iaat van de liïeek
pan dreigt Engeland
iet represailles.
een Italiaansche démarche.
PALESTINA-DIORAMA'S
tERPAG 25 NOVEMBER 1939
Protest te Londen tegen de Britsche
maatregelen tegen den Daitschen export.
K woordvoerder van het Japansche mi-
Ctje van buitenlandsche zaken heeft
jeaedeeld dat de regeering Mamoroe
Ljnitsoe, den Ja.panschen ambassadeur
i, vrijdag instructie heeft gegeven
tchtig te protesteeren bij de Britsche
Fugring in verband met de voorgenomenBrit-
ftherepresailles tegenover 't onbeperkte ge-
Ljj, van mijnen door Duitschland tegen
scheepvaart.
L^oordvoerder hemnert er aan dat niet al-
fée Japansche regeering, doch ook de neu-
lreoeeringen van de Scandinavische landen,
fcs en Nederland herhaaldelijk hebben ge
lieerd bij de Britsche regeering tegen de
roering van den wettigen handel der neu-
|]anden door de Britsche regeering in ver-
i met contrabande en'andere aangelegen-
sedert het uitbreken van den oorlog in
waarbij zij verder gaat dan aan oorlog-
tede mogenheden rechtens is toegestaan.
rdvoerder zette uiteen dat Chamberlain
ki dezer heeft aangekondigd dat de Britsche
Lfing den maatregel heeft genomen, den uit-
iiiit Duitschland door middel van neutrale
Vnstop te zetten, door de instelling van een
iido-blokkade", zooals ook tijdens den we-
■torlog heeft bestaan, in de veronderstelling
|de jongste verliezen der neutrale scheep-
aan de kust van Engeland veroorzaakt
fis door Duitsche mijnen.
Lfs toegegeven, dat de jongste verliezen der
trale schepen aan de Engelsche kust door
bche mijnen zijn veroorzaakt, aldus ver-
Le de woordvoerder, dan nog gaat de Brit-
f,„remier niet alleen verder dan de grens van
tf-sailles, zooals in het internationaal recht
fnd doch handelt hij ook in strijd met de door
fBritsche regeering tegenover Japan aange-
g verplichting dat de Britsche regeering de
mingen van Duitsche producten niet zal
rscheppen. Niet alleenDuitschland lijdt,
de neutralen lijden nog meer van de verlie-
Is gevolg van de Britsche actie. De woord-
r gaf toe, dat het nog niet duidelijk is in
ië mate de Britsche regeering voornemens is
i Duitschen export stop te zetten, daar de
Ltreffende „order in council" nog niet is uit-
idigd.
L woordvoerder zet evenwel uiteen dat
koer van belangrijke goederen uit
Mschland naar Japan als gevolg van den
Mschen maatregel welken de Japansche
(peering niet kan aanvaarden, geheel is
Wezet, vandaar het Japansche protest bij
l'Engelsche regeering.
Japansche woordvoerder gaf te kennen
!s; zijn regeering genoodzaakt zou kunnen
gepaste tegenmaatregelen te nemen
m »eval de Japansche belangen door de
psche actie zouden worden geschaad.
Italiaansche démarche.
Het Italiaansche persagentschap Stefani
Ëdt:
|D5 Italiaansche minister van buitenlandsche
heeft te Rome een onderhoud met den
chen ambassadeur en den Engelschen
dastgde gehad en hun aandacht gevestigd
Puilsche vliegtuigen boven België.
I Op een hoogte van 500 M. waargenomen.
C-istermiddag hebben twee Duitsche vlieg
en op een hoogte van 500 meter boven de
ik van St. Vith gevlogen. Over Bourg Neuland
koen zij naar Duitschland terug.
op de gevolgen, die de toepassing eener blok
kade tegen den Duitschen uitvoer, zooals die
door de regeeringen van Engeland en Frankrijk
is aangekondigd, voor den Italiaanschen handel
zou kunnen hebben.
ENGELSCH SCHIP VAN RUIM
8000 TON OP EEN MIJN.
Gelieele bemanning kon gered
worden.
ELF GEWONDEN.
Het 8886 ton metende Britsche schip „Man-
galore" is Vrijdagmorgen voor de oostkust van
Engeland, terwijl het voor anker lag, door een
mijn getroffen en gezonken.
De geheele bemanning, bestaande uit 77 kop
pen, is gered. Elf personen werden gewond.
Een groepje menschen zoo meldt United Press
zag van de kust uit toe hoe de Mangalore zonk.
terwijl de schepen in de nabijheid te hulp snelden.
Na de explosie was het schip niet meer waar te
nemen; men zag echter een groote rookzuil, die hoog
opsteeg.
Sommige leden der bemanning werden door de
explosie in het water geworpen. Het schip zonk het
eerst aan den achtersteven, kort nadat de beman
ning het schip verlaten had. Een deel van den boven
bouw van het schip bleef bij laag water zichtbaar.
De „Mangalore" lag voor anker en wachtte op den
loods toen het door een mijn getroffen werd.
voortreffelijk uitgevoerd geven U
een prachtigen indruk van
PALESTINA
Schotersingel 117A
Eiken werkdag (beli. Vrijdags) van
35 en 79 uur.
(Adv. Ingez. Med.)
Duitsche mededeeling over
verijdelde aanslagen.
Beschuldigingen aan het adres van
Otto Strasser.
In een officïeele Duitsche mededeeling zoo
meldt het Duïtsch Nieuwsbureau wordt gezegd:
Op 21 September 1939 werden door het volksge
rechtshof wegens voorbereiding tot hoogverraad,
tezamen met een poging tot springstofaanslag en
landverraad de hotelbediende Karl Döpking en de
kantoorbediende Helmut Kremin ter dood veroor
deeld. Aan het vonnis kan ontleend worden, dat
Döpking in Mei 1936 uit Duitschland naar Tsjecho
Slowakije was geëmigreerd, terwijl Kremin in Juli
1936 uit vrees voor een bestraffing wegens een
roofoverval uit Duitschland was vertrokken. Beiden
waren vervolgens werkzaam in het bureau van Otto
Strasser in Praag. Toen Strasser na het mislukken
van zijn eerste poging voor een springstofaanslag
in 1936, waarbij de Praagsche Jood Helmut Hirsch
in Stuttgart werd gearresteerd en op 8 Maart 1937
ter dood veroordeeld en terechtgesteld werd, zich
bezig hield met een opnieuw ten uitvoer leggen van
bomaanslagen in 1937, won hij beiden voor zijn
plan. Allereerst was het plan om op den Rijkspartij
dag in Neurenberg een aanslag te plegen, welke
door tijdgebrek niet meer uitgevoerd kon worden.
Strasser gaf nu opdracht den aanslag tijdens het
bezoek van den Duce in Duitschland in September
1937 of tijdens het oogstdankfeest op den Boksberg
op 3 October 1937 ten uitvoer teleggen, Döpking en
Kremin hebben de springstof door tusschenperso-
nen op 16 September 1937 naar Duitschland laten
brengen en eerst in bewaring gegeven op de stations
in Leipzig en Dresden.
Het plan voor de misdaad kwam niet meer tot
uitvoering. De geheime staatspolitie had nog te
rechter tijd kennis gekregen van het plan en het
verijdeld door de springstof in beslag te nemen en
later Döpking en Kremin te arresteeren.
„Waarom de aanslag niet
verhinderd?"
De Gestapo wist er immers van af, zegt
men te Londen.
LONDEN, 24 November „De gansche histo
rie ontwikkelt zich als een slecht geschreven
detective-geschiedenis in afleveringen. Geen
uitgever zal er echter zijn, die een zoo onwaar
schijnlijk complot aanvaardbaar zou achten",
aldus luidt een gezaghebbende verklaring uit
Londen als commentaar op de beschuldigingen
van de Duitsche radio in verband met den bom
aanslag te Miinchen.
Men moet wel verbaasd zijn over het feit,
zoo verklaart men van Britsche zijde, dat de
nationaal-socialisten een geschiedenis ingang
willen doen vinden, die zij zelfs niet getracht
hebben overtuigend te maken. Hun radio en
pers spraken het schuldig uit over den Brit-
schen Geheimen Dienst, voordat het stof der
ontploffing tijd had weg te trekken. De Duit
sche officieele verklaring luidt, dat de twee
ontvoerde Britten hun plannen hebben ont
huld aan lieden van de Gestapo, in wie zij
dachten revolutionnair-gezin.de Duitsche offi
cieren te treffen. Indien deze verklaring juist
is, bewijst zij, dat de Gestapo van een aanslag
op Hitler's leven te München afwist en dien
heeft laten doorgaan. Zonder zich zelfs behoor
lijk den tijd te gunnen om aannemelijk bewijs
materiaal bijeen te brengen, vertelden zij heel
lange vervelende verhalen over wreedheden,
welke de Britten door de eeuwen heen zouden
hebben begaan. (Reuter)
Nu de Britsche regeering het voornemen opge
vat heeft om de controle op de contrabande te ver-
schei-pen, geven wij voor onze lezers een kaartje
van Europa, waarop de controle-bases zijn aange
geven. Men verwacht dat de controle op van Euro
pa uitvarende schepen in dezelfde havens zal plaats
vinden als van de thuisvarende, n.l. Haifa, Malta,
Gibraltar, Weymouth, The Downs en Kirkwall.
Op het nevenkaartje ziet men de Nederlandsehe
transito-havens alsmede de Belgische transitohaven
Antwerpen.
Doordat de Duitsche uitvoerhavens Bremen en
Hamburg geblokkeerd zijn, werden in den laatsten
tijd Rotterdam en Antwerpen meer belast.
Ook zullen de Italiaansche transitohavens, n.l.
Triest, Venetië en Genua van deze nieuwe Britsche
maatregelen nadeelige gevolgen ondervinden.
Troepenbewegingen in Duitschland.
Aanzienlijke verschuiving naar het binnenland.
Terwijl in de lucht boven de linies en achter het
front tal van gevechten worden geleverd, beperkt
de militaire bedrijvigheid op den grond zich tot de
gewone operaties van patrouilles en verkenningen,
zoo meldt Havas uit Berlijn. Behalve eenig artillerie
vuur in de voortdurend onrustige streek direct ten
oosten van den Moezel werd voor de laatste 48 uur
geen enkele gebeurtenis, zelfs niet van plaatselijk
belang gemeld,
de massieve Duitsche concentraties gadeslaan, welke
Toch blijft het Fransche opperbevel met aandacht
zich ondanks den duidelijken hinder, dien zij voor
het bedrijfsleven medebrengen, niet alleen voor
doen achter het Duitsche front aan den Boven Rijn,
doch ook tegenover België en Nederland.
Men heeft bijna geen enkele wijziging opgemerkt
in de blijkbaar offensieve rangschikking dezer troe
pen, behalve eenige troepenbewegingen in de buurt
van Aken. Doch deze bewegingen schijnen tamelijk
zwak te zijn en geven geen enkele aan wijziging voor
latere bedoelingen van het opperbevel der weer
macht.
Volgens door Reuter uit Parijs ontvangen be
richten zou de groote massa der Duitsche troe
pen aan het front geleidelijk naar het Duitsche
binnenland worden overgebracht. Men denkt,
dat deze troepen wellicht elders samengetrok
ken worden.
Het Fransche legerbericht van 24 November des
avonds luidde als volgt:
„Een overval van den vijand in het gebied ten
oosten van de Moezel is mislukt. Wij hebben enkele
gevangenen gemaakt.
Plaatselijke actie van de artillerie, beperkte acti
viteit van de luchtmacht gedurende den dag."
Het legerbericht van hedenochtend zegt, dat in
den loop van den nacht niets belangrijks te melden
viel.
De Fransche legerzóne wordt verkleind.
Volgens een Havasbericht heeft Daladier in den,
v/ensch om de economische bedrijvigheid, van het
land alle ruimte te geven, die in overeenstemming
gebracht kan worden met den huidigen toestand,
besloten de in de legerzóne opgenomen gebiedsdee-
len nog te verkleinen en daarvan uit te zonderen
de aan" Zwitserland en Italië grenzende departe
menten. De direct aan de grens liggende arrondisse
menten van deze departementen zullen aan een
speciaal regime worden onderworpen betreffende
verkeer, telefoon- en telegraafverbindingen, waar
bij zooveel mogelijk rekening zal worden gehouden
met de plaatselijke belangen zoowel als met de
eischen der landsverdediging.
Het kabinet Tatarescoe samen
gesteld.
Geen wijziging in de buitenlandsche politiek?
Volgens de definitieve ministerlijst van het Roe*
meensche kabinet-Tatarescoe is de formateur
premier en minister van binnenlandsche zaken, dl
voornaamste kabinetszetels zijn verder als volgt
bezet:
Generaal Alcos, defensie; Slavescoe, wapeningr
Gafencoe, buitenlandsche zaken en ad interim perj
en propaganda; Angelescoe, economische zaken;
Sisesti, landbouw; Nistor, eeredienst en kunst;
Constantinescoe, financien; Dragomir, minderheden}
Gioerescoe, organisatie van het front van national»
wedergeboorte.
Gafencoe.
De afgetreden minister-president, Argeioianoe,
heeft geweigerd weer president van den Senaat
te worden.
De leden van het nieuwe kabinet hebben gister
avond den eed aan den Koning afgelegd.
Tatarescoe heeft bij deze gelegenheid een toe
spraak gehouden waarin hij o.m. verklaarde: het
nieuwe kabinet, dat voortkomt uit het front der
nationale wedergeboorte, zal onder de hooge leiding
van Uwe Majesteit een kabinet zijn van kalmee
ring, wederopbouw en versteviging op alle gebie
den. Het zal het front van nationale solidariteit
bevestigen en alle militaire en materieele krachten
des lands organiseeren met het oog op de verdedi
ging van het nationale erfdeel en van de neutrali
teit van Roemenië, die gehandhaafd zal worden
zor.der eenige afwijking en onder alle omstandig
heden.
Koning Carol antwoordde: Ik ben er zeker van dat
gij allen bewust zijt van mijn bezorgdheden en van
het beslissend oogenblik waarop gij geroepen zijt
de leiding op u te nemen van de ministerieele
departementen, die u zijn toevertrouwd. Het program
dat door den premier ingediend wordt, is een zeer
schoone belofte en ik wensch van ganscher harte dat
het volledig verwezenlijkt wordt. Op een oogenblik
waarop de wereld wordt meegesleept in een war
reling, hebben wij den plicht alle offers te brengen
opdat ons land toch blijve bloeien op materieel zoo
wel als op moreel gebied.
In gezaghebbende kringen te Boekarest
spreekt men volgens het D. N. B. nogmaals op
besliste wijze de door Fransche en Engelsche
kringen verspreide berichten tegen, volgens
welke de Roemeensche regeeringscrisis in ver
band zou hebben gestaan met de thans in
Boekarest gevoerde Duitsch-Roemeensche
economische onderhandelingen.
De crisis is uitsluitend ontstaan door het aftre
den van den minister van economische zaken, het
geen weer veroorzaakt was door meeningsverschillen
ten aanzien van het binnenlandsche economische
regime.
Dezelfde kringen verzekeren dat de regeerings-
wijziging geenerlei invloed zal hebben op de be
trekkingen van Roemenië met het buitenland of op
buitenlandsche politiek.
EEN TERUGBLIK
liONDAG 19 NOVEMBER.
Het korte tijdvak der stille Zondagen ligt ach-
ons en de benzinevrijheid wordt ingeluid met
tónn en regen. Het autoverkeer is beperkt maar
pltemin verkeeren verscheidene hondenlevens,
blijkbaar al aan liet ongedachte aange-
|;aj hadden, in dreigend gevaar. Ik moet piot-
fa^ stoppen als een witte Aberdeenterrier in
ïataine houding een breeden weg oversteekt,
r'»r'oij het Zondagsche "noogpoot-Fordje, dat van
i anderen kant komt aamrammelen, en mij
'Nachtelijk negeerend. Het Fordje stopt ook met
ïn schok. In dit land worden niet alleen men
senlevens maar ook hondenlevens nog op hoo
iaarde geschat en daar vertrouwt zoo'n ter-
natuurlijk op. Weet hij veel van oorlog in het
Ipnland? Gelukkige viervoeter! Zijn vertrou-
I; öi de menschheid is ongeschokt en krijgt
r-plaag zelfs nieuw voedsel. „Ze remmen", denkt
F „Natuurlijk remmen ze." En hij heeft geen
li vermoeden hoe droevig het juist met de
Pjwnen in deze wereld gesteld is.
I °P de Noordzee is de eerbied voor het Leven
RW1 heel laag genoteerd. Er blijkt ditmaal een
I-üngrjjk Nederlandsch schip te zijn onderge-
P: de Simon Bolivar. Zesentachtig menschen
■-"j «bij omgekomen. Treurig nieuwsTDe oorlog-
r-tfenden beschuldigen elkaar als immer, -het-
l^den indruk nog triester maakt. Ik wend mijn
jsiiWsblik van de zee af en lees dat de „Regima
«cista" zegt dat „Italië zal marcheeren als de
ItKnf beveelt." Een Amsterdamsch blad vindt
|gb 'Ikbaar zoo indrukwekkend dat het dezen
II-^i to- "^-°P" heeft gebezigd en dat verwondert
Ihi'i wisten wij dit niet allang? Had het
ItSaansche bla,d bericht „Italië zal niet mar
lij.als d.e Duce het beveelt", dan zou het
li-niL j— nieuws geweest zijn; zooiets als de
i-^rondiging van een revolutie. Had het gemeld:
marcbeeren als de Duce het niet be-
L dan zouden alle andere volken en vooral
Ffllin 615 ges^aan hebben van zulk een zon
iet w-°V6rmaat van ^v6r en ouderaeuhngs-
Jiijj'zijn niet bepaald gewend aan volken
ió-iti ^onenzoo maar. op hun eigen
IïnÜ ar Hialië zal marcheeren als de
OP1 beveelt spreekt vanzelf. Het heeft dit
ÏSt gemeen met alle andere laaiden en
lal mo ^hoofden of regeeringen. Duitschland
lik cZ. eren als Hitier het beveelt, Engeland
IN 'nl u Vl het beveelt, België als Leopold III
J 1Mb» enzoovoorts. Wat is daar nou voor bi'
wnaers aan?
hen wordt er meer ondermijnd dan ge
marcheerd. Het stelsel der verraderlijke hinder
lagen blijkt dezen oorlog geheel te beheerschen
en van openlijk gevecht is nauwelijks sprake.
Alleen af en toe tusschen vliegtuigen. Ik leeseen
wonderlijk boek van Jan Walch, waarin hij de
materialisatie van den geest van den Ridder
Bayart, gevolgd door diens terugkeer in het le
ven, fantaseert. Wat zou de „chevalier sans peur
et sans reproehe" van moderne oorlogvoering
zeggen? Walch heeft zijn boek blijkbaar geschre
ven voor hij hem die kon laten beleven. Maar stel
het u eens voor! Stel u eens voor dat een dozijn
van die oude ridders, ridderlijk als zij nu een
maal waren in den oorspronkelijken zin des
woords, op aarde terugkeerden en dit alles aan
schouwden
Laat uw verbeelding samenwerken met de
mijne; dan zien wij het twaalftal, geharnast en
gespoord, gezeten op vurige rossen met kwistig-
snuivende neusgaten, zijn kruistocht tegen den
sluipenden list der twintigste eeuw aanvangen.
Helmen fonkelen in de bleeke Novemberzon, ku
rassen schitteren, kleurige vederbossen wuiven.
Als twaalf Bayarts, als twaalf Richard Leeuwen
harten stormen zij voort in galop, en de weeke
bodem van het ontaarde Europa siddert onder
den flitsenden hoefslag hunner paarden. Open
vizieren toonen de fiere gelaatstrekken, de staal
blauwe oogen. de adelaarsneuzen, de snijdende
snorren en priemende sikken
Wat zou Europa doen? Beven?
Slechts een oogenblik.
Dan zou het wantrouwende communiqués uit
geven, zeggend dat de ridders bedriegers waren
en geld uitloven voor hun aanhouding.door
een ander. En als dat niet slaagde zou het hen
door middel van een of andere filmster, als rid-
dervrouwe verkleed en beschilderd, op een dwaal
spoor leiden en in dat dwaalspoor stiekum een
landmijn begraven. Want die heeft het ook, Ge-
twaalven zouden de ridders worden opgeblazen.
maar hun zielen zouden ten Hemel vlieden
den
MAANDAG 20 NOVEMBER.
Harde werkelijkheid. Geen tijd meer om aan
ridders te denken. Er blijkt dat tijdens het week
end twaalf schepen op mijnen zijn geloopen,
waarvan vijf neutrale. Zoek de beteekenis op van
het begrip neutraliteit, in de Brockhaus of de
Winkler Prins of een andere encyclopaedie. Gij
zult zien dat de encyclopaedieën van de practijk
geen begrip hebben.
De Heemsteedsche gemeenteraad vertrouwt de
wereld heelemaal niet meer. Hij lijdt aan an-
nexatievrees; alsof hij een Staat is; tenminste:
de meerderheid doet dat en durft daarom geen
gas van Haarlem te koopen ofschoon dat voor-
deeliger is dan het zelf te maken. Tot dit duur
dere laatste heeft de meerderheid al eens eerder
besloten, maar nu hebben Gedeputeerde Staten
den Raad verzocht, zich nog eens te bezinnen. Eén
lid zegt dat dit een beleediging is. Een ander lid
verklaart dat drie Gedeputeerden oud-wethou
ders van Haarlem zijn en daarom vertrouwt-ie
ze niet. Enfin, het is grootsch. Zoo redeneerend
moeten wij gaan zoeken naar Gedeputeerden, die
nooit tot eenige gemeente in de provincie be
hoord hebben. Al de anderen bennen partijdig!
Een moeilijke zaak.
Met 87 stemmen legt het Haarlemsche an-
nexatiegas, geschuwd gelijk gifgas, het opnieuw
af. „Het is moeilijk", zei een groot Franschman
eens, „geen satire te schrijven". Hij dacht aan
belangrijker dingen dan Heemsteedsch gas. Toch
is het zelfs in dit geval moeilijk. Hij had dus wel
erg gelijk.
DINSDAG 21 NOVEMBER.
Ons Gymnasium bestaat 550 jaar en zal feest
vieren. Natuurlijk. Het is veel ouder en ook be
langrijker dan H. F. C. (60), Haarlem (50), de
Haarlemsche Voetbalbond (40) en mijn Ruiter-
club (5) bij elkaar en die vieren ook allemaal
feest. Het reikt een heel eind naar de Oudheid
toe. En een lichte huivering vam eerbied bevangt
mij als ik denk aan al de generaties van classici,
die het gevormd heeft. Sterker huivert het ont
zag bij de gedachte aan de vele generaties van
rectoren, conrectoren en praeceptoren die hen
vormden. En het wereldsche, moderne hoofd des
kranitenmans buigt zich in ootmoed als de klas
sieken zelf in het gedachtenspel opdoemen: als
hij het waagt de nobele namen Homerus, Sopho-
kles, Aeschylus, Herodotus, Horatius, Lucianus,
Vergilius en andere in zijn brein aan te raken en
ze te laten voorbijtrekken in statigen schoon bon
ten stoet. Waar zijn de Socraites en de Plato dezer
eeuw? Waar is, onder onze staatslieden, de man
die een Pericles en diens onvergankelijke politieke
rede beheerscht door vervulde idealen en niet
door onvervulde „ideologieën" evenaart?
Ach!
Dat het Gymnasium leve. Meer dan ooit heeft
het velen veel te leeren!
Verder is het nieuws up to date. Er zijn onge
regeldheden voorgevallen in het protectoraat
Bohemen en Moravië en negen studenten zijn ge
fusilleerd, plus nog een boel narigheid. Aan het
front staat nu het water hoog. Straks komen wel
licht daar ook nog zeemijnen. De schepen in de
Noordzee blijven zinken. Maar ons leger heeft
zijn periodieke verloven weer en Haarlem blijkt
in de eerste negen maanden van 1939 negenen
twintig procent minder proces-verbalen wegens
misdrijven te hebben opgeleverd dan m de eer
ste negen maanden van 1938. In dat jaar wais er
ook al een vermindering. De wereldstatistiek zou
er wel anders uit zien als die bestond. Maar laat
ons blij wezen met de steeds toenemende orde en
veiligheid in de kleine eigen omgeving.
Een vriend van mij heeft berekend hoe lang
het nog duren zal eer het misdrijf geheel uit
Haarlem verdwenen is. In dit tempo hoeft dat,
zegt hij, maar een jaar of drie hoogstens te du
ren. In gedachte ziet hij ons al afscheid nemen
van eenige Officieren van Justitie en Strafrech
ters en den Commissaris van Politie. Aan het
station. Met een muziekcorps en dankbare rede
voeringen, omdat zij dit correctioneele wonder
voltrokken hebben. Maar bij voorbaat heeft hij
toch ook met hen te doen. „Edele menschen."
zegt hij. „Zij zagen zelf aan de tak waarop zij
zitten, net als de doktoren".
Ja, Dat bevestigt zoo'n statistiek inderdaad.
WOENSDAG 22 NOVEMBER.
Weer geen prettige dag. Engeland kondigt per
Chamberlain aan, dat het de Duitsche exportgoe
deren in neutrale schepen nu ook maar in beslag
zal nemen, bijwijze van vergeldingsmaatregel,
vanwege de mijnen, die Duitschland in de vrije
zee zou hebben gelegd. Daar is ook de Simon Bo
livar op geloopen, daar zijn die zesentachtig
menschen, meest landgenooten, bij omgekomen
en mede uit verontwaardiging over de ramp van
de Simon Bolivar laat Engeland onze scheepvaart
nu boeten. Met groote mogendheden is het kwaad
kersen eten. En in andere werelddeelen hebben
ze makkelijk praten met al hun critiek op de
Europeanen. Zijn wij soms geen Europeanen? En
de Belgen, de Zweden, de Noren, de Denen, de
Zwitsers?Welnu, Amerika, wij verfoeien dien
oorlog, maar wij verdienen er niets aan. Inte
gendeel.
Minister Sap komt uit Brussel hierheen om met
minister Steenberghe te praten. Het onderhoud
wordt niet geopenbaard. Maar het is ongetwijfeld
begonnen met: „Wat nu, Sap?" „Zegt gij dat
wel, zulle! Daarvoor kom ik u seffens bezoeken!"
Urk mag geen eiland meer zijn maar de Urker
botter U.K. 1 ligt buiten IJmuiden te visschen,
vangt een mijn in zijn net, die prompt explodeert
op veertig meter afstand, wordt maar drie meter
opgeblazen, daalt en slaat lek maar keert behou
den weer. Een avontuur uit duizenden. Als die
botter vergaan was zouden we denkelijk niet
meer mogen visschen, of zooiets. Nu is het in alle
opzichten goed afgeloopen.
DONDERDAG 23 NOVEMBER.
De zeeoorlog zet zich hevig voort. Zeventien
koopvaarders zijn nu op mijnen geloopen in vijf
dagen tijds, de Franschen hebben twee onder
zeeërs tot zinken gebracht, de Engelsche torpe
dojager Gipsy is op een mijn vergaan (veertig
dooaen) en er zijn neutrale schepen aangehou
denmaar toch zouden Tromp en de Ruyter
van dezen zeeoorlog niets begrijpen. Tromp, weet
u nog wel, was de admiraal die bij Duins (the
Downs) kruit en masten aan zijn tegenstander
d'Oquendo leverde om hem te bewegen naar bui
ten te komen en slag te leveren. Heusch! Bij die
zelfde Downs waarvan u nu weer zooveel leest.
Maar 't is een tikje minder Cyrano-achtig.
Te land krijgt minister Van Boeyen den wind
van voren, omdat zijn luchtbescherming de Ka
mer niet aanstaat. De Kamer staat niet alleen
in haar bezwaren. Gelukkig is de lucht nog steeds
veilig, althans voor degenen die op den vasten
grond verblijven en niet te dicht bij de Wadden
eilanden komen. Als het zoo blijft zullen we in
dit opzicht niet alleen van geluk maar zelfs bijna
van neutraliteit mogen spreken.
Er is een olifantje geboren te Amsterdam, in
circus Strassburger. Een schattig klein olifanten
meisje van honderdvijftig kilo; driekwart meter
hoog; moeder Lisi, vader onbekend, althans in
het vergeetboek geraakt. Hoeveel zou de premie
voor molestrisico zijn voor kleine olifantenmeisjes
die met circussen reizen? Het arme dier! Het zal
wel ergens opgeblazen worden.
VRI3DAG 24 NOVEMBER.
De mensch is een vat vol tegenstellingen en
dus is de krant, die dagelijks spreekt van het
menschenleven, dat ook. En veel openlijker. Een
open vat. Vandaag herbergt het zooveel St. Ni-
colaas-advertenties vol heerlijke, geurige, sma
kelijke en kostelijke beloften dat het onmogelijk
is niet te watertanden en zich te spitsen op het
komende feest. En terwijl wij dat hier voorberei
den zeggen andere koppen in het vat, dat vlieg
tuigen als mijnenleggers worden gebruikt, dat
andere vliegtuigen zijn „neergehaald" een
milde term, maar hebt u zich dat wel eens in pro-
beeren te denken? dat Japan zoo kwaad is dat
het aan partij kiezen denkt, dat er weer schepen
verdwenen zijn, dat Nederland te Londen gepro
testeerd heeft tegen de Engelsche maatregelen,
enzoovoorts. In Europeeschen storm zullen wij
Sint vieren.
En de mooie boomen aan de Zandvoortsche
laan mogen hopelijk blijven. De Heemsteedsche
gemeenteraad moet voor de derde maal over gas
praten, want Gedeputeerden willen zijn besluit
niet goedkeuren. De Haarlemsche zal straks over
de begrooting beginnen, die deze week versche
nen is zonder ontroering of paniek te wekken.
Wij houden onze dierbare kleine plaatselijke
kwestietjes en bereiden ons voor op ons gezellige,
knusse Hollandsche feest, terwijl Europa brandt.
Zoo is het vreemde leven. En zoo zijn zijn tegen
stellingenook in dit blad.
E.
