IJmuider Courant
Z)e Jiijn kmitr
Positie der Russen bij Summa
iets vooruitgeschoven.
REX THEATER
De Kleine Prinses
Slagkruisers.
De wisseling in het
Opperbevel.
Hulde.
SHIRLEY TEMPLE
JAARCANG NO. 84
Lourens
Coster, Maatschappij voor
Uitgave
Courant-Uiteen en «u -
,03 Haarlem, Telefoon 10724. Bureau
Houtstra81 n
r*urant: Kennemerlaan 42, llmulden,
llmulder Couram.
5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
voor dit blad, worden kosteloos
LgSno»»" de KennCme' C°Ur'm'
Telefoon 5
DAGBLAD VOOK VELSEN, [JMUIDFN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Verschijnt dagelijks, beüalve op Zon- en Feestdagen
Directie! P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteuri ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 8 FEBRUARI 1940
Abonnementen per week ƒ0.1234, pa* maand
/0.52J4, per 3 maanden ƒ1.55, franco per post
1.95 per kwartaal, Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels 0.60, elke regel meer
ƒ0.12. Bi] abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10.
I ian tot versterking van de Indische vloot
d te slagkruisers van 26000 ton schijnt weer
pet nader tot zijn verwezenlijking te zijn ge-
e6n S onze Haagsche correspondent bericht dat
Ministerraad zijn voorkeur aan dit plan (door
L Technische Commissie aanbevolen) zou heb-
Pe egeven. Wel is het stadium van een voor-
Ti aan de Staten-Generaal nog niet bereikt,
Jaar blijkbaar zijn de slagkruisers toch „op
(onze vloot heeft nimmer zulke reusachtige
i jvende vestingen" bezeten, in Nederland even-
als in de koloniën. Dat zij ze nooit bezeten
ls eenvoudig te verklaren uit het feit, dat
186 klein volk met beperkte financiëele middelen
-h zulke kostbare schepen niet veroorloven kon.
raadselachtige in de huidige plannen blijft,
Nederland, verkeerend in een moeilijker
jjciëele positie dan het in zoo ongeveer een
w geiend heeft, ze zich nu wèl veroorloven
Jn iedereen weet dat de begrooting-1940 al een
feer aanzienlijk tekort aanwees, dat-een nog veel
footer tekort op de begrooting-1941 te wachten
en dat van deze feiten in de Millioenen-nota
net bezorgdheid melding is gemaakt. Maar bo- j
rendien is sinds 29 Augustus van het vorige jaar
Je mobilisatie ingetreden, die den Staat naar
itting 1.7 millioen per dag kost en waarvoor
na de mislukte vrije leening, een of meer
liongen leeningen zullen worden aangegaan,
ogezien niemand weet, hoe lang de oorlog zal
■en weet ook niemand hoeveel honderden
ilioenen de mobilisatie zal kosten, ook als wij
[ten den oorlog blijven. Bezorgdheid omtrent
uitgaven is al meermalen aan den dag ge
iden, omdat iedereen weet dat het financiëele
«gerbeleid geenszins zuinig is. De vraag of de
iethoden van modern burgerlijk zakenbeleid niet
het leger toegepast moeten worden, indertijd al
deze plaats gesteld, is onlangs „door vele
len" tot uiting gebracht in het Voorloopig Ver
van de Eerste Kamer over de begrooting van
jfensie. Die leden opperden de mogelijkheid van
aanstelling van rijksaccountants en bezuini-
!-inspecteurs. Dus ook daar: bezorgdheid over
je enorme stijging van de staatsuitgaven. Begrij
pelijk, want men kan wel leenen maar men moet
^ter zulke leeningen financieren, d.w.z.: er rente
5n aflossing op kunnen betalen. Dat achterwege
[aten of opschorten is in onze bestaande econo
mie ondenkbaar, want men zou er niet alleen de
latsfondsen, de verzekeringsmaatschappijen
de spaarbanken mee ontwrichten en tallooze
ie bezitters in hun spaarduiten treffen, maar
'endien als het gedwongen leeningen geldt
r het geheele bedrijfsleven door aangrijpen. Zulk
jen voornemen is dus niet denkbaar. Men gaat
flle leening-schulden aan met de zekerheid dat
men ze in de toekomst zal moeten betalen volgens
de aangegane verplichtingen.
fc'Als daar nu nog eens honderden millioenen voor
Brie slagkruisers bijkomen, plus het vooruitzicht
fan vaste uitgaven van 40 of 50 millioen per jaar
die schepen en hun basis te „exploiteeren",
loet toch wel bij ieder de gedachte rijzen: hoe
jtalen we dat nu weer? De eischen van de ver
lediging van Indië zijn één zaak, de betaling van
Ie kosten is een andere. Maar een andere die
jnen er niet van scheiden kan. Merkwaardiger
wijze hebben de felle voorstanders van het slag
kruisers-plan, waarbij de Nieuwe Rotterdamsche
bourant, die er reeksen artikelen aan gewijd
heeft en die altijd op ieder gebied van staatsbe
leid zuinigheid gepredikt heeft, het vraagstuk
van de financiering tot dusver vrijwel buiten be-
Khouwing gelaten.
Men hoeft heusch geen krenterig mensch te
fijn om een toekomst, die de financiering van
jéttelijke honderden millioenen aan extra-uitga
ven eischt, met bezorgdheid tegemoet te zien.
Evenmin kan men het standpunt gaan innemen,
Bat nu de heele wereld-economie ontwricht is en
andere staatsbegrotingen enorme tekorten ver-
toonen, de mogelijkheden voor Nederland onbe
grensd zijn geworden en er geen eind meer aan
rie mogelijke uitgaven zou zijn. Waar ligt dan die
grens eigenlijk? Jarenlang hebben wij zooveel van
aanpassings-politiek gehoord en ondervonden dat
Be thans veronderstelde vervaarlijke elasticiteit
Van ons betalingsvermogen wel verbazing moet
gekken. Het financierings-ontwerp der regeering
yoor het slagkruisers-plan, met de toelichting, zal
üan ook bijzondere belangstelling verdienen. Re-
K^ren is vooruitzien.
Mannerheimlinie echter nog niet bedreigd geacht.
Reuter meldt uit Helsinki 7 Februari:
Nadat den geheelen dag in den sector
Summa van het gebied der Mannerheim
linie verwoed is gestreden gelooft men dat
de Russen een inham in de Finsche front
linie hebben gemaakt, waardoor zij tot op
pl.m. 32 km van Wiborg zijn gekomen. Het is
echter uiterst onwaarschijnlijk dat de Russen
de uitgebreide verdedigingswerken der Man-
nerheim-linie diep zullen kunnen binnen
dringen. Voorloopig zijn zij, na tien dagen
verwoeden strijd en ten koste van een groote
hoeveelheid munitie en vele menschen-
levens, nog slechts genaderd tot de eerste
verdedigingswerken der linie.
Den geheelen dag door zijn in de buurt van
Pitkaranta hier en daar gevechten geleverd
tusschen Finsche troepen en overblijfselen van
de achttiende Russische divisie.
De berichten wijzen er op dat het Russische
opperbevel een offensief aan het geheele ooste
lijk front tracht te ontketenen, ongetwijfeld om
de Finnen bezig te houden, terwijl
de hoofdaanval op de Mannierheim-linie voort
duurt.
Ook Havas meldt dat de Russen aan het
front in Karelië hun grootscheepsche aanvallen
tusschen Summa en Hatjalahdenjarki hebben
herhaald: zij wilden blijkbaar over Paunnusjaki
een omtrekkende beweging maken. Al hun -po
gingen werden echter verijdeld.
Volgens schattingen van Finsche deskun
digen hebben de Russen sedert den aan
vang van den oorlog 600 tanks verloren. Het
offensief tegen Summa heeft den Sovjet
troepen meer dan 5000 man gekost. Bij de
Finnen sneuvelden ongeveer 500 soldaten.
De luchtaanvallen.
Schade aan „Laërtes" van
beperkten omvang.
- - voorloopige berichten is de schade
aan bet s.s. „Laertes" van de Stoomvaart Mij
i?air van bePerkten omvang.
Men hoopt, dat het schip binnenkort de reis
al kunnen vervolgen.
Verder waarschuwen de autoriteiten het pu
bliek om vooral niet te haastig te zijn met
het naderen van vijandelijke vliegtuigen of
parachutisten, aangezien deze buitengewoon
goed bewapend zijn en de vijand deze wapenen
meedoogenloos tegen ieder gebruikt. Daarom
zou het beter zijn dat burgers niet trachten
dicht in de nabijheid van den vijand te komen,
maar zich bepalen met hun bewegingen te obser-
veeren uit verborgen schuilhoeken op eenigen
afstand en te wachten tot een militaire pa
trouille te hulp komt.
Verder melden de instructies dat sommige
parachutisten, die achter de Finsche linies zijn
neergekomen, blijkbaar nog vrij rondloopen.
Men is van meening dat zich vrouwelijke spion
nen onder hen bevinden.
(Voor- andere berichten betreffende Finland
zie men pag. 5).
Volgens in Finsche kringen te Londen ontvan
gen berichten is thans iedere stad in Finland
door de Sovjet Russische vliegtuigen bestookt.
In de week van 28 Januari tot 3 Februari hebben
Russische vliegtuigen 141 verschillende districten
en zes ziekenhuizen gebombardeerd. Bijna 7000
gewone en brandbommen werden neergeworpen.
Onder de burgers vielen 145 dooden en 179 ge
wonden.
De activiteit der Russische luchtmacht was
de laatste dagen tamelijk gering. Op verscheiden
plaatsen in Noord Finland werden eenige bom
men geworpen, doch zij hebben slechts weinig
schade aangericht.
In zuid-west Finland werden' weinig belang
rijke luchtaanvallen gedaan.
Tegen elf uur gisterochtend werd luchtalarm
gemaakt in de buurt van de hoofdstad.
Onder de gebouwen, die Woensdag te Ka j ana
werden gebombardeerd, bevindt zich ook de
gevangenis, waar een aantal Russische gevange
nen was ondergebracht. Gisteravond stonden nog
tien gebouwen in vlammen.
Het optreden der Russische
parachutisten.
De Finsche regeering heeft, naar United Press
vermeldt aan de bevolking instructies gegeven
hoe te handelen ten op-zichte van parachutis
ten, wanneer deze ver achter de linies mochten
dalen.
In deze instructies wordt een beroep op het
publiek gedaan om de militaire en politie
autoriteiten zdo spoedig mogelijk ervan in ken
nis te stellen onder opgave van zoo volledig
mogelijke bijzonderheden en aanduiding van de
plaats waar zij neerkwamen.
Ingeval het de landing van vliegtuigen be
treft wordt het publiek verzocht om zoo nauw
keurig mogelijk vast te stellen waar dit geschiedt
en mocht zulks onmogelijk zijn, doordat de
landing door bosschen of een andere hinder
paal aan het oog onttrokken wordt, dan wordt
men verzocht toch zooveel mogelijk op de rich
ting te letten, waarin de landing geschiedde. Bij
gebrek aan een camipas om zich te oriënteeren
moet men de richting bepalen door aan te
teekenen achter welk huis, boerderij, groep
huizen of bosschen dit is geschied.
Het antwoord der regeering
aan het Kamerlid Van Poll.
Onze Haagsche correspondent schrijft ons:
Op het eerste gezicht zou wellicht menige lezer
van het door de Regeering met bekwamen spoed ge
publiceerde antwoord op de schriftelijke vraag van
het Tweede Kamerlid v. Poll, die inlichtingen vroeg
over de reden van het heengaan van Generaal Reijn-
ders, den indruk krijgen, dat dë pers er met wat zij
hieromtrent tot dusverre beweerd had, glad naast
is geweest.
Ofschoon de Pers zeker niet onfeilbaar is, heeft
zij toch naar het mij wil voorkomen in dit ge
val geenszins gefaald.
Dat er reeds geruimen tijd wrijvingen tusschen den
afgetreden opperbevelhebber en o.a. de Regeering
bestonden is in het antwoord aan den heer v. Poll
geenszins ontkend. Evenmin dat er o.m. ernstig ver
schil van meening bestond in verband met de kwes
tie van den staat ven beleg. De nauwlettende lezer
moet m.i. uit hetgeen thans van de zijde der Regee
ring is verklaard opmaken, dat tenslotte de directe
aanleiding tot de ontslag-aanvrage verschil van in
zicht over een louter technisch-militaire kwestie is
geweest. Anders uitgedrukt, dat het tusschen opper
bevelhebber en Regeering niet meer ging. Zonder
dat ware hij naar alle waarschijnlijkheid gebleven.
Doch er had zich nu iets voorgedaan, dat men
zou kunnen vergelijken met een druppel, die den
emmer deed overloopenr- waarbij aangenomen moet
worden dat het wellicht een groote druppel is ge
weest.
Waaruit dit meeningsverschil bestaan heeft, is in
de bladen niet vermeld. Gelukkig, zoo mag men
ongetwijfeld-wel zeggen. Immers, volgens de Regee
ring zou het landsbelang door openbaarmaking hier
van ter dege geschaad worden, ja zelfs reeds een
aanduiding der kwestie zeer gevaarlijk kunnen we
zen met het oog op de veiligheid van den staat.
Het spreekt wel vanzelf, dat het ons aller plicht is
ons bij deze verklaring zonder morren neer te leg
gen. De rgeering heeft in dezen wel uiterst zwaren1
tijd een even zware verantwoordelijkheid te dragen.
Dit verplicht ons allen, meer dan ooit, zooveel mo
gelijk medewerking aan de Regeering te verleenen
en het is om die reden, dat men goed zal doen zich
niet in gissingen omtrent het concrete punt van mi
litair beleid te verdiepen, waarover het beslissende
meeningsverschil tusschen Generaal Reijnders en
het kabinet geloopen heeft.
Dat de Regeeringspersdienst er niet in geslaagd
was, den Premier tot mededeelzaamheid aangaande
dit punt te bewegen, valt genoemden dienst dan ook
niet euvel te duiden. Iets anders is dat, gegeven alle
omstandigheden, alsook de voorgeschiedenis van het
onoverbrugbaar gebleken conflict tusschen den Op
perbevelhebber en de Regeering, bepaald een dui
delijker voorlichting, zoodra het ontslag bekend
werd, op haar plaats ware geweest. Men kon er staat
op maken, dat de wisseling van het opperbevel heel
wat opschudding en onrust zou verwekken en men
wist ook dat het al geruimen tijd daar, in die hooge
regionen, niet geboterd had. Het ware daarom veel
Nu de vorst is „afgedropen",
Zij 't misschien voor korten tijd
Nu je weer gewoon kunt loopen,
Zonder angst voor gladdigheid,
Wou ik eventjes wat zeggen
Tot dat trouwe legioen,
Dat het toch wist aan te leggen,
Om zijn taak nog goed te doen.
Mannen met de kolen, groenten,
Met het brood, de, melk, de krant,
Loopjongens met al 't gedoente
Van de tocht van klant naar klant,
Ja, gij allen met elkander,
Ik heb vaak aan u gedacht,
Als mij toch het een en 't ander
Maar weer trouw werd thuisgebracht.
Ook agenten van politie,
Trambestuurders, conducteurs,
Postboden, dat soort positie,
Bus- en vrachtautochauffeurs;
En nog tal van andre lieden
Hadden in dien gladden tijd,
Daaglijks hoofd en voet te bieden
Aan vermoeid- en moeilijkheid.
Ik pleeg zelf mijn taak te vinden
Op een stoel op het kantoor
En daar komen, waarde vrinden,
Heusch ook lastigheden voor.
Doch de weersomstandigheden
Hebben mij niet erg gedeerd,
Voor u is nu leed geleden.
Daarmee wel gefilsiteerd.
Dat gij 't zoo wist klaar te spelen,
Ondanks allen last dien 't gaf,
Daarvoor, stellig namens velen,
Neem ik graag mijn petje af.
P. GASUS.
verstandiger geweest, indien onmiddellijk verklaard
ware, dat het ongetwijfeld al vrij lang niet ontbro
ken had aan wrijving tusschen Opperbevelhebber en
Regeering, dat o.m. ook de kwestie van den staat van
beleg over en weer verschillend werd beoordeeld,
dat dit alles echter niet tot een breuk zou hebben
geleid, maar dat er bovendien ook nog een mee
ningsverschil op het stuk van technisch-militair be
leid bestond. En tevens zou men dan ook onmiddel
lijk nog hebben moeten onderstreep en, dat er geen
enkel verschil van meening was op het gebied van
handhaving onzer neutraliteit, iets wat nu pas in
tweede instantie, nl. bij de beantwoording van den
heer v. Poll, verklaard is. Op die manier zou oi. de
voorlichting van het publiek goed geweest zijn, wat
nu niet 't geval was.
E. v. R.
IN HAAR EERSTE KLEURENFILM
Voor de pauze:
RAMON NAVARRO in
GETEMD DOOR DEN SHEIK
(Adv. Ingez. Med.)
Snelle was van het water.
Woensdagochtend zijn de geweldige ijs
massa's van den Rijn tusschen Spük en Mil-
lingen gaan kruien, waardoor een gevaar
lijke situatie ontstond. Het ijs is toen echter
na een klein uur tot stilstand gekomen.
Woensdagavond is het evenwel opnieuw
in beweging geraakt. Het kruien begon om
streeks kwart over tien te Lobith en deed
zich tien minuten later te Millingen voor. Het
schuren en bonken van de ijsschotsen was
tot in den verren omtrek hoorbaar.
Te Lobith had het voorbijdrijvende ijs een
snelheid van zes K.M., terwijl de waterstand
tusschen tien uur. en kwart over tienen met
niet minder dan 47 c.M. was gestcgep tot
15.09 Meter. Hierdoor is de overlaat tusschen
Lobith en Spijk in werking getreden. Bij
Spijk kruide het ijs, evenals 's middags te
gen den dijk op.
Scheepswerf te Millingen onder
water geloopen.
's Avonds om elf uur had het voorbijschietende
ijs te Millingen een snelheid van acht tot negen
kilometer per uur bereikt. Het gevaar voor zes ter
plaatse ingevroren zes schepen werd toen als ge
weken beschouwd, daar het ijs tusschen de krib
ben vast bleef zitten en zich aan den kant ijsdam-
men hadden gevormd, die de aandrijvende schot
sen tegen hielden. Het water steeg te Millingen
tusschen half elf en elf uur zestig tot zeventig
centimeter. Een gevolg van dezen hoogen water
stand was, dat de helling en de loodsen van de
scheepswerf der firma Bodewes onderliepen.
In allerijl heeft men getracht de zich daar be
vindende scheepsmotoren in veiligheid te bren
gen.
IR. E. J. VAN THIEL OVERLEDEN.
*n ^en ouderdom van 53 jaar is te Brussel
overleden ir. E. J. van Thiel, hoofdingenieur en
Plaatsvervangend commandant van de brand
eer te Amsterdam.
i.P? keer Van Thiel werd in September 1932
Wümgenieiii bij de Amsterdamsche brand-
hW oerrui en het jaar daaropvolgend tot
commandant. Voor zijn in
bii Sj ü^ij brandweer was hij werkzaam
American Petroleum Company te
s Gravenhage.
ThiM .^^heideredenen heeft de heer van
Twri-, afgeloopen jaar eenige malen zijn
vj^heden moeten onderbreken. Met
waal hr had hij zich naar Brussel begeven,
leden ongestelc* geworden en thans is over-
Te Millingen werd 's avonds een hulpploeg
van vijftig man onder leiding van den bui-ge-
meester, den heer A. J. Eyckelhof, in gereedheid
gehouden, doch er behoefden geen bijzondere
maatregelen te worden genomen.
Om half twaalf ging de
rivier bü Lobith „zitten".
Om half twaalf was te Lobith het kruien af-
geloopen en zat de rivier opnieiiw vast. Voor
het zoover was, had men in dé vluchthaven
angstige oogenblikken beleefd, omdat de ijs
massa over de kribben heen de daar gemeerd
liggende schepen overviel.
Het zag er een oogenblik zeer angstig uit. De
kabels, aan welke de schepen gemeerd lagen, knap
ten door de sterke spanning, welke ontstond, af
zoodat de schepen los raakten en als het ware in
het kruiende ijs op en neer dansten. Tal van vaar
tuigen kregen deuken, roeren werden beschadigd
en andere schade, zij het niet van ernstigen aard,
werd aangericht.
Een der schepen, de 1000 ton metende „Vergina"
uit Antwerpen, geladen met kolen, werd lelt door
dat een boei met kabel door het vlak voor het
schip werd getrokken.
Om half elf vanmorgen zat de Rijn bij Lobith
nog steeds. Het weer is slecht geworden en ten
gevolge van den mist heeft men op $e rivier wei
nig uitzicht.
De overlaat werkte vannacht over de volle
breedte, d.i. over een afstand van 340 meter. De
weg tusschen Lobith en Spijk is als gevolg daar
van gebroken. Het water, dat 45 centimeter hoog
stond, vloeide over de bedding van de oude Rijn-
monding Ln de richting van Zevenaar, waar het
weer in de r.iv'er zou worden opgenomen. Tijdens
het kruien steeg de. Rijn zienderoogen met 2 Me
ter, doch nadat de overlaat in werking was ge
treden, trad een daling in. Vannacht om half één
bedroeg de stand 15.38 Meter.
In Lobith, waar de geheele bevolking op de
been was, bleef men het verdere deel van den
nacht waakzaam. Brandweerploegen waren aange
treden en de douanewacht was verdubbeld.
Het kruien van het ijs in
de rivieren.
Vannacht te twaalf uur is de Waal voor Nijme
gen ook aan het kruien gegaan, nadat de water
stand om 7 uur 's avonds van 10.70 M. tot mid
dernacht tot 10.96 M. was gestegen.
Het ijs heeft drie kwartier lang in groote drift
voorbij de stad geschoven. Te kwart voor een
kwam er plotseling voor de centrale aan de Waal
kade een opstopipng van ijs, doordat groote vak
ken van wel 400 vierkante Meter in elkaar scho
ven en zich vastzetten, terwijl het kantijs waarte
gen zij aanschoven over de kade kruide.
Schollen van 2 tot 4 M, dikte gingen over de
kade, doch ernstige ongelukken deden zich bij het
loskomen en zich weer vastzetten van de Waal
niet voor. Alleen de groote aanlegsteiger van de
Rotterdamsche reederij, welke zeer gevaarlijk te
gen de kade lag, nabij de groote straat, werd los
gewrongen, waarbij de staaldraden, als waren het
dunne touwtjes, afknapten.
De groote boot dreef met het ijs de Waal af en
kwam behouden onder de spoorbrug door.
Twee stoombooten van de reederij Rotterdam,
welke ter hoogte van den Lindenberg te Nijmegen
lagen gemeerd en zich gedekt waanden door de
kribbe van de kleine vluchthaven, kregen nog een
leelijke knauw van het ijs dat in deze vluchthaven
was losgeraakt. Dit ijs dat een dikte had van 34
d.m. wrong zich tusschen de booten, zoodat de
„Nijmegen 3" het anker kwijtraakte en de „Nij
megen 5" aan stuurboordzijde ingedeukt werd.
Onde. voorzitterschap van
Col ij r.
Volkenbond betreffende internationale
economische en sodéle vraagstukken Woensdag in he't Vredespaleis in den Haag bijeengekomen. - Op de eerste
economische (Frank9rijk). Brebbie (Argentinië); Avenol, seor.-gen. van den Volkenbond, dr. H. Colijn en
Asnton (cngeland)
DE 50.000.
De f50.000 uit de staatsloterij is heden gevallen
op het nummer 5356.
