IJmuider Courant | 1941 | 2 augustus 1941 | pagina 6

De afspraak h de Parklaan

Steenindusfrie verschaft
duizenden werk.

Centrale Verwarming

N.V. Holster 'W35

Sleutel weg? Tel. 11493

CORYDALIS.

ZATERDAG '2 AUGUSTUS 1941'

Thans groote vraag naar
straatklinkers.

Een bij uitstek zuiver Nederlandsche industrie
trekt tegenwoordig bij menigeen groote belangstel
ling, nl. onze nationale steenindustrie, die meer dan
ooit te voren de groote waarde van haar bestaans
recht bewijst. Kwam zij in de periode 19301940
vaak sterk in verdrukking tengevolge van de zware
concurrentie, die zij vooral van de zijde der be-
tonindustrie ontmoette, sedert de laatste twee ja
ren is deze 'tak van nijverheid, die aan duizenden
Nederlanders werkgelegenheid verschaft, weer tot
grooten bloei gekomen.

Teneindeden stand en den gang van zaken in
de steenindustrie eens in oogenschouw te nemen,
hebben twee redacteuren van het A.N.P. een bezoek
gebracht aan de Geldersche hoofdstad, het'centrum
van de Nederlandsche steennijverheid. Aan hun
uitvoerig verslag is het volgende ontleend:

De directie van het verkoopkantoor der Ver. van
Fabrikanten voor de vlamovenklinkerindustrie was
bij monde van den heer G. H. Janssen Groesbeek
zoo welwillend een onderhoud toe te staan' om
trent de technische problemen van de steenindustrie
Door de bedrijven, aangesloten bij de Ver. Vlam
ovenstraatklinkers, worden jaarlijks om en bij de
450 millioen steenen vervaardigd, terwijl door de
fabrieken, aangesloten bij de Ver. Metselsteen, on
geveer een duizend millioen steenen wordt gepro
duceerd. De productie van straatklinkers is vooral
de laatste twee jaren zeer belangrijk gestegen, daar
zij niet alleen voor den stratenbouw, maar ook
voor militaire-doeleinden worden gebruikt. De ver
vaardiging van metselsteenen daarentegen is vrij
aanzienlijk gedaald, als gevolg van de moeilijkhe
den, die tegenwoordig in het bouwvak heerschen.
Duizenden en nog eens duizenden woningen zouden
kunnen worden gebouwd. Maar het wachten is op
het einde van den oorlog, wanneer de overige voor
den bouw noodige materialen weer van elders kun
nen worden aangevoerd. Hetzelfde kan ten opzichte
van de kalkzandsteenen worden gezegd.

Wat nu de ^vervaardiging van straatklinkers be
treft, een zeer aanzienlijke verbetering in het bak-
proces van deze klinkers bracht de uitvinding van
Adr. van de Koppel te IJselstein, die een overslaan
de vlamoven construeerde; Deze in 1915 in ge
bruik gestelde oven overtrof al dadelijk de ver
wachtingen. Wel was het brandstofverbruik be
langrijk grooter.daQ in de ringoven, maai' het duur
dere stoken werd door hoogere verkoopsprijzen ge
compenseerd. Met dezen oven bleek het namelijk
mogelijk een veel grooter percentage straatklin
kers te bakken dan in veld- of ringovens. Vandaar
dat veld» én ringovens hóe langer hoe meer. ver
dwenen, mede tengevolge van technische verbete
ringen die in de steenfabrieken hoe langer hoe
meer werden aangebracht.

Voor het vervaardigen van steenen wordt een
grondstof gebruikt, die in ons land wel zeer rijke
lijk te vinden is, nl. rivierklei. De rïvierklei ge
schikt voor de productie van straatklinkers be
vat gemiddeld: 33 tot 40 procent leem; 15 tot 25
procent sloef voornamelijk bestaande uit half
verweerde deeltjes veldspaat en mica '8 tot 15
procent stuifzand en 1 tot 6 procent grof zand. Aan
de hand van analysen wordt berekend, in welke
verhoudingen de beschikbare lcleisoorten moeten
worden gemengd, teneinde een ideale samenstelling
zoo dicht-mogelijk te benaderen. De bètrokken fa
briek kan hierover een uitvoerig rapport met ad
vies van het laboratorium ontvangen, waarbij re
kening gehouden wordt met de moeilijkheden bij
het afgraven en mengen van de klei. Gelijkwaar
dige kleilagen van meer dan een paar meter dikte
komen zelden voor. Vaak zijn de lagen meseta'l
grond gelegen in de uiterwaarden der rivieren
van ongeveer gelijke samenstelling. Ideale steen-
grond waaruit zonder bijzondere bewerking harde
straatsteenen kunnen worden gebakken wordt
slechts zelden in groote hoeveelheden aangetroffen.
Door middel van analysen wordt berekend in welke
verhoudingen de beschikbare kleisoorten moeten
worden gemengd. Op de •meeste plaatsen waar
steenen worden vervaardigd kan men door men
ging van den beschikbaren grond de meest ideale
samenstelling voor de te vormen klei, riieer of min
der dicht benaderen.

De chemische analyse der klei is voor de fabrie
ken een onmisbare factor geworden. Niet alleen
kan hierdoor bepaald worden, welke bestanddeelen
aanwezig zijn, maar tevens kan mén uit de analyse
afleiden, welke kleur de te bakken steenen zullen
verkrijgen. De kleuren der steenen worden be-
•heerscht door het percentage aan ijzer-oxyde en
kalk, alsmede de verdeelipg daarvan. ÏJzer-oxyde
geeft den steenen een roöde kleur, die bij zeer hard
gebakken steensoorten 'overgaat in 'grijs-grauw-
violet.

Een geringe hoeveelheid kalk heeft weinig in
vloed on de kleur, maar bij grootere percentages
worden kalk-ijzersilicaten gevormd, hetgeen aan de
steenen een gele kleur geeft. Bij hoog kalkgehalte
wordt het ijzeroxyde geheel in silicaat omgezet,
waarbij de steen zuiver geel wordt. Algemeen zal
dus de tint afhankelijk zijn van de verhouding die
tusschen ijzer-oxyde en kall^ in» de steenen bestaat.

DE PRODUCTIE-MOEILIJKHEDEN.

De vraag naar straatklinkers zoo deelde de
heer Janssen Groesbeek verder mede is qj? het
oogenblik bijzonder groot. De "meeste fabrieken
hebben dan ook zoo goed als geen voorraden meer.
Men werkt tegenwoordig voor zoover'het moge
lijk is op de steenbedrijven nagenoeg op volle
kracht. Groote moeilijkheden echter ondervinden
de fabrieken door de schaarschte aan benzine en
olie. Het afgraven van de klei bijvoorbeeld - moet
tegenwoordig vrijwel uitsluitend door middel van
handkracht plaats hebben. Wie de groote machines
in werking heeft gezien, die met een „hap" van de
grijpers een geheele lripkar kunnen vullen, kan
zich een beeld, vormen van de stagnatie in den aan
voer der noodige hoeveelheden klei. Wel is een
groot aantal arbeiders bezig met het afgraven maar
hierdoor kan toch geen compensatie worden ver
kregen. niet in het minst 'door het feit, dat tenge-

AUTOM. OLIE KOLENSTOOKINR.

SANITAIRE INSTALLATIES.

(Adv. Ingez. Med.)

volge van de tijdsomstandigheden de werkpresta
ties van de menschen onmogelijk op het niveau van
voor den ooi-log kunnen worden gehandhaafd. Ook
het productieproces in de fabrieken zelf ondervindt
door Het ontbreken van benzine en olie'stagnatie.
Hier échter is men er evenwel grootendeels in ge
slaagd door het gebruik van elëctrische kracht en
paardentractie de moeilijkheden te ondervangen.

Het steenbedrijf is tegenwoordig nog aan andere
moeilijkheden onderhevig. Een moeilijk op te lossen
vraagstuk is het brandstofprobleem. Het verbruik
van steenkolen is in dezen tak van nijverheid
-hoe kan het anders zeer groot; Een aanzienlijk
deel der noodige hoeveelheden kwam vroeger uit
Engeland en België. Door het wegvallen van deze
landen als leveranciers, is men op de Nederland
sche kolenmijnen aangewezen. De nationale kolen
mijnen kunnen echter toch al nauwelijks het eigen
land van het benoodigde voorzien. De steenindustrie
ondervindt hiervan hoe langer hoe meer de gevol
gen. De vlamovenindustrie met egn productie
dus van ongeveer 500 millioen straatklinkers
verbruikt alleen al..100.000 ton kolen per jaar. Voör
de vervaardiging van 1000 steenen zijn 200 K.G.
steenkool noodig, hetgeén voor 1 millioen steenen
200 ton beteekent. De hoeveelheden kolen benoo-
digd voor de gehéele Nederlandsche steenindustrie
kan men uit deze gegevens zelf afleiden.

HET TRANSPORTPROBLEEM.

Wéét men wél in Nederland, dat de steenindus
trie' een der belangrijkste werkgeefsters is voor de
binnenscheepvaart? Wij wisten het eerlijk gezegd
niet. Welnu, zoo deelde de directeur ons mede,
1000 steenen Waal-formaat' in vaktermen 1 last
genoemd wegen twee ton. Een eenvoudig reken
sommetje leert, dat wij alleen""al 1 millioen ton te
transporteeren hebben. Met een jaarlijksche pro
ductie van 1.5 milliard steenen in ons land moeten
dus 3 millioen ton steenen van de bedrijven naar
elders vervoerd worden. Meer dan ooit tevoren is
men op de binnenscheepvaart aangewezen, omdat
het vervoer per trailer nagenoeg geheel stil ligt.
Transport per spoor is practisch van4 geen beteeke-
nis, want maar zelden bestaat een aansluiting van
de fabrieken met het spoorwegnet. Trouwens de
vervoerskosten per schip zijn uit den/aard der zaak
heel wat goedkooper dan per spoor, f

KOPERDIEVEN GEPAKT.

AMSTERDAM, 1 Augustus. Een 45-jarige
los-arbeider, die blijkbaar omtrent den inleverings-
plïcht van metalen verkeerde- opvattingen huldigde
en tal van koperen voorwerpen bij zijn patroon
had verduisterd, is door de politie aan de overzijde
van het IJ aangehouden.

Nog brutaler was een 22-jarige man, die in zijn
woning in de van Spilbergenstraat werd gearres
teerd. Hij wordt nl. verdacht van diefstal van ko
peren scharnieren en deursloten uit het nieuwe
hoofdbureau van politie.

Inspectiereis van generaal der
vliegers Christiansen.

In gezelschap van schout-hij-nacht Kienast.

's-GRAVENHAGE, 1 Augustus. De weer
machtsbevelhebber in Nederland, generaal der
vliegers Fr. Christiansen, heeft Woensdag 30 Juli
een bezoek gebracht aan troependeelen en inrich
tingen van het leger en de marine in de provincie
Noord-Holland. In zijn ^gezelschap bevond zich o.a.
de marinebevelhebber m Nederland, schout-bij-
nacht Kienast.

Nederland op de Leipziger Messe.

Beeld van Nederland's economisch en
sociaal levén. ,fb

Op de Leipziger Messë, ivelke van 31 Augustus
tot en met 4 September gehouden zal worden, zal
Nederland door een aantal belangrijke inzendingen
vertegenwoordigd zijn.

Van bijzondere be teekenis is natuurlijk de inzen
ding van den economisehen voorlichtingsdienst van
het' departement - van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, welke in totaal de vijf en veertigste
Jaarbeursinzendïng van dezen dienst is en de ne
gende te Leipzig.

Ongeveer 600 M2. oppervlakte heeft men te Leip
zig ter beschikking gekregen en dat is aanmerkelijk
meer ruimte dan men tot dusverre toegewezen
kreeg.

Op het atelier van de firma N. P. Enderberg Jr.
te Amsterdam, waar een aantal projecten «voor het
representatieve deel der Nederlandsche deelneming
was opgesteld, hebben wij een inndruk kunnen
krijgen van de ófficieele inzending.

De deelneming bestaat uit vijf inzendingen,
welke alle in het Ring-Messehaus een plaats zullen
vinden.

De representatieve inzending komt in de bij uit
stek gunstig gelegen ruimte in de parterre. De
stand is ontworpen door prof. H. Rosse. De vloer
bedekking bestaat uit Nederlandsche tegels en de
wanden uit brandwerend gemaakte rietmatten,
waarin nissen worden gevormd. Deze afdeeling
heeft een typisch Nederlandsche tint gekregen dooi
de Nedojlandsche materialen als tegels'en riet, wel
ke gebruikt zijn.

In dezen stand wordt de' aandacht gevestigd op
verschillende zijden van Nederland's economisch en
sociaal leven, met name op het gebied van landbouw
veeteelt, tuinbouw, boomkweekerij, visscherïj, in
dustrie, waterwegen en eleetrificatie.

In het bijzonder zal de aandacht v worden ge
vraagd voor producten als: bloembollen, heggen,
aardappelen, aardappelmeel, stroocarton, boter,
kaas, melk en melkproducten, margarine, eieren en
cacao, terwijl ook veel aandacht wordt besteed
aan: waterwegen, visscherij, scheepsbouw, eleetri
ficatie, fietsen en radio.

Een groote kaart van Nederland, samengesteld uit
22 foto's en een bak met diapositieven, geven een
aantal beelden uit den landbouw en de nijverheid
van ons land.

Er is verder een inzending van de Nederlandsche
textielindustrie, die geen propaganda maakt voor
de diverse fabrikanten, doch voor de geheele Ne
derlandsche industrie.

Tenslotte zijn er een representatieve inzending
van de Nederlandsche schoenen- en lederindustrie,
een collectieve inzending van ihdividueele firma's
en een inzending van „kunst in handwerk en
dustrie".

De projecten voor het representatieve deel der
Nederlandsche deelneming worden Zaterdag naar
Leipzig verzonden. (A.N.P.)

Verbod tot ontginning van arme
gronden.

's-GRAVENHAGE, 1 Aug. De regeeringseommis-
saris voor de bodemproductie vestigt er de aandacht
op, dat de kunstmestpositie hier te lande het wensche-
lijk maakt, dat voor ontginningen van gronden, welke
voor het ^eerste in cultuur brengen een voorraads-
bemesting behoeven, zooals hoogveeri-, dal- en heide
gronden, geen kunstmest beschikbaar wordt gesteld,
Mitsdien wordt voor ontginning van zoodanige
gronden geen toestemming gegeven.

Dit ontginnïngsverbod geldt echter niet voor per-
ceelen kleiner dan één H.A., terwijl ontheffing van
het verbod kan worden verleend aan hen, die aaii-
toonen, over éen voldoende hoeveelheid compost,
straatvuiï, terpaarde of zeêslib te bèschikken.

DeSleutelspecialist, L.Veerstr. 10

(Adv. Ingez. Med.)

Voor de Kinderen

Rijksduitsche kunstenaars in
Nederland.

's-GRAVENHAGE, 1 Augustus. Tot alle in Ne
derland wonende Rijksduitschers, die zich als be
roep of nevenberoep op kunstzinnig terrein bewe
gen, als kunstschilders, teekenaars, musici, archi
tecten, tooneelspelers, artisten en schrijvers, wordl
hiermede het verzoek gericht, hun naam, beroep en
geboortedatum .schriftelijk mede te deelen aan het
volgende adres:

Leiding van het „Arbeitsbereich" der NSDAP in
Nederland, KulturamtDen Haag, Andries Bicker-
weg 6.

Het Kulturamt neemt de zorg en de bescherming
over alle Rijksduitsche kunstenaars in Nederland
op zich. Het lidmaatschap van het Duitsche Ar
beidsfront wordt door deze mededeeling niet aan
getast.

Nadere inlichtingen zijn bij het Kulturamt ver
krijgbaar. (A.N.P.)

Aanhouding.

AMSTERDAM,, 1 Augustus. De Haarlem
mer, die, zooals wij gisteren meldden, een bewoner
van Castricum voor een bedrag van f 5800.zou
hebben opgelicht, onder voorspiegelinghem een
partij fietsbanden te zullen leveren, is inmiddels
reeds door de Amsterdamsche politie aangehou
den.

De many? een 45-jarige koopman, is in voorloo-
pige bewaring gesteld.

UIT DE STAATSCOURANT.
's-GRAVENHAGE, 1 Augustus. Bij besluit van
den secretaris-generaal van het departement van
opvoeding, wetenschap) en cultuurbescherming is
de hoogleeraar dr. ir. C. J. van Nieuwenburg voor
het studiejaar 1941/1942 benoemd tot rector mag
nificus van de Technische Hoogeschool te Delft.

Bij beschikking van den secretaris-generaal van
het departement van waterstaat is met ingang van
16 September 1941 opnieuw voor den tijd van vier
jaren benoemd tot lid van den mijnraad ir. M. C.
E. Bongaerts te 's-Gravenhage.

Bij besluit van den secretaris-generaal V|an het
departement van binnenlandsche zaken

is M. Jouwstra opnieuw tot burgemeester van
de_ gemeente Bedum benoemd;

is jhr. P. A. van Eys opnieuw tot burgemeester
van de gemeente Hoevelaken benoemd;

is M. J. L. baron Taets van Amerongen van
Renswoude opnieuw tot, burgemeester van de ge
meente Renswoude benoemd;

is P. A. G. baron van Heeckeren van Brandsen-
burg opnieuw tot burgemeester van de gemeente
Woudenberg benoemd;

is T. Lodder opnieuw tot burgemeester van de
gemeente Kesteren benoemd.

HOUT EN HOUTPRODUCTEN.

's-GRAVENHAGE, 1 Aug. Het rijksbureau voor
hout deelt mede, dat de inschrijvingsplicht ingevolge
de wijziging van de houtbeschikking 1939 no. 1 en 1940
no. 1 niet geldt voor ondernemingen, welke den
handel in kurk, bamboe en rotting of fabrikaten daar
van uitoefenen, evenmin als voor detailhandelaren in
houtproducten'. Nadere bhzonclerheden zijn opgeno
men in ,een ófficieele publicatie.

BEPERKING GIRO-VERKEER OP» ZATERDAG.

's-GRAVEIHAGE, 31 Juli. In verband met de
beperking van de werkzaamheden bij den postchèque-
en girodienst op Zaterdag zal met ingang van 2
Augustus a.s. de afdoening van chèquer-adviezen met
gewone of telègrafische spoêdbehandeling én van giro-
en stortingbiljetten met spoedbehandélmg öp dien
dag alleen, plaats vinden voor zoover de adviezen
vóór 12 uur op hét centraal girokantoor worden ont
vangen.

(Teekenlngen H. Kannegleter).

TEDDY AAN HET STRAND.

Hé, daar huilt nog iemand anders, denkt het
jong, behalve ik. En wanneer hij dan opzij
kijkt, geeft Trix hem een groote lik, op zijn
ronde appelsnoetje, 't jochie is opeens weer
zoet. „Teddy weet", zegt vader prijzend, „hoe
hij Iemand troosten moetl"

Trots als pauwen stapt het drietal, 't
hoofd omhooggeheven, heen. „Is er," zoo
vraagt Pimmie, „nog een tweede hond als
Teddy? Neen! 't Knaapje zit stil bij zijn
mama, weer gerustgesteld en blij. 't Drietal
stapt parmantig huiswaarts, keurig netjes in
de rij..

EXAMENS

STAATSEXAMEN.

Geslaagd voor het Staatsexamen ter toelating tot
de universiteiten (Art. 12 der Hooger-onderwijswet)
diploma a: mej. I. H.. Struik Daim en de heer B.
Kristensen.

BOEKHOUDEN M. O.

Geslaagd: C. Langereis, en G. Rijpma te Haar
lem en H; E. Möckel, te Velsen.

FAILLISSEMENTEN.

(Opgeheven door afd. Handelsinformaties
v. d. Graaf en Co. N.V., Amsterdam.)

Uitgesproken:

30 Juli: L. Petiet, wollende te Amsterdam, Bosch
en Lommerweg 331 III. R.C. mr. G, J. Jutte. Cur.
mr. R. J. Arnoldi, Frederiksplein 36,"te Amsterdam.
Vernietigd na gedaan verzet door het ge
rechtshof te Den Bosch:

1. Juli: A. J. H. M. Joosten, handelsagent, Beek
straat 76, Weert.

Vernietigd bij arrest van het gerechtsgebouw
te Amsterdam:

18 Juli: C. F. Hoogeboom te Amsterdam.

Gedeponeerde uitdeelings^ijsten.

5 Juli: A. van Emden, Amsterdam. Geëindigd
door het verbindend worden der eenige uitdee
lingslijst. Uitkeering nihil, aan conc. cred.

9 Juli: J. W. E. Duncker, Amsterdam. Idem.
Uitk. 13 pCt.

12 Juli: C. van der Oord, v.h. Oostgraftdijk thans
Purmerend, Zuidersteeg 4. Idem. Uitk. nihil, aan
cone. cred.

15 Juli: J. P. Wolters, wonende te Ouden Rijn.
Geëindigd door het verbindend worden der eenige
uitdeelingslijst. Uitk. nihil, aan concr. cred.

19 Juli: L. Aronson, accountant, te Amsterdam.
Idem. Uitk. nihil, aan conc. cred. (pref. 100 pCt.).

19 Juli: A. M. C. Grimmelt, Den Haag. Géëindigd
door het verbindend worden der .eenige uitdeelings
lijst.

19 Juli: Nal. van J. Nieman, Boxtel, in leven
notaris. Geëindigd door het verbindend worden
der uitdeelingslijst.

19 Juli: M. G. van Duuren, pensionhoudster, Den
Haag. Geëindigd door het verbindend worden der
eepige uitdeelingslijst.

Helmbloem.

De helmbloem met. zijn grappig langgerekte
spoorde bloemen in luchtige trossen bijeen staand
met zijn meestal drietallige bladeren met dubbelt
vinde blaadjes, behoudt ook in den netsten tuin
zékere grilligheid, een zekere nanchalance, die
het aspect geeft van een wilde plant, die uit eia!
beweging den menschentuin heeft opgezocht, die
daar uitstekend thuisvoelt maar er op is gesteld
zijn eigen houding en zijn - eigen groeimethode
handhaven.

Hoewel we in de meeste flora's voor Corvd-ii
lutea vinden aangegeven: „waarschijnlijk vervdla!1
de sierplant", kan het echter ook heel goed and»'"
om, We vinden óeze 'plant namelijk in het tvild onL
andere langs de oevers van de Geul, evenals de
wante soort Corydalis ochroleuca.

(foto Hastings),

Wanneer we een enkel plantje hiervan mee naar hui]
brengen en het in onzen tuin zetten» zal de Corydslii
in dien tuin binnen een paar jaar welig tieren.

Humusrijke tuingrond is het beste' en de standplaat
moet- .liefst niet' te vochtig en niet al te zonnig zijn.

Speciaal voor den rotstuin is Corydalis zeer geliefd.
De plant groeit, uitstekend tusschen de steenen en o
stapelmuurtjes. 1

Corydalis lutea is de. meest bekende. Déze plag
bloeit van Juni tot September met goudgele bloempja,
Corydalis ochroleuca heeft geelwitte bloemen en den.
zelfden bloeitijd.

Veel vroeger bloeit Corydalis cheilanthifolia, dit
in AprilMei donkergele bloempjes draagt.

De gewone helmbloem, die we langs de duinen'ol
op beschaduwde zandige plaatsen in.bosschen in hfl
voorjaar tegen komen, Corydalis solida, en die om
in MaartApril met de vroolijke purperen bloeraa
verrast, wordt ook' wel als sierplant gekweekt,

Maar het meest vinden we toch Corylalis lutea,

A.J.B,

Rlindvee in beslag genomen.

Niet geregistreerd in het veeboekje.

EDE, 1 Augustus. Bij een veehouder alhie?
werd in den nacht van Donderdag op Vrijdag doof
ambtenaren van den crisiscontroledienst, ge-!
assisteerd door de politie, de geheele veestapel, be-
staande uit Ulstuks rundvee, in een weide bij
Ede, in beslag genomen wegens overtreding van hei
voedselvoorzieningsbeluit.

De veehouder had n.l. zijn, vee niet geregistreerd
in het veeboekje.

NIEUWE C.A.O. IN HET GRANITOBEDRIJF.

De persdienst van het N.V.V. schrijft:

Het college van rijksbemiddelaars heeft 'de nieuws
landelijke -collectieve arbeidsovereenkomst voor het
granitobedrijf (steen-, kunststeen- en houtgraniet-
bedrijf) goedgekeurd. De nieuwe C.A.O. geldt tot 3!
Maart 1942. In de loonen zijn eenige wijzigingen aan
gebracht. De durtetoeslagen van 3 'cent per uur uit
de oude loonregeling zijn in het nieuwe contract op
genomen, d.w.z. -wat voorheen duurtetoeslag was, i!
thans loon geworden.

Voor de rayons Den Haag, Haarlem en Groningen
zijn de Uurloonen voor beide groepen, dus voor de
geoefenden en geschoolden, met 1. 'cent extra omhoog
gebracht. Inmiddels- heeft de bedrijfsraad voor het
gramto-bedrijf de algemeen verbindend verklarinz
van de C.A.O, bij het college van rijksbemiddelaarj
aangevraagd.

WINTERHULP NEDERLAND.

fn ®fd- H_a£Vlem van Winterhulp Nederland zijn
W T f inn"® ?An volgende giften ingekomen: J,
s" l' a' p- f 42.26, N. N. f 49 a tam

iïïL??"™"'N'V- Gebr- Br>nkmann f 11.94* Kleinen

giften f 138.55.

PERSONALIA.

enAVoetkunIdS!f7/ ins,i?uut Opleiding Pedicma

lerrD Mej e t opus ®rl®m slaa§dèn o.a. uit Haar-
leny mej. e. T. Geus, mej. H. C. iom*

4)

Crimineele Roman

JAN DORIANS.

Hij zocht zijn genoegens buitenshuis, maar hij
'vond er slechts gieren, belust op zijn geld. En of
schoon hij dat. wist en zijn zoogenaamde vrienden
daarom haatte, ging hij er toch telkens weer heen,
gedreven door haar, die hem aan huis'had moeten
binden als een zorgzame"vrouw en moeder.

Zijn vroeger zoo groote werkkracht, waardoor hij
het bankiershuis, dat zijn vader hem als een op
komend huis had nagelaten, een goeden en ver
trouwden naam had weten te bezorgen, verslapte;

zijn energie werd- dag aan dag mihderzijn

zaak ging kwijnen.

Waar een- sterk en krachtig man noodig was,
stond nu een moe enafgeleefd, te vroeg verouderd
man aan het hoofd.

Met een bankroet in het vooruitzicht deed hij
met een laatste vlöugje van herlevende energie
een wanhopige poging om het huis nog te redden.

Maar zijn geest was vertroebeld; hij was niet
meer de zelfbewuste zakenman van tien jaar gele
den: hij greep mis.

Dat was de genadeslag.

Thans wordt hij verpleegd in een psychopathen-
inriohting

Mama kwam kort daarna bij een auto-ongeluk
om het leven.

Uit ons faillissement viel niet veel te redden.
Wat er nog van te halen was, werd door mijn
moeder en Karei in de wacht gesleept; voor mij
bleef maar bitter weinig over.

Een werkelijk vriend van mijn vader, niet een
van die uit zijn latere jaren, ontfermde zich over-
piijj door msj aas te nemen als privé-secretaresse

en dat ben ik nu nog, al sinds bijna twee jaren.

Zij zweeg, overmand door. haar herinneringen.

Ann kind, sprak Paul, ik dacht al, dat ik
zooveel had meegemaakt, maar jij hebt toch nog
heel wat meer te doorstaan gehad.

Och, antwoordde Annette, ieder meent, dat
zijn_ eigen leed het grootst^ is, maar ik heb geschie
denissen gehoord, waarbij de mijne niets beteekent.

En Karei, drong Paul aan, hoe is het met hem

gegaan en hoe zijn jullie in diedienu' ja,

eigenaardige verhouding tegenover elkaar komen
te staan?

Ja, dat is weer een geschiedenis op zich zelf,
zuchtte Annette. Ik heb je al verteld, dat wij reeds
in onze kinderjaren het niet al te best-met elkaar
konden vinden; wij hadden een fntuïtieven afkeer
van elkaar en ik kreeg 'door zijn wreede ruwe
plagerijen op het laatst grooten angst voor hem.
Die angst groeide met de jaren. Hij kon mij soms
doodelijk verschrikt maken en had er het grootste
plezier in mij de griezeligste verhalen te doen en
bijvoorbeeld voor mijn oogen onschuldige dieren,
vogeltjes, muizen en zoo, gruwelijk te martelen.
Ja, ik geloof zelfs, dat hij ze speciaal daarvoor
ving, omdat hij wist, welk een afschuw ik er voor
had.

Daarbij was hij een groote sterke jongerr, die mij
vaak op geraffineerde wréede wijze kon dwingen
om iets te doen, wat niet mocht en wat ik ook niet
wilde. Kwam het dan later uit, hij bracht het
zejf vaak bij zijn moeder uit dan had hij niets
gedaan en ik kreeg de straf, terwijl hij beloond
werd, omdat hij zoo'n brave jongen en ik zoo'n
slecht meisje was.

Dan had hij de grootste pret.

Hoe grooter hij en ik werden, hoe erger
het werd. Hij begon mij echt te haten, waarom dat
weet ik tot op heden nog niet.

Misschien, was het omdat hij in mij toen reeds
de toekomstige mededingster zag naar het fortuin
van mijn vader, want hij wa&$heèrschzuchtig en
gierig, maar dan heeft hij mij n'oodeloos jarenlang
gesard; van dat fortuin is niet veel terecht geko
men! Misschien ook lag 'het in zijn aard, dat hij

gaarne weerlooze schepsels plaagde en daarop zijn
overmacht botvierde.

Hoe het zij: hij had reeds toen een groote macht
over mij, en die macht heeft hij nu nog en daar
wil hij thans gebruik van maken

Dat zal ik verhinderen, zei Paul vastberaden.

Ach je weet niet well? een verschrikkelijk
mensch hij- is, fluisterde Annette, ik ben nog" niet'
uitverteld.

Karei studeerde aan de Technische Hoogeschool
te Delft en was juist afgestudeerd, toen de krach
kwam, waarvan ik je straks vertelde.

Met wie hij in Delft heeft omgegaan, weet ik
niet, maar wel weet ik dat hij er naast veel ge
leerdheid ook veel verkeerde* kennis heeft opge
daan. Hij kwam er slechter vandaan dan hij er
heengegaan was. Hij nam zijn slechte inborst en
zijn aanleg mee kWaad trekt kwaad aan hij
kwam er vandaan als een volleerd booswicht'.

Van vriendinnen die zijn er in dén regel heel
gauw bij, als ze je een schandaaltje kunnen ver
tellen hoorde ik zoo nu en dan wel eens een
half woord, waaraan een goed verstaander genoeg
moet hebben.

Weet je, Paul, wat het vreemde was?

Waar haalde hij het geld vandaan voor zijn
uitspattingen?

Van zijn moeder zou hij het ongetwijfeld ge
kregen hebben, als zij het zelf had gehad. Maar
van zichzelf bezat ze niets en vader schoof in de
latere jaren lang zooveel niet meer af als vroeger.
Van haar kreeg, hij het dus niet.

Vader betaalde zijn studiekosten, zijn boeken en
zijn kamerhuur., en gaf hem steeds een toelage,
waarvan hij royaal kon leven volgens zijn stand,
zoodat hij in niets voor zijn vrienden behoefde on
der te doen. Laat ik er meteen bij zeggen, dat va
der tegelijkei-tijd jaarlijks een zelfde bedrag op
mij liet vastzetten, waar moeder en Karei na het
faillissement niet konden aankomen; dat kapitaal
tje, uit de ruïne gered, vormt op het oogenblik mijn
geheele befit.

Karei heeft mij meermalen willen dwingen het
op te nemen "en hem te ;;leenen", maar gelukkig

heb ik tot heden toe in dit opzicht nog voet. bij
stuk weten te houden.

Daar ben ik blij om, viel Paul haar in de
rede, want dat bewijst, dat je nog niet heelemaal
onder zijn invloed staat en dat je er dus nog best
onder uit kunt komenals ik je help.

Annette keek hem dankbaar aan.

Waar was ik pok weer, vervolgde ze haar
verhaal, o ja, hoe Karei aan al dat geld kwam.

Op zekeren dag vertelde men mij, dat Karei in
een kroeg in Rotterdam gezien was in gezelschap
van lieden van het minste allooi, die tot het schuim
van de stad behoorden en dat hij met die men
schen op voet van gelijkheid omging.

In het eerst kon ik dat niet gelooven. Juist
Karei was toch altijd zoo trotsch en ongenaakbaar
geweest tégenover menschen van minderen stand;
dat had hij van zijn moeder.

De oogen werden mij echter al spoedig geopend
en nog wel door Karei zelf op een wijze, die ik
mijn heele leven niet vergeten zal!

't Was op een dag in zijn vacantie, dat ik wat
voor vader halen moest op zijn kantoor, toen ik
hem zag.

Hij had met een valschen sleutel want vader
bewaarde de sleutels van het kantoor altijd zelf
de brandkast geopend en greep juist in een stapel
bankbiljetten, toen ik binnen kwam.

Inplaats van verschrikt, deed hij ijzig brutaal.
Hij greep mij vast en uitte de vreeselijkste bedrei
gingen als ik hem verried. Ik kende hem genoeg,
vooral als hij opgejaagd zou° worden, om te weten
dat hij zijn bedreigingen zou uitvoeren, als het er
op aan kwam.

En ikik gaf hem mijn woord. Ik durfde niet

weigeren. Hij had niet alleen een lichamelijk over
wicht over mij, maar van dat oogenblik af ook een
geestelijk overwicht.

Ik was imnjers zijn medeplichtige ge
worden! -

Ik kan niet zeggen hoe ontzettend ik daaronder
geleden heb. Ik, die altijd bij mijn vader mijn
eenige troost gevonden had, had hem bedrogen!
Ik was een even gemeene dief als Karei!

mei 7r t t? -~r.'c- Jansen, mevr. Schoon,

B«„wjSe°«kstra' w-

men door Dr.. w. Mol te Haarlem

werden afgeno-

ik 00it gemerkt heeft, weel

misschien ™iS £™P kwam de val van baai.
misschien wel verhaast door onzen" diefstal' Eu

SS'tadi Ka''el dé'bSkast S eenS

korten J u)Va,men bij het faillissement te-
miin vader wi j ^°oit zijn opgehelderd, en

die aHerdev JtrouwirbeÏÏt£'iP' eer»k

behalv'endan'd^+rf1--rnp gelukkig nogal met rust,
miin anaf.™ J m,J ekkwijls lastig viel offl

Veertfen dï«m£en; 5°°aIS 'k al verteld l,€b-
op geleden dook hij plotseling weer

HeTe'ejlLï6', waar hij ^an lee«, weet ik niet
iustiKo hf T -Wee! IS' dat hÜ n°g Be»'' metd{
tuurliik f aanraking js geweest, hoewel dat ns-
larf I a l f. minste bewijs is, dat hij zijn leve»
vreemd - geloof veeleer, dat hij op een

hif™ t rjZe ?an den Icost korat- maar dat de
Knil n.°i.Ke geen va' op hem heeft kunnen
'nijgen, want hij is buitengewoon geslepen.

„or veerl1™. Sagen dan, zocht hij me op op miin
.f,;',,'- voor ,z'!n doen erg vriendelijk, maar dai
maakte me juist zeer achterdochtig en de aap
kwam dan ook al spoedig uit de mouw.

J bad dringend geld noodig; hij ging de ge*
vangems in, als hij niet spoedig een zekere soffl
betaalde aan een van zijn schuldeischers.

vermoedde een nieuwen aanslag op mijn ka
pitaaltje en vertelde hem, dat hij er absoluut niet
op behoefde te rekenen, dat ik dat voor hem van
ae bank de bank van mijn patroon zou ha*
len.

Grof werd hij niet, hij bleef uiterst vriendelijk

Daar zou hij toch lang niet genoeg aan hebben
zei hij, .maar ik kon wel op een andere manier aan
geld komen

En terwijl het bloed mij naar de wangen steeg,
gaf hij mij te kennen, dat ik de hand maar be
hoefde uit te steken om te kunnen graaien in het
geld. In de kluis van mijn patroon lagen de bank
biljetten voor het grijpen. Dat was dood kapitaal,
(Wordt vervolgd}, I