IJmuider Courant
Qeen overeenkomst'
ft N.V. U N I C
KOSTWINNERSVERGOEDING
wordt niet altijd verleend.
tusschen Turkije
en Rusland.
Vliegtuigramp
DAGBLAD VOOR VELSEIN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Bemiddeling.
9iet Iransche
ieqer&eiicht
Haaienvangst.
100^
Bij huwelijk dient daarmede rekening
te worden gehouden.
eischt 14 dooden
24e
JAARGANG NO. 297
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij
voor Courant Uitgaven en Algem.
Drukkerij N.V. Groote Houtstraat 93,
Haarlem, Tel. 10724. Bureau IJmuider
Courant:
Kennemerlaan 42, IJmuiden,
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle
Advertenties, opgegeven voor dit blad,
«orden kosteloos opgenomen in de
genneroer Courant
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 18 OCTOBER 1939
Abonnementen per week f O.I2V2, per
maand f0.52'/2, per 3 maanden f 1.55,
franco per post f 1.95 per kwartaal. Losse
nummers 3 cent per ex. Advertentiën!
1-5 regels f0.60, elke regel meer 0.12.
Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele
prijs. Advertenties van Vraag en Aanbod
1-3 regels f 0.25, elke regel meer f 0.10.
Er was Maandag een bericht uit Helsinki dat
inhield. ,.dat aan Roosevelt en Mussolini ge
vraagd zou worden als bemiddelaars op te
treden voor een algemeenen vrede". Heden
zou deze zaak ter sprake komen ter Noordsche
Conferentie te Stockholm, waaraan zooals men
weet de'drie Koningen van het Noorden en de
president van Finland met hun ministers van
Buitenlandsche Zaken zullen deelnemen.
Ik hoop dat dit bericht juist is en dat er
werkelijk een poging zal worden gedaan. Uit
de daden der oorlogvoerende landen blijkt nog
steeds duidelijk dat men van weerszijden aar
zelt, den strijd met volle kracht te ontketenen.
Er 'neerscht groote- bedrijvigheid in de kringen
der Duitsche regeering en men meldt uit Ber
lijn dat consultaties met Rusland en Italië ge
houden zullen worden. Maar Italië wekt steeds
sterker den. indruk dat het buiten den strijd
wil blijven en de Russen schijnen ook zonder
deelneming aan den oorlog voldoende te kun
nen bereiken naar hun zin. Na hun succes
met de randrepublieken, die zij tot vazalstaten
hebben gemaakt, leggen zij nu Finland het
vuur zoo na aan de schenen dat dit land in
elk geval heel wat toe zal geven als het een
oorlog daarmee vermijden kan. Men hoopt in
Finland dat men overeenstemming zal be
reiken, al acht men den toestand ernstig. In-
tusschen is al een van de eilanden, die Rus
land strategisch zoo belangrijk acht, door de
Finnen ontruimd. Zij zijn een heel klein volk
en als zij niet in de onderworpen positie van
Estland, Letland en Litauen behoeven te ge
raken zijn zij kennelijk tot menige concessie
bereid. Wat beteekent dit? Dat de Russische
machtspositie in de Oostzee als het ware met
den dag toeneemt. Dit kan de Duitsche regee-
ring, onmogelijk welgevallig zijn. Men kan
zich Rauschning's boek over „De nihilistische
revolutie" herinneren, waarin hij maanden te
voren het samengaan van Rusland en Duitsch-
land heeft voorspeld. Heel interessant, maar
hij heeft niet verklaard dat het de Duitsche
bedoeling zou zijn, Rusland de overwegende
machtspositie in Europa te gunnen. En dat kan
dan toch ook niemand aannemen.
Van de Engelschen en Franschen kan men
al evenmin aannemen dat zij den Russischen
opmarsch naar het Westen met instemming
en gerustheid aanschouwen. En noch bun re
geeringen, noch hun volken deze laatste
zéker niet kunnen gebrand zijn op het
ontketenen van een geweldigen oorlog als
het mogelijk is nog tot overeenstemming te
geraken onder den drang der omstandigheden.
Doen de neutralen daar al het mogelijke
voor? Men merkt er heel weinig van. Blijk
baar wordt hun diplomatie sterk beïnvloed
door de overweging, dat zij het- met een dei-
oorlogvoerende partijen aan den stok zouden
krijgen als zij een bemiddeling beproefden die
alleen de andere partij welgevallig was.
Niettemin toonen de gebeurtenissen aan, dat
beide partijen zeer weinig geneigd zijn tot
den oorlog a outrance. Waaruit volgen moet
dat zij beide belangstelling voor bemidde
ling op bepaalde voorwaarden en met be
paalde garanties zouden hebben.
Het bericht uit Helsinki geeft nu even de
hoop, dat wellicht de Noordelijke kleine neu
tralen aan de groote neutralen, de Vereenigde
Staten en Italië, zullen vragen hun bemidde
ling te verleenen. Dan komt het verzoek dus
niet van een oorlogvoerende partij. Alle neu
tralen in Europa voelen zich trouwens be
dreigd en het is moeilijk te begrijpen waarom
zij gezamenlijk niet zulk een initiatief ne
menbij Roosevelt en Mussolini. Is een con
ferentie der neutralen ondenkbaar? Waarom
moet het bij een Noordsche conferentie
blijven?
Dat de oorlogvoerende partijen verschillen
de afwijzingen geuit hebben op verschillende
tijdstippen behoeft daartegen niet als be
zwaar te gelden. De situatie wijzigt zich voort
durend en de drang der omstandigheden doet
dat ook. Ik geloof dat in alle neutrale landen
zulk initiatief met ware verlichting en vreug
de begroet zal worden. Overal moet het gevoel
heerschen; deden wij er maar wat aan. Deden
wij maar een poging! Rechtvaardigt niet reeds
het feit, dat alle neutralen zich bedreigd voe-
'cn en daarom dan ook gemobiliseerd zijn,
zulk een poging volkomen? Mag men die
achterwege laten?
De diplomatie is vaak niet zeer modern
in haar opvattingen. Zij zit erg aan het ver
leden, aan tradities en precedenten vast. Maar
deze oorlogstoestand doet dat niét. Hij is
nieuw in zijn zonderlinge wezen, los van alle
oorlogstradiities. Daarom eischt de situatie
ook nieuwe middelen. En den durf om te be
middelen.
R. P.
Nederlandsche vliegtuigen
boven de provincie Groningen
beschoten.
te ongeveer 11.15 uur
*Ün Nederlandsche, langs de grens pa-
trouilleerende vliegtuigen, uit de richting
Emden door luchtdoelgeschut beschoten.
Dit geschiedde toen de vliegtuigen zich
bevonden boven de plaatsen Weiwerd,
Heveskes en Oterdum. De vliegtuigen
Werden niet getroffen. Enkele projectie
len ontploften boven Nederlandsch grond
gebied.
Naai- wij vernemen wordt te Berlijn
geprotesteerd.
„Druk verkeer achter
de vijandelijke linies"
PARIJS, 18 October. (Havas). Het le-
gerbericht van den ochtend van den acht
tienden October luidt: „In den loop van
den nacht activiteit van verkenners aan
beide zijden. Troepen in hinderlaag en
overvallen.
Er is een druk verkeer langs de verkeers-
en spoorwegen achter de vijandelijke li
nies".
Maandagavond meldde het Fransche le-
gerbericht:
„Plaatselijke actie aan het geheele front,
dat niettegenstaande de heftige infanterie-
gevechten op zekere plaatsen, sedert van
ochtend niet gewijzigd is.
Een Duitsch koopvaardijschip is door
onze vloot op den Oceaan buit gemaakt".
Het Duitsche legerbericht.
Havas meldde gisteravond:
Het Duitsche offensief, dat in contact is geko
men met den eersten Franschen weerstand,
markeert den pas. De Maandag ontketende
Duitsche aanvallen de eerste in het begin
van den middag in den Moezelsectör over een
front van zes kilomteer, en de tweede ten
Oosten van de Saar op een front van dertig
kilometer zijn voortgeschreden over de zone,
die te voren door de Fransche troepen was ont
ruimd. Sinds Maandagavond echter zijn de
Duitschers letterlijk in hun voortwaartsche be
weging geblokkeerd door het wel onderhouden
vuur der atuomatische wapenen uit de weer
standslinies, die zorgvuldig sedert twee weken
in orde gebracht waren achter de dekking der
Fransche voorposten. Aangekomen voor de
uiterst dicht aaneengesloten schootsvelden, die
zich voor deze stellingen uitstrekken, konden de
Duitsche infanteristen, hoe vastberaden van
geest ook, niet anders doen dan plat op den
grond gaan liggen zonder hoop den beweeglij
ken muur van staal te kunnen overschrijden.
Op geen enkel punt hebben zij contact kunnen
vestigen, niet alleen niet van nabij, maar zelfs
niet van een voldoenden afstand om den "Strijd
met handgranaten aan te binden met de verde
digers van Fransche stellingen, zulks tengevolge
van het wel onderhouden verdedigingsvuur. De
aanvallers kunnen zich slechts ingraven op de
punten, waar zij zijn aangekomen en daar op
(Toen aan de kust van Zand-
voort een verdwaalde haai
werd gesignaleerd hebben sol-
daten het dier gevangen en in
triomf naar het dorp gebracht)
Bij Zandvoort werd het nieuws vernomen,
Dat er een haai was op de kust,
Zich van hun kustwachttaak bewust,
Zijn snel soldaten aangekomen.
Zij wisten, zonder lang te dralen,
Met touwen en met handigheid,
En met een waar gehaaid beleid.
Het monsterdier aan land te halen
De zeemacht, naar u wel zult weten,
Brengt, sinds alouden tijd aan land
Menig verovering tot stand.
Die vreedzaam (op z'n minst) mag heeten.
Zij mag zich daar dus op beroemen,
En kan zich, wat dit regardeert,
Wanneer zij het althans begeert.
Met eenig recht een landmacht noemen.
De landmacht echter heeft tot heden,
Behalve dan de marinier,
En daargelaten strandplezier,
De wijde zee maar liefst vermeden.
Maar sedert zij zich heeft gemeten
Met dezen haai aan onze kust,
Mag ook de landmacht, als 't haar lust,
Zich op haar beurt een zeemacht weten.
0
P. GASUS.
hun beurt automatische wapens in stelling bren
gen óm het verdedigingsvuur te beantwoorden.
Zij worden echter niet alleen aagegrepen door
direct vuur van de Fransche infanterie, maar
ook door een hevig spervuur der artillerie.
Onder deze omstandigheden is het waarschijn
lijk, dat de Duitsche divisies, die bij deze ope
ratie betrokken zijn, reeds thans gevoelige ver
liezen hebben geleden te meer, daar zij bij hun
opmarsch tot bij de Fransche stellingen moesten
trekken over dicht bezaaide mijnenvelden on
der een hevig bombardement uit geschut van
ieder kaliber en onder de doodelijke zwermen
kogbls der zware mitrailleurs, die indirect vuur
gaven op een terrein, dat in de afgeloopen we
ken nauwgezet was geëxploreerd.
Houtmanstraat 4 - IJmuiden
Meeuwenlaan 2 IJmuiden-O. Tel. 4810
Zeestraat 48 Beverwijk Tel. 3234
Haarden en Haardkachels
PHILIPS EN ERRES RADIO
Gemakkelijke betaling
Adv ingez. Med.)
De Regeeringspersdienst meldt
Vele gemobiliseerden schijnen in de meening te verkeeren, dat
indien zij gaan trouwen, dit feit voldoende is om er op te mogen
rekenen dat de echtgenoote kostwinnersvergoeding zal ontvangen.
Dit is echter niet het geval. Om voor kostwinnersvergoeding in
aanmerking te komen, moet in ieder geval vaststaan, dat er door
het verblijf in werkelijken dienst van den dienstplichtige inkomsten
aan het gezin worden onttrokken en wel in die mate, dat er voor
het onderhoud van de echtgenoote niet voldoende overblijft.
Ook moet o.a. blijken, dat zij niet van andere zijde voldoende
inkomsten geniet.
Al is het niet uitgesloten, dat de echtgenoote van den dag van het
huwelijk af in het genot van kostwinnersvergoeding kan worden
gesteld, moet men niet aannemen, dat dit onder alle omstandig
heden zal geschieden. Ter voorkoming van teleurstelling zal men
goed doen hiermede rekening te houden.
Verder gaat het gerucht, dat voor dienstplichtigen, die na een
bepaalden datum gaan trouwen, geen kostwinnersvergoeding meer
zou worden toegekend. Hiervan is nimmer sprake geweest. Of de
echtgenoote al of niet vergoeding krijgt, zal niet afhangen van
den datum waarop het huwelijk is gesloten,,
Vele nijvere vrouwenhanden en ook mannenhanden zijn geregeld in de weer
met het breien van wollen sokken, wanten, enz. voor de gemobiliseerden in ons
land. Onze ionaens kunnen de koude dagen met gerustheid tegemoet zien
Bijstandspact van Turkije
met Engeland en Frankrijk
wordt deze week
onderteekend.
De Turksche minister-president heeft medegedeeld, dat bij de
onderhandelingen te Moskou, die thans geëindigd zijn, geen over
eenkomst bereikt is.
Een Reuter-telegram uit Ankara meldt, dat in welingelichte
kringen te Istanboel vernomen wordt, dat de definitieve pacten tot
wederzijdschen bijstand tusschen Engeland en Turkije en tusschen
Frankrijk en Turkije voor het einde van deze week zullen worden
onderteekend.
De Turksche minister van buitenlandsche za
ken, Saradjogloe, is te middernacht, na 23 da
gen in Moskou te zijn geweest, van Sebastopol
naar Ankara vertrokken. Hem werd uitgeleide ge
daan door den plaatsvervangenden commissaris
sen voor buitenlandsche zaken, Potemkin en De-
kanossow, den Turkschen ambassadeur Aktai en
de ambassadeurs van Afghanistan, Iran en En
geland, benevens de gezanten van de Balkan-
landen.
De Russische ambassadeur in Ankara, Teren
tjew, heeft zich met denzelfden trein naar An
kara terug begeven.
De verklaring van den Turkschen
premier.
In een rede tot de parlements-fracties der re-
publikeinsche volkspartij heeft de Turksche
eerste minister, Saydam, o.m. het volgende, vol
gens Reuter, verklaard:
„Toen Saradjogloe naar Moskou vertrok
hadden de beide regeeringen reeds van ge
dachten gewisseld over de essentieele pun
ten betreffende de afsluiting van een ver
drag. De onderhandelingen, die te Moskou
gevoerd zijn op de grondslagen van d~ze ge
dachten, hebben geen overeenkomst tot re
sultaat kunnen hebben. De reden daarvan is.
dat de Sovjet-regeering onzen minister van
buitenlandsche zaken volkomen nieuwe
voorstellen voorlegde. Het was niet moge
lijk deze nieuwe voorstellen in overeen
stemming te brengen met de verplichtingen,
die, naar Rusland wist, aangegaan waren
tusschen Turkije en Engeland en Frankrijk".
Saydam vervolgde: „Bovendien vormden van
het standpunt onzer veiligheid de waarborgen,
dié ons werden aangeboden, geen compensatie
voor de verplichtingen, welke men ons vroeg in
ruil op ons te nemen.
Griek stak een landgenoot neer.
Tien jaar gevangenisstraf geëischt.
Voor de Rotterdamsche rechtbank stond
Dinsdag terecht een 24-jarige Griekschc zee
man, zekere G. G., beschuldigd van moord op
een 30-jarigen landgenoot, in' den avond van
22 Augustus van dit jaar, in de zeemansbuurt.
Katendrecht te Rotterdam.
Verdachte, die bekend staat als een gevaar
lijk ruziemaker, kwant dien avond in een café
en maakte ruzie met eenige bezoekers. De ver-
slagene was er ook en bood hem een glas bier
aan. Hij weigerde en schold den ander uit.
Deze ruzie herhaalde zich en toen ging laatst
genoemde naar buiten om een twist te ver
mijden.
Onder het uiten van bedreigingen verliet
toen G. eveneens het café en kocht in een win
kel in de omgeving een dolkmes, waarna hij
zich naar een café aan de Veerlaan begaf.
Toen zijn landgenoot daar passeerde vloog
hij op hem af en stak hem als een dolleman
eenige malen met het dolkmes in de borst. Het
slachtoffer deed nog eenige stappen en zeeg
toen hevig bloedend op straat in een.
De moordenaar nam de vlucht, maar werd
door twee politiemannen op het dak van een
woning gegrepen en in arrest gesteld. Het
slachtoffer werd naar het ziekenhuis vervoerd,
maar bleek bij aankomst reeds tc zijn over
leden.
Het O.M. eischte tegen G. 10 jaar gevange
nisstraf, met aftrek der preventieve hechtenis.
De eischen van den Sovjet werden niet
verecnigbaar geacht met de Turksche poli
tiek. Ten aanzien van de Dardanellen was
Turkije van meening, dat het van essentieel
belang was, dat het zich niet zou binden aan
andere bepalingen dan die, welke zijn voor
zien in zijn internationale verbintenissen
van algemeenen aard.
Om deze redenen was het niet mogelijk een
definitief resultaat bij de besprekingen in Mos
kou te bereiken. Onze betrekkingen met Sovjet-
Rusland blijven niettemin berusten op een hech
te basis van vriendschap".
De parlementsfractie keurde met algemeene
stemmen de verklaring van den premier goed.
Von Papen naar Berlijn.
ANKARA. 17 October (Reuter.) De Duitsche
gezant Von Papen is gisteravond uit Ankara naar
Berlijn vertrokken. Welingelichte Turksche krin
gen zijn verbaasd over zijn onverwacht vertrek.
Berlijn wenscht repatrieering van
alle Duitsche minderheden in
Europa.
Aantal Avordt. op 2\b millioen geschat.
BERLIJN. 17 October, Een woordvoerder van
het Duitsche ministerie van buitenlandsche za
ken heeft gezegd dat Duitschland van plan is alle
Duitsche minderheden uit geheel Europa zoo
spoedig mogelijk te repatrieeren. Hij voegde hier
aan toe. dat dit plan niet de Duitschers omvat,
die in Noord- en Zuid-Amerika leven, aangezien
zij „geen minderheid vormen in den zin van ge
sloten nationale Duitsche groepen zooals zulks
in de Baltische staten en elders in Europa het ge
val is."
Niet officieel wordt het aantal personen dat tot
de Duitsche minderheden in Europa behoort op
meer dan 2'/s millioen geschat.
(United Press)
ltsliaansch toestel in
Spanje verongelukt
MALAGA. 18 October. (Havas) Een drie-
uotorig vliegtuig van do Italiaansche Lucht
vaartmaatschappij Ala Littoria dat dienst
'leed tusschen Sevilla en Melilla is bU het
Torp Olia, in de buurt van Malaga, veron-
elukt. Even tevoren was draadloos om hulp
verzocht. Er zijn veertien dooden. o.w. de be
stuurder en de telegrafist. In het geheel be
vonden zich zeventien personen aan board.