De Duitsch-Russische
handelsbalans
a
jS
Brieven van een ambtenaar B.B.
ONS WEKELIJKSCH
KNIPPATROON
L.52 202
-
9I£ndstoffengebied
hnTTintêrnationale
g^Tiij^£!lakeld
^fliiikheid, dat de econ<
«"ÜfiSen Duitschdand
dat de economische samen-
en Rusland in
•Uzai"toenemen is geenszins denkbeel-
5 - zeer waarschijnlijk. In ver
zeker van belang de
t oog te zien,
Duitsch-Rus-
zoowel het Europeesche als het
V*? gedeelte beslaat circa één zesde
J^iif van de aardoppervlakte. Niettegen-
fiftef ,+erke ontwikkeling van groote ste
lde °evoortgezette industrialisatie blijft dit
d" f ,:nd sterk agrarisch georiënteerd. Van
P Riissische bevolking leeft slechts onge-
t&JS in de groote steden, Onder den
2 iter verschillende Vijfjarenplannen zijn
In land een aantal millioenen-steden ge-
Y- ^naartoe behooren in de eerste plaats
ZTLeningrad. In 1926 telde Moskou
Pf* 1939 4.i millioen inwoners. In de-
«Snde groeide Leningrad van 'n stad van
t w>n van 3.2 millioen inwoners. Zeer dicht
m Uioenengrens liggen de steden: Kiev
en Bakoe. In 1926 woonden in Rus-
j *n 479 stads-gemeenten met meer dan
delen in totaal meer dan 21 millioen
\L Tn 1939 kan het totaal der Russische
'ffuL'agsohat worden op 170 millioen, of
van de bevolking der geheele aarde.
armen op een oppervlakte van 21 millioen
waarvan er slechts 6 millioen in Europa
J917 kent Rusland een opbouw, waar-
Staat in alles de leidende rol speelt. In
1917 tot 1921, de periode van het oor-
^mmunisme, zijn daarvoor als het ware
Kbeieidende maatregelen getroffen. De te
K Tooreevoerde centralisatie leidde tot vele
Lïïtagen. Op deze periode volgde een nieu-
die der Nieuwe Economische Politiek (N.
p) jn welken tijd het particuliere initiatief
L»' vrijheid werd gelaten.
n!t was onder het bewind van Lenin. Na
JJ: dood bond Stalin deze zekere mate van
weder in en schiep het systeem, waar-
Si Rusland op dit oogenblik zijn positie te
Ïïen heeft; alles gebaseerd op de bekende
Jarenplannen, waarvan het eerste in het
lender den opbouw der zwaar-industrie
rüschte te bevorderen. Dat daarbij de aanwe-
ïeid van groote hoeveelheden grondstoffen
belangrijke rol speelde spreekt voor zich
5 intusschen moet ik op dit oogenblik nog
es herhalen, wat ik al eens eerder schreef
Ier cit eerste Vijfjarenplan, naar aanleiding
L ejgen bezoek aan Rusland gedurende
)1 dagen. Op die reis heb ik niet éénmaal,
^ar tientallen malen gehoord, dat Rusland
tóst met den opbouw der zwaar-industrie is
^nnen uit vrees voor Japan. Nu zegt zoo iets
tegenwoordig niets, want zoo is men de groot
te vijand, zoo de grootste vriend!
"üat gold ook voor de handielsverhouding tus
sen Duitschland en Rusland. In 1932 nam
Basland voor 2.51 procent deel aan het wereld-
'bBdelsverkeer, welke percentage in 1937 tot
„iJi was gedaald. Het aandeel van Duitschland
'j, Men Russischen invoer daalde van 1932 tot
1S37 van 46.5 tot 14.9 procent. Men zal zich
ontwikkelingsgang nog duidelijk voor
l cosn kunnen stellen en zich herinneren hoe
(ét positie „met voorbedachten rade" werd ge-
triapen. De Russische uitvoerartikelen vonden
!i 1932 voor 20 procent een afzetgebied in
m Duitscliland, terwijl in 1937 dit percentage tot
f2 geslonken was. Door het handelsverdrag van
1? Augustus 1939 bestaat de mogelijkheid van
Ka verlevendiging van het Duitsch-Russische
hndelsverkeer en het feit, dat Rusland als het
Tare opnieuw ingeschakeld wordt is economisch
[techouwd ook voor andere Europeesche lan-
ku van belang.
De positie van de handelsbalans.
De overeenkomst van Augustus 1939 tusschen
0 Duitschland en Rusland zal ongetwijfeld ook
rccr het Protectoraat van beteekenis zijn. De
Dultsche handelspolitiek wijst aan, dat de
«aarde van den Duitschen uitvoer naar Rusland
■ia 1931: 762.7 millioen R.M. bedroeg en de
narde van den Russischen invoer in Duitsch-
bnd 303.5 millioen R.M. Geleidelijk aan is deze
positie hoe langer hoe slechter geworden. Van
Duitsche zijde zijn daarvoor een drietal oor
sken aangewezen. In de eerste plaats zou daar-
£an de gewijzigde Russische handelspolitiek
medegewerkt hebben, voorts de verminderde
bndelspolitieke activiteit van de Sovjet-Unie,
rcoral in verband met de afneming der Russi
sch verplichtingen en in de derde plaats had
fe intensieve gebruik der eigen Duitsche pro
ductiemiddelen ten gevolge, dat voor export-
orders lange levertijden noodzakelijk waren,
waardoor het buitenlandsche handelsverkeer on
gunstig wordt beïnvloed. In verband met den
rerminderden Duitschen import in Rusland
tert dit land er ook van afgezien groote hoe-
vcelheden grondstoffen aan Duitschland te leve-
den, De Sovjet-Unie heeft daarbij herhaaldelijk
verklaard, dat export naar Duitschland en an-
landen met deviezenrestricties slechts in
omvang kan plaats hebben, als de opbreng
en van den uivoer daar voor betaling noodig
Mucen zijn. Vandaar dan ook, dat de crediet-
jfantie van 200 millioen R.M., welke in 1931
w beschikking was gesteld sedert 30 Juni 1937
•Met geheel niet meer gebruikt werd. Als ge-
an dat alles veranderde de positie van
stamland grondig. Nam dit land aanvanke-
J?ide eerste plaats in met betrekking tot den
ffl °P Rusland, het zakte tot de zesde plaats
Vereenigde Staten namen de leidende
We over.
h Juni 1939 verklaarde Molotof, dat Duitsch-
!^s 01 den aanvang van 1938 zich bereid
verklaard andermaal een crediet van 200
Hf® ter beschikking van Rusland te
fc overeenstemming was men toen
teil? en' Nadat tegen het einide van 1938
aangelegenheid nogmaals ter sprake
^gekomen, kwam in begin van dit jaar een
v:,e Duitsche onderhandelaar naar Mos-
aanvankelijk werd ook ditmaal geen
K?uwl?ee®n- Eerst op 20 Augustus werd van
aan ri QZ1J<ie officieel bekend gemaakt, dat
dip! 8ov3et-Unie wederom een goederencre-
f.an 200 millioen R.M. was verleend voor
voor r-P van duitsche producten en wel
fp 70^n tijdsduur van zeven jaar en een ren-
pp.3 procent. Tegelijkertijd werd over-
IgrJ®®» da,t Rusland in de volgende twee
«otfpJ €en bedra& van 180 millioen R. M.
l*he ^itschland zou leveren. De Rus-
^.p ^tra-bestellingen, als gevolg van het
Hbpm c^ed^et' mogen uitsluitend betrekking
^leveranties voor machines, fabrieks-
schepen, verkeersmiddelen, meet-
CQ^A.aT:enz. De levering van Russische
te mi verband met het 180-millioen-cre-
tbéiïhL ootdzaak betrekking hebben op le-
honöJ^-V00r den Duitschen landbouw, de
h(WVjn en de Duitsche industrie.
oe voorteekenen niet bedriegen zal
handelsverkeer het gevolg zijn van
de thans tusschen beide landen getroffen rege
lingen. De resultaten daarvan zullen natuur
lijk eerst na verloop van geruimen tijd uit de
statistische cijfers kunnen blijken. In ieder geval
wordt een zeer rijk grondstoffen-land in het
internationale verkeer Ingeschakeld en zal de
terugslag zich daarvan ook elders doen ge
voelen.
MOLLERUS.
Japan en Amerika.
Rede van ambassadeur Grew wekt
ontstemming in Tokio.
TOKIO, 20 October. Aan een noenmaal van
de Japansch-Amerikaansche vereeniging heeft
de Amerikaansche ambassadeur Grew gesproken
over de verhouding tusschen Japan en de Ver.
Staten. Hij ontkende, dat de Amerikaansche
regeering en het Amerikaansche volk de „nieuwe
orde" in het Verre Oosten niet zouden begrijpen.
De hoop uitsprekend, dat de vijandelijkheden
tusschen Japan en China spoedig zouden wor
den gestaakt, zeide Grew, dat de Japansch-Ame
rikaansche betrekkingen verbeterd kunnen wor
den door opbouwend werk, dat een wijziging zou
brengen in de bestaande feiten, welke de oor
zaken zijn van de huidige Japansch-Amerikaan
sche situatie.
Deze rede heeft in Tokio de grootste belang
stelling gevonden De bladen noemen de rede
een duidelijke aanwijzing voor de positie welke
de Ver. Staten innemen ten aanzien van de ge
beurtenissen in China. Het financieele blad
„Chugai Sjogio" zegt: deze formeel© uiting van
het Amerikaansche standpunt getuigt van de
weigering der Ver. Staten om of wel in vorm
of in wezen het voornemen van Japan te aan
vaarden, te trachten een nieuwe orde in het
Verre Oosten op te bouwen.
Turksche vrees voor Italië sterk
verminderd.
LONDEN, 20 October. Het afsluiten van het
pact met Turkije wordt hier algemeen beschouwd
als het grootste voordeel wat de geallieerden se
dert het uitbreken van den oorlog behaald heb
ben. Tegelijktijdig verleent het aan Turkije een
dermate graad van zekerheid met betrekking tot
ae Middellandsche Zee, dat de vrees in Turkije
voor een mogelijk conflict met Italië sterk ver
minderd is.
Veel beteekenend is het ontbreken in het ver
drag van eenige bepaling omtrent de Dardanellen.
Dit beteekent dat de bepalingen van de Conventie
van Montreux van 1937 gehandhaafd blijven en
de eisch van Moskou, de Dardanellen te sluiten
voor de oorlogsschepen van staten welke niet aan
de Zwarte Zee liggen, opnieuw verworpen is. Dien
tengevolge kan Turkije nog steeds aan oorlogs
schepen van de geallieerden, tot een tonnage vast
gesteld door het Montreux-verdrag, toestaan de
Zwarte Zee binnen te komen, ten eerste om Roe
menië te helpen, ten tweede de schepen aan te
houden welke Russische olie en mangaan en an
dere producten, via de Donau-landen voor Duitsch
land bestemd, vervoeren.
Frankrijk en Engeland zijn tevens aanzienlijk
gebaat bij de Turksche verplichting deze landen
te helpen bij de verdediging van Egypte, Algerije,
Tunis, Palestina, Syrië, Malta, Cyprus en andere
streken rond de Middellandsche Zee. Veronder
steld wordt dat de triple alliantie tevens gericht
is tegen een Bulgaarsdhen aanval op Joego-Slavië,
zoowel als Griekenland en Roemenië.
(United Press).
KUSTVAARDER AAN DEN GROND
GELOOPEN.
HAARLEM. Vrijdag.
Ten noorden van Terschelling is in den afge-
loopen nacht de kustvaarder „Orion" aan den
grond geloopen. De uit zeven koppen bestaande
bemanning is door de motorreddingboot „Branda-
ris" van de Noord- en Zuid-Hollandsche Red
dingmaatschappij na een moeilijken tocht gered.
Komt de wespentaille weer in zwang?
Heeft u het reeds gemerkt, dat de taille steeds
nauwer begint te worden. Blijkbaar wil men de
wespentaille weer in de mode brengen, doch
zullen de dames er dan tevens in gaan toestem
men weer een nauwsluitend corset aan te trek
ken? In ieder geval is dit bij het hier afgebeelde
toiletje nog niet noodig, want de snit is zoodanig
dat het taillestuk als vanzelf een smalle taille
veroorzaakt: de rok is heel wijd aangezet, even-
ais het bovenstuk. Het middagjaponnetje is ver
vaardigd van glanzende zijde, terwijl de mouwen
van kant gemaakt zijn.
Benoodigd materiaal: 2.40 meter zijde van
100 centimeter breedte en 80 centimeter kant
van 90 centimeter breedte. Het patroon is te
verkrijgen in maat 42: bovenwijdte: 98 centi
meter; taillewijdte: 82 centimeter; heupwijdte
104 centimeter. Door het al of niet aanknippen
van naden kan het patroon passend gemaakt
worden voor het eigen figuur.
Prijs van het patroon 26 ets. Het is van
Maandag af gedurende een week verkrijgbaar
Kennemerlaan 42, IJmuiden en Breestraat
EERSTE KAMER VERGADERT DINSDAG.
'sGRAVENHAGE 20 October. De Eerste Ka
men komt Dinsdag 31 October a.s., des avonds om
half negen bijeen.
De agenda is nog niet vastgesteld.
Een lange tournée.
HOUTLOODS IN DE ASCH GELEGD.
NIJKERK 20 October. In den afgeloopen
nacht omstreeks half een is door nog niet bekende
ooi'zaak brand ontstaan in een houtloods van de
firma Prins, gelegen aan de haven alhier.
Na een paar uur hard wérken was men om
streeks drie uur den brand meester. Van de loods
bleek niets meer over dan eenige brokstukken
muur. De nablussching nam nog geruimen tijd in
beslag.
Mijn laatste tournee is veel langer uitge
vallen dan ik had kunnen vermoeden. Ik heb
n.l. een poos vastgezeten op Larat, het Noor
delijkste puntje van de Tanimber-eilanden
waar ik moest wachten op scheepsgelegenheid,
wat eenige weken duurde.
Maar laat ik geregeld vertellen. Na een
aardig tourneetje met Controleur van O. zou
den we dien avond met de motorschoener Grif
fioen, een bootje van 30 ton, van Larat naar
Toeal oversteken, een rit van een 150 mijl. We
vertrokken met gladde zee, maar toen we
buiten de eilanden in volle zee kwamen bleek
de Oostmousson al zwaar door te slaan, met
hooge en zware deining. Daar we van Zuid
naar Noord moesten, lagen we er dwars op,
zoodat we erg rolden en zwiepten. Het ging
echter nog; doch om twee uur in den nacht
kwam er een zware bui uit het Noorden op
zetten en ging de zee bar te keer. De Djoe-
ragan (Inlandsche kapitein) vond het niet
raadzaam door te varen, daar de zee nu
gevaarlijk begon te worden en je in den pik-
donkeren nacht niet kon zien waar je aan toe
was. We keerden dus de boeg en voeren terug
naar Larat, waar we met zwaar weer en
stroomenden regen (er viel in dat etmaal 150
mM. regen, dat is een kwart van het Hol-
landsche jaargemiddelde) kwamen. Ik stuur
de daarop van O. terug naar Suamlaki, zijn
standplaats, via den rustigen Westoever van
het eiland, om van daaruit naar Ambon te
seinen om een z.g.n. witte boot om mij af
te halen. Hier op Larat is n.l. wel een ont
vangstation, maar geen zender. Ik bleef toen
maar geduldig wachten;had gelukkig nog een
en ander te doen en hoopte den volgenden
dag te kunnen vertrekken. Maar toen kwam
er bericht dat de witte boot niet kon komen
en dat de Griffioen dus weer naar Larat ge
zonden zou worden om daarmede den volgen
den avond en nacht te probeeren naar Toeal
over te steken. Lukte dat niet, dan was ik
genoodzaakt naar Suamlaki terug te gaan en
van daaruit een week of drie te tourneeren,
want dan kon ik pas met de K.P.M. naar
Ambon en moest dan verder maar naar Toeal
Zien te komen. Tenzij de Resident mij een
boot of vliegtuig stuurde om mij af te halen.
Om de spanning erin te houden, zal ik den
afloop van mijn reis straks wel vertellen en
dus eerst overgaan tot de kroniek van mijn
tournee die zoo onfortuinlijk eindigde.
Na een feestelijk vertrek uit Toeal ter eere
van het met verlof gaan van Controleur V.
met familie, kwamen we na een goede reis
met niet al te veel geschommel te Ambon
aan, waar ik de uitnoodiging kreeg, bij Resi
dent J., mijn vorigen chef op Bali, te komen
logeeren, wat ik graag aannam. Ze wonen in
een verbazend groot huis met een prachtigen
tuin erom heen, het eenige mooie punt van
heel Ambon, dat overigens niet veel zaaks is.
Ik had een logeerkamer van 14 bij 8 Meter,
daarbij een zitkamer van 14 bij 6 Meter en
nog ©en voorgalerij van 8 bij 6 Meter. Ga dus
maar eens na hoe groot het heele huis is.
Ik weet alleen dat het front, dus de
voorgalerij 60 Meter lang is. Wij zaten dien
avond gezellig te babbelen en vele oude Bali-
neesche koeien uit de sloot te halen en gin
gen niet te laat naar bed. Den volgenden mor
gen met collega D.. majoor M. en nog een
ingenieur in de auto er op uit om alle defensie
werken, die in Ambon aangelegd worden (Am-
bon wordt marinebasis) te bekijken. Ik stond
versteld van de geweldige en kostbare wer
ken die er in aanbouw waren waaruit bleek
dat Holland en Indië 't met de fevensie heel
ernstig nemen. Het was een aardige, leerzame
en prettige ochtend, waarvan we onder de
modder terugkwamen. Na de lunch de V.'s
uitgeleide gedaan bij hun vertrek per K.P.M.
naar Holland. Den volgenden dag vertrok ik
eveneens per K.P.M., maar den anderen kant
op, voor een dienstreis. Met de gezellige volle
boot kwamen we eerst langs Banda dat ik nog
nooit gezien had; een bar aardig plaatsje,
maar zoo dood ais aen pier. Je ruikt er nog
de oude historie, den tijd van de perkeniers
en hongitochten. Al die oude gebouwen'staan
ZONDAG 22 OCTOBER 1939.
HILVERSUM I, 1875 en 414,4 M.
8.30 KRO. 9.30 NCRV. 12.15 KRO. 5.00
NCRV. 7.45—11.30 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gewijde muziek (gr.pl.)
9.50 Gereformeerde Kerkdienst. Hierna: Gewijde
muziek (gr.pl.). 12.15 Causerie „Het jaarprogram
der Katholieke jeugd en Sobriëtas". 12.35 Gramo-
foonmuziek. 12.45 Berichten A. N. P., Gramofoon-
muziek. 1.00 Boekbespreking. 1.20 KRO-Melodis-
ten en solist. 2.00 Godsdienstonderricht. 2.30 Gra-
móföonmuziek. 2.45 KRO-Kamerorkest (In de
pauze: Gramofoonmuziek). 4.00 Gramofoonmu-
ziek. 4.30 Ziekenhalfuurtje. 4.55 Gramofoonmuziek.
5.00 Gewijde muziek (gr.pl.). 5.50 Nederlandsch
Hervormde Kerkdienst. Hierna: Gewijde muziek
(gr.pl.). 7.45 Berichten. 7.50 Gramofoonmuziek.
8.00 Berichten A.N.P., mededeelingen. 8.15 Vroolijk
programma. 9.15 Gramofoonmuziek. 9.25 „Blijft
trouw", toespraak. 9.30 KRO-orkest. 10.15 Gramo
foonmuziek. 10.30 Berichten A. N. P. 10.40 Epiloog.
11.0011.30 Espreantolezing.
HILVERSUM H, 301,5 M.
8.55 VARA. 10.00 VPRO. 12.00 AVRO. 5.00
VPRO. 5.30 VARA. 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gramofoonmuziek. 9.00 Berichten. 9.05
Tuinbouwhalfuurtje. 9.30 Gramofoonmuziek. 9.40
Causerie „Van Staat en Maatschappij". 9.59 Be
richten. 10.00 Zondagsschool. 10.30 Luthersche
Kerkdienst. 11.50 „De zieke weer thuis", toespraak.
12.00 Cyclus „Verschijnselen van deze tijd". 12.20
AVRO-Amusementsorkest en soliste. 12.45 Berich
ten A. N. P., Gramofoonmuziek. 1.00 AVRO-
Musette-ensemble en soliste. 1.30 Causerie „Stu
denten in Indië's hoofdstad". 1.50 Kinderkoor
„Zanglust" (opn.). 2.00 Boekbespreking. 2.30 Om
roeporkest en soliste. 3.20 Radiotooneel. 3.45 Om
roeporkest en solist. 4.30 Radiojournaal. 4.50 Sport
nieuws A. N. P., eventueel gramofoonmuziek. 5.00
Gesprekken met luisteraars. 5.30 Kinderhalfuur.
6.00 Bi*avour en Charme. 6.30 Sportpraatje. 6.45
Sportnieuws A. N. P., Gramofoonmuziek. 7.00
VARA-Kalender. 7.05 Schuldig of onschuldig? 7.30
Het Rosian-orkest. 8.00 Berichten A. N. P., mede
deelingen, eventueel Vraag en antwoord. 8.25 Gra
mofoonmuziek. 8.45 Hersengymnastiek. 9.15 AVRO-
Amusementsorkest en solist. 9.45 Radiotooneel met
muziek. 10.15 Het Renova-orkest. 11.00 Berichten
A. N. P. Hierna: Orgelspel 11.25—12.00 AVRO-
Dansorkest.
ENGELAND, 391 en 449 M.
8.459.25 Kerkdienst. 11.20 Berichten. 11.35 Or
gelspel. 12.05 Causerie. 12.20 Gramofoonmuziek.
1.00 Lichte muziek. 1.35 Voor tuinliefhebbers. 1.50
Orkestconcert. 2.50 Variété-programma. 3.20 Be
richten, 3.35 Religieuze causerie. 3.55 Orgelspel.
4.20 Kinderhalfuur. 4.50 BBC-Harmonie-orkest.
5.20 Berichten. 5.35 Declamatie. 5.55 BBC-Variété-
orkest. 6.50 Mededeelingen. 7.15 Kerkdienst. 8.00
Optreden van een soüst(e). 8.20 Berichten. 8.35
BBC-Theaterorkest. 9.35 Gevarieerd programma.
10.05 Epiloog. 10.20 Orkestconcert. 11.00 Lichte mu
ziek. 11.2011.35 Berichten.
RADIO PARIJS, 1648 M.
Geen opgave ontvangen.
KEULEN, 456 M.
5.20 Havenconcert. 7.25 Gramofoonmuziek. 8.50
Omroeporkest en solisten. 10.00 Zang. 10.35 Om
roeporkest. 11.20 Omroepox'kest en solisten. 12.20
Gramofoonmuziek. 1.35 Populair concert. 3.20 Om
roeporkest. 5.20 Verzoekconcert. 7.3512.20 Zie
Deutschlandsender.
BRUSSEL, 322 M.
8.20 Gramofoonmuziek. 9.20 Zang en orgelspel.
10.35 Carillonbespeling. 11.05 en 11.20 Gramofoon
muziek. 11.50 en 12.30 Het Los Companeros-orkest.
12.501.20 en 1.50 Gramofoonmuziek. 2.35 Staf-
muziek van het Regiment Guides. 3.353.50 en
4.50 Gramofoonmuziek. 5.20 Het Pro Nova-kwar
tet. 6.20 en 6.45 Gramofoonmuziek. 7.20 Gevarieerd
programma. 9.3011.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
8.20 Gramofoonmuziek. 9.20 Gevarieerd pro
gramma. 10.20 Gramofoonmuzeik. 11.05 Vioolvoor
dracht. 11.35 Gramofoonmuziek. 11.50 en 12.30
Omroepdansorkest. 12.55 en 1.50 Gramofoonmu
ziek. 2.05 Literair-muzikaal programma. 2.35 Het
Gertler-kwartet. 3.20 en 4.05 Gramofoonmuziek.
4.20 Ed. Loiseau's orkest. 6.15 en 6.35 Gramofoon
muziek. 7.20 Uitzending voor soldaten. 7.50 Gra
mofoonmuziek. 8.05 Programma, gewijd aan de
Yser. 8.50 Gramofoonmuziek. 9.30 Omroepdans
orkest en soliste. 10.2011.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.35 Operetteconcert. 9.20 Berichten. 9.50 Otto
Dobrindt's orkest (10.2010.35 Politek dagblad
en radio-overzicht). 11.20 Berichten. Hierna tot
12.20 Nachtconcert.
MAANDAG 23 OCTOBER 1939.
HILVERSUM L 1875 en 414.4 M.
NCRV-Uitzending.
8.00 Eventueel berichten ANP., Schriftlezing,
meditatie. 8.15 Gramofoonmuziek. (9.30 Gelukwen-
schen). 10.30 Morgendienst. 11.00 Christ, lectuur.
11.30 Gramofoonmuziek. 12.00 Berichten. 12.15 Het
Dames-Ensemble Van Eden en gramofoonmuziek.
(Om 12.45 eventueel berichten ANP.) 2.00 Voor de
scholen. 2.35 Gramofoonmuziek. 3.00 Tuinbouw-
causerie. 3.40 Gramofoonmuziek. 4.00 Bijbellezing.
5.00 Gramofoonmuziek. 5.15 Voor de kinderen. 6.15
Gramofoonmuziek. 6.30 Vragenuurtje. (7.00 Be
richten). 7.45 Gramofoonmuziek. 8.00 Berichten
ANP., herhaling SOS-berichten. 8.15 Christ, Ge
mengde zangvereeniging „De Volharding" en so
listen. (In de pauze Gramofoonmuziek), 9.00 Bij-
belsche causerie. 9.30 „Molto Cantabile". 10.00 Be
richten ANP., actueel halfuur. 10.30 Vervolg van
9.30. 11.15 Gramofoonmuziek. Ca. 11.50 Schriftle
zing.
HILVERSUM n. 301.5 M.
Algemeen programma verzorgd door
de VARA. 10.0010.20 v.m. VPRO.
8.00 Berichten ANP., gramofoonmuziek. 10.00
Morgenwijding. 10.20 Declamatie. 10.40 Zang, piano
en gramofoonmuziek. 11.10 Declamatie. 11.30 Gra
mofoonmuziek. 12.15 Orgelspel. 12.45 Berichten
ANP., gramofoonmuziek. 1.00 De Ramblers. 1.30
en 2.00 Gramofoonmuziek. 3.00 Declamatie. 3.30
Viool en piano. 4.05 Gramofoonmuziek. 4.30 Voor
de kinderen. 5.00 Gramofoonmuziek. 6.00 Orgel
spel. 6.30 VARA-Harp-Trio. 7.00 VARA-Kalender
7.05 voor de niet meer leerplichtige jeugd. 7.25
Gramofoonmuziek. 7.30 VARA-orkest (met toe
lichting). 8.00 Herhaling SOS-berichten. 8.03 Be
richten ANP. 8.15 Vraag en antwoord. 8.30 Re
sidentie-orkest en solist (opn.), 9.15 Declamatie.
9.30 VARA-orkest en soliste. 10.30 Dansmuziek
(gr.pl.) 11.00 Berichten ANP., 11.30 Gramofoon
muziek.
ENGELAND, 391 en 449 M.
9.35 Morgenwijding. 9.50 Orgelspel. 11.20 Be
richten. 11.35 Dansmuziek. 12.05 Het BBC-Harmo.
nie-orkest. 12.50 Optreden van een solist(e). 2.20
Reportage, 2.50 Orkestconcert. 3.20 Berichten. 3.35
Causerie. 3.50 Cabaretprogramma. 4.20 Kinderhalf
uur. 4.50 Lichte muziek. 5.20 Berichten. 5.35 De
clamatie. 5.55 Optreden van een solist(e). 6.10 Va
riété. 6.50 Mededeelingen. 7.20 Gevarieerd pro
gramma. 7.50 Variété. 8.20 Berichten. 8.35 Orkest
concert. 9.20 Orgelspel. 9.50 Gevarieerd program
ma. 10.35 Dansorkest. 11.20 Berichten
RADIO-PARIS 1648 M.
Geen opgave ontvangen.
KEULEN, 456 M.
5.50 Omroeporkest, 7.50 Gramofoonmuziek. 9.30
Populair concert. 10.00 Gramofoonmuziek. 11.20
Leo Eysoldt's Kleinorkest. 1.35 Populair concert.
3.20 Hans Bund's orkest. 5.20 Otto Dobrindt's or
kest. 7.35 Zie Deutschlandsender.
BRUSSEL 322 en 484 M.
322 M.: 11.20 Gramofoonmuziek. 11.50 en 12.30
Omroepdansorkest. 12.50, 4.20 en 5.50 Gramofoon
muziek. 6.20 Omroepdansorkest. 7.20 Ontspannings
programma voor soldaten. 7.50 Gramofoonmuziek.
8.20 en 9.30 Omroepsymphonie-orkest. 9.50 Gramo
foonmuziek.
484 M.: 11.35 12.30 en 4.20 Gramofoonmuziek.
4.50 Zang met toelichting. 5.05 Gramofoonmuziek.
5.35 Pianovoordracht 6.05 Gramofoonmuziek. 7.20
Uitzending voor soldaten. 7.50 Gramofoonmuziek.
8.05 Radiotooneel. 8.30 Gramofoonmuziek. 8.45
Populair programma. 9.30 Gramofoonmuziek. 9.50
Dansmuziek (gr.pl.)
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.35 HJ-orkesten en _koor en sprekers. 9.20 Be
richten. 9.50 Pianovoordracht. 10.20 Populair con
cert. 11.20 Berichten. Hierna tot 12.20 Nachtconcert.
er nog; twee forten, met Gouvernements
huis en kantoor, nu door den Gezaghebber be
woond, de oude en nog goed verzorgde perke-
nierswoningen, oude lanen, een mooie oude
Hollandsche kerk met grafsteenen en nog zil
veren borden van 1590.
Ik heb in Indië nog niet zoo'n interessante
plaats gezien. Het bezoek duurde maar kort,
een halven dag; toen ging het weer verder
langs Kisar, waar de Gezaghebber aan boord
kwam voor dienstbesprekingen en toen door
naar Suamlaki waar ik een week zou blijven.
In een plaatsje ervoor, Adaoet, kwam van
O., de Controleur, me al tegemoet met zijn
motorbootje en gingen we even aan wal om
een huldiging van het zangkoor in ontvangst
te nemen met de bijbehoorende feestelijkhe
den en dansen ter eere van mijn eerste komst
aldaar.
In Suamlaki nam ik mijn intrek bij Van
O. Wij maakten de twee volgende dagen een
overland tournee langs een zevental kam
pongs en liepen in totaal 44 K.M.
Het was aldoor heel slecht weer: zware re
gens en de wegen één bonk modder en dus
razend glad. Ik had mijn schoenen met kop
spijkers niet meegenomen, zoodat het niet
meeviel om op de been te blijven. Op het
eindpunt woonde een R.K. broeder, die bezig
is met den bouw van een kerk, en daar wij
toevallig hoorden dat hij dien dag jarig was,
gingen we hem feliciteeren. Hij was buiten
gewoon verrast en zelfs aangedaan door dit
plotselinge en speciale bezoek, waarvan wij
aan ook een klein feestje maakten. Ik schonk
een biertje en hij een glaasje wijn, zoodat hij
nog nooit in de rimboe, waar hij haast 30 jaar
verblijf houdt, op zoo'n manier zijn verjaar
dag had gevierd. Het was een leuk en dank
baar bezoek geweest.
Den volgenden dag tippelden of liever gle
den en glibberden we naar Suamlaki terug.
Wij bleven daar voor kasinspectie en admi
nistratie van Van O., brachten ook bezoekjes
aan de pastoors en zusters, die op Suamlaki
wonen, ook aan den hulpprediker met zijn.
vrouw en aan den Javaanschen dokter. Toen
weer op de motorboot en na een zwaren over
tocht met geweldig groote golven, naar een
klappereiland van het Gouvernement, waar
weer diverse kampongs bezocht werden. Ein
delijk kwamen we dan op Larat aan, van
waaruit wij nog een trip van anderhalven dag
naar het eiland Formate maakten, waar we
nog 6 kampongs moesten inspecteeren. En
toen zou ik met de Griffioen oversteken naar
Toeal, maar zooals ik al in het begin van
mijn brief schreef, ging dat niet door en bleef
ik 5 dagen op Larat wachten en uitkijken.
Ik zag toen de Griffioen in de verte aanko
men, waarmee we voor den tweeden keer den
oversteek zouden probeeren. Het is een vaart
van ongeveer 18 uur en daar er veel golven
stonden hadden wij er een zwaar hoofd in.
Wij staken vol moed van wal, maar het weer
werd steeds erger, zoodat het levensgevaar
lijk was om door te varen en daar voelde ik
niet voor. De overtocht mislukte dus voor de
tweede maal en wij keerden met de Griffioen
weer naar Suamlaki terug. Wij telefoneerden
naar Ambon om alsnog een boot van daar te
krijgen, maar al mijn pogingen mislukten .Daar
kwam nog bij dat de brandstof van de Grif
fioen opgeraakt was, zoodat ook daarmede het
verder varen onmogelijk was. Ik bleef nog een
dag by v. O. logeeren, deed nog wat dienst
en kantoorwerk af, bekeek alle instellin
gen in de kotta en besloot toen, den vol
genden morgen op stap te gaan langs de Oost
kust te voet naar Larat, een wandeling van
120 K.M. die wel een dag of acht zou duren,
daar wij een groot aantal kampongs zouden
passeeren en ook nog diverse kwesties ver
handeld moesten worden. Ik hoopte dan op
Larat een witte boot te kunnen pakken, want
anders moest ik weer een week wachten op
een K.P.M.-boot die van Toeal kwam, maar
er niet meer naar terugging. Ik kreeg dan ten
minste mijn post, kon dan weer doorgaan naar
Kisar, waar ik weer 14 dagen .moest blijven,
waarop ik dan eindelijk naar Toeal terug kon
gaan. Als u nu rekent dat ik tegelijk met de
famielie V. van Toeal ben gegaan, dat die
reisden via Bali, Java en Medan, waar hij
overal een vijftal dagen bleef en dat hij eer
der in Utrecht was dan ook in Toeal en ik
maar alleen in mijn ressort reisde, begrijpt
u pas goed hoe extra lang deze reis geduurd
heeft.
Het verdere stuk van de reis verliep best;
het weer hield zich voor een wandeltocht
best al zaten wij midden in den regentijd:
ik houd van loopen en er viel weer veel te
zien. Op deze manier heb ik nu de geheele
onderafdeeilng Tanimberellanden van a tot z
gezien. Ik ben als ik zoo door ga, in mijn.
eerste jaar van de 365 dagen ruim 200 op stap
geweest. Op Larat konden we gelukkig de
Albatros nemen, die me na een goede over
steek, al slingerde het schip nog danig, op
Toeal terugbracht.
De bloemenexport naar Duitscliland
Wederom deviezentoewijzing.
AALSMEER 20 October. Van de zijde van de
Devisenüberwachungstelle te Berlijn en van het
Nederlandsche gezantschap aldaar komt de mede-
deeling dat wederom deviezentoewijzing voor bloe
menexport zal plaats vinden.
De hoeveelheid voor het komende kwartaal be»
draagt de helft van de hoeveelheid voor het laat
ste kwartaal van 1938.
Duitscher richtte revolver op
rechercheur
Verdachte tot anderhalf jaar veroordeeld.
AMSTERDAM, 20 October. De RechtbanK
veroordeelde vandaag den Duitschen reclame
schilder A. S. wegens poging tot doodslag op
een Amsterdamschen rechercher gepleegd op
het Rembrandtplein, tot een gevangenisstraf van,
anderhalf jaar met aftrek der voorloopïge hech
tenis.
Het O.M. had een gevangenisstraf van een
jaar gerequireerd.
Eenige maanden geleden werd de Duitscher,
bij een passencontrole aangehouden. Met den
rechercheur op het Rembrandtplein gekomen,
rukte hij zich los, trok een revolver en richtte
dit met scherpe patronen geladen wapen op
den politiebeambte. Na een worsteling kon hij
worden ontwapend.
Ter zitting bleek, dat deze man reeds herhaal
delijk was veroordeeld in Duitschland, bovendien
vertoefde hij daar geruimen tijd in een zenuw
inrichting.