VAN HET FRONT
Oorlog tot de Britsche
schappij bezwijkt"
RUBRIEK VOOR VRAGEN
Edmonton, de toegangspoort tot het Noorden.
,de,
31 last
Sisten;
|ïis de vangst nog niet bekend.
vertrokken trawlers.
7Ujien naar zee vertrekken: Delft IJM 17,
"an Hattem IJM 1, Petten IJM 46 en Viking
JJM 184.
verwachte vischaanvoer.
t ..„tóomende voor de Maandagmarkt: Knik-
'ili vangst 100 manden schelvisch, 140 man-
j„nviplvisch. 40 manden gul en platvisch
Totaal 495
v"\dscheïvisch, 40 manden gul en platvisch,
Janden radio, 15 manden varia.
Tjjvi 85, vangst: 140 manden schelvisch,
n nden braadschelvisch, 30 manden gul, 180
a^j0j 100 manden makreel, 20 manden
- 15 manden platvisch. Totaal 635 manden,
JSü 100 st. stijve kabeljauw.
fcrktprijzen en Besommingen.
«1 r'.rhnt 1.60 pel' KG.
I 200-82 ct. per KG.
S 8.50-3.60 per 50 KG.
Xe f 6-2.30 idem.
'he haring 9-8 idem.
'vnerd aan den afslag 3907 KG geconsig-
'e - 23—21 ct. per KG.
j ij® versche haring.
rnmtog loggers met ve'rsche haring.
K2230; KW 138 1204; SCH 101 2788;
t» «i f 1680
is; IJM 214 606; 1X4 110; UK 22
'UK 35 54.
VAN DE HARINGVISSCHERIJ.
frmuiden zijn binnen van de haringvis-
W"1 „vc- ijm 266 met 30 last; KW 4
en 200 kisten; KW 138 met 34 last en
SCH 101 met 42 last en 250 kisten,
1 last en 300 kisten, van de SCH
Ernstig verkeersongeluk op den
Rijksstraatweg.
Een doode, drie gewonden.
Orden Rijksstraatweg onder de gemeente Lim-
js Donderdagavond een ernstig auto-ongeluk
J mi waarbij een 35-jarige militair: J. Klaver,
jen(ie te Beverwijk, op slag werd gedood.
r|averdie in Alkmaar in garnizoen lag, was met
tadere soldaten in een kleine, open auto op weg
Alkmaar naar Beverwijk: Onder de gemeente
jnen reed deze auto op een stilstaande vracht-
3 --'-den met hout. De- aanrijding was zoo
de kleine auto aan de voorzijde geheel
^"ingedrukt.
IJÜngs werd geneeskundige hulp ontboden, maar
bleek dat deze voor Klaver niet meer kon
v De drie andere inzittenden werden ernstig
id naar het ziekenhuis te Alkmaar vervoerd,
burgemeester van Limmen was spoedig ter
aüe en' leidde persoonlijk het onderzoek. De
4e auto's werden in beslag genomen,
fiet slachtoffer was gehuwd en vader van een
ód.Hij was juist j.l. Maandag 35 jaar geworden.
De heer Klaver was van de oprichting in. 1929 af
ilachthüisknecht in dienst van het Openbaar
ithuis gekomen. Hij was onder de slagers van
verwijk en omgeving, die regelmatig van het
ithlhuis gebruik maken, een zeer bekende figuur,
e door zijn hulpvaardigheid veler vriendschap
iïiwêteöjte verwerven.
Waarschijnlijk:, zal het stoffelijk overschot as.
iandag op het R.K. kerkhof St. Agatha te Be
ll worden begraven.
HOLL. MIJ. VAN LANDBOUW.
Dinsdagavond zal de afd. Velsen en omstreken
edëiHpll. Mij. van Landbouw in Hotel Ter Burg
ivf een ledenvergadering houden. In deze bijeen-
est zal de afdeeling haar standpunt bepalen
li, ürbet al dan niet handhaven van de kalverteelt-
A «ding.
Doch niet alleen deze duidelijke feiten, al
dus merkt men hier verder op, maken het
stellen van de vraag, wie het Belgisch-Neder -
landsche initiatief heeft vernield, overbodig.
Op den voorgrond staat thans niet een vraag
van dien aard, doch uitsluitend het feit, dat
Duitschland den oorlog voert tot de Britsche
heerschappij bezwijkt."
Kalme nacht.
Het Fransche ïégerbericht meldde hedenmor
gen dat de nacht aan het geheele front kalm
was verloopen. Gisteravond werd gemeld:
„Plaatselijke activiteit van patrouilles".
Een Duitsch bombardementsvliegtuig heeft
volgens Havas gistermiddag gevlogen -boven
het dal van de Romanche en het gebied van
Trièves.
De nieuwe Japansche actie in
Zuid-China.
Gepoogd zal worden Kwangtoeng en Kwangsi
binnen te dringen.
Het persbureau van het Japansche expeditie-
leger in Zuid-China meldt:
Het doel van de nieuwe Japansche krijgsver
richtingen in Zuid-China is, om dor de provin-
ceis Kwangtoeng en Kwangsi tot in Yoennan
door te dringen en dar de laatste groote toevoer
wegen naar China af te snijden, ten einde aan
de regeering Tsjang Kai Sjek een zwaren slag
toe te brengen.
■Uit Washington wordt gemeld dat de vice-
minister van buitenlandsche zaken, Welles ver
klaard heeft, dat zijn departement de jongste
Japansche invasie in het gebied van Pakhoi
„gadeslaat".
Welles voegde hieraan toe niet met zekerheid
te weten of en welke Amerikaansche belangen
hierbij op het spel staan, maar desondanks
tracht het departement inlichtingen over het
Japansche optreden te verkrijgen.
Verwachting geldig van hedenavond tot morgen
avond ongeveer 19 uur:
Matige, tijdelijk krachtige zuidwestelijke
tot westelijke wind. Betrokken tot zwaar
bewolkt, Nu en dan eenige regen. Weinig
verandering in temperatuur.
THERMOMETERSTAND
Hoogste gisteren F 53
Laagste hedennacht F 46
Hoogste heden F 50
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 9 uur 762 m
Neiging: Vooruit.
OPGAAF MAGAZIJN T BRILLENHUIS
Kanaalstraat 86. IJmuiden.
HOOG WATER TE IJMUIDEN
Zaterdag v.m. 7.29 uur; n.m. 7,52 uur.
Zondag v.m. 8.24 uur; n.m. 8.56 uur-
Maandag v.m. 9.33 uur; n.m. 10.10 uur.
Duitsche druk op Franco?
Communisten zouden Duitschen financieelen
steun ontvangen.
De diplomatieke correspondent van de Times
schrijft, dat er bewijzen zijn, dat.de Duitschers
hi- Spanje aanraking hebben gezocht -met de
tegenstanders van Franco en met de commu
nisten en dien financieelen steun geven. Hij zegt
dat Duitschland verstoord zou zijn over de neu
traliteit van Spanje, zooals de Spanjaarden ver
stoord zijn over het feit, dat Duitschland de
hand van het communisme heeft gedrukt.
Van Duitschen kant wordt gepoogd druk op
Franco uit te oefenen en wordt gehoopt moeilijk
heden in Spanje te kunnen scheppen, die althans
ernstig genoeg zouden zijn om den Spaanschen
Uitvoer naar Groot-Brittannië en Frankrijk te
verhinderen.
De correspondent geeft deze bijzonderheden
in een uitvoerige beschouwing, waarin hij tracht
aan te toornen dat de Duitsche propaganda, al
naar het de Duitschers past, een communisti-
schen of anti-communistischen toon laat hoo-
ren.
Duitschland's houding na de
antwoorden op het vredes
initiatief
Het Duitsche nieuwsbure^fc meldt:
De Duitsche minister van buitenlandsche zaken
sft, zooals reeds medegedeeld is, den Belgischen
staadeur en den Nederlandschen gezant mede-
'1, dat na de bruuske afwijzing van het
h-Nederlandsche initiatief door de regee-
van Engeland en Frankrijk deze actie
moet worden beschouwd. De reactie op
edeeling te Londen en Parijs heeft den
gekregen, dien Duitschland verwachtte,
'".2, men heeft gereageerd met de poging de
harheid op plompe wijze te verdraaien. Door hun
^agentschappen, door radio-omroep en pers
«willen de regeeringen der Westelijke mogend-
Wen het antwoord van Duitschland voor te stel-
als een manoeuvre, die slechts ten doel had de
^Woordelijkheid voor den oorlog op Engeland
^Frankrijk te schuiven.
"uitsche zijde merkt men in dit verband op
dergelijke z.g. manoeuvre niet beschouwd
•Wt als een middel, dat vaststelling der histori-
waarheid zou kunnen bevorderen, noch als een
van het oogenblik.
staat vast, wie den oorlog heeft voorbereid,
gelend en voortgezet? Voor een verweer tegen
j-'jardraaiïngspogingen der Britsche propaganda,
r to® in het geheel geen behoefte aan een on-
mk van de voorgeschiedenis van den oorlog,
als bekend, wordt gekenmerkt door de
«Ische omsingelingspolitiek en de Engelsche
Rjiverleening aan Polen.
!!I) behoeft hier slechts de aandacht te vestigen
L dat Engeland den bemiddelingsstap, in
DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN
van alle Abonnés van dit blad worden door een
specialen Redacteur en zijn talrijke medewer
kers zoo mogelijk en ten spoedigste beantwoord.
De vragen moeten worden geadresseerd aan
het bureau van dit blad, met duidelijke ver.
melding van naam en woonplaats. Vragen
waaraan naam en adres ontbreken, worden
terzijde gelegd.
De namen der vragers blijven redactie-geheim
De antwoorden worden GEHEEL KOSTELOOS
thuis bezorgd.
Alleen die vragen, welker beantwoording voor
vele anderen behalve den vrager, van nut kan
zijn, worden tevens in ons blad geplaatst.
BELASTINGZAKEN.
VRAAG: Wordt de aanslag in de inkomstenbelas
ting 1939-'40 berekend naar hetgeen men thans ver
dient of naar de verdiensten van het vorig laar?
ANTWOORD: Indien de op 1 Mei 1939 bestaande
bron van inkomen het geheele voorafgaande kalen
derjaar 1938 voor den belastingplichtige heeft be
staan wordt de aanslag berekend over de verdien
sten over 1938 (1 Jan. t.m. 31 Dec. 19 38) Heeft men
de opbrengst nog niet over het geheele jaar 1938 ge
noten, dan wordt de opbrengst begroot op het jaar-
lijksch bedrag (1 Mei 1939 t.m. 30 April 1940) naar
den toestand op 1 Mei 1939.
VRAAG: Ik ben een ongehuwde vrouw en ver
dien 10 per week. Ik betaal 5.50 kostgeld. Ben
ik belastingplichtig? Zoo ja, hoeveel moet ik
talen?
ANTWOORD: Indien u met een anderen belasting
schuldige in gezinsverband samenwoont is u ge
meentefondsbelasting verschuldigd n.l. 4.Inko
men 520. Bij: wegens ongehuwd zijn in 2e klasse
gemeente 200.Bij: wegens samenwonen in ge
zinsverband 100.Belastbare som 820.Ge
meentefondsbelasting in hoofsom 2.—. 100 opcen
ten 2.totaal 4.
RECHTSZAKEN.
VRAAG: Als een vader sterft en veel schuld na-
aat, zijn de kinderen dan verplicht deze te betalen?
ANTWOORD: Neen, tenzij zij de nalatenschap zui
ver hebben aanvaard.
~^«=iuuei- door Mussolni gedaan, getorpe-
jf0 "®e_ft en toen het na 6 October nogmaals de
^jenheid kreeg Europa den vrede te hergeven,
door den Führer toegestoken hand bruusk
•wes. In den zin van hun optreden tot dusverre
Engeland en Frankrijk dus slechts conse-
gehandeld, toen zij ook het Belgisch-Neder-
initiatief reeds in het stadium van zijn
J-*" .torpedeerden. Men herinnert zich, dat te
ler tijd, dat in Den Haag het appel aan de drie
J^orende staten onderteekend werd, de Engel-
van buitenlandsche zaken, door de
bi iT° van het Duitsche volk, opnieuw als
r?. c" oorlogsdoel te proclameeren, den stap der
vorsten bij voorbaat iedere kans op succes
Men herinnert zich verder, hoe deze stap
sqhe en Fransche pers onmiddellijk op de
.--wijze werd afgewezen en hoe de Brit-
jv ™st®r van marine die afwijzing bevestigde
oijzonder haatdragende ophitsende rede
«uj ,m'schland. Tenslotte herinnert men zich de
Hbêirl n£elsche en Fransche antwoorden aan
0 vorsten, ook van Fransche zijde werden
verdeeling van het Groot Duitsche rijk
van het Duitsche volk als oor-
PLANTEN.
gesteld.
VRAAG: Ik heb een uitgebloeide cactus, veel over
eenkomend met een clivia: groote bladeren met In
het midden een bloem op langen steel. Hoe is nu de
verdere behandeling? Moet ik de bloem afsnijden?
ANTWOORD: Zoodra de bloem Is uitgebloeid,
kunt u haar tot het blad afsnijden, 't Is ook moge
lijk, als u haar laat zitten, dat er een zaaddoos ont
staat. Dan laat u deze doos zoo lang zitten tot ze ge
heel rijp is. De zaden kunt u dan in een kistje met
grond, waarop een glasruit, uitzaaien. Later verspe
nen en afzonderlijk in potjes opkweeken.
VRAAG: Hoe moet ik een azalea, die in den zomer
in den tuin stond, behandelen?
ANTWOORD: Nu binnen halen. Zoo mogelijk de
eerste dagen haar bulten zetten (over dag) om haar
zachtjes te doen gewennen aan de mindere hoeveel
heid licht, anders vallen er zooveel bladeren af.
Vooral de eerste dagen de plant zooveel mogelijk
licht geven en de temperatuur laag houden tot de
kleur der bloempjes zichtbaar wordt. Dan kan de
warmte wat worden opgevoerd.
Ondernemende Canadeezen.
I +- j, JL-
ARROND. RECHTBANK.
Rijwielbanden in prijs verhoogd.
Tweehonderd gulden boete tegen Haarlemschen
rijwielhandelaar geëischt
HAARLEM Donderdag
Wegens prijsopdrijving stond hedenmorgen een
Haarlemsche rijwielhandelaar terecht. Hij had
banden, die hem bij inkoop 88 cent kosten eind
Augustus voor f 1,69 verkocht. Na dien tijd had hij
echter den prijs verhoogd tot f 1,98. Aan een filiaal
houder had hij opdracht gegeven den verkoopprijs
van banden, die bij inkoop eveneens 88 cent
kosten, van f 1,98 tot f 2,25 te verhoogen.
Pres.: Waarom verhoogde u die prijzen, u maak
te toch reeds een winst van ruim een gulden per
band.
Verdachte: Omdat ik wist, dat de inkoopprijzen
van de banden zouden stijgen. Ook zonder mobili
satie was dat gebeurd.
Pres.: En aan de politie hebt u verklaard dat u
geen enkele reden voor de prijsverhooging had.
Verd.: Ja, maar toen was ik in de war.
De Officier meende, dat men in dit geval zeker
van prijsopdrijving kan spreken. Als dit geen prijs
opdrijving is dan kunnen we de geheele prijs-
opdrijvingswet wel in de papiermand gooien.
De verdachte heeft misbruik gemaakt van de
omstandigheden. Met het oog op de preventie
eischte spreker daarom een geldboete van f200 of
29 dagen.
De verdediger mr. T. A. M. O. v. Löben Seis
hield een uitvoerig pleidooi waarin hij er op wees,
dat de verdachte zoo zenuwachtig is, dat het zeer
goed mogelijk is, dat hij op een gegeven oogenblik
aan de politie geen reden voor die verhooging had
kunnen opgeven. Men kan nu Wel zeggen, hij kocht
de banden voor 88 cent in en verkocht ze reeds
voor f 1,68 en f 1,98, maar dan moet men niet ver
geten, dat dit prijsverschil niet louter wints is.
Daar gaat een aanzienlijk bedrag voor onkosten af.
Bovendien had de verdachte reeds van zijn ban
denleverancier een wenk gekregen dat de inkoop
prijs van f 0,88 tot f 1,15 zou stijgen. Van prijs
opdrijving kan men alleen spreken indien de prijs
verhooging niet door de bedrijfsomstandigheden
wordt gewettigd. Dat is hier echter wel het geval.
Verder bestreed pleiter de dagvaarding op juridi
sche gronden waarna hij tenslotte concludeerde,
dat de prijsopdrijving niet bewezen was. Subsidiair
vroeg de verdediger een nadere instructie in deze
zaak terwijl hijook de gevraagde boete voor een
kleinen winkelier të hoog vond.
Na re- en dupliek bepaalde de president de uit
spraak op 3Ö November.
Hierna had een Heemsteedsche zeepfabrikant
zich voor hetzelfde feit te, verantwoorden. Hij had
te Halfweg op 15 September 5 Kilo scheerzeep ter
verkoop aangeboden voor f 9,25 terwijl hij dezelfde
hoeveelheid eind Augustus voor f 4,50 had ver
kocht.
Een kapper uit Halfweg had reeds twee jaar van
den zeepfabrikant scheerzeep betrokken. De prijs
was bijna altijd stationnair gebleven.
Pres.: Waaruit verklaart u dat verschil.
Verd.: Deze scheerzeep is een heel ander pro
duct dan de zeep, die ik in Augustus had geleverd.
De oude scheerzeep was toen niet meer voorradig.
De verdachte zette hierna uitvoerig uiteen hoe
de bereiding van de soort zeep, die hij in Septem
ber ten verkoop had aangeboden, veel kostbaarde:
was.
De getuigen een kapper en een veldwachter
verklaarden echter, dat de zoon van den verdachte
die de scheerzeep had aangeboden, niets over an
dere zeep doch wel over verhooging van de loog-
prijzen had gesproken.
De Rechtbank besloot hierna, dat er nog 'n nader
onderzoek naar de samenstelling van de zeepsoor-
ten zal worden ingesteld en schorste de behande
ling voor onbepaalden tijd.
- w
f...
Een hekwieler, het ideale vaartuig voor snelstroomende, ondiepe rivieren,
zooals Athabaska en Mackenzie.
Door
Dr. W. C. N. VAN DER SLEEN
Edmo
heef
neer
st.rcr
Wijziging in de contrabande-
controle.
Het Britsche ministerie van Economische Oor
logsvoering heeft een communiqué uitgegeven,
waarin eenige veranderingen ten aanzien van de
gewone controle op contrabande zijn aangekon
digd. Was het n.l. tot nu toe de gewoonte om
ladingen, bestemd voor neutrale landen, waarvan
de naam van den uiteindelijken ontvanger niet
bekend was, in Engeland vast te houden totdat
de Engelsche consulaire ambtenaren in Neder
land dienaangaande inlichtingen hadden inge
wonnen, en resp. gunstig advies hadden gegeven
(waarop de goederen per eerste gelegenheid ver
der gezonden werden) of ongunstig (tengevolge
waarvan de lading inderdaad geconfiskeerd
werd), thans wordt een nieuwe regeling met in
gang van 20 dezer aangekondigd.
Het doel daarvan is zoo zegt het Alg. Han
delsblad niet alleen om oponthoud voor de
neutrale schepen te.-voorkomen,-.doch tevens om
de toch reeds drukke werkzaamheden der Brit
sche consulaire ambtenaren in den vreemde te
beperken. Met ingang van genoemden datum
n.l. zullen alle goéderen, waarvan de uiteindelijke
bestemming niet op de scheepspapieren is aan
gegeven, als contrabande worden beschouwd.
DE IN DUITSCHLAND GEÏNTERNEERDE
MILITAIREN WEER TERUG.
De luitenant S. en de vaandrig K., die Zaterdag
in de omgeving van Eibergen bij vergissing de
Duitsche grens hadden overschreden en door de
Duitsche autoriteiten in Caesfeld waren geïnter
neerd, zijn door.de Gestapo te Gronau overgege
ven aan de marechaussee uit Glanerbrug.
WEEK-ABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdagsavonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen
DE ADMINISTRATIE.
DMONTON is een merkwaardige stad. Zij
heeft, een kleine 109.000 inwoners en wan
neer ge van het station één der hoofd
straten in wandelt, krijgt ge den indruk
dat ongeveer de helft van de bewoners een uit
dragerswinkel heeft, waar de meest uiteenloopen-
de voorwerpen voor de oogen van kijklustigen uit
gestald liggen. Verroeste schroefbouten naast ju-
weelen ringen, oude rijlaarzen tegenover mando
lines, horloges en vischhaken. Elck wat wils. Mid
den in de stad vindt ge bankgebouwen, warenhui
zen. bioscopen en om het andere huis een eetge
legenheid. Wij probeerden er een stuk of tien,
Chineesche en Grieksche, Fransche en Poolsche,
spraken met Russen, Zweden, Roemenen en nog
heel wat meer. We aten en kochten er goedkoop,
een echte stad voor boeren, die er komen winke
len en goede waar voor weinig geld moeten heb
ben. Edmonton is nJ. vóór alles prairie-stad, cen
trum van een belangrijk tarwe-verbouwend dis
trict, waar bijna alle gesprekken gaan over de
droogte, die jaar eens over de ongewone nattig
heid en over de te verwachten oogst. Daarnaast
echter is Edmonton al veel langer een der be
langrijkste middelpunten van den pelshandeL
Daar zetelt de afdeelingschef der Hudson Bay Co.,
die bijna geheel Canada westelijk van de Hudson-
baai beheerscht.
Even (dat is hier honderd mijl) benoorden Ed
monton ligt Athabaska Landing, een plaats, die
ik drie jaar geleden bezocht. We volgden toen een
der oude pelsjagèrsroutes, die over de Athabaska
leidt naar de vallei van de Columbia. Van nog
veel meer belang echter is het district stroomaf,
tot waar Athabaska en Peace River zich vereeni
gen tot de Slavenrivier, die op haar beurt via het
Slavenmeer overgaat in de Mackenzie, bekend als
de groote rivier van het Noorden, een kilometer
breede stroom, die in de Noordelijke IJszee uit
mondt. Het heele stroomgebied dezer rivieren
heeft een bijzonder merkwaardig klimaat, door
dat reeds vroeg in den zomer warme winden over
het Rotsgebergte heen in deze streek doordringen
en maken dat Fort Smith en Aklavik in Juni en
Juli vaak de hoogste dagtemperatuur van heel
Canada hebben. In den winter daarentegen over
wegen de ijzig koude winden uit het Noorden, die
de temperatuur vaak weken lang houden om
streeks 40 gr. onder nul. De warme zomer en de
daarmee verband houdende rijke vegetatie en de
koude winter, die een bijzondere beschutting
noodig maakt, zijn oorzaak, dat juist in dit gebied
veel kostbare pelsdierhuiden kunnen worden be
machtigd. Reeds honderden jaren lang bestaan
hier en daar in het Noorden posten van de Hud
son Bay Co., die den naam van fort meer dragen
dan verdienen en waar Indianen en blanke pels
jagers hun huiden komen inleveren, eigenlijk in
ruilen tegen levensmiddelen, kruid, lood, klem
men en al wat er verder noodig is voor hun merk
waardig bedrijf. Dat ruilmateriaal moest worden
aangevoerd en vele jaren lang was een der groote
gebeurtenissen in het Noorden het vertrek der
zoogenaamde Athabaska brigade. Wat was ik daar
graag eens bij geweest! De aanvoer der koop
waar geschiedde in hoofdzaak in het laatst van
den winter met behulp van sleden, omdat een
groot gedeelte van het land in den zomer door
zijn moerassigheid onbegaanbaar is. In het vroe
ge voorjaar verzamelde zich dan een merkwaar
dig stel avonturiers. Blanken, Indianen en Half
bloeden vulden de kleine primitieve hotels er
barakken. Overdag werd hard gewerkt aan het
bouwen van booten, hier scow genoemd, een
woord, dat aan ons schouw herinnert. Het waren
flinke schuiten, vijftien tot twintig meter lang en
twee a drie meter breed. Meestal was er een dik
dozijn en meer noodig om alle koopwaar en de
veertig a vijftig man sterke bemanning te ver
voeren. Gewoonlijk was alles klaar om te vertrek
ken voordat het ijs in de rivier losraakte, wat
meestal tegen half Mei gebeurde. Dan moest nog
een paar dagen worden gewacht tot de ijsscliot-
sen zoo klein en bros werden, dat ze geen gevaar
meer opleverden en dan gebeurde het nog meer
malen, dat de Noordwestenwind het ijs der groo
te meren zóódanig tegen de oevers opjoeg, dat
hier en daar nog eens veertien dagen moest wor
den gewacht.
Pas wanneer de tijd gunstig werd geacht om te
vertrekken werden de booten te water gebracht
en geladen, de vracht met zeilen en touwen vast
gesjord en ging de heele massa als een groot vlot
de rivier af. Passagiers gingen gewoonlijk met
hun eigen cano, maar meerden dan graag gedu
rende den nacht aan een groep grootere boo
ten, die met den stroom afdreef. Dat gaf gele
genheid tot rusten. Geroeid werd er weinig of
niet: de stroom was de drijfkracht. Er moest al
leen worden gestuurd en de groote moeilijkheid
was het doorkomen der stroomversnellingen. Dan
moest met vaarboomen, riemen en roer worden
gewerkt; vaak ook moest de kostbare lading bo
ven de versnelling aan land worden gebracht en
langs den waterkant worden gedragen, terwijl de
booten de versnelling afjoegen om daarna, in rus
tig water, weer aan boord te worden gebracht.
Vooral bij het einde der eerste etappe kort voor
Fort Mac Murray lagen gevreesde versnellingen,
waar menig stuk vrachtgoed en ook wel eens een
menschenleven verloren ging.
Maar de Athabaska brigade bestaat niet meer.
Zelfs de herinnering begint te vervagen aan de
gevaarlijke tochten tusschen ijsschotsen en ont
wortelde boomen stroomaf en aan het langzame
tobben tegen den stroom terug met slechts een
paar van de beste scows, geladen met kostbare
pelzen. De spoorbaan deed zijn intrede ia het
moerasland van het Noorden. Ze verbond Edmon
ton direct met Mac Murray en één van de eerste
vrachttreinen voerde het materiaal aan, waaruit
voor de Hudson Bay Co. een paar stoombooten,
hekwielers, konden worden gebouwd. Maar de
scow was nog niet overbodig, niet alleen omdat
elke stoomboot twee, vier of zes groote schuiten
stroomop kon duwen, maar vooral omdat een
drietal dagreizen beneden Mac Murray een serie
stroomversnellingen in de rivier lag, die het noo
dig maakte koopwaar en schepen tot viermaal toe
een eind over land te vervoeren, een keer zelfs
over een heuvelrug van meer dan dertig meter
hoogte. Daar ligt nog de dubbelsporige houten
glijbaan, waarop de leege schuiten op rollen over
den heuvel werden getrokken, terwijl de vracht
door de bemanning over werd gedragen. Twee
honderd Hollandsche ponden was een mans
vracht. Probeert het eens met twee zakken meel
op het Aerdenhoutsche kopje! In den winter wer
den over de sneeuw zelfs een paar hekwieler-
stoombooten naar het benedenstroomsche gedeel
te der rivier gebracht.
In 1915 kwam een jonge Canadees, Micky Ryan
genaamd, als dekknecht op een Hudson Bay
stoomboot naar de groote versnellingen tusschen
Fort Fitzgerald en Fort Smith. In 1919 kwam hij
terug als passagier met zijn broer, twee paarden
en een wagen. Hij begon met het verbeteren der
overdraagplaatsen en besteedde het geld, dat hij
verdiende, aan den aanleg van een weg achter om
de vier versnellingen heen en aan den aankoop
van meer en beter materiaal. In denzelfden tijd
werd in het verre Noorden goud, radium en ruwe
petroleum aangetoond. Ryan Bros zagen hun
kans en grepen die aan. Thans hebben zij tien
groote vrachtauto's, twee tractors op rupsban
den, die wagens kunnen, trekken, waarop nog
steeds vrachtschepen over de portage kunnen
worden gebracht. Maar óm dit bedrijf in 'stand
te kunnen houden hebben ze behalve hun garage
en reparatiewerkplaats een uitstekend ingerich-
ten timmermanswinkel, bankwerkerij en smede
rij, zadelmakerij, omdat o.a. voor wegverbetering
nog paarden worden gebruikt; een woonkamp
voor veertig man met keurig schaftlokaal, keuken
en vrieshuis, natuurlijk zelfs een paar luxe wa
gens, een paar aardige bungalows, een boerderij
tje, waar aardappels, erwten en tarwe rijpen bo
ven den 60sten breedtegraad en de jongste heeft
nog een groote boerderij bij Edmonton, een vrouw,
vijf kinderen mein Liebchen, was willst du
noch mehr! Vijf en twintig jaar geleden als dek
knecht gekomen en thans burgemeester en eige
naar van Ryan's Town, den zetel van een onmis
baar, bloeiend transportbedrijf, waarvan een
groot deel van het „Noorden" afhankelijk is.
Wat er in die tijden nog meer veranderde, wat
het vliegwezen hier bracht, daarover een anderen
keer.
(Nadruk verboden)
Het gerucht en de ijskast.
Een smalle straat in de oude binnenstad te
Delft. Langs de wandelaars op het trottoir suizen
auto's, vrachtwagens en andere moderne vehi
kels, die slecht passen bij den middeleeuwschen
achtergrond van trapgeveltjes, boogbruggen en
stilkabbelend grachtwater. Wat er evenmin bij
past is de koortsachtige haast waarmee een po
litieagent komt aangefietst, aldus schrijft de
Tel.
Hij springt van zijn rijwiel, werpt het tegen
den muur en rent een bekend en veelbezocht
café-restaurant binnen, dat vooral tijdens het
borreluur veel studenten en officieren van het
Delftsche garnizoen binnen zijn gezellige mu
ren herbergt.
Twee voorbijgangers blijven nieuwsgierig
staan en vinden dien hollenden agent een
vreemd geval. Zóó vreemd, dat het eens nader
bekeken en beredeneerd moet worden. Als dia
agent na enkele minuten in een staat van
kennelijke opgewondenheid terugkeert, staan
er 50 menschen. Na nog eens vijf minuten na
dert een politiewagen. Er stijgen zes, zeven
agenten uit metgasmaskers voor. De vijf
tig toeschouwers zijn weldra tot 500 aange
groeid. Hun aandacht is als een veer gespan
nen. Met ingehouden adem staren zij naar heb
schokkende schouwspel. Allen zijn 't er over
eens: daar gebeurt iets vreeselijks, daar
worden officieren gearresteerdOfficieren, die
zich met gasbommen verweren, vandaar de
gasmaskers der agenten. Het gerucht wordt
grif geloofd en is weldra een volstrekte zeker
heid geworden. Den nieuwaangekomen voor
bijgangers wordt het verteld: 'n gevecht tus
schen officieren en agenten.... De spanning
stijgt. Een dichte menigte vult de straat.
Auto's boren zich moeizaam een doorgang in
den menschenmuur. Eindelijk gaan de deuren,
open. De gasmaskers op, torsen de agenten een
enorme ijskast naar buiten. Het gevaarte wordt
op de auto geladen, een claxon scheurt de
gespannen stilte stuk en in een flits is de wagen
verdwenen.
Het publiek is al klaar met zijn oordeel: er
zitten officieren in de ijskast, onschadelijk ge
maakte officieren, die de buitenwereld niet mag
aanschouwen. De menschen verspreiden zich,
maar heel den dag blijft de atmosfeer geladen
en de wildste geruchten doen de ronde.
En op een terrein aan de Tweemolentjesvaart
buiten Delft sjouwen zes agenten de ijskast
van den wagen, 't Was een splinternieuw, zoo
van de fabriek. Bij de montage was een onge
lukje gebeurd, waardoor zich ammoniakgas
door het cafc verspreidde. Daarbuiten kon het
gas zonder gevaat ontsnappen.;-T
