finsche delegatie terug
naar Helsinki
3)e positie tuui7ledetCand.
De mobilisatie van het Duitsche arbeidersleger.
Geen gevaar, constateer!
de Itaiiaansche pers.
pjN S D AG 14 NOVEMBER 1939
ne Finsche delegatie is Maandagavond uit
Moskou vertrokken. De eenige Sovjet-ambte-
«r die de Finsche gedelegeerden uitgeleide
|ced' was Poutikof, de vice-chef van het
ne°CFinsche minister van buitenlandsche
ken, Erkko, heeft tegenover de buitenland
se pers verklaard dat de delegatie terugkeert
eigen initiatief en niet om nieuwe instructies
"Locht heeft. Al het overige hangt af van het
Sport, flat de delegatie na haar terugkeer
1 uitbrengen. Hiervan is het afhankelijk, of
1 cen mogelijkheid voor voortzetting der on-
ïfhandelingen bestaat.
De minister sprak voorts van een tijdelijke
onderbreking der onderhandelingen.
n„ regeering heeft Maandagmiddag onder voor-
ciiap van den president der republiek de
Se besproken. Na terugkeer van de delegatie
ii Moskou zal zij alle kwesties bespreken met de
IiMms van de rijksdaggroepen. De goede wil om
700 besloot Erkko tot een gelukkige oplossing
lT komen, is aanwezig. Het ligt voorshands niet in
bedoeling der regeering, tot een publicatie van
wederzijdsche voorstellen over te gaan.
Reuter meldt nog dat de omroep van Moskou
/finsche regeering er gisteravond van beschul-
jn gebreke te zijn gebleven om de Sovjet-
tóriteiten in te lichten over den recenten „ge-
Fsrliiken" was der rivieren in de grensgebieden.
Kinnen, zoo werd gezegd, waren verplicht dat
I» doen volgens een internationaal verdrag.
Russische perscampagne ingezet.
Het vertrek der Finsche delegatie zoo ver
want United Press uit Moskou werd gevolgd
lor een heftige perscampagne, welke Finland be-
rfmldigde van wederspannigheid en onwilligheid
L verdrag te sluiten met de Sovjet-regeering. In
Somatieke kringen bracht het vertrek de noodige
verrassing, omdat men daar nog enkele dagen ge-
geloofde aan een vriendschappelijke rege-
linE op grond van een wederzijdsch compromis.
De meeste waarnemers zijn van oordeel dat het
olotseling einde der onderhandelingen, die ten
minste vier weken hebben geduurd, is veroor
zaakt door de Russische vasthoudendheid en de
weigering van Finland Hangö af te staan als ma
ritieme basds en de havens aan de noordelijke Us
ee Eveneens was men niet geneigd, naar wordt
jjttgenomen, mee te helpen aan de revisie van de
„enzen voor Leningrad, wel in zooverre het be
seft het afstaan van enkele eilanden nabij Kron-
«tadt maar niet ten aanzien van het onder Russi
schecontrole stellen van Hangö, waardoor de
Finsche .Golf een Russische Zee zou worden en Fin
land beroofd zou worden van zijn eenige Baltische
ton welke gedurende het geheele jaar vrij van
ijs is,' Hoewel men in Russische gezaghebbende
Lgen en ook in de Russische pers zich onver
murwbaar toont en dreigt „dat er wegen te vinden
jn om ons doel te bereiken" acht men het in
oed ingelichte kringen niet waarschijnlijk dat het
ioode Leger zal marcheeren.
De „Pravda" wijst er op dat Finland een vol
ledige mobilisatie slecht senkele maanden kan vol
houden en dat aan den anderen kant het enorme
Sovjet-leger, dat 'aan de Finsche grenzen ligt, het
gemakkelijk op éen uitputtingsoorlog kan laten
aankomen, welke eventueel Finland tot capitulee-
ren zou kunnen brengen. Men oordeelt het waar-
tchijnlijkst dat het zal blijven bij het dreigen met
de Sovjet-,jStoomwals'' en een mogelijk blokkeeren
Geen staking en uitsluiting in
oorlogstijd.
Overeenstemming In de Engelsche
mijnindustrie.
Tijdens een vergadering te Manchester hebben
de werkgevers in de mijnindustrie van Lancashire
en Cheshire zich verbonden gedurende den oorlog
en zes maanden daarna geen uitsluiting af te kon
digen. Alle geschillen zullen worden voorgelegd
aan een gemengde districtscommissie voor de loo
sen, Voor het geval men daarbij niet tot overeen
stemming kómt verplichten werkgevers en werk
nemers zich de beslissing van een onafhankelijken
voorzitter te aanvaarden. De regeling geldt voor
ongeveer 60.000 arbeiders.
Duitschers verliezen twee schepen.
Kesp. 80Gw en 6000 ton groot.
De Britsche admiraliteit heeft medegedeeld, dat
'de Duitsche stoomschepen „Medklehbuxg" (8000
ion) en „Parana" (6000) door Engelsche oorlogs
schepen zijn aangevallen. Duitschers gingen van
boord na hun schepen in zinkenden toestand te
hebben gebracht. Zij werden door de oorlogssche
pen opgepikt. De „Mecklenburg" en de „Parana"
Werden daarna door kanonvuur geheel tot zinken
gebracht, opdat zij de scheepvaart niet zouden
hinderen.
Het radio-station Reykjavik op IJsland ving een
noodsein op van de Parana", meldende, dat zij was
aangevallen door een Britschen torpedojager.
Woldemaras herkrijgt de Litausche
burgerrechten.
President schenkt hem gratie.
De president der Litausche republiek heeft gra
tie verleend aan den vroegeren minister-president
van Litauen, Woldemaras, en hem de burgerrech
ten teruggegeven.
Woldemaras kwam door den militairen Putsch
van 17 Maart 1926 tezamen met den huidigen pre
sident der republiek aan het bestuur en werd in
1929 ten val gebracht Sindsdien leefde hij tot 1934
ballingschap. Op 17 Juni 1934 werd hij in ver
band met den militairen Putsch tot twaalf jaren
gevangenisstraf veroordeeld. In 1938 werd hij vrij
platen. Hij moest zich echter naar het buitenland
begeven. Bij het uitbreken van den oorlog keerde
«ij Uit Frankrijk terug en woonde hij in een pro-
Voortzetting der
onderhandelingen
nog mogelijk
van de Finsche zuidkust, tenzij de Finsche regee
ring er in toestemt de onderhandelingen te her
vatten op de basis der Russische eischen.
Alle officieele uitlatingen uit Sovjetkringen wij
zen er op dat het Kremlin zich niet zal laten af
brengen van het plan zijn positie in de Baltische
landen te verstevigen
De Duitsche actie ter zee.
In de afgeloopen week werd een Britsch schip
tot zinken gebracht.
Van gezaghebbende zijde wordt verklaard, dat
in die afgeloopen week slechts één Britsch schip
door vijandelijk optreden tot zinken is gebracht,
n.l. de „Carmarthen Coast" (960 ton).
Dit schip was op de Noordzee na een
ontploffing gezonken, twee leden der be
manning werden gedood, zes gewond. De over
levenden zijn met een reddingboot aan wal ge
bracht.
Tot nu toe, aldus vervolgt de mededeeling, wer
den tengevolge van de Duitsche actie 32 neutrale
schepen, met een totalen inhoud van 88.461 ton,
tot zinken gebracht.
Het verluid, dat de contrabandecontrole thans
veel vlotter werkt. Schepen worden thans voor
het onderzoek nauwelijks langer dan twee dagen
opgehouden.
Er rijst een bijzondere moeilijkheid voor wat
aangaat groote schepen met gemengde lading,
verscheept door een aantal bevrachters, vaak
aan een groot aantal geconsigneerden, doch zelfs
in deze gevallen verstrijken niet meer dan twee
dagen, mits medewerking wordt ondervonden
van de zijde der verschepers.
In Britsche kringen wordt hulde gebracht aan
de gezagvoerders van neutrale schepen, waar
deze ook werden onderzocht, voor de door hen
betoonde hoffelijkheid.
Het Parijsclie luchtdoelgeschut
in werking.
Vijandelijke vliegtuigen gesignaleerd.
Havas meldt uit Parijs:
Vliegtuigen waarvan men de nationaliteit niet
heeft kunnen vaststellen als gevolg van mist,
hebben gistermiddag boven het gebied van Parijs
gevlogen en waren oorzaak, dat het luchtdoelge
schut in actie kwam.
Drie personen zijn gewond, waarvan een zwaar
als gevolg van 't neerkomen van kogels van het
luchtafweergeschut dat op Duitsche verkennings
vliegtuigen vuurde. Onder de gewonden bevin
den zich een vrouw en een kind van drie jaar.
BUITENLANDSCHE STEMMEN
OVER HET „AANBOD VAN
GOEDE DIENSTEN".
„City of Flint" kan ongestoord naar
Amerika varen.
Duitsche oorlogsschepen zullen niet
tusschenbeide komen.
De Duitsche regeering heeft de regeering der
Vereenigde Staten er van in kennis gesteld, dat
den Duitschen oorlogsschepen opdracht is ge
geven niet tusschenbeide te komen bij de thuis
reis naar Amerika van de „City of Flint".
Vliegtuig valt Duitsche duikboot
aan.
Het oorlogsschip getroffen?
Officieel wordt uit Londen medegedeeld, da:t
een Britsch verkenningsvliegtuig Maandag een
aanval heeft ondernomen op een vijandelijiken
onderzeeër. De duikboot was aan de opper
vlakte toen het gevecht begon, maar begaf zich
onder water zoodra de strijd zich ontwikkelde.
Er werd een salvo bommen neergelaten, waar
van sommige aan bakboord, andere aan stuur
boordzijde van de duikboot neerkwamen. Het
scheen den vliegtuigbestuurder toe, dat een
bom een voltreffer was en deze indruk werd be
vestigd door den man aan het machinegeweer.
De zee was erg ruw en het woelige water maakte
het onmogelijk nauwkeurig waar te nemen in
hoeverre er schade was aangericht.
Millioenen vrouwen in on-vrouwelijke beroepen
Nauwkeurige registratie van arbeidsmogelijkheden
Alles wordt op den uitvoer gezet.
Italië en Spanje tegen het
bolsjewisme.
Vriendscliapsbetooging te Bologna.
Spaansche ambassadeur bij den H. Stoel
®e«t tijdens een Italiaansch-Spaansche vriend-
in Bologna ter gelegenheid van de
opepmg van het academisch jaar in antwoord op
e "figrooting van den rector een verklaring afge-
e?fl> waarin hij zeide:
v ?enieenschappelijke gevoelens van broe-
Ipav. tegen het vernielende bolsjewisme zul-
geestelijk erfdeel van onze beide volken
j °™en> dat Franco heeft gedefinieerd als: De
°msche en Katholieke beschaving-
Men schrijft ons uit Berlijn:
De Duitsch-Russische economische onderhande
lingen zijn zoover gevorderd dat de principieele
afspraken nog slechts op papier gesteld behoeven
te worden. Daai'mee wordt dezer dagen een aanvang
gemaakt en waar Berlijn en Moskou er kennelijk
naar streven de wereld te imponeeren door het
bliksemtempo", waarmee de nieuwe bondgenooten
in de meest uiteenloopende kwesties tot overeen
stemming plegen te kómen, zal het wel niet lang
meer duren, eer een formeel handelsverdrag in
kannen en kruiken is
Goederenverkeer in natura.
Een der opmerkelijkste kanten der Duitsch-
Russische overeenkomst is ongetwijfeld deze, dat
beide partijen besloten hebben het onderling goe
derenverkeer geheel in natura te houden, zoodat er
geen deviezen of wat voor betaalmiddelen dan oók
aan te pas zullen komen. Rusland levert mangaan-
en andere ertsen, petroleum en petroleumproduc-
ten, granen en vezelstoffen, in de eerste plaats vlas.
Duitschland betaalt deze leveranties met in-
dustrieele „eindproducten": machines, auto's, fa-
brieksinstallaties en naar eerst op het aller
laatst werd toegegeven zeeschepen. De hoeveel
heden grondstoffen en levensmiddelen, welke
Duitschland uit Rusland betrekken wil, zijn zoo
enorm dat de Russische uitvoer naar Duitschland
binnen afzienbaren tijd ruim tien procent van den
totalen Duitschen invoer zal bedragen.
Wanneer het zoover is, zal Nederland zijn titel
van Duitschland's grootsten leverancier moeten
afstaan om achter Rusland de tweede plaats op de
ranglijst in te nemen.
Maar niet alleen met Rusland heeft Duitschland
vérstrekkende economische afspraken gemaakt. In
de laatste maanden hebben ontelbare Duitsche
handelsdelegaties vele Europeesche landen bereisd
en van allerlei kanten kwamen zij met nieuwe ver
dragen naar Berlijn terug. Op die manier werd er
een kolosaal afzetgebied geschapen. Vooraleer
Midden-, Oost- en Z.-O. Europa voorzien zijn van
modern spoorwegmateriaal, vliegtuigen, machines,
telefoonnetten, bruggen, havenwerken, fabrieks
complexen enz. kunnen er nog tientallen jaren
voorbijgaan. Het komt er alleen maar op aan, of
Duitschland in staat is om zooveel te produceéren,
als noodig zal blijken om zijn niet alleen door den
oorlog, maar ook door dezen geforceerden export
enorm gestegen behoefte aan grondstoffen te
betalen.
Beperking van binnenlandsch verbruik.
Het Derde Rijk is, om een overbelasting zijner
industrie zooveel mogelijk tegen te gaan, oogen-
blikkelijk begonnen het binnenlandsche verbruik
zooveel mogelijk te drukken. Een radicaal distri
butiesysteem maakt het de Duitsche bevolking on
mogelijk om zonder toestemming der autoriteiten
de gewoonste verbruiksgoederen te koopen.
Wie aanspraak meent te kunnen maken op een
paar nieuwe schoenen, een nieuw costuum of wat
linnengoed, krijgt stelselmatig te hooren, dat zijn
oude spullen nog heelemaal niet zoo versleten zijn,
dat ze niet gerepareerd zouden kunnen worden.
Naar verluidt worden er thans jaarkaarten voor
kieedingstukken ingevoerd. Zoo'n kaart zal hon
derd punten tellen. Wat daar al zoo op te koop is,
kan men zelf nagaan, wanneer men weet, dat een
costuum zestig punten en een paar schoenen vijf en
twintig punten zullen kosten. Kousen en sokken
vallen buiten deze kaarten. Hiervan worden vier
paar per jaar en per hoofd men vergeve de
beeldspraak verstrekt.
Millioenen vrouwen in de fabrieken.
Terwijl op die manier het binnenlandsch ver
bruik tot een minimum is teruggebracht, werkt de
industrie op volle toeren. Natuurlijk alleen maar
voor den export. Krachtens de wet op den arbeids-
plicht worden millioenen vrouwen in de fabrieken
geplaatst. Of de man een behoorlijk inkomen heeft,
of er een aantal kinderen zijn, het speelt geen rol.
Als de staat oordeelt, dat hij voor een vrouw be
langrijker werk heeft dan het vervullen van haar
huiselijke taak, dan gaat ze naar de fabriek.
Reeds eenige maanden geleden telde Duitschland
ruim acht millioen werkende vrouwen tegen nog
geen veertien millioen werkende mannen. Sinds
de vrouw begonnen is overal den man te vervan
gen, waar ze hem maar eenigszins vervangen kan
als taxi-chauffeuse, conductrice, brievenbestel-
ster, loketbeambte, kellnerin, enz. lijkt het de
vraag, of de werkende mannen sinds velen van hen
onder de wapenen zijn, tegenover het aantal wer
kende vrouwen niet reeds verreweg in de minder
heid zijn. En intusschen worden er duizenden en
duizenden vrouwen opgeleid voor de meest
onvrouwelijke beroepen, vooral in de metaal- en
electro-industrie.
De mobilisatie van den
arbeid.
Het nationaal-socialistische Duitschland heeft in
lange jaren van onvermoeid werken voor zijn ar-
beidersheir een even nauwkeurig mobilisatieplan
uitgewerkt als voor zijn leger. Direct na het invoe
ren der distributie warén er bijvoorbeeld tiendui
zenden verkoopers in confectiemagazijnen, schoen
winkels en wat dies meer zij, volslagen overbodig.
Ze zijn edhter alleen maar in theorie werkloos ge
weest, want op het- arbeidsbureau kon men hun
dadelijk meedeelen, welke nieuwe plaats in het
bedrijfsleven er voor hen was ingeruimd. Ondanks
dat het aantal gemobïliseerden in het begin van
den wereldoorlog waarschijnlijk het dubbele be
droeg van thans, steeg de werkloosheid van twee
tot vijf en twintig procent der overblijvende werk
krachten. Einde October 1939 had Duitschland niet
alleen geen werkloozen, maar het aantal '„statisti
sche werkloozen" dat zijn de menschen, die door
lidhamelijke ongeschiktheid practisch tot perma
nente werkloosheid gedoemd worden was ten
opzichte van een jaar geleden zelfs met de helft
verminderd.
De Duitsche regeering heeft in den loop van
jaren nauwkeurig vastgesteld, waarop zij van lede
ren volksgenoot afzonderlijk, rekenen kan. Evenals
de soldaat zijn zakboekje heeft, zoo heeft iedere
Duitsche arbeider zijn „arbeidsboek", waarin
nauwkeurig aangeteekend staat al hetgeen om
trent zijn persoon wetenswaard lijkt. In zoo'n ar
beidsboek kan men precies nagaan, wat de man
geleerd heeft, welke examens hij heeft afgelegd,
welke beroepen hij heeft uitgeoefend, hoe belang
rijk de taak is, welke hij verricht, hoe zijn familie
omstandigheden zijn enz. Vergrijpen tegen den
arbeidsplicht als het wederrechtelijk opgeven eener
betrekking of gevallen van grove nalatigheid en
plichtsverzuim worden in dit arbeidsboek zorgvul
dig geregistreerd. Daarentegen wordt in de meeste
gevallen in het arbeidsboek geen melding gemaakt
van delicten, die niet op het gebied van den ar
beid liggen. Zelfs wanneer een arbeider de ge
vangenis meermalen van den binnenkant heeft
leeren kennen, zal men daarvan de vermelding in
zijn arbeidsboek in den regel vergeefs zoeken.
Men wilde echter op de hoogte zijn van de
kennis en bekwaamheden der geheele bevolking
en in de eerste plaats van hen die geen plaats in
't bedrijfsleven innamen en dus ook niet over een
arbeidsboek beschikken. Te dien einde heeft men
een onderzoek ingesteld volgens het systeem eener
volkstelling. Niet alleen Duitschers, .maar ook bui
tenlanders en zelfs Joden moesten nauwkeurig
verklaren, wat hun beroep was, welke andere be
roepen ze eventueel geleerd of uitgeoefend had
den, en over welke speciale kennis of liefhebberij
zij beschikten. Op die manier kwam men van alle
huisvrouwen te weten, waar ze door vóór haar hu
welijk opgedane kennis of ervaring in het bedrijfs.
leven geplaatst konden worden. Tevens kwam men
er achter, welke menschen men op de gemakke
lijkste wijze uit beroepen, die minder „lebens-
wichtig" geoordeeld worden, kon „omscholen" naar
andere beroepen. Men achterhaalde voorts, hoe
veel heele en ha-lve deskundigen ter beschikking
stonden op verschillende speciale gebieden. Kort
om, tengevolge van dit onderzoek weet men pre
cies, hoeveel vrouwen er eventueel aan het naaien
en breien gezet kunnen worden en hoeveel man
nen, die op het oogenblik een doodgewone betrek
king vervullen, eventueel als tolken in bezette ge
bieden belangrijke diensten kunnen verrichten.
„Exporteeren of sterven!"
In Duitschland moet 't eerste mobilisatiebevel
nog verschijnen, ofschoon de oorlog reeds ruim
twee maanden aan den gang is. Het lijkt onwaar
schijnlijk dat er alsnog zoo'n bevel zal verschijnen.
Men heeft geen lichtingen onder de wapenen ge
roepen, doch voor lederen Duitscher individueel
bepaald, waar men hem 't best gebruiken kon,
aan het front of aan 't „Heimatfront", dat wil zeg
gen in de fabriek. Militair voelt Duitschland zich
onoverwinnelijk. Het kent daarom geen ander pro
bleem dan zooveel grondstoffen in te voeren als
het noodig heeft om den oorlog zegevierend te be
ëindigen. Deze grondstoffen kan het met niets an
ders betalen dan met de producten van zijn
dustrie. „Exporteeren of sterven!" heeft de Führer
in den Rijksdag uitgeroepen. Scherper had hij de
harde werkelijkheid van dit oogenblik niet kun
nen formuleeren!
(Nadruk verboden).
De Itaiiaansche pers is van oordeel, dat de i
.g. dreigende Duitsche invasie i-n ons land tot
niet anders herleid moet worden dan tot Fran-
sche en Engelsche propaganda. Gayda komt
vooral sterk voor deze overtuiging uit en hij
schrijft o.m. dat Duitschland er nooit over ge
dacht heeft, Nederland binnen te vallen. Hij
waarschuwt Engeland en Frankrijk, dat een
dergelijke alarmeerende propaganda, als zij met
de z.g. bedreigde neutraliteit van Nederland
hebben gevoerd, een projectiel is, dat op het
eigen hoofd terecht komt.
De antwoorden van Engeland en Frankrijk,
zoo schrijft de „Popoio di Roma", op het aanbod
van goede diensten van de Koningin van Ne
derland en den Koning van België, hebben de
bruggen niet verbrand. Het antwoord van En-
jeland verschilt in een opzicht van vroegere mi-
nisterieele verklaringen, nl. dat het niet als es-
sentieele voorwaarde voor vredesonderhande
lingen herhaalt, dat er wijziging moet komen in
de regeering of in het regime van Duitschland,
doch alleen een verandering in de politiek van
de huidige Duitsche regeering.
In dergelijke omstandigheden zegt het blad
het. niet onmogelijk te achten een formule
te vinden om de resteere-nde moeilijkheden
te ovenvinnen. Inmiddels wordt het ant
woord van Duitschland met spanning ver
beid.
De „Deutsche Diplomatisch-politische Kor-
despondenz" schrijft naar aanleiding va-n de
Fransche en Engelsche antwoorden op het Ne-
derlandsch-Belgische vredesinitiatief volgens het
D.N.B. o.m.:
Zelfs voor optimisten, die in zekere passages
van het Engelsche antwoord nog mogelijkheden
wilden zien, heeft de rede van Churchill den
laatsten twijfel opgeheven dat Engeland niet van
zijn oorlog wil aflaten. Openlijk verlangt men
thans van Duitschland niet alleen waarbor
gen en garanties voor een bloeienden vrede,
maar bovendien licht men reeds eenigszins het
gordijn op voor datgene, wat men concreet daar
onder verstaat. In de eerste plaats herstel van
het statuut van Versailles, wederoprichting van
twee vijandelijke bastions aan den oostelijken
rand en in het hart van Duitschland, voorts in
stelling van een veilige Oostenrijksche verbin
ding met deze bastions.
Zooals eens de Corridor aan den Weichsel, moet
gebied van den Duitschen kern langs de Inn er
voor gébruikt worden om het Westen den toe
gang tot deze bolwerken tegen het Duitsche volk
te waarborgen en bovendien Duitschland te
scheiden van zijn spilgenoot. Daarmede toont
men opnieuw de onbekwaamheid en het wanbe
grip voor de noodzakelijkheden van Centraal
Europa.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Het antwoord van den Koning van Engeland
en van den president van Frankrijk wordt door
de Duitsche pers als een vierkante afwijzing be
schouwd.
Het in het Fransche antwoord vervatte voor-
Engelsche gevechtswagens onder be
langstellend toezicht van Fransche
soldaten ergens achter het Westelijk
front
Hamburger Frenulenblatt verwijt
Engeland „infame berichtgeving",
Verontwaardiging over de rede van Churchill.
BERLIJN, 13 November. Het „Hamburger Frem-
denblatt" schrijft:
Het is kenmerkend voor de onoprechtheid der
Britsche buitenlandsche politiek dat het oogenblik,
waarop de Engelsche Koning eindelijk besloten
heeft te antwoorden op het Belgisch-Nederland-
sche initiatief, door Winston Churchill wordt ge
bruikt als geschikte gelegenheid voor een onge-
hoorden uitval tegen volle en regeering van het
Groot-Duitsche Rijk. Terwijl de nota de eigen
lijke oorlogsdoeleinden van Engeland zooveel mo
gelijk traoht te verbergen met zorgvuldige diplo
matieke wendingen, bevat de uitvoerige radio
rede van den eersten Lord der Admiraliteit een
oorlogsprogramma, dat slechts kan worden be
schouwd als een nieuwe bevestiging van het Brit
sche streven naar vernietiging.
Daar men er niet in geslaagd is de Sovjet-Unie
tegen Duitschland in het vuur te brengen, troost
men de teleurstellende Britsche volksmassa met
de stoute bewering, dat „Rusland eens en vooral
een einde heeft gemaakt aan alle Nazi-droomen
van een oprukken naar het Oosten". Met de licht
zinnigheid, welke haar stempel drukt op de ge
heele loopbaan van Churchill, wordt zoo'n histo
rische nederlaag der Britsche diplomatie in een
schijnbare overwinning veranderd.
Voor het overige, zoo vervolgt het blad, hebben
wij ook gedurende de laatste dagen voorbeelden
gezien van de wijze, waarop, op grond van leugen
achtige beweringen, een zoogenaamde Duitsche
zwakte geconstreured wordt. In den nacht van
Vrijdag op Zaterdag werd van Londen uit het in
fame bericht de wereld ingezonden, dat Duitsche
troepen Nederland en België waren binnengedron
gen. Reeds den volgenden dag moest de Britsche
propaganda van flauwe uitvluchten gebruik maken
om een agitatie te rechtvaardigen, die in onfat
soenlijkheid nauwelijks te overtreffen is. Plotseling
zou de Duitsche generale staf besloten hebben af
te zien van den inval in België en Nederland. In
tusschen echter is deze bluf der Engelsche propa
ganda in de geheele wereld als bluf herkend".
stel, Duitschland weer te verdeelen, noemt de
„D.A.Z." een openlijke bespotting van den Bel-
gisch-Nederlandschen stap, waarop een Duitsch
commentaar overbodig is. Ook het Engelsche
antwoord, zoo vervolgt het blad, stemt zakelijk
volkomen overeen met Chamberlain's afwijzing
van het vredesaanbod van den Führer van 6
October. Men verklaart zich weliswaar bereid,
Duitsche voorstellen „aan een nauwkeurig on
derzoek te onderwerpen", doch vermeldt met
geen enkel woord, dat zulke Duitsche voorstellen
aanwezig zijn en door Engeland „hard en on
wrikbaar", zooals Lloyd George het noemde, van
de hand gewezen werden. De beide antwoorden
zijn dientengevolge slechts als een herhaling van
de uitdaging te beschouwen, nadat Engeland
aan den vooravond van den oorlog het voorstel
van den Duce ten val bracht.
Fransche persstemmen.
Ook de Fransche avondbladen bespreken de
antwoorden. Zij stemmen, zoo schrijven de
bladen eenstemmig hoewel niet in gelijke be
woordingen gesteld overeen in karakter. Zij
bevestigen volkomen de verklaringen van
Chamberlain en Daladier en toonen duidelijk
aan, dat de positie der beide groote Westelijke
democratieën, toen zij de wapens opvatten om
de zaak der vrijheid en onafhankelijkheid van
alle volkeren op 't continent te verdedigen, niet
verschilt en niet kan verschillen zoolang de Nazi
tyrannie niet overwonnen is.
De „Temps" schrijft: Aldus zijn de verant
woordelijkheden scherp vastgesteld, niet slechts
wat betreft de oorsprong van het conflict, maar
ook wat betreft de voortzetting van den oorlog.
Een rechtvaardige en duurzame vrede kan
slechts ontstaan met herstel van de bedreven
onrechtvaardigheden en het definitieve afzien
van alle geweldmethoden. Hij die geen vrede wil
gebaseerd op recht en vrijheid voor allen, legt
daardoor alleen reeds den vrijen volken een
vuurtduring van den oorlog op, waarvoor hij
alleen de verantwoording draagt. In het ant
woord, dat Hitier op zijn beurt zal moeten geven
dan de Koning van Nederland en den Koning
van België, zal hij dus duidelijk stelling moeten
nemen voor vrede of voor oorlog.
In de „Intransigeant" schrijft Gallus: een
vrede te teekenen van tien maanden of tien
jaar heeft geen nut. Wat wij noodig hebben is
een blijvende vrede, welke het den volken om-
gelijk maakt te herademen, te werken, de
levensvreugde terug te vinden.
.PROGRAMMA
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1939.
HILVERSUM I 1875 en 414,4 M.
NCRV-uifczendmg.
8.00 Berichten A.N.P., Schriftlezing, Medita
tie. 8.20 Gramofoonmuziek. (9.309.45 Geluk-
wenschen). 10.30 Morgendienst. 11.00 Gramo
foonmuziek. 11,15 Cello en piano .12.00 Berich
ten. 12.15 Orgelspel (Om 12.45 Berichten
A.N.P.3. 7.00 Gramofoonmuziek. 1.30 Ensemble
.Consonanten" en gramofoonmuziek. 2,25—2.55
Voor jeugdige postzegelverzamelaars. 3.00 Ver
volg concert. 3.40 Gramofoonmuziek. 4.00 Zang
met pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 4.45
Felicitaties. 5.00 Voor de jeugd. 5.45 Gramo
foonmuziek. 6.00 Causerie „Distributie-aange
legenheden". 6.15 Gramofoonmuziek. 6.30 Taal
les en technische causerie. 7.00 Berichten. 7.15
Causerie,, De grondslagen der muziek". 7.45
Gramofoonmuziek. 8.00 Berichten ANP., herha
ling SO.S.-berichten. 8,15 Toespraken (decla
matie en het N.C.R.V.-klein koor en -orkest. 10.00
Berichten ANP., actueel half uur. 10.30 Vrou
wenkoor en het NCRV-strij'korkest. 11.05 Gra
mofoonmuziek. Ca. 11,50—12.00 Schriftlezing.
HILVERSUM II 301,5 M.
VARA-uitzending. 10.0010.20 v.m. en 7.308.00
VPRO.
8.00 Berichten ANP., 8.10 Orgelspel. 8.45 Gr.-
muziek. 9.30 Causerie „Onze keuken". 10.00
Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders in de Con
tinubedrijven. 11.30 Voor de vrouw. 12,00 Gramo
foonmuziek. 12.15 VARA-orkest. 12,45 Berichten
ANP., Gramofoonmuziek. 1.001.45 VARA-or
kest. 2.00 Handwerkcursus. 2.30 Groninger or-
kestvereeniging (opn.), 3.15 Voor de kinderen.
5.30—6.30 VARA-orkest. 6.35 Causerie over Pa
lestina (met gr. pl.) 7.00 VARA-kalender. 7.05
Felicitaties. 7.10 Koorzang. 7.30 Bij.belvertel-
lingen. 8.00 Herhaling COS-berichten. 8.03 Be
richten ANP., VARA-Varia. 8.15 Gramofoon
muziek. 8.30 Het Rosian-orkest. 9.00 Radiotoo-
neel. 9.30 De Ramblers. 10.00 VARA-orkest en
soliste. 10.40 Medische vraagbaak. 11.00 Berich
ten ANP., 11.10 Orgelspel en zang. 11.4012.00
Gramofoonmuziek.
ENGELAND 391 en 449 M.
11,20 Orgelspel. 11.45 Orkestconcert. 12.20
Berichten. 12.301.20 BBC Harmonie-orkest.
2.20 Revue-uitzending. 2.50 Orgelconcert. 3.20
Berichten. 3.35 Boekbesp|eking, 3.50 Populair
concert. 4.20 Kinderhalfuur. 4.50 BBC-Theater
koor en -orkest 5.20 Berichten. 5.35 Actueele
uitzending. 6.05 Variété. 6.50 Mededeelingen.
7.20 Symphonieconcert. 8.20 Berichten. 8.35
Actueele causerie. 8.50 Revueprogramma. 9.20
Radiotooneel. 9.50 Optreden van een solist(e).
10.20 Declamatie. 10.30 Dansmuziek. 11.20—
11.35 Berichten.
RADIO-PARIS, 1648 M.
Geen opgave ontvangen.
KEULEN, 456 M.
5.50 Herm. Hagestedt's orkest,
10.50 Gramofoonmuziek. 11.20
eert. 12.20 Leo Eysoldt's orkest,
concert. 2.40 Gramofoonmuziek.
programma. 5.00 Zang en piano. 5.20 Otto Do-
brindt's orkest. 7.3512.20 Zie Deutschland-
sender.
BRUSSEL 322 M.
11.20 en 12.301.20 Gramofoonmuziek. 4.20
Brusselsche Vereeniging voor Blaasinstrumen.
5.05, 5.50, 6.20 en 6.45 Gramofoonmuziek. 7.20
Ontspanningsprogramma voor soldaten. 7,50
Gramofoonmuziek. 8.20 Ensemble „Pro Musica
Antiqua". 9.05 en 9.30—10.20 Gramofoonmu
ziek.
BRUSSEL 484 M.
11.20 Omroepdansorkest en soliste. 11.50 en.
12.30 Radio-orkest. 12,501,20 Omroepdansor
kest. 4.20 Het Lejeune-kwartet. 4.50 Radio-or
kest. 5.35 Gramofoonmuziek. met toelichting.
6.05 Gramofoonmuziek. 7.20 Uitzending voor
soldaten. 8.00 Omroepsymphonie-orkest en so
liste (met toelichting). 9.30 Omroepdansorkesfc
met toelichting. 10.10—10.20 Gramofoonmu-
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.35 Verzoekconcert. 9.20 Berichten. 9.50 Ka
mermuziek. 10.20 Populair concert. 11.20 Be-*
richten. Hierna tot 12,20 Nachtconcert.
7.40 9.30 en
Populair con-
1.35 Populair
3.20 Populair
