Spakenburg in den greep van de pos.
LANGS DE STRAAT.
Aesculus,
Ook voor
De rijksmiddelen
in
April
;ATERD AG 17 MEI 1941
....Maar de Nederlanders willen er nog niet aan!
(Van een medewerker.)
ne oude pikbroek op den hoek van het straatje
eet niet of hij lachen of huilen moet. De stijve
veegt zilte geuren van de zee en blaast ze
m den neus. Zijn felle oogen knipperen in
ffrelle zonlicht en het vette petrandje hangt
omlaag. Zijn handen zijn, natuurlijk, diep
- a wijde broekzakken. Met zijn eene oog staart
Iniit over de schuimige vlakte van het IJsel-
,Lr waar witte koppen steil omhoog bollen.
Jj'het andere bekijkt hij ons. Een tikje arg-
-j'p.end. We voelen de kneep en daarom zeggen
dat een portie pos ons lekker gesmaakt heeft.
doet hem goed, want de argwanende blik
■'iraalt van ons af. In de richting van het nu
„e haventje. Maar hij blijft zwijgen
"snakenburg i5 Spakenburg. Dat is altijd zoo
.«feest en dat zal altijd zoo blijven. Zoolang er
vnminste nog mannen zijn van het slag als
stoere visscher. Stug' en hard. En als de kip-
0 erbij als er wat te verdienen valt. Wat wil
ijL pe vischverkoopers kunnen meer visch
Lijt dan de visschers binnen brengen. Door de
Prijsbepaling zijn de prijzen gebonden aan zeke-
«normen, dus een extra centje verdienen gaat
';et, overigens geeft de pikbroek royaal toe dat
■it voor de „burgers" inderdaad zóó veel beter
Als handelsman vindt hij het echter maar
^!Zoo. Het was toch al geen vetpot in de vis
serij. Toen kwam de pos. Ineens. Jongens en
jannen van alle leeftijden werkten mee aan het
gieten van de pos en 's avonds bloedden hun
micien van de scherpe naalden. Maar ze zijn
.'saj en sterk en het verdiende geld vergoedde
a!ies, De Visscherijcentrale, zegt de visscher,
vónd dat pos heel geschikt was voor de volksvoe-
jii'ig en de Spakenburgers waren het daarmee
natuurlijk gloeiend eens. Dat is nu een week of
drie geleden en direct brachten de vloten groote
hoeveelheden pos mee. En de vallende avond
vond de hekjes om het haventje leeg; de jonge
herels spietten en waren druk in de rookerij.
Wat is Pos? Pos tusschen de nest. Pos is le
rend, nest is dood. De nest wordt dus gezeefd en
jat doen de visschers op zee. We snappen het
niet en de pikbroek lacht vergoelijkend. Nest zou
aeh kunnen noemen het afval van de zee. Dat
k allemaal dood spul, een raar allegaartje en
wordt figuurlijk! tusschen neus en lip-
:tn meegenomen door palingvisschers. Want er
ionit veel nest in de fuiken. Het is bestemd voor
Sleutel weg? Tel. 11493
DeSleutelspecialist, L.Veerstr. 10
(Adv. Ingez. Med.)
vischmeelfabrieken die het verder verwerken.
Eenden en kippen zijn er overigens ook niet vies
va.n.
„Een „hausse" door de pos.
In deze nest leeft echter een kleine vischsoort
ter groote van meest nog geen decimeter
die in het verleden niet de moeite van het uit
zoeken waard was. Dat is de pos. Nu de vraag
naar visch echter veel grooter dan het aanbod
geworden is, ligt de veronderstelling voor de
hand dat de moeite nu dubbel en dwars beloond
zou worden. Dat was ook zoo. De pos heeft een
ware „hausse" veroorzaakt, in Spakenburg ten
minste en in België. Daarom zou de oude pikbroek
moeten lachen. Huilen zou echter ook kunnen.
Dat komt omdat de Hollanders er niet aanwillen.
Pos is goed. gezond, vet, smakelijk, allemaal
adjectieven die het moeten doen. En het is niet
alleen zoo, maar de visehj es zien er ook zoo uit.
Zij lijken op sardientjes. In de rookerij van de
fa. Jan Muis in Spakenburg staan een paar
honderd kistjes opgestapeld, ieder kistje inhou
dend 10 pond pos, Goudglimmend en geurig, netjes
afgedekt met een vetvrij papier. Jan Muis weet
alleen niet wanneer ze weg zullen gaan. Ook
daarom kan hij huilen.
„België heeft zich blijkbaar vol gegeten," zegt
hij ronduilt. ..De uitvoer staat op het oogenblik
tenminste stil. Hollandsehe fabrieken conser-
veeren de pos wel. maar veel is het toch niet. En
de vischverkoopers kunnen ze niet kwijt
Zoo is op het oogenblik de stand van zaken met
de pos. Drie weken lang zat Spakenburg in den
ban van de pos. De kuilvisschers hadden haast
nog meer belangstelling voor de nest in de
fuiken dan voor de paling. De rookerij werkte
onder hoogspanning. „Vorige week waren d'r hier
in mijn bedrijf zeker een twintig jongens aan
het spieten!" Dat moet hij nog even verklaren:
spieten. De vischjes worden aan lange naalden
geregen, een stuk of vijfentwintig aan iedere
pen, en dan gaan die naalden in de rookerij,
een donker, zwartbewalmd vertrek, waar de rook
in dichte wolken haar werk verricht. De jongens
maar ook de oude visschers hadden
's avonds handen, die aan alle kanten doorgeprikt
waren; ze konden zoo te zeggen niets meer aan
vatten. Maar koning pos was streng: aanpakken!
En er werd gespiet. Nu is er stilstand. Het spie
ten is, voor een deel. gestaakt. De kistjes in de
rookerij wachten op verzending en Jan Muis
weet nog steeds niet of hij lachen of huilen
moet. Er is één nadeel aan de pos, dat geeft hij
toe: je hebt er een reuze werk aan om een
mondvol bijeen te krijgen en de graten haalde
je er met bosjes uit. Het zonlicht speelt in de
waterstraal die de rookerij zuiveren moet. Speelt
ook over al die stoere visscherskoppen die met
felle oogen naar den vreemdeling turen. Maar de
pos smaakte den interviewer, dus alles is goed.
In de schemering staan de jonge kerels weer
langs het haventje, leunend en rookend, soms
praten ze watTot er weer pos komt. Dan
bloeden de handen weer, maar zijn de koppen op
gewekt
hun eigen wereldheerschappij toen zij Duitsch-
land ervan beschuldigden naar de wereldheer
schappij te streven. Duitschland deed dit nog
nooit en zal dit ook nooit doen.
War, Amerika betreft, verklaarde spreker, dat
dit niet strijdt voor een idee, doch het weet dat
bij een ordening van Europa en Afrika de ka
pitalisten te kort zouden komen, want deze orde
is er een van een nieuwe socialistische ordening.
Zij geeft niet alleen een nieuw uiterlijk, doch
vooral ook een nieuw innerlijk.
Spreker eindigde met de verklaring, dat wij,
Duitschers den eindstrijd tegemoet gaan met
het volle vertrouwen in Adolf Hitler. Aan het
eind staat het. heilige Germaansche Rijk.
Een stormachtig applaus volgde op deze rede,
die ook meermalen door applaus werd onder
broken.
Dr. Schuon sprak nog een slotwoord, waarin
hij de aanwezigen opwekte medewerking te ver-
leenen aan den Rijkscommissaris bij het vol
brengen van de zware opdracht, die hij van den
Führer had ontvangen. (A.N.P.)
Weer 50 H.A. heide verbrandde.
Te Kallenkote, gem. Stcenwijkerwold, is op
nieuw een oppervlakte, nu van ongeveer 50 H.A.
heidë afgebrand. Men vermoedt, dat de brand die
hier enkele dagen geleden heeft gewoed, nog niet
geheel uit is geweest, doch dat een hoeveelheid
veen is blijven smeulen en dat de heide daardoor
weer vlam heeft gevat. (A.N.P.)
Paardenkastanje.
We zijn langzamerhand wel gewend geraakt aan
de kastanje, hoewel hij mij altijd nog wat uit-
heemsch aandoet met zijn groote kaarsen en groote
bladeren.
De soorten, die in ons land van Aesculus voor
komen, zijn afkomstig uit Zuid-Europa, Oost-
Azië of Noord-Amerika.
ONVERWACHTE WENDING.
Gevolgd door een steeds grooter wordende
renigte kinderen duwen de drie mannen met ver-
iende krachten de groote poppenkast door de
palen van Amsterdam, tot ze bij een kruising een
gehikt punt hebben gevonden om een voorstelling
geven.
Een groot publiek heeft voor het rijdend tooneel
rost gevat, een publiek dat waarlijk niet alleen uit
iindereh bestaat, maar waarbij zich ook vrij veel
volwassen minnaars van het slraattooneel hebben
ingesloten. Zij allen kijken met verlangende blik-
len naar het „podium", waarop een niet onaardig
iécor is aangebracht: rechts op het eerste plan een
kis, datin groote, zware letters het opschrift
..begrafenisonderneming" draagt en links een ander,
lat de woning van Jan Klaassen blijkt te zijn en
waaruit deze onsterfelijke figuur en zijn vrouw
Katrijn weldra voor het voetlicht zullen verschijnen.
Verder een schilderachtig landschap op den achter-
fond, dat overigens bij deze stadshuizen wat eigen-
iardig aandoet.
Er is een oorverdoovend gekwetter van kinder-
remmen dat ineens bezworen wordt als plotseling
en schorre stem uit de kast klinkt: „Kinderen,
huwen jullie nou allemaal je waffels dicht, want
ie voorstelling gaat beginnen!" Als dan Jan Klaas-
ien, met een vaart, aan het eind van een langen
llok het tooneel opvliegt, eenige diepe buigingen
siaakt naar links en naar rechts en met zijn ham
overal tegenaan slaat waar hij maar leven kan
maken, is de aandacht gehéél gespannen.
Jan Klaassen kondigt aan, met een weliswaar erg
verdraaide maar toch nog schorre stem van den
directeur, dat hij wil rooken en trék heeft in een
aartversterking, maar Katrijn heeft den sleutel
van de kast. Katrijn komt nu op dezelfde manier
a!s Jan haar huis uitsneden. Zij belooft hem twee
Jigaren en een „oenjakkie", voor welke belofte hij
kar lang en hartstochtelijk omhelst, hetgeen een
luid gelach aan de luisterende menigte ontlokt.
dan krijgen we de gewone vertooning. Er
verschijnt een duivel, met een vreeselijk rood ge
zicht en een horentje in den vorm van een
kak op zijn voorhoofd. Er wordt veel heen en
*eer geslagen en gestompt en tenslotte wordt de
wivel door Katrijn in een kist gestopt. Hij ontvlucht
wdan komt er een agent om Jan Klaassen te halen.
Maar die zou Jan Klaassen niet zijn, als hij mee-
Swg: weer een groote vechtpartij met als eind
resultaat, dat de agent de kist ingaat. Hij komt er
pooit meer uit, want Jan slaat het deksel zoo
oard op zijn hoofd dicht, dat hij den geest geeft. Jan
Klaassen af. Twee andere agenten komen hun col-
«ga begraven. Zij overtuigen zich eerst instante-
tjk van zijn dood, door hem voor den dag te
kien, waarbij hij alle verschijnselen van een
«dood lijk" vertoont en stampen hem daarna weer
«doende in de kist, waarna zij die op de schouders
knien en er plechtstatig twee maal het podium mee
rondwandelen.
Maar nu het vreeselijk slot van deze tragedie,
'aar slaat plotseling, als uit den grond verrezen,
En geheel in het zwart gekleede figuur. Het is
kt spijt mij het te moeten zeggen.... de beul
P® Haarlem. Hij heeft een galg bij zich. Hij nadert
,J Plaatst de galg midden op 't tooneel. En juist
Ms Jan Klaassen, die inmiddels weer is komen
sjken wat er te doen is, zijn hoofd bereidwillig
Bl boetvaardig in de strop vlijt, klinkt de nu niet
raeer verdraaide stem van den directeur: „Donder
de jongen, blijf je met je brutale tengels van de
!!llt af, of ik zal je een oplawaai verkoopen, dat
De rest van des directeurs vermaning
kat verloren in 't homerisch gelach van het publiek,
kt zulk een wending allerminst verwacht.
Wat is er gebeurd?
Een jongen heeft, terwijl de geldophaler bij het
Publiek zijn werk doet, aan de achterzijde van het
'Ooiieel een nader onderzoek ingesteld, Hij heeft.
P^emerkt het doek, dat den schijn van de werke-
bxheid afsluit, wat opzij geschoven en gluurt naar
uinen, zoo het „geheim van de poppenkast" ont
berend, hetgeen natuurlijk den toorn van den
Majeur gewekt heeft.
."^laatste wat ik van de voorstelling zie, is dat
Klaassen - boven de hoofden van het publiek
^ngelt V6r vooruitgestoken galg heen en weer
Ik denk, dat de directeur er zoo maar een eind
i? Slaakt heeft. Want Jan Klaassen kennende
I ^at hij rich anders niet zoo ge-
j^Kkelijk zou overgegeven hebben en dat zijn be-
Kwüligheid slechts een list was.
j. C. E.
Vergadering der N.S.D.A.P. in
Den Haag.
Hauptbefehlsleïter Schmidt spreekt.
!s-GRAVENHAGE, 16 Mei. Het Arbeitsbe-
reich in den Niederlanden van de N.S.D.A.P. be
legde hedenavond een vergadering in den Die
rentuin, waar de leider van het Hautschulungs-
amt der N.S.D.A.P., Hauptbefehlsleiter Schmidt
die een bezoek van enkele dagen aan Nederland
brengt, een rede hield.
De groote zaal van den Dierentuin was geheel
gevuld: het muziekcorps van den weermachts
bevelhebber in Nederland verzorgde het mu
zikale gedeelte en kortte den tijd van het
wachten n\et opgewekte muziek.
Dr. Schuon, Kreisleiter der N.S.D.A.P. leidde
den spreker in en begroette in zijn toespraak
speciaal de vertegenwoordigers van den Rijks
commissaris, de commissarissen-generaal
Fischböck en Rauter.
Hauptbefehlsleiter Schmidt herinnerde in den
aanvang van zijn rede aan het begin der bewe-
eing in Duitschland, toen zij die spraken van
een wereldstrijd niets anders waren dan een
troep rebellen. Thans is deze strijd werkelijkheid
geworden en wordt met inzet van alle krachten
gestreden. Wij staan thans op den drempel van
groote gebeurtenissen en het is voor alles noo-
dig, dat wij Duitschers ons bezinnen op de bron
van onze kracht. Wat Duitschland sedert 1933
heeft gepresteerd is geweldig. Velen spreken van
toevallige gebeurtenissen, anderen van geluk
kige voorvallen, weer anderen van wonderen,
doch "wij Duitschers zeggen, dat nog nooit een
volk door toevalligheden groot is geworden, doch
alleen wanneer het de kracht daartoe in zichzelf
heeft gevonden.
Spreker zeide, dat er buiten Duitschland zijn,
die zeggen, dat indien er geen nationaal-socia-
lisme en geen Adolf Hitler zouden zijn geweest
er ook geen oorlog zou zijn. Oppervlakkigen
denken, dat wij schuldig zijn aan den oorlog,
Dat is een groote vergissing.
Wij hadden geen oorlog noodig, Adolf Hitler,
wist echter, dat de Westelijke Democratieën,
evenals in de geschiedenlis een oorlog zouden
willen en met nationaal-socialistische grondig
heid heeft hij zich op deze mogelijkheid voor
bereid. De geschiedenis bewijst echter nog
meer, riep spreker uit, zij bewijst dat altijd het
jonge revolutionnaire volk het wint van het
oude.
Sprekend over het Jodendom verklaarde Haupt
befehlsleiter Schmidt, dat dit de geestelijke
vader is van alle politieke ideeën der laatste
eeuwen, het liberalisme, marxisme, enz. Op het
moment, dat zijn macht in Duitschland werd
gebroken, moest het zijn machtspositie opgeven.
De Jood voert thans oorlog om zijn macht
over den Duitschen mensch weer te vestigen en
daarom bestrijden wij het Jodendom. De strijd
van het Jodendom wordt gevoerd onder een val-
sche leus. Men zegt te strijden voor de vrijheid en
tegen barbarisme, doch in werkelijkheid is het
een strijd voor de Joodsche macht.
Men spreekt ook van het streven naar een
wereldheerschappij door Duitschland, maar, zoo
vragen wij, wie heeft in de laatste eeuwen die
wereldheerschappij gevoerd? Duitschland ze
ker niet. Engeland en Frankrijk verdedigden
Faardcnkastanjc.
(foto Hendriks).
Dc kastanje is zeer goed als laanboom te ge
bruiken. Maar het mooist zal hij toch wel uit
komen wanneer hij alleen slaat en zijn kruin zich
naar eigen goeddunken kan uitbreiden. De stam
is dan kort en stevig en de kruin groeit mooi regel
matig breed uit.
De gewone paardenkastanje, Aesculus Hippo-
castanum, kan echter ook heel goed als heester
voor onderbeplanting onder boomen worden aan-
ewend. Van zelfsprekend komt de plant daarbij
niet op haar voordeeligst 'uit, maar 't kan in som
mige gevallen zijn nut hebben om bet te weten.
Ook voor dekking en beschutting is deze kastanje
te gebruiken.
Maar het mooist is Aesculus Hippocastanum als
vrijstaande boom. Hij geeft veel schaduw, zoodat
er in de warme zomerdagen een heerlijk zitje on
der is te maken.
Aesculus Hippocastanum draaft in MeiJuni
de witte bloemen met een roode vlek, die in recht
op staande trossen, de kaarsen, staan gerangschikt.
Soms is er in den herfst een tweede bloei.
Aesculus eamea is de roodbloeiende kastanje.
Deze bloeit later. Buitengewoon mooi zijn de
bloemen van A. c. Briotii, ze zijn van een mooi
donkerrood.
Van de Aesculus Hippocastanum komt een
witbloeiende variëteit voor: Aesculus Hippocasta
num plena, die dubbele bloemen heeft en geen
vruchten krijgt
Aesculus glabra draagt in MeiJuni geel-witte
bloemen. Deze kastanje vormt een flinken struik
of kleinen boom.
Aesculus octandra bloeit met lichtgele bloemen
en is zeer mooi, vooral als alleenstaande boom.
In groeiwijze geheel afwijkend is de Aesculus par-
viflora, die in JuliSeptember bloeit met groote
ijle bloemtrossen van witte bloemen. Deze kastanje
blijft steeds in heestervorm, groeit zeer breed uit
en is in vollen bloei buitengewoon mooi.
A. J. D.
STAMSLA
STAMSNIJ
STOKSLA
STOKSNIJ
SPEK
PRONK
DOP
CITROEN
KIEVITS
FLAGEOLET
BRUINE
WITTE
TUIN
Jxtfocnal't tetuc xad&t
GROTERE OPBRENGST
FIJNERE KWALITEIT
A. TABERNAL ZOON
HAGELINGERWEG 28, SANTPOORT, Tel. 8232
a
De holle stcenen bctcekenen in (leze dagen een welkom vervangingsmiddel voor de
bouwnijverheid, waardoor de opdrachten zonder stagnatie tengevolge van schaarschte
aan materiaal kunnen worden uitgevoerd. (foto Het Zuiden)
Jmandën^
aueu
(Adv. Ingez. Med.)
s-GRAVENHAGE, 16 Mei (A.N.P.) Aan het
overzicht van den stand der rijksmiddelen op 3CT
April j.l. wordt het volgende ontleend:
De opbrengst van de directe belastingen heeft tot
en met April bedragen f 103.076.751.97 tegenover
f 59.062.011.51 het vorig jaar of ruim 44 millioen
gulden meer. Bij de beoordeeling van deze groote
stijging moet echter met verschillende factoren
worden rekening gehouden. In de eerste plaats
komt in tegenstelling met het vorig jaar onder deze
inkomsten thans de opbrengst van de sedert in
gevoerde winstbelasting voor, welke f 17.408.926
beeft opgebracht. En voorts is dc opbrengst van de
grondbelasting aanmerkelijk hooger als gevolg van
de wijziging in de opcenten. Bedroegen deze laatste
het vorig jaar 20 op de hoofdsom der bebouwde
eigendommen, thans is dit aantal opcenten 120,
waarbij nog komen 100 opcenten op de hoofdsom
der ongebouwde eigendommen. Hierdoor is het te
verklaren, dat de opbrengst van de grondbelasting
thans is gestegen tot f 30.958.603 tegen f 8.978.336
op eind April 1940 of wel met f 21.98 millioen.
De inkomstenbelasting kwam ruim 1.38 millioen
boven de opbrengst van het vorig jaar en kwam
daarmede tot een bedrag van f 33.576.983. Wanneer
wij rekening houden met het feit. dat in deze op
brengst reeds een gedeelte is verdisconteerd van de
bedragen, welke men als gevolg van de invoering
van de loonbelasting minder behoeft te betalen (de
ontheffing ten bedrage van een derde deel van den
aanslag) dan mag deze opbrengst zeer zeker be
vredigend worden genoemd, waarbij echter niet
vergeten mag worden dat het werkelijk resultaat
van deze belasting naderhand natuurlijk minder
zal blijken te zijn, omdat aan hen, die reeds het
volle bedrag van hun aanslag hebben betaald, alsnog
het teveel betaalde zal moeten worden gerestitueerd.
In het belastingaccres van de groep der directe
belastingen hebben mede deel gehad de opcenten
op de gemeentefondsbelasting, welke f 11.201.235
opbracht of f 3.75 millioen meer dan het vorig
jaar.
De vermogensbelasting liep ruim f 138.000 terug
en kwam op 1' 6.775.450. Hetzelfde was het geval
met de verdedigingsbelastïng, welke met een op
brengst van f 3.135.552 iets meer dan f 378.000 bij
het vorig jaar ten achter bleef.
DE OVERIGE MIDDELEN.
Deze middelen hebben over de maand April
een record-opbrengst geboekt en wel van f 62.290.103
tegen f 42.325.895 in dezelfde maand van het
vorige jaar. Hierbij moeten we evenwel op den
voorgrond stellen, dat onder deze groep thans als
nieuw middel ook is ondergebracht de loonbelas
ting, welke in de afgeloopen maand f 10.814.118 in
de schatkist deed vloeien. Eveneens nieuw, doch
van mindere beteekenis is de waardevermeerde
ringsbelasting welke ruim f 55000 opbracht.
Daarentegen zijn vervallen uit dit belasting
complex de dividend- en tantièmebelasting (op
brengst in April van het vorig jaar f 2.231.200)
en de loodsgelden, welke in April 1940 bijna f 15.000
opbrachten. Aangezien in de genoemde opbrengst
over April 1940 beide laatstgenoemde middelen
reeds niet zijn medegerekend (de totale opbrengst
was toen f 44.622.054) hebben de andere tot deze
groep behoorende middelen, buiten de loonbelasting
en de waardevermeerderingsbelasting, derhalve in
de afgeloopen maand bijna f 9.1 millioen meer op
gebracht, welke stijging nog meer aan beteekenis
wint wanneer we zien, dat de rechten op den in
voer als gevolg van de tot stand gekomen maar
regelen alleen in deze maand met iets meer dan f 10
millioen zijn verminderd.
Deze aanmerkelijk hoogere opbrengst is voorna
melijk te danken aan de omzetbelasting, welke met
ruim 8 millioen gulden steeg tot f 20.590.942 en aan
den accijns op tabak, welke f 12.287.180 opbracht
en daarmede ruim f 8V2 millioen boven April 1940
uitkwam.
Voorts bi'acht de accijns op suiker bijna f 1
millioen meer op, de accijns op bier bijna een half
millioen, de rechten van registratie f 300.000, dc
rechten van zegel ruim een kwart millioen en de
accijns op zout f 230.000. De accijns op het gedis
tilleerd liep bijna een kwart millioen achteruit en
die op het geslacht ruim f 157.000 gulden.
Over de eerste vier maanden van dit jaar was
de opbrengst van dezen middelen f 198.382.725
tegen f 154.130.227 het vorig jaar, hetgeen met uit
schakeling van de opbrengst d*r loonbelasting ad
f 29.630.265 en van de waardevermeerderingsbe
lasting zijne f 114.892 een stijging voor de andere
middelen van ruim f 14.5 millioen beteekent.
Over dit tijdvak was de vermindering van de
rechten op den invoer bijna f 33'4 millioen, terwijl
voorts minder opbrachten het statistiekrecht
(f356.496) en de couponbelasting (f 271.507).
Alle overige middelen hebben aan het belang
rijk accres medegewerkt. Dc accijns op de tabak
leverde f 33.932.193 op en vertoonde daarmede een
stijging met ruim f 19,8 millioen. Daarop volgt
d.e omzetbelasting waarvan de opbrengst I.'49,603.215
was, hetgeen f 12.)^ millioen hooger is dan het
vorig jaar.
Verder hebben in het loopende jaar meer opge
bracht: de rechten van successie enz, i 4.2 millioen,
die van registratie f 1.1 millioen, die van zegel
f 559.99'), de belasting op gouden en zilveren wer
ken f 205.968 en de accijnzen: op zout ruim een
millioen op geslacht f 740.629, op wijn f 284.106, op
gedistilleerd ruim 2.9 millioen, op bier f 1.6 mil
lioen en op suiker ruim f 3 millioen.
De motorrijtuigenbelasting bracht voor April j.L
f 1.363.130 op. Over de eerste vier maanden van
1941 was deze opbrengst f 3.300.869, tegenover
f 9.953.962 in de overeenkomstige periode van
1940.
De thans verdwenen rijwielbelasting heeft in de
laatste maand van haar bestaan f 16.922.50 opge
leverd, Over de afgeloopen vier maanden bracht
zij f 48.345 (vorig jaar eerste vier maanden
f 51,985) op.
Binnenkort zal door de Nederlandsche Posterijen een nieuwe serie zomerzegcls in omloop
afbeeldingen van dr. A. Mathysen, J. Ingenhousz, Aagje Deken, Joh. Bosboom en
worden gebracht. Deze serie bevat de
den dichter A. C. W. Staring.
(Pax-Holland).
Res.-kapitein schoot Wassenaarscli
ingezetene neer.
Tivec jaar gevangenisstraf geëischt»
GRAVENHAGE 16 Mei. De militaire kamer van de
Haagsche Rechtbank heeft onder presidium van mr. Van
Vrfjberghe de Coningh de strafzaak behandeld tegen den
3ü-jarigen reserve-kapitein der Infanterie A. van den H.,
wicn ten laste was gelegd, dat hij op of omstreeks IS
Mei 1940 te Wassenaar opzettelijk op korten afstand een
schot uit een met scherpe patronen geladen pistool heeft
afgevuurd of Carl Joseph William Noorderdorp, daarbij
richtende op diens hoofd, allhans lichaam, door welk
schot Noordendorp in het hoofd Is getroffen en zoodanige
verwondingen heeft opgeloopen, dat hij kort daarop is
overleden.
Res.-kapitein Van den H. had den 12en Met des avonds
de opdracht van zijn bataljonscommandant ontvangen te
Wassenaar alle N. S. B.-'ers te arresteeren. Na een aantal
aanhoudingen den volgenden ochtend te hebben verricht,
kwam verdachte omstreeks elf uur ten huize van den
heer Noordendorp aan den Storm-van-'s Gravensandeweg
53, wiens adres hij evenals van ruim dertig andere in
gezetenen bij de politic had ontvangen op zijn verzoek
om adressen van N- S B.'crs te vernemen en, nadat hij
gebeld had. stond hij tegenover den heer Noordendorp
dien hij wilde aanhouden. Toen verdachte hem had ge
sommeerd de handen omhoog te houden en de heer N.
na herhaalde waarschuwing de armen liet zakken, meen
de verdachte, dat de heer N. zijn rechterhand naar den
broekzak richtte om éen revolver te grijpen en om nu
zijn tegenstander voor te zijn schoot hij den heer N. neer.
Verd. zeide de order tot hel arresteeren der N. S. B.'ers
den avond tevoren mondeling te hebben ontvangen. Toen
hij den ochtend van 13 Mei tegen elf uur aan den 's Gra
vensandeweg 53 aanbelde, deed iemand open 'wicn hij
vroeg: bent u de heer Noordendorp? De bewoner ant
woordde: die ben ik. Vervolgens gelastte verd. hem de
handen omhoog te houden, zeggend, dat hij zijn arres
tant was. De heer N. had toen geantwoord: „waarom,
ik heb nooit wat gedaan". Het viel verd. op, dat de rech-
terbroekzak van den heer N. bol stond en toen de heer N.
ten derden male ondanks waarschuwing de hand in die
richting bewoog en de heele houding van den heer N.
wees op verzet, heeft verdachte gemeend niet te moeten
afwachten en den heer N. neergeschoten.
Op de vraag, waarom de kapitein zelfs na het doodend
schot zich niet had overtuigd of een vuurwapen in den
broekzak van het slachtoffer aanwezig was. antwoordde
verdachte, dat hij om moreele redenen het lijk niet heeft
willen aanraken. Vroeger had hij na het vinden van een
verongelukte wel iets van dien aard gedaan, hetgeen hem
toen zeer kwalijk werd genomen. Ook tegenover de jon
gens die bij hem waren achtte hij het beter het lijk te
laten rusten om hun moraal niet verder te schokken.
Bovendien noopte de tijd tot doorgaan, want zelfs voor
huiszoekingen ontbrak de tijd.
Van het geheele geval zeide verdachte buitengewoon
veel spijt te hebben.
De officier van justitie, mr. van Gilse. het woord ver
krijgend, zeide de moeilijkheid voor een juist oordeel in
deze zaak te erkennen. De opdracht tot huiszoeking en
arrestatie was voor verdachte als officier een vreemde,
want zij behoorde feitelijk tot de taak der politie. Van de
huiszoekingen zelf is niets terecht gekomen omdat er geen
tijd meer voor restte. Toen op het bellen van verdachte
de heer N. zelf opendeed en hoorde, dat hij arrestant
was, is deze, naar het schijnt, geagiteerd geweest, ën heeft
den indruk gewekt dat hij kwaad wilde. Politic zou
in zulk een geval, naar spiekers opvatting, den man over
mand en gefouilleerd hebben. In plaats hiervan werd de
heer N., zij het na herhaalde waarschuwing om de han
den omhoog te houden, door verdachte neergeschoten.
Doch Indien verdachte had moeten schieten, dan had hij
het toch zoodanig kunnen doen, dat de tegenstander niet
werd gedood doch alleen onschadelijk gemaakt. Hij
heeft echter den revolver willens en wetens op het hoofd
van het slachtoffer gericht en afgevuurd, hetgeen den
onmlddelïjken dood ten gevolge had. Men kan zeggen, dat
verdachte een rustigen indruk maakt en er moge met
waardcering over zijn militairen dienst zijn gesproken, dat
neemt niet weg, dat verdachte een strafbare daad heeft
gepleegd, waarvoor hij gestraft zal moeten worden.
Spreker eischte een gevangenisstraf voor den tijd van
twee jaren.
Mr. Wierda ving zijn pleidooi aan met woorden van
deernis over het voorgevallene. Zelf reserve-officier zijn
de, kan pleiter zich levendig voorstellen ln welk een moei
lijke positie de verdachte op hét moment van de schiet
partij heeft verkeerd. Men zal wel zeggen, gelijk de offi
cier van justitie deed, dat de politie anders zou zijn opge
treden cn den man niet zou hebben neergeschoten, doch
men moet niet, vergeten, in welke psychische gesteldheid
de militairen waren gebracht door allerlei geruchten en
gefantaseerde verhalen over als boeren en nonnen ver-
Uleede parachutisten. In die dagen en door dergelijke
geruchten was iedereen verdacht gemaakt. Verd. heeft
zich Inderdaad ernstig bedreigd gevoeld toen de heer Noor
dendorp ondanks herhaalde sommatie de handen niet
omhoog hield en naar den broekzak zijn hand liet afglij
den Politieke bedoelingen nad verdachte :eker niet. want
hij heeft zich nimmer met de politiek bezig gehouden.
Zijn opdracht was eenvoudig het arresteeren van N. S.
B.'ers, waartoe hij op het politiebureau een lijstje had
ontvangen.
Naar pleiters opvatting heeft zijn cliënt uit noodweer
gehandeld en dient hij te worden ontslagen van rechts
vervolging, dan wel te worden vrijgesproken.
De rcchtband zal 29 Mei uitspraak doen. (A, N. PJ
