IJmuider Courant | 1939 | 14 november 1939 | pagina 5

%apok

Een belangrijk product

Indische begrooting voor 1940
wijst groot tekort aan.

Lachg

as

De nieuwe Theekalender een... zeekalender!

In één jaar 51.000
werkloozen minder.

j5D a G

14 NOVEMBER 1939

Voor velerlei
doeleinden te gebruiken

ieder,

in N.-O. Indië heeft mogen reizen,

kapokboom en de eigenaardige kolven,
aan de horizontale boomtakken hangen. De
tboom

hloeit twee- of driemaal bij het begin

ËSoom wordt reeds sedert onheugelijke
o alle daarvoor in aanmerking komende
akkers langs wegen enz. door de in-

.bevolking aangeplant. De vruchten wor
de kapokfabrikanten verkocht. Het bedrijf
ixi Chineesche handen. Ongeveer 90

'j van de uit Nederlandsch Oost-Indië uitge-
- kaook is een product der inheemscihe be-
terwijl het restant afkomstig is van Euro-
IgSp'antages.

dra de kolven in de fabriek zijn aangekomen
a! deze onderzocht en de onrijpe en bescha-
fexemplaren verwijderd. De rijpe vruchten
L'vervolgens naar een opslagplaats gebracht,
met de hand worden geopend en de scha
ft binnenste gedeelte, de kern, worden
«nomen. Tegelijkertijd heeft een tweede se-
'ten opzichte van de nog achtergeble-
vruchten. Voor een pikol (61.67 K.G.)
iu„.:apok zijn ongeveer 15.000 kolven noo-
In* aansluiting op bovenomschreven werk
lieden wordt de ruwe kapok, waarin zich nog
0f kernen bevinden, in zakken verpakt en
'je drooginriohtingen gebracht. Deze droog-

eren zijn

zoowel van boven als aan de zijden

,en met draad-netten, om het wegstuiven van
kte kapok tegen te gaan. De ruwe kapok
„ij in de zon gedroogd en voortdurend omge-
met bamboe-harken, waardoor de samen-
kle kapokz zooveel mogelijk los wordt ge-
S| Na het droogproces komt de kapok in de
i;|ek terug, teneinde weder ontdaan te worden
'verdere onzuiverheden, in bepaaldelijk daar-
geconstrueerde molens, die voorzien zijn van
nd slagwerk. Daardoor worden de nog aan
nemen van de kapokvezels afgezonderd,
gereinigde kapok wordt uit den molen gebla-
7ndergaat nogmaals een zuiveringsproces om
iolte in balen te worden geperst met behulp
reen handpers. In de pakhuizen der exporteurs
v-toi deze balen voor den export gereed ge-
likt, door ze nogmaals te persen, ditmaal langs
iraulischen weg.

Waarvoor kapok gebruikt wordt.

icor het vullen van kussens en matrassen is ka-
'i de ideale grondstof, dank zij het geringe ge-
Üt en de groote elasticiteit. Daarbij 'heeft ka-
a het groote voordeel, dat geen proppen worden
Mrmd, zoodat de voorwerpen, welke er mede
Aid worden hun vorm behouden. Aangezien ka-
seen slechte warmtegeleider is, houdt de ka-
k-raah-as het lichaam op warme dagen koel, ter-
ui de lichaamswarmte op de omgeving wordt
iffgedragen. In den winter heeft precies het ora-
keerde plaats.

Hit hygiënisch oogpunt heeft kapok het groote
»rdeel, dat geen vochtigheid wordt opgenomen.
Storen schrijven daarom asthma-lijders het ge-
5 van kapok-matrassen en „kussens voor .Voorts
ikspok reukeloos en 'practisch gesproken vrij. van
gedierte. Zonder schadé kan kapok door ver
ging meer dan eens gedesinfecteerd worden,
ij het maken van reddingsmateriaal speelt ka-
een belangrijke rol. Het drijfvermogen van
$ik is ongeveer vijfmaal zoo groqt als van kurk.
rsijl kapok het dertigvoudige van zijn eigen ge-
sèl kan dragen. Terwijl ander materiaal zijn
j, ^vermogen na korteren of langeren tijd ver
lui, is dit verlies bij kapok na dertig dagen slechts
ia procent, welk verlies wordt ingehaald na een
EMidig drogen in de zon.

'Ook by de beoefening van verschillende sporten

speelt de kapok een rol. Vesten voor vliegeniers,
slaapzakken voor vele doeleinden, polsbeschermers,
knie-beschutters, opvullingen van valhoeden enz.,
bij dat alles is kapok een der belangrijkste hulp
stoffen.

Bij de fabricage van winterkleeding, dekbedden
enz. is kapok feitelijk niet te ontberen. Bij wond-
behandeling, de fabricage van kinderpoppen, bij
het aanbrengen van geluiddempende apparaten, bij
de vliegtuigfabricage, in theaters, in radiotelegra-
fische ruimten, bij de fabricage van theemutsen,
kookkisten, electrische koelkasten, bij het
vervoer van aan bederf onderhevige voedings
middelen enz., en nog bij zoovele andere artike
len is de kapok een der meest belangrijke hulp
middelen.

Afnemers.

Tot de grootste afnemers van de Nederlandsch
O.-Indische kapok behoorem de Vereenigde Staten
van Amerika, Australië, Nederland, Nieuw-Zee-
lana, Groot-Brittannië, België, Japan en Singapore.

Hoe de ontwikkeling van de cultuur en den
handel van kapok zal verloopen onder de thans be.
staande economische omstandigheden kan niemand
voorspellen.

MOLLERUS.

HOFFOTOGRAAF FRANZ ZIEGLER OVERLEDEN

Op 46-jarigen leeftijd is te 's Gravenhage overle
den-de heer Franz Ziegler, hoffotograaf, die in deze
functie den heer Deutmann opvolgde. Dat was in
't jaar 1927. In datzelfde jaar had de heer Ziegler
zijn fotozaak van Zwolle naar de residentie over
gebracht. Wijlen de heer Ziegler ontving zijn op
leiding als fotograaf o.m. te Munchen. Hij heeft een
groot aantal foto's van de koninklijke familie ge
maakt.

Woensdagochtend half twaalf zal de begrafenis
van het stoffelijk overschot plaats hebben op het
R.K. kerkhof aan de Kerkhoflaan te 's Gravenhage.

Half Amsterdam verduisterd.

Goed geslaagde oefening.

Maandagavond is een deel van Amsterdam ver-
Ü'lcrd en wel in West, Jordaan, Zuid- en Oost.
fe om half negen de stadslichten werden ge-
ffid, bevonden zij, die op straat moesten zijn
in een donkere, steenen doolhof, waai-in iedere
'fetheuvel een gevaar, iedere straathoek een
'rassing beteekende. Van autorijden was geen
pke, zelfs niet in die straten, waar speciale ver-
MJtoingslampen waren aangebracht. Het was
sensgeyaarlijk! De inwoners van de hoofdstad
sbfn in het algemeen voortreffelijk met deze
Nsch opgezette oefening meegewerkt. De woon-
•'3® straalden vrijwel geen licht uit en daar waar
enkele lichtstraal door een kier in het gordijn
buiten scheen volgde men onmiddellijk de
Ingevingen Van de controleerende vrijwilligers
pet nieuwe glazen Amstelstation was verdwenen.
Het rangeerterrein Watergraafsmeer was verlicht
Mven, Twee winkelruiten moesten worden ver-
omdat de eigenaai's zoo onbedachtzaam
eren geweest de étalagelichten te laten branden,
feder was het volkomen donker in alle deelen
de stad, waar de oefening werd gehouden. De
tfichlen, welke binnen kwamen op het hoofd-
fteau van de burgerwacht, luidden zonder uit-
swing gunstig.

jo totaal hebben vierduizend vrijwilligers aan de
fittingen deel genomen. Deze mannen waren
•«r dezen avond speciaal tegen ongevallen ver-
hetgeen niet ovex-bodig mag heeten voor
^tienen, die verplicht zijn in zulle een duistex'nis
j-wrken en zich snel te verplaatsen. De blok
ken vernamen hun opdracht na het openen van
«verzegelde enveloppe, waarvoor een bepaald
was vastgesteld.

LloO^clfU^!-
^Mijnhardtje

De echte zijn niet rond, maar hartvormig.

(Adv. Ingez. Med.)

Opgave van voorraad scheerwol
noodzakelijk.

Ook als men geen voorraad heeft.

In verband met de ten behoeve van de volks
huishouding binnenkort plaatshebbende vorde
ring van de hier te lande aanwezige voorraden
binnenlandsche scheerwol hij de schapen
houders en alle overige belanghebbenden, die
niet zijn ingeschreven bij het rijksbureau voor
wol en lompen te Tilburg, is onlangs aan de be
langhebbenden medegedeeld, dat zij, op grond
van de wet, medewerking verdedigingsvoorherei-
ding 1939, verplicht zijn de in hun bezit zijnde
hoeveelheden binnenlandsche scheerwol nauw
keurig op te geven.

Ter voldoening aan deze verplichting moest
men de daarvoor benoodigde formulieren af
halen bij e secretarie van de gemeente waar
men woonachtig is en deze binnen 7 dagen na
inwerkngtreding van genoemde .beschikking
ingevuld en onderteekend weer bij deze secre
tarie inleveren-.

Aangezien deze termijn inmiddels is verstre
ken en tot dusverre slechts een bepei'kt aantal
opgaven is binnengekomen, wordt belanghebben
den er van bevoegde zijde nogmaals nadrukkelijk
op gewezen, dat zij aan hun verplichting tot het
verstrekken van bedoelde voorraadgegevens thans
ten spoedigste dienen te voldoen. Indien bij be
paalde belanghebbenden geen voorraden aan
wezig mochten zijn, moeten bovengenoemde for
mulieren nochtans onderteekend worden inge
leverd met de opmerking „geen vooiTaad".

Aan het bovenstaande kan worden toegevoegd,
dat het opzettelijik niet voldoen aan deze ver
plichting ingevolge artikel 12 van de wet mede
werking verdedigingsvoorbereiding 1939 een ge
vangenisstraf van ten hoogste vier jaren of een
geldboete van ten hoogste tienduizend gulden ten
gevolge kan hebben.

Verhooging van belastingen.

Het Haagsche „tippel"-verbod.

Volgens art. 299 a van de Algemeene Politie
verordening te 's-Gravenhage hebben B. en W.
dezer gemeente een groot aantal straten aange
wezen, waarvoor het bekende tippelverbod geldt.
De Haagsche kantonrechter mr. Veegens had op
7 September j.l, een juffrouw, die dat verbod had
overtreden, tot vijf gulden boete subs. 5 dagen
hechtenis veroordeeld.

Mr. Herbert A. Polak heeft voor den Hoogen
Raad, in het door verdachte ingestelde cassatie
beroep gepleit en tot vernietiging van het kan-
tonrechterlijke vonnis geconcludeerd.

Pleiter achtte art. 299 a van de Haagsche
verordening onverbindend wegens strijd met de
Grondwet, o.a. omdat artikel 4 dezer Grondwet
weliswaar toelaat het uitoefenen - van bepaalde
beroepen en bedrijven aan regels te binden, doch
deze regels dan uitsluitend op het uitoefenen
van dit beroep of bedrijf betrekking mogen
hebben.

Voorts achtte pleiter den hier bedoelden maat
regel strijdig- met art, 168 der Gemeentewet,
omdat de bevoegdheid, last te geven, zich te ver--
wijderen door den gemeenteraad niet aan be
paalde handelingen of omstandigheden is ge
bonden.

Het verbod omvat de geheele binnenstad
waarin de stations, het stadhuis, vrijwel alle
openbare rijksgebouwen, vrijwel''alle theaters,
musea en bibliotheken, winkels, warenhuizen,
ziekenhuizen en klinieken zich bevinden, het
geen voor de hierbedoelde vrouwen elk deelne
men aan het openbare leven, zoowel als een nor
maal privéleven volstrekt onmogelijk maakt, wat
nimmer de strekking kan zijn van een bepaling
in het belang van de openbare orde, zedelijk
heid en gezondheid.

De procureur-generaal zal Maandag 27 No
vember conclusie nemen.

voor tandartsen
verboden

VilifViaak uan den tKocqen Jiaad

De tandarts J. F. M. S. te Bloemendaal is door
de erchtbank te Haarlem veroordeeld tot een
geldboete van 6, omdat hij een patiënte tijdens
het trekken van kiezen 'n rubber kapje over den
neus heeft geplaatst, welke kapje door middel
van een slang was verbonden met een z.g, Min-
nitt's lachgasapparaat.

De rechtbank was van oordeel, dat de tan-d
arts daarbij buiten noodzaak de grenzen zijner
bevoegdheid had overschreden, welk oordeel blij
kens zijn op 1-6 October j.l. genomen conclusie
werd gedeeld door den advocaat-generaal bij den
hoogen raad, mr. Rombach.

Deze was van -meening; dat een tandarts slechts
bevoegd is tot plaatselijke behandeling van de
ziekten van tanden en niet tot aanwending van
middelen, die op het geheele lichaam wei-ken
en die alleen om die reden indirect ook invloed
hebben op d-e tanden.

Mr. Rombach concludeerde dan ook tot ver
werping van het ingestelde cassatieberoep.

De hoog-e raad heeft Maandag het cassatiebe
roep verworpen op overweging o.a.:

Dat de rechtbank, op grond van de verklarin
gen der door haar gehooide deskundigen feite
lijk aanneemt, dat lachgas ook bij het ge
bruik van Minnitt's lachgas-apparaat niet
plaatselijk, maar over het geheele lichaam ge
voelloosheid veroorzaakt, zoodat het gebruik
daarvan op de door requirant gevolgde wijze den
tandarts vei'boden is.

Vex-schenen is de begrooting voor Ned. Indië
voor het dienstjaar 1940. Aan de memorie van toe
lichting wordt het volgende ontleend:

De cijfers van de uitkomsten over het jaar 1937
laten een tekort zien van f 548.000 op den gehee-
len dienst, die over 1938 die meer het karakter
van voorloopige uitkomsten dragen een tekort
van f37,789.000. Het gex-aamde tekort over den
geheelen dienst voor 1939 bedroeg f 127.322.000.
Het tekort over 1939 zal naar thans verwacht, wordt
f 119.168.000 bedragen. Schakelt men de defensie
uitgaven waarvan rente en aflossing door Neder
land worden betaald en de welvaartsuitgaven,
welke uit de door het moedexdand beschikbaar
gestelde f 25 millioen worden bestreden uit, dan
wordt het nadeelig saldo over den geheelen dienst
wat het verwachtingscijfer betreft teruggebracht
tot f 96.924.

De eindcijfers van de vastgestelde begrooting
voor 1940 zijn de volgende:

Uitgaven van den geheelen, den gewonen en den
buitengewonen dienst resp. f 654.520.108,
f592.150.676 en f62.369.433, middelen resp.
f 599.015.957, f561.508.195 en f37.507.762. De te
korten bedragen resp. f 55.504.151, f 30.642.481 en
f24.861.670.

Intusschen zijn in de jongste zitting van den
Volksraad en de daarop aansluitexxde buitengewone
zitting nog eenige aanvullingsbegrootingen beti-ef-
fende het dienstjaar 1940 aangenomen, in verband
waarmede de tekorten op den geheelen, den ge-
wongen en den buitengewonen dienst ondei'schei-
denlijk op f58.270.839, f28.272.069 en f29.998.770
werden gebracht. Deze aanvullingsbegrootingen zul
len, te zijner tijd bij afzonderlijke wetsontwerpen
ter goedkeuring worden voorgedragen. Opgemei-kt
wordt, dat de veranderingen, door deze suppletoire
begrootingen in de eindcijfers der hoofdbegrooting
aangebracht, voornamelijk toe te schrijven zijn aan
de aanwijzing van de staatsspoorwegen tot lands-
bear ij f in den zin der Indische bedrijven wet en aan
een nadere verhooging van de credieten voor het
leger.

In weerwil van het ernstig streven naar beper
king en versobering 'is het niet mogelijk het nor
maal accres en de noodzakelijke verhooging van
sommige uitgaven geheel door bezuiniging op
andere hoofden op te vangen. Niettemin kon de
stijging der uitgaven van 1939 op 1940 beperkt
wox'den tot een bedx-ag van rond f 4 millioen.

De behoeften der niet-militaire departementen
hebben thans een belangrijker aandeel in de
stijging gehad, dan het voi'ig jaar. Noodzakelijke
voorzieningen op het gebied van onderwijs, bestuur
en politie vergden hoogere uitgaven, terwijl daar
naast ook gerekend diende te worden op uitgaven
voor maatregelen, welke tot eind 1939 uit de f 25
millioen-bijdrage van Nederland konden worden
gefinancierd, doch daarna geheel ten laste van
de Indische begrooting moeten komen. Onder die
voor de welvaartsbevordering urgente maatregelen
neemt de transmigratie naar de buitengewesten een
voorname plaats in.

De militaire uitgaven blijven met een bedrag van
f 105.5 millioen ï'ond f 5.5 millioen beneden de ra
ming voor 1939, waarbij nochtans in aanmerking
dient te worden genomen, dat in dat jaar zeer
belangrijke suppletoire credieten voor de beide
militaire departementen moesten worden toege
staan en dat dé verdere voortgang van het proces
der opvoering van de weerkracht van leger en
vloot dergelijke credieten vermoedelijk ook voor
1940 noodig zullen maken.

Relatief blijven de defensie-uitgaven het over
wegend grootste aandeel in de uitgavenstijging
der laatste jaren opeischen.

Vergeleken met 1938 is de uitgavenstijging voor
oorlog en marine ruim 24 pet. en voor de ovei-ige
uitgaven (exclusief rente en aflossing) rond 9 pet.
Tegenover de stijging der uitgaven bracht de op
basis van den tegenwoordïgen belastingdruk aan
vankelijk opgestelde raming der middelen, geen
noemenswaax-dige vermeei-dering.

Aangezien de minister met de Indische regee
ring het hieruit -voortvloeiend tekort op den gewo
nen dienst van rond f 40 millioen niet toelaatbaar
achtte en het uitgaven-accres reeds tot het strikt

onvermijdelijke was beperkt, was het noodig tot
versterking van de middelen over te gaan.

Bij afzonderlijke, bij de Tweede Kamer inge
diende aanvullingsbegrootingen voor 1939 is daar
toe gerekend op:

Verhooging van de inkomstenbelasting, deels
door wijziging van de tarieven voor de in
komensklassen tot f300, anderdeels door ver
hooging van de opcenten van 5075, welke
f 8,1 millioen moet opbrengen en verhooging
van de opcenten op de vexxnootschapsbelasting
van 100 op 150, welke 8,8 millioen moet op
brengen. In totaal dus een meerdere opbrengst
van f 16,9 millioen.

Onder het tekort op den buitengewonen dienst
van rond f 24,9 millioen is begrepen een bedrag van
4,3 millioen aan door Nederland tei-ug te betalen
aanbouwkosten van marinematerieel, zoodat ten
laste van Indië blijft omsti-eeks f 20,6 millioen.

Voor kapitaalsinvestaties in de bedrijven is uit
getrokken rond f 10 millioen en voor andere kapi
taalsuitgaven netto f 1,2 millioen.

De oorlogstoestand en het Indische
budget.

Vanzelfsprekend is bij de samenstelling der
ondex'havige begrooting geen rekening kunnen
worden gehouden met de buitengewone omstan
digheden, waaxnn de wereld sedert eind Augustus
j.l. is komen te verkeeren en met den volstrekt
onberekenbaren invloed, welken deze op de Indische
financiën zullen uitoefenen.

Indische schuld.

Op 1 Januuari 1938 bedroeg de Indische schuld
f381.805, waarvan geconsolideerd f 1.324.081 en
vlottend f57.724. Op 1 Januari 1939 bedroeg de
totale schuld f 1.368.007, waarvan f 1,287.797 ge
consolideerd en f80.210 vlottend. Op 30 September
van dit jaar ten slotte bedroegen deze cijfers resp.
f 1,378.742, f 1,275.190 en f 103.552.

Departement van oorlog.

De netto militaire uitgaven betreffende den ge
wonen dienst zijn voor 1940 en 1939 onderschei
denlijk geraaxrid op f 70.635.225 en f 78.255.250, die
betreffende den buitengewonen dienst onderschei
denlijk op f21.065.800 en f47.482.450.

Depax'tement van marine.

De netto militaire uitgaven betreffende den ge
wonen dienst zijn voor 1940 en 1939 onderschei
denlijk geraamd op f34.972.15G en f32.808.622, die
betreffende, de kapitaalsuitgaven van den buiten
gewonen dienst (waarvan rente en aflossing ten
laste van het rijk komen) op onderscheidenlijk
f 5.658.000 en f 9.867,000.

Onderwijs.

In het vooi-nemen ligt de oprichting van 100
openbare volksscholen.

Zeer duidelijke kalender, met 6 prachtige afbeeldingen van klipperschepen!
Mooier en kleurrijker dan ooit! Bij inzending van 8 postzegels van 5 cent of
liever nog storting van 40 cent op postrekening Nr. 262910, volgt franco
toezending. Verschijning begin December, maar bestel nog heden om later
teleurstelling te voorkomen.

THEE-PROPAGANDABUREAU, Afd. 48 HEERENGR. 182, AMSTERDAM-C.

ïrairfri

j.lgÉM

i Adv. Ingez. Med.)

Vijf jaar tegen oud-Indiscli militair
geëischt.

Wegens doodslag op zijn vrouw.

De Amsterdamsebe rechtbank zette Maandag
de strafzaak voort tegen een 49-jarigen werk-
loozen oud Indisch militair, die op Hemelvaarts
dag, 18 Mei j.l., op straat zijn vrouw, een inlan-d-
sc-he, met een mes heeft doodgestoken.

De Officier van Justitie vorderde wegens dood
slag vijf jaar gevangenisstraf, door te brengen in
de bijz. strafgevangenis te Scheveningen.

'pion had Volendammer costuum
aangetrokken.

een fototoestel in den rug gemonteerd.

H®nS °ns land bij een vei-sterking, aldus
'ma stond Zaterdagmiddag een man in Vo-
animev kleederdracht prentbriefkaarten te ver-
?en' Er waren veel soldaten aan het werk, en
weg bevonden zich enkele voorbijgangers,
u p de burgers zeide tot den Volendammer,
Imw beter de prentbriefkaarten kon ver-
de soldaten vrij hadden. De man ant-
hierop, dat hij toch ook moest leven, doch
bad een meer buitenlandsch dan
ïkteS°h accent, hetgeen natuurlijk argwaan

iae,5lUger ^en commandant mededeeling
In eivaring. De Volendammer werd gear-

HUISKNECHT GING ER MET ZESHONDERD
GULDEN VANDOOR.

Eenigen tijd geleden was in een doktersgezin in
de Vondelstraat te Amsterdam de huisknecht,
toen mevrouw des middags weer thuis kwam,
verdwenen. En met hem verdwenen uit de la
van een schrijfbureau zes bankbiljetten van
honderd gulden.

Thans is de man, een Amsterdammer, te Rot
terdam aangehouden en op transport gesteld
naar de hoofdstad, waar hij in het bureau Leid-
scheplein is opgesloten. Hij heeft reeds bekend
het geld te hebben weggenomen. Honderd gulden
waren noig over. Van de overige vijfhonderd
had hij de man van de wereld gespeeld.

tsteerd,

waaruit bleek dat men een goede vangst

i,j """'"u Dl®

v. I an- De man was inderdaad een vreemde-
Itt fof -rug van zijn Volendamsche.pak was
°^aïïet°estel gemonteerd, waarvan de ont-
&!p h een van knoppen aan de voor-
üjjjj evoncl' In het toestel bevonden zich enkele
fohX3aiv.p opnemingen vexricht waren. Ze
beslag genomen en zullen ont-
worden.

VRAGEN OVER DE ARRESTATIE VAN EEN
OFFICIER

Het Tweede-Kamerlid de Marchant d'Ansem-
bourg heeft aan den minister van defensie de vol
gende vragen gesteld:

Is het waar dat een overste onder verdenking van
spionnage in arrest is gesteld?

Indien dit inderdaad het geval is, is de minister
dan bereid den naam of althans de aanvangsletters
van den naam van den in. arrest gestelden hoofd
officier mede te deelen, opdat een eind wordt ge
maakt aan de verdenking, die door een persbericht
over een arrestatie van dezen aard op alle oversten
van het Nederlandsche leger is gelegd?

Op 28 October 1939 waren bij de organen der
Openbare Arbeidsbemiddeling ingeschreven 263.922
werkzoekenden (246.137 mannen en 17.785
vrouwen.)

Hiervan waren 196.770 (184.716 mannen en 12.054
vrouwen) werkloos en waren 50.141 personen door
overheidshulp tewerkgesteld bij cultuur technische
en administratief daarmede gelijkgestelde werken.
Blijkbaar waren en dus 17.011 personen als werk
zoekende mgeschi-even, die in het vrije bediijf
werkten, doch ander werk zochten.

Werkloosheidsvei-zekering.

In de week van 23 t/m. 28 October 1939 waren
bij gesubsidieerde vereenigingen met werkloozen-
kas aangesloten 589.357 pei-sonen, waaronder 75.416
landarbeiders.

Van de 513.941 verzekerden buiten de landarbei-
dei-s was het werkloosheidspercentrage 18.0 (in
de vorige vei'slagweek van 9 t/m. 14 October 1939
was dit pei-centage eveneens 18.0).

In de overeenkomstige verslagweek van October
was het werkloosheidspercentage in de laatste jaren
als volgt: (in het tijdvak van Mei tot en met
November worden bij de berekening van de per
centages de landarbeiders buiten beschouwing
gelaten).

1932: 26.8; 1933: 24.8; 1934: 27.1; 1935: 30.8;
1936: 30.1; 1937: 24.2; 1938: 22.5; 1939: 18.0.

Op 1 October 1939 heeft weder een telling plaats
gehad van het aantal geheel werkloozen en het
aantal tewerkgestelden bij .werkverruimingen onder
de als werkzoekende ingeschrevenen bij de
organen der openbax-e arbeidsbemiddeling. De
volgende cijfers zijn hieraan ontleend:

Er waren geheel werkloos 190.119 mannen, te
werk gesteld bij werkverruimingen 46.877 mannen,
te zamen 236.996 mannen en als geheel werkloos
13.250 vrouwen.

Vergelijkt men het cijfer der geheel werkloozen
en te wex-k gestelde mannen te zamen met het
overeenkomstige cijfer van 1 October 1938, dan
blijkt, dat in den loop van een jaar het totaal aantal
met 51.463 of 18 procent is teruggeloop en.

In drie seconden ligt Amsterdam in
het duister.

Dertigduizend lampen worden gedoofd.

De directeur van de gem. electriciteitswerken te
Amsterdam, de heer W. Lulofs, en zijn staf zijn
er in geslaagd een verduisteringssysteem voor de
stad te construeeren, waardoor het mogelijk is in
een paar seconden de geheele stadsverlichting be
staande uit 30.000 lampen te dooven.

Een kind kan het toestel bedienen. Aan een
muur, ergens in een gebouw, bevindt zich een rijtj'
van acht doodgewone huisschakelaars. Boven die
acht schakelaartjes zijn keurige opschriften aange
bracht, waarop staat aangegeven welk stadsdeel in
het duister wordt gehuld, waimeer het knopje wordt
neergedrukt. Ki-ijgt diegene, die verantwoordelijk
is voor dit wei-k telefonisch of mondeling opdi'acht
„verduisteren" dan is twee tellen later geheel Am
sterdam tot de verste punten in een volkomen duis
ternis gehuld. Geen lantaarn, geen booglamp, niets
brandt dan meer, behalve de huisverlichting, die
geheel onafhankelijk werkt van deze schakelaar

Een ander systeem voor verduistering, dat reeds
herhaaldelijk is beproefd was het verminderen van
de spanning, zoodat de voltage van 220 tot 110
wei-d teruggebracht. Dit bracht echter technische
moeilijkheden mede. Om deze bezwaren te onder
vangen, heeft de G. E. W. lampen van 440 volt
doen vex-yaardigen, zoodat de voltage van het net
gehandhaafd kan blijven op 220 oan als effect een
rij „gloeiende spijkes" te krijgen in plaats van een
rij liehtuitstralende stx-aatlantaarns. Bij een 440
volt lamp op een spanning van 220 volt heeft de
lamp geen uitsti-aling op reflexen. Reeds bij de oefe
ning van Maandagavond waren enkele straten van
dit soort lampen, die dan uitstekend ter orentatie
dienen, voorzien.

BELGISCH CONSULAAT WOENSDAG
GESLOTEN.

Het Belgisch consulaat te Amsterdam zal
Woensdag 15 November in verband met den ver
jaardag van Z.M. Koning Leopold gesloten
zijn.

VRAGEN OVER EEN N. S. B.-BIJEENKOMST

Het Tweede-Kamerlid van der Goes van Natera
heeft aan den Minister van Justitie de volgende
vragen gesteld:

1. Is het juist, dat op een „werkersbijeenkomst
der nationaal-socialistische beweging, op Vrijdag
10 November 1939 te 's Gravenhage gehouden, drie
leiders dier beweging de navolgende uitdrukkingen
hebben gebezigd of gevoelens tot uitdnikkmg heb
ben gebracht:

a. De eerste spreker:

1. „Wij zullen het machtige Dietschland vestigen
„Dietschland moet weer één worden, van Duinker
ken tot Emden".

2. „Wij nationaal-socialisten weten met, wie on
zer het eerst zijn leven zal moeten geven, wanneer
hij voor de consequenties van het nationaal-socia-
lisme zal worden gesteld", waarna de spreker her-
innei-de aan een onderdaan van de Zuid-Afrikaan-
sche Unie, die 25 jaar geleden in oorlogstijd aan
de bevelen zijner overheid niet voldeed en deswege
zou zijn gefusilleerd, waarop de spreker uitriep: „Zoo
stierf een Dietscher, trouw aan de tradities van het
Dietsche volk".

b. De tweede spreker:

Het na de herdenking van de slachtoffers in den
Bürgerbraukeller te München voordragen van een
gedicht ter eere van Hitier en het Duitsehe leger,
waarop aansluitend de muziek speelde: ik had een
wapenbroeder, en 'alle aanwezigen den nationaal-
socialistischen groet brachten.

c. De laatste spreker:

1. „De haat is alleen bij de democraten. Zij zijn
het, die zeggen, dat alle Duitschers moeten worden
afgemaakt."

2. „Het Groot-Dietschland, Nederland, Vlaande
ren, Zuid-Afrika, met Indië, en den Congo zal...,
één machtig imperium vormen."

2. Is de Minister van meening, dat indien het bo
ven geciteerde en gerelateerde juist is, daardoor de
Nederlandsche neutraliteit wordt in gevaar ge
bracht, alsmede wordt opgeruid tot desertie en re
bellie, en zoo ja, wil de minister dan meedeelen, of
het bovengemelde hem tot het het bevorderen eener
strafvervolging en/of andere maatregelen aanleiding
heeft gegeven, en is hij bereid, van die maatregelen
mededeeling te doen?

AANTAL AMATEUR-ZENDINSTALLATIES
GEVORDERD.

Nadat enkele dagen na de moibilisatie aan
houders van amateur-zendinstallaties een ver
bod tot uiteenden was opgelegd, zijn de militaire
autoriteiten er dezer dagen toe overgegaan een
aantal installaties op te vorderen,

Ook een Deensche verbinding
met Shoreham.

Via Schiphol.

Nadat de K.L.M. sedert eenige weken weer den
dienst tusschen Nederland en Engeland heeft on-
dei-houden, hebben thans ook de Denen toestem
ming gekregen tot het vliegen van een dienst Ko-
penhagen-Shoreham, via Schiphol.

Maandag is deze dienst geopend en omstreeks
twaalf uur arriveerde uit Kopenhagen voor het
eerst sedert het uitbreken van den oorlog weer een
Deensch Focke Wulff-vliegtuig van de D.D.L. Even
als van' de K.L.M.-vliegtuigen, die naar Shoreham
vliegen, zijn ook van deze machine de ramen met
verf onzichtbaar gemaakt, zoodat de passagiers niefi
naar buiten kunnen kijken.

Te een uur is het vliegtuig naar Shoreham ver
trokken. Heden keert het via Schiphol naar Kopen
hagen terug, zoodat de Denen om den dag ih. elke
richting vliegen.

Aangezien de K. L. M. reeds tweemaal per dag
naar Engeland vliegt de vliegtuigen vertrekken
van Schiphol om 9 en om 11 uur is thans de reis
gelegenheid met een derden dienst uitgebreid, zoo
dat men om den dag di-iemaal van Schiphol naato
Londen en den anderen dag driemaal van LondeiJ
naar Schiphol kan vliegen.