ERRES RADIO
Qaed
Tlieuws
uit Spanje
RADIO BUREAU „TAMMER"
Minister van Kleffens verdedigt de
Nederlandsche neutraliteitspolitiek
jjpAG 10 NOVEMBER 1939
TWEEDE KAMER
JCnappe en voacname cede wee ons buitenlandscfi beleid
J^heeft gehouden had alle kenmerken van
iPr a uitgesproken door een waarlijk zeld-
°pen tevens, in den besten zin des woords,
10 bewindsman. In volmaakte stilte zat de
^tp luisteren naar zijn uiteenzettingen. Deze
Ka n niet slechts van een scherp en vlug ver-
een helderen blik, van groote belezen-
ttige historische en volkenrechtelijke ken-
r ook, ja bovenal van de rustige kracht,
n hem, die vastberaden zijn weg weet te
7irh baseerend op het eerlijk besef van de
ÏU' inseien, welke aan heel zijn beleid ten
l! liggen. Als men voorts nog weet, hoe
»s rede hier en daar gekruid was met
""'humor, op die ietwat droog lijkende ma-
r?e",9Pdragen. welke den Friezen eigen pleegt
dan is het wel begrijpelijk, dat Mr. Van
het in het Nederlandsche Parlement zeld-
l-snsK mocht oogsten, dat aan het einde van
fl!t!ïïTvan vrijwel alle banken warm applaus
linrik terwijl hij vervolgens veler handen
i drukken. Een schare van afgevaardigden
'3 hem spontaan gelukwenschen anet zijn wel
^pr «eslaagd optreden.
r te hebben aangestipt, dat met Neder-
?°k andere neutralen alles willen doen om,
7 Pr slechts eenige kans op een goeden uit-
mvezig is, de strijdende partijen tot elkaar
lÏÏen kwam de minister op het jongste aan-
K lóeöe diensten, waarvoor hij wat Ne-
S h betreft als minister van Buitenlandsche
^ulks ter beantwoording van het geen de
Soist Wijnkoop in dit verband had gevraagd)
ff."'woordelijkheid ten volle op zich nam.
LI den stap van Koningin Wilhelmma en
ÏJ Leopold in, een manoeuvre meenden te
verband met eigen zwakke of benarde
zooals in een deel der buitenlandsche pers
miskenden de ware beteekenis van het
minister Van Kleffens in de Tweede
Tfi b verc
Jriüe. zooal
ij gebeurd, n
Jpsbod.
Bovendien meende Excellentie v. Kleffens
b moeten opmerken, dat zij die een derge-
L zienswijze aanhingen, van een z.i. volko-
ongegronde geringschatting van de waar-
l der bij het uitbreken van den oorlog door
frjitschland en Engeland afgelegde verklarin-
i.z. eerbiediging van onze neutraliteit uit-
i.
dat zij uit het oog verloren dat al tijden
kiif de militaire positie stationnair is gebleven en
ïlotte dat toch zeker niet te ontkennen is, dat
tóë en Nederland zoolang met dit aanbod ge-
r-cM hebben, dat niemand hen redelijkerwijze
i beschuldigen van een bedenkelijke opdringe
nd hunnerzijds of van het thans bewijzen van
i bijzonderen dienst aan slechts één der strij
kje partijen.
Minister Van Kleffens.
De minister, die hulde aan de vaderlandsche
{as bracht voor haar juist begrip harer taak in
feen tijd, kwam vervolgens op onze houding te-
pover de oorlogvoerenden, welke 't onze scheep-
'nart en' handel duchtig lastig maken. In dat op
licht, zoo zeide hij, zijn we trouw gebleven aan
historische gedragslijn: tegen redelijke toe-
sing van maatregelen, welke het volkenrecht
eenmaal aan alle oorlogvoerenden ter zee toe-
li verzetten wij ons niet, maar wel in al die
pallen, waarin de redelijkheid zoek is. Volko-
sen onjuist noemde mr. v. Kleffens zekere voor
telling van zaken alsof wij ons te gemakkelijk bij
IBritsche aantasting van onze belangen, ten deele
(levens van onze rechten, zouden neerleggen. „Wij
VfJischen geen verlengstuk te worden van Brit-
éi maatregelen tegen Duitschland, en evenmin
iet omgekeerde". Daarom juist brengen wij zware
■"its en wie nu nog durft beweren, dat wij b.v.
slaafs aan Londen gehoorzamen, zetten de
taak volkomen op haar kop en houden de oogen
Noten voor het feit, dat wij juist om der wille
een oprecht neutraal beleid allerlei last (aan-
iisding en opbrenging van onze schepen) moeten
Kdergaan, wat wij heel gemakkelijk zouden kun-
W vermijden indien wij maar ingingen op de
VMl tevoren te verstrekken waarborgen, die En
tend verlangt, iets dat wij echter weigeren,,
fast wegens ons vasthouden aan ons strikt on-
tJÜg beleid.
Wij voeren een zelfstandigheidspolitiek, maar
«Iwil nog geenszins zeggen, dat wij voor isole-
voelen. Zoo meenen wij, dat het zelfs nu taak
vooruit te zién. En als we dat doen is het dui-
jpjk, dat op den duur bevordering van interna-
ünale samenwerking het eenige juiste zal zijn.
al moge de Volkenbond al te weinig beant-
ïowd hebben aan veler aanvankelijk hoog ge
grien verwachtingen, toch heeft hij zelfs nu zijn
^e. Trouwens, de Regeering meent dat het ook
- dat opzicht verstandig zal wezen geen oude
,^nen weg te werpen voor men nieuwe heeft.
«4 Mr. Joekes (v.-d.), die evenals o.a. d.e heer
garens (r.-k.) en de heer Smeenk (a.-r.) de
■<arde van de Volkenbondsgedachte in het licht
8esteld, was de minister het eens, dat de vorm
«n ondergeschikt belang is, maar dat Nederland,
een zoo groot mogelijken invloed zal moe-
trachten uit te oefenen, straks, als men een-
den vrede zal gaan opbouwen, om verrijzing
aen goede internationale rechtsorganisatie te
garneren. Overigens gaf Excellentie v. Kleffens
|:Jer^aan> dat het lidmaatschap van den Vol-
niettegenstaande hetgeen Mr. Rost van
degelijk met onze onzijdigheidspolitiek ver
mar is. Naar aanleiding van een opmerking
'den heer Serrarens ging de minister er toe
het oogenblik op zijn begrooting den
M°n°r onze c°utributie aan den Volkenbond
1,7. *ot °P 275 duizend gulden te verlagen,
L®® men te Genève dusdanige bezuinigingen
aan te brengen, dat wij aldus ook minder
Een h zu^en boeven te betalen.
t'Jmnr f St Vermakelijk staaltje van zijn droge
,st n gaf de minister ten beste, toen hij Ds. Zandt
Itejip .die te velde was getrokken tegen even-
oprichting van een Nederlandsch gezant
schap bij het Vaticaan, toevoegde, dat ten aanzien
van deze aangelegenheid waarover de geachte
afgevaardigde met zooveel hartstocht had gespro
ken.... geen voorstel aan de orde was.
Tot besluit kwam de minister van Buitenland
sche Zaken in het bovenstaande is meteen ter
loops een en ander aangestipt van wat sommige
Kamerleden heden nog te berde brachten op
nieuw terecht bij Nederland's zelfstandigheid.
Op indrukwekkende wijze schetste hij haar be
teekenis voor ons zelf en tevens voor Europa.
„Nederland is van nature (traditie) vredelievend,
krijgshaftig als het geval er toe dwingt", aldus on
geveer heeft Frederik de Groote eens zeer raak
het optreden van ons land en ons volk geken
schetst. Dit weet men alom. En daarom mag men
vertrouwen zoo gaf de minister te verstaan, dat
tenslotte niemand het verlangen bij zich zal voe
len opkomen onze zelfstandigheid niet te eerbie
digen. Ook al wegens de roeping en plaats, welke
ons land mede door zijn ligging, zijn historie en
geaardheid, in Europa inneemt.
Geen land zal zich aan ons bestaan als onafhan-
kelijken staat kunnen vergrijpen zonder dat zich
een dergelijke fout op den duur zou wreken ten
koste van hem, die haar zou begaan. De geschie
denis leert dat, afgezien van schijnsuccessen van
het oogenblik, inderdaad niemand, die in een der
gelijke fout verviel, er op den duur wel bij geva
ren is.
Ziedaar de les, welke de minister terecht in
herinnering bracht, om er voorts aan toe te voe
gen, dat ook nog de jongste historie laat zien, dat
wij er onze eer in stellen om, wat gebiedsuitbrei
ding betreft, ons tevreden stellen met.verove
ring van gebied ten koste van onze eigen Zuider
zee! Toen men ons in 1919 b.v. Duïtsch gebied
aanbood, hebben wij dat vol verontwaardiging van
de hand gewezen!
Excellentie v. Kleffens besloot zijn meesterlijke
rede, waarin hij de kunst had verstaan het juiste
woord op de juiste plaats en op het juiste oogen
blik uit te spreken, met een aanhaling vermeld
zij, dat hij o.m. tal van treffende en gelukkige aan
halingen had ontleend aan mannen als Groen van
Prinsterer en Thorbecke uit de in 1866 door
Koning Willem III uitgesproken Troonrede. „In
deze veelbewogen en ernstige tijden kunnen wij
voor het behoud van ons volksbestaan, naast God
in ons zelf den hechtsten steun zoeken".
Het warm langdurig applaus, dat hierop volgde,
sprak genoeg voor de gevoelens waarmee de Ka
mer bij het aanhooren van deze rede bezield was,
Na de aanneming van Hoofdstuk III z.hst. en
nadat nog eenige andere agendapunten onder den
hamer waren gegaan, konden de afgevaardigden
tot a.s. Dinsdag een studie maken van „Economi
sche Zaken", dat dan aan de orde zal komen.
E. v. R.
ALLEEN BIJ KREYMBORG'
(Adv. Ingez. Med.)
Begrooting van Financiën vindt in
de Tweede Kamer geen algeheele
instemming.
Het plan voor gebouw „Sorghvliet" niet
representatief.
Blijkens het voorloopig verslag over het hoofd
stuk vn b, van de rijksbegrooting voor 1940
(financiën) had de kennisneming van de cijfers
van dit begrootingshoofdstuk verscheidene
leden een gevoel van teleurstelling gegeven. Wel
is waar vertoont de gewone dienst, vergeleken
met de raming voor 1939, een vermindering van
f 276.218, doch een ontleding van dit cijfer kan
niet de overtuiging schenken, dat met nauwge
zetheid naar de uiterste soberheid is gestreefd.
Opnieuw gaven verscheidene leden den wensch
te kennen, dat krachtig zal worden opgetreden
tegen belastingontduiking. Deze leden achten
het niet voor bestrijding vatbaar, dat dit euvel
nog steeds in -belangrijke mate heerscht.
Verscheidene leden bepleitten een wijziging in
de verhouding tusschen directe en indirecte be
lastingen, welke verhouding naar hun oordeel
thans niet in overeenstemming is met de sociale
rechtvaardigheid.
Gaarne zou men worden ingelicht omtrent
's ministers voornemen met betrekking tot de
motorrij tuigenbelasting.
Verscheidene leden stelden de vraag, of de
tijd thans niet gekomen is om over te gaan
tot de realisatie van de winst op den goudvoor
raad van de Nederlandsche bank, welke zal
komen te ontstaan bij fixatie van de waarde van
onze munteenheid op een lager niveau.
Verscheidene leden meenden de vraag te
moeten stellen, of het in de huidige omstandig
heden wel wenschelijk moet worden geacht, voor
'n representatief gebouw op „Sorghvliet" zulke
groote bedragen beschikbaar te stellen. Indien
'n verlenging van den termijn, waarbinnen met
den bouw moet worden aangevangen niet kan
worden verkregen, zou het naar hun oordeel
beter zijn, verder van deze schenking af te
zien.
Vele andere leden kwamente gen deze ziens
wijze met kracht op. Zij wezen er op, dat het
hier een genereuze en unieke schenking betreft,
welke groote waardeering verdient en welker
volledige totstandkoming niet in de waagschaal
mag worden gesteld.
Naar het oordeel der hierbedoelde leden is
het noodzakelijk, dat voor dit gebouw of een
prijsvraag wordt uitgeschreven of een opdracht
wordt verleend aan een Nederlandschen archi
tect van erkende capaciteiten. Het plan, dat
thans aan de Kamer is voorgelegd mist elk ken
merk, dat het representatief zou kunnen doen
zijn in nationaal cultureel opzicht.
Gunstige voorraadpositie van
Nederland.
In zijn memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer schrijft de Minister van Economische
Zaken:
Wat in het bijzonder de maatregelen met betrek
king tot de voorraadvorming van verschillende
artikelen betreft, kan de minister verklaren- dat op
dit terrein zeer veel was verricht, zoodat Neder
land met een in het algemeen gunstige voorraad-
positie de maand September is ingegaan. Het was
niet anders dan een eisch van wijs beleid, dat van
deze voorraden geen uitverkoop wordt gehouden
in de eerste maanden van den oorlog, doch dat men
bij het ter beschikking stellen rekening houdt met
de vooruitzichten ten aanzien van den aanvoer in
de naaste toekomst. Doordat de regeering doeltref
fende maatregelen heeft genomen om de voedsel
voorziening van den mensch in de naaste toekomst
te waarborgen, is tegelijkertijd de voorziening met
dierlijk voedsel uit eigen bodem voor dit tijdvak
beter mogelijk geworden.
Het aanbod van goede diensten.
Op het aanbod van goede diensten door H. M. de
Koningin en Koning Leopold aan de staatshoofden
van de oorlogvoerende landen gericht, zijn nog
adhaesiebetuigingen ontvangen van:
le. The British National Council te Londen. 2e.
The Australian Womens Party te Burwood. 3e.
American Patriots te New-York. 4e. The National
Legion of Mothers of America, zoomede van een
aantal particulieren.
Gedurende eenigen tijd geen
periodieke verloven.
De regeeringspersdienst meldt:
Daar de regeering het gewenscht acht de weer
macht thans niet te zeer te verzwakken zullen ge
durende eenigen tijd geen periodieke verloven
kunnen worden verleend.
Zij, die met verlof zijn, ook zijn die Donderdag
met verlof zijn gegaan, zullen hedenavond (Vrij
dagavond) bij hun onderdeelen -moeten zijn terug
gekeerd.
De zakenverloven blijven gehandhaafd.
Borstbeeld van professor Debye
onthuld.
Gistermiddag is het borstbeeld van den no-
belprijswinnaar, prof. dr. P. Debije, door het
comité aan de gemeente Maastricht aangeboden
en onthuld. De plaatsing is het resultaat van een
actie, gevoerd door een huldigingscomité, om
den beroemden scheikundige te eeren.
De plechtigheid vond in het Maastrichtsche
Stadhuis plaats.
De voorzitter van het comité, de heer J.
Schaepkens van Riempst droeg het borstbeeld
aan den burgemeester over.
Nadat ook de burgemeester had gesproken en
prof. Debije dankwoorden tot allen had gericht
begaven de aanwezigen zich naar de gemeente
lijke H.B.S. waar, in aanwezigheid van alle leer
lingen, een tweede borstbeeld, dat in de H.B.S.
geplaatst zal worden, werd overgedragen.
DE A.S. FEESTDAGEN EN HET
AUTO RIJVERBOD.
De besturen van de K. N. A. C en den Kon. Ned.
Toeristenbond A. N. W. B. hebben zich met een
adres tot den minister van Economische Zaken ge
wend, waarin zij verzoeken om, indien het niet
mogelijk zal zijn het doen rijden van motorrijtui
gen met benzine of benzol op Zon- en feestdagen
wederom algemeen toe te laten, het daarheen te
willen leiden, dat voor a.s. Kerstdagen, den 31en
December en Nieuwjaarsdag te dien aanzien af
wijkende bepalingen zullen worden vastgesteld.
Onopgehelderd voorval aan de
Nederlandsch-Duitsche grens bij
Blerick.
Donderdagmiddag zijn bij de Nederlandsch-
Duitsche grens bij Blerik schoten gevallen
waarbij enkele in -burger gekleede personen be
trokken zijn geweest. Naar het schijnt, is één
persoon getroffen, terwijl de anderen over de
grens gevoerd zouden zijn. De lezingen over wat
is voorgevallen loopen zeer uiteen, zoadat nog
niet met juistheid kan worden medegedeeld, wat
werkelijk is geschied. Het onderzoek, dat is in
gesteld, zal meer licht moeten verschaffen.
Door Melis Stoke
Nu ruil ik het zwaard even om voor de pen
Die zoo lang in dit blad zich niet roerde.
Wat doet het er toe wat ik doewaar ik ben.
Sinds de stroom van den tijd mij ontvoerde?
Het is mij als duizenden mannen vergaan
Die trouw op hun wacht voor het Vaderland staan
Sinds de trom ter verdediging roerde.
Ik lees op mijn post, ergens ver in dit land.
Van den chaos der duistere dagen.
Het sidderend tijdsbeeld weerkaatst in de krant
In communiqués en verslagen.
Wij puren met vlijt uit het tragisch beloop
De altijd nog levende, innige hoop
Dat een betere toekomst zal dagen.
Zoo vond ik op mijn avontuurlijke reis
Door de zee'en van trieste berichten
Opeens het verheugend en pakkend bewijs
Dat een sprankje van vrede blijft lichten!
Eerst heb ik niet goed op mijn oogen vertrouwd
IN SPANJE ZIJN TANKS WEER TOT TRACTORS VERBOUWD
Om het werk op het land te verrichten!II
Ik ben overtuigd! Tusschen vrees en geweld
En het graven van schansen en kuilen
Blijft het bloempje van vrede schoon danig bekneld
Met de taaiheid van levenskracht schuilen!
Zoo wacht ik dan weer, op dit Spaansche gezag
En gesterkt door dit feit, op den komenden dag
Om mijn zwaard met de pen te verruilen
Oneerlijke concurrentie van
rijwielhandelaar
Voor de Amsterdamsche rechtbank heeft een
rijwielhandelaar terechtgestaan, verdacht van on
eerlijke concurrentie.
Den laatsten tijd wordt regelmatig geadverteerd,
dat z.g. incassobureaux „teruggehaalde" voor
werpen, in het bijzonder fietsen, verkoopen. Het
publiek krijgt daardoor den indruk, dat het nieuwe
Rijwielen zijn, die op afbetaling zijn verkocht en
die, doordat de koopers met de betaling in gebreke
zijn gebleven, na verloop van tijd door het adver-
teerende incassobureau zijn teruggehaald.
Het is gebleken, dat verschillende adverteerders
echter geen houders van incassobureaux zijn, doch
gewone handelaren in tweedehandsch artikelen.
De Bond van Rijwielhandelaren vond hierin
aanleiding om zich met een klacht tot den Officier
van Justitie- te wenden. Dientengevolge werd een
vervolging ingesteld tegen iemand, die op zijn
ramen had geschilderd: „Incasso en Informatiebu
reau, dagelijksch verkoop van teruggehaalde fiet
sen", op gelijke wijze had hij geadverteerd.
Een getuige verklaarde, dat hij regelmatig
op een veiling oude fietsen voor verdachte
kocht, die hij opknapte en die verdachte als
z.g.n. teruggehaalde fietsen weer doorverkocht.
De Officier van Justitie, mr. De Muinck Keizer,
zeide in zijn requisitoir, dat hij van plan was in
den vervolge scherp tegen deze wijze van zaken
doen op te treden. Als het adverteeren niet op-,
hield zou nog een groot aantal verdachten terecht
staan.
Spr. eischte een geldboete van f 100.
De verdediger, mr. Th. Eskens, voerde aan, dat
verdachte niet de bedoeling had gehad om het
publiek te (misleiden.
PI. concludeerde tot vrijspraak, subs, drong hij
aan op oplegging van een -kleine geldboete, daar
dit geval als een proefproces dient te worden be
schouwd.
Wom, a.ê£ee*t}
Aspirin
ABLETTEN
(Adv. Ingez. Med.)
Het carillon van Leidens nieuwe stadhuis is in den toren ge-
&.fijBicheniién aan «.de installatie ervan wordt de laatste hand
«<£ss!ssi
Wederom aan de spits in klank en
selectiviteit. Elke bezitter is er
enthousiast over.
Vraagt nog heden demon
stratie en inlichtingen. Wij
ruilen elk oud apparaat in.
BETALING NAAR KEUZE.
KLEVERLAAN 176—178
HAARLEM
Bekend om zijn
100 procent
service
(Adv Ingez Med.)
Koopman schoot op woonwagen
bewoner.
Vier jaar geëisclit.
Op Zondag 3 September, des morgens half tien,
waren eenige woonwagenbewoners te Geldrop aan
het gras snijden nabij de Dommel. Het waren J. C.
van L., diens vader en eenige broers.
Toen zij met het grassnijden bezig waren, kwam
de 39-jarige koopman S. W. uit Geldrop naar hen
toe. Hij droeg een geweer in de hand. Hij ging
dwars door het water van de Dommel op de woon
wagenbewoners af. Plotseling richtte hij het geweer
op de mannen, die zich op een afstand van 40 tot
50 meter van hem bevonden.
De 27-jarige van L., ziende, dat S. W. het geweer
op hem richtte liet zich op den grond vallen, juist
achter een zak met afgesneden gras. Op datzelfde
oogenblik ging het schot af. De hagelkorrels kwa
men terecht in het gras nabij de plaats, waarvan
L. zich had laten vallen. Hij werd niet getroffen.
De woonwagenbewoners deden van de schiet
partij aangifte bij de politie, die na een ingesteld
onderzoek overging tot de arrestatie van den koop
man S. W., die in het Huis van Bewaring te
's Hertogenbosch ingesloten werd.
Donderdag stond hij terecht wegens poging tot
doodslag, subsidiair was hem poging tot zware mis
handeling ten laste gelegd.
De Officier van Justitie, mr. J. Dubois, nam
hierop requisitoir. Hij achtte bewezen, dat de ver
dachte zich aan poging tot doodslag heeft schuldig
gemaakt.
De eisch tegen den verdachte, die reeds zeven
vennissen achter den rug heeft en die ongunstig
bekend slaat, luidde vier jaar gevangenisstraf.
De verdediger, mr. Chr. Hulsman uit Den Bosch
pleitte op juridische gronden vrijspraak. Uitspraak
23 November.
Huwelijkszwendelaars lichtten
achterlijke vrouw op.
Voor ƒ50.benadeeld.
De politie van het bureau Stadhouderskade te
Amsterdam heeft Donderdagmiddag twee huwe
lijkszwendelaars gearresteerd, die er i-n geslaagd
zijn een dertigjarige vrouw, die verminderd toe
rekeningsvatbaar was en dientengevolge onder toe
zicht stond van den geneeskundigen dienst, een
bedrag van vijftig gulden te ontfutselen.
De eëhtgenoot in spé had ,om mogelijken twijfel
aangaande zijn trouwplannen bij 'de vrouw weg te
nemen, een vriend verzocht eens met haar te gaan
praten en haar te vertellen hoe goed hij het wel
met haar meende. Doch énkele dagen later, bij een
ontmoeting tusschen de beide huwelijkscandidaten,
vertelde de man haar, dat hij een groote erfenis
uit België verwachtte. Hij moest evenwel enkele
rekeningen betalen, waarmede hij niet zou kunnen
wachten tot de erfenis in zijn bezit was en stelde
de vrouw voor, hem het geld hiervoor te willen
voorschieten. Zoo verdwenen achtereenvolgens be
dragen van f 15, f 10, f 2.50 enz. van het spaar
bankboekje van de geheel te goeder trouw zijnde
vrouw. De erfenis bleef evenwel uit en nadat de
geheele som was opgeloopen tot f 50, kreeg de
jeugdige vrouw argwaan en deelde zij haar erva
ringen aan de politie mede, welke daarop spoedig
tot arrestatie van den huwelijkszwendelaar en zijn
vriend overging, i I
