De stïifd zee.
Het Berlijnsche stadsbeeld
Kan Engeland het duik
bootgevaar bezweren?
onderging weinig verandering
SEPTEMBER 1939
pe lonsen van den
blokkade-oorlog.
Londensche correspondent schrijft:
IT mededeel) ngen van Neville
I Chamberlain in zijn derde oorlogsover-
7icht heeft men meenen te mogen op-
maken dat de strijd tegen de Duitsche
ten met veelbelovenden uitslag wordt
a De Britsche Premier sprak van de ver-
^•'°er fln 6 of 7 duikbooten in twee weken.
!ieÖgin! niet duidelijk of het werk van de
He' «f5 die aanspraak maakt op het on-
®Sik maken van 4 of 5 duikbooten, in dit
SSfiw»—
het Fransche aandeel voorloopig uit-
v ten in de berekening en ons bepalen tot
van Chamberlain, dan zijn deze alleen
hoog belang. In elk geval hebben ze het
r fkrhe volk een hart onder den riem gesto-
Om de ware beteekenis dezer cijfers te
«Tcrhatten moeten ze vergeleken worden
^de totale sterkte van de groote Duitsche
finnen
7 vhnoten dat zijn duikbooten die voor opera-
J on verren afstand van haar bases en o.a. in
Sn AÜantischen Oceaan zijn ingericht. Deze
v ion ziin van 500 tot 750 ton en ze zijn van
„Lrkeliik meer belang voor de Duitschers
*5 hestrijding van de Britsche blokkade dan
ï/k S onderzeeërs van 250 ton, die vrij
Lt bij hun basis moeten blijven.
Men weet hier dat Duitschland in April onge-
35 duikbooten bezat voor operaties over
lote afstanden, booten dus van 500 ton en
eer en dat er 16 van zulke booten in aanbouw
ren Men neemt aan dat er inmiddels meer
nn stapel zijn gezet maar geen van de duik
boten in aanbouw kan binnen de eerstvolgende
15 maanden gereed zijn. Men neemt in Enge-
and aan dat Duitsohland in het begin van den
oorlog hoogstens 42 duikbooten bezat voor ope
raties op den Oceaan. Als dit cijfer en als de
cijfers Van den Britschen Premier tennaasten-
hii juist zijn en er is reden aan te nemen dat
jt z00 js dan wordt het terstond duidelijk dat
de Britsche vloot reeds een zeer zwaren slag
heeft toegebracht aan de Duitsdhe duikbootcam-
oagne. Afgaande op deze cijfers heeft Duitsch-
ianc' in de eerste veertien dagen van den oorlog
een zesde deel van zijn duikbootsterkte verloren.
Voorloopig moeten meer aanvallen op duik
booten worden verwacht, maar de Britten ge-
looven al dat het ergste geleden is en zij vin
den voedsel voor dit geloof in het feit, dat het
aantal Britsche koopvaarders, dat slachtoffer
geworden is van duikboot-aanvallen, de laatste
dagen niet weinig is verminderd. De berekening
is hier, dat de verliezen tot een half percent van
de Britsche vaart, één sohip dus op elke 200, te
ruggebracht zullen worden zoodra het convooi-
gtelsel volledig werkt.
Maar het spreekt vanzelf dat de Duitsche ma
rine nog andere pijlen op haar boog heeft. Als
vroeger kunnen de Britsche convooien aangeval
len worden door Duitsche oorlogsschepen die
sterker bewapend zijn dan de Britsche sche
pen, die de handelsconvooien beschermen. Die
mogelijkheid wordt voorzien. Een vloot die, als
de Britsche, de heerschappij op zee moet be
houden is zeer kwetsbaar en ernstige verliezen
zoo nu en dan, zijn niet te voorkomen. De „Cou
rageous" was een voorbeeld.
De blokkade.
TT ET Britsch vertrouwen in de overwinning
in dezen oorlog berust voor een aan
zienlijk deel op de kracht van het Engelsche
economische wapen. De contrabande-wet, is in
haar uitvoering een taak van de vloot mis
schien beslissend, zegt men hier.
De Fransche vloot staat de Britsche bij in de
uitvoering van die taak. Als het doeltreffend
wordt gedaan gelooft men hier dat de noodza
kelijke invoeren voor Duitschland met bijna de
helft kunnen worden verminderd. De Duitsche
invoercijfers van den vredestijd zijn, als die van
alle landen, bekend. Aan de hand van die ken
nis kunnen zekere gevolgtrekkingen worden
maakt over het mogelijk effect van een scherpe
contrabande-controle. Men houdt daarbij reke
ning met het feit dat Duitschland in oorlogstijd
meer behoefte heeft aan zekere essentieele
grondstoffen dan in vredestijd. Men kan aan
nemen dat de landen der geallieerden zullen op
houden met Duitschland handel te drijven.
Als de Vereenigde Staten, de Zuid-Amerikaan-
ache staten en de landen van het Naburig en hei
Verre Oosten hun exporten naar Duitschland
niet verminderen, dan wil dat geenszins zeggen
dat die exporten Duitschland zullen bereiken.
De schepen, die de vrachten naar Duitschland
zullen willen brengen, zullen niet zoo gemak
kelijk aan de contrabande-controle der ge
allieerden kunnen ontsnappen. Zoo goed als
geen controle kan echter worden uitgeoefend
op export naar Duitschland door de Oostzee, uit
de landen, die aan Duitschland grenzen en uit
de landen aan de Middellandsche Zee. Deze drie
groepen zullen, neemt men hier aan, niet alleen
haar uitvoer naar Duitschland voortzetten maai
hem naar alle waarschijnlijkheid verhoogen.
Desniettemin berekent men hier dat aan
genomen dat de ondervanging van contrabande-
wachten op zee volledig doeltreffend is de
tonnage, die in Duitschland wordt ingevoerd,
met 48 procent zal worden verminderd. Zelfs
als Polen, dat in vredestijd 1 procent van zijn
export naar Duitschland stuurde, nu als buur
land van Duitschland zou worden beschouwd
zou Duitschland door het effect van het econo
misch wapen der geallieerden 76 procent van
zijn graaninvoeren, 66 procent van zijn kunst-
mest-invoeren, 56 procent van zijn steenkool
import, 53 procent van zijn metaalimport, 45
procent van zijn petroleum-invoer, 40 procent
van zijn erts-behoeften en 39 procent van zijn
vleech- en vet-behoeften tekortkomen.
Het effect van deze strenge toepassing van de
contrabande-controle kan pas later aan den dag
treden, omdat Duitschland aanzienlijke oorlogs-
voorraden van alle soorten heeft opgestapeld.
Maar, zegt men hier, bij voortzetting van den
strijd moeten de resultaten van den economi-
schen oorlog even beslissend zijn voor den uit
slag als welke militaire operaties ook.
A. K. VAN R.
Plechtige optocht door de hoofdstad.
Naar het D.N.B. meldt is het stoffelijk over
schot van generaal Von Fritsch naar Berlijn
overgebracht. Op het station waren vele gene
raals onder leiding van generaal Fröm als
plaatsvervanger van den opperbevelhebber van
het leger aanwezig. De kist met het stoffelijk
overschot werd in plechtigen optocht op een af
fuit naar het gebouw van het legercommando
gebracht. Een eere-compagnie van het regiment
Groot-Duitschland bracht de militaire eerbe
wijzen, waarna het stoffelijk overschot op een
baar in de groote zaal van het ministerie van
oorlog werd geplaatst. Officieren betrokken de
eerewacht.
Verdere opmarsch der Russen
naar de demarcatielijn.
Moscicki en Smigly Rydz
geïnterneerd.
Sikkel en hamer aan de Roemeensche
grens.
In het Russische legerbericht van Maandag
wordt gezegd: „Gedurende den 25sten Septem
ber hebben de troepen van het Roode Leger bij
den voortgezetten opmarsch naar de demarcatie
lijn de steden Soewalki en Goniondz bezet en de
lijn Soewalki-Goniondz-Soerazh-Janof (30 K.M.
ten N.W. van Brest-Litowsk)-Opalin-Doebenka
(beiden aan den Boeg gelegen) -Komarof-La-
vrikof-Podgaitsjiki-Oeniatigo-Rybnik (40 K.M.
ten Westen van Stryi)-Koziowa (50 K.M. ten
Z.W. van Stryi) bereikt. De actie tot „zuive
ring" van Westelijk Wit Rusland en de Weste
lijke Oekraïne van de overblijfselen der
Poolsche troepen wordt voortgezet".
DtiiAHCA r/£ i
Pussiscne GBZHS '9'6 L
Uit Zaleczyky verneemt Havas dat de eerste
roode vlaggen met sikkel en hamer verschenen
zijn op eenige officieele gebouwen in door de
Russische bezette Poolsche dorpen, zoo op het
stadhuis van Zaleczyky aan de Roemeensche
grens. De grens is nog steeds gesloten voor alle
personenverkeer en goederenvervoer daar de
Russische autoriteiten nog geen enkel initiatief
tot onderhandelingen met de Roemeensche
autoriteiten hebben genomen. Aan de Roemeen
sche zijde van de grens is het volmaakt rustig.
Een Fransch en een Zweedsch
schip getorpedeerd.
Stoffelijk overschot van
Von Fritsch in het Duitsche
ministerie van oorlog.
Poolsche aristocraten
gearresteerd.
O.a. prins Mirski en prins Radziwill.
In de omgeving van Novogrudek in het
door de Russen bezette deel van Polen heb
ben boeren Prins Mirski en verscheidene
andere Poolsche aristocraten gearresteerd.
Men veronderstelt dat dit prins Simeon
Swiatopolk Mirski is, die woonde op een
kasteel in dit gebied. Verder wordt gemeld,
dat prins Radziwill en zijn zoon nabij
Wilna door de Russen zijn gevangen geno
men.
Honderdduizend „arbeidsmeisjes'
worden in Duitschland
opgeroepen.
Werkzaamheden op het land.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
In de eerstvolgende dagen worden overal
in Duitschland twee uitgelezen lichtingen
opgeroepen voor het verrichten van arbeids
dienst. Honderdduizend z.g. arbeidsmeisjes
zullen bij boerinnen moeten werken. Van de
„Arbeidsmeisjes" tusschen 17 en 25 jaar
wordt echter vooreerst slechts een deel op
geroepen. Voor rüim 60.000 nieuwe arbeids
meisjes zijn de laatste weken nieuwe kampen
ingericht. Terwijl het arbeidsmeisje des mor
gens op de boerderij practisch werk moet
verrichten en hier moet inspringen als ver
vangster voor den ontbrekenden man, houdt
het kamp des middags de arbeidsmeisjes
bijeen. Vooral wordt dan sport beoefend, ge
lijk de voorschriften voor de gezondheids
verzorging in de arbeidsdienstkampen aan
geven. Politiek en practisch onderricht in
huishoudkunde en landbouw wordt afwisse
lend gegeven.
Nog 27 dooden van de „Thetis"
geborgen.
Maandag zi.in de lijken van 27 slachtoffers
van de gezonken Britsche duikboot „Thetis"
aan de oppervlakte gebracht. Vandaag zal een
begin gemaakt worden met de laatste faze
van het lichten der duikboot.
Lithauen aclit den toestand
verbeterd.
Maarschalk Smigly Rydz.
J^iwPkche president Moscicki en maar-
Rydz zijn beiden geïnterneerd,
teHito v ».Bicaz bij Piatraneamtz op de Oos-
&W2 te CT g van de KarPathen en Smigly
Bemanning van beide schepen gered.
Ooggetuigen op een punt aan de Engelsche
kust hebben volgens Reuter gezien, hoe een
Fransch stoomschip de „Phyrne", metende
2660 ton, tot zinken werd gebracht door een
duikboot. De uit 24 koppen bestaande beman
ning, van wie twee leden gewond werden, werd
aan boord genomen van een van de kust uit
gevaren reddingboot. Twee Britsche torpedo
jagers kwamen korten tijd later ter plaatse.
De bemanning verklaarde, dat het schip geen
waarschuwing had gekregen, alvorens het tot
zinken werd gebracht.
Naar Havas uit Stockholm meldt is gister
middag het Zweedsche stoomschip „Silesia"
dat 2850 ton meet en met een lading hout op
weg was van Gothenburg naar Huil, ter hoogte
van Stavanger getorpedeerd. De uit 19 koppen
bestaande bemanning is door het Zweedsche
stoomschip „Suecia" gered.
De aanvaller van de „Hazelside"
vernield?
In een mededeeling van het Britsche
ministerie voor de voorlichting wordt,
na een beschrijving van de patrouilles
der Engelsche vliegtuigen en hun po
gingen om bij te staan in het red
dingswerk toen het vrachtschip „Ha
zelside" tot zinken was gebracht, nog
gezegd: de Duitsche duikboot werd ge
zien. Eenige minuten later trachtte zij
haastig te duiken, maar terwijl zij dit
deed, vormde zij 'n goed doelwit voor
bommen. Men bleef ter plaatse den
toestand eenigen tijd waarnemen,
doch er werd niets meer gezien van
den onderzeeër.
Twee Finsche schepen aangehouden.
De „National Zeitung" te Bazel verneemt
uit Berlijn, dat de Duitsche autoriteiten twee
Finsche schepen, die met hout geladen in
Hamburg lagen, in beslag heeft genomen. Men
heeft zich hierbij beroepen op het Britsche
standpunt, dat hout wordt beschouwd als oor
logscontrabande.
De Finsche regeering heeft aan Duitschland
uitlegging gevraagd over de torpedeering van
twee harer schepen. De Finsche gezant te Ber
lijn heeft zich naar het ministerie van buiten-
landsche zaken begeven om er te informeeren
naar de redenen.
De minister, aldus Havas, heeft verklaard,
dat de actie tegen schepen welke cellulose ver
voeren, een gewoon oorlogsgebruik is. Hij voeg
de hier aan toe, dat de torpedeering een waar
schuwing beteekent voor de neutralen, die
handel drijven op Engeland.
En gaat daarom tot gedeeltelijke
demobilisatie over.
Het opperbevel van het Lithausche
leger is van oordeel, dat de toestand
in Oost-Europa ongehelderd schijnt
en geen onmiddellijk gevaar oplevert
voor Lithauen, zoo meldt Havas uit
Kaunas. Derhalve is besloten de in
het midden des lands geconcentreerde
troepen te decnobiliseeren, teneinde
de manschappen in staat te stellen
naar hun dagelijkschen arbeid terug
te keeren
Men schrijft ons uit Berlijn:
LEEST men de berichten omtrent de
stemming en den toestand te Londen en
Parijs en neemt men met de vereischte
opmerkzaamheid de foto's in oogen-
schouw, welke sir Neville Chamberlain en zijn
echtgenoote met een gasmasker in étui op hun
morgenwandeling weergeven, dan komt men
tot de conclusie, dat het leven te Berlijn eigen
lijk nog vrij aanvaardbaar is. Bij heerlijk herfst
weer maakten we vanmiddag een wandeling
door het centrum der stad. Op de Pariser Platz
stonden twee groote verhuiswagens voor de
Fransche ambassade, waar men alle vensters
met rolluiken bedekt heeft. Wat verderop ligt
aan den overkant het statige Russische gezant
schap en onwillekeurig glimlachten we om de
wisselvalligheid van het lot. Kort geleden achtte
men dit verlaten huis geen blik waard, want
hier zetelde de vertegenwoordiging van een
soort menschen waarmee men als beschaafd
volk niets uitstaande wenschte te hebben. Thans
heeft Berlijn weer een Russischen gezant en de
officieele ontvangsten zullen weldra bezocht
worden door hooge Duitsche autoriteiten.
Wat verderop zitten een paar honderd men-
söhen op stoeltjes, die men voor 20 penning per
uur kan huren, in de zon te braden alsof er geen
wolkje aan de lucht is en kijk, bij Kranzler is
geen stoel onbezet. De koffie smaakt weliswaar
sterk naar cichorei, maar de Berlijner heeft zijn
zin voor humor klaarblijkelijk nog niet verlo
ren, want hij pleegt in zulke en soortgelijke ge
vallen berustend te zeggen: „Wenn man nicht
hat was man liebt, dann soli man lieben was
man hat!" Op den hoek van de Friedrichstrasse
wordt reeds de eerste editie van dr. Goebbels
„Angriff' luidkeels aangeboden en we zien met
opvallend dikke letters op de voorpagina staan:
Heden 17 uur spreekt de Führer! We koopen
het nummer, maar kunnen niet vaststellen,
waar Hitier zijn rede denkt te houden. Daarom
begeven we ons naar de Wilhelmstrasse in een
der vele ministeries en daar vertelt men ons. dat
de Führer zijn „entrée glorieuse" te Dantzig gaat
houden. Men noodigt ons zelfs uit in het mi
nisterie te blijven luisteren, maar wij geven er
de voorkeur aan, dit thuis te doen, want zit men
onder Duitsche kennissen, dan kan men onder
de gegeven omstandigheden in een précaire si
tuatie geraken: velen doen alles precies na, wat
ze per radio in zich opnemen, dat wil zeggen,
ze roepen al even hard „Heil!" of „Foei!" of „Wij
danken onzen Führer" als de volksmassa te
Dantzig, die in den ((Artishof" de „Heimkehr
ins Reich" vierde. En doet men dan als gast
niet mee, dan loopt men al spoedig gevaar, voor
„Deutschfeindlich", voor anti-Duitsch versleten
te worden!
Het is begrijpelijk, dat te Berlijn de verbazing
minstens even groot was als de vreugde, dat
men omstreeks 5 uur naar den Führer zou kun
nen luisteren. Men wist immers niet beter, dan
dat hij zich met de hoogste legerleiding aan het
front ophield. De krantenberichten bevestigden
deze opvatting. Wat zou hem er toe geleid heb
ben, thans plotseling het front te verlaten en
het aan Forster beloofde bezoek aan de „bevrij
de" stad Dantzig zoo onverwacht te gaan afleg-
;n?
Vergeleken bij de felle oratie, welke Hermann
Goering eenige dagen tevoren van de Borsig-
fabriek uit over alle Duitsche zenders hield,
maakte de rede van Hitier op ons een betrek
kelijk kalmen, om niet te zeggen: gematigden
indruk. Kort saamgevat zeide hij indirect tot
Londen en Parijs: „Tezamen met Sovjet-Rus
land hebben wij thans Polen definitief van de
landkaart weggeveegd Waarom zouden wij nu
nog oorlog voeren naar aanleiding van een vol
dongen feit?"
Van een direct vredesaanbod was hierbij wel
iswaar geen sprake, maar in de gematigdheid
Heeft Molotof eisehen aan Estland
gesteld?
Minister Selter plotseline: naar zijn land
teruggekeerd.
De Estlandsche minister van Buiten-
landsche Zaken, Selter, die zich. offi
cieel voor de verlenging van het han
delsverdrag, te Moskou ophield, kreeg
volgens Havas van Molotof de uitnoo-
digins naar het Kreml te komen.
Onmiddellijk na dit bezoek vertrok hij
per vliegtuig naar Estland. Men ge
looft. dat hij in kennis gesteld was
van Russische eischen ten aanzien der
Estlandsche neutraliteit.
Poolsche onderzeeër in Zweden
geïnterneerd.
Schip was door torpedo getroffen.
De Poolsche onderzeeër „Sbik" heeft een
toevlucht gezocht in de Zweedsche wateren
en is geïnterneerd. Het schip was door een
torpedo getroffen, doch niet ernstig be
schadigd.
De bemanning bestaat uit vijftig koppen,
zoodat thans in totaal 170 Polen in Zweden
zijn geïnterneerd.
Noodweer in de Ver. Staten.
Dertig passagiers van pleizierbootjes
vermist.
LOS ANGELES, 26 September. Een hevige
storm, gepaard met stroomende regens, heeft
het district Coachella geteisterd. De oogst werd
voor driekwart verwoest. Dertig personen wor
den vermist, maar men vermoedt dat het doo-
denaantal hoog zal zijn. Voornamelijk de men
schen, die voor de kust in plezierbootjes aan het
varen waren het was druk door de groote
hitte zijn het slachtoffer geworden van het
plotseling opkomende noodweer. In Los Ange
les staan in de buitenwijken de straten meer
dan drie voet onder water.
.(United Press)
zijner formuleering lag voor ons ingesloten, dat
men thans ten allen tijde bereid is voor onder
handelingen met den vijand. Te Berlijn is men
natuurlijk ingenomen voor zulk een zij het dan
ook gecamoufleerd vredesaanbod, maar het wil
ons toeschijnen, dat men zijn draagwijdte over
schat en dat de vooralsnog optimistische stem
ming wel spoedig weer een ongunstige wijziging
zal ondergaan.
Men kreeg den indruk, dat Hitier thans het
locale conflict met Polen als afgedaan be
schouwt en dat hij de verdeeling van den buit
beperkt wenscht te zien tot Moskou en Berlijn.
Natuurlijk dient afgewacht te worden, wat Lon
den en Parijs hiertoe zullen zeggen, ook al zien
we voorloopig geenerlei mogelijkheid, om het
jammerlijk teleurgestelde en in den steek gela
ten Poolsche volk zijn vrijheid terug te geven.
Geen wonder, dat Hitler met voldoening in zijn
rede er de aandacht op vestigde, dat binnen
18 dagen tijds zich in het hartje van Europa een
drama heeft afgespeeld, hetwelk tijdens den
vorigen oorlog heel wat meer tijd in beslag ge
nomen zou hebben.
O" ET is een tragisch lot, waaronder het Pool-
sdhe volk thans gebukt moet gaan. De ge
schiedenis van dit land en volk is niet veel an
ders dan een aaneenschakeling van schuld en
ongeluk. Tegenover een vvirigen drang naar
vrijheid en onafhankelijkheid staat de voortdu
rende onderdrukking door andere volken, waar
bij speciaal Rusland een groote rol heeft ge
speeld. Tn de internationale politiek kent men
nu eenmaal geen dankbaarheid van staat tot
'taat. Was het niet Duitschland, dat Polen in
zijn thans voorbije gedaante als buffer tusschen
het vijandige Rusland mede hielp oprichten? En
werd dezelfde staat niet later, na den verloren
oorlog als middel van Duitsehland's omsinge
ling aangewend? Sedert het heengaan van den
?rooten veldmaarschalk Pilsoedski heeft de po
litiek te Warschau er toe geleid, dat Rusland en
Duitschland tot verbazing der wereld plotseling
dikke maatjes geworden zijn en Polen is daar
bij het kind van de rekening!
Twee uitlatingen waren er in Hitler's rede,
welke tot nadenken stemmen: komt het tot een
wereldoorlog, dan zal de vijand met groote ver
rassing van Duitsche zijde dienen te rekenen en
reeds hoorden wij zeggen, dat daarbij op mari
tieme wapenen gedoeld werd. Voorts vernamen
wij de plechtige belofte, dat men niet voorne
mens is. vrouwen en kinderen met bombarde
menten te bedreigen, waartegenover Hitier tot
tweemaal toe vaststelde, dat Engeland door mid
del van zijn blokkade zulks in een anderen vorm
wel degelijk doet. Moet hieruit de conclusie ge
trokken worden, dat bij een verderen oorlog de
blokkade zich eerder tegen Engeland dan tegen
Duitschland zal ontplooien?
De herziening der Amerikaansche
Neutraliteitswet.
Welke punten het nieuwe ontwerp zou
omvatten.
Omtrent de verklaringen van Pittman, den
voorzitter der Amerikaansche Senaatscommis
sie voor Buitenlandsche Zaken, over de voor
stellen der regeering ten aanzien van de neu
kwaliteitswetgeving, meldt Reuter, dat deze als
volgt samengevat kunnen worden:
1'. Amerikaansche schepen mogen geen pas
sagiers of goederen vervoeren naar oor
logvoerende landen.
2. Overtredingen van deze bepaling kunnen
gestraft worden met een boete van hoog
stens 50.000 dollar of vijf jaar gevangenis
straf.
3. Oorlogvoerende mogendheden, die goede
ren in de Vereenigde Staten koopen, moe
ten bezit nemen van die goederen, alvo
rens zij verscheept worden.
4. Verliezen, die geleden worden door Ame
rikaansche verzekeringsmaatschappijen
op oorlogsladingen, kunnen geen grond
slag vormen voor eischen tegen de re
geering.
5. De president zou „geveehtsgebieden" kun
nen aangeven en Amerikaansche burgers
of schepen kunnen verbieden, die gebie
den binnen te gaan.
6. Amerikanen mogen niet reizen op schepen
van oorlogvoerenden, uitgezonderd, wan
neer dit geschiedt in overeenstemming
met de door den president voor te schrij
ven regels.
7. Roode kruis-personeel en gecharterde
schepen zullen vrijgesteld zijn van de
restricties op Amerikaansche reizen.
8. Amerikaansche koopvaardijschepen mo
gen slechts kleine wapens vervoeren, welke
noodig zijn voor de discipline aan boord.
9. Oorlogvoerende regeeringen mogen geen
staatspapieren in de Vereenigde Staten
verkoopen.
10. Oorlogvoerenden zouden de gewone han-
delscredieten kunnen krijgen voor een
termijn, niet langer dan negentig dagen.
11. Roosevelt zal om de zes maanden rapport
uitbrengen over het bedrag aan credieten
op korten termijn, dat is verleend.
12. Om de zes maanden moet rapport uitge
bracht worden over de hoeveelheid oor
logsmateriaal, die door oorlogvoerenden
in de Vereenigde Staten is aangekocht.
13. Het verwerven van fondsen voor oorlog
voerenden zal in de Vereenigde Staten
verboden zijn.
14 De president is gemachtigd het gebruik
van Amerikaansche havens door duikboo
ten of gewapende koopvaardijschepen van
oorlogvoerenden te beperken.
(Nadruk verboden).
PKOERAMMA
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1939.
HILVERSUM I 1875 en 414.4 M.
VAR A-Uitzending. 1010.20 v.m. VPRO, 6.30-
7.00 RVU, 7.30-8.00 VPRO.
8.00 Eventueel berichten A.N.P., gram.pl.,
9.30 Causerie „Onze keuken". 10.00 Morgen
wijding. 10 20 Voor arbeiders in de continu
bedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. 12.30 Or
gelspel. (Om 12.45 eventueel berichten A.
N. P.) 1.151.45 Gramofoonplaten. 2.00
Kniples. 2.30 Gramofoonplaten. 2.35 VARA-
orkest en solist. 3.20 Voor de kinderen. 5.30
VARA-orkest. 6.30 Cursus „Graphologie, mid
del tot menschenkennis". 7.00 VARA-kalen-
der. 7.05 Felicitaties. 7.10 Vocaal concert met
orgelbegeleiding. 7.30 Bijbelvertellingen. 8.00
Herhaling SOS-berichten. 8.03 Berichten
ANP., VARA-Varia. 8.15 Vraag en antwoord.
8.30 VARA-orkest. 9.00 Radiotooneel. 9.40
VARA-orkest. 10.15 Causerie en toch ben
ik van meening, dat 10.25 Gramofoon
platen. 10.40 Medische vraag baak. 11.00 Be
richten ANP. 11.2012.00 Dansmuziek, (gr,
platen).
HILVERSUM II 301.5 M.
NCRV-uitzending. 6.307.00 Onderwijsfonds
voor de scheepvaart.
8.00 Schriftlezing en meditatie. 9.15 Gra
mofoonmuziek. (9.30—9.45 Gelukwenschen).
10.30 Morgendienst. 11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Ensemble v. d. Horst. (12.0012.15 Be
richten.)) 1.00 Gramofoonplaten. 1.30 Hol-
landsch kamërmuziekensemble en gramofoon
platen. 3.00 Christ, lectuur. 3.30 Pianovoor
dracht en gramofoonplaten. 4.25 Kinderkoor
„Lenteleven" met pianobegeleiding. 4.45 Fe
licitaties. 5.00 Voor de jeugd. 5.45—5.55 Gra
mofoonplaten. 6.00 Land- en fcuinbouwcau-
serie. 6.30 Causerie „Het nut van de Binnen-
vaartseholen speciaal in dezen tijd" en cau
serie over het Binnenaanvaringsreglement.
7.00 Berichten. 7.15 Causerie over Sophie
Hedwig. 7.45 Causerie „De wereldoogst van
kunstfoto's in 1939". 8.00 Berichten ANP.,
herhaling SOS-berichten.8.15 Molto Cantabile
en orgelspel. 10.00 BerichtenANP., actueel half
uur. 10.30 Chinesche liederen (opn.) 11.00
Gramofoonplaten, Ca. 11.5012.00 Schriftle
zing.
DROITWICH 1500 M.
Geen opgave ontvangen.
RADIO-PARIS 1648 M.
Geen opgave ontvangen.
KEULEN. 456 M.
Geen opgave ontvangen
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30
Omi'oepdansorkest. 1.502.20 Gramofoon
muziek. 5.20 Zang en gramofoonmuziek. 6.50,
7.20 en 7.45 Gramofoonmuziek. 8.20 Ontspan
ningsprogramma voor soldaten. 8.50 en 9.20
Omroeporkest en -koor. 10.3011.20 Omroep-
dansorkest.
BRUSSEL 484 M.
12.20 en 1,302.20 Gramofoonmuziek. 5.20
Dansmuziek, (gr. pl.)5.55 Gramofoonmuziek.
6.35 Orgelconcert. 7.05 Zang. 7.35 Gramo
foonmuziek. 8.20 Uitzending voor soldaten.
8.50 Gramofoonmuziek. 9.25 „Mavra", opera.
10.10 Gramofoonmuziek. 10.3011.20 Jean
Omer's orkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.40 Voordracht. 9.05 Omroeporkest. 10.20
Berichten 10.40 Concert. 11.00 Berichten.
11.20 Omroepkleinorkest enn pianoduo. 12.30-
3.20 Nachtconcert,
