IJmuider Courant
Russen bezetten eilanden
in de Finsche Golf.
enta
en mijnen aangespoeld.
in
Vloermat belangrijk bewijs
spionnagezaak.
Mijnenveld op Noordzee losgeraakt?
hm em mpmïê Das
Suikerprijs verhoogd.
Kinderzegels.
Joh. de Waard's
Mobilisatie
kost 1.7 millioen
per dag
Brandspuit had gebrek
benzine.
ELZER'S
Hardnekkige tegenstand in Karelië
aan
Scheepvaartdocamen ten
zouden zijn gefotografeerd.
Lourens Costei. Maatschappij voor
yi,gaven en Algem Drukkerij N.V., Gr.
93 Haarlem, Telefoon 10724 Bureau
Courant: Kennemerlaan 42, Umuiden,
J301, Postgiro 310791 Alle Advertenties,
voor dit blad, worden kosteloos
ti
JAARCANC
No. 29
DAGBLAD VOOH VELSEN, IJMUIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, benalve op Zon- en Feestdagen
,jven
I, «®sn
Hl]
In de Kennemer Courant.
Directie: P W PEEREBOOM EN ROBERI PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
MAANDAG A DECEMBER 1939
Abonnementen pet week 0.1254, pet maand
0.52'/Z, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal Losse nummers 3 cent per ex.
Adverientiën: 1-5 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeellngen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
op vele plaatsen
ssloten.
jet aantal losgeslagen mijnen, dat rao-
ltcel onze kust belaagt, is ontzaglijk
!t De Noordwester storm van den nacht
Zaterdag op Zondag heeft zooveel van
monsters doen aandrijven, dat het lijkt
een heel mijnenveld is losgeslagen.
tusschen Schevendngen en Noordwijk
;',nen reeds enkele tientallen mijnen geteld,
alle zijn op het strand aangespoeld. Ver
fde voeren nog haar macatoere dansen
lf hevige branding voor de kust.
izijn juist de gevaarlijkste, want hij iedere
iin" met de hooge golven worden zij neer
pen en dreigen met steenen of het harde
'j in aanraking te komen. Is het één der
dijke tentakels, die weerstand ontmoet, dan
jjlot van de mijn bezegeld en volgt er een
=itende ontploffing.
jfcet strand bij den Wassenaarschen slag zijn
L nacht van Zaterdag op Zondag twee mij -
ontploft.
eeerste maal was het om vier uur des nachts,
ielehewoners van Wassenaar uit hun slaap
b opgeschrikt. Tot op vijf K.M. van de
der ontploffing lagen de bewoners in hun
te trillen van den slag. Direct werd dooi
de Wassenaarsche politie opgebeld om te
kb «at er gebeurd was.
'zeven uur in den vroegen Zondagmorgen
je een tweede explosie door een mijn. Ook
?i| de slag tot ver in Wassenaar gehoord.
Seide keeren was het de 'drijvende imijn
je In de branding tot ontploffing was ge-
ïb, Diep drongen de mijnscherven het zand
a sloegen een groot gat. in het strand, dat
sel dadelijk door het zeewater gevuld was.
re schade werd niet aangericht,
kustwacht observeerde nauwkeurig, waar
Jvende mijnen zich bevonden en zette het
Kle strand af. Niemand werd toegelaten en
sommige wegen acher de duinen, zooals het
■rad naar Katwijk, werden door militairen
®t. Het pubhek, dat dikwijls geen gevaar
,was op sommige plaatsen door de duinen
ündeld tot bij het strand, niet beseffend wat
het spel stond. Daarom werd alles afge-
jtéÜ survëilleerende militairen hadden zich
het strand begeven ter controle waar de
sen lagen, omdat doro de hooge golven dit
[overal even gemakkelijk was te onderschei-
Zij ontdekten een mijn in de branding, die
lijiibaar een ketting meesleepte, welke was
makt onder water. Niet lang nadat zij
weer verwijderd hadden ontplofte de
rjn, hetgeen illustreert hoe gevaarlijk het
srblijf aan het strand is.
tee schildwachten, die op IV2 K.M. af-
tad stonden, werden door den enormen
:htdruik omvergeworpen en de adem werd
tin afgesneden.
is ook nog een zeer vreemd-
tfige mijn aangespoeld, welke met dubbele
in is omgeven en een systeem van tentakels
t als men nog niet eerder heeft gezien,
heeft nog niet kunnen uitmaken of men hier
een z.g.n. magnetische mijn te doen heeft.
Scheveningen heeft -men den Strand-
tevaid en de Pier afgesloten.
TeKatwijk zijn eveneens verschillende mijnen
gespoeld, terwijl er ook nog voor de kust in
drijven. De militaire autoriteiten hebben den
ieelen -meer dan twee kilometer langen Boule-
M voor het publiek afgesloten. De autobus-
ast Noordwijk aan Zee-Katwijk aan Zee-
welke anders via den boulevard wordt
Wouden werd omgelegd door het dorip.
Onder WijnaldumSexbierum, gem. Barradeel
zijn twee mijnen aangespoeld één van Neder-
landschen en een van Engelschen oorsprong.
Zondagmiddag omstreeks half vijf kwam
een mijn van niet bekende herkomst tus
schen Harlingen en Roptazijl tot ontplof
fing. Van een in de buurt staande boerderij,
bewoond door den heer A. BijLsma, werden
36 ruiten verhield. Van een drietal woningen
werden de pannen van het dak geslagen en
alle ruiten vernield. Op twee kilometer af
stand in het dorp Midlum werden in ver
scheiden woningen de ruiten ingedrukt. In
de basaltglooiïng van den -zeedijk werd een
gat geslagen van ongeveer 25 vierkante
nneter.
Een mijn, die de haven van Oude Schild (Texel)
binnendreef, heeft de boot naar den Helder een
tijd lang vastgehouden, daar de kapitein het niet
aadzaam achtte uit te varen.
Hedennacht zijn nabij de Schans te Oude Schild
vrij kort na elkaar twee mijnen tot ontplof fine
gekomen, doordat zij tegen den dijk aan stoot
ten. Aan de tegen den dijk staande huizen werd
hier en daar schade toegebracht, doordat ruiten
braken en dakpannen werden afgeslagen.
Een derde mijn welke nog dichter bij het dorp
voor den dijk dreef, is door het omloopen van den
wind een andere richting ingedreven.
Verschillende drijvende mijnen in het Marsdiep
zijn door het omloopen van den wind in de rich
ting van den Afsluitdijk gedreven.
Te Zandvoort zijn 14 mijnen aangespeeld.
distributie-kosten te dekken
minister van Economische Zaken heeft
Mot-en de crisisheffing op suiker met in-
Ssg van heden te verhoogen met 10 pCt.
de hoofdsom van den ingevolge de sui-
®wet 1924 geheven accijns op suiker. Dit
ai tot gevolg hebben, dat de suikerprijs met
'cent per pond zal worden verhoogd.
maatregel is genomen ter bestrijding van
ten, verbonden aan de distributie, welke
•e bekend is, behalve uit algemeene onkosten,
in de vergoeding aan de gemeentebestu-
- 85 pCt. van de werkelijk door deze ge-
2«e distributiekosten.
ligt'in het voornemen ook bij verdere distri-
05 de kosten op de te distribueeren artikelen
Walen. Het spreekt evenwel vanzelf dat de-
5er kunnen zijn, daar dan van een reeds be-
distributie-apparaat gebruik kan worden
Makt.
„Veendam" te Rotterdam
aangekomen.
om zes uur is het s.s. „Veendam'
- Holland-Amerika Lijn te Rotterdam aan-
(omen,
schip had ongeveer honderd passagiers aan
De lading bestond uit stukgoederen.
De kinderzegels zijn er weer,
Zooals reeds menig vorig keer.
Hebt u dit al vernomen?
Men zit weer op het postkantoor,
Met smart te wachten tot wij voor
Dit goede doel weer komen
Ons allen wordt in dezen tijd.
Zooveel onaangenaams bereid.
Zooveel is t' overdenken,
Dat men soms weieens vreezen mag.
Dat wij het blijvend hard gelag,
Te weinig aandacht schenken
Die zegels zijn een oud geval,
De actie bestaat jaren al,
Er zijn nu andre dingen,
Acuut en droevig, die te licht.
Een jaarlijks weerkeerend bericht
Uit onze aandacht dringen.
En daarom zeg ik eens te meer:
De kinderzegels zijn er weer,
Als u 't nog niet mocht weten;
En thans mag elk kindervrind,
Het zwakke en misdeelde kind.
Minder dan ooit vergeten.
P. GAJSU
Sneeuwval
inqe.tte.dtn.
tot 3.50 of een chique Over
hemd ƒ1.95ƒ6.90, naar
IJmuiden's grootste Speciaal
zaak
Modemagazijnen
KANAALSTRAAT 46—48,
OMIUIDEN - Telef. 40S4.
HEDEN- en MORGENAVOND
tot 10 uur geopend.
(Adv ingez. Med.j
Aandrang om keuken-afval nog
nuttig te gebruiken.
In een adres aan dien minister van economische
zaken zegt het hoofdbestuur van de Ned. Ver.
van Huisvrouwen, dat bij velen de vraag is ge
rezen, of het in dezen tijd. nu het verloren
gaan van waardevolle grondstoffen zeker meer
dan ooit moet worden voorkomen, geen aanbe
veling zou verdienen, de huisvrouwen haar
groente-afval, aardappelschillen, oud papier,
leege conservenblikken en ander oud metaal af
zonderlijk te laten bewaren en deze geregeld door
een of meer overheidsdiensten te laten afhalen
en vervoeren, zoodat die aldius verzamelde, doch
van elkaar gescheiden gehouden zaken spoedig
voor verschillende doeleinden nuttig zouden kun
nen worden aangewend.
Adressante is, zoo de minister het denkbeeld
uitvoerbaar acht, gaarne bereid het welslagen
door middel van de 100 af deelingen der ver-
eeniging zooveel mogelijk te bevorderen.
GEEN FRAUDE BIJ HET HAAGSOHE
CRISISCOMITé.
's-GRAVENHAGE, 2 December. Inzake ver
meende fraude bij het Haagsehe crisiseomdté, in
verband waarmede de justitie een onderzoek heeft
ingesteld in de administratie van den secretaris;
kan worden medegedeeld, dat bij dit onderzoek
van geen enkele onregelmatigheid is gebleken,
en dat derhalve tegen den secretaris van deze in
stelling geen .vervolging zal worden ingesteld.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij K,B, van 1 December is, met ingang, van
Gember benoemd tot burgemeester der ge-
«ïte PuttershoekW. van der Ploeg, secretaris
üemeente.
r K.B. van 29 November, is aan H. Vooys op
verzoek, met ingang van 1 Januari 1-940,
ei ontslag verleend als burgemeester der ge-
W Oude-Tonge.
Nieuw crediet zeer
binnenkort weer noodig
De kosten der mobilisatie worden, voor
zoover betreft de regelmatig terugkeerende
uitgaven, globaal geschat op f 1,7 millioen
per dag. Het beschikbare bedrag van f 197
millioen is reeds bijna verbruikt, zoodat bin
nenkort een nieuw crediet noodig is.
De minister van defensie noemt dit bedrag in
zijn Memorie van Antwoord aan de Tweede
Kamer betreffende liet onlangs aangevraagd
buitengewoon crediet van f 100 millioen.
De wijze, waarop deze credieten worden aan
gevraagd, maakt ze feitelijk tot blanco-credie
ten. De regeering ziet echter geen mogelijkheid
om daarin verandering te brengen. Wel is waar
zijn er dagelijks wederkeerende vrij con
stante uitgaven o.m. voor traktementen, soldijen,
spoorwegvervoer bij periodiek verlof, kostwin
nersvergoeding, e.d., doch daarnaast staan tal
rijke uitgaven, welke niet vooraf zijn te begroo-
ten, omdat de maatregelen waaruit deze uitga
ven voortvloeien, niet zijn te voorzien, dan wel
omdat elke reëele basis voor het berekenen van
die uitgaven ontbreekt. In dit opzicht mogen o.a,
worden genoemd maatregelen, welke noodig .zijn
om onze neutraliteit naar alle zijden krachtig te
kunnen handhaven, maatregelen, welke ver
band houden met het in staat van verdediging
brengen van ons grondgebied (aanleg van ver
sterkingen en hindernissen, het stellen van
inundatiën, enz.), maatregelen tot het paraat
houden van onze weermacht (herstelling en aan
vulling, binnen het raam van de vastgestelde or
ganisatie van versleten en ontbrekend materieel
en uitrusting)en maatregelen, welke in het be
lang van een goede legering en verpleging van de
troepen nog bij voortduring worden gevorderd.
De regeering zal echter alle mogelijke mede
werking verleenen om de Staten-Generaal in de
gelegenheid te stellen zich rekenschap te ge
ven van de wijze, waarop de aangevraagde gel
den worden besteed. In een ter vertrouwelijke
kennisneming van de leden ter griffie gedepo
neerde bijlage is in groote trekken aangegeven
voor welke doeleinden het thans aangevraagde
crediet van f 100 millioen, benevens de naar het
dienstjaar 1939 overgebrachte f 97 millioen wer
den aangewend. Voorts bestaan uitertaard geen
bedenkingen om aan de Staten-Generaal na af
loop van elk dienstjaar op gelijke wijze als
zulks eenmaal 's jaars ten aanzien van elke be
grooting in den vorm van een rijksrekening
plaats heeft omtrent de besteding van het
buitengewoon crediet een nadere verantwoor
ding te geven. Deze verantwoording zal zoo
veel mogelijk geschieden volgens de bestaande
b egrootingsposten
De geuite veronderstelling, dat als de mo
bilisatie geruimen tijd voortduurt andermaal
een buitengewoon crediet zal moeten worden
aangevraagd, is juist, aangezien het beschikbare
bedrag van f 197 millioen grootendeels is ver
bruikt.
Over de wijze van financiering van de mobili
satie-uitgaven zal nader overleg met de Staten-
Generaal plaats hebben,
voor den gever en
STEEDS HET NIEUWSTE.
den ontvanger is een cadeau uit
HEEREN MODEHUIS
ZEEWEG 78, IJMUIDEN-O.
GROOTE SORTEERING.
- Adv mgez. Med.i
Vijf woonhuizen dientengevolge door
het vuur verwoest.
Zondagmorgen ontstond in de Dorpsstraat te
Roel af aren ds veen in het perceel van den heer H.
een begin van brand. Door den feilen Oostenwind
greep het vuur snel om zich heem
De pas aangeschafte automobiel-brandspuit
verscheen op de plaats van bestemming, doch
bleek om onverklaarbare redenen geen water te
kunnen geven. Daardoor had het vuur vrij spel
en sloegen de vlammen over op het aangrenzen
de perceel van den heer van B. De inmiddels
aangerukte handmotorspuit gaf na eenigen tijd
water, doch door de stagnatie had de brand zoo-
danigen omvang aangenomen, dat vijf woon
huizen thans in vlammen stonden. En zoo goed
als afbrandden.
Tengevolge daarvan zijn vijf gezinnen dakloos
geworden. Zij hebben echter door de welwillen
de medewerking van de ingezetenen van Roelof-
arendsveen- tijdelijk onderdak, gevonden. Allen
waren verzekerd, doch sommigen slechts zeer laag.
De inboedels v'an den heer H. en van den heer
van B. konden tijdig nog worden gered. Deze
hebben echter veel waterschade gekregen. De
oorzaak van den brand moet waarschijnlijk wor
den gezocht in het ontstaan van een schoor
steenbrand.
Na afloop van den brand bleek, dat de auto
mobiel-brandspuit geen water had kunnen geven
omdat het reservoir niet voldoende bezine voor
den motor bevatte.
De generale staf van het militaire district Leij
ninigrad deelde, naar het D.N.B. meldt hedenmor
gen mede:
„Op 3 December zijn onze troepen verder opge
rukt. Uit de richting'-van Moersmank werd de
achtervolging van de zich terugtrekkende Finnen
voortgezet. Uit de richting van Uchta, Rebola, Vo-
rosero en Petrosawodsk baanden zich onze troepen
een weg door de niet dicht gevroren moerassen,
niettegenstaande het weinig ontwikkelde wegen
net drongen zij door tot 40 of 45 K.M. over de
grens. Op de landengte van Karelië zijn onze troe
pen dertig tot veertig kilomether over de grens op
gerukt. Zij hebben het station Mustamateki bezet
en naderen het station Ino.
Na succesvollen strijd heeft dc Oostzeevloot
in de Finsche Golf de eilanden Suursaari,
Seiskaari, Lavasaari, alsmede Groot- en Klein
Tytarsaari bezet.
Tengevolge van het slechte weer is de lucht
macht niet in actie gekomen".
De „Prawda" geeft toe dat de Finnen zich her
steld hebben van den eersten slag en „steeds ster
ker weerstand bieden". Het terugtrekkende Fin
sche leger zou in boschjes en terreinspleten in
Karelië verdekt opgestelde scherpschutters ach
terlaten, terwijl ook mitraïllisten op bekwame wijze
worden verborgen en achter de hoofdmacht blijven
standhouden. Spoorwegbruggen en leege huizen
bevatten alle mijnen, waardoor de opmarsch van
het Roode Leger wordt vertraagd. Van Russische
zijde wordt nog gemeld dat Petsamo, dat eerst door
de Finnen heroverd was, thans weer in Russisch
bezit is.
Naar Reuter uit Helsinki verneemt wordt in het
laatste Finsche legerbericht medegedeeld, dat ten
gevolge van de hevige sneeuwval weinig activiteit
aan het front te bespeuren is. Behalve ten Noor
den van het Ladoga-meer, waar het Finsche leger
zeer actief is en de vijand zware verliezen heeft
geleden. Het legerbericht voègt hieraan toe, dat de
Russen moeilijkheden ondervonden bij het over
steken van het bevroren meer, hierdoor boden zij
een gemakkelijk doel voor de Finsche artillerie.
Bovendien brak op vele plaatsen het ijs onder de
aanvallers.
Het Finsche radio-station Lathi heeft medege
deeld, dat er geen wijziging is gekomen in den al-
gemeenen militairen toestand.
Vliegtuigen tot daling gedwongen.
Volgens een Zondag gedane mededeeling van de
Finsche legerleiding zijn Zaterdagavond in een
luchtgevecht bij Valkjarvi bij een luchtgevecht
twee Sovjet-Russische toestellen gedwongen te da
len. De toestellen zijn onbeschadigd in Finsche
handen gevallen. Een ander toestel heeft een nood
landing gemaakt op een Karelisch vliegveld. De
bemanning gaf door middel van een witte vlag te
kennen dat zij zich overgaf. Bij de bemanning, van
een Sovjet-vliegtuig, dat boven Helsinki is neerge
schoten, terwijl he mitrailleurvuur op de straten
richtte, zou zich een vrouw bevonden hebben.
Volgens Stefani zijn Sovjet-Russische eenheden
parachitisten, die gelang zijn achter de versterkte
linie in Karelië, terstond vernietigd door de Fin
sche troepen vernietigd.
De nikkelmijnen te Salnijarvi zouden door de
Finnen vernield zijn teneinde te verhinderen, dat
de Russen deze mijnen gaan exploiteeren.
Zondag is het te Helsinki rustig geweest. On
danks de gunstige weersomstandigheden hebben
de Russen die ndag geen luchtaanvallen onderno
men.
Tot des middags waren 700 Duitschers aan boord
gegaan van het s.s. „Donau", verder veertig leden,
der Russische legatie, 150 Italianen en 100 Estlan-
ders. De Donau vertrok des avonds uit Helsinki.
Volgens uit Helsinki te Stockholm ontvangen be
richten zou het staken van het bombardeeren der
Finsche hoofdstad moeten worden toegeschreven
aan deze evacuatie van Duitsche onderdanen en
van het personeel der Russische diplomatieke ver
tegenwoordigers. Wanneer dit achter den rug zal
zijn, zou een hevige vliegtuigactie tegen de in-
dustrieele centra, haven en vliegvelden verwacht
kunnen worden.
De atuoriteiten te Helsinki hebben aan den
Zweedschen radio-omroep als officieele cijfers
opgegeven, dat als gevolg van de bombarde
menten der Russen in geheel Finland 85 perso
nen werden gedood en 181 gewond.
Ontploffing in Terioki?
Te Helsinki doet volgens Havas het gerucht de
ronde dat een ontploffing ontstaan is in de Finsche
badplaats Terioki, die bezet is door de Roode troe
pen en waar de zetel is gevestigd van de Finsche
„volksregeering".
Behalve de drie arrestanten G. W. F. van H„
diens echtgenoote en mr. W. B. J. B,, die veVdacht
worden van spionnage, zou ook nog een buiten-
landsche spion, een zekere Sturm, zijn gearres
teerd. Volgens De "Courant zou hij in Rotterdam
door de Rotterdamsche politie zijn opgepakt en
vervolgens naar den Haag zijn overgebracht,
waar hij in het Huis van Bewaring is opgesloten.
Het onderzoek in deze hoogst ernstige zaak is
nog in vollen gang en men acht het zeer waar
schijnlijk dat nog meer arrestaties zullen volgen.
De politie heeft volgens het blad o.a. eenige
foto's in beslag genomen van documenten op
scheepvaartgebied, die mr. W. B. J. B. van het
departement van Econ. Zaken aan den heer G.
W. F. v. H. ter hand gesteld zou hebben en die
gefotografeerd werden ten huize van laatstge-
De heer J van Herk, 1ste stuurman van de „Spaarndam
die voor de monding van de Theems op een mijn voer,
verlaat het stationsgebouw op Schiphol na zijn terugkeer
per K.LM.-vliegtuia in ons land
noemde. Hoewel de justitie- en politie-autoritei-
ten nog niet precies weten wat het complot Ne-
derlandsche spionnen aan den spion Sturm alle
maal heeft verraden, is wel gebleken, dat het
o.a. documenten zijn geweest omtrent scheep
vaartaangelegenheden en de daarmede verband
houdende documenten betreffende het versche
pen van bepaalde goederen.
Deze documenten werden vermoedelijk voor zeer
belangrijke bedragen in handen gespeeld van een
buitenlandschen spionnagedienst. Voor dit werk
zou de referendaris van Sociale Zaken, G. W. F.
van H. aan den spion Sturm gastvrijheid in zijn
woning hebben verleend. In de woning van Van
H. zouden de belangrijkste documenten, die mr.
W. B. J. B. van Econ. Zaken aan den referendaris
van Sociale Zaken zou hebben verstrekt, zijn ge
fotografeerd.
Onder de huidige omstandigheden zijn deze
documenten des te belangrijker, nu de uitvoer
reeds geheel onder officieel toezicht staat en Eco
nomische Zaken precies weet wat in bepaalde
schepen verzonden wordt.
De documenten werden daarvoor op den vloer
van één der vertrekken neergelegd en door den
spion Sturm gefotografeerd. Op één der foto's die,
dank zij het snel en doortastend ingrijpen van de
politie in beslag zijn genomen, heeft men het on-
omstootelijke bewijs gezien, dat de foto's inder
daad ten huize van den heer G. W. F. v. H. zijn
vervaardigd.
Op de mat
Men heeft namelijk bij het fotografeeren van
één der documenten ook een gedeelte van een
mat gefotografeerd, welke bij het onderzoek in
het huis van den referendaris is teruggevonden.
Door de verradersdiensten zou een vreemde mo
gendheid vrij geregeld goed op de hoogte zijn ge
weest van allerlei belangrijke verschepingen van
goederen.
Herhaalde malen werden in een zaak in één der
randgemeenten van Den Haag besprekingen ge
voerd tusschen Sturm, G. W. F. v. H., diens echt
genoote en nog eenige personen, die min of meer
zijdelings bij deze spionnage-affaire betrokken
zouden zijn geweest, doch aan wie men niet vol
doende ten laste kan leggen om hen eveneens
te arresteeren. Het spreekt vanzelf dat de jus-
titie-autoriteiten wel naar eenig verband zoeken
tusschen deze spionnage-affaire en de unifor
menzaak doch men heeft geen der in beide zaken
aan het licht gekomen feiten kunnen combinee
ren. Wel heeft men bij een huiszoeking bij G. W.
F. van H, een lijst gevonden met namen van een
aantal Nederlandsche communisten. Waarvoor
G. W. F. v. H. deze lijst noodig had wordt nader
ond<vzooV
