Churchill over den ondergang
van de „Graf Spee"
„Ark Royalen Renown bevonden zich niet
voor de Rio de la Plata.
Bemanning der „Graf Spee" te Buenos
Aires ontscheept.
ransche verontwaardiging over
den aanval op Finland.
01N'SDA'C 19 DEC M"5 E R 1939
De Brïtsche minister van Marine, Winston Chur
chill heeft gisteravond voor de radio gesproken
over den „roemrijken slag aan de Rio de La Plata",
zooals hij dat uitdrukte, hij zeide dat het uit Mon
tevideo ontvangen nieuws op de Britsche eilanden
niet dankbaarheid is ontvangen en in het grootste
deel der wereld met onverholen voldoening.
Het Duitsche vestzakslagschip werd ondanks zijn
veel zwaarder pantsering gedwongen door drie
Britsche kruisers zijn toevlucht te zoeken in een
neutrale haven. In de haven aangekomen had het
de keuze tusschen interneering of weer uitvaren
om te vedhten en in een slag onder te gaan gelijk
de „Rawalpindi", hetgeen eervol zou zijn geweest.
Het koos evenwel een derde alternatief.
Het liep uit, niet om te vedhten, doch bracht
zichzelf tot zinken in een vaargeul van een
neutralen staat, waar het onderdak had beko
men en hulp op de wijze als het internationale
recht voorschrijft. Op dat oogenblik wist het
vestzakslagschip, dat de Britsche zware sche
pen „Renown" en „Ark Royal" zich nog op
1000 mijl afstand bevonden om brandstof in te
nemen te Rio.
Wat buiten de haven wacfhtte, waren twee krui
sers, de „Ajax" en de „Achilles" met zesduimska-
nonnen, welke het naar binnen hadden gejaagd en
de kruiser „Cumberland" met achtduimsgeschut,
die was aangekomen ter vervanging van de be
schadigde „Exeter". De Britsche verliezen zijn niet
licht geweest. Het kan geen kwaad thans te verkla
ren, dat twee van de vier gesehuttorens van de
Ajax" waren neergehaald, terwijl de .Exeter* 40
tot 50 malen werd getroffen, in vele gevallen door
granaten, die drie keer het gewicht hadden van die
welke hij terug kon vuren. Drie van de achtduims-
fcanonnen werden vernield. Er waren bijna 100
slachtoffers aan boord, voor het meerendeel doo-
den. Een zesduizend tons kruiser werd door een
torpedo getroffen, een tweede kruiser van dezelfde
tonnage door twee torpedo's. Deze kruisers kunnen
misschien thuis komen, doch voor een is dat alles
behalve zeker. Wanneer zij thuis zullen komen,
zullen zij vele maanden buiten actie moeten blij
ven,
Intusschen heeft de geheele Duitsche vloot iedere
onderneming opgegeven. Maandag heeft de duik
boot „Ursula" gemeld, dat zij op 14 December een
6000 tons kruiser van de „Kölnklasse heeft tot zin
ken gebracht, hoewel zij door Duitsche torpedoja-
gers was omringd. Een belangrijk deel der totale
Duitsche kruisersterkte is tot zinken gebracht of
buiten actie gesteld. In de eene week, dat aan de
andere zijde der wereld de „Graf Spee" haar roem
loos einde vond, hebben de nationaal-socialistische
marine en luchtmacht haar toorn gelucht over deze
ernstige slagen door haar inspanningen te verdub
belen en visschersbooten tot zinken te brengen en
de visschers te laten verdrinken op de Noordzee.
Zondag en Maandag heeft hun luchtmacht gepro
beerd ongewapende koopvaarders te bombardeeren,
ö.a. een Italiaansch schip. In eenige gevallen heb
ben zij zelfs zeelieden aan boord van deze onge
wapende koopvaarders en visschersschepen uit
machinegeweren beschoten. Het verheugt mij, al-
'dus Churchill, te zeggen dat de heftigheid van hun
razernij hun nauwkeurigheid, hun doel te treffen,
heeft overtroffen. Van de 24 schepen, welke Zon
dag en Maandag met bommen zijn aangevallen,
zijn slechts zes kleine schepen, waaronder een mo
torschip en een klein kustvaartuig, gezonken, de
meeste schepen, met inbegrip van het Italiaansdhe
sdhip, zijn niet getroffen door de vele bommen,
welke op hen werden losgelaten. Deze uitbarstingen
vormen de tactiek van het schuldige regime, dat
de lange arm van de macht ter zee op den schou
der voelt drukken. Hoewel Duitsche mijnen ^an
alle soorten in de zeeën rond onze eilanden worden
uitgestrooid, gaat het geheele uitgebreide Britsche
(scheepvaartverkeer ononderbroken voort.
jCanadeesche manschappen naar
Frankrijk.
Zondag is een divisie van het Canadeesche le-
'ger, dat onder sterk escorte den Oceaan was over
gestoken, ontscheept in een van onze havens voor
een intensieve training, alvorens zich te voegen bij
hun kameraden aan het Westelijk front.
Met het oog op de successen, door de Koninklijke
Marine volbracht, vestig ik de aandacht op het
feit, dat de tegenwoordige bevredigende positie vap
den oorlog ter zee toe te schrijven is aan de lei
ding der operaties, gegeven door den Eersten Zee-
lord admiraal Sir Dudley Pound, evenals door den
marinestaf van de admiraliteit, waarvan schout
bij-nacht Phillips de plaatsvervangend chef is. Hoe
wel van tijd tot tijd successen worden behaald
dient niet te worden vergeten dat over de ge
heele wereld bij de bescherming van den Brit-
schen handel en de controle ter zee gevaar wordt
geloopen. Men zou zich van deze verantwoorde
lijkheden niét hebben kunnen kwijten, indien de
beroepsbekwaamheid der admiraliteit niet werd
geschraagd door waakzaamheid en een geest van
Duitsche pers lucht haar
verontwaardiging.
„Uruguay handelde onder Engelschen druk.'
De Duitsche bladen maken in groote opmaak
melding van den ondergang van de „Graf
Spee".
Gezegd wordt dat na de weigering der re
geering van Uruguay aan het Duitsche oor
logsschip te Montevideo voldoenden tijd tot
herstel te laten, de „Graf Spee" besloten had
zich in de lucht te laten springen. In dit ver
band uiten de bladen zware verwijten aan de
regeering van Uruguay en wijzen zij op het
protest, dat de rijksregeering tegen deze houdini
aan de autoriteiten te Montevideo heeft inge
diend, die „hebben toegegeven aan den Engel
schen druk".
Geen Duitscher zal het vergeten, schrijft de
.Xiokal Anzeiger", dat ook dit materieele ver
lies van de Duitsche vloot slechts mogelijk was
door een dubbele, een actieve en een passieve
schending van het volkenrecht door Engeland en
Uruguay.
De regeering van Uruguay, zoo schrijft de
„Deutsche Allgemeine Zeitung", heeft gebogen
voor den druk van Engeland en Frankrijk en
daarmede een onvriendelijke handeling begaan
tegen ons. want zij heeft geweten, dat voor de
monding van De la Plata, de Engelschen een
kring van oorlogsschepen hadden geconcentreerd
die zich op het enkele Duitsche schip zouden
storten, zoodra de termijn was afgeloopen. De
helden van de „Graf Spee", aldus de „Nacht-
ausgabe", hebben het niet verloren tegenover
een moedigen aanval van de Engelschen, niet
tegenover een militaire superioriteit van Enge
land en Frankrijk, doch eenvoudig tegenover een
leelijke diplomatieke intrige van Engeland.
opgewektheid in het zicht van vele gevaren. Geen
leiding of deskundig vlootbestuur zou succesrijk
kunnen zijn, indien zij niet worden gesteuhd door
het geheele corps officieren en minderen der ma-
rine.
Tenslotte zeide Churchill dat men langen tijd
moet teruggaan in de geschiedenis der marine om
schitterender en vastberadener strijd te zien dan
van „Exeter", „Ajax" en „Achilles", doch ook in
dien elders een beroep zou zijn gedaan op bedre
venheid en moed, zou hetzelfde zijn geschied. De
natie heeft het vertrouwen dat de moeilijkheden
tenslotte zullen worden overwonnen, de problemen
opgelost en de plicht gedaan.
Amerikaansche landen ontstemd
over de schending der neutraliteits-
zöne.
Protest bij de oorlog-voerende landen.
Cantillon, die Angientijnsche minister van
buitenlandsche zaJken, heeft verklaard, dat
hij heden een nota zal publiceeren, welke
21 Amerikaansche landen gezamenlijk zullen
zenden aan de oorlogvoerende landen om
te protesteeren tegen de schending der ma
ritieme neutraliteitszone, welke door de
conferentie van Panama is vastgesteld.
De nota is opgesteld door den minister van
buitenlandsche zaken van Argentinië. Zij heeft
goedkeuring ontvangen van verscheidene
Amerikaansche staten.
Zij geeft een vastberaden uiteenzetting van de
ontevredenheid, welke gewekt is door het jong
ste zeegevecht in de Zuid-Amerikaansche wate
ren.
I
Chamberlain's verblijf in
Frankrijk.
Bezoek aan de Magïnot-linie.
Havas meldt uit de „legerzöne":
„Zooals men weet is de Britsche premier Cham
berlain naar Frankrijk gekomen, waar hij een
bezoek gebracht heeft aan het Britsche expeditie-
leger. Maandag heeft hij den Britschen sector van
het front in Lotharingen geïnspecteerd. Maandag
morgen arriveerde de premier met een specialen
trein in een klein station in Lothax-ingen, waar hij
door generaal Gamelin verwelkomd werd. Het was
bedekt en zeer koud weer. Een mitrailleurcompagnie
bracht de militaire eerbewijzen. Per auto begaf
Chambex-lain zich naar de Maginotlinie, waar hij
belangstelling toonde voor de functionneei'ing en de
organisatie.
Aan het einde van zijn bezoek begaf hij zich
naar den commandopost van den generaal, die het
bevel voert over de Britsche troepen, die contact
hebben met den vijand. Hier passeerde hij de revue
over een bataljon van een Engelsch infanterieregi-
xxient, dat vervolgens defileerde langs de hooge
persoonlijkheden. Na het défilé inspecteerde
Chamberlain een Fransche batterij artillex'ie, waar
na hij een Britsch kamp bezocht. Ook bezichtigde
hij Fransche gepantserde elementen exx fortificaties
tusschen de verdedigingswerken en daarachter.
Gamelin vergezelde Chamberlain vervolgens
weer naar het station."
Daladier heeft gisteravond ter eere van Chamber
lain een diner aangeboden. Tal van hooge functio
narissen hebben aangezeten.
Te 9.20 uur hedenochtend kwam Chamberlain in
de Rue Saint Dominique aan, waar hij werd ont
vangen door Daladier, die reeds een onderhoud had
gehad met generaal Gamelin en admiraal Darlan.
Tal van aanvallen op Britsche
vaartuigen.
Twee tot zinken gebracht.
Te Londen wordt officieel medegedeeld, dat
twee koopvaardijschepen door vijandelijke vlieg
tuigen op de Noordzee tot zinken zijn gebracht.
Een derde schip werd met machinegeweervuur
aangevallen, waardoor twee leden der beman
ning gewond werden.
De Admiraliteit en het ministerie van lucht
vaart hebben hieromtrent een mededeeling uit
gegeven, die als volgt luidt:
„Een aantal aanvallen is Zondag op de Noord
zee ondernomen door vijandelijke vliegtuigen
op Britsche en neutrale koopvaardij en vis
schersschepen. Des morgens werden bomaanval
len gedaan op het kleine motorvaartuig „Sere
nity" en op de trawlers „New Choice" „Ben
Clair" en „Gi*agielea". De beide eeirste werden
tot zinken gebracht. Een boot met tien man
van de „New Choice" werd later waargeno
men door vliegtuigen van het kustcommando,
dat een visschersboot derwaarts zond. De opva
renden van beide gezonken schepen werden
gered.
Verdere aanvallen werden in den middag ge
daan op het motorschip „Tuscan Star", de traw
lers „Dexwish", „Sheldon", „Arnold Bennett"
„Romio" en het Italiaansche schip „Valentino
Coda". Bommen werden neergeworpen en de
tweede radiotelegrafist van de „Tuscan Star"
werd door een bomsplinter gedood. Dit schip werd
tevens met machinegeweervuur aangevallen, zon
der dat daardoor verliezen ontstonden. Vliegtui
gen van de R. A.. F. bonden tegen het vallen
van den avond den strijd aan met vijandelijke
toestellen en vuurden .een aantal salvo's op hen
af alvorens zij in de wolken verdwenen. Hun
werd schade toegebracht".
Later werd vernomen, dat nog drie andere
trawlers aangevallen werden, nl. de „Eileen
Wray", welk schip een haven aan de Noord-
Oostkust is binnengesleept. „Het schip had een
lek. Voorts de „Compagnus", waarvan een op
varende gedood en een gewond is door machine
geweervuur en tenslotte de „Pearl" waarvan drie
opvarenden gewond zijn. Dit laatste schip
werd in zinkenden toestand verlaten.
Toen de Duitsche vliegtuigen de „Eileen
Wray" aanvielen, liet een vliegtuig acht bom
men neervallen. Een tweede toestel viel het
schip met machinegeweervuur aan. Toen de be
manning trachtte de reddingbooten uit te zetten
dook het Duitsche vliegtuig telkens opnieuw
over het schip heen en moest de bemanning
niet minder dan zestien malen dekking zoeken.
Pas de laatste bom kwam nabij het schip op
enkele meters afstand. Er werd schade aange
richt in de machinekamer. De trawler keerde
onmiddellijk naar de haven terug, waartoe hij op
sleeptouw genomen moest worden.
De „Compagnus" werd aangevallen met veer-
tienbommen en meedoogenloos bestookt met
machinegeweervuur. Een der bommen trof den
ketel. Een opvarende werd door machinegeweer
vuur gedood, een tweede gewond. De ovorige
opvarenden werden door een anderen trailer ge
red.
Vijf bommen werden neergeworpen op de
„Craigi Elea", één bom trof het schip, doch
kwam niet tot ontploffing. Twee mannen wer
den door machinegeweervuur gewond. De ka
pitein verklaarde later: „Ik seinde den vliegtui
gen, de bemanning in een kleine boot te laten
ontsnappen, maar het eenige antwoord was feller
machinegeweervuur en nog meer bommen".
Twee leden der bemanning werden gewond. Ge
meld wordt, dat nog twee trawlers aangevallen
zijn. Zij kwamen er echter zonder schade af.
In verband met deze aanvallen spreekt Reuter
voorts van een „nieuwe terreurcampagne tegen
weerlooze Britsche en neutrale koopvaardij",
Volgens een mededeeling van de admiraliteit
zijn de trawlers „Evelina" en „Sedgefly" over
tijd en moet verondersteld worden dat zij
zonken zijn. De „Eveline" had negen, de
gefly" zestien man aan booi*d.
De bewering van het Duitsche opperbevel, dat
Duitsche verkenningsvliegtuigen Zondag vluch
ten hebben gemaakt tot boven Portsmouth is,
naar Reuter uit Londen meldt, onwaar.
D. N. B. echter meldt dat vier Britsche
schepen tot zinken zijn gebracht en drie
oorlogsvaartuigen ernstig beschadigd werden.
Van Duitsche zijde ontkent men voorts, dat
„ook alleen-varende neutrale schepen met
bommen en machinegeweervuur werden aan
gevallen".
belangrijke plaats voor
de vrouwen in het open-
sare leven.
Vermoedelijk volgt interneering op het eiland
Martin Garcia
Maandag zijn de commandant, de leden van
den état major en de bemanning van de „Ad-
miral Spee" ontscheept.
Men vex-zekert dat zij onverwijld zullen wor
den ovex-gebracht naar de militaire zóne van
het eiland Martin Garcia, waar zij zullen wor
den geïnterneerd.
De gezagvoex-der van het Duitsche vracht
schip „Tacoma" zal voor de militaire overheid
moeten verschijnen om de motieven uiteen te
zetten, welke hem er toe hebben gebracht de
haven te verlaten en vervolgens zonder ver
gunning terug te keex*en.
De „Tacoma" zal waarschijnlijk worden ge
ïnterneerd.
Nader meldt Havas uit Buenos Aires:
Dank zij de uitgebreide voorzorgsmaatregelen
hebben ziéh geen ongeregeldheden voox-gedaan bij
het aan land komen van de 1039 opvarenden van de
„Admiral Graf Spee". Behalve het pex-soneel van
de Duitsche ambassade stonden slechts weinig men-
schen öp de kade. De Duitsche matrozen lachten
en zeiden, dat voor hen de oorlog is afgeloopen.
Kapitein Langsdorff zeide slechts dat hij voldaan
is.
De Argentijnsche autoriteiten ontkennen dat Ar-
gentijnsche sleepbooten springstoffen naar Monte
video hebben gebracht om de „Admiral Graf
Spee" in de lucht te laten vliegen. Hieraan wordt
toegevoegd dat geen enkele Argentijnsche sleep
boot in de nabijheid van het Duitsche schip is ge
weest.
Verder wordt gemeld dat de Ax-gentijnsche mi
nister van Marine, Scatto, een bezoek heeft ge
bracht aan de opvarenden van de „Admiral Graf
Spee" in het immigrantenhotel, waar zij zijn on
dergebracht. Officieren en minderen zullen op
kosten van de Argentijnsche regeering geïnter
neerd worden, de Argentijnsche regeering zal hun
gewone gage betalen, met aftrek van de kosten
voor huisvesting en voeding.
Goede stemming.
Argentinië aldus bericht United Press doet
al het mogelijke om 't verblijf der Duitschers zoo
comfortabel mogelijk te maken. De minister van
Landbouw, Julioc Urient, verklaarde na zijn be
zoek aan het verblijf dat de huisvesting weliswaar
niet al te ruim is daar het immigx-antenkwartier
eigenlijk plaats biedt aan vierhonderd personen,
terwijl er thans bijna 800 officieren en manschap
pen ingekwartierd zijn. De minister van marine
vice-admiraal Leon Casso heeft de kwartieren per
soonlijk geïnspecteex-d. Alle gasten waren in goeden
welstand, behalve een 24-jarige Duitscher Mark
Gustav Stendi, die bij het zeegevecht een oog won
de had opgeloopen. De oogax-tsen van de Argen
tijnsche marine hebben hem onder behandeling ge
nomen. De stemming is goed onder de geïnter-
neex-den. Met de journalisten en de leden der Duit
sche kolonie wordt geanimeerd gesproken. Velen
zeiden Buenos Aires heerlijk te vinden, doch liever
naar zee terug te keeren en den oorlog te willen
hervatten. De jonge mannen komen hoofdzakelijk
uit Oostenrijk, Sudetenland, Pruisen, Westfalen, Si-
lezië en Pommeren.
Het scheepsorkest, dat zijn instrumenten heeft
weten te redden, speelde 's avonds Duitsche liede
ren. De Duitsche officieren, die in groepen van twee
of drie kwamen en gingen werden door de wach
tende menigte toegejuicht. De politie was tenslotte
genoodzaakt het publiek dat in d-e zeer drukke ver
keersstraat was samengestroomd te verspreiden.
Kanonnen en instrumenten nog
redden?
te
Marine-deskundigen te Montevideo zijn van
meening, volgens United Press, dat de 6 krach
tige 11 inch kanonnen van de „Graf Spee" nog
gered kunnen worden, mits die redding snel
geschiedt. Bovendien zou men uit de instru
menten van het schip wellicht eenige belang
rijke Duitsche marine geheimen kuxinen ont
dekken, indien de instrumenten tenminste on
beschadigd zijn.
Thans bestudeeren de autoriteiten van Uruguay
het probleem van hetgeen men met het wrak zal
moeten doen. Men is hier van meening, dat de re
geering waarschijnlijk andere Amerikaansche re
geeringen op dit punt zal consulteeren.
2)e taak dec stooitcoepen aan Het f coat
Een bijzondere correspondent schrijft ons uitl
Parijs:
De aanval op Finland sloeg de Franschen be
halve met verontwaardiging, met verbazing. Zoo
veel cynisme in de verloochening van een tot voor
kortgeleden voor het buurvolk beleden vriend
schap hadden zelfs de ergste tegenstanders van
het bolsjewisme niet verwacht. Aanvankelijk
stremde die verbazing tegenover een mogendheid,
waarmee Frankrijk door het bekende pact ge
bonden is en waarmee het tot in Augustus, even
als Engeland een militaire afspraak hoopte te
maken, de openbare uiting van woede over een
zoo laffe agressie onder zulk een poover voor
wendsel.
De Franschen zagen Hitler en Stalin de taak
verdeelen, al blijft, de eerste vijand nummer één.
Op het oogenblik dat dit geschreven wordt zetelt
hier nog eexi Russische ambassade. Wat haar
chefs betreft, zal zij zeker niet haar paspoorten
vragen. Zij mogen door het verdrag met Duitsch-
land vooral irx het oog van de Fransche socialis-
texi den oorlog indirect ontketend hebben, ze zul
len zich wel wachten Franschexi en Britten recht
streeks aan te vallen.
In dit opzicht is het leerzaam in „Paris Soir"
fragmenten uit de gedenkschriften van Rausch-
xiing, voormalig voorzitter van den senaat te Dan
zig, te lezen. Na hem de mogelijkheid van een
samengaan met de Sovjets voorgespiegeld te
hebben, zei Hitier: „Niets zal me dan beletten ze
toch aan te vallen, als ik in het Westen mijn
doel bereikt heb".
De verklaring van Daladier.
Zoo lang in Duitsc'hland eenige sympathie voor
Finland aan den dag trad was afwachten hier de
boodschap. Zoo lang was het raadzaam alles te
vermijden, wat Duitschers en Russen dichter kon
samendrijven. Toen de propaganda van over de
Oostgrens duidelijk op twee borden ging_ spelen
werd het tijd om op te treden. Te Genève en
elders werden de Franschen tegen het bolsjewis
tisch gevaar gewaarschuwd! Duitsche boodschap
pers gaven hun te verstaan dat ze er alle belang
bij zouden hebben, den strijd op te geven om zich
gezamenlijk tegen de Sovjet-Unie te keeren. In
een zoo troebel water moesten anderen verhinderd
worden te visschen. Zooals Daladier in de Kamer
zei: overal ontwaakte het geweten. Nooit is in het
internationale leven zulk een eenstemmigheid
in de afkeuring van een daad gezien. Het diplo
matieke rookscherm moest, hoe dan ook. ver
scheurd worden. Zoo groote moreele dingen
stonden op het spel, dat elke berekening van
niet alle bruggen te willen verbranden, wegviel.
Heeft Rusland voor goed gekozen?
De atmosfeer is gezuiverd. Daarmee is volstrekt
niet gezegd dat het Fransche volk het Russische
de vriendschap heeft opgezegd; tusschen volk en
regeering daar te lande moet wel onderscheiden
worden. Daarom is de kans evenmin verspeeld
dat op den duur, misschien spoediger dan men
denkt, weer een lijn tusschen beide naties wordt
uitgeworpen. Deze zij dan steviger dan de vorige.
Door de huldebetuiging aan Finland kan de
Fransche premier velen in Rusland zelf de oogen
geopend hebben. Om dit resultaat niet bij voor
baat te verzwakken onthield hij zich van com
mentaar en zelfs van het noemen van den aan
valler. Op zulke oogenblikken heeft elke scha
keering, elke weglating zelfs haar zin. Daarom
behoefde de Quai d'Orsay zeker niet de vermaning
van het Kamerlid De Kérillis. om voorzorgen te
treffen, die het partij trekken van een scheiding
tusschen Moskou en Berlijn moeten vergemak
kelijken.
Aan het front.
De groote diplomaat is op het oogenblik de
weermacht. Het ziet er naar uit, dat het vooi's-
hands op het Westfront „doodstroom" blijft. De
andere partij schijnt xiog de mogelijkheid van een
verzoening met de Franschen open te houden,
al is de toon van de Duitsche pers tegen hen wat
scherper geworden. Een ander voordeel, naar de
Duitsche zienswijze zou zij-n, dat de militaire
werkloosheid dexi Franschen soldaten opbreekt.
Deze zouden daardoor gedemoraliseerd worden!
Het ware dwaasheid de omstandigheden, waarin
de mannen in de voorste linies leven, te ideali-
seei-en. Het verblijf in die modderzee is bitter
hard, in weken komen sommige detachementen
niet uit de kleeren. Tot den buik staan ze soms in
het slikwater en dan de kou! Maar een groot deel
van den troep heeft het druk met schansen te
graven exi andere verbeteren, draadversperringen
spannen en achter de Maginot-linie een tweede
aanleggen. Deze reusachtige taak is in die enkele
maanden ten einde gebracht.
Graafwerk en bedrijvigheid van
stoottroepen.
Voor het geval van een gi-ootscheepsch offen
sief is nu alles klaar, zoowel bij wijze van aan-
valspoort als defensieve stelling. Ieder weet, dat
de krijgsverrichtingen zich tot dusver tot een
guerrilla van patrouilles, verkenningen en over
vallen beperkten. De z.g. stoottroepen bijten
de spits af, ook het Nederlandsche leger kent
deze. In den loop van den vorigen oorlog zijn ze
ingesteld. Deze keurafdeelingen of vrijkorpsen
werden toen nog onstelselmatig gevormd
ingedeeld, nu is orde op de zaken gesteld. In
normale omstandigheden zijn ze niet in aanra
king met den vijand. Zoodra het commando
over de groepeering aan de overzijde
gelicht komen ze voor het front.
Hun opdracht is zoo diep mogelijk door te
dringen in het Niemandsland tusschen beide li
nies en zelfs achter de vijandelijke, indien dit
zonder al te groot gevaar van afgesneden te wor
den mogelijk is. De mannen zijn met mechani
sche geweren en handgranaten gewapend, Het
kan zaak zijn zich hier van slechts in geval van
nood te bedienen. Het wachtwoord is: houdt je
kruit droog. Vooral in den nacht komen de
voorposten ze hooren altijd wat! er
gemakkelijk toe te vuren. Voor de tegenstanders
kan dat een welkom teeken zijn. Daarom moe
ten die aanvalsdetachementen heel koelbloe
dig te werk gaan. Ten onrechte zijn ze wel als
waaghalzige avonturiers voorgesteld. Veeleer
moeten ze zich ten volle rekenschap geven van
het terrein en deszelfs obstakels. Op deze waar
neming is hun opleiding gericht. De burger be
seft onvoldoende hei verschil in den aanblik
van den bodem met wat er op staat, loopt of ligt.
Het is duidelijk dat de stootbrigade zich, als ze
van den overkant is opgemerkt, op den grond
moet werpen en misschien voortkruipen.
De natie vormt een blok.
In den „totalen oorlog" is het front niet van
het achterland te scheiden. De natie vormt een
blok: het is noodzakelijk dat ieder op den post
staat, waar hij of zij zich het nuttigst kan ma
ken. In de Kamer is van de regeeringsbanken er
kend dat hiermee in den beginne vergissingen
begaan zijn. Nagenoeg algemeen werd ter
stond een felle en bloedige krijg aan de
Fransche grenzen verwacht met luchtbombar
dementen en de rest. Dit alles is anders uitge
komen. De overheid kreeg er de handen voor
reorganisaties en hergroepeering mee vrij. De
samenhang tusschen de nationale elementen is
dientengevolge hechter geworden.
De Fransche vrouw in tijden van
nood.
Men weet dat bij het uitbreken van de vijan
delijkheden talrijke vrouwen haar echtgenoot
vervingen. Deze bittere px-oef hebben ze glansrijk
doorstaan. Indien buiten de grenzen omtrent de
Fransche vrouw nog misverstand bestaat wordt
het tijd het oordeel te herzien.
Het is waar dat vele Fransche schrijvers in
vredestijd er voedsel aan gaven; te vele toeris
ten zien haar door het prisma van Folies Bergère
en Montmartre. Tusschen 1914 en 1918 waren
meer dan 400.000 vrouwen ten behoeve van de
defensie werkzaam, ditmaal is er plaats voor
meer. Het aantal priestex-s, dat de uniform aan
trok mag op 15.000 gesteld worden. Weliswaar
zijn velen met groot vei'lof gezoxrden, daar ze
zich elders verdienstelijker kunnen maken en
voor vele artsen gold hetzelfde.
Zorg voor de voedselvoorziening.
Op de overheid rust als vooniaamste zorg de
bedrijvigheid in stand te houden evenals het mo
reel. Het is onnoodig te hei-halen, dat dit niet
het minste gevaar loopt. Behalve over den geest
waakt ze over het lichaam. Op koffie na zijn we
hier nog niets te kort gekomen. En wat dit ge
notmiddel betreft, voor de Franschen evenals
voor ons een eerste levensbehoefte, er zijn voor
raden, maar eerst moet het leger voorzien zijn.
Al bestaan er geen kaarten voor. de leveranciers
zijn naar gelang van hun omzet gerantsoeneerd
Na Febniari komen we er ruimer in te zitten
Voorts is er een nieuwe dag zonder vleesch ingec
steld om dezelfde reden. Wie de spijslijsiten in dc
restaurants en de voorraden in de hallen ziet
behoeft nog geen onrustbarende brieven naar het
vaderland te schrijven.
Verspillen is een misdaad.
Met dat al is het redelijk dat de regeering op
alles is vooi'bereid. „Regeeren is in de toekomst
zien". Minister Reynaud zei al 10 September:
„zoo min mogelijk verbruiken, verspillen is een
misdaad". Wie zich thans een redelijke tucht
oplegt behoeft later niet heldhaftig in te binden.
Ook in dit opzicht is het mogelijk zich aan de
ervaringen van den vorigen oorlog te spiegelen;
Januari 1918 werd de broodkaart ingevoerd.
Van den bestaanden overvloed wordt nu partij
getrokken.
Deze organisatie geldt niet alleen de voedsel
voorziening. Metaalafval wordt van nu af inge
zameld, evenals die van wol en katoen. De Invoer
van hout, cellulose en papier wordt drastisch be
snoeid, want de oorlogsschat wordt zoo min als
het nationale vermogen aangetast.
Die voelselbeperkingen gelden niet voor Kerst
mis en Nieuwjaar. Dan mag naar hartelust vol
gens de traditie gesmuld worden. Men kent het
feest van het Réveillon op Kerstnacht; ofschoon,
getemperd, zal het dit jaar gevierd worden.
Dienovereenkomstig pralen de warenhuizen met
overdaad van speelgoed en is het fleurig in de
stad ondanks de verduistering.
PRDERAMMA
WOENSDAG 20
DECEMBER 1939.
414,4 M.
HILVERSUM I 1875 en
NCRV-uitzcndxng.
6.307.00 Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart.
8.00 Berichten A.N.P., Schriftlezing, Medita
tie. 8.20 Gramofoonmuziek. (9.30—9.45 Geluk-
wenschen). 10.30 Morgendienst. 11.00 Gramo
foonmuziek. 11.15 Cello, piano en gramofoon
muziek. 12.00 Berichten. 12,15 Gramofoonmu
ziek. 12.30 Berichten ANP. 12.40 Zang met
pionabegeleiding exi gram.muziek. 1.15 Gr. mu
ziek. 1.30-2.55 Zang m. pianobeg. en gr.muziek.300
Christ, lectuur. 3.30 Utrechtsch strijkkwartet.
3.55 Declamatie. 4.15 Utrechtsch strijkkwrtet.
4.35 Gramofoonmuziek. 4.45 Gelukwenschen.
5.00 Voor de jeugd. 5.45 Gramofoonmuziek. 6.00
„Industrie en bankwezen", causerie. 6.15 Gra
mofoonmuziek. 6.30 Taalles en technisch on-
dei-richt. 7.00 Berichten 7.15 Muzikale cause
rie. 7.45 Causerie „Metaalbewerking". 8.00 Be
richten ANP, herhaling SOS-berichten. 8.15
Orgelconcert. 9.00 Causerie „Oorlog en verze
kering" 9.30 Toonkunstkoor „Bekker". Gronin
ger oiïkestvereeniging en soliste. 10.00 Berichten
ANP, actueel half uur. 10.30 Gramofoonmuziek.
Ca. 11.5012.00 Schriftlezing.
HILVERSUM II 301,5 M.
VAR A-uitzending. 10.0010.20 v.m. en 7.308.00
VPRO.
8.00 Berichten A.N.P., Gramofoonmuziek.
8.15 Orgelspel. 8.45 Gramofoonmuziek.
9.30 Causerie „Onze Keuken". 10.00 Morgen
wijding. 10.20 Voor arbeiders in de Continube
drijven. 11.30 Voor de vrouw. 12.00 Gramofoon
muziek. 12.45 Berichten ANP., gramofoonmu
ziek. 1.00—1.45 VARA-orkest. 2.00 Voor de
vrouw. 2.30 Strijkkwintet. 3.15 Voor de kinde
ren. 5.30 Orgelspel. 6.00—6.25 Operaconcert,
(opn.) 6.30 Letterkundige causerie. 7.00 VARA-
kalender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Koorzang. 7.30
Bijbelvertellingen. 8.00 Herhaling SOS-berich
ten. Bex'ichten ANP. VARA-Varia. 8.15 De
Ramblers. 9.00 Radio-tooneel. 9.30 Rosian-or-
kest. 10.00 Schuldig of onschuldig. 10.10 VARA-
orkest. 11.40—12.00 Gramofoonmuziek.
ENGELAND 391 en 449 M.
12,20 Revue-uitzending. 12.40 Het Slaithwaite-
ox'kest. 1.20 Berichten. 1,30 Causerie. 1.45 Orgel
spel .2.002.40 Concert. 3.20 Variété, 3.50 Piano
en zang'. 4.20 Berichten. 4.35 Radio-tooneel. 5.20
Kinderhalfuur. 5.50 BBC-Variété-orkest. 6.20 Be
richten. 6.35 Causerie „The World goes by". 7.05
Zang. 7.20 Mededeelingen. 7.40 Variété. 8.20
BBC-orkest en solist. 9.20 Berichten. 9.35 Cau-
eserie ..From the Front Bench". 9.50 Variété.
10.20 Radiotooneel, 11.00 Viool exi piano. 11.35
Jack Hylton's Band. 12.2012.35 Berichten.
RADIO-PARIS. 1648 M.
12.05 Gramofoonmuziek. 12,15 Volksliederen.
1.05 Concert. 2.00 Gramofoonmuziek. 2.05
Pianovoordracht, 2.15 Concert. 4.50 Pianovoor
dracht. 5.35 Het Parijsche blaaskwintet. 6.35
Viool en piano. 7.20 Zang. 7.50 Radio-tooneel.
9.00 Gramofoonmuziek. 9.05 Symphoniecon-
cert. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.2011.50 „Le
dl able a Paris", operette.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Omroepdansoi-kest. 12.50 Gramofoon
muziek. 1.30 Omroepdansorkest. 1.502.20 Gra-
mofoonmuzoek. 5.20 Het Van Hecke-kwartefc.
5.50 Gramofoonmuziek. 6.35 Accordeon-voor-
di'acht. 6.50 Gramofoonmuziek. 7.05 Vioolvoor
dracht. 8.20 Voor de soldaten. 8.50 Omroepsym-
phonie-ox-kest, Omroepkoor en solisten. 10.05
Gramofoonmuziek. 10.30—11.20 Omroepdansor
kest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.35 Verzoekconcert, 9.20 Berichten. 9.50 Po
pulair solistenconcert. 10.20 Politiek overzicht,
hierna: Het Omroeporkest. 11.20 Berichten.
Hierna tot 12.20 Nachtconcert. j
