fleutcalUeUscuttuxecp
ingediend.
Na Estland en Letland
thans Litauen.
De distributie in Duitschland.
I
PROGRAMMA
plNS
SDAG 3 OCTOBER 1939
Li den Amerikaanschen Senaat
pleidooien van Pittman en
gorab, voor en *e9en de
opheffing van het wapen
embargo.
Pittman heeft als voorzitter van
Amerikaansche senaatscommissie
L'huitenlandsche zaken het nieuwe
«"ontwerp op de neutraliteit bij
un Senaat ingediend met een ver-
SL,. ivaarin hij het huidige em-
ro-n on wapenuitvoer als ten gunste
«an Dahschland aan de kaak stelde,
tt.t nieuwe wetsontwerp zoo zeide hij,
Jv, dit embargo opheft, is een der bc-
l.nerUkste maatregelen, die ooit in
1', Congres is ingediend en die ten
J". heeft de Vereenigde Staten buiten
„n Europeeschen oorlog te houden.
voortgaande zeide Pittmsm: De isolatio-
,Z beweren, dat een opheffing van het
ïïSeo een begunstiging zou vormen
vrweland en Frankrijk, omdat zij
f,tl™v.he handelswegen beheerschen. „Ik
het andersom kunnen zeggen en ver-
Tm tot de handhaving van het embargo
Siderscheid maken is ten gunste van
Duitschland, omdat het Engeland dat door
water omringd is verhindert op onze
markten wapens, munitie en oorlogstuig te
koopen, terwijl Duitschland, dat een land-
mogendheid is, toegang heeft tot wapens, mu
nitie en oorlogstuig, dat vervaardigd kan wor
den in Rusland, Italië, Roemenië, Joego Sla-
vië en andere landen".
Op uitnoodiging van de Sovjet-regee-
rinlr zal de Lilausche minister van bui
tenlandsche zaken. Urbsys, zich heden
Der vliegtuig naar Moskou begeven,
meldt het D. N. B. Zondag en Maandag
vjjn te Kaunas kabinetszittingen gehou
den, waarin besloten is tot een nieuwe
regeling der wederzijdsche betrekkingen
op grond van den huidigen Oost-Euro-
peeschen toestand.
De Letlandsche minister van buitenlandsche
„kfin Munters, en de Sovjet-gezant te Riga Zo-
tov'zijn gistermiddag van het vliegveld van
Riga naar Moskou vertrokken. Zij waren ver
geld van den chef van de afdeeling verdragen
van het Letlandsche ministerie van buitenland
sche zaken en door den Sovjet-handelsattaché
te Riga.
In diplomatieke kringen te Moskou is men
van ooi-deel. dat Sovjet-Rusland ernaar streeft
een pact van wederzijdschen bijstand en een
handelsverdrag met Letland te sluiten, waardoor
de Sovjet-invloed in de Baltische landen zich
verder uitbreidt. Het Russisch-Estlandsche pact
brengt practisch de Golf van Riga onder Russi
sche controle. De haven van Riga, die door een
'spoorlijn met Moskou verbonden is, verzekert
de Sovjet scheepvaart een ijsvrije haven in de
Baltische wateren.
Ratificatie van het Russisch-Estlandsche
pact.
In de Maandag te Tallinn gehouden gemeen
schappelijke zitting van de commissies voor bui
tenlandsche zaken en voor landsverdediging der
beide Estlandsche Kamers heeft de minister van
buitenlandsche zaken Selter een uitvoerig ver
slag uitgebracht van de door hem gevoerde on
derhandelingen te Moskou. Hierop volgde een
discussie, waaraan ook de opperbevelhebber van
de Estlandsche weermacht, generaal Laidoner,
deelnam. De besprekingen werden besloten met
de eenstemmige goedkeuring van een resolutie,
waarin het sluiten van een verdrag tusschen
Estland en Sovjet-Rusland noodzakelijk werd ge
noemd, Naar verluidt zal de president der repu
bliek heden reeds het pact ratificeeren en zul
len de ratificatie-oorkonden waarschijnlijk reeds
morgen worden uitgewisseld.
Engelsch schip in het zuidelijk deel
van den Atlantischen Oceaan tot
zinken gebracht.
Gezagvoerder en hoofdmachinist gevangen
genomen.
Het Britsche ministerie voor voorlich
ting deelde gistermiddag mede, dat het
Britsche stoomschip „Clement" in het
zuidelijk deel van den Atlantischen
Oceaan door een gewapenden aanvaller
tot zinken was gebracht.
Er worden maatregelen genomen om
dezen toestand onder oogen te zien, zoo
werd aan dit bericht toegevoegd.
Minister Urbsys.
De voorzitter van den raad van Russische
Volkscommissarissen en de Russische volkscom
missaris voor buitenlandsche zaken, Molotof,
hebben van den Estlandschen minister van bui
tenlandsche zaken, Selter, een telegram ont
ogen, waarin gezegd wordt:
„Bij mijn terugkeer in mijn vaderland, verzoek
ui heer president, persoonlijk te willen ac-
eepteeren de betuiging van diepe dankbaarheid
oor Estlandsche regeering voor de wijze politieke
leiding en de economische onderhandelingen te
Moskou, en dit te willen overbrengen aan den
leider der volken van de Sovjet-Unie, Stalin, en
den volkscommissaris Milcoyan, voor hun
gelukkige verwezenlijking door nieuwe vriend
schappelijke overeenkomsten tusschen onze lan-
?.en' dis berekend zijn op een verdere ontwikke-
van de goede nabuurschap en de vreedzame
Menwerking.
Het antwoord van Molotof luidt o.a.:
„Ik dank u hartelijk voor uw hartelijke be-
j tmg en voor de gevoelens die het uitdrukt
«Wtegenheid van de vriendschappelijke over
komst tusschen de Estlandsche Republiek en
r°,viet-Unie en bij ons gemeenschappelijk
ten V00I"bereiding van deze overeenkomst
van verdere samenwerking en een
lanri ame on^w^keling van de volken van Est-
en de Sovjet Unie. Veroorloof mij uiting te
ovp"1 aan overtuiging, dat onze nieuwe
Den omst gunstige mogelijkheden zal schep-
kvJ'°0r ontwikkeling en den bloei van het
ven van onze volken".
Senator Borah.
Volgens de bestaande wet zou Duitschland
andere goederen dan wapens via neutrale lan
den kunnen importeeren. Wanneer het regee-
ringsonfewerp van kracht wordt, moeten ex
porten voor Duitschland met Duitsche schepen
worden vervoerd.
.,Geen enkele zoo ernstige toestand heeft
de wereld in heel de historie bedreigd als
de huidige Europeesche worsteling", verklaarde
Pittman verder.
„Gelukkig ziet het er naar uit, alsof er niet
voldoende redenen zijn voor de vrees om in
dezen oorlog te worden gesleept, zooals ons
dat gebeurde in den wereldoorlog, zoolang wij
handelen in overeenstemming met de in het
internationale recht aanvaarde beginselen en
onzen onderdanen verhinderen zich te on
derwerpen aan vernieling in den krankzinni
gen oorlog, die in Europa woedt".
Amerikaansche schepen zullen geen handel
mogen drijven met oorlogvoerenden, omdat
,yhet onmenschelijke en onwettige dooden van
onze zeelieden in volle zee" verantwoordelijk
was voor het feit, dat Amerika den vorigen
oorlog introk. Voortgaande vroeg Pittman
„Bestaat er eenige twijfel dat Duitschland,
bewerende, dat duikbooten niet veilig naar
de oppervlakte kunnen opstijgen en op koop
vaardijschepen een onderzoek instellen naar
contrabande, dezelfde politiek den onbe-
perkten duibbootenoorlog zal gaan voeren,
zooals het dat deed in Maart 1917? Bestaat
er eenige twijfel, dat wanneer de oorlog lang
genoeg duurt en de toastand der landen
wanhopig genoeg wordt, zij hun toevlucht
zullen nemen 'tot iederen vorm van vernieling
van contrabande en schepen, die contrabande
vervoeren? De bepaling in het ontwerp be
treffende credieten voor 90 dagen zou volgens
Pittman niet in strijd komen met de Johnson
Act, die leeningen verbiedt aan landen, welke
achterstallig zijn met hun betalingen van
oorlogsschulden. Bovendien heeft de „John
son act" geen betrekking op gewone handels
zaken
Senator Borah verdedigde de zaak
der isolationisten, welke voorstanders
zijn van handhaving van het wapen
embargo, terwijl zij in beginsel accoord
gaan met verschepingen van andere
goederen op voorwaarde van contante
betaling en -transport in de schepen
van den kooper.
Pittman zeide verder nog: „Het was het
land, dat het Congres der Vereenigde Staten
den oorlog Instuwde", welke uitlating hij in
den mond nam, toen hij een veroordeeling
uitsprak van „de mannen in hooge functies",
die beweerden, dat Wil-son de Vereenigde
Staten den vorigen oorlog in geleid had en
dat Roosevelt thans de Vereenigde Staten
eveneens den oorlog in leidde
Borah zeide dat wanneer het Congres het
wapenembargo ophief, hij niet inzag, op welke
wijze de Vereenigde Staten zouden kunnen
weigeren legers te zenden om de geallieerden
te helpen, „in him uur van grooteren nood,
wanneer dat uur ongelukkigerwijze mocht in
treden".
Borah vervolgde: „De eenige weg, dien ik
kan zien om uit dezen oorlog te blijven, wan
neer de eerste stappen gedaan zijn en men
rekening houdt met de redenen voor die
stappen, is een einde van den oorlog, voor wij
zoover komen. Wanneer wij onze wetten en
politiek gewijzigd hebben, om wapens te zen
den tot steun aan de geallieerden op grond
van hun dringend beroep, gelijk wij openlijk
en herhaaldelijk hebben verklaard, zullen
wij dan, kunnen wij dan in het uur van groo-
tere behoefte weigeren onze legers te zenden?
Ik zie niet in hoe wij dat zouden kunnen. Ik
twijfel er zeer ernstig aan, of wij zouden wei
geren. Wapens, munitie en oorlogstuig zijn
zaken waarmede gevochten wordt, waarmede
leven wordt vernietigd, veldslagen worden ge
wonnen. Wij zullen in oorlog zijn van den tijd
af dat de machinerie in beweging is gesteld,
die dit gereedschap naar de plaats van den
oorlog brengt."
Ten aanzien van het voorstel, volgens het
welk slechts tegen contante betaling verkocht
zou worden, zeide Borah „Onderstel dat deze
oorlog eenige jaren zal duren, wie zal dan tot
het Engelsche volk durven zeggen: Ge kunt
onze hulp krijgen, wanneer ge contant be
taalt. Men kan niet tegelijk nationale weldoe
ner en Shylock zijn. Indien het de oprechte
bedoeling is wapenen te verschaffen, opdat de
democratie behouden blijft, dan zult gij die
wapenen geven. Wij kunnen niet tot de wereld
zeggen: wij zullen de beschaving helpen, ën
in denzelfden adem daaraan toevoegen: wij
helpen alleen tegen contante betaling. Per
soonlijk zie ik in den tegenwoordigen oorlog
niets anders dan een nieuw hoofdstuk in het
bloedige boek der Europeesche machtspoli
tiek".
Borah waarschuwde tenslotte de oorlogvoe
rende landen de Amerikaansche rechten niet
te schenden. „Ik hoop, dat wij buiten den
oorlog kunnen blijven, zeide hij. Ik weet niet
of dat mogelijk is: het ligt in God's hand".
Een aantal senatoren drukten Borah na zijn
rede de hand, ook Pittman.
De vergadering werd daarop verdaagd.
Ook voor kleedingstukken
zijn thans bonnen noodig.
(Van onzen Berlijnschen correspondent).
Vijftien overlevenden van de „Clement" zijn
door het Braziliaansche stoomschip „Itatinga"
aan boord genomen, toen zij in een open boot
tusschen Pernambuco en Alagoas dreven. Zij
vertelden dat de rest van de bemanning in drie
booten de „Clement" had verlaten, alvorens het
schip was gezonken. De gezagvoerder was door
de Duitschers gevangen genomen. Na vruchteloos
naar de drie booten te hebben gezocht, heeft het
Braziliaansche schip de Engelschen te Maceio aan
land gezet, vanwaar zij, naar verluidt, naar
Bahia zijn vertrokken.
Nader wordt uit Rio de Janeiro gemeld, dat
te Maceio een tweede sloep met elf opvarenden
van de „Clement" is aangekomen, terwijl nog
twee booten met de rest der bemanning van
oogenblik tot oogenblik verwacht kunnen wor
den. Men meldt, dat ook de hoofdmachinist ge
vangen genomen is.
Volgens de opvarenden is de „Cle
ment" van een afstand van ongeveer
300 meter gebombardeerd door een vaar
tuig, dat zij een kruiser noemden. Twee
uur later zonk het schip. De bemanning
bestond uit 49 koppen.
Ook een Zweedsch schip weer het
slachtoffer.
Naar Reuter uit Stockholm meldt is
het Zweedsche stoomschip „Gun" op
weg naar Antwerpen, in het Skagerak
door een Duitsche duikboot tot zinken
gebracht. De uit achttien koppen be
staande bemanning is door een
Deensch schip gered.
De gezagvoerder van de „Gun" heeft in een
interview na zijn aankomst in Helsingborg
verklaard dat hij met twee van zijn mannen
bevel hadden gekregen om aan boord van de
duikboot te gaan, terwijl een Duitsch officier
en drie manschappen aan booM gingen van
de „Gun" om het schip tot zinken te brengen.
Intusschen verscheen een Britsche duikboot
en de Duitsche onderzeeër dook met de Zwe
den aan boord. Hij bleef zeven uur onder
water.
Gedurende dien tijd vuurde de
duikboot drie torpedo's af, welke naar
de duikboot-kapitein verklaarde, den
Britschen onderzeeër tot zinken moes
ten hebben gebracht.
De duikboot-kapitein verklaarde, dat hij
Deensche stoomschip „Vendia" tot zinken had
J gebracht". Hij had klaarblijkelijk uitvoerige
inlichtingen omtrent de ..Gun". Hij vroeg mij
bijvoorbeeld, waar de lading was, die bestemd
was voor -de Belgische regeering".
Reuter meldt uit Kopenhagen: „Alle havens
in de nabijheid van de plaats, waar de Duit
sche duikboot, na de „Gun" tot zinken ge
bracht te hebben, onderdook, zijn gewaar
schuwd, dat zich een duikboot in de buurt
bevindt. Men gelooft, dat de Duitschers er
thans op uit zijn, evenals in den laatsten oor
log, alles tot zinken te brengen, wat zij in het
oog krijgen, om te trachten voorraden te ver
krijgen en de neutrale landen te dwingen in
de Duitsche wenschen toe te stemmen."
Finsch schip op een mijn.
Het Finsche schip „Baltic" met tien man
aan boord, is Maandag voor de kust van het
Deensche eiland Seeland op een mijn geloopen.
Acht Zweedsche schepen opgebracht.
De commandant van het Zuidelijke
Zweedsche miarinedistrict heeft mede
gedeeld, dat Maandag bij het Zweed
sche eiland Oeland acht Zweedsche
stoomschepen door Duitsche vliegtui
gen en het artillerie-instructieschip
„Bremse", in beslag zijn genomen.
De Zweedsche gezant te Berlijn heeft de
Duitsche regeering een protest tegen het in
beslag nemen van het Letlandsche stoom
schip „Imanta" in de Zweedsche wateren over
handigd. Hij heeft verder stappen gedaan naar
aanleiding van het vliegen van Duitsche mi
litaire toestellen over Zweedsch gebied
Het Zweedsche dagblad „Allehanda" ver
klaart op grond van gegevens van gezagheb
bende zijde, dat binnenkort vlootescortes ge
geven zullen worden aan schepen in de
Zweedsche territoriale wateren. Dit besluit is
genomen als gevolg van de recente inbreuken
op de neutraliteitsbepalingen, waarbij o.a. ge
poogd is Zweedsche schepen te dwingen de
territoriale wateren te verlaten. De escortes
zullen bestaan uit torpedobootjagers en andere
oorlogsschepen. De schepen zijn gewaar
schuwd. dat zij geen hulp moeten verwachten,
wanneer zij buiten de territoriale grenzen
komen.
De ondergang van de „Vendia".
De gezagvoerder van het Deensche
schip ..Vendia", Lund, heeft tegenover
de reederij als zijn meening uitgespro
ken, dat alle elf leden der bemanning
die vermist worden, tengevolge van
de ontploffing oen het leven zijn ge
komen en dat geen hunner verdron
ken is.
Het opperbevel van de Duitsche oor logs -
marine deelt mede dat de „Vendia" op 30 Sep
tember des morgens door een Duitsche duik
boot op de gebruikelijke wijze ten behoeve van
vaststelling der nationaliteit en lading gesom
meerd werd te stoppen. Het trachtte zich door
vluchten aan doorzoeking te onttrekken. Toen
het stoomschip daarop door de duikboot ge
dwongen werd te stoppen, trachtte het de
duikboot te rammen. Tegen deze flagrante
vijandelijke daad aldus deze mededeeling
trad de duikboot onmiddellijk op met wapen
geweld door het stoomschip met een torpedo
schot tot zinken te brengen. Het overlevende
deel der bemanning werd door de duikboot op
gepikt en op een gewaarschuwd Deensch
stoomschip overgebracht.
N den loopider laatste dagen was het rant
soen boter minder geworden, waardoor
menigeen zich bezorgd afvroeg, of dit met
andere artikelen ook zoo zou gaan en er
weer een noodtoestand zou kunnen intreden als
in den vorigen oorlog en gedurende de eerste
jaren van „den vrede", waardoor zoovelen, voor
al kinderen te gronde zij-n gegaan, bij gebrek
aan voeding of door minderwaardigen „ersatz"
kost. Er is daarom een nieuw distributiestelsel
in werking getreden, ter geruststelling der be
volking met de verzekering, dat door de nieuwe
regeling niet alleen arbeiders, die zwaar en die
het „zwaarste" werk moeten verrichten, jonge
moeders, kinderen en zwakken een bijzonderen
toeslag zullen krijgen, maar dat voor alles de
volksvoeding verzekerd zou zijn, gedurende den
lijd, die men -hier en „aan den overkant'* noodig
acht, om aan Ihet groote conflict een einde te
maken. Door het vierjarenplan zijn groote voor
raden voorhanden, die aangevuld worden uit de
hoog opgevoerde eigen productie en uit den in
voer uit staten, met wie ongehinderd een leven-
eigen ruilhandel wordt gedreven.
In een persconferentie werd er ook op gewe
zen, dat de vroegere Roemeensche minister van
economische zaken. Gigwitu, die voor handels
besprekingen in Berlijn vertoeft, had gezegd,
dat de Duitsch-Roemeensche ruilhandel door de
laatste gebeurtenissen niet zou gestoord worden,
doch integendeel nog meer zal worden uitge
breid. „Roemenië kan en wil veel leveren aan
Duitschland, wat ook voor Roemenië van be
lang is".
In plaats van een enkele kaart met genum
merde vakjes voor alle levensmiddelen, zijn er
nu speciale kaarten voor elk belangrijk levens
middel uitgereikt, voor brood, vleesch, vet, melk,
marmelade en nog een bijzondere kaart voor
voedingsmiddelen als gort, rijst, boekweit e.d.
en genotmiddelen als kunstmatige honing, ca
cao, eieren en thee. De hoeveelheden genotmid
delen zijn op deze kaart evenwel niet vastge
steld; ze zullen naar omstandigheden grooter of
kleiner zijn. Aardappelen, fruit, versche groen
ten, uien en visch zijn ,vrij" en verkrijgbaar in
elke hoeveelheid, die geen verdenking van ham
steren doet vermoeden.
Het zal menigeen belang inboezemen ter ver
gelijking met de distributie bij ons, een staatje
van Duitsche rantsoenen op te geven. Voor ge
wone verbruikers per week: 2400 gram brood,
of 1900 gram brood en 375 gram meel, 80 gram
boter, 62.5 gram kaas of 125 gram Quark, d.i.
gestremde melk, 125 gram margarine of slaolie,
65 gram spek of reuzel, 500 gram vleesch, worst
inbegrepen, 100 gram marmelade, 250 gram
suiker.
Dat is alles. Van koffie is geen sprake. Van
de melk wordt gezegd, dat met het oog op de
boterbereiding, deze aan volwassen gezonde
verbruikers niet meer kan worden afgegeven.
Jonge moeders, kinderen jonger dan 6 jaar en
arbeiders, die zwaar werk verrichten, kunnen
dagelijks een halve liter krijgen, kinderen van
6 tot 14 jaar een kwart liter.
Afgeroomde melk die rijkelijk voorhanden
moet zijn, is bonnetjesvrij verkrijgbaar. We zei
den, dat er van koffie geen sprake is, wat ook
woordelijk is op te vatten, maar we moeten toch
erkennen, dat er een Ersatz bestaat, dat wel
ivolstrekt niet de opwekkende kracht van goede
koffie heeft, maar toch heel smakelijk is, zelfs
met een bescheiden scheutje afgeroomde melk,
die wel voldoende voorhanden is, maar waar
mee je toch ook spaarzaam moet omgaan. In de
zeepdistributie zijn we vooruitgegaan! Toilet- en
scheerzeep werd aanvankelijk niet meer be
schikbaar gesteld. Die was voor de ziekenhuizen
bestemd. Wie door zijn toiletzeep heen was,
waschte zich en zeepte zich in met zeep voor de
groote wasch, die nog wel te krijgen was. Maar
van nu af aan kunnen we ons op bonnetjes weer
alle soorten zeep aanschaffen. Wie er wat zui
nig mee om weet te gaan, zal er tot den volgen
den vervaldag van het nieuwe stukje zeep wel
mee kunnen uitkomen. Van morsen mag geen
sprake meer zijn. Trouwens door het vierjaren
plan wordt er stellig nog maar weinig gemorst.
De verschillende soorten huidcrême zijn bonne
tjesvrij en voldoen alle nog uitstekend, wat alle
geschorenen, die er gebruik van maken, graag
zullen erkennen. Als we nu een paar nieuwe
schoenen, een costuum, een overhemd, een paar
sokken of eenig ander kleedingstuk willen koo
pen, dan moeten we in het bureau van een dis
tributie-autoriteit een „Bezugsschein" zien te
krijgen, een bon voor elk kleedingstuk, dat we
ons willen aanschaffen. We krijgen dien bon, als
we aannemelijk kunnen maken, dat we het noo
dig hebben. Als je bijv. maar één behoorlijk paar
schoenen hebt, wordt officieel gul erkend, dat
je nog een tweede paar noodig hebt.... tenzij
je ook nog een oud paax-tje thuis hebt, dat nog
heel goed kan worden opgelapt. Je mag per jaar
2 paar schoenen hebben, zes paar sokken en zoo
veel aanvulling van je garderobe, als na gemeen
schappelijk overleg met de distributie-autoriteit
noodzakelijk blijkt. Men stelle zich deze autori
teiten nu niet voor als ambtelijke „bullebijters".
Ze hebben wel veel last met luidjes, die bijv.
zes en dertig paar zijden kousen en blouses en
rokken navena-nt als uiterste beperking harer
garderobe willen laten gelden, maar ze blijven
vriendelijk en trachten de menschen geduldig
tot het inzicht te brengen, dat de distributie
maatregelen nu eenmaal noodzakelijk zijn. Moei
lijker maken 't hun de simulanten, die in de
sj of eiste plunje, die ze hebben kunnen opsnor
ren, een bon voor een nieuwen mantel of jas
komen vragen. Ze leeren echter hun „klanten"
kennen en veelal is een enkele verklaring noo
dig, om den gewenschten bon te krijgen. Zoo
ging 't mij op mijn verzoek om een bon voor een
paar nieuwe schoenen, nadat ik getuige was ge
weest van een paar vermakelijke kleine scènes.
Dames- en heerenhoeden zijn nog „vrij". Andere
kleedingstukken en verschillende artikelen voor
de huishoudelijke linnenkast mogen alleen op
vertoon van dien bon geleverd worden.
Het geeft den winkelier veel tijdroovend werk
en moeilijkheden en het koopend publiek heeft
voor zijn inkoopen door de bonnetjes-romp
slomp soms uren noodig, maar het is werkelijk
treffend, als men hoort, hoe allen zich toch ge
duldig schikken in de overweging, hoeveel lich
ter die kleine lasten te dragen zijn dan hét
leed, dat over zoovelen uit hun omgeving ge
komen is door de bloedoffers, die de oorlog al
heeft geëischt.
H. L.
Italiaansche mailschepen blijven
Geregelde diensten op Amerika gehandhaafd.
Het Londensche kantoor van de Italiaansche
scheepvaartlijnen spreekt den geruchten tegen,
volgens welke de mailschepen „Rex" en „Conté
di Saoia" uit den geregelden dienst zouden wor
den genomen. Het voegt hier aan toe: „Alle aan
gekondigde reizen zullen gemaakt worden en
de geregelde diensten op New-York, Zuid-Ame-
rika en Centraal Amerika en naar den Stillen
Oceaan zullen in de toekomst worden gehand
haafd"
Kardinaal Mündelein overleden.
Bekend door zijn aanvallen op het nationaal-
socialistische regime.
CHICAGO, 2 October. Op 68-jarigen leef
tijd is kardinaal Mündelein, bisschop van
Chicago, tengevolge van een hartaanval ge
durende den afgeloopen nacht overleden.
Mündelein, die in 1924 tot kardinaal verheven
werd, was de eerste kardinaal aan deze zijde
van den Oceaan. Hij werd als een van de be
kwaamste kerkvorsten beschouwd. Kardinaal
Mündelein was een groot vriend van presi
dent Roosevelt.
Mündelein was bekend door zijn aanvallen
op de Duitsche Nazl-regeering. (United Press)
Slowakije krijgt een nieuw
Staatshoofd.
Verkiezing op 26 October.
Het minister-presidium van Slowa
kije heeft de verkiezing van een nieuw
hoofd der Slowaaksche republiek be
paald op 26 October a.s.
Heden een verklaring van
Chamberlain in het Lagerhuis.
O.a. over de Duitsch-Russische overeenkomst.
In het Lagerhuis antwoordde Chamberlain
gistermiddag op een vraag van Attlee, of hij
eenige verklaring had af te leggen in verband
met de Russisch-Duitsche overeenkomst: „Het
zal mij verheugen wanneer het Huis de verkla
ring wil afwachten, die ik Dinsdag zal afleggen.'
Chamberlain antwoordde in ontkennenden zin
op een andere vraag, of hij opdracht wilde geven,
dat in officieele aanduidingen van den vijand
het woord nazi's zou worden gebruikt in plaats
van Duitschers, „ter onderscheiding van dege
nen in Duitschland, die aan onze zijde staan."
Chamberlain deelde verder nog mede, dat hij
ook over het ministerie van voorlichting een
verklaring dacht af te leggen.
WOENSDAG 4 OCTOBER 1939.
HILVERSUM I 1875 en 414.4 M.
NCRV-uitzending. 6.30—7.00 Onderwijsfonds
voor de scheepvaart.
3.00 Eventueel berichten ANP, Schrift
lezing en meditatie. 8.15 Gramofoon-mu-
ziek. (9.309.45 Gelukwenschen). 10.30
Morgendienst. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.15
Viool, piano en gramofoonmuziek. 12.00 Be
richten. 12.15 Gramofoonmuziek. 12.30 Da
mes-ensemble Van Eden en gramofoonmu
ziek. (Om 12.45 Eventueel berichten ANP).
2.00 Gramofoonmuziek. 2.45 Christ, mond-
accordeon-vereeniging „De Kleine Bazuin" en
gramofoonmuziek. 3.30 HetTrio Beute Zep-
paroni-Hemejik en gramofoonmuziek (3.55
4.00 Pauze). 4.45 Felicitaties. 5.00 Voor de
jeugd. 5.45 Gramofoonmuziek. 6.30 Taalles
en causerie over het Binnenaanvarinsregle-
ment. 7.00 Berichten. 7.15 Voor postzegelver
zamelaars. 7.45 Causerie „Dierenbescherming
Christenplicht". 8.00 Berichten ANP, her
haling SOS-berichten. 8.15 Arnhemsche or
kestvereniging en soliste. 8.50 Causerie „Een
woord ter nagedaemhtenis van Wessel Gans
fort op diens 450ste sterfdag". 9.20 Vervolg
concert. 10.10 Berichten ANP., actueel half
uur. 10.40 Gramofoonmuziek. ca. 11.5012.00
Schriftlezing.
HILVERSUM II 301.5 M.
VARA-Uitzending. 1010.20 v.m. VPRO,
11.00—11.30 v.m. en 6.30—7.00 RVU.
7.30—8.00 VPRO.
8.00 .Berichten A. N. P., 8.15 Gram. muziek.
9.30 Causerie „Onze keuken". 10.00 Morgen
wijding. 10 20 Voor arbeiders in de continu
bedrijven. 11.00 Causerie „Humor in het
kinderleven". 11.30 Voor de vrouw. 12.00 VA-
RA-orkest. 2.00 Voor de vrouw. 2.30 Gramo
foonmuziek. 3.15 Voor de kinderen. 5.30
VARA-orkest. 6.30 Causerie „Graphologie,
middel tot menschenkennis". 7.00 VARA-ka-
lender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Causerie „Ver
sterking onzer volkskracht". 7.30 Bijbelvertel
lingen. 8.00 Herhaling SOSberichten. 8.03
Berichten ANP., Vara-Varia. 8.15 Vraag en
antwoord. 8.30 Hett Rosïan-orkest. 9.00 Ra-
diotooneel. 10.00 VARA-orkest. 10.40 Medi
sche causerie. 11.00 Berichten ANP., 11.10
VARA-strïjk-orkest. 11.30—12.00 Gramofoon
muziek.
DROITWICH 1500 M.
Geen opgave ontvangen.
RADIO-PARIS 1648 M.
Geen opgave ontvangen.
KEULEN. 456 M.
6.20 Gramofoonmuziek. 7.35 Gevarieerd
concert. 8.50 Omroep-Amusementssextet.
10.30 Gramofoonmuziek. 11.00 Strijkkwartet.
11.20 Militaire orkest. 12.20 Omroeporkest.
2.35 Populair concert. 3.35 Zang. 4.20 Solis-
tenconcet. 5.30 Gramofoonmuziek. 6.00
Volksliederenconcert. 6.20 Concerten.
BRUSSEL 322 M.
12.20 en 1,302.20 Gramofoonmuziek. 5.20
Het strijktrio Wigy. 6.45, 7.20 en 7.45 Gra
mofoonmuziek. 8.20 „Mitternachtstango",
operette. 10.3011.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
12,35, 1.30—2.20 en 5.20 Gramofoonmuziek.
5.35 Vioolvoordracht. 6.00, 6.35 en 7.05 Gra-
mofoonmuzoek. 8.20 Uitzending voor soldaten
8.50 Het Ruhlmann-orkest en solisten. 9.15
Het Belgische Nationale orkest en solisten.
11.00—11.20 Dansmuziek (gr. pl.)
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.40 Veldpostprogramma. 9.05 Gevarieerd
concert. 10.20 Berichten. 10.40 Otto Do-
brindt's orkest. 12.20 Berichten. Hierna tot
1.20 Nachtconcert.
