.aume Serie
Nieuw*
ntfUMOl
Penning van de spoorwegen.
3tet Ziadm&ad
Ga ze zien en hooren
bij Uw radiohandelaar
Kristalhelder geluid.
Talrijke nieuwe vindingen I
j)en Haag heeft zijn
500.000ste inwoner
ingeschreven
Nieuwe uitvoerverboden
Olie en benzine
Vrijwilligers landstorm
korpsen
Strijd tegen
prijsverhooging
wordt krachtig gevoerd
)lNS
nAG 12 SEPTEMBER 1939
in prijzen vanaf fl. 92.50
(Adv. ïngez. MedJ
r™>rnhage heef zijn 500.000ste inwoner.
is de aangifte geschied. Het is
jonggeborene, zoon van den heer en me-
Van Straalen. De kleine heeft de voor-
Ludwig Johannes gekregen.
De a'
van'den'bürgemeester ten stadhuize.
■f zelf gepasseerd. Dit is geschied in de
ben niet gewend zelf veel actes te passee-
maar ik vind het aardig deze acte zelf te
re"' ren", aldus mr. De Monchy. Daarop las
S heer Wesseling (ook de gemeente-secretaris
?r Boasson woonde de aangifte bij) de acte
r waarna de vader en de ambtenaar van den
werliiken Stand baar teekenden.
Nadat de ambtenaar den heer Van Straalen
rijksdistributiekaart voor zijn zoontje had
overhandigd zeide hij dat het in de gemeente
n et dagelijks voorkomt, dat er een veelvoud van
LlOOOOOen inwoner geboren wordt.
Vanwege dit uitzonderlijke feit wilde de ge
meente iets meer doen dan gewoonlijk en het
was den ambtenaar een voorrecht den vader van
den 500.000en inwoner een spaarbankboekje
met f 100 er op te mogen overhandigen.
Nadat mr. De Monchy naar den gezondheids
toestand van moeder en zoon geïnformeerd had
en de heer Van Straalen geantwoord had, dat
beiden het uitstekend maakten besloot mr. de
Monchy met den wensch, dat de heer Van Straa
len veel vreugde van zijn zoon moge beleven.
Een recïïtstreeKsclie telefoon
verbinding met Noord-Amerika.
Nu door de buitengewone omstandigheden het
gedachtenverkeer ook met overzeesche landen
ernstige belemmeringen ondervindt, is overwo
gen met Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Japan
en Portugal naast de bestaande radio-tele
graafverbindingen rechtstreeksche radio-
felefonische gemeenschap tot stand te brengen.
PiT.T. is 'er in geslaagd in enkele dagen tijds
een dergelijke rechtstreeksche radio-telefoonver
binding met Noord-Amerika welke tot nu toe
alleen via Londen mogelijk was, te verkrijgen en
het verkeer daarop voor het publiek reeds met
ingang van heden, open te stellen.
Omtrent het tot stand komen van de ver
binding met de drie genoemde andere landen
kunnen op het ©ogenblik nog geen nadere me-
dedeelingen worden gedaan. De voorbereidin-
n zijn in vollen gang.
Distributieregeling voor
hotels enz.
Enquêteformulieren moeten vóór 14 Sept.
teruggezonden zijn.
De minister van Economische Zaken vestigt
er de aandacht op dat hotels, restaurants,
cafés, koffiehuizen, sociëteiten en cantinës,
waaronder kunnen worden begrepen huishou
delijke diensten van groote instellingen en
koffiekamers van openbare gehouwen en van
groote kantoren, zoo spoedig mogelijk een
enquete-formulier behooren aan te vragen
aan het distributiekantoor hunner gemeente.
Deze enquête-formulieren moeten binnen
den korstmo,gelijken termijn en in ieder geval
voor 14 September a.s. nauwkeurig ingevuld
en onderteekend wederom bij deze distributie
kantoren worden ingeleverd. In het eigen
belang van genoemde bedrijven en diensten
wordt aangeraden zich omgaand ter zake te
wenden tot het gemeentelijk distributiekan
toor, aangezien het invullen en inzenden van
de enquête-formulieren de voorwaarde is,
waarop zij in het bezit van distributiegoede-
ïen zullen kunnen komen, wanneer tot distri
butie zou worden overgegaan.
„Zeeland" hervat dagdiensten
op Tilbury.
Drie maal per veertien dagen.
De Stoomvaart Maatschappij „Zee
land" zal de dagdiensten op Engeland,
VlissingenTilbury (Londen) v.v. her
vatten met drie afvaarten per veertien
dagen in beide richtingen. De eerstvol
gende afvaarten van Vlissingen zijn 14,
19, 23 en 28 September en van Tilbury
16, 21, 26 en 30 September. Passagiers
dienen den avond tevoren te emb ar
keeren.
De regeering heeft het noodig ge-,
verboden van uitvoer voer bepaalde
verboden van uitvoer voor beuaalde
goederen aan te vullen met een uit
voer voor asbest en een uitvoerver
bod voor verf- en kleurstoffen, droog
°f waterdeeg vorm; aangemaakte
verf- en^ kleurstoffen, zoomede lak
ken,
vernissen en vloeibare siccatieven,
tokten, harsen en gomharsen, zoowel
natuurlijke als synthetische en ter
pentijnolie.
Ook ten aanzien van deze artikelen
kunnen, indien de hier te lande aan
wezige voorraden zulks toelaten, dis
pensaties worden verleend. Ter ver-
kfijging daarvan wende men zich tot
net Crisis uitvoer bureau, Piet Hein-
plein 6 te 's Gravenhage.
distributiegoederen
geworden.
De minister van economische zaken heeft
de „donkere oliebeschikikn.g- 1939, no. 1" vast
gesteld waarbij donkere olie wordt aangewezen
als distributiegoed in den zin van artikel 4
der wet.
Artikel 3. Bij de uitvoering van de regeling
treedt de directeur van het Rijksbureau op
namens den minister en neemt daarbij de
door een commissie van bijstand, namens den
minister te geven aanwijzingen in acht.
Iedere producent of importeur van of han
delaar in donkere olie is verplicht aan den
directeur het verzoek te doen haar bij het
rijksbureau in te schrijven.
De aanvrage bij het rijksbureau van for
mulieren daartoe moet geschieden binnen 4
dagen na den dag van inwerkingtreding
dezer beschikking, terwijl het verzoek tot in
schrijving binnen 4 dagen na de afgifte of de
verzending door het rijksbureau van zulk een
formulier aan den belanghebbende moet ge
schieden.
De directeur van het rijksbureau is bevoegd
aan de inschrijving voorwaarden te verbin
den.
Hij kan de inschrijving weigeren, indien
naar zijn oordeel de aanvrager niet is te be
schouwen als een „onderneming" in den zin
van de beschikking (artikel 1 geeft een om
schrijving)
De directelr is voorts bevoegd de ingeschre
venen te schorsen of te schrappen, waartegen
beroep bij den minister va neconomische zaken
openstaat.
De directeur is bevoegd om van de inge
schreven ondernemingen een inleggeld te vor
deren van ten hoogste f 100 per onderneming
Dit bedrag wordt bij liquidatie van het rijks
bureau terugbetaald.
De kosten, aan de uitvoering van deze rege
ling- verbonden, zullen, volgens nader door den
directeur in overleg met de commissie van bij
stand vast te stellen regelen, worden omge
slagen over de ingeschreven ondernemingen.
Iedere onderneming is verplicht op bepaal
de formulieren aan den directeur schriftelijk
opgave te doen van de hoeveelheid donkore
olie, welke zij op den dag van inwerkingtre
ding der beschikking alsmede op door den
directeur te bepalen tijdstippen voorhanden of
in voorraad heeft.
Iedere onderneming is ook verplicht den
directeur op diens verzoek alle door hem ge-
wenschte inlichtingen betreffende haar pro
ductie, inkoop, verkoop, aflevering, verbruik
of voorraad van donkere olie te verstrekken.
Petroleumbeschikiloig 1939 no. 1.
De minister van economische zaken heeft de
„petroleumbeschikking 1939, no. 1" vast
gesteld waarbij petroleum wordt aangewezen
als distributiegoed in den zin van artikel 4
der wet,, de directeur van het rijksbureau van
aardolieproducten treedt bij de uitvoering van
de regeling op namens den minister en neemt
daarbij de door een commissie van bijstand,
namens den minister te geven aanwijzingen
in acht.
Artikel 4. 1. Iedere producent of importeur
van of handelaar in petroleum is verplicht aan
den directeur het verzoek te doen haar bij het
rijksbureau in te schrijven.
Overigens bevat de beschikking bepalingen,
die geheel analoog- zijn met die van de „don
kere olie-beschikking 1939, no. 1".
Benzine en benzol-beschikking 1939, No. 1.
De minister van economische zaken heeft
vastgesteld ode benzine en benzolbeschikking
1939 no. 1, waarbij benzine en benzol worden
aangewezen als distributiegoederen in den zin
van artikel 4 der wet.
Bij de uitvoering van de regeling treedt de
directeur van het rijksbureau voor aardolie
producten op namens den minister en neemt
daarbij de door een commissie van bijstand,
namens den minister te geven aanwijzingen in
acht.
Iedere producent of importeur van of han
delaar in benzine of benzol is verplicht aan den
directeur het verzoek te doen haar bij het
rijksbureau in te schrijven.
Overigens bevat de beschikking bepalingen
die geheel analoog zijn aan die van de „donkere
olie-beschikking 1939, no. 1" en de „petroleum
beschikking 1939, no. 1".
Batavier vaart driemaal per week
naar Londen.
Naar wij vernemen zullen schepen van den
Batavierdienst van Rotterdam op Gravesend
"vertrekken op Dinsdag, Woensdag en Zater
dag a.s. Passagiers moeten zich op die dagen
's avonds voor 10 uur inschepen aan de Jobs
kade te Rotterdam.
KRANSLEGGING BIJ HET MONUMENT.
Naar wij vernemen zal begin volgende week
op een door den marinecommandant nog na
der te bepalen dag door den schout-bij-nacht
H. Jolles, namens de geheele marine, aan
den voet van het monument „Voor hen, die
vielen" op het Havenplein in Den Helder,
een krans gelegd worden, ter eere van de na
gedachtenis der vermisten bij de ramp van de
„Willem van Ewijck".
Deputaties van alle schepen en maritieme
inrichtingen zullen hierbij, evenals een depu
tatie van de landmacht, tegenwoordig zijn.
Bij deze plechtigheid, die zal worden opgeluis
terd door de stafmuziek der koninklijke ma
rine, zal ook aan de vereenigingen en particu
lieren in beperkte mate gelegenheid worden
gegeven door het leggen van een krans de
nagedachtenis der slachtoffers te eeren.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij K. B. van 9 September 1939 .is met in
gang van 1 October 1939, benoemd tot bur
gemeester der gemeente Hemeluimér Ol-
dephaert en Noordwolde: R. Reitsma.
De nieuwe burgemeester van Hemelumer
Oldephaert en Noordwolde, de heer R. Reitsma
werd 21 December 1893 te IJlst geboren.
Hij is thans gemeente-secretaris van Oegst-
geest.
Commissie voor de evacuatie van
burgerbevolking ingesteld.
's-GRAVENHAGE, 11 September. De Re-
geeringspersdienst deelt mede, dat de ministers
van Binnenlandsche Zaken en van Defensie
een „commissie burgerbevolking" hebben in
gesteld, welke belast is met de algemeene voor
bereidingen en, zoo noodig, met de algemeene
leiding van de huisvesting, de verzorging, enz.
van de afgevoerde burgerbevolking.
De commissie ressorteert onder den minister
van Binnenlandsche Zaken.
O. M. betreurt geen zwaardere
straf te kunnen eischen.
Automobilist dronk twintig1 glazen bier en
reed toen iemand dood.
In den avond van 10 Mei jl. reed de 30-jarige
handelsreiziger M. L. van N. te Rotterdam met
een personenauto in de richting van Vlaardin-
gen over den Maassluischedijk. Ofschoon de weg
geheel vrij was reed N. met flinke vaart uiterst
rechts van den niet-verlichten weg, waarbij de
49-jarige Teuifis Maat die daar met zijn ver
loofde wandelde, ter hoogte van het woonwa
genkamp, aangereden en tegen den weg ge
smakt werd. Het slachtoffer kreeg een zware
schedelfractuur en overleed dienzelfden nacht
in het ziekenhuis te Vlaardingen.
Het O.M. sprak een woord van deernis met
het slachtoffer.
Verd. heeft zeker twintig glazen bier gedron
ken en was dus absoluut onbekwaam een auto
te besturen. De eisch luidde negen maanden ge
vangenisstraf en ontneming van het rijbewijs
voor den tijd van een jaar.
Het O.M. betreurde dat geen zwaardere straf
kon worden opgelegd.
Uitspraak 25 September a.s.
De Vereeniging voor Penningkunst zond dezer
dagen aan haar leden de eerste penning 1939.
In verband met het eeuwfeest der Spoorwegen
werd deze penning (waarvan men hierbij de
voor- en achterzijde ziet) aan die herdenking
gewijd.
0efc ontwerp is yan den heer F. J.
van Hall. De voorzijde vertoont de afbeelding
van de eerste gebruikte locomotief, een trek
schuit en eenige 19e-eeuwsche figuren. Het
randschrift luidt„29-9-1839" vertrekt de
eerste trein". Op de achterzijde is afgebeeld
het front van een modernen Diesel-trein met
het vignet der Ned. Spoorwegen en de jaar
tallen en data. De diameter is 60 m.m.
In alle steden van Nederland hebben we
wel of geen zwembaden. Den Haag bezit echter
een zwambad, niet alleen vanwege 't feit
dat er, met name aan de boorden, zooveel
gezwamd wordt, doch ook door het accent,
waarmede wordt gezwamd, zoodat men ook
te water niet zwemt maar zwamt. Dit Haag-
sche zwambad bezit de kenmerken van alle
Nederlandsehe zwembaden en 't meest op
vallende kenmerk is: de verbroederende
werking. Wat te land gescheiden is wordt
door het water tot elkaar gebracht. Je kunt
bijvoorbeeld als één-uit-de-velen, van de
plank springen, geheel onopzettelijk je erop
toeleggen, bij het bovenwaterkomen het mid
denrif van den directeur van de Bovenst-
beste Bank, die zich telken dage omstreeks
tien over vijf op één meter van de kant en
op zoowat de helft van het diepe statiglijk,
regelmatig armen en beenen spreidend,
voortbeweegt, te torpedeeren, zoodat zijn
kin in het nat duikt, zijn mond zich verzet
tegen het binnenstroomende water en zijn
tong den historischen vijand der lage landen
koortsachtig naar buiten schept en voorts
de geheele zwemmachmerie eenige oogen
blikken onklaar raakt zonder dat je deze
daad aangerekend wordt. Je zegt maar par
don of so sorry in het Haagsche zwambad
(in andere plaatsen kan men zich ook be-
dienen van den term „Neem me niet kwalijk'
hoewel dat vooral te water een heele mond
vol is) en de directeur is allang blij dat hij
niet heelemaal overvaren wordt en na eenige
stagnatie rustig zijns weegs op een meter
afstand van den kant rondom in het vier
kante bad kan gaan.
Je kunt ook probeeren om per ongeluk
zeer precies op het kale hoofd van een
departementshoofd te mikken met den bal,
waarmee je je vermaakt en het departe
mentshoofd hoofd zal welwillend glim
lachend om zoo'n toeval zich tot de dames
aan den kant wenden en zich haastig in
dieper water begeven, het geredde figuur
met zich nemend. Men kan ook al stoeiend
tegen den deftdgen meneer, die aanstalten
maakt om langzaam maar zeker het trapje
naar het water af te dalen, op loopen om
hem langs den kortsten weg zijn doel te
laten bereiken zonder dat dit onaangenaam
heden oplevert. En een geliefkoosd toeval is
het iemand onder water te duwen in de
meening een ander voor te hebben. Ook dat
kan den beste overkomen, want ontdaan van
alle burgerlijke pracht, waarmede mode
koningen ons te land sieren, lijken wij te
water allen, de directeur van de bank, het
hoofd van het departement, de huiseigenaar
en de huurder, de baas en de knecht, gehuld
in niet meer dan wat een Gandhi aan heeft,
evenveel op elkaar als de vele druppels, waar
in we waden. Is dit de reden, waarom we ons
in het nat zoo broederlijk vereend voelen,
dat we rang en stand, alle onderscheiden
des lands uitvlakken en ons gedragen als
kameraden? Niet heelemaal. Er is nog een
sterker reden voor, namelijk onze gemeen
schappelijke vijand: het water. De vitale
wensch van den directeur, van den huis
baas. van het departementshoofd en van de
vele andere badgasten is het hoofd boven
water te houden. En als we dit maar be
reiken kunnen vinden we verder alles goed
wat er met ons gebeurt. Verbonden door het
zeer directe gemeenschappelijk watergevaar
worden wij kameraden en vergeven elkaar
onze fouten en vergissingen; de directeur,
het hoofd, de baas en de velen één-uit-
velen.
Daarom heeft het zwambad me altijd erg
aangetrokken. Het was een kweekplaats voor
den vrede. Hier werden alle menschen broe
ders en voor de uren, waarcp in het rooster
„gemengd bad" stond zusters ook.
Ik spreek hier over verleden tijd. En dat-
gaat me aan het hart. Er is iets gebeurd,
waardoor de verbroedering in mijn zwambad
verstoord is. Ik hoorde dat van één mijner
verbroederde vrienden, toen we onlangs weer
in ons zwambad na het zwammen in het
water wat te land zwamden, 't Zat zoo. Mijn
Haagsche vriend en waterbroeder trok een
baantje recht door het midden van het bad
en liet een aanzienlijk kielzog achter. Hij
stootte echter eensklaps op een menschelij-
ken onderzeeër, die heel ernstig poogde
onder water van den eenen naar den an
deren kant te komen zonder lucht te hap
pen. Deze man legde zich er dus niet op toe
om het hoofd boven water te houden. Hij
was zelfs erg op zijn teentjes getrapt (fi
guurlijk) toen hij door zijn vriend gedwon
gen werd voortijdig boven water te komen.
„Kun je niet uitkijken" snauwde hij. Mijn
vriend bemerkte aan deze grove terminolo
gie dadelijk dat hij niet met een stadgenoot
te doen had, en aangezien hij als waar de
mocraat van meening is dat men zich op
het standpunt van den tegenstander moet
weten te plaatsen beantwoordde hij het of
fensief aldus: „Ik heb m'n oogen toch niet
onder water. U kunt voortaan beter een
telescoop meenemen".
De ander werd bepaald boos en mijn vriend,
zich herinnerend dat men in situaties als deze
het hoofd koel pleegt te houden verplaatste
zich ook in dit opzicht in de situatie van den
tegenstander en deed met een vervaarlijke
zwaai het kale hoofd van den ander verkop-
ling onder het wateroppervlak vinden. Hij be
gaf zich vervolgens armend en beenend naar
neutraal vaarwater. En in normale gevallen
is een incident In ons zwambad cp deze ma
nier geheel opgelost.
Dit keer echter niet. Mijn vriend stak zich
na het bad, zooals men dat meestal doet, in
de kleeren, d.w.z. de groene plunje van een
gemeen soldaat vanwege de mobilisatie en
liet zich door zijn zwaar omzwachtelde beenen
de badinrichting uit dragen.
Om den hoek van de laatste gang schoot
hij, zoo stram als de te kleine jas het hem
toeliet, in de houding en salueerde. De hand
viel daarna geslagen langszij en bleef bunge
lend hangen.
De duikboot uit het bad droeg sterren op de
kraag onder den woedend rooden kop! Het ge
sprek, dat daarop volgde was éénzijdig en
noopte mijn vriend een kwartier in de
houding te blijven staan.
Zóó deed ook het „oog om oog, tand om
tand" zijn intrede in mijn vredige zwam
bad.
Helaas het water vereenigt niet altijd meer
wat het land scheldt.
v. H.
Nationaliteitsbewijs van
gevorderde motorrijtuigen dient
ingezonden te worden.
Het is gebleken, dat bij de vordering van
motorrijtuigen in veel gevallen het nationa
liteitsbewijs niet door de militaire autoritei-
is opgevraagd, zoodat talrijke eigenaars van
gevorderde motorrijtuigen dit nog in hun be
zit hebben. Om verschillende redenen is het
wenschelijk, dat deze onregelmatigheid alsnog
wordt hersteld.
Daar bovendien de nationaliteitsbewijzen
voor de voormalige eigenaars van de motor
rijtuigen toch nog geenerlei waarde of nut
meer zijn, wordt men verzocht de natiónali-
teitsbewijzen op te zenden aai den directeur
van den étappen- en verkeersdienst, Veld
post.
Ook
,Dempo" en „Baloeran"
gaan via de Kaap.
De Rotterdamsche Lloyd deelt mede, dat haar
passagiersschepen Dempo en Baloeran, bestemd
om op 13 September resp. van Rotterdam en
van Batavia te vertrekken, de route langs Kaap
de Goede Hoop zullen nemen.
K. J. J. Lotsy sportleider bij
het leger.
De heer K. J. J. Lotsy heeft zich, op verzoek
van de militaire autoriteiten, belast met de alge
meene leiding van de ontspanning voor militai
ren. Hiervoor zal een algemeen bureau in Den
Haag worden gevestigd. De ontspanning betreft
niet alleen de sport, maar ook onderwijs, mu
ziek, voordracht enz. Den heer Lotsy is den
rang van kapitein toegewezen.
krijgen kostwinners
vergoeding.
De regeeringspersdienst meldt:
Naar aanleiding van ingekomen vra
gen wordt medegedeeld, dat aan den
werkelijken dienst van personen, die
zich bij een vrijwillig landstormkorps
ebben verbonden, recht op kostwin
nersvergoeding kan worden ontleend
krachtens een daartoe door den mi
nister van defensie in April 1939 vast
gestelde regeling.
Tot het verkrijgen van zoodanige
vergoeding dienen belanghebbenden
aanvraag te doen bij den burgemees
ter van de gemeente waar zij wonen
bureau voor militaire zaken van de
gemeente-secretarie)
De minister van economische zaken deelt
mede, dat hij erkentelijk is voor de gegevens
die hij naar aanleiding van zijn oproep van
vorige week heeft ontvangen over ingevoerde
of voorgenomen prijsverhoogingen.
Individueele beantwoording der ingekomen
brieven is uiteraard bij de groote drukte ten
departemente niet niet wel mogelijk, doch
men kan ervan overtuigd zijn, dat elk geval
nauwkeurig wordt onderzocht. Hij verzoekt
belanghebbenden ook verdere gevallen onver
wijld aan het ministerie van economische
zaken, Bezuidenhout 30, Den Haag, door te
geven.
Maandag zijn nog een aantal opdrachten
verstrekt tot instelling op korten termijn van
accauntants-onderzoek bij verschillende im
porteurs, industrieele ondernemingen en gros
siers en wel naar aanleiding van ingekomen
kracten over doorgevoerde prijsverhoogingen.
Voorts is Maandag nog last gegeven bij ver
schillende bedrijven van dezen aard voor ge
vallen, waarin mag worden aangenomen, dat
inderdaad een in strijd met de wet ingevoerde
prijsverhooging werd doorgevoerd, proces
verbaal op te maken.
