft bovendien mede
gedeeld, dat in Silezië Duitsche parachutisten
hebben getracht achter de Poolsche linies, de
telefonische en electrische leidingen te verbre
ken. De autoriteiten hebben de bevolking ge
vraagd de politie en het leger te helpen bij de
opsporing dezer mannen.
Volgens een Havasbericht is een trein,
waarmede vrouwen en kinderen werden weg
gevoerd, door Duitsche militaire vliegtuigen
gebombardeerd nagij Kutno, honderd kilo
meter ten Westen van Warschau. Talrijke
vrouwen en kinderen werden gedood en vele
anderen gewond. Ook zijn talrijke slachtof
fers gevallen onder vrouwen en kinderen in
gevolge het hombardeeren van steden, waar
van de meeste geen militaire beteekenis heb
ben,
Officieel wordt volgens hetzelfde bureau
gemeld, dat de Duitschers in de buurt van
Skarzysko met ontplofbare stoffen gevulde
ballonnetjes hadden opgelaten,welke tal van
slachtoffers hebben gemaakt onder kinderen,
die deze onwetend hadden opgeraapt.
Blijkens een bericht van het Poolsche Tel-e-
graafagentschap hebben laag vliegende
Duitsche toestellen geschoten op een menigte,
die bijeen .was op het marktplein van het
plaatsje Warka, nabij Warschau. Hierbij
vielen twaalf dooden en vijftig gewonden.
Duitsche troepen over den Weichsel.
Het D.N.B. meldt, dat de Duitsche
troepen zonder strijd over den Weich
sel getrokken zijn en Poolsche ver
sterkingen ten zuiden van Nikolai ge
nomen hebben.
In een Speciaal bericht wordt volgens het
Duitsche nieuwsbureau gemeld, dat ook Zater-
i m l ^solute overwicht van het Duitsche
hbhtwapen over het Poolsche duidelijk is ge
bleken. Het geheele luchtruim boven het ge
bied van den strijd en het achterland wordt
volkomen door het Duitsche luchtwapen be-
neerscht. De talrijke aanvallen van het Duit
sche luchtwapen beperkten zich overeenkom
stig de bevelen uitsluitend tot militaire in
richtingen.
Duitsche patrouilles vielen herhaaldelijk
en met succes overgangspunten over deh
weichsel aan. Een Weichselbrug en een
^versperring werden door talrijke bommen
vernield.
Voortgezette aanvallen van Duitsche
strijdeenheden op de naar het Zuid-Oosten
terugwijkende Poolsche compagnieën hadden
Duitschland eveneens den oorlog verklaard.
Uit Londen wordt gemeld, dat Australië
en Nieuw-Zeeland thans eveneens den- oorlog
aan Duitschland verklaard hebben.
De Australische premier, Menzies, heeft
van dit feit mededeeling gedaan in een radio
rede, welke hij gisteravond heeft gehouden.
Groot-Brittannië en Frankrijk hebben gestre
den om een conflict te vermijden, zoo zeide
hij. Het gezin der naties is thans in een strijd
gewikkeld, welke wij ten koste van alles moe
ten winnen en ik ben van meening, dat wij
hierin zullen slagen. Het volk van het Brit-
sche Imperium en alle Britten in de wereld,
staan aan de zijde van Groot-Brittannië.
Nieuw-Zeeland heeft de Britsche regeering
telegrafisch van zijn besluit in kennis gesteld,
met het verzoek de Duitsche regeering te ver
wittigen dat Nieuw Zeeland zich met Groot-
Brittannië verbonden heeft.
{Nieuwe Russische gezant te
Berlijn aangekomen.
De nieuwe Sovjetgezamt in Berlijn,
Schkwarzew, is Zaterdag uit Moskou in een
door de Duitsche regeering naar Stockholm
tegemoet gestuurd speciaal vliegtuig op het
vliegveld Tempèlhof aangekomen, vergezeld
van Perlaf, die tot gezantschapssecretaris in
Berlijn is benoemd.
In hetzelfde vliegtuig bevond zich
de militaire gevolmachtigde van de Sovjet-
Unie, generaal Poerkajef, met zijn staf. Duit
sche. autoriteiten waren ter begroeting aan
wezig. Na de landing inspecteerde de gezant
en de militaire gevolmachtigde een eere-
compagnie van de Rijiksweer.
De nieuwe gezant heeft Zondagmiddag aa*
Hitier zijn geloofsbrieven overhandigd.
Daladier:
Beroep op het
Fransche volk.
„Sedert 1 September bij het aan
breken van den dag is Polen het
slachtoffer van den meest brutalen en
cynischen aanval. Zijn grenzen zijn
geschonden, zijn steden worden ge
bombardeerd. Zijn leger biedt den in
valler heldhaftigen tegenstand .De ver
antwoordelijkheid voor het vergoten
bloed rust geheel op de regeering van
Hitler. Het lot van den vrede was in
de handen van Hitler: Hij heeft den
oorlog gewild."
Aldus begon Daladier Zondagavond
zijn radiorede tot het Fransche volk.
Hij vervolgde: „Frankrijk en Engeland heb
ben hun pogingen om den vrede te redden,
vermenigvuldigd. Nog hedenochtend hebben
zij een dringenden stap te Berlijn gedaan om
bij de Duitsche regeering een laatste beroep
op de rede te doen en haar te vragen de
vijandelijkheden te staken en vreedzame on
derhandelingen te openen. Duitschland heeft
geweigerd. Het had reeds geweigerd een ant
woord te geven aan alle menschen, die ii
den laatsten tijd hun stem ten gunste van
den vrede hebben doen hooren. Het wil dus
de vernietiging van Polen om daarna snel de
hegemonie over Europa te verzekeren
Frankrijk aan zijn wil te onderwerpen. Ons
keerende tegen de verschrikkelijkste der tyran-
nieën en ons gegeven woord nakomende, strij
den wij voor de verdediging van land
haardstede en voor onze vrijheden. Ik ben mij
er van bewust zonder ophouden en tot den
laatsten minuut tegen den oorlog te hebben
gevochten. Ik richt met bewogenheid en tee-
derheid een groet tot onze jonge soldaten, die
thans den heiligen plicht gaan volbrengen,
dien wij zelf hebben vervuld. Zij kunnen ver
trouwen hebben in hun chefs, die dengenen,
die Frankrijk eens ter overwinning gevoerd
hebben, waardig zijn.
De zaak van Frankrijk smelt samen met die
van de gerechtigheid. Het is de zaak van alle
vredelievende en vrije volken. Deze zaak zal
overwinnen. Fransche mannen en vrouwen,
wij gaan in den oorlog, omdat men ons dien
oplegt. Ieder van ons is op zijn post op den
Franschen grond, op dezen bodem der vrij
heid, waar de eerbied voor de menschelijke
waardigheid een van zijn laatste wijkplaatsen
heeft gevonden. Gij zult al uw kracht in het
werk stellen in het diepe gevoel van eenheid
en broederschap voor het heil van het vader
land. Leve FrankrijkI"
kondigt de Amerikaansche
neutraliteit af.
Ook de „Amerikaansche vrede"
in gevaar
President Roosevelt heeft Zondag
avond zijn door de groote Amerikaan
sche oimroepzenders uitgezonden radio
rede gehouden, waarin hij de neutra
liteit der Vereenigde Staten heeft af
gekondigd.
Hij kon echter niet vragen, zoo zeide
hij, dat iedere Amerikaan in gedaohten
neutraal zou blijven, „want zelfs als
men neutraal is kan men niet vragen,
zijn geest of geweten af te sluiten".
Na te hebben gewezen op de bestaande neu-
traliteitswetgeving sprak president Roosevelt
de hoop uit, „dat in de komende dagen onze
neutraliteit tot- waarlijke neutraliteit kan wor
den gemaakt" en verder zeide hij: „Zoolang het
in mijn macht blijft, zal ik voorkomen dat de
vrede in d-e Vereenigde Staten verstoord wordt.
Wanneer niettemin ergens de vrede verbroken
wordt is de vrede van alle landen in gevaar. Hoe
hartstochelijk wij echter verschoond wenschen
te blijven, zijn wij echter toch gedwongen ons
er van bewust te blijven dat elk woord dat door
den aether komt, elk schip dat op zee vaart en
elke slag, die gestreden wordt, invloed heeft op
de toekomst van Amerika".
Roosevelt sprak de hoop en het geloof uit,
dat Amerika buiten den oorlog zou blijven.
Sprekende over de rol, die Amerika reeds voor
de zaak van den vrede had gestreden, zeide
Roosevelt, dat zelfs nu deze groote oorlog is uit
gebroken de Amerikaansche invloed dient aan
gewend te blijven tot het vinden van een uit
eindelijken vrede voor de menschheid, waar
door het gebruik van geweld tusschen naties
zooveel mogelijk zal worden voorkomen.
Spoorwegverkeer tusschen Frank
rijk en Duitschland gestaakt.
't Geheele spoorwegverkeer tusschen Frankrijk
en Duitschland is tot nader order gestaakt.
Ook zendingen, welke in het transito-verkeer
over Frankrijk de Duitsch-Fransche grens
zouden moe-ten passeer en, worden tot nader
order niet meer aangenomen.
Japan wenscht neutraal te blijven.
Uit betrouwbare bron wordt uit
Sjanghai vernomen, dat de Japansch-e
regeering de Britsche regeering de
verzekering van haar neutraliteit ge
geven heeft.
PROGRAMMA
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1939.
HILVERSUM I 1875 en 414 M.
AVRO-uitzending.
Spoedig weer Indië-vluchten
Naar wij vernemen doet de K.L.M. thans
alle pogingen om den dienst op Indië zoo spoe
dig mogelijk weer te dóen ingaan en zoo vlot
mogelijk te doen verloopen.
8.Gramofoonmuziek (Ca. 8.15 Berichten).
10.Morgenwijding. 10.15 Gewijde muziek
(gr.pl.) 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Avro-Amuse
mentsorkest (opn.) 11.— Causerie „De vrouw
het wereldbeeld". 11.10 Huishoudelijke
wenken. 11.35 Het Sylvestre-'Brio. 12.15 Be
richten. 12.17 Gramofoonmuziek. 1.De Ro
mancers en soliste. 2.— Omroeporkest. 2.45
Bert van Dinteren's ensemble en „The Hod-
lars". 4.30 Kinderkoor. 5.—Kinderhalfuur. 5.30
Bram Kwist's Hawaiian-ensemble. 6.Orgel
spel. 6.15 Avro-Amusementsorkest en solist
(Ca. 6.25 Berichten). 7.— De Staalmeesters.
7.45 Causerie „De 41e Jaarbeurs te Utrecht"
- Berichten A.N.P., radiojournaal, mede
deelingen. 8.15 Causerie „De bewegelijke
wereld. 8.30 Omroeporkest en solist. 9.30 Radio
tooneel. 10.20 Het Renova-septet. 10.50 Hans
Feith's dansorkest. (11.0011.10 Berichten-
A.N.P.) 11.20 Zie Droitwich 11.50—12.00 Orgel
spel.
HILVERSUM II 301.5 M.
KRO-uitzending.
8.009.1-5 Gramofoonmuziek. (Ca. 8.15
Berichten). 10— Gramofoonmuziek. 11.30
Godsdienstig halfuur. 12.— Berichten. 12.15
Gramofoonmuziek. 2.— Vrouwenuur. 3
Gramofoonmuziek. 4.Russisch koor
Balalaika-orkest. In de pauze: Gramofoon
muziek. 5.KRO-Melodisten en solist. (5.45
6.05 Felicitatiebezoek en ca. 6.20 Berichten)
6.35 Sportpraatje 7.Berichten. 7.15 Causerie
„Huwelijksprocessen: Schandaal of laster"
7.35 Gramofoonmuziek. 8.Berichten A.N.P,
mededeelingen, 8.15 KRO-orkest. 9.Gramo
foonmuziek. 9.20 KRO-Kamerorkest. 10.
Gramofoonmuziek. 9.20 Berichten A.N.P. 10.40
KRO-Boys en solist. (11.00—11.10 Gramofoon-
muziek). 11.3012.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH, 1500 M.
11.20 Gramofoonmuziek. 11.50 Harry Fryer':
orkest. 12.50 Viool en piano. 1.20 Het Alan Hol-
me^ swing-sextet. 1.3-5 Gramofoonmuziek
1.50" BBC-Northernn Ireland-orkest en solist.
2.50 BBC-Schotsche Zangers (mannenstem
men) en BBC-Schotsch orkest. 3.20 Gramo
foonmuziek. 4.Orgelspel. 4.20 Eric Win-
stone's accordeonkwintet en solist. 4.35 Het
Kirsch strijkkwartet. 5.20 „The Slavonic Four'"
5.40 Eugene Pini's Tango-orkest en soliste,
6.20 Berichten. 6.50 Causerie „If war comes
What to grow in your garden". 7.05 Zang en
piano. 7.50 Radiotooneel. 8.20 „Glückliche
Reise", operette. 9.20 Berichten. 9.50 Causerie
„The grey seal". 10.10 BBC-Variété-orkest en
solist. 10.50 Zie het AVRO-programma (Hil
versum I) 11.20 Billy Merrin en zijn Com
manders en solisten. 11.50 Gramofoonmuziek.
12.15—12.20 Berichten.
RADIO-PARIS 1648 M.
9.009.20 en 9.30 Gramofoonmuziek. 12.35
Zang. 1.05 Gramofoonmuziek. 3.504.05 Zang.
5.2-5 Gramofoonmuziek. 6.35 Pianovoordracht.
7.20 Derveaux-crkest. 8.25 Gramofoonmuziek.
WD geven onzen lezers In overwe
ging deze overzichtskaart te be
waren. Bij de lezing van de nieuws
berichten kan zij goede diensten be
wijzen. Men lette er op dat de eerste
Duitsche bombardementen in het bij
zonder op de Poolsche spoorweg
knooppunten gericht waren.
8.35 Cellovoordracht. 8.50 Radiotooneel. 10.50-
11.20 Ortambert-kwartet en solisten.
BRUSSEL 322 M.
12j20 Gramofoonmuziek. 12.50 Omroep-
dansorkest. 1.50-2.20, 5.20, 6.50, 7.20 en 8.20
Gramofoonmuziek. 9.20 Omroepsymphonie-
orkest, Desclin-kwartet en soliste. 10.3011.20
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
12.20 en 1.302.20 Gramofoonmuziek. 5.20
Lejeune-kwartet. 5.55 Dansmuziek (gr.pl.)
6.35 Zang. 7.05 en 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20
Omroepkoor (met toelichting) 8.55 Gramo
foonmuziek. 9.05 Radiotooneel met muziek.
10.30 Pianovoordracht. 11.0011.20 Gramofoon
muziek.
DEUTSOHLANDSENDER 1571 M.
8.35 Onbekend. 10.20 Berichten. 10.40 Politiek
dagbladoiverzicht. 10.55 Gramofoonmuziek.
11.05 Berichten. 11.2012.20 Zie Keulen om
11.00.
Nieuw kabinet in België gevormd.
Deelneming der socialisten.
Het persbureau Belga meldt, dat met
het oog op de ontwikkeling der inter
nationale gebeurtenissen minister
president Pierlot in naam van den
Koning de Belgische werkliedenpartij
deelneming aan de regeering aangebo
den heeft. In een spoedvergaderüig
heeft het bestuur der Werklieden
partij besloten dit aanbod te aanvaar
den,
In de nieuwe regeering hebben de volgen
de ministers zitting:
Minister-president zonder portefeuille:
Pierlot.
Verkeer: Marck.
Landbouw: d'Aspremont Lijnden.
Economische ZakenSap.
Ravitailleering: Delfosse.
Koloniën De Vleeschauwer (aller
Roomsch-Katholiek)
Minister zonder portefeuill: De Man.
Buitenlandsche Zaken: Spaak.
Justitie: Soudan.
Arbeid en sociale zaken: Balthazar,
Propaganda: Wauters; (allen socialist).
Minister zonder portefeuille: Janson.
Binnenlandsche zaken: Devèze.
Openbare werken en werkloosheidsbestrij
ding: Vanderpoorten.
Volksgezondheid: Jaspar; (allen liberaal).
Technische ministers: Nationale verdedi
ging luitenant-generaal Denis.
Financiën: Gut-t.
Onderwij sDuesberg.
