Bonnen die thans geldig zijn: Een uiteenzetting over de nieuwe distributiemaatregelen. Leugens om bestwil VR IJ DAG IS JULI- -1-941 Verhooging van vleeschrantsoen niet voor korte periode. Tegen clandestien slachten zal dubbel scherp worden opgetreden. Het A.N.P. meldt: „Landwirtschaftsrat dr. Schönbeck gaf op de persconfenie, gelijk die da gelijks in Den Haag plaats vindt, Donderdag een toelichting op de nieuwe distributiemaatergelen. De vleeschportie wordt vergroot. Dit is een ge volg van het feit dat de van elders ingevoerde krachtvoervoorraden opgebruikt zijn en ons vee nu leven moet van wat het eigen land opbrengen kan. Tengevolge hiervan moet de veevoorraad allengs terug worden gebracht tot de hoeveelheid die op gezonde wijze gehandhaafd kan blijven. Om deze reden is er thans-meer slachtvee en is het; mogelijk de vleeschdistributie ruimer te maken Het is te verwachten, dat deze grootere ruimte niet gedu rende een korten termijn zal bestaan, doch van berekkelijk blijvenden aard zal blijken te kunnen zijn. Een goede raad is, dat de huisvrouw zich niet angstig make over de vraag, of de slager wel vol doenden vleeschvoorraad zal hebben of krijgen. Er is rijkelijk voldoende voorraad vleesch en de toewijzing aan de slagers verloopt volkomen nor maal. Dat op Maandag en Dinsdag geen vleesch vér- kocht zal worden (van 28 Juli af) heeft een ad ministratieve reden. Men wil dan namelijk rustig de noodige organisatorische maatregelen treffen, o.a. de toewijzingen regelen. Er wordt op gere kend, dat het meerendeel der bevolking gewoon is tegen het einde der week vleesch te koopen. De Zy2 pet. vet, die thans in de melk aanwezig is. zal er uitgeroomd worden, zoodat thans alleen getapte melk overblijft. De oorzaak is, dat door de warmte de weiden niet genoeg voedsel voor het vee leverden en daardoor weer de vetpositie van ons land ongunstig beïnvloed werd. De autoriteiten achten het belangrijker om in elk geval te zorgen, dat de vetdistributie op de huidige hoogte gehand haafd kan worden en nemen zoodoende de iy2 pet. vet uit de melk. Nu is dit niet zoo erg als het lijkt. want de getapte melk is een uitstekend voedsel en bevat o.a. de noodige eiwitstoffen in precies dezelfde hoeveelheid als de volle melk. Alleen het \?et is er uit. Voor kinderen beneden de 14 jaar, voor zwangere vrouwen en voor enkele categorieën blijft inmiddels de gestandaardiseerde melk, gelijk die tot op heden verkrijgbaar was, bereikbaar. Wat de thee betreft, deze is bijna op. Liever echter dan het restant ook te laten consumeeren, wilde men dit bewaren voor andere gelegenheden, b.v. in de koude maanden, in den tijd van St. Ni- colaas of Kerstmis. Aanbevolen werd de „ersatz- koffie" niet te verachten. Deze is in Nederland zelfs beter dan in Duitschland. daar er hier in de zen ersatz een veel grootere hoeveelheid koffie- boonen verwerkt is dan ginds. Ook geve men aan dacht aan verschillende in het land zelve vervaar digde theesoorten. VRUCHTEN EN GROENTEN. Inzake vruchten en groenten zeide dr. Schön beck, dat natuurlijk een deel wordt uitgevoerd. Het zou dwaas zijn om dit niet te doen. In de eer ste plaats kan niemand wenschen, dat men in Duitschland gebrek aan groenten zou hebben en hier met de overschotten ge'en goeden raad zou we ten. Natuurlijk moet er worden geëxporteerd. Dit is aller belang. Dit neemt echter niet weg. dat hier toch in dit opzicht een bevoorrechte positie blijft bestaan, hetgeen normaal is. In de streek waar de productie zelve plaats heeft blijft steeds de ver krijging het gemakkelijkst. Ook wordt er bij den export steeds rekening mee gehouden, dat wat hier noodig, is ook hier blijft en dat voor export bij voorkeur de soorten worden genomen, die hier weer minder in trek zijn. Overigens heeft niemand reden om bij het vernemen van export van groen ten bedenkelijk te kijken. In de wereldgeschiede nis zal men zeer moeilijk een voorbeeld vinden van een land. dat na een verloren oorlog nochtans op voet van gelijkheid in de verzorging behandeld wérd gelijk thans hier het geval is, aldus spr. De verzorging geschiedt volkomen op de basis van broederlijke lotsverbondenheid, zoo zeide dr. Schön beck. Wat wij tekort komen, ontvangen wij naar vermogen, Wat wij over hebben, verzenden wij naar vermogen. DE CLANDESTIENE SLACHTINGEN. Een zeer hartig woord, aldus het A.N.P. werd gesproken over het feit, dat volgens de tellingen er thans meer dan 500.000 varkens minder bij de boe ren aanwezig bleken te zijn dan er volgens de oorspronkelijke aangiften na aftrek van de geoor loofde slachtingen zouden moeten zijn. De ontbre kende varkens zijn natuurlijk grootendeels in den sluikhandel verdwenen. Dit wijst er op, dat er in Nederland minder verstandige menschen zijn dan men normaal zou mogen verwachten. Men denke zich in, aan welke hygiënische gevaren men zich bij het betrekken van vleesch uit geheime slach terijen bloot stelt, epidemische gevaren zelfs. Wie dit riskeert komt in verantwoordelijkheidsbesef voor eigen gezin en omgeving te kort. Voorts moet opgemerkt worden, dat degenen, die hierin tekort komen, het meest bij de zoogenaamde betere klas sen gezocht moeten worden, daar de woekerprij zen in den sluikhandel door den minderen man niet betaald kunnen worden, aldus de spr. Dat men tenslotte zeer onsociaal handelt en door het koo pen van zulk vleesch aan de volksgemeenschap onttrekt wat aan allen gezamenlijk toekomt, be hoeft niet eens meer gezegd tc worden. Dit is be kend, ook aan de overtreders. Maar daarom des te meer zijn ook de strenge straffen gerechtvaardigd die dit euvel aantasten, zoo zeide spr. Van Duit- sche zijde doet men wat men kan, o.a. door de smokkelarij aan de grenzen op de scherpste wijze tegen te gaan. Maar ook elke Nederlander moet van harte meewerken. De schuldigen zijn zoowel de stelers als de helers, zoowel zij die verboden slachtingen verrichten en dit vleesch verhandelen als zij die dit koopen. Het getal van meer dan 500.000 verdwenen varkens wijst er op, dat de schuldigen dubbel scherp moeten worden aange pakt. Wie niet hooren wil, moet voelen. Tot de discipline, die men als mensch in de samenleving behoort te bezitten, doch blijkbaar in vele geval len niet bezit, moet dan met de harde hand ge dwongen worden. Tenslotte merkte dr. Schönbeck nog op, dat var- kensvleesch slechts in beperkte mate in de distri butie komt en dat er bij de beschikbaarstelling ge rekend wordt.met degenen, die zwaar werk hebben daar deze extra-aanspraak op vet kunnen doen gelden. Om deze reden gaat er nogal wat varkens- vleesch naar de mijnstreken van Limburg, de mijn- arbeid behoort tot den zwaarsten arbeid, die er is". De bolsjewistische krijgsgevangenen ontvangen in een Duitsch kamp een goede behandeling. Een gewonde gevangene wordt door een Duit- schen legerarts behandeld. (Foto Atlantic-Holland) De Nederlamlsche tooneelsckrijf- kunst. •s-GRAVENHAGE, 16 Juli. Een verslaggever van het A.N.P. had dezer dagen een onderhoud met den leider van het dramaturgisch bureau van de afdeeling theater en dans van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten, den heer J. A. van Kersbergen. Er ontwikkelde zich een vraaggesprek tijdens hetwelk de heer van Kersbergen allereerst een uiteenzetting gaf van zijn werk aan het depar tement. A.an het A.N.P. verslag van dit onderhoud is o.m. ontleend: De eerste opgave, welké het bureau zich heeft gesteld zoo zeide de heer van Kersbergen ir de bevordering van en de steun aan de Nederland- sche tooneelschriifkunst. Behalve dit is het niet minder belangrijk ons volk bekend te maken met de werken van schrijvers uit het ons verwante Duitschland. In antwoord op een vraag of het tooneel naar zijn meening 2oo belangrijk is en of er voldoende belangstelling voor bestaat, dat het een schadelij ken invloed op ons volk zou kunnen hebben, ant woordde de heer van Kersbergen, dat het onom- stootelijk vaststaat, dat de schouwburgen in tijden van spanning voller zijn dan ooit. De liefde van den Nederlander voor het tooneel is z.i. eerlijk en groot. Hiervan getuigt het getal der ongeveer 4500 amateur gezelschappen, die er in ons land bestaan. Men zou 12V2 jaar lang avond aan avond een voorstelling kunnen bezoeken zonder tweemaal de zelfde vereeniging te kunnen zien spelen. Deze leekenspelers spelen grootendeels stukken van Nederlandsche schrijvers. Het beroepstooneel heeft deze schrijvers echter vrijwel in den steek gelaten. Dat de liefde voor de tooneelschrijfkunst evenwel ongebluscht in v.eler harten brandt, getui gen de talrijke inzendingen van stukken, welke nu reeds op het departement zijn ontvangen. Het hoofd van de afd. theater en dans overweegt het denkbeeld mettertijd'speciale inzendingen van stuk ken in de streektalen mogelijk te maken en de op voering er van te begunstigen. Gezien het aantal inzendingen verwacht de heer v. Kersbergen goede resultaten van den oproep, welke het departement tot de looneelschrijvers heeft ge richt. Ter verduidelijking en ter opheldering van misverstand deelde hij nog mede dat tegelijkertijd twee nieuwe instellingen in het leven zijn geroepen In de eerste plaats de Breerooprijs. Deze zal wor den toegekend voor het geheele werk van den too- neelschrijver, m.a.w. voor zijn prestaties ten op zichte van de Nederlandsche tooneelschrijfkunst. Deze prijs wordt uitgekeerd op 15 September van het volgende jaar. Daarnaast staat het aan iederen tooneelschrij- ver, of aan hem, die slechts één stuk heeft ge schreven, vrij, werk van zijn hand ter beoordee ling in te zenden aan het departement. Uit dit werk, dat begin Augustus a.s. binnengekomen zal zijn. wordt ee'n keus gedaan, waarna de opvoering vpn een of meerdere stukken door een beroepsge zelschap financieel zal worden begunstigd. Deze opvoering zal de prijs zijn, terwijl daarnaast en kele kleine, bedragen als aanmoediging kunnen worden uitgekeerd. De beoordeeling der stukken geschiedt door het dramaturgisch bureau van de afdeeling theater en dans. terwijl het advies kan worden gevraagd van enkele bekende tooneelschrijvers, tooneelleiders. looneelcritici en tooneelspelers, die daartoe mede werking hebben toegezegd. De beoordeeling zal begin October 1941 gereed zijn. De richtlijnen zullen zijn: speelbaar en volksch. Dit geldt voor ieder soort tooneelstuk. T.m. NOODLOTTIGE VAL DOOR HET OP HOL SLAAN VAN PAARDEN. Donderdagmiddag geraakten te Onderdendam de paarden, van een melkwagen op hol. De 63- jarige mej. te Rozenga werd van den wagen ge slingerd en liep zulke ernstige verwondingen op, dat zij kort na het ongeluk overleed. Voor de Kinderen (Teekeningen 'H. Kannegieter). TEDDY'S WORST-WORSTELING. Pats. daar ligt hij. onderst-boven, heelemaal op Teddy's snuit. En de worstdie is ver dwenen, want die sprong er juist weer uit. Dikkle komt vlug aangeloopen op dat vree- selijk la wijt. Nou, dat ls goed afgeloopen, haast was hij zijn worstje kwijt. Maar nu zit de hond gevangen, sapperloot, wat doet hij mal. Rinkink! zegt de groente emmer en zij stuitert als een bal. Deerlijk in de knoop zit Teddy, ook de worst danst vroolijk rond. Dikkie staat zich slap te lachen. Goed zoo! Lachen is gezond. AARDAPPELEN. BON „26 reserve' 20 Juli: 3 kg. BON „27 reserve". Van 19 t.m. 26 Juii: 3 k.; OTER- OF VETKAART. BONS 24 en 25 T.m. 3 Aug. 250 gr. boter p. bon. Vetkaart reductie - GEBAK. BON 10 (Bloemkaart). T.m. 10 Augs.: 50 gram brood of rants, gebak. BON 26. T*m. 20 Juli 100 gr. brood of 1 rantsoen gebak. BON „27 Broodkaart". Van 19 t.m. 26 Juli: 100 gram brood of 1 rants, gebak. BON „27-4 rantsoenen". Van 19 t.m. 26 Juli: 400 gram brood of 4 rants, gebak. Bon .,26-4 rantsoenen". Tm. 20 Juli: 400 gram brood of 4 rantsoenen gebak. EIEREN BON „26 eieren' 20 Juli: 1 ei. BON „27 eieren". Van 19 t.m. 26 Juli: 1 ei. SUIKER. BON 101. T.m. 3 Augs.: 1 kg suiker. JAM. STROOP. E.D. BON 103 (Bonkaart Alg.) T.m. 10 Augs 500 gram T.m. VLEESCH EN VLEESCH- WAREN. BON 27 „vleesch". T.m. ■26 Juli: 50 gr. vleesch of 1'2 rants, vleesch- waren. BON 27 „vleeschwaren". T.m. 26 Juli 100 gram vleesch of 1 rantsoen vleeschwaren. BON 26 „vleeschwaren". T.m. 26 Juli: 100 gram vleesch of 1 rantsoen vleeschwaren. MEEL EN GRUTTERS WAREN. (Bonkaart Alg.) BON 102. T.m. 10 Augs 250 gr. rijst, rijstemeel. rijstebloem of grutte- meel BON 44. T.m 10 Augs.: 250 gr havermout, ha vervlokken. haverbloem. aardappelmeel vlokken, gort. gortmeel of grutten BON 10 (Bloemkaart) T.m. 10 Augs.: 35 gram tarwebloem, tarwemeel, roggebloem, roggemeel of zelfrijzend bakmeel BON 45. T.m. 10 Augs.: 250 gr. gort, gortmout of grutten. BON 54. T.m. 10 Augs.: 100 gr macaroni, vermi celli of spaghetti. BON 55. T.m. 10 Augs.: 100- gr maizena, gries- meel, sago, aardappel meel of puddingsaus- poeder. PETROLEUM. BON 11 (Bonkaart M en O) t.m. 10 Augs.: 2 L- SCHEERZEEP ENZ. BON K (Textielkaart). T.m 31 Aug.: 50 gr KAAS (Bonkaart Algem.) BONS 69 en 79. T m 27 Juli 100 gr per bon Bon ..26 kaas" en bon ..27 kaas". T.m. 10 Augs.: 100 gram kaas per bon MELK. P.ON 26 (Melkkaart) t.m. 20 Juli* 1 z/& L melk BON 27 (Melkkaart). Van 19 t.m. 26 Juli: 1-J4 L. melk KOFFIESU!' ?>GAAT EN THEE. (Bonkaart Algem.) BON 46. T.m 20 Juli 250 gr koffiesurrogaat nf 40 gr thee BON 104 (Bonkrt. Alg.). Van 19 Juli t.m 16 Aug.: 250 gram koffie surrogaat of 40 gram thee (voor zoover voor radig). ZEEP 'Bonkaart Algem.) BON 38. T.m. 3 Augs.: 150 gr toiletzeep. 120 gr. huishoudzeep, 200 gr. z. zeep (oude samenstel ling), 150 gr z. zeep, 300 gr z. zeeppasta, 250 gr zeeppoeder. 125 gr zeepvlokken. 250 gr zelfwerkende waschmid- delen, 200 gr vloeibare zeep of 600 gr. wasch- poeder MONDENRROOD. BON 23. Tm 31 J Groep 1 en 2: 10 Kg- p 3: 8 Kg. Gr. 4: 5 Kg-r. 5: 4 Kg; Gr. 6: 3 Kg KATTENBROOD. BON 23. T.m. 31 ju„. iy2 Kg. OFFEN. Bonkaart Haarden Kachels t.m, 31 Dec Bonnen 01. 02, 03 perbo- 1 eenheid vaste brand! stof. Bonnen 05. 06.07- i eenheid turf. Bonkaart Haarden Kachels K t.m. 3] oèc Bonnen 01. 02. 03, 04 pö bon 1 eenheid vaste brandstof. Bonnen 05,55 07. 08: 1 eenheid turf. Bonkaart Centrale Ver. warming L t.m. 31 Dec Bonnen 01—11 per boe 1 eenheid vaste brand- stof Bonkaart ..Brandstoffo,, één eenheid tot 1 1942 1 eenheid vaste: brandstof Bon 03 KF van de kaar. ten M. en N. Geldig 1.31 Juli: 1 eenheid vasteI brandstoffen. Bon Generator-anthra. ciet 6e periode 1 H.L anthracietnootjes of 50 ks turfcokes. Geldig 1.31 Juli Bon Generatorturf ge periode- 50 stuks bag. eertlirf Oolrlio 1-31 .T«|| Een toelage-zaak voor den Centralen Raad van Beroep. UTRECHT. 17 Juli. De Centrale Raad van Be roep te Utrecht behandelde Donderdag de zaak van den raad der gemeente Hillegom tegen den heer J. -C. Schouten te Hillegom, hoofdcommies ter secre tarie aldaar, een principieele zaak over de ver strekking van een toelage. Als verdediger van het standpunt der gemeente Hillegom trad op mr. J. H. Peek te Hillegom, als pleiter voor den heer Schouten trad op mr. J. B. Sens, griffier ter gemeente-secretarie te Leiden. Het betrof hier de intrekking van een toelage, ver strekt aan den hoofdcommies Schouten, voor de ver vanging van den gemeente-secretaris. Deze toelage bedroeg honderd gulden per jaar. Mr. Peek merkte als eerste spreker op, dat de gemeente inderdaad honderd gulden per jaar be taalde aan dengene, die den secretaris verving, in dit geval den heer Schouten. De gemeente erkende de billijkheid van deze regeling, want de heer Schouten bekleedde dan een hoogere functie, moest meer tijd besteden in dienst van de gemeente en had derhalvé volkomen recht op de hem verstrekte toelage. Van .1928 af was deze regeling dan ook toegepast en zij had nimmer tot moeilijkheden aanleiding ge geven. Doch in 1935 werd Hillegom een noodlij dende gemeente en zooals dat met al de noodlijden de gemeenten ging, werd de salarisregeling op de helling gebracht. Aan de toelage verstrekt aan der. plaatsvervanger van den gemeentesecretaris werd niet getornd, althans niet door het college van B. en W. van Hillegom, noch door den Raad. Doch de herziene salarisregeling kwam ook bij Ged. Staten en deze instantie schrapte den post. Nog vei-zetter, B. en.W. en de raad zich tegen dit besluit, doch als antwoord daarop kwam van het departement van Binnenlandsche Zaken in overleg met het departe ment van Financiën de mededeeling, dat indien de raad deze toelage niet introk, de gelden voor Hille gom uit het subsidiefonds ernstig in gevaar kwa men. Zoodoende werd de raad genoodzaakt dien toe lage-post te schrappen. Maar de billijkheidsgrond om de toelage wel te verleenen werd in het geheel niet aangevochten. Onder drang van hoogere in stanties had de raad het besluit moeten nemen. Spr. was echter in tegenstelling tot zijn tegen- pleiter niet van meening dat hier sprake was van détournement de pouvoir. Mr. J. B. Sens, vervolgens het woord verkrijgend, meende dat de nietigverklaring van het raadsbesluit door het scheidsgerecht volkomen juist was. Dat de raad in hooger beroep is gegaan is alleen op for- meele gronden geschied. Spr. wenschte echter het destijds genomen raadsbesluit te bestrijden, omdat naar zijn meening het rechtsgevoel uit bestuurs- reehterlijk oogpunt geschokt is. Op drie gronden bestreed spr. het raadsbesluit, ten eerste omdat het vernietigbaar is op grond van dwang, ten tweede omdat het in strijd is met de algemeen bindende rechtsbepalingen en ten derde omdat de raad zich schuldig gemaakt zou hebben aan „détournement de pouvoir". Alle elementen van dwang zijn hier aanwezig, omdat den raad niets anders overbleef, wilde hij de gemeente niet in den financieelen afgrond storten, dan met het mes op de keel de toelage in te trekken. Het raadsbe sluit is bovendien formeel-rechterlijk in strijd met de bestaande salarisregeling, welke juist is gemaakt om ambtenaren te vrijwaren voor willekeur. Dat tenslotte détournement de pouvoir aanwezig was stond voor spr. ook vast, omdat men hier van eer bevoegdheid heeft gebruik gemaakt voor eenif doel, gelegen buiten de ratio van die bevoegdheid Het raadsbesluit is tot stand gekomen onder pres sie en alleen om te vermijden dat, indien men het niet zou doen, andere en zeer ernstige financieele nadeelen aan de gemeente zouden worden toege bracht. Op grond van deze argumenten vroeg spr, verneitiging van het raadsbesluit, zooals dat ook v.j; geschied door het scheidsgerecht. De uitspraak werf bepaald op Woensdag 30 Juli. (A.N.P.) Het gaar maken van gerechten in hooikist en couranten. Het Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad schrijft: Eenigen tijd geleden schreven wij reeds over hei gebruik van de hooikist. Nu bij de laatste rantsoe neering van brandstof de aandacht op het koken de hooilast gevestigd wordt, brengen wij de vol- gende punten nogmaals onder uw aandacht. 1. Daar langdurige verwarming schade doet aan vitamine C moet de hooikist niet gebruikt worden voor levensmiddelen, waarin vitamine C voorkomt. Dit zijn aardappelen, groenten en vruchten. Daar melk door langdurige verhitting eveneens in waarde achteruit gaat moet men evenmin melb gerechten in de hooikistén bereiden. Vleesch bederft wanneer het eenigen tijd matig warm gehouden wordt. Vleeschgerechten zijn daar om eveneens ongeschikt voor de bereiding in de hooikist. Ongeschikt voor het gaar maken in de hooikist zijn dus: aardappelen, groenten, vruchten, meikgerechten- en vleeschgerechten. Geschikt voor het gaar maken in hooi kist of couranten zijn: peuvruchten, rijst,„gort, gortmout, havermout, rijstgries in water, ma caroni en vermicelli. 2. De hooikist of hooimand moet goedsluiten, Belde worden bij voorkeur voorzien van een ge makkelijk te verwi.sselen waschbare voering. Na het gebruik moeten ze gelucht worden. 3. Iedere pan die in de kist of mand past is te gebruiken, mits de grootte maar zooveel mogelijk in overeenstemming is met de hoeveelheid die men wenscht te koken. Bij het gebruik van kleine pan nen zal de kist echter bijgevuld moeten worden met couranten of een kussentje. 4. De gerechten opzetten niet minder vocht dan voor het gewone koken noodig is. De spijzen voor koken gedurende 1/6 van den normalen kooktijd en ze daarna zoo vlug mogelijk in de hooilast zet ten. Onder het gaar worden de kist niet openen. De tijd van gaar worden bedraagt 3 maal den ge wonen kooktijd. Het is aan te raden gerechten met een langen kooktijd na 2 a 3 uur nog eens door te koken en dan weer in de hooikist te plaatsen, daar door het sterk dalen van de temperatuur de spij zen niet meer gaar worden. Het voorkomt tevens kans op bederf, hetgeen bij langdurig staan in de hooilast niet uitgesloten is. Hooikistén en -manden zijn te vervangen door couranten. 8 a 10 groote couranten worden schuin over elkaar gelegd. Hierop komt in het midden een platte prop van een courant te liggen. Is het gerecht voorgekookt dan de pan op de prop plaat sen en de couranten er een voor een omheen vouwen. Een courant van boven naar onderen aanbrengen om het pakket bijeen te houden. Het verdient aan beveling het geheel in een teil of iets dergelijks te plaatsen, waardoor de couranten beter bijeen blijven. Gortpap in de hooikist. 100 gr. gort 3/4 liter melk 4 d.L. water, wat zout. De gort minstens 12 uur in het water weeken ■n vervolgens snel met wat zout aan de kook bren- zen. Als de pap 20 minuten gekookt heeft de pan snel in de hooilast overbrengen en daarin 6 uur laten staan. Na 2 a 3 uur de gort nog eens enkele minuten koken en weer in de hooikist plaatsen. Wanneer de pap gaar is kokende melk er over gie ten en er mee vermengen. 23) door THEA BLOEMERS. Zou ze het durven wagen om een van de ringen, die Chris haar weer aan haar vinger had gescho ven, zooals juffrouw Winter haar verteld had, te bèleenen? Ze was overtuigd dat ze bij den pand huishouder geen argwaan zou wekken het ge beurde toch wel vaker, dat een goed gekleed jong meisje iets van haar juweelen kwam beleenen. Maar kon ze het met haar geweten overeen bren gen? Het was immers weer een nieuwe diefstal? Moest ze nu wéér een misstap voegen bij de vele andere, die al op haar ziel drukten? Deed ze niet beter door met leege handen naar haar moeder te gaan en alles te belijden en te trachten door har den arbeid alles te vergoeden? Ze had haar voet al op het stoepje van den win kel gezet en ze trok dien weer terug; ze was be sloten om haar geweten niet verder te bezwaren en naar huis te gaan. En toen gebeurde er iets dat haar goede voornemens omver wierp radi caal! In de verte zag zij haar zuster Corrie aan komen het meisje had haar nog niet kunnen hei-kennen in haar ongewone kleedij en haar in haar hoed half schuilgaand hoofd en er was iets in het gezicht van Corrie, in de strenge, krach tige lijnen om den mond, dat Nora onweerstaan baar aan grootvader Jeremia, den boetprediker, deed denken. Toen wist Nora het opeens: ze kon niet naar huis, ze miste eenvoudig den moed om haar moeder pijn te doen, maar nog meer om haar oprecht, eerlijk en zuiver voelend zusje in de oogen te kijken. Ze gleed den winkel in; ze had zich door haar halfheid, door haar gebrek aan moreele rugge- graat, de kans om schoon schip te maken, laten ontgaan. Ze was weer flauw en lafhartig geweest en weer vervallen in haar oude kwaal om met drogredenen haar geweten in slaap te sussen en zichzelf wijs te maken dat een kronkelweg even snel en zeker tot het doel leidt als een rechte! Als ze dezen ring beleende, redeneerde ze, had ze geld genoeg om naar Amsterdam te gaan en ze zou, als ze een betrekking had, heel zuinig zijn en van haar ovei-gespaarde geld alles terug betalen, wat ze zich onrechtmatig had toegeëigend. En als ze alles be taald had over vijf jaar oï tien zou ze met opgeheven hoofd bij haar moeder kunnen terug komen, de moeder die haar nu waarschijnlijk als een doode betreurde en kunnen zeggen: „zie, ik heb verkeerd gedaan, maar ik heb in harden arbeid en een hard leven mijn misstap geboet". O, het meisje meende het zoo goed, maar ze was zoo ontzettend verblind. En er school misschien ook wel wat onbewuste hoogmoed in dat zich niet kunnen en willen vernederen. Maar ook dat zou zich aan haar wreken. Het beleenen van den ring leverde, zooals ze wel had gedacht, geen moeilijkheden op. Ze wist wel dat deze pandhuishouder haar niet kende en haar beschaafde verschijning wekte niet den min sten argwaan, wat de heiicomst van het sieraad betrof. De geldschieter was onmiddellijk bereid haar honderdvijftig gulden heel wat minder dan de waarde! er voor te geven. Maar het was meer dan genoeg voor haar doel. Vóór ze de bank van leening verliet, gluurde ze voorzichtig of ze ook ergens een glimp van haar zuster zag. maar dat was tot haar onuitsprekelijke verlichting niet het geval. Gelukkig was een standplaats van taxi's dichtbij en om verder on- gewenschte ontmoetingen te vermijden, liet ze zich in een auto naar het station rijden. Ze nam den eerstvolgenden trein naar de hoofd stad. En zoo reisde ze opnieuw het onbekende te gemoet. "Wat zou de toekomst brengen? vroeg ze zich af met een beklemd hart. Ze had een zware taak te vervullen! Maar langzamerhand won haar aangeboren en ietwat lichtvaardig optimisme het van haar somberheid. Ze zou die taak volbrengen tot het bittere eind, al moest ze er haar heele leven over doen! Aan goede voornemens ontbrak het Nora niet.... Op een warmen Juli-ochtend wandelde een jon geman over de Gooische heide. Hij liep langzaam tegen een heuvel op met zijn fiets aan de eene hand, terwijl hij met de andere zijn oogen be schermde tegen den gloed der zonnestralen: op den top van den heuvel bleef hij uitrusten en genoot van het prachtige panorama vóór zich. Hij zag nogal bleek; zijn gezicht was mager en zijn oogen stonden een beetje hol; hij was nog niet lang ge leden ziek geweest en de dokter had hem aange raden herstel van krachten te zoeken in deze mooie, rustige streek ver van de drukke fabrieks stad waar hij woonde en zijn werk had. Met een zucht van verlichting ontdekte de een zame reiziger de spits van een kerktoren, niet ver van waar hij stond, waf bijeen gegroepte kleine huisjes en half in het geboomte verscholen villa's. „Blaricum", zei hij bij zichzelf, terwij] hij een kaart raadpleegde „Ja, ik dacht wel dat het niet ver meer zou zijn! Nu, als er een beetje behoor lijke logeergelegenheïd is, blijf ik er een paar da gen hangen; het ligt er zoo rustig en de omgeving is zoo mooi. De gemoedelijke eigenaar van het ouderwet- sche, maar kraakzindelijke hotelletje, herberg eigenlijk, dat den naam „Het Wapen van Blari- cum" droeg, kwam buigend naar buiten om den gast te verwelkomen en zijn orders voor een ste- vigen koffiemaaltijd in ontvangst te nemen. „Mooie streek hier, meneer", zei hij, toen hij de gelagkamer binnenkwam om te zien of zijn gast tevreden was. „Ja, dat schijnt me ook, ik ben hier vroeger nooit anders dan met de atuo doorgekomen". De stem van den gast klonk mat. Hij wenschte met rust gelaten te worden: hij had de eenzaamheid gezocht om met zijn gedachten en gepeinzen en herinneringen alleen te zijn en bovendien was hij moe van den tocht van dien ochtend. De reiziger was klaar, stond op en keek uit het venster. „Dat is een schilderachtig kerkje', zei hij, ter wijl hij met geboeide oogen naar het begroeide gebouw aan de overzijde van den weg keek. „Ja meneer. Het is ook de moeite waard om van binnen te zien. Onze dominee is er erg trotsch op". „Hebben jullie een goeden dominee?" vroeg de gast terloops, alleen om iets te zeggen; niet omdat het hem .inderdaad interesseerde. „O ja, 'meneer. Dominee van den Brink heeft een heeleboel voor de kerk gedaan. Hij heeft indertijd hemel en aarde bewogen om het vervallen ge bouw gerestaureerd te krijgen en nu heeft, hij ook nog een van de mooiste orgels van de heele streek, door vrijwillige bijdragen van gemeenteleden en kunstvrienden. U moet eens komen hooren, Zon dags, als onze nieuwe organiste speelt. Het is in één woord schitterend!" „Zoo! Als je een goede kamer voor me hebt. voel ik er wel voor over den Zondag hier te blijven. De omgeving bevalt me buitengewoon". „O ja, meneer, u kunt uit een paar kamers kie zen. We hebben op het oogenblik geen gasten, se dert de organiste kamers gehuurd heeft bij juf frouw Reehorst. Zij heet juffrouw Zwart; het is een lief meisje". Een half uur later had de gast de kamers ge ïnspecteerd en er een uitgezocht. Daarna ging hij een fietstochtje over de hei en door de bosschen maken, dronk thee in een uitspanning, waar hij van het uitzicht over het zilverig-blinkende IJsel- meer genoot en toen hij bij „Het Wapen van Bla ricum" afstapte, zag hij op een afstand een slank iong meisje voor zich uitloopen. Er was iets in haar figuur en houding, dat hij meende dat hem bekend voorkwam, maar daar hij geen vrienden of kennissen in het Gooi had, dacht hij dat het wel verbeelding zou zijn; bovendien was het meis je een heel eind van hem verwijderd en hij schonk verder geen aandacht aan haar. ..Dat is juffrouw Zwart, mijnheer", vertelde de hotelhouder, die juist naar buiten kwam en zag dat zijn gast het meisje nakeek, de organiste, over wie ik het vanmiddag had. Meneer van den Brink heeft erg geboft met haar, want zij speelt prachtig en hij hoeft haar niet eens veel te betalen". „O neen?" vroeg de gast beleefdheidshalve. „Neen meneer. Dominee zette een advertentie voor een organist en deze was de goedkoopste, die er bij was. Ze komt uit Amsterdam. Ze hoeft maar vijftien gulden in de week te hebben en ze werkt hard. Ze geeft ook nog wat pianolessen". „Stakker!" „En van dat kleine beetje dat ze verdient is ze nog weldadig ook er zijn hier veel arme men schen en ze helpt altijd zooveel ze kan; vooral als er een ziek is. Ze is een geboren verpleegster en kookt lekkere hapjes voor de zieken. Ook in dit opzicht is ze een groote steun voor meneer van dén Bink. Maar haar orgelspel dat is het mooi ste wat ik ooit in mijn leven gehoord heb. Als ze wil kan ze het nog ver brengen, maar ze sdiijnt het hief erg naar haar zin te hebben. „Ik zou dat wonder ook graag eens willen hoo ren". verklaarde de gast. „In den regel repeteert ze altijd 's morgens, me neer. Als u de kerk binnenloopt, zult u haar wel hooren spelen". De gast zei dat hij dat zeker doen zou. Maar den volgenden morgen was het zulle mooi weer, dat hij de heele organiste vergat en weer op de fiets uit ging. Maar den dag daarop was het een beetje regenachtig en dat vond hij een geschikte aanlei ding om het antieke kerkje eens te gaan bezichti gen. Met aandacht bekeek hij het oude metsel werk, de prachtige koperen kronen, het fraaie snij werk van den preekstoel, toen hij opeens verrast opkeek. Uit het orgel stegen zachte, bewegend# accoorden op, die zich aaneen rijden tot een wee moedig lied van heimwee. Verdiept als hij was geweest in de beschouwing van de architectonische schoonheden van het kerk gebouw, had hij niet gemerkt dat de organiste was binnengekomen en aan de speeltafel van het orgel was gaan zitten. Ze zat met den rug naar hem toe en haar figuur was voor het grootste deel aan zijn gezicht onttrokken door een hooge bank. De eenzame reiziger kon de geestdrift van den logementhouder begrijpen; ook hij kwam onmid dellijk onder den indruk van het gevoelvolle spel van juffrouw Zwart. (Wordt vervolgd)!»

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1941 | | pagina 6