Qoxlaq)
De Groote
De neutrale staten
getroffen in plaats
van Duitschland
moserianum.
Hypericum
De moeilijkheden in het
bloembollenbedrijf.
Strategische
beschouwing
Het verloop van den strijd in Polen
(Van een deskundigen medewerker)
T een vorig artikel werd aangegeven, dat
I aanvalsrichtingen voor de Duitsche weer-
S«rht in aanmerking kwamen:
ODoer Silezië-Lodz-Warschau;
Pftsen-Kntno-Warschau
Neidenburg-Mlawa-Ciechanow-Warschau,
rpn korte beschouwing over elk van deze
rirhtinaen moge hieronder volgen.
np richting Posen-Warschau is de minst
^.nstiee Niet alleen is de af te leggen weg
fan de langste (pl.m. 350 km.) doch bovendien
hïdt deze "richting de minste operatieve mo-
«Skheden. Zou n.l. bij den opmarsch in O.
htina op de Poolsche hoofdkrachten worden
ffpstooten dan zal deze operatie vermoedelijk
fpiden tot een zuiver frontaal geleverden slag.
nu kleven aan frontaanvallen de nadeelen,
d t deze over het algemeen een zeer sterken
|JL van personeel en materieel vorderen en
"n langzaam verloop hebben. Hebben front-
aanvallen succes, dan wordt meestal slechts
fpn gewoon terugdringen van den vijand be
reikt Fro"taal geleverde slagen brengen daar
door 'bijna nimmer beslissende successen.
Een offensief, ingezet op een breed front
volgens de richting Silezïë-Lodz leidt naar
Warschau en de boven-Weichsel. De hiertoe
af te leggen afstand bedraagt pl.m. 250 k.m.
Behalve de Warthe en in het Z. gedeelte de
Piliza en het gebergte van de Lysa Gora wor
den op dezen opmarschweg geen natuurlijke
hindemissen aangetroffen. Ook aan deze
richting kleeft echter het nadeel dat bij een
overwinning op W. van de Weichsel staande
poolsche hoofdkrachten vermoedelijk slechts
een frontaal terugdringen en geen beslissend
succes zal worden verkregen.
Een stoot uit Oost-Pruispn tegen de Weich
sel beneden Warschau en tegen de Narew en
Buk heeft het voordeel dat deze op de snelste
wiize naar de Poolsche hoofdstad leidt en bo
vendien gericht is tegen flank en rug van
eventueel W. van de Weichsel opereerende
poolsche krachten. Een nadeel van deze aan
valsrichting is echter dat de liiervoren ge
noemde niet onaanzienlijke waterlijnen moe
ten worden overschreden.
In het bijzonder krijgt de stoot uit Oost-
Pruisen echter beteekenis, wanneer deze
wordt uitgevoerd in samenwerking met een
aanval uit Opper-Silezië. Zou de aanvalsgroep
uit Silezië er n.l. in slagen om W. van de
Weichsel in contact te komen met de Poolsche
hoofdkrachten en deze te slaan of alleen maar
vast te houden en zou tegelijkertijd de uit
Oost-Pruisen komende groep erin slagen om
den opmarsch tot diep in den rugvan de
strijdende Poolsche hoofdmacht voort te zet
ten, dan zou hiermee de mogelijkheid voor het
slaan van een werkelijken vernietigingsslag
zijn geschapen. Bovendien zou dan gelïeel
West-Polen, welhaast zonder eenige actie, als
een rijpe appel in Duitsche hand vallen. Het
is dan ook de combinatie van deze 2 aanvals
richtingen, welke door de Duitsche legerlei
ding voor clen inzet van de hoofdactie is ge
kozen. De aanval tegen de flank, welke zoo.
laiig het denken van den Duitschen generalen
staf heeft beheerscht, is daarmee ook thans
weer tot nieuw leven gewekt.
Op welke wijze kunnen de Polen aan deze
gevaren tegemoet komen?
Hoewel de Duitsche opmarsch uit Opper-
Silezië en Oost Pruisen voor Duitschland uit
eindelijk het meeste succes belooft, zijn aan
de uitvoering echter ook gevaren verbonden.
Zij dwingt n.l. de Duitsche legerleiding om
haar krachten aanvankelijk over twee ver uit
een gelegen operatietooneelen te verdeelen.
De afstand van Opper-Silezië tot Oost Pruisen
bedraagt in rechte lijn pl.m. 350 km. Staat
Duitschland al zoo in het groot tegenover de
geallieerden op de binnenlijnen: op het Oos
telijke operatietooneel heeft Polen ditzelfde
voordeel tegenover de gescheiden Duitsche
legermacht. Hiermee is voor Polen als eerste
de mogelijkheid geopend om zich met verza
melde krachten achtereenvolgens op de ge
scheiden tegenstanders te werpen, teneinde te
trachten om deze na elkaar vernietigend te
slaan.
Een tweede mogelijkheid voor Polen bestaat
om w. van Warschau een defensieve opstel
ling in te nemen teneinde onder dekking van
de hoofdstad aan den Duitschen opmarsch
paal en perk te stellen. Vanzelfsprekend moe-
ten dan echter tevens maatregelen worden
genomen ter dekking van de N. flank, hetwelk
b.v. zou kunnen geschieden door het innemen
van een opstelling achter de Narew of Bug.
Het nadeel van deze opstelling is echter dat
het Poolsche leger in zoodanig geval moet
strijden met een breede rivier in den rug en
een van huis uit bedreigde flank. Is zulks in
normale gevallen met het oog op een even-
tueelen terugtocht al zeer gevaarlijk, zeker is
dit het geval wanneer de tegenstander be
schikt over een luchtmacht welke het lucht
ruim beheerscht en zoo actief optreedt als de
Duitsche luchtvloot gedurende de laatste da
gen heeft gedaan.
Tenslotte hebben de Polen de mogelijkheid
om van den aanvang af een opstelling op den
0. Weichseloever in te nemen.
Als bezwaar van deze oplossing moet wor
den aangemerkt, dat bijna zonder strijd zeer
belangrijke gebiedsdeelen in handen van den
vijand worden gelaten. Het voordeel echter is
gelegen in het feit, dat het dan voor de Duit
sche weermacht onmogelijk zal zijn om de
Poolsche weermacht op korten termijn uit
het veld te slaan. Na het bereiken van de
Weichsel zullen dan waarschijnlijk nieuwe
tijdroovende operaties moeten worden opge
zet.
Beschouwen wij thans hetgeen de krijgsver
richtingen ons tot dusver hebben te zien
gegeven.
Op Vrijdag 1 September begonnen de Duit
sche troepen den opmarsch.
Eigenlijk kan hierbij onderscheid worden
gemaakt tusschen 4 afzonderlijke acties,
waarvan echter 2 meer als nevenoperaties
moeten worden beschouwd.
In het Zuiden werd een aanval ingezet ter
vermeestering van het Poolsche industriege
bied. Op 2 September werd hiertoe uit de Bes
sen in de vlakte afgedaald en opgerukt tot
£eumarkt-Sucha. Op den volgenden dag werd
genomen en werd de aanval over de
«eichsei voortgezet. De hier aangevangen
actie leidde op 7 September tot de bezetting
van Krakau
.^be laatste dagen zagen wij dat het front
jich hier meer naar het Zuiden uitbreidde,
netgeen o.m. bleek uit de vermeestering van
Neu Sandez. Of deze actie alleen beschouwd
moet worden als een nevenoperatie ter ver
meestering van het industriegebied, dan wel
of de opzet bestaat om de hier betreffende
groep diep te doen doorstooten Zuid van de
Weichsel zullen de volgende dagen leeren.
Mochten de Poolsche hoofdstrijdkrachten O.
van de Weichsel zijn opgesteld dan zal wel
licht binnen korten tijd voor deze groep een
belangrijke taak zijn weggelegd.
Uit Silezië werd de opmarsch op 1 Septem
ber reeds onmiddellijk in een breed front aan-
betrekken van de burgerbevolking in den
strijd achterwege.
Bezien wij hetgeen zich in de afgeloopen
week heeft afgespeeld in het licht van wat
hiervoren over de voor Polen mogelijke ope
raties werd opgemerkt, dan zal het duidelijk
zijn, dat Polen de kans om achtereenvolgens
de beide groepen offensief tegemoet te tre
den niet heeft gebruikt. De aanvankelijke af
stand van de beide legergroepen is thans van
350 km. teruggeloopen tot nauwelijks 60 km.
Wanneer men bedenkt, dat moderne slagen
zich over groote fronten uitstrekken, terwijl
een aanzienlijke tijd noodig is om een beslis
sing te verkrijgen, dan volgt daaruit dat prac-
tisch geen slag meer tegen een van de Duit
sche groepen kan worden geleverd zonder dat
op korten termijn een ingrijpen van de an
dere groep kan worden verwacht. Een oplos
sing in grooten stijl, figuren als Frederik de
Groote of Napoleon waardig, heeft Polen niet
vermogen te geven.
Evenmin echter zijn de Duitschers er tot
dusverre in geslaagd om aan de Poolsche
krachten West van de Weichsel een vernieti
genden slag toe te brengen. Of hen dit nog
zal gelukken hangt af van het feit of:
a. de Polen van plan zijn om W. van den
Weichsel nog een slag met hun hoofdkrachten
aan te nemen;
b. bij voortzetting van den Poolschen terug
tocht het aan de Duitsche krachten zal ge-
gevangen. Op 4 September werd de Warthe
geforceerd. De volgende dagen vonden verbit
terde gevechten plaats in de lijn: Warta-
Srczercow-Kamiensk, welke eindigden met
terreinwinst voor de Duitsche krachten in de
richting van Lodz en Tomaszow. Meer Zuide
lijk werd na de inneming van Kielce de op
marsch voortgezet door het W. gedeelte van de
Lysa Gora. Staan nog sterke Poolsche krach
ten W. van de Weichsel, zoo zal aan deze laat
ste groep wel zijn opgedragen om een terug
tocht van den vijand in Z. O. richting door
scherp opdringen te beletten.
Als derde strijdtooneel moet de Corridor
zelf worden beschouwd. Door den voor Polen
ongunstigen vorm van dit gebied leent deze
streek zich al zeer slecht voor een hardnekki
ge verdediging. De Poolsche legerleiding zal
hier wel niet te veel troepen hebben opge
hoopt. Vermoedelijk zal de opdracht voor deze
Poolsche legeronderdeelen hebben bestaan in
het voeren van de territoriale verdediging,
terwijl wellicht een teruggaan voor overmacht
Zuid van de Weichsel zal zijn voorzien. De
Duitsche troepen hebben echter ook in dit ge
bied met groote snelheid geopereerd. Reeds op
2 September werd de Netze bij Nakel bereikt:
op 3 September stonden afdeelingen uit Oost-
Pruisen Z. van Graudenz aan de Weichsel,
waardoor de ring bijna gesloten was. Op 5
September vielen Bromberg en Graudenz in
Duitsche hand: het lot van de nog in den
Corridor verblijvende troepen was daarmee
bezegeld. Wel werden nog heldhaftige po
gingen aangewend om den ring te doorbreken,
doch deze hadden geen succes. Twee infante-
rie-divisies (9 en 27), alsmede een cavalerie
brigade moesten hierbij de wapens strekken.
De in dit gebied opereerende Duitsche leger
macht zet den opmarsch op den N. Weichsel
oever voort.
Tenslotte blijft dan het operatietooneel Z.
van Oost-Pruisen.
Hier wisten de Duitsche krachten op 4 Sep
tember na harden strijd de versterkingen bij
Mlawa te nemen: gemotoriseerde onderdeel en
konden reeds op genoemden dag tot 60 k.m.
van Warschau doorstooten. Op 6 September
werd de Narew ter weerszijden van Pultusk
bereikt. Wil het Duitsche operatieplan om
de Poolsche krachten in de tang te nemen
gelukken, dan zal het er voornamelijk van
afhangen of deze groep er in slagen zal om
snel den overgang over de Bug te forceeren.
Wat de luchtmacht betreft, deze is van den
aanvang der operatiën af met volle kracht
ingezet om de krijgsverrichtingen te land te
steunen. Als eerste doelstelling is haar hoofd
actie voornamelijk gericht geweest op het
verkrijgen van het luchtoverwicht op de Pool
sche luchtmacht. Als middel om tot dit doel
te geraken werden uitgebreide aanvallen op
vliegvelden en vliegerformaties ingezet. Als
tweede werden voornamelijk aanvallen gedaan
op achterwaarts gelegen objecten van militair
belang (stations; wegenknooppunten; bruggen
en dergel.).
Mocht een terugtocht van sterke Poolsche
afdeelingen over de Weichsel volgen, dan
moet mét een hernieuwd krachtig optreden
van de Duitsche luchtmacht gedurende deze
voor den terugtrekkende zoo bij uitstek moei
lijke phase rekening worden gehouden.
Gelukkig bleef tot dusverre het stelselmatig
lukken om nog sterke deelen van de Weichsel
af te knijpen.
Mocht zulks niet geschieden, dan wel mocht
blijken dat de Poolsche krachten oorspronke
lijk al O. van de Weichsel staan, dan zal de
Duitsche legerleiding voor het vraagstuk zijn
gesteld om door het inleiden van geheel nieu
we operaties toch nog binnen korten tijd een
beslissing te verkrijgen.
De eerstkomende dagen zullen den sluier,
welke thans nog over de gebeurtenissen in
Polen ligt uitgespreid, verscheuren.
Duitsch oordeel over de
Britsche blokkade:
BERLIJN, 12 September. Door de publica
tie van de z.g. contrabandelijst, aldus de „Völki.
sche Beobachter", heeft de Britsche regeering
met een brutaal cynisme het einddoel van haar
„kruistocht voor de menschheid" onthuld: oor
log tegen het Duitsche volk totdat dit volledig
is uitgehongerd.
Om bij voorbaat iedere onduidelijkheid over
den door Engeland geschapen toestand op te hef
fen, stellen wij het volgende tegenover de poging
van Groot-Brittannië de neutrale staten opnieuw
te overweldigen:
Naar onze opvatting bestaat de door Duitsch
land eveneens nadrukkelijk ten deele zelfs
door bijzondere ambassadeurs gegarandeerde
economische neutraliteit hierin dat iedere neu
trale staat zijn normale ruilverkeer ook tijdens
een oorlog voortzet volgens den maatstaf van
den omvang in vredestijd.
Alle neutrale staten hebben dit beginsel er
kend en tegenover het Rijk hun voornemen te
kennen gegeven ook tegenover Duitschland vol
gens dit beginsel te handelen.
2. In flagrante schending met de algemeen
bindende regelen heeft Engeland zich opnieuw
schuldig gemaakt aan een schending der neu-
traliteitsbepalingen en daarmede de desbetref
fende staten uitgedaagd tot scherpe tegenmaat
regelen.
3. Hiertegenover heeft het Rijk niet alleen uit
drukking gegeven aan zijn wil het warenver-
keer met de neutrale staten gelijk tot nu toe
voort te zetten, doch zich tegelijkertijd bereid
verklaard door versterkte levering het door En
geland bewerkte tekort te vervangen. Dit is het
fundamenteele verschil met 1914. Engeland wil
Duitschland vernietigen en treft daarbij alleen
de neutrale staten. Duitschland evenwel, dat
zich op ieder gebied uit eigen kracht weet te ver
dedigen zal ook dé néutralèn er voor weten te
beschermen in den Engelschen blokkade-oorlog
te worden betrokken. De tijden, dat Engelsche
zeeroovers het lot der wereld in hun handen
hielden zijn definitief voorbij.
De ramp van rle „Willem van
Ewijck".
Slachtoffers ter aarde besteld.
HELDER, 12 September. De Vlaggen -
paracle te Willemsoord had vanmorgen een
bijzonder karakter, van alle in de haven en
op de werf liggende schepen en van de mari
tieme gebouwen aan de buitenhaven werden
vlag en geus halfstok geheschen, ten teeken
van rouw om de slachtoffers van de ramp, die
Vrijdagmiddag de mijnenveger „Willem van
Eweck" trof en waarvan er heden vier ten
grave werden gedragen, de vier leden der be
manning, die niet vermist werden.
Op de begraafplaatsen resp. te Rotterdam en
te Apeldoorn laad de tei-aardebestelling plaats
van het stoffelijk overschot van den adj.-on
derofficier-machinist B. C. de Bruyn en den
bediende-zeemilicien J. Bosch.
Op de algemeene begraafplaats te Huisdui
nen werd teraarde besteld het stoffelijk
overschot der beide officieren, den comman
dant van de „Willem van Ewijck", den
luit. ter zee 1ste klas J. E. ten Klooster
den luitenant ter zee der Kon. Marine-reserve
G. Anema,
Tegen een uur werd de rouwstoet voor het
marinehospitaal en het directiegebouw ge
formeerd. Voorop de tamboers en pijpers van
de mariniers der verschillende schepen ei
maritime inrichtingen. Daarachter de stafmu-
ziek der Kon. Marine onder leiding van den
kapelmeester, L. H. F. Leistikow. Vervolgens:
het vuurpeloton der mariniers, bestaande uit
twee secties van 16 man.
Achter het vuurpeloton volgden 24 onder
officieren, die als dragers fungeerden. Hier
achter reden de twee lijkauto's.
'De in ceremonieel tenue gestoken militaire
troepen werden geopend door den luitenant ter
zee 1ste klas G. B. Salm, die het commando
voerde.
Langzaam, in paradepas, onder treurmuziek
van de staf muziek, die treurmarschen van
Chopin en Beethoven speelde, afgewisseld door
het eentonig geroffel en gefluit van de tam
boers en pijpers, bewoog de lange, indrukwek
kende stoet zich naar de algemeene begraaf
plaats. Overal langs den weg hadden zich
duizenden opgesteld om het plechtig en in
drukwekkend schouwspel van deze militaire
begrafenis gade te slaan.
Op de begraafplaats had zich intusschen
ook reeds een groote menigte belangstel
lenden verzameld, waaronder tal van mili
taire autoriteiten. II. M. de Koningin werd
vertegenwoordigd door den gep. schout-bij
nacht C. Baron de Vos van Steenwijk uit
's-Gravenhage, kapt. ter zee J. G. van den
Berg vertegenwoordigde den minister van De
fensie, A. G. H. Dijxhoorn, en kapt. ter zee J.
W. G. van Hengel, den chef van den marine
staf, vice-admiraal J. Th. Furstner.
Op het plein voor de aula werden de beide
lijkbaren, voorop die van den commandant
van de „Willem van Ewijck", neergezet, waar
op het vuurpeloton der mariniers, 16 aan
weerskanten van de eerste lijkbaar en 8 aan
weerskanten van den luit, ter zee 3de klasse
G. Anema, het eerste salvo loste.
Langzaam zett de stoet zich hierop weer
in beweging tot op de plaats, waar een groote
menigte rond de twee naast elkaar geopende
graven eerbiedig stond te wachten.
Toen de beide kisten,boven' het graf ston
den, werd door het vuurpeloton het tweede
salvo afgegeven, waarop onder dof geroffel
van de trommels der tamboers de kisten in de
groeven werden neergelaten.
Nadat de kisten in het graf waren neerge
daald, werd het derde en laatste salvo gelost.
Vele kransen waaronder een van de Ko
ninklijke Marine, dekten de beide graven.
Wie van botaniseeren houdt zal wellicht
één of meer soorten van hertshooi (Hyperi
cum) kennen.
Er bestaan vele soorten, waarvan één, Hy
pericum perforatum, het Sint Janskruid, ge
makkelijk is te herkennen. De blaadjes van
deze plant vertoonen n.l. zeer duidelijke lich
te puntjes, op de plaats waar klieren voorko
men. Die puntjes zijn vrijwel doorschijnend,
zoodat de blaadjes doorboord lijken, vandaar
de naam perforatum.
Van de gekweekte soorten zijn het de laag
blijvende rotsplanten, die het meest op hun
wilde verwanten gelijken.
Het zijn Hypericum fragile en Hypericum
olympicum. Deze worden niet hooger dan on
geveer tien centimeter en bloeien in Juli tot
Augustus met (zooals trouwens alle Hyperi
cums) gele bloemen.
HYPERICUM.
Ze hebben behoefte aan veel zon en moeten
in den winter tegen voi'st worden beschermd.
Een zeer mooi bloeiende soort is Hypericum
moserianum. Dit is een kleine heester, met
zeer mooie, gave, donkergroen glanzende bla
deren, die dicht aaneen langs den stengel zijn
geplaatst.
In Juli beginnen de eerste goudgele knoppen
zich te ontwikkelen en van Juli tot October
bloeit de plant voort.
De bloemen zijn zeer groot en zeer zuiver
van vorm. Ook de kleur is prachtig, een licht
goudgeel.
Deze heestertjes staan zeer mooi tusschen
de vaste planten van den herfstborder. Bo
vendien genieten ze door de veelal hoog op
groeiende borderplanten een zekere beschut
ting tegen wind, die ze goed van pas komt.
De bodem moet liefst een humusachtige
zandgrond zijn. De plant houdt van zon maar
kan ook veel schaduw verdragen.
Het is een zeer exotische bekoring, die van
deze plant uitgaat. Wie haar niet kent zal ze
ker verrast zijn over het mooie regelmatige
groen van deze heester en zijn zeer groote
prachtige gouden bloemen.
A. J. D.
Mr. D. REILINGH PROCUREUR-GENERAAL
BIJ HET GERECHTSHOF TE LEEUWARDEN
's Gravenhage, 12 Sept. Bij Kon. Besluit
van 8 September is benoemd tot procureur-
generaal bij het gerechtshof, te Leeuwarden
mr. D. Reilingh Wzn., thans advocaat-gene
raal bij het gerechtshof te Amsterdam.
Spoorwegfeest te Utrecht gaat
niet door.
De spoorwegfeesten te Utrecht zullen in ver
band met de tijdsomstandigheden niet door
gaan.
Amerikaanscli stoomschip door
Duitsche duikboot doorzocht.
NEW-YORK, 12 September (Havas-A.N.P.)
Nicolson, de vice-president van de reederij Wa
terman, heeft verklaard, dat de „Macosta" van
deze maatschappij Zaterdag jl. door een Duit
sche duikboot ter hoogte van de Iersche kust
werd gepraaid.
De gezagvoerder meldde de reederij, dat zijn
schip van Glasgow kwam en drie uur werd
doorzocht aleer het de reis kon voortzetten.
De commandant van de duikboot
had tegenover hem verklaard, dat
voortaan het vuur zou worden geopend
op Amerikaansche schepen, die weigeren
te stoppen.
Er is verslag uitgebracht aan het de
partement van Staat.
Het stadhuis van Blieskastel, het Saar-
landsche stadje, dat bij de operaties aan het
Westelijk front al eenige keeren genoemd is.
Scandinavische landen
en Amerika vormen
lichtpunten.
De moeilijkheden die uit de internationale
situatie vooFhet bloembollenbedrijf voortsprui
ten zijn nog niet te overzien. Wat de dag van
morgen brengen zal? Niemand weet het. Daar
om is het ook onjuist om nu reeds op de feiten
vooruit te loopen. Geregeld vinden besprekin
gen van vooraanstaande personen uit de ver
schillende organisaties plaats en men tracht zich
telkens zoo goed mogelijk aan de gewijzigde
omstandigheden aan te passen.
De toestand is op het oogenblik zoo, dat En
geland en Frankrijk voor den invoer van bloem
bollen gesloten zijn. Engeland heeft den invoer
verboden en naar Frankrijk kan men niet uit
voeren daar de benoodigde licenties door de
Fransche regeering niet worden verstrekt. Prac-
tisch komt dit dus op een invoerverbod neer.
Naar alle waarschijnlijkheid zal dezer dagen met
den uitvoer naar Duitschland weer een aanvang
worden gemaakt. De volgende week verwacht
men wel iets naders over de regeling der beta
lingen te kunnen vernemen.
Van de oorlogvoerende landen is Duitschland
dus het eenige, dat den invoer niet heeft verbo
den of onmogelijk heeft gemaakt.
De bloembollen bestemd voor de Scandina
vische landen en voor Amerika zijn voor het
grootste gedeelte reeds verzonden. Met de ver
zending van het restec-rende gedeelte gaat men
gewoon door. Zeer binnenkort 2ullen dus, naar
men hoopt, alle bloembollen naar deze landen
verzonden zijn.
De grootste slag die het vak tot dusver heeft
getroffen is ongetwijfeld het invoerverbod van
Engeland. Naar dit land werd vorig jaar zelfs
meer dan de helft van den geheelen export uit
gevoerd.
Canada besteedt 100 millioen
dollar voor oorlogvoering.
Oorlog dient zoo snel mogelijk geëindigd, zegt
McKenzie King.
OTTAWA, 12 September. Het
Canadeesche parlement heeft na een
discussie, welke slechts 10 minuten
duurde, een oorlogscrediet van 100
millioen dollar goedgekeurd.
Mc. Kenzie King zeide, dat zoo snel moge
lijk aan den oorlog een einde moet worden ge
maakt. Honderdduizenden jongemannen ver
liezen het leven op de slagvelden. Op Enge
land en Frankrijk worden hevige aanvallen
gedaan en ook de scheepvaart op de wereld
zeeën staat aan het oorlogsgevaar bloot. ,.Ik
verraad wel geen geheim", zoo zei McKenzie
'Cing, „als ik zeg, dat de onderzeeërs zich niet
alleen in de Atlantischen Oceaan bevinden,
maar ook in den Stillen Oceaan opereeren. En
waar de luchtvloten hedennacht zullen zijn,
kan niemand zeggen". (United Press).
