CAR TE RS
Bonnen die thans geldig zijn:
VOELT U
NIET PRETTIG
Leugens om bestwil...
VRIJDAG 11' J un I 1941'
DE GEBOORTEDAG VAN
REMBRANDT.
De schilder als Amsterdammer.
Het AM. meldt:
"Amsterdam is bü uitstek de stad van Repibrandt. En
nu Dinsdag 15 Juli de geboortedag van den vorst der
Nederlandsche schilders in de hoofdstad op plechtige
wijze zal worden herdacht, is hét goed daar nog eens
den nadruk op te leggen.
Want Rembrandt moge dan Leidenaar van geboorte
2ijn, hij is in de 38 jaren, dat hij in Amsterdam leefde,
geworden tot een echt-Amsterdamsche figuur, die zijn
üefde voor de stad vaak getoond heeft in zijn schilde
rijen, etsen en teekeningen.
Op 25-jarigen leeftijd kwam Rembrandt in 1631 naar
Amsterdam, waar hij zich waarschijnlijk in de Nieuwe
Doelenstraat vestigde. Tevoren had hij reeds omstreeks
1623 een half jaar in de hoofdstad gewoond. Dat was
in zijn leerlingentijd bij Pieter Lastman.
Direct na zijn vestiging scheen Rembrandt reeds een
figuur van beteekenis in Amsterdam te gaan worden.
Hij was een voortreffelijk portretschilder; zijn faam
werd daardoor spoedig verbreid. Hij ontving vele op
drachten voor het schilderen van portretten; het staat
vast, dat. Rembrandt in 1632 begonnen is met een om
vangrijke serie portretten van Amsterdamsche burgers
en magistraten.
Hij schilderde in opdracht vertegenwoordigers van
alle rangen en standen; kooplieden, scheepskapiteins,
magistraten, doktoren, lijstenmakers, dichters, geleer
den, predikanten en kunstenaars. Hij schilderde alle be
langrijke Amsterdammers van zijn tijd en hij is daar
mede doorgegaan tot het einde van zijn leven.
In 1633 verloofde Rembrandt zich met Saskia van
Wijlenburgh en in 1634 trouwde hij haar.
Door het groote succes, dat de schilder behaalde met
zijn portretschilderingen ging hij ook financieel voor
uit; in 1639 was hij in staat, het groote huis aan de toen
malige St. Antoniebreestraat, thans Jodenbreestraat,
te fcoopen.
Twintig jaren heeft Rembrandt in dit deftige huis
gewoond; een zeer groot deel van zijn schoonste wer
ken is hier ontstaan.
In 1632 ontving hij ook zijn eerste officieele opdracht
van een instelling. Hij moest een portret schilderen van
den bekenden Amsterdamschen professor Tulp bij het
geven van een anatomische les. Dit meesterwerk was
bestemd voor het. Chirurgijnsgilde te Amsterdam, dat
het lange jaren in een van zijn zalen heeft bewaard.
Thans is het stuk in het Mauritshuis te Den 1-Iaag.
De volgende officieele opdracht kwam van d,e Am
sterdamsche schutterij, die geschilderd moest worden
bij het uittrekken uit de stadspoort. Dit schilderij, dat
in 1642 werd voltooid, en dat als ,,De Nachtwacht"
thans vooral bekend is, mag een bij uitstek Amster-
damsch stuk genoemd worden. De schutterij immers
was in'die dagen de roem van Amsterdam. Zij was de
militie van de stad, die zeer op haar zelfstandigheid
gesteld was. Ook voor de historie van Amsterdam is
„De Nachtwacht" dus van bijzondere beteekenis.
Een jaar tevoren had Rembrandt ook reeds een op
dracht ontvangen voor de Kloveniersdoelen. Waar
schijnlijk is dit werk nooit geschilderd, maar de schets
is in elk geval toch in het bezit van het Museum Boy
mans te Rotterdam. Onder den titel „De eendracht van
het land" gaf Rembrandt een verheerlijking van de
eendracht van provincies en steden, onder de leiding
van Amsterdam. Ook op dit ontwerp komt de Amster
damsche schutterij voor.
Toch bleef Rembrandt niet lang in de gunst. Zijn
„Nachtwacht" was niet geschilderd volgens de be
staande tradities: het stuk viel niet in den smaak.
Van dat moment af daalde zijn aanzien bij de mach
tigen. Rembrandt's leerlingen Govert Flinck en Ferdi
nand Bol werden meer gezocht. Maar toch behield
Rembrandt oprechte vrienden, tot wie in de eerste
plaats behoorde Jan Six, de latere burgemeester van
Amsterdam. Rembrandt schilderde Jan Six en ook diens
moeder en hij illustreerde een boek van hem. Het was
ook Jan Six, die Rembrandt financieel ter zijde stond
-'toen hij het huis in de Jodenbrestraat kocht. Want al
ging het den schilder goed, toch bleek de aankoop van
dat huis veel te groote financieele lasten mede te bren
gen. Bovendien kocht Rembrandt zeer vele waardevolle
kunstvoorwerpen; toen zijn succes begon te tanen,
wreekte zich dit alles. Zijn financieele positie werd be
denkelijk; hij moest leening op leening sluiten en zoo
begon een leven vol zorgen.
In 1642 stièrf Saskia. Rembrandt bleef met, zijn zoon
Titus die in 1641 geboren was, achter. ITendrickje Stof
fels, die in 1645 zijn levensgezellin werd, trachtte den
schilder door de moeilijkheden heen te helpen en oo^
Titus stond in latere jaren zijn, vader terzijde. Het hielp'
echter niet. De moeilijkheden werden steeds grooter en
in 1656 werd Rembrandt insolvent verklaard. Zijn huis
en inboedel, waartce vele zijner meesterwerken be
hoorden, werden verkocht.
Rembrandt trok naar de Rozengracht dicht bij de
Marnixsiraat, ter hoogte van het perceel, dat thans
no. 184 is. Daar dreef hij met Titus een kunsthandel. Hij
leefde er teruggetrokken en zijn vriendenkring was zeer
klein geworden. Zijn werk was steeds meer gerijpt,
vergeestelijkt en zijn stijl was veranderd. Hij werd
eenvoudiger en zóó persoonlijk was zijn kunst gewor
den. dat de smaak van het groote publiek er niet meer
gevoelig voor was.
In 1666 kreeg Rembrandt nog eens een officieele op
dracht voor het schilderen van een doek voor een der
vakken van de groote gaanderij van het Raadhuis. Zoo
ontstond: „Het eedverbond der Batavieren" of „de
menzwering van Claudius Civïlus". Het werd een der
meest indrukwekkende doeken van Rembrandt. Doch
dat kon niet verhinderen, dat kort na de plaatsing de
magistraten besloten het stuk te verwijderen, omdat het
niet in hun smaak viel. Een overblijfsel van dit werk
is thans in het bezit van het museum te Stockholm.
Nog een officieele portret-opdracht heeft Rembrandt
uitgevoerd. Hij schilderde „De Staalmeesters", dat nu
aan het Rijksmuseum te Amsterdam toebehoort.
In 1665 stierf Hendrickje, in 1668 Titus en een jaar
later stierf Rembrandt in armoede en vergeten in het
huis aan de Rozengracht. In de Westerkerk werd hij
begraven, waar later een gedenksteen is geplaatst.
In zijn schilderijen, etsen en teekeningen heeft Rem
brandt steeds weer studies gemaakt van Amsterdam
sche volkstypen. In zijn teekeningen heeft hij gezichten
op Amsterdam getoond en tafreeltjes gegeven van het
leven op straat; hij heeft belangrijke Amsterdamsche
figuren vereeuwigd, als Six, Trip, De Geer, Tulp, Dy-
man, Tolinx en Clement de Jonghe.
En'al heeft het Amsterdam van zijn lijd hém niet de
waardeering gegeven, waarop hij recht had, het Am
sterdam van later heeft dat wel trachten goed te maken.
Zijn huis aan de Jodenbreestraat is in eere gehouden,
elk jaar wordt een krans in de Westerkerk gelegd en
in 1906, 1932 en 1935 zijn groote Rembrandt-tentoonstel-
lingen in de hoofdstad gehouden.
Thans echter zal Rembrandt officieel geëerd worden
bij de herdenking van zijn geboortedag. In de Wester
kerk zal Dinsdag de secretaris-generaal van het de
partement van Volksvoorlichting en Kunsten,- dr. T.
Goedewaagen, een.rede uitspreken. De organist Frans
Hasselaar zal composities spelen van Rembrandt's
grooten tijdgenoot J. P. Sweelinck en een koor zingt
liederen uit Valerius' Gedenkklanck.
Moge deze officieele herdenking een schoone traditie
worden. De groote Amsterdammer Rembrandt heeft er
recht op.
Betere arbeidsvoorwaarden in het
meubelbedrijf.
De N.V.V.-persdienst meldt:
In afwachting van de totstandkoming van een
landelijke collectieve arbeidsovereenkomst in het
meubelbedrijf is de Alg. Ned. Bond van Meubel
makers, aangesloten bij het N.V.V., er in geslaagd
voor alle meubelfabrikanten in Culemborg een
voorloopige arbeidsvoorwaardenregeling voorge
schreven te krijgen. Hierbij zijn oa. opgenomen
verschillende artikelen betreffende de uurloonen
van ongeoefende, geoefende en geschoolde werk
nemers en de personeelssamenstelling; ook is een
vacantieregeling vastgesteld.
Paul Kruger's sterfdag.
Zondag 13 Juli, van 2 uur tot kwart over twee,
zal over den zender Hilversum II de heer H. A. Jobs
Sr. spreken over het onderwerp: „Aan den voor
avond van Paul Kruger's sterfdag".
(A.N.P.)
STAATSEXAMEN VOOR MUZIEK.
Bij de te 's-Gravenhage gehouden Staatsexa
mens voor muziek slaagde voor 't. practisch gedeelte
viool L.O. mej. B. Kuipers, leerlinge van den heer
Jos. de Clerck.
Nog tijdig gered.
Dank zij kordaat optreden van jongedame.
Ondanks het 'feit, 'dat den avond te voren in den
IJsel bij het Apeldoorn-Dierensche kanaal een twintig
jarige jongen jammerlijk verdronk, waagde dr. v. H., af
komstig uit Tilburg, die ook de zwemkunst niet vol
doende machtig is, zich daar eveneens te water.
De IJssel is hier bijzonder gevaarlijk. De snelle
stroom veroorzaakt tusschen de z.g. „kribben" gevaar
lijke draaikolken. Ook zijn in den bodem groote on
effenheden. De gevolgen van deze onvoorzichtigheid
bleven dan ook niet uit. Op een gegeven oogenblik
verdween dr. v. H. in de diepte. Door het kordate
optreden van mej. Korténhorst, afkomstig uit den
Haag, die mede van de partij was, en wel kon zwem
men, werd erger voorkomen. Na een paar keeren te
zijn ondergedoken, gelukte het haar dr. v. H. op te
halen en bewusteloos op het droge te brengen.
NEDERLANDSCHE TOONEELSCHRIJFKUNST.
's-GRAVENHAGE, 10 Juli. Bij de beoordeeling
der inzendingen, die door het departement van volks
voorlichting en kunsten ontvangen worden naar aan
leiding van den oproep door de afdeeling theater en
dans in de dagbladen van 12 Juni, zullen verschei
dene tooneeldeskundïgen van raad en advies dienen.
Op verzoek van den leider van het dramaturgisch
bureau van de afdeeling theater en dans hebben de
volgende kunstenaars zich hiertoe bereid verklaard:
mevr. J. van Ammers Kuiler, Aug. Heyting, Adr. van
Hees, Jan Koetsier Muller, Johan Boezer, J. C. Na-
chenius, Piet Rienks, Dirk Verbeek en Dr. Wijnand
Frans.
De sluitingstermijn voor de inzendingen is bepaald
op begin Augustus, terwijl de beoordeeling vóór half
October bekend zal wordèn gemaakt. (A.N.P.)
DORSTIGE KELEN WORDEN GELAAFD. De
jeugd doet een vreedzamen aanval op de
waterkraan.
(Foto Pax Holland m.)
Rijks-, provinciale- en gemeente-
leeningen.
•■In de laatst laatstverschenen aflevering van 1941
van het. Maandschrift publiceert het Centraal Bureau
voor de Statistiek wederom enkele bijzonderheden
omtrent de kaspositie en de leeningen van rijk, pro
vincies en gemeenten.
Kaspositie.
De kaspositie van het Rijk is in het tijdvak 1 April
1940 tot 1 April 1941 f 915 millioen ongunstiger ge
worden. Voor de gezamenlijke provinciën werd de
kaspositie in hetzelfde tijdvak f 1 millioen en voor de
gezamenlijke gemeenten f 54 millioen ongunstiger.
Leeningen.
Door het Rijk werd in het tijdvak van 1 April 1940
tot 1 April 1941 een leening aangegaan, groot f 500
millioen en wel op 15 Februari 1941 tegen een rente
van 4 pet. een koers van 100 pet. af te lossen in
jaarlijksche gelijke termijnen, uiterlijk binnen 10
jaar.
Door de gezamenlijke provinciën werd in hetzelfde
tijdvak opgenomen in totaal f 6 millioen. Van dit be
drag was ruim f 1,5 millioen of 26 pet. voor conver
siedoeleinden bestemd. Door bemiddeling van den
Centralen Beleggingsraad werden in genoemd tijd
vak bij rijksinstellingen geen gejden opgenomen.
Door de gezamenlijke gemeenten werd in het tijdvak
van 1 April 1940 tot 1 April 1941 in totaal opgeno
men f 71 millioen.
Van dit bedrag was slechts ongeveer f 0,8 millioen
of 1 pet. voor conversiedoeleinden bestemd. Bij rijks
instellingen werd door bemiddeling van den Centra
len Beleggingsraad f 43 millioen of 60 pet. genoemd
tot totaalbedrag opgenomen.
Voorschotten.
Bovendien werd door het rijk in den vorm van voor
schotten uit het Werkfonds, ingevolge de Woning- en
Landarbeiderswet enz. gedurende het tijdvak van 1
April 1940 tot 1 April 1941 aan de gemeentenver
strekt een bedrag van in totaal f 38 millioen en aan
proviciën van f 0.6 millioen.
Van genoemd totaalbedrag .ad f 38 millioen werd
29 millioen en dat aan de provinciën geheel rente
loos verstrekt.
WEER EEN BOERDERIJ VERBRAND.
Uit Neede: Door hooibroel is brand ontstaan in de
boerderij van B. Vreeman in de buurtschap Lochui
zen. De boerderij met. geheelen hooioogst ging verlo
ren. Een paar kalveren kwamen in de vlammen om. De
brandweer slaagde er in, de aangebouwde - schuren
te behouden.
ALS uw lever niet voldoende
L 'EVER-GAL afscheidt.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is. verteert uw voedsel niet. het
bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt. Uw
lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en ellendig,
u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen om
deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en uzultu eeo
geheel ander mensch voelen. Onschadelijk, plantaardig,
zacht, onovertroffen om de lever-gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten f 0.75. 13
LEVER-PILLETJES
(Adv. Ingez. Med.)
AARDAPPELEN.
BON „25 reserve". T.m.
13 Juli: 2 kg.
BOTER- OF VETKAART.
BONS 22 en 23. T.m. 16
Juli 250 gr. boter p. bon.
Vetkaart reductie.
BROOD, GEBAK.
BON 9 (Bloemkaart).
T.m. 13 Juli: 50 gr. brood
of V2 rantsoen gebak.
BON 25. T.m. 13 Juli 100
gr. brood of 1 rantsoen
gebak.
BON „25-4 rantsoenen".
T.m. 13 Juli: 400 gram
brood of 4 rantsoenen
gebak.
EIEREN (Bonkaart Alg.)
BON „25 eieren". T.m.
13 Juli: 1 ei.
MEEL EN GRUTTERS
WAREN. (Bonkaart Alg.)
BON 43. T.m. 13 Juli:
250 gr. rijst, rijstemeel,
rijstebloem of grutte-
meel.
BON 44. T.m. 10 Augs.:
250 gr. havermout, ha
vervlokken, haverbloem,
aardappelmeelvlokken,
gort, gortmeel of grutten
BON 45. T.m. 10 Augs.:
250 gr. gort, gortmout of
grutten.
BON 54. T.m. 10 Augs.:
100 gr. macaroni, vermi
celli of spaghetti.
BON 55. T.m. 10 Augs.:
100 gr. maizena, gries-
meel, sago. aardappel
meel of puddingsaus-
poeder.
BON 9 (Bloemkaart).
T.m. 13 Juli: 35 gr. meel
of bloem.
SUIKER.
BON 101. T.m. 3 Augs.:
1 kg suiker.'
PETROLEUM.
BON 11 (Bonkaart M en
O) t.m. 10 Augs.: 2 L.
KAAS (Bonkaart Algem.)
BONS 68 en 78. T.m. 13
Juli: 100 gr. per bon.
BONS 69 en 79. T.m. 27
Juli: 100 gr. per bon.
SCHEERZEEP ENZ.
BON K (Textielkaart).
T.m. 31 Aug.: 50 gr.
VLEESCH EN VLEESCH-
WARÉN.
BON 21 „vleesch". T.m.
9 Juli 50 gr. vleesch.
BON 21 „vleeschwaren".
T.m. 9 Juli V2 rantsoen.
MELK.
BON 24 (Melkkaart) t.m.
13 Juli: 1$6 L. melk.
KOFFIESURROGAAT EN
THEE. (Bonkaart Algem.)
BON 46. T.m. 20 Juli 250
gr. koffiesurrogaat of 40
gr. thee.
ZEEP. (Bonkaart Algem.)
BON 38. T.m. 3 Augs.:
150 gr. toiletzeep. 120 gr.
huishoudzeep, 200 gr. z.
zeep (oude samenstel
ling), 150 gr. z. zeep,
300 gr. z. zeeppasta, 250
gr. zeeppoeder, 125 gr.
zeepvlokken. 250 gr.
zelfwerkende waschmid-
delën, 200 gr. vloeibare
zeep of 600 gr. wasch-
poeder.
HONDENBROOD.
BON 23. T.m. 31 Juli:
Groep 1 en 2: 10 Kg; Gr.
3: 8 Kg; Gr. 4: 5 Kg; Gr.
5: 4 Kg; Gr. 6: 3 Kg.
KATTENBROOD.
BON 23. T.m. 31 Juli:
1V2 Kg.
BRANDSTOFFEN.
Bonkaart Haarden en
Kachels t.m. 31 Dec.
Bonnen 01, 02, 03 per bon
1 eenheid vaste brand
stof. Bonnen 05, 06, 07: 1
eenheid turf.
Bonkaart Haarden en
Kachels K t.m. 31 Dec.
Bonnen 01. 02, 03, 04 per
bon 1 eenheid vaste
brandstof. Bonnen 05, 06,
07, 08: 1 eenheid turf.
Bonkaart Centrale Ver
warming L t.m. 31 Dec.
Bonnen 0111 per bon
1 eenheid vaste brand
stof.
Bonkaart ..Brandstoffen
één eenheid tot 1 Mei
1942 1 eenheid vaste
brandstof.
Bon 03 KF van de kaar
ten M. en N. Geldig 1-31
Juli: 1 eenheid vaste
brandstoffen.
Bon Generator-anthra-
•ciet 6e periode 1 H.L.
anthracietnootjes of 50
kg turfcokes. Geldig 1-31
Juli.
Bon Generatorturf 6e
periode: 50 stuks bag-
gerturf. Geldig 1-31 Juli
Uitstapjes voor werknemers.
AMSTERDAM. 10 Juli. De persdienst van het
N.V.V. bericht ons: de directie van de schoenfabriek
,Jagil" te Gilze-Rijen heeft besloten hot geheele per
soneel met hun gezinnen omvattende ongeveer
350 personen voor rekening van het bedrijf een
vierdaagsche reis naar Valkenburg aan te bieden op
21, 22 23 en 24 Juli a.s.
Op 21 Juli zullen de deelnemers ontvangen worden
door dén burgemeester van Valkenburg, terwijl op
den tweeden dag een tuinfeest is georganiseerd. Op
den derden dag zal een bezoek worden gebracht aan
het openluchttheater, terwijl de laatste dag benut
zal worden voor het maken van een wandeling met
bezoek aan enkele bezienswaardigheden in de prach
tige omgeving van Valkenburg.
De organisatie van 'deze reis is opgedragen aan de
N.V.V. werkgemeenschap „Vreugde en Arbeid" en het
N.V.V. hoopt dat dit prachtig voorbeeld navolging zal
vinden.
Verder deelt de persdienst van het N.V.V. mede, dat
de directie van de N.V. pantoffel- en lederwarenfa-
briek „Tilbino" te Tilburg voor het personeel met
hun gezinnen op 1-1 Juli voor rekening van het
bedrijf een daguitstapje heeft georganiseerd naar Den
Haag en Scheveningen.
De organisatie van deze reis is eveneens 'opgedra
gen aan de N.V.V. werkgemeenschap „Vreugde
Arbeid".
BIJ ZWEMMEN EN BADEN VERDRONKEN.
Nabij het Lekscheveer te Wageningen is de 49
jarige J. G. bij het baden verdronken. Hoewel de
politie onmidddellijk is gaan dreggen, werd 't lijk
nog niet opgehaald.
Woensdagavond is de 21-jarige R. O. bij het
zwemmen in den Rijn nabij Maurik verdronken.
Het lijk is nog niet opgehaald.
Voor de Kinderen
(Teekeningen H. Kannegieter).
TEDDY HOUDT VAN KANARIEGEZANG.
BRANDWEERCOMMANDANT TE GRONINGEN.
GRONINGEN, 10 Juli. B. en W. van Groningen
hebben met ingang van 1 September eervol ontslag
verleend aan den heer P. Ploeg, als commandant van
de brandweer. De heer Ploeg werd in Augustus 1900
aangesteld als inspecteur van de boutvpolitie alhier.
In 1929 volgde zijn benoeming tot commandant van de
brandweer.
Teddy is verrukt van 't zingen van zijn
vrouw's kanariepiet.Dat vindt hij toch zoo
iets prachtigs, waarom zingen honden niet?
Ook de vrouw hoort met verrukking naar
dien lieven vogelzang. Ja, zij draagt hem
op haar handen, 't vogeltje is heel niet bang.
Als zij dan een poosje later uit de kamer
is gegaan, blijft Ted met de grootste aan
dacht vlakbij de kanarie staan. Deze zingt
voor hem zijn liedje, Teddy slaat daarbij de
maat, tot het volgeltje hem eensklaps, zon
der boe of ba verlaat.
HAARLEMSCHE RECHTBANK
OM DE BANDEN.
Een 25-jarig IJmuidenaar, thans gedetineerd,
nam in Juni van dit jaar een damesrijwiel weg, dat
onbeheerd en niet afgesloten stond vóór het distri
butiegebouw in IJmuiden.
Hij legde nu Donderdagmiddag voor de Haarlem-
sche Rechtbank een volledige bekentenis af. Het
was om de banden begonnen, zei hij.
De Officier van Justitie requireerde een gevan
genisstraf van één jaar.
De verdediger, mr. van Wijk, gaf in overweging,
verdachte zóó te straffen, dat hij zijn straf in
den winter zal kunnen ondergaan,daar hij nu
dadelijk kan beginnen te werken.
Uitspraak over 14 dagen.
DIEFSTAL EN HELING.
Een jonge man uit Wormerveer, thans gedeti
neerd, had zich ook al aan rijwieldiefstal schul
dig gemaakt. Hij had zich nl. een fiets toege-
eigend, die hij op 18 November 1940 voor het ge
bouw van de Coöperatie in de Kerkstraat te
Zaandijk „vond". Hij stond slechts voor diefstal
van dit eene rijwiel terecht, maar gebleken is, dat
hij wel een 10 a 12 fietsen had gestolen, die hij
alle verkocht aan een anderen Wormerveerder.
Hij bekende.
Het O.M. eischte ook tegen dezen verdachte één
jaar gevangenisstraf.
De verdediger, mr. Felhoen Kraal achtte ver
dachte'? schuld wel vaststaand, maar meende, dat
hij die schuld wel met minder straf zou kunnen
boeten. In ieder geval vroeg hij voor zijn cliënt,
die niet uit een misdadig milieu komt, de aller
uiterste clementie.
Daarna had zich de bijna 60-jarige thans gede
tineerde Wórmerveerdei- te verantwoorden we
gens het feit, dat hij op verschillende tijdstippen
in 1940 en 1941 van den vorigen verdachte ver
schillende door misdrijf verkregen rijwielen had
gekocht, terwijl hij Wist, dat het met de herkomst
van deze fietsen niet in orde was.
Verdachte voerde aan, dat hij van den handel in
gebruikte rijwielen een „bijzaakje" maakte. De
bussen in de omgeving hadden opgehouden te rij
den en toen kwam er in eens veel vraag naar ge
bruikte fietsen.
„Maar hoe kan dat nu ooit goed geweest zijn?"
vroeg de President. „Dezelfde man verkoopt u 10
of 11 fietsen. Hebt u daar nooit bij nagedacht?"
Verdachte kon hierop geen bevredigend ant
woord geven. „Ik heb hem nooit iets gevraagd",
zei hij.
De Officier van Justitie was van oordeel, dat
verdachte m 0 et geweten hebben, dat de rijwie
len van misdrijf afkomstig waren en eischte te
gen hem een gevangenisstraf van 8 maanden.
De verdediger, mr. Broers, wees er op, dat deze
bijna 60--'arige verdachte in de plaats zijner in
woning zeer gunstig bekend staat en een blanco
strafregister heeft. Er is ook een zeer gunstig lui
dend rapport door de Reclasseering over hem in
gediend. PI. meende dan ook, dat hij met de on
geveer 3 maanden preventieve hechtenis ruim
schoots voor zijn schuld zal geboet hebben en
richtte daarom het verzoek tot de Rechtbank, zijn
cliënt terstond in vrijheid te stellen.
De Rechtbank, na in Raadkamer geweest te
zijn, willigde dit verzoek in.
„Maar pas nu in 't vervolg op!" zoo vermaande
hem de President.
,,'t Zal nooit meer gebeurén", zei verdachte.
PERSONALIA.
17)
door
THEA BLOEMERS.
Walter bleef staan om naar de naderénde voet
stappen te luisteren'. Wie zóu deze, eenzame wan
delaar in dit afgelegen deel van het park zijn? Was
het'misschien een paartje dat het feestgewoel ont
vlucht was, om. hier in de stilte, de romantiek van
den overigens wel wat killen voorjaarsavond
te genieten?
Neen. er was maar één persoon, dat hoorde hij
nu duidelijk. De vofetstappen kwamen nader en
nader in de richting van den vijver; enkele tien
tallen meters van hem vandaan.,., toen opeens
een plons en een hartverscheurende gil.
De wandelaar moest, misleid door de duisternis,
in den vijver geloopen zijn. Maar die sten\
die stem
"Walter bedacht zich geen oogenblik;' hij wierp
zijn overjas en colbert uit dat was het werk
van een ondeelbaar moment en sprong jin het kou
de water. Hij zwom in de richting, vanwaar het
geluid gekomen was; de maan brak plotseling door
de wolken en verlichtte zijn weg. Met een paar
forsche slagen had hij de donkere gedaante, die in
het water dreef, bereikt de drenkeling was al
bezig te zinken, want de vijver was diep en toen
duurde het niet lang meer, of Walter droeg in zijn
armen de bewustelooze gestalte van zijn nichtje
Constance aan land.
„Gelukkig dat ik op tijd kwam", mompelde hij
bij zichzelf. „Wat een geluk dat ik bij het hek ben
uitgestapt!"
XIV.
Toen Constance weer heelemaal tot bewustzijn
kwam. drong het tot haar nog half versufte her
sens door, dat ze in een klein houten tuinhuisje
lag, haar hoofd rustend op een dubbelgevouwen
jas. Ze was alleen, maar ze had een verwarde
herinnering aan teedere liefdewoorden en innige
kussen, in een oogenblik dat ze te verdoofd was
geweest om iets te doen of te zeggen, maar waarin
ze toch wel een vaag besef moest hebben gehad,
van wat er met haar gebeurde. Of was dat een za
lige droom geweest? Nu was ze echter alleen; dat
kon ze duidelijk zien bij het licht van een kaars,
die in den hals van een flesch' gestoken was en
die stond te branden op een tafel in het midden
van het tuinhuis.
Langzamerhand begon ze zich weer het een en
ander te herinneren. Hoe ze, diep in haar kwel
lende gedachten verzonken, geen acht er op .had
gegeven, waar ze in de duisternis liep en plotseling
in het koude water was geploft en hoe de schrik en
de kou haar na enkele oogenblikken van folteren
den doodsangst het bewustzijn hadden doen ver
liezen. Maar wie had haar van den dood gered, die
zoo nabij was geweest? Wie had haar hierheen ge
bracht? Eerst kon ze het zich niet te binnen bren
gen, maar toen ze wat 'nauwkeuriger om zich heen
keek, ontdekte ze naast zich een stukje papier,
waarop in Walters handschrift de volgende woor
den stonden:
„Ik heb je hier een oogenblikje alleen achter
gelaten om thuis hulp te halen. Ik kom met een
paar bedienden terug, die je naar huis zullen
dragen. Beweeg je niet, totdat ik terug kom;
blijf maar kalm liggen.
Walter".
Dus het was Walter geweest die haar gered had!
Hij was het geweest, die haar hierheen had ge
dragen, terwijl ze buiten kennis was geweest, of
in elk geval heelemaal verdoofd en die haar ge
zicht mei kussen bedekt had en haar liefdevolle
woorden had toegefluisterd. Merkwaardig dat dit
het eenige was dat ze zich herinnerde uit haar
halve of driekwart bewusteloosheid en dat de heu
genis er van haar een warm vertroostend gevoel
gaf en haar troostte in haar onuitsprekelijke el
lende.
Een oogenblik flitste de gedachte door haar ver
warde hersens, dat hij haar beter had kunnen laten
sterven; dat, als hij niet door een of andere toe
vallige oorzaak op dezen ongewonen tijd in dit
stille deel van het park was gekomen, zij ver
dronken zóu zijn en dat ze dan nu van haar druk
kende moeilijkheden bevrijd zou zijn geweest en
rust en vergetelheid hebben gevonden. O, waarom
was ze toch niet gestorven!
Ze herinnerde zich nu opeens alles weer. In
haar wanhoop en angst, was ze, niet wetend wat
te beginnen of waar zich te bergen, het feestelijke
huis ontvlucht en in den tuin gaan loopen, zonder
te bedenken, waar ze precies liep. Ze had het een
voudig niet meer kunnen uithouden! Ze kon het
niet verdragen, zooals ze straks aan de eerste gasten
was voorgesteld, terwijl een spottendé stem in
haar binnenste zei, dat ze een bedriegster was,
een indringster, een dievegge zelfs! Het was niet
te verduren geweest de oude heer telkens met
trots en blijdschap in zijn stem tegen zijn ken
nissen en zakenvrienden en hun. deftige vrouwen
en mondaine dochters te hooren zeggen: „Mag ik
u mijn. kleindochter Constance voorstellen". En
dan maar steeds weer te moeten bedenken dat ze
de kleindochter was van een geheel anderen man,
van een ouden, armen fabrieksarbeider, van een
fantastisch straattype, van „Jeremia" Verkerk!
Als met magnetische kracht werden haar ge
dachten naar den somberen boetprofeet getrokken
en naar de woorden, die zijn grimmige, onmee-
doogende stem over het veld had doen daveren:
„Uw zonden zullen aan u bezocht worden!" Het
was alsof zijn brandenden blik dwars door me
heen ging, toen hij dat 2ei, dacht het meisje. Neen,
de afgrijselijke comedie van nog aan een heele
serie gasten van den heer en vrouw des huizes
te moeten worden voorgesteld en den heelen avond
opgewektheid te moeten huichelen, was eenvoudig
ondraaglijk en onmogelijk geweest. Daarvoor wa
ren haar schaamte en haar wroeging te hevig.
Toen werden haar gedachten weer vaag en ver
ward de zenuwspanning van de laatste dagen,
gevoegd bij den schrik en den schok van de plot
selinge koude onderdompeling van zoeven, had
den te veel van haar krachten geëiscl.t. Ze kon
niet meer helder denken, terwijl ze daar zoo lag
en rilde van de kou, ofschoon ze was toegedekt
met Walters groote overjas. Maar haar eigen
dunne kleeren, haar avondmantel incluis, waren
doornat. De minuten schenen uren. Zou hij nooit
terug komen met de beloofde hulp? Maar aan
den anderen kant zag ze de komst van die hulp
met bange vreeze tegemoet. Ze zouden haar naar
het huis brengen en ze'zou natuurlijk worden toe
vertrouwd aan de zorgen van Jet, waarschijnlijk
zelfs alleen met deze moeten blijven, want me
vrouw van Zuylen was in beslag genomen door
haar gasten en zou niet voortdurend bij haar
kunnen zijn. En Jet zou haar hoonen en martelen!
Ze hoorde de spottende, treiterende stem van het
meisje al zeggen: „Ik ben net zoo goed als u, geen
steek minder!" Het was onduldbaar, het was niet
te verdragen; het was om krankzinnig te worden;
ze zou die kleine feeks nooit méér onder de oogen
kunnen komen!
Op eens ging Constanceovereind zitten en
keek wild om zich heen. Was er geen kans om te
ontsnappen? Als ze maar kon. wegkomen vóór ze
haar kwamen halen! Zou ze kunnen loopen? vroeg
ze zich af.
„Ja. het scheen te gaan. Met veel moeite en pijn
lijke inspanning kon ze heelemaal overeind komen,
ze kon zelfs staan! Maar ze voelde zich vreeselijk
duizelig en was blij dat ze kon gaan zitten op de
tuinbank, die mèt de tafel, het meubilair van het
tuinhuisje vormde. Ze zou nooit kunnen wegkomen,
dacht ze eerst, maar langzamerhand drong de
noodzakelijkheid om heen te gaan zóó onweerstaan
baar tot haar besef door, dat ze zich voorhield dat
het eenvoudig moest, dat er niets anders opzat,
dat ze moest vluchten, al zou ze zich op handen
en voeten moeten voorisleepen.
„Misschien kan ik beter voort zonder die zware
jas!" dacht ze en gooide Wallers overjas van zich
af. Omdat ze huiverde en rilde van de kou, had ze
die dicht om. zich heen getrokken, terwijl ze op
de bank zat.
Bij besluit'van den secretaris-generaal van het
departement van Financiën -is met ingang van 1
Augustus 1941 benoemd tot ontvanger der registra
tie en domeinen te Noordwijk de heer A. Schaap,
surnumerair der registratie en domeinen ter in
spectie der domeinen te Haarlem.
„Bovendien", peinsden haar suffe hersens ver
der, „ik kan Walters jas toch niet stelen!" En deze
overweging bracht haar iets anders in de gedachte,
iets verschrikkelijks: de herinnering aan het geld
dat ze hém niet had terugbetaald. Zou ze het ooit
kunnen? Zou ze dit groote bedrag door spaarzaam
heid en vlijt binnen een behoorlijken tijd bijeen
kunnen brengen? Het was alsof ze met een scherp
mes gestoken werd, toen ze daaraan dacht en half
waanzinnig van opgejaagden angst opende ze de
deur van het tuinhuisje en met haar doorweekten
avondmantel strak om zich heen, wankelde ze
naar buiten in den "koelen voorjaarsavond.
De villa van de van Zuylens,' „het Heem", lag
aan den rand van de stad, aan den weg naar
Veldhuizen. De hoofdingang bevond, zich aan de
Noiwdzijde, aan den kant van de stad, en het park
strekte zich uit Zuidwaarts in de richting van een
paar landelijke dorpen, die aan de gemeente Rie-
seloo grensden. In dat Zuidelijke deel van het
park, waar ook de vijver lag. bevond het meisje
zich op het oogenblik. Door een natuurlijk in
stinct gedreven, zocht-ze de bescherming van de
boomen en liep daardoor vanzelf verder in Zui
delijke richting.
Voortstrompelend, ternauwernood wetend waar
ze liep, nu en dan een vergeefsche poging doend
om hard te loopen. dan weej- zich met de grootste
moeite voortsleepend, een enkele maal uitglijdend
en vallend, in haar bewegingen bemoeilijkt door
haar natte kleeren, had ze eindelijk het dicht
begroeide deel van het park achter zich. Telkens
dacht ze in haar angst, dat ze bewegende lichtjes
achter zich zag en luide stemmen hoorde, die
haar riepen, maar dat was alleen maar haar ang
stige verbeelding. Tenslotte kwam ze op een uit
gestrekt, kaal, iraak-liggend stuk grond, dat ze
ker al lang als bouwterrein zou zijn gebruikt,
waarvoor hei door zijn ligging uiterst geschikt was,
als mijnheer Eudard er geen bezwaar tegen
had gehad dat zijn bezitting door woningcomplexen
werd ingesloten.
4
(Wordt vervolgd), J
