DIE BLIEVEN
'Vaat Ouden Hieuw
T)(m Quichote
Weekbiokkalenders
'tOpkiapbeddenpaleis
LUIDSPREKERS
A igemeen^
^Belang)
i
OuexuieCdigend
jHosaCie" in JJiaCia
LeedUtp-Battkwetkets
Bastoteyee 30vl]frb1o0l!?„n,
Omlaag die kosten!
Don Quichote (illustratie van Danmier).
En Sancho Panza riep uit. terwijl hij
in zijn vreugde zijn ezel zulk een slag
gaf dat het dier een erbarmelijk gebalk
aanhief: „Heer, ik wed dat er binnen
korten tijd geen eethuis, geen kroeg,
geen herberg of barbierswinkel in
Spanje meer zal zijn, waar men onze
heldendaden niet afgebeeld ziet!"
Ziet hem daar komen aanrijden, hoog op zijn
rosinant gezeten, den stormhoed met het bordpa
pieren vizier op het hoofd, de leden omkleed met
een wapenrusting vol roest en schimmel, de speer
geveld, de snor krijgshaftig opgestreken en de oogen
gericht op een ver verwijderd doel. Ziet achter hem
zijn trouwen lijfdienaar, het zware lichaam in labiel
evenwicht op den armzaligen ezel, mei bolle oogen,
waarin een mengeling van botheid en sluwheid
speelt, starend naar zijn heer en meester in voort
durende vrees voor een nieuwe dolle daad van het
beneveld verstand. Ziet hen trekken door Spanje,
door de geheele wereld: Don Quichote en Sancho
Panza, de Ridder van de Droevige Figuur en zijn
knecht.
Don Quichote rijdt, hij rijdt nog steeds. Duizen
den hebben hem zien komen en zien gaan en zij zijn
in een bulderend gelach uitgebarsten, zij hebben
zich de buik vastgehouden, zij hebben hem met de
vinger nagewezen. „Zie den dwaas!" hebben zij
geroepen, „Zie den strijder tegen windmolens die
hij voor reuzen en tegen schapen die hij voor
vijandelijke legerscharen aanziet. Weet ge dat hij
een boerenmeid met een dom, rood gezicht en een
platte neus tot prinses verheven heeft? Dat hij een
scheerbekken aanzag voor een betooverde helm en
met dit nuttige gebruiksvoorwerp op zijn hoofd
dagenlang rondreed? Weet geEn dan kriebelt
hun de lach weer zoo in de keel, dat zij niet voort
kunnen gaan.
En Don Quichote, de dolende ridder, hij blikt op
deze menschen neer, onverstoorbaar, onaandoenlijk.
Wat beteekenen zij voor hem, deze wezens, die niets
begrijpen van zijn taak, van zijn roeping, van zijn
idealen? Hun spot, hun ruwe taal, hun minachting
deert hem niet. Hij moet strijden, eeuwig strijden
voor eer, voor recht, voor deugd. Telkens verslagen,
telkens ter aarde geworpen, met blutsen en met
builen overdekt, armzalig, bevuild en gehoond
rijdt hij voort. Teleurstellingen en ontgoochelingen
deren hem niet, neen: hij kent ze niet, want zijn
heilig geloof bewaart hem ervoor het bestaan van
de harde werkelijkheid te erkennen.
Maar als zijn schaduw begeleidt hem die werke
lijkheid: zij is Sancho Panza. Deze veelvraat en
nathals met zijn boersche sluwheid, deze realist
voor wien niet hoogers bestaat dan het aardsche,
deze komische practicus is onverbrekelijk met zijn
meester verbonden, hij kleeft aan zijn schreden.
Zender hem kan Don Quichote niet bestaan, zoomin
als de schoone illusie zonder de harde werkelijk
heid. Zoo hooren droom en daad, geest en stof te
zamen.
Toen Miguel de Cervantes Saavedra zijn onver
gankelijke boek schreef, is hij zich naar alle waar
schijnlijkheid slechts
vaag bewust geweest
van wat latere geslach
ten in de figuren zou
den zien die hij het
leven schonk. Toch had
hij zeker een bedoeling
met zijn roman. Het
boek moest een satire
worden, een parodisti
sche satire op de in zijn
tijd heerschende roman
mode. Spanje en Italië
werden in het laatste
deel der 15e eeuw ver
giftigd door schrif
turen waarin onnatuur
wedijverde met dwaze
verdichting; verhalen, waarvan griffioenen en be
tooverde prinsen, wonderbaarlijke kasteelen, drij
vende eilanden, schakingen en tweegevechten
zoowel de schering als de inslag vormden. De rid
ders der Middeleeuwen, die hun glans en luister
verloren hadden door de uitvinding van het buskruit,
dat den eersten den besten lompen huursoldaat tot
een te vreezen tegenstander maakte, verheffen in
deze werken nog eens en voor het laatst hun stem.
Zij prediken de persoonlijke dapperheid, de cheva-
lei-ie der oude tijden. Die riddergeest was aan het
tanen, maar in deze romans flikkerde zij nog even
op. Doch de schi-ijvers schoten in het algemeen hun
doel ver voorbij. Alleen de schepper van het genre.
Montalvo, met zijn „Vier boeken van den roemruch-
ten ridder Amadis de Gaula", sloeg een hooge.
idealistische toon aan; zijn volgelingen produceer
den onvermoeid lijvige boekdeelen vol verwarde
onwaarschijrilijkheden die desondanks meer dan
een halve eeuw met de grootste geestdrift werden
gelezen. Toen Willem van Oranje zou huwen met
Anna van Saksen, bond de moeder der bruid hem
op het hart, dat hij zijn vrouw in dezelfde vreeze
Gods zou opvoeden, waax-in zij was grootgebracht.
De Prins antwoordde laconiek: „Laat zij den bijbel
maar tei-zijde leggen en in Amadis de Gaula en
andere boeken van kortswijl lezen, die over de lief
de handelen". Deze historische anecdote is wel zeer
teekenend voor de bekendheid van het geheele
genre.
Toen in 1605 wierp Cervantes de knuppel
van Don Quichote in het hoender-hok der dolle,
dolende ridders. Geen andere bedoeling heeft hij,
naar zijn eigen zeggen, gehad, dan „zijn landgenoo-
ten afkeer in te boezemen van de dwaze, wan
staltige verdichting der ridderromans". Daarom
plaatste hij zijn held, wiens verstand door het'lezen
dezer geschriften op de vlucht was geslagen, die
dweepte met wonderen en galanterieën, toovenaars
en daemonen ontsproten aan het brein der veel
schrijvers, tegenover, de ruwe realiteit van het
éaeelijksche leven. Dit contrast is inderdaad van
Miguel de Cervantes
Saavedra.
een onweei'staanbai-e bekoring en de lezers zijner
i dagen hebben dat ook wel degelijk gevoeld. Don
Quichote opende hun de oogen voor het onman
lijke dezer ï'idderliefde, voor het onechte dezer
avontui-en, het weeë dezer gevoelens, het decadente
dezer hoofsche zwier. Men zag in, dat de zucht naar
sensatie, de hang naar goedkoop genot de oorspx-ong
was van de belangstelling en verwiei-p het kermis-
vei-guldsel dat men te lang voor echt goud had
aangezien.
Wie was deze Cervantes? Zijn oudex-s behoorden
tot een verarmde tak van een oud adellijk geslacht
en konden hun zoon Miguel dan ook geen univer
sitaire opleiding geven. Misschien heeft de jongen
toch eenige jaren aan de hoogeschool te Salamanca
doorgebracht, maar weldra begon voor hem het
zwervende leven van krijgsman dat hem eenige
gelijkenis geeft met den held van zijn boek.
„Meestal leed ik armoede", zegt Cervantes „en ik
ben steeds ervarener geweest in ongelukken dan
in het maken vaxx verzen." In 1570 vinden wij hem
In Rome in het gevolg van een Spaanschen Kardi
naal, een jaar later werd hij in de slag bij Lepanto
tegen de Turken zwaax- gewoxxd. Na eenigen ttijd in
Italië gezworven te hebben, wilde hij naar zijn
vaderland terugkeeren, maar viel in handen van de
Algerijnsche zeex-oovers. Vijf jaar zuchtte hij in
gevangenschap, maar eindelijk wist zijn moeder het
vereischte losgeld bijeen te krijgen en haaf zoon de
vrijheid te hex-geven. Cervantes nam opnieuw
dic-nst en hielp voor zijxx koning, Philips II, Portu
gal veroveren. Koi't daarna legde hij het zwaard
neer, trad in het huwelijk en wijdde zich aan de
dramatux-gie. Meer dan dertig tooneelstukken moet
hij hebben geschreven, waarvan er thans nog slechts
drie over zijn. Maar ofschoon zijn drama's werden
toegejuicht, bi-achten zij den auteur niets op en het
was dan ook eexi heele uitkomst, toen een zijner
vrienden hem hielp aan het baantje van belasting-
inner. Helaas wex-d ér, toen hij tien jaar lang zijn
ambt tot tevredenheid zijner superieuren had waar
genomen, een tekort in zijn kas ontdekt en weer
gingen de gevangenisdeuren voor hem open. Ge
lukkig slechts voor een jaax\
Over het laatste deel van Cervantes' leven hangt
helaas een sluier. Bekend is alleen dat hij (door
toedoen van onwillige schuldenai-en?) opnieuw is
opgesloten. Zeker is dat hij gedurende deze dei*de
gevangenschap het eerste deel van zijn Don
Quichote heeft geschreven, maar verder weten wij
niets. Het tweede deel vex-scheen pas tien jaar later,
maar doet voor het eerste zeker niet onder, ovex--
treft het zelfs in geest en karakterteekening.
Zijn doel, de hekeling der navolgers van Mon
talvo, heeft Cervantes volkomen bereikt. Hij heeft
hun werk overgeleverd aan de sehatex-lach van het
publiek, hij heeft het weggevaagd van den aard
bodem, hij heeft schoon schip gemaakt in de
Spaansche letterkunde van zijn tijd.
Wanneer men „Don Quichote" slechts als satire
beschouwt, is het een literair-historisch belang-
'ekkend boek. Maar langs deze weg komt men
niet tot de verklaring van zijn ongeëvenaard suc
ces. Voor een roman die louter parodie is van een
modegenre kan men toch bezwaarlijk meer eenige
belangstelling vex-onderstellen in later eeuwen, bij
volkeren waar de geheele Amadisliteratuur onbe
kend is gebleven. Van zulle een werk geeft men toch
na driehonderd jaar geen luxe-editie in vier folio-
deelen uit, een typografisch kunstwex-k, waarvaxx
één exemplaar meer kost dan de auteur voor het
geheele werk als honorax-ium ontving. Volkomen
onbegrijpelijk zou het zijn, dat men voor Cervantes
een aparte zaal in de Nationale Bibliotheek inge
richt heeft, een heiligdom voor den intellectueelen
Spanjaard, wanneer zijn Don Quichote niet meer
was dan een geslaagde aanval op zijn collegae
scribenten. Dan zou het boek niet in zevenentwintig
talen zijn vertaald, er zouden geen 700 edities van
bestaan, geen dozijnen navolgelingen en tooneel-
bewerkingen.
Er zijn dan ook werkelijk reeds spoedig nadat de
vertalingen waren verschenen die Don Quichote
toegankelijk maakten voor den Westeuropeeschen
lezen in 1620 kwamen reeds Engelsche en Fran-
sche overzettingen op de boekenmarkt menschen
geweest, die den Ridder van de Droevige Figuur
met andere oogen zagen. Toch zou het tot de 18e
eeuw duren, voor men de ware waardeex-ing voor
den weergaloozen Don kreeg. „De geschiedenis van
Don Quichote", schx-ijft Fielding, „is de geschiede
nis van de wereld, althans van de menschheid van
het begin tot heden toe, neen: tot in de verste toe
komst. De geschiedenis der menschheid en die
gezien in den humor van het leven. De dommen en
kortzichtigen kunnen met Don Quichote spotten, zij
die het leven dieper hebben leeren kennen, moeteh
hem bewonderen. Voor hen is hij de dx-ager van een
ideaal, van ons aller ideaal en van ieders ideaal
afzondexTijk. Wie iets goeds tot stand wil brengen,
wie onrecht wil keeren, wie strijdt voor waarheid,
wie zijn medemenschen waarlijk kan liefhebben,
moet zich spiegelen aan Don Quichote, hij moet
Don Quichote worden. De wei-eld zal hem gal x-eiken
en jubelen: „Ziet den dwaas", maar het zal hem
niet deren, hem niet verbitteren. Hij weet immers
dat zij niet beter weten. Zijn oog is gericht op het
verre doel dat hij nooit zal bereiken. Recht toe
recht aan rijdt hij en bij zijn dood reikt hij de
fakkel aan een nieuwen Don Quichote die wederom
zal vallen.
Maar laat ons toch allen in zoovex-re Don
Quichotes zijn dat we blijven gelooven in den
éénen Don Quichote die eens zal komen en aan wien
de wereld zal genezen.
P. H. SCHRÖDER.
FLINKE DIENSTBODE
gevraagd. Gebouw Cycloop,
Prins Hexidrikstraat. IJmuiden.
Hoog loon.
WEEK-ABON1MEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
TE K.OOP Gevraagc
Meubelen en net gedr. Kleeding
OVERBEEK, JANSWEG 59
Telef 13256.
GRATIS
voor onze klanten Ook
bij reparatie of aankoop
vaxi leer en x-ubber bij een
bedrag van 1.25.
SCHOENMAKERIJ
„DE ECONOOM"
Kalverstraat 14 - Tel. 5162
IJrauiden-Oost.
Grootste sorteering, alles voor
radig, ook verticaal en buiten-
maatsche. 40 mod. ombouwen.
Java Kapok bedstellen, prach
tige collectie Dekens, alles pri
ma. Opklapbed, met mooie om
bouw, 3-deelig Bedstel, gratis
plaatsexi 24.90, idem 2-pers.
f29.75. Éérste klas, 15 j. garantie
Monsterkamers ORIONWEG 8,
H.N., gesloten huis bij Zaanen-
laan. Telefoon 23932
uit Kennemerland
13 Regels 25 cent
Elke regel meer 10 ct.
(uitsluitend bij vooruitbetaling)
Gevr. DAGMEISJE. Aanm. na 7
uur Kievitlaan 14, IJmuiden O.
Terstond gevraagd GEVOR
DERD KAPPERSBEDIENDE. W.
C. Mentink, Driehuizerkerkweg
103, Tel. 4250 Di-ïehuis.
Gevr. v. direct of binnenkort
een GEM. ZIT- EN SLAAPKA
MER OF ETAGE m. of z. pen
sion, liefst m. str. water. Br. no.
IJ 12 bur. van dit blad
AF TE HALEN mooi zwart poes
je. Kievitlaan 3, IJmuiden Oost.
PUBLICATIE.
VER BRTJIKS- EN POOT-
AARDAPPELEN
Van officieele zijde wordt me
degedeeld dat de indertijd ver
strekte uiteenzetting omtrent den
aankoop van verbi-uiksaardappe-
len en den eventueelen. steun voor
pootaardappelen een verbetering
behoeft, daar de garantieprijs voor
in de klasse A goedgekeurde poot-
fiarda.ppelen niet geldt voor
sorteering 35-55 rn.m. (vierkants-
maat). doch voor de sorteering 35-
50 mm., dezelfde sorteering dus
als voor de in de klassen B en C
goedgekeurde pootaardapjjelen.
In antwoord op vele vragen uit
handelskringen wordt hieraan nog
toegevoegd, dat de pér 1 April
1040 zoo noodig te treffen rege
ling inzake onverkochte goedge
keurde pootaardappelen niet al
leen zal gelden voor eventueel bij
de telers aanwezige voorraden,
doch evenzeer voor die bij
handel
MEN ZOU U MISSEN
Wanneer dit jaar tallooze
firma's hun klanten, ken
nissen en zakenrelaties
met een hartelijke Nieuw
jaarsannonce geluk en
voorspoed wenscnen, mag
U niet ontbreken men
sou U missen
Kweek good-will met 'n
„handdruk per adverten
tie". Geef heden nog Uw
gelukwensen op.
DRA15MA •VAri'
VALKEWBURG'S
LEVERTRA An*:
ZACHT Wi SMAAK puüsAM
Voor TERSTOND en LATER GEVRAAGD
STRIJKSTERS, nette en aank. MEISJES.
WASSCHERIJ „HOEK EN VAART", Bloemendaalschestraat-
weg 17, Santpoort.
Coöp. Bakkerij
Alkmaarseheweg <567
Telefoon 3S12,
BEVERWIJK.
APPELBOLLEN
APPELFLAPPEN
APPELBEIGNETS.
SNEEUWBALLEN.
SNEEUWBALLEN
SLAGROOM
AMANDELBROODJES.
SAUCIJZENBROODJES.
DIVERSE GEBAKJES
Onze winkel is a.s. ZONDAG geopend van
12 tof uur n.m.
was het succes van ons Kerstprogramma.
,:EDEN- en MORGENAVOND laatste voorstellingen
NELSON EDDY ELEANOR POWELL
40e HACO-TREKKING
3e KLASSE. Ie LIJST
TREKKING VAN WOENSDAG 27 DECEMBER 1939
HOOGE PREMIÊN
f 25.000.— 9576
f 5.000.— 19775
i 1.000.— 4241 13204
f 400.— 4694 17956
f 200.— 9727
f 100.— 1771 3926 9244 11986 13235 13268 14486
PREMIËN VAN ƒ45.—
6 21 74 76 85 108 165 188 195 200
208 214 216 261 293 318 374 446 447 465
466 469 491 520 592 623 665 723 730 335
855 951 998 1045 1065 1070 1101 1140 1141 1182
1205 1255 1285 1323 1336 1453 1522 1529 1547 1572'
1596 1628 1681 1696 1727 1741 1742 1773 1830 1883'
1888 1926 1957 2002 2008 2013 2018 2026 2178 2186
2192 2229 2233 2251 2259 2283 2286 2294 2331 2336
2339 2364 2406 2410 2412 2417 2431 2467 2477 2485
2498 2513 2524 2554 2581 2609 2644 2694 2696 2703
2718 2724. 28D6 2837 2861 2925 2951 2957 2990 3061
3080 3081 3084 3090 3097 3115 3128 3136 3281 3300
3328 3363 3381 3386 3434 3505 3648 3666 3679 3717
3750 3769 3~770 3785 3788 3805 3833 3843 3886 3907
3929 3938 3944 3964 3971 3991 4068 4075 4077 4106
4187 4194 4195 4206 4208 4228 4284 4326 4351 4393
4418 4530 4542 4558 4587 4605 4622 4640 4660 4698
4725 4770 4815 4836 4938 4988 5003 5008 5041 5063
5067 5093 5113 5335 5379 5401 5417 5447 5469 5509
5536 5692 5695 5740 5742 5744 5786 5791 5830 5831
5852 5898 5919 5931 5939 5966 5968 5997 6094 6212
6277 6294 6307 6330 6345 6462 6530 6568 6588 6601
6612 6617 6625 6681 6689 6729 6741 6745 6758 6779
6785 6835 6859 6860 6866 6893 6899 6915 6927 6947
6985 7043 7078 7083 7098 7131 7149 7171 7183 7239
7244 7269 7276 7293 7327 7328 7333 7432 7433 7448
7459 7465 7554 7608 7624 7631 7639 7675 7687 7694
7704 7733 7771 7781 7798 7799 7805 7810 7845 7862
7953 7994 8080 8095 8102 8106 8138 8145 8189 8191
8203 8237 8253 8280 8367 838S 8426 8428 8462 8467
8509 8510 8516 8536 8538 8596 8611 8647 8657 8702
8711 8772 8781 8790 8832 8848 8880 8885 8914 8921
8947 8954 8966 8978 8992 8993 9027 9037 9048 9052
9058 9092 9174 9177 9181 9207 9259 9323 9430 9448
9465 9490 9602 9603 9646 9648 9689 9723 9774 9876
9916 9941 9948 9962 '9964 10086 10128 10156 10205 10302
10304 10336 10338 10356 10381 10382 10429 10433 10486 10532
10565 10646 10660 10677 10686 10709 10760 10789 10801 10818
10827 10833 10882 10886 10927 11047 11072 11092 11097 11106
11112 11116 11125 11128 11130 11152 11222 11248 11259 11264
11270 11349 11362 11378 12413 11441 11475 11495 11536 11622
11643 11696 11698 11723 11778 11813 11837 11841 11846 11898
11938 11992 11995 12004 12015 12016 12019 12022 12036 12056
12059 12099 12113 12124 12168 12169 12228 12238 12255 12280
12350 12353 12362 12374 12377 12444 12449 12508 12550 12559
12589 12604 12631 12635 12708 12721 12728 12737 12761 12764
12773 12794 12822 12855 12877 12902 12903 12945 12988 13004
13007 13057 13062 13112 13173 13184 13199 13237 13251 13262
13300 13358 13410 13446 13454 13495 13496 13512 13529 13573
13609 13610 13631 13803 13804 13807 13837 13848 13833 13919
13932 13966 13998 14028 14031 1404.6 14205 14225 14229 14260
14237 14315 14327 14353 14354 14358 14360 14363 14389 14448
14451 14468 14485 145Ö3 14533 14545 14549 14563 14574 14607
14665 14682 14690 14725 14741 14745 14750 14751 14767 14771
14800 14864 14872 14887 14890 14897 14931 14955 14964 15033
15059 15096 15099 15104 15128 15153 15155 15239 15256 15325
15364 15395 15415 15436 15441 15451 15508 15564 15673 15707
15709 15721 15739 -15742 15785 15796 15809 15837 15877 15956
15974 15975 16010 16043 16119 16172 16186 16187 16192 16230
16236 16263 16333 16379 16408 16439 16440 16441 16597 16611
16614 16652 16680 16681 16742 16745 16747 16755 16759 16763
16788 16826 16851 16883 16950 16990 17018 17036 17085 17086
17235 17251 17288 17350 17365 17399 17434 17448 17464 17495
17586 17608 17632 17677 17705 17772 17775 17797 17825 17831
17841 17846 17863 17871 17872 17916 17925 17938 18014 18040
18056 18102 18136 18166 18181 18229 18323 18407 18444 18459
18517 18530 18550 18636 18642 18657 18757 18879 18906 18935
18959 18969 18984 19007 19115 19151 19266 19269 19358 19380
19399 19431 19432 19447 19448 19479 19529 19Ö42 19580 19665
19672 19691 19762 19818 19845 19883 19893 19906 19931 19947
19972 20028 20066 20068 20106 20112 20159 20203 20211 20213
20231 20296 20322 20359 20464 20482 20488 20489 20492 20531
20573 20596 20669 20677 20751 20770 20802 20839 20871 20872
20905 20907 20911 20950 20954 20986
De KONINKL. NEDERL. HOOGOVENS EN STAALFABRIEKEN
N.V. vraagt voor spoedige indiensttreding EENIGE
in het bezit van het diploma Ambachtsschool. Leeftijd 18 a 19
jaar. Sollicitaties worden tot en met Vrijdag 29 De 'ember a.s.
ingew« cht bij de Sociale Afdeeling.
ZATERDAG
Kompasstr. 74-76, IJmuiden, Tel. 4558
Wanneer u een paar schoenen koopt,
betaalt U mee aan de kostbare machines
die ze hielpen maken
Zulke machines vervaardigen echter tal
looze schoenen Uw deel in die kosten
wordt daardoor al kleiner en kleiner.
Zooals nu machines de productie-
kosten van den fabrikant verlagen, zoo
maakt doeltreffende reclame (niet anders
dan een moderne „verkoopsmachine")
het nem mogelijk zijn verkoop kosten
te verkleinen.
Het gevolg dezelfde artikelen voor
lageren prijs.
Maar zooals machines gekozen worden,
met het oog op productiviteit nuttig
effect zoo moet ook die „verkoops
machine" met overleg bepaald worden.
Kiest productieve reclame, kiest de motor
met het hoogste rendement In elk
verkoopssysteem.
Dagbladr'clame is nie' te vervangen
