Umuider Courant
Europa
op alle
fronten
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMUIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Duitsche operaties aan het Oostelijk
front verloopen met succes
De strijd in het Oosten:
Ambtelijke
bekendmaking
De tentoonstelling van Westfaalsche en
Nederrijnsche Kunst.
Door den Rijkscommissaris geopend
26e JAARGANG No. 231
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V., Gr.
Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon T0724. Bureau
Umuider Courant: Kennemerlaan 42, IDmuiden,
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Alle Advertenties,
opgegeven voor dit blad, worden kosteloos
opgenomen In de Kennemer Courant.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
SIAXNDÏG 4 AUGUSTUS 1941
Abonnementen per week 0.13Vz, per maand
0.55, per 3 maanden 1.63, franco per post
2.05 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels 0.70, elke regel meer
0.14. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regels
0.30, elke regel meer 0.10.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht van Zondag.
Duitsch weermachtsbericht van Zondag.
Het D. N. B. meldt: In de Oekraïne is het op 2
Augustus aan Duitsch? troepen gelukt weer vrij
steike formaties der Sovjets in te sluiten. Her
haalde verbitterde uitvalspogingen werden ver
ijdeld. Daarbij leden de bolsjewisten zware bloe
dige verliezen. Op den avond van 1 Augustus viel
een Duitsche verkenningsafdeeling in de Oekraïne
verrassend in den flank van de Sovjets en schoot
een op aftocht zijnde marschcolonne volkomen in
elkaar.
Op de spoorlijn Leningrad-Moskou werden op 2 Augus
tus door het Duitsche luchtwapen zes treinen tot ont
sporing gebracht, De lijn werd op verscheidene plek
ken gestagneerd. Het Duitsche luchtwapen viel op 2
Augustus in heb gebied ten zuidwesten van Moer-
mansk veldversterkingeri, colonnes en troepenconcen
traties van de bolsjewisten met volledig succes aan.
Twee treinen werden op succesvolle wijze bestreden
en verscheidene trajecten werden door welgemikte
treffers gestagneerd.
Het luchtwapen bracht op 2 Aug. bij een optreden ter
ondersteuning van de operaties van het leger aan het
Oostelijke front den bolsjewisten aanzienlijke verlie
zen aan menschen en materiaal toe. Het vernietigde in
een sector acht Sovjetpantserwagens en 423 voertui
gen, bracht twee batterijen en 20 stukken geschut bui
ten gevecht en bestreed met succes vijf treinen.
Duitsche troepen, die oprukten in het gebied van Smo
lensk hebben ook op 2 Augustus successen behaald en
de terugtrekkende bolsjewisten voortdurend nageze
ten. Door eèn enkel Duitsch regiment werden in den
Noordelijken sector van het front op 1 Augustus bij
de gevechten om een bruggehoofd, dat de bolsjewisten
hevig aanvielen, 19 Sovjetpantserwagens vernietigd.
Bij de gevechten in het Noorden van het Qostelijk
front heeft een Duitsche pantserdivisie bij een stout-
moedigen aanval een belangrijk terrein veroverd, naar
het D.N.B. voorts verneemt. Alle pogingen van de
bolsjewiki ter herovering van de verloren stelling
werden met de bloedigste verliezen voor de Sovjets
afgeslagen. Meer dan 2300 Sovjetsoldaten sneuvelden
en duizenden werden gevangen genomen. Onder het
omvangrijke buitgemaakte oorlogstuig bevinden zich
71 zware en van de zwaarste tanks en 2 vliegtuigen.
Na kortstondigen tegenstand hebben zich Zaterdag
in het Noorden van het Oostelijk front vrij sterke
Sovjet-strijdkrachten overgegeven, die zich in golvend
terrein en in loopgraven hadden genesteld. Honder
den Sovjetsoldaten werden gevangen genomen. Daar
bij bleek dat deze Sovjetafdeeling uitsluitend uit Si
berië was gehaald en aan het Finsche front in den
strijd was geworpen. De gevangenen zeiden dat zij
slechts hadden gewacht op een gunstig moment om
zich van hun commissarissen te ontdoen. Eerst kort
voor den aanval was hun munitie verschaft. Toen
daarop het vuurgevecht een aanvang nam, hadden zij
hun geweren omgedraaid en de commissarissen neer
geschoten.
Duitsche troepen hébben aan het Oostelijk front
den bevelvoerenden generaal van een bolsjewistisch
legercorps gevangen genomen. Deze generaal beves
tigde dat de bolsjewiki vooral de laatste dagen bui
tengewoon zware verliezen aan menschen en mate
rieel hebben geleden. De regimenten zijn over het al
gemeen nog slechts 250 tot ten hoogste 300 man sterk.
Bij talrijke corpsen zijn er in het geheel geen pantser
formaties meer. Er zijn Sovjet-legercorpsen, die nog
slechts uit een divisie bestaan. Ook verscheiden le
gers tellen na de bloedige verliezen van de laatste
dagen nog maar één of twee divisies meer. Te Moskou
wordt gepoogd de divisies door een andere opstelling
te completeeren. Bewapening en uitrusting der bolsje
wisten zijn grootendeels door de Duitsche luchtmacht
ln de magazijnen vernietigd. Het gebrek aan munitie
en benzine is catastrofaal. Gepoogd wordt door strenge
rantsoeneering het nijpend gebrek te ondervangen,
doch het is onmogelijk ook slechts eenigermate vol
doende hoeveelheden benzine en munitie aan te voe
ren, daar de Duitsche luchtmacht de belangrijkste toe
voerwegen en omvangrijke opslagplaatsen heeft ver
woest. De levensmiddelenvoorziening van den troep
is volstrekt ontoereikend. De transportmoeilijkheden
zijn in ongelooflijke mate toegenomen. Ook de aan
vulling met reservetroepen is geheel en al bezweken.
Van een regelmatige opleiding, zoo eindigde de gene
raal, kan volstrekt niet meer gesproken worden, daar
er niet alleen gebrek bestaat aan instructiepersoneel,
maar ook aan uniformen, wapens en ander tuig. De
strijdkracht, ook in de verte-, van de bolsjewistische
formaties is aanzienlijk tekort geschoten.
BOMBARDEMENTEN OP CENTRA IN EN
OM MOSKOU.
BERLIJN, .2 Aug. (D.N.B.) Naar van bevoegde
zijde wordt medegedeeld heeft het Duitsche lucht
wapen de laatste dagen herhaalde malen belangrijke
verkeers- en bewapeningscentra om en in Moskou
met goed gevolg gebombardeerd. Tot de aangevallen
plaatsen behooren in het bijzonder het spoorweg
knooppunt Orel en de Noordelijke wijk van Moskou,
benevens de streek ten Oosten van den Moskwa-
bocht. Orel ligt op het snijpunt van het spoorweg
traject MoskouCharkow en dat van BrjanskJeles.
De aanval op Orel is in zoo verre van belang dat na
den reeds ondernomen aanval op het spoorwegknoop
punt Brjansk, ongeveer 130 K.M. ten Westen van
Orel, een tweede belangrijke piaats van de Noord-
Zuid spoorwegverbinding is getroffen, die behalve
voor troepsntransporten vooral voor metaalleveranties
van het Centraal-Russische industriegebied (steen
kool, ijzer en landbouwproducten) van groote betëe-
kenis is. De aanval op de Moskousche wijk ten Noor
den van het stadscentrum en ten Oosten van de
Moskwa-bocht trof twee belangrijke industrieele con
centraties in de Sovjet-hoofdstad. Van de belangrijk-
*te 'fabrieken in het Noorden van Moskou met over
wegend metaal- en lichte industrie in het Dserjinsku-
ïayon en het Kominternowski-rayon kunnen genoemd
worden de compressorénfabriek Borez, mechanische
fabrieken en automotorenfabriek, de ijzergieterij
Stankolit, twee fabrieken voor bonte metalen, resp.
harde legeeringen enz. Van belang zijn verder het
Sowlowoj- en het Rsjewer station en vooral-het eind
station van Petersburg en Jaroslaw, dat het eind
punt vormt van de belangrijke Noord-West en Noor
delijke spoorlijnen.
De export van Ned.-Indië naar
Japan.
TOKIO, 2 Augustus (Domei) Uit Batavia
Wordt aan het Japansche Telegraafagentschap ge
hield:
Van betrouwbare zijde wordt vernomen, dat Ned.
Indië voor het oogenblik geen-\ exportvergunnin
gen voor Japan uitgeeft; waarbij er op gewezen
Wordt, dat het systeem van vergunningen, dat
de vorige week is opgesteld, allen handel met
Japan geplaatst heeft onder regeeringscontrole,
met inbegrip van de leveranties volgens de Ja-
panschNederlandsche olie-overeenkomst.
De directeur van economiscne zaken, de heer
H. J. van Mook, heeft verklaard, dat de verleening
van exploitatievergunningen afhankelijk is van den
toestand aan'den Stillen Oceaan. Hij voegde hier
aan toe, dat hij niet bereid was het bestuur vast
ie leggen aan een bepaalden koers voor zijn optreden
01 de naaste toekomst.
Formaties der Sovjets in de Oekraïne
ingesloten. Treinen op de spoorlijn
Moskou-Leningrad tot ontsporing gebracht.
Terreinwinst in den Noordelijken sector.
Tienduizend gevangenen gemaakt
in den Noordelijken sector
Duitsche luchtmacht brengt
40.000 b.r.t. tot zinken
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FiiHRER, 3 Aug. (D. N. B.>. Het
opperbevel vkn de weermacht maakt bekend
„Bij de vernietiging, van vijandelijke formaties ten Westen van het Peipus-
meer werden 10.000 man gevangen genomen en werden talrijke gevechtswagens,
stukken geschut en ander oorlogstuig buit gemaakt. Aan de andere deelen van
het Oöstelijke front verloopen de operaties met succes. Sterke formaties ge
vechtsvliegtuigen bombardeerden in den afgeloopen nacht met goede uit
werking militaire inrichtingen te Moskou.
In den strijd tegen de Britsche ravitailleeringsscheepvaart heeft het lucht
wapen gisteren en vannacht bijzonder groote successen behaald. Het vernie
tigde voor de Britsche Oostkust zes koopvaardijschepen, deel uitmakende van
krachtig beschermde convooien, waaronder twee tankbooten met tezamen
40.000 brt. en beschadigde een groot vrachtschip op ernstige wijze. Bij de
Faröereilanden werd een koopvaardijschip met bommen bestookt en geraakte in
brand. Succesvolle aanvallen van Duitsche gevechtsvliegtuigen waren vannacht
gericht op verschillende vliegvelden van het Britsche eiland.
Voor de Nederiandsche kust schoten twee booten ter bescherming van de
havens elk een Britsch gevechtsvliegtuig omlaag.
De Britsche vlootbasis Alexandrië werd in den nacht van 1 op 2 Augustus
door Duitsche gevechtsvliegtuigen gebombardeerd.
Britsche gevechtsvliegtuigen lieten vannacht op eenige plaatsen van Noord
west- en Noord-Duitschland een gering aantal brisant- en brandbommen vallen.
Zwakke strijdkrachten drongen door tot Berlijn. Als gevolg van het luchtdoel
geschut konden slechts enkele vliegtuigen de stad zelf bereiken. Onder de
burgerbevolking ontstonden eenige verliezen. Drie Britsche gevechtsvliegtuigen
werden neergeschoten."
Betreffende bijzondere
maatregelen na
vijandelijke luchtaanvallen
Op grond van art. 45 der verordening no. 138/1941
van den rijkscommissaris voor het bezette Neder
iandsche gebied betreffende de handhaving van de
openbare orde, wordt bepaald:
1. Het fotografeeren van. plaatsen en voorwer
pen welke ten gevolge van luchtaanvallen zijn be
schadigd, is verboden.
2. Handelingen in strijd met het bepaalde in
deze bekendmaking zijn overtredingen; de daders
worden gestraft met hechtenis van ten hoogste zes
maanden en geldboete- van ten hoogste duizend
gulden of met een dezer straffen, voorzoover niet
ingevolge andere bepalingen eeri zwaardere straf is
verbeurd.
3. Het bepaalde in deze bekendmaking treedt
in werking op den dag harer afkondiging.
4. De aandacht wordt er op gevestigd, dat foto
grafische artikelen, welke zijn gebruikt om be
schadigde plaatsen en voorwerpen te fotografee
ren, op grond van het bepaalde bij art. 5, lid 2, van
de verordening no. 3/1940 van den Rijkscommis
saris voor het bezette Nederiandsche gebied door
Duitsche politieorganen in beslag kunnen worden
genomen.
De commissaris-generaal voor de
openbare veiligheid:
RAUTER, SS-Gruppenführer.
Het resultaat van den productieslag 1941 begint
zich thans af te teekenen. De pluk van de capu-
cijners is in vollen gang.
(Foto Pax Holland—De Haan)
Sterfdag van Hindenburg herdacht.
Zaterdag, den sterfdag van den rijkspresident en
generaal-veldmaarschalk Von Hindenburg, heeft in
opdracht van den Führer en oppersten bevelheb
ber van de weermacht de commandeerende gene
raal van het plaatsvervangende eerste legercorps en
bevelhebber in defensiedistrict 1, generaal der ar
tillerie Veyver, een krans gelegd op de kist van
den veldmaarschalk in de groeve van het rijksge-
denkteeken van Tannenberg. De eerewacht bij het
gedenkteeken was bij deze gelegenheid versterkt
als officierswacht.
Voorts liet staatsminister dr. Meissner uit naam
van de presidiale kanselarij en haar personeel op de
kist een krans leggen.
Als lichtende fakkels wijzen de door de Bolsjewisten in brand gestoken dorpen
den weg, waarlangs de opmarsch der Duitsehe troepen gaat.
(Foto Orbis-Holland).
De wijk ten Oosten van de Moskwa-bocht wordt ge
kenmerkt door groote fabrieken der auto-, metaal- en
chemische industrie. Hier liggen de autofabriek
Stalin, die na de fabriek in Gorki de op een na groot
ste van de Sovjet-Unie is en die de meest verschillen
de types auto's vervaardigt (personeel 40.000 arbei
ders), de kleine autofabriek Kim, de kogellagerfabriek
Kaganowitsj, die in uitgestrektheid de grootste fabriek
van Moskou is, de electromachinefabriek Dynamo,
andere electrotechnische fabrieken, de werktuigen-
fabriek Fraeser, groote petroleumopslagplaatsen, een
zuurstoffabriek en de groote goederenstations Koers-
ker en Gorki. Al deze fabrieken, die de representan
ten vormen van de Moskousche lichte en zware in
dustrie, zijn in geval van oorlog in verhoogde mate
ingesteld op de productie van oorlogstuig. De aanval
op de genoemde wijken heeft dus de wapenindustrie
van de Sovjet-Unie weer zwaar getroffen.
Zaterdagmiddag werd de tentoonstelling „Westfaalsch-Nederrijnsche kunst van
heden" in het Rijksmuseum te Amsterdam geopend. Overzicht van de zaal „Het
Wagenhof" tijdens de openingsrede van den Rijkscommissaris.
(Foto Stapf—Mol)
AMSTERDAM, 2 Augustus. Onder zeer groote
belangstelling is vanmiddag in het Rijksmuseum te
Amsterdam de tentoonstelling van Westfaalsche-
Nederrijnsche kunst door den Rijkscommissaris, rijks
minister dr. Seyss Inquart, geopend.
In het Wagenhof, dat met planten en tapijten ver
sierd 'was, waren tal van genoodigden bijeengeko
men. Men zag daar: General-Sekretar, minister dr.
Fischböck, General-Sekretar dr. Wimmer, General-
Secretar Schmidt, den secretaris-generaal van het
departement van volksvoorlichting en kunsten, prof.
dr. T. Goedewaagen, den secretaris-generaal van het
departement van onderwijs, prof. J. van Dam, den
secretaris-generaal van het departement van justitie,
prof. B. Schrieke, den plaatsvervangend gouwleider
van Westfalen-Zuid, Oberbürgemeister Vetter uit
Hagen, Regierungsprasident Dellenbusch uit Koblenz,
den regeeringscommissaris voor Amsterdam, burge
meester E. J. Voute, de Beauftragten voor den Rijks
commissaris voor. Noord-Holland en Amsterdam,
Oberdienstleiter Seidel en senator Dr. Böhmker, den
Commissaris van de provincie Noord-Holland, mr. A.
J. Backer, den Nederlandschen en den Duitschen
president van de Ned. Duitsche Kuituurgemeenschap,
den heer H. C. van Maasdijk en prof. F. Wehofsich,
den Ambtsbürgermeister van Fredenburg en Schmal-
lenberg, Welge, General Dörffer, den General der
Polizei Schumann, den directeur Van het museum te
Hagen, dr. G. Brün^ den heer Ed. Gerdes, hoofd der
afdeeling beeldende kunst van het departement, ir.
M. L. Z. v. d. Vegte, raadsadviseur, jhr. S. M. S. de
Ranitz, hoofd van het kabinet, prof. G. A. Snijder,
voorzitter der Nederiandsche Cultuurkamer, de wet
houders dr. J. Smit, ir. Neiszen, mr. Guépin en Jac.
Rustige, den directeur van het Rijksmuseum, dr.
Schmidt Degener en den directeur der gemeente
musea, jhr. Röell.
Nadat de Rijkscommissaris had plaats genomen,
speelde het Zepparoni-kwartet het strijkkwartet opus
125 nr. 1 Es-dur van Schubert.
Vervolgens sprak de secretaris-generaal van het
departement van volksvoorlichting en kunsten, prof.
dr. T. Goedewaagen een begroetingswoord, waaraan
het volgende is ontleend:
In het bijzonder heet ik u welkom, mijnheer de
Rijkscommissaris. Immers aan uw persoonlijk initia
tief is het te danken, dat deze tentoonstelling hier in
dit museum tot stand is gekomen. Het stemt mij tot
dankbaarheid 'dat gij persoonlijk deze tentoonstelling
wilt openen.
De band tusschen de Duitsche en de Hollandsche
schilderkunst is zeer nauw, aldus spr., ik heb dit
reeds in het licht gesteld in de redevoeringen, die ik
ter gelegenheid van de opening der tentoonstellingen
te Keulen en Hagen heb gehouden. Doch nu hier in
het Rijksmuseum een schaar van Duitsche en Hol
landsche sehilders is vergaderd, durf ik met zeker
heid te zeggen, dat aller gedachten onwillekeurig uit
gaan naar dien grootmeester van de Germaansche
kunst: Rembrandt. Immers wij gevoelen allen, dat
wij ons in dit geval in zekeren zin in z ij n .huis be
vinden, in het huis van zijn' geest. Het is waar, hij
heeft dit huis, waar in gewone tijden zijn weega-l
looze scheppingen ons oog verrukten, onze ziel in ver
voering brachten,, en onzen geest tot ongekende hoog
ten en diepten voerden, tijdelijk moeten verlaten, ten
gevolge van omstandigheden, die ik u niet behoef te
noemen, doch desondanks is hij in ons midden tegen
woordig en stellen wij- deze tentoonstelling stilzwij
gend onder zijn patronaat.
Rembrandt immers is de meest Germaansche schil
der. die ooit geleefd heeft en wij zijn ons er diep be
wust van dat een tentoonstelling, welke ten doel heeft
de banden tusschen het Duitsche en het Nederiand
sche broedervolk nauwer aan te halen, een zaak ge
weest zou zijn naar het hart> want waar op het ge
bied der kunst het hart van Duitschland klopt, klopt
ook dat van Nederland.
Boven het genot van al het schoone, dat ons hier
straks getoond zal worden, boven de bevrediging van
onzen dorst naar schoonheid, die wij straks onder
gaan zullen, ^stel ik als pen doel, dat zelfs daar nog
bovenuit gaat: het verbroederingsfeest, dat wij hier
vieren van de Duitsche en Nederiandsche kunst; en
naar ik 'van harte hoop. van de Nederiandsche en
Duitsche kunstenaars. Wanneer er ooit twee volken
geroepen waren elkaar in alle opzichten een goed hart
toe te dragen, zijn het wel Duitschland en Nederland.
Als één van uw gastheeren zou het mij weinig pas
sen te spreken over datgene, wat het Duitsche kunst-
leven te danken heeft aan Nederland, hoewel ik meen
te mogen zeggen, dat dit ook niet gering is, maar ik
kwijt mij van een aangename plicht; wanneer ik hier
getuig van het zeer vele dat Nederland in dat opzicht
te danken heeft aan Duitschland. Jan Steen b.v. onze
zeventiende eeuwsche schilder bij uitnemendheid, die
ons afgeschilderd heeft in al onze boertigheid, in'al
onze levenslust en zelfs in al onze grofheid was de
leerling van een schilder van Duitschen afkomst, van
Nicolaas Knupfer. De zestiende eeuwsche graveur
Hendrick Goltzius was geboortig uit Duitschland na
melijk uit Mühlbrecht, dus een landgenoot van de
Duitsche gasten, die wij hier hedenmiddag verwel
komen. Dat zijn hart steeds naar Duitschland bleef
trekken, blijkt wel uit het feit, dat hij_ telkens reizen
naar Duitschland ondernam en daar, dóór het verkeer
met zijn kunstbroeders, steeds opnieuw aangevuurd
werd tot het maken van 'nieuwe scheppingen.
Ik zou nog langen tijd kunnen voortgaan met het
noemen van Nederiandsche kunstenaars wier wieg
in Duitschland stond, die daar hun opleiding ontvin
gen of onder den invloed van de Duitsche kunst
stonden. Ik wil er slechts op wijzen, dat de etser
Marius Bauer, die ons het Oosten heeft leeren ken
nen, gezien door Nederiandsche oogen, dat Weissen-
bruch de verheerlijker van de Nederiandsche weide,
dat Breitner een van onze grootste moderne kunste
naars, de schilder van de goede stad Amsterdam,
binnen welks veste wij ons thans bevinden, dat einde
lijk Vincent van Gogh, een andere vertolker van het
Germaansche levensgevoel, zij het dan ook op droef-
geestiger wijze dan Rembrandt dit deed, Duitsche
namen dragen enuiteindelijk uit Duitschland af
komstig zijn.
„Dat ons samenzijn op deze plaats er in de komende
weken toe leiden zal ons nog meer bewust te maken,
dan wij tevoren reeds waren, van de verbondenheid in
verleden en heden van de Duitsche en Nederiand
sche kunst".
Na den secretaris-generaal sprak de plaatsvervan
gend gouwleider van Westfalen-Zuid, Oberbürger-
meister Vetter uit Hagen een kort woord.
Het Zepparoni-kwartet speelde vervolgens het
strijkkwartet opus 14, Cis-mol van< Dirk Schafer,
waarna de Rijkscommissaris, rijksminister dr. Seys»
Inquart, de openingsrede uitsprak.
Rede Rijkscommissaris.
Wij zijn hier bijeengekomen adus de Rijkscom
missaris om een keuze uit de werken van de Ne-
derrijnsche-Westfóalsche kunstenaars, welke ook in
Hagen zijn tentoongesteld, thans hier in Amsterdam
aan de Nederlanders te toonen. Wij zullen eens nagaan
welke beteekenis aan deze daad thans midden in den
oorlog toekomt, een daad dus, welke in ieder geval
een zekere beteekenis weergeeft van het eigen stand
punt.
(Vervolg op de volgende pag.)
j.m
(Foto Stapf)
