De strijd
in het Oosten
Lucht- en vlootbases
op Malta opnieuw
aangevallen.
Duitsch-Italiaansche lucht
actie in het gebied van
Tobroek en Mersa-Matroeh
Finnen bezetten Sortavala.
MAANDAG 18 AUGUSTUS Ï941
Om Odessa wordt nog gestreden. - Sovjets
trekken in de bocht van de Dnjepr over breed
front terug. - Luchtaanval op het Stalinkanaal.
Ter aanvulling op het weermachlfoericht van
Zondag verneemt het D.N.B. van militaire
zijde:
Als resultaat van de succesvolle doorbraak
van Duitsche eii verbonden troepen aan de
kust van de Zwarte Zee is thans de belang
rijke haven- en industriestad Nokalajev na
harde gevechten in Duitsche handen gevallen,
terwijl om de andere havenstad Odessa nog
gestreden wordt. Pogingen van de Sovjets om
uit Odessa over zee te ontkomen, heeft het
Duitsche luchtwapen door vernieling va»
transportschepen voor Odessa verhinderd. De
Sovjettroepen stroomen thans in breed front
in de bocht van de Dnjepr naar het Oosten
terug, terwijl de Duitsche en verbonden troepen
hen in felle achtervolging achterna zitten.
Bij deze achtervolgingsgevechten ten Oosten van
de Zuidelijke Boeg hebben de Sovjets opnieuw
zware verliezen geleden door hardnekkige aanval
len van Duitsche vliegers op hun terugstroomende
colonnes, terwijl de buit aan oorlogstuig en het
aantal gevangenen voortdurend toeneemt.
Het na zwaren strijd ingenomen Nikolajev aan
de monding van de Boeg is de districtshoofdstad en
telt 167.110 inwoners. Het is de stad met de meeste
nijverheid (vooral scheepswerven) aan de Zwarte
Zee. -In de uitgestrekte havengebieden bevinden
zich petroleumtanks, graanpakhuizen,v drijvende
dokken en koelhuizen, verscheiden marinewerven,
geschut- en munitiefabrieken, benevens spoorweg-
werkplaatsen. Het is een belangrijke omslaghaven
voor transport- en landbouwmachines. In de stad
bevinden zich textiel-, leder- en levensmiddelen-
fabrieken. Behalve verscheiden vliegvelden bezit
Nikolajev een vliegsehool, infanterie-, artillerie- en
vliegerkazernes.
Op den Noordelijken vleugel-gelulde het aan
Duitsche gevechtsvliegtuigen een belangrijke sluis
van het Stalinkanaal te vernielen en daarme den
Sovjets voor de toekomst uitwijken naar de Witte
Zee zoo te beschadigen dat hij zijn beteekenis
heeft verloren. Daarmede is den in de Finsche'Golf
nog aanwezige lucht- en zeestrijdkrachtens dei-
Sovjets yoor de toekomst uitwijken aar de Witte
Zee onmogelijk gemaakt.
Tegelijk met deze successen in het Oosten wordt
in het Westen de afweer van Britsche luchtaanval
len ter ontlasting van de Sovjets met een gelijk
succes als tot dusver voortgezet, zoo dat de Britten
alleen Zaterdag weer overdag en des nachts aan
de kust van het Kanaal en bij het binnenvliegen
van het rijksgebied in totaal 26 machines hebben
verloren. De Britsche verliezen in de tien dagen
van 7 tot 17 Augustus bedragen in totaal rond
00 toestellen, d.w.z. dus gemidddeld 20 machines
per dag. Duitsche jagers en nachtjagers, afweer
geschut en marineartillerie hebben daarmede op
nieuw bewijs geleverd van hun waakzaamheid en
trefzekerheid.
VERKEERSVERBINDINGEN
BESTOOKT.
Voorts meldt het "D.N.B.In den nacht van
Zaterdag op Zondag heeft de Duitsche luchtmacht
verkeersverbindingen, waaronder spoorweginstal
laties, achter het Sovjet-front succesvol bestopkt
met bommen van allerlei kaliber. Talrijke spoor
weginstallaties werden vernield. Op een spoorweg
knooppunt en op spoorweginstallaties in de om
geving van Gomel werden vrij aanzienlijke bran
den veroorzaakt.
In de wateren van Odessa hebben Duitsche ge
vechtsvliegtuigen bolsjewistische zeestrijdkrachten
en transportvaartuigen doeltreffend met bommen
bestookt. In de buurut van Dnjepropetrofsk wer
den in scheeraanval overgangen over.den Dnjepr
verwoest. Talrijke Sovjettanks en 130 vracht
auto's werden door bommen vernietigd. In lucht
gevechten boven de Oekraïne verloren de Sov
jets 13 vliegtuigen.
Italiaansch weermachtsbericht
van Zaterdag
ROME, 16 Augustus (Stefani). In zijn weer-
machtbericbten no. 438 maakt het Italiaansche opperbe
vel het volgende bekend:
„In den afgeloopen nacht hebben formaties van het
Italiaansche luchtwapen opnieuw doelen van de lucht
en vlootbases op Malta gebombardeerd. Britsche vlieg
tuigen ondernamen weer nachtelijke aanvallen op de
stad Catania en lieten brisant- en brandbommen val
len. Talrijke woonhuizen werden beschadigd en er zijn
talrijke dooden en gewonden te betreuren.
De bevolking behield haar gedisciplineerde hou
ding.
Noord-Afrika: In demsector van Tobroek heeft onze
artillerie concentraties vijandelijke voertuigen be
stookt. Tijdens aanvalspogingen, welke door vijan
delijke vliegtuigen werden ondernomen op onze sche
pen die voeren aan de kust van Tripolitanië, heeft
het luchtdoelgeschut drie vijandelijke machines neer
gehaald. 4
Oost-Afrika: nieuwe luchtaanvallen hadden plaats
op Gondar, welke schade aan gebouwen aanrichtten én
eenige verliezen veroorzaakten onder de inlandsche
bevolking. Onze nationale en koloniale troepen on-
dernamen éen schitterend offensief op Culquabert,
waarbij zij diep doordrongen in de linies van den
vijand. Zij verdreven den vijand en brachten hem
aanzienlijke verliezen toe."
Italiaansch weermachtsbericht
van Zondag
Bommen op Catania en Syracuse.
ROME, 17 Aug. (D.N.B.) Weermachtbericht no. 439
luidt als volgt:
„De Engelsche luchtmacht heeft in den afgeloo
pen nacht opieuw een aanval gedaan op de stad Ca
tania en op Syracuse. Op de vijandelijke toestellen
Werd een heftig vuur van onze afweerbatterijen ge
richt. Brisant- en brandbommen kwamen neer op ci
viele gebouwen: geen enkel slachtoffer, eenige scha
de. £)e verliezen, veroorzaakt door den aanval van 16
Augustus j.l. op Catania bedragen 18 dooden en 25
gewonden.
In Noord-Afrika aan het front van Tobroek zijn na
deringspogingen, ondernomen door detachementen van
den vijand, snel afgeslagen. Duitsche en Italiaansche
vliegtuigen hebben doeltreffend in de haven gemeerde
schepen en verdedigings installaties der sterkte ge
bombardeerd, evenals doelen op den grond in de om
geving van Mersa Matroeh, benevens op twee vlooteen-
heden, die ten Oosten van Tobroek voeren.
Britsche vliegtuigen hebben Bardia, Derna en Beng-
hasi aangevallen: .twee dooden en eenige gewonden.
Het afweergeschut heeft een vijandelijken bommen
werper neergeschoten.
In Oost-Afrika, in den sector van Gondar en aan
het front van Celoa levendige gevechten tusschen
onze troepen en vijandelijke afdeelingen, die op de
vlucht werden gedreven, waarbij zij verliezen leden.
Te Wolsjefit heeft onze artillerie een sterke gemotori
seerde colonne vijandelijke troepen getroffen en ern
stige en zichtbare schade toegebracht aan manschappen
en materiaal".
In het middendeel van het Oostelijk front hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen gisteren aanvallen
gedaan op Sovjet-troepenconcentraties, benzine
opslagplaatsen en colonnes vrachtauto's Twee
bolsjewistische tanks, een batterij stelling en 20
vrachtato's werden vernietigd, en een colonne met
munitie vloog in de lucht. In luchtgevechten boven
dezen sector verloor de Sovjet-luchtmacht 10 toe
stellen.
In de streek ten Oosten van het Ilmenmeer heeft
de Duitsche luchtmacht Zaterdag bomaanvallen ge
daan op talrijke bolsjewistische nijverheidsinstal
laties en wapenfabrieken benevens spoorweginstal
laties en goederentreinen. In luchtgevechten boven
het gebied ten zuiden van het Ilmenmeer werden
13 Sovjettoestellen neergeschoten.
Zaterdagmorgen vroeg begaven drie Sovjet
vliegtuigen zich naar het havengebied van Con
stantsa aan de Zwarte Zee en weirpen enkele
bommen die evenwel in het water vielen, naar het
D.N.B. verneemt. Twee der aanvallende toestellen
werden door Duitsche-jagers neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben Zondag
doeltreffende aanvallen gedaan op het spoorweg
knooppunt Goroditsje, ten Oosten van Kief. Het
station werd grootendeels verwoest. In stilstaande
goederenwagens en terzijde gerangeerde wagons
ontstonden zware branden, die doen concludeeren
dat munitie is vei-nield.
Andere Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben aan
de Westkust van de Krïm een geheel bezet troe
pentransportschip van 5000 ton met succes aange
vallen en in brand geschoten. Het schip vertoonde
na de bomontploffingen zware slagzij en bleef
liggen
Sovjetvliegluigen hebben Zondagmorgen en even
over zeven uur 's avonds gepoogd de Finsche hoofd
stad te naderen, maar zij werden door jagers en
luchtdoelartillerie teruggedreven, zonder het ge
bied van de stad te hebben bereikt.
DE OPERATIES DER XFGELOOPEN
WEEK.
In aanvulling op het weermachtsbericht van Za
terdag verneemt het DNB van militaire zijde dat
ook de afgeloopen week is geëindigd met'de be
slissende Duitsche successen, waarvan het zwaarte
punt in het Westen der Oekraïne ligt. De doorstoot
naar de Zwarte Zee en de vernietiging of verdrij
ving van het Zuidelijke Sovjetleger in de bocht
van den Dnjepr zijn gebeurtenissen van groote
beteekenis.
De Duitsche en verbonden troepen hebben bij
deze operaties in den loop van de week 300 kiló-_
meter afgelegd. Afgezien van het feit dat thans"
ook het Donetz-bekken, het groote industriegebied
der Sovjet Unie, in gevaar verkeert, hebben de
bolsjewisten het belangrijkste deel hunner stel
lingen aan de Zwarte Zee verloren.
Ook aan andere deelen van het front ontwikkel
den zich nieuwe Duitsche aanvallen, waarvan som
mige reeds weer geleid hebben tot omsingeling en
vernietiging van Sovjettroepen. Intusschen worden
deze aanvallen bemoeilijkt door de ^erreinhinder-
nissen en door veldversterkingen der Sovjets, die
stuk voor stuk overwonnen moeten worden. De
zuivering van Noord-Estland is in de afgeloopen
weekvoortgezet, zoodat de Duitsche afdeelingen
ten Oosten en ten Westen van het Peipsimeer elk
oogénblilc met elkander in verbinding kunnen ko
men.
Aan het Finsche front hebben Finsche en Duit
sche troepen in weerwil van de terreinmoeilijk
heden en den taaien tegenstand van den vija'nd
meter na meter gewonnen. Duitschers en Finnen
ontnemen hier ill trouwe wapenbroederschap en
op onweerstaanbare wijze den bolsjewisten het ge
bied, dat zij zich in Maart 1940 wedeiTechtelijk
toegeëigend hadden.
De Duitsche luchtmacht,, die eiken. da,g. met sue-,
ces optreedt tegen het Sovjetfront, en tegen be
langrijke wegen en spoorlijnen 'in het achterland,
heeft thans aan het geheele Oostelijke front sedert
22 Juni het enorme aantal van 10.000 Sovjetvlieg
tuigen vernield. De Sovjets zullen dit verlies in de
verste verte niet kunnen vervangen.
Alle ontlastingsaanvallen der Britsche lucht
macht ten bate van de Sovjets zijn wederom door
den Duitschen afweer verijdeld, terwijl de Duitsche
luchtmacht bij ln»ar onvermoeiden vernietigings-
strijd tegen de Britsche koopvaardij in de afgeloo
pen week weer meer dan 93.000 ton tot zinken heeft
gebracht. Met de door motortörpedobooten ver
nielde 10.000 ton is dus in de afgeloopen week
weer meer dan 100.000 ton Britsche scheepsruimte
door de Duitsche actie vei-loren gegaan.
Tijdelijke verliooging van
verzekeringsrenten.
Op Vrijdag 1 Augustus heeft de heer H. J.
Woudenberg de verhooging aangekondigd van een
aantal sociale verzekeringsrenten.
Deze verhooging is thans vastgelegd in een Ver
ordeningenblad. Zij geldt tot 31 December 1942
en bedraagt:
Voor Ouderdoms- en ïnvaliditeitsrente: 25 pet.
Voor gehuwden, die ïnvaliditeitsrente genieten
beneden den leeftijd van 65 jaar: 50 pet.
Voor Weduwen- en weezenrente: 50 pet.
Voor Ouderdomsrente: 25 pet.
Voor ïnvaliditeitsrente: 50 pet.
Voor Weduwen- en Weezenrente: 50 pet.
Indien de verzekerde gehuwd is wordt de bijslag
verhoogd tot 75 pet. Hetzelfde geldt wanneer de
verzekerde weduwnaar (weduwe) is en- er kinde
ren zijn, die recht hebben op onderhoud.
Voor elk dezer kinderen wordt bovendien een
bijslag van 20 pet. uitgekeerd.
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Daitsch weermachtsbericht
van Zaterdag
Operaties aan het
Oostelijk front verloopen
volgens de plannen.
Luchtmacht bestookt doelen
aan de Britsche Oostkust.
Uit het hoofdkwartier van den Führer, 16 Augus
tus (D.N.B.). Hel opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
„Aan het geheele Oostelijke Front blijven de ope
raties volgens de plannen en met succes verloopen.
Voor de Oostkust van Engeland brachten ge
vechtsvliegtuigen overdag twee koopvaardijschepen
met tezamen 7500 b.r.t. tot zinken en beschadigden
bij de Farör-eilanden een vrij groot koopvaardij
schip. Bij Cambridge werdén militaire inrichtingen
met bommen van zwaar kaliber bestookt. Een pa
trouilleboot schoot in het Kanaal een Britsch jacht
vliegtuig omlaag. In den afgeloopen-nacht vernietig
de het luchtwapen voor de Britsche Oostkust een
koopvaardijschip van 2090 b.r.t. en viel verschillen
de havens en militaire inrichtingen in het Oosten
van het eiland aan.
In Noord-Afrika bombardeerden Duitsche Duik
bommenwerpers met goed gevolg Britsche schepen
in de haven van Tobroek. luchtdoelstellingen, mu-
nutiedepóts en wagenparken van den vijand.
Een gering aantal Sovjet-bommenwerpers heeft
vannacht geprobeerd het Noordelijke en Noordooste
lijke gebied van het Duitsche rijk aan te vallen.
De aanvallen bleven volkomen zonder uitwerking.
„Ver. Staten niet dichter hij den
oorlog."
Roosevelt over zijn onderhoud met Churchill
Uit New-York "verneemt het DNB:
In-de persconferentie die Roosevelt heeft ge
houden aan boord van zijn yacht „Potomac" nadat
dit- in Rockland (Maine) gemeerd had, heeft de
president volgens Associated Press verzekerd dat
hij en Churchill het in olie problemen den oor
logssituatie eens zijn. De conferentie op den Al
lan tischen Oceaan heeft echter naar zijn meening
de Ver. Staten niet nader tot een deelneming aan
den oorlog gebracht. In ontwijkende antwoorden
duidde Roosevelt aan dat geen nieuwe maatregqjen
ontworpen zijn. Vertegenwoordigers, van leger,
vloot en luchtwapen der Ver. Staten hebben met
Engelsche militairen, aldus Roosevelt, afzonderlijk
en groepsgewijs, conferentie gehouden.
Omtrent zijn persoonlijke .besprekingen met
Churchill, die langer dan een dag hebben geduurd,
verklaarde Roosevelt dat men inlichtingen heeft
uitgewisseld over- heden en toekomst. Voorts heeft
men de kwestie besproken hoe de-wenschen van de
Sovjets betrokken kunnen worden in het bestaande
program. De Sovjet Unie krijgt geen hulp op grónd
van de wet op de hulpverleening aan Engeland,
maar zal contant betalen. Aangezien de Sovjets
volgens de meening van Roosevelt den winter nog
zullen doorstaan, hebben zij voor den veldtocht van
den volgenden zomer alle beschikbare materiaal
noodig.
Op een vraag van een journalist bevestigde Roo
sevelt dat Churchill niet naar Amerika zal komen.
Evenmin als hij' zélf Voor den eerstvolgeriden tijd
plannen heeft voor een bezoek aan Engeland.
Verder verklaarde hij dat 'het verlangen naar
een ontmoeting met Churchill reeds in Februari j.l.
was opgekomen. De uitvoering van het plan moest
echter uitgesteld worden wegens de veldtochten in
Griekenland en op Kreta.
Volgens de „New-York Times" heeft Roosevelt
gezegd dat aan de Sovjet Unie niet is verzocht zich
aan te sluiten bij de gemeenschappelijke verklaring
van Churchill en Roosevelt. Dit is van geen enkele
zijde geopperd.
ONDERHOUD MET HULL.
WASHINGTON, 17 Augustus. (DNB) Presi
dent Roosevelt, die vanochtend weer. alhier is aan
gekomen', heeft een bespreking gehad met den
minister, van buitenlandsche zaken, Cordell Huil,
over de internationale situatie. Volgens Associated
Press zijn hierbij in de eerste plaats de problemen
Frankrijk, het Verre Oosten en de aanstaande
conferentie te Moskou behandeld.
Twaalf Amcrikaansche vliegers
bij vliegtuigongeluk omgekomen.".
Ook het hoofd van het Engel
sche ravitailleeringsbureau in
de V. S. onder de slachtoffers.
Uit New-York: Naar de Associated Press uit Londen
mededeelt, zijn twaalf Amerikaansche vliegers, die
deel uitmaakten van den Transoceaanschen vliegdiensl,
Donderdag j.l. bij een vliegtuigongeluk om het leven
gekomen.
In totaal werden bij het vliegtuigongeluk twintig
personen gedood, waaronder het hoofd van het En
gelsche ravitailleeringsbureau in de Vereenigde Staten
Arthur Pulvis. (D.N.B.)
De troostelooze toestand der wegen in het Sovjetgebied stelt de Duitsche
colonnes voor zware opgaven. Doch niettegenstaande deze moeilijkheden gaat
de opmarsch verder.
(Foto Orbis-Holland).
Megerle over de verklaring
van Roosevelt en Churchill.
Weder zijdsche verlangens
die niet ingewilligd konden
worden.
Het A.N.P. deelt mede:
Onder het opschrift „In de prullemand" publi
ceert de „Berliner Börsenzeitung" een artikel van
di-, Karl Megerle over de ontmoeting tusschen
Roosevelt en Churchill.
„Het plagiaat der punten van Wilson, n.l. de
verklaring van Roosevelt en Churchill", aldus
Megerle, „is niet een teeken van kracht, maar van
zwakte. Het wordt verklaard door de omstandig
heden, waaronder de verklaring tot stand is ge
komen. De- politiek van Engeland en de Vereenigde
Staten is overal vastgeloopen. Het dilemma is
zoo groot dat beide staatslieden zich gedwongen
zien elkander eindelijk klaren wijn te schenken en
te constateeren dat geen van beiden de verlangens
van den ander kan inwilligen. Churchill wilde on
getwijfeld van Roosevelt de verzekering hebben dat
de Vereenigde Staten aan den oorlog zouden gaan
deelnemen, zoo mogelijk nog vóór de ineenstorting
van de Sovjet-Unie. Roosevelt moest antwoorden
dat hij zoowel door binnenlandsche als buitenland-
sche omstandigheden den uitersten stap niet kon
wagen. Volk en congres der Vereenigde Staten zijn
niet bereid hem op zijn weg naar den oorlog te
volgen.
Engeland wilde voorts dat de Amerikaansche
wapenleveranties niet beperkt zouden worden door
de behoeften der Amerikaansche weermacht of door
de Amerikaansche hulp aan de Sovjet Unie, terwijl
de Amerikanen juist belang hechten aan de on
dersteuning der Sovjets om de Sovjet-Unie Althans
in het Verre Oosten te handhaven als factor tegen
over Japan. Uit dit dilemma kon men klaarblijkelijk
onmogelijk een bevredigenden uitweg vinden. De
bekende verklaring werd de wereld ingestuurd,
om toch nog iets te doen ter ondersteuning van
het Britsche oorlogsmoreel en om de openbare
meening in Amerika bezig te houden.
De moreele positie van Engeland en de Ver
eenigde Staten is overal verzwakt door het bond
genootschap met het bolsjewisme en het verraad
aan Europa. De eigen volken der beide staatslieden
weten niet hoe men van dit concubinaat moet af
komen. De nieuwe ontwikkeling in Frankrijk,
Pétain's streven naar samenwerking met Duitsch-
land en Europa staat gelijk met een nieuwe neder
laag voor Roosevelt. Hetzelfde geldt voor het Verre
Oosten, waar de machtspositie van Japan versterkt
is door de meesterlijke oplossing van het industrieele
vraagstuk. Niet voor de spilmogendheden, maar
voor de Angelsaksen is het probleem der twee fron
ten actueel geworden.
De landen van het driemogendhedenverdrag zien
hun positie onophoudelijk versterkt door de feiten.
Onder deze omstandigheden is de verklaring van
Roosevelt en Churchill geschikt om door de vol
ken in hun prullemand geworpen te worden.
„De verklaring", aldus vervolgt Megerle, „is ook
dom, vooral wat de uitwerking op Duitschland
en zijn bondgenooten betreft. Indien dezen nog niet
vastbesloten waren geweest om tezamen door te
vechten tot de overwinning behaald is, dan zouden
hun de oogen geopend zijn door het punt, waarin
zij gedreigd worden met eenzijdige weerloosheid.
Als het Duitsche volk het over één ding eens is,
dan is het hierover dat de roof der wapenen na
den wereldoorlog de grootste, misdaad en de belofte
van universeele ontwapening het grootste bedrog
van de 20ste eeuw is geweest.
Overigens hebben Engeland en de Vereenigde
Staten alles wat zij thans toezeggen ook reeds na
den wereldoorlog beloofd en, voor de haan tweemaal
gekraaid had, hadden zij het driemaal verloochend.
Er leven nog te veel menschen die van dit verraad
getuige zijn geweest, dan dat men voor een tweede
bedrog toegankelijk zou zijn, dat erger zou zijn
dan het eerste. Juist de twee mannen die voor het
uitbreken van den oorlog de leiders der oorlogs-
clique waren, die de wereld niets anders konden
beloven dan honger en tranen, bevelen zich thans
aan als de apostelen van een betere orde. Deze
mannen hebben zich definitief gedisqualificeerd
door hun bondgenootschap met het bolsjewisme. Zij
hadden daarmede de verklaring van de „Potomac"
reeds verraden, eer zij was neergeschreven"
„De volken"A aldus Megerle, „hebben geen be
langstelling voor de frazen van de „Potomac". Men
kan het document van Roosevelt en Churchill laten
vallen in de prqllemand, waarin zijzelf indertijd
de 14 punten van Wilson hebben geworpen".
OORDEEL VAN LANDON.
Uit Topeka (Kansas) meldt het DNB: In een
verklaring aan de pers heeft de vroegere candidaat
voor het vroegere presidentschap en vroegere gou
verneur, Landon, zich uitgesproken tegen de ont
moeting tusschen Roosevelt en Churchill. De wijze
waarop de ontmoeting heeft plaats gehad, zoo
verklaarde hij, beteekent een goed in elkaar gezette
poging om het Amerikaansche volk over het ware
doel der conferentie te misleiden. De tegenwoordig
heid der legerchefs in plaats van de ministers van
buitenlandsche zaken duidt erop dat gesproken is
over een militaire samenwerking van de vloten
en niet over een vreedzame samenwerking. Eigen
aardig is dat de beide staatslieden alle mogelijke
vrijheden hebben afgekondigd, alleen niet de vrij
heid van godsdienst. Blijkbaar schrikt men ervoor
terug de goddelooze Sovjet Unie te beleedigen.
Associated Press zou van een geloofwaardige
persoonlijkheid in Londen vernorpen hebben dat
ae voornaamste bespreking bij de ontmoeting tus
schen Roosevelt en Churchill Zondag 10 Augustus
in de kapiteinshut van het Britsche slagschip
„Prince of Wales" heeft plaats gehad onder weers
omstandigheden, welke ongelukkigerwijze niet ide
aal genoemd konden worden. De positie van het
groote nieuwe slagschip tijdens de ontmoeting is
geheim gehouden.
De minister van Marine Knox heeft in een rede
te Durham (Noord-Carolina) de hoop tot uiting
gebracht dat Roosevelt de verklaring van acht
punten het resultaat van de bespreking tusschen
Roosevelt en Churchill aan het Congres ter goed
keuring zal voorleggen.
Amerikaansche en Engelsche
ambassadeurs bij Stalin.
NEW-YORK, 17 Augustus. Naar Associated
Press uit Moskou meldt heeft Stalin de ambassa
deurs van de Ver. Staten en Groot-Brittannië in
het Kremlin ontvangen Zij overhandigden hem de
gemeenschappelijke nota van Roosevelt en Chur
chill. Stalin deelde den beiden ambassadeurs mede
dat hij bereid was de noodige stappen te doen voor
de voorgestelde conferentie in Moskou. Molotof, de
Sovjetcommissaris van Buitenlandsche Zaken, was
bij de ontvangst aanwezig.
(D.N.B.)
Stad aan den Noordelijken
oever van het Ladogameer.
Het DNB meldt: Officieel wordt uit Helsinki
medegedeeld:
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag hebben
onze troepen na hevigen strijd Sortavala ver
overd.
Naar van goed ingelichte zijde verder hier
over verluidt, werd de stad Sortavala aan den
Noordelijken oever van het Ladogameer den
15en Augustus des avonds gezuiverd van de
laatste bolsjewisten, die zich binnen de stad
hadden verschanst en taaien weerstand boden.
De stad, die in den veldtocht in den winter
van 1939/40 sterk beschadigd werd, kreeg thans
weinig schade, daar aan Finsche zijde voor
de verovering der stad hoofdzakelijk infan
terie strijdkrachten werden, gebruikt.
Nader wordt uit Helsinki vernomen:
De grootste gebeurtenis voor de Finsche pers in
dezen oorlog is de verovering van de oude Finsche
stad Sortavala. Ook wordt de bezetting van
Lahdenpohja en Jaakkima in de pers met groote
opschriften vermeld. Volgens het officieele Finsché
nieuwsbureau bevinden zich in vele deelen van de
door de Finnen ingenomen stad Sortavala sterke
fortificaties. Voorts is er een groot aantal ver
dedigingsnesten. Overal in de parken waren bun
kers gebouwd. Na vernietiging van de verschillende
omsingelde troepen in de nabijheid der stad werd
een ring gelegd om deze plaats van het grootste
belang, zoodat de Finsche troepen de voorsteden
konden binnendringen. Reeds op 14 Augustus waren
de bolsjewistische leiders zonder medeweten van
hun troepen uit de stad vertrokken. Zij waren, ge
dekt door de duisternis in roeibooten gevlucht. De
bolsjewistische chefs waren een voor een door de
verdedigingslinies geslopen.
De „Nederlamlsche Opera" gesticht
Plaats van vestiging Amsterdam.
s-GRAVENHAGE, 16 Augustus. Door de goede
zorgen van het Departement van Volksvoorlichting
en Kunsten en in overleg mot de gemeente Amster
dam is de mogelijkheid geschapen te komen tot op
richting van een Nederlandsehe Opera, die zal wor
den gevestigd in den Stadsschouwburg te Amsterdam
e'n die met haar voorstellingen nog in den loop van
het aanstaande winterseizoen zal beginnen.
Naar aanleiding van de stichting van dit voor ons
land nieuwe cultureele lichaam heeft het A.N.P. een
onderhoud gehad met den heer F. Primo, hoipfd van
de afdeeling Theater en Dans van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten.
Aan dit onderhoud is ontleend, dat de Ned. Opera
stichting thans ontbonden zal worden. „Deze", aldus
de heer Primo, heeft buitengewoon goed werk ge
daan gedurende de twee jaar die achter ons liggen.
Maar dit werk was niet vol te houden, met hoeveel
liefde en opoffering het ook werd volbracht, omdat
de overheidssteun ontbrak. Ik moet hier hulde bren
gen aan de initiatiefnemers,, de Wagnervereeniging,
het koor, de artisten, de leiders, zoowel de artis
tieke als de zakelijke en in de eerste plaats aan de
heeren van Tienhoven en de Mar'ez Oyens, die geheel
belangeloos ontzaglijk veel hebben gedaan om de po
gingen tot een goed einde te brengen. Zij zijn er
dan ook in geslaagd, maar vei-der kon het niet meer
zoo doorgaan, tegen 31 Augustus wordt de Neder
landsehe Opera Stichting ontbonden en alles wat op
dit gebied werd bereikt, dreigde nu verloren te
gaan indien de overheid niet zou ingrijpen. Het rijk
heeft zijn taak begrepen. Het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten, dank zij de krachtige
interventie van zijn secretaris-generaal, prof. dr. T.
Gocdewaagen, heeft bereikt dat er continuïteit zal
zijn en dat de vruchten van een paar jaar hard wer
ken door een schare geestdriftige artisten, niet zullen
verdorren.
Thans wordt de eerste Nederlandsehe Opere op
beroepsgrondslag in ons land opgericht. Dit is van
historische beteekenis."
„Er is een basis gevonden van vruchtbare samen
werking met de gemeente Amsterdam, De „Neder
landsehe Opera" zal gevestigd zijn in den Stads
schouwburg, op het Leidscheplein, waar tevens „Het
Nederlandsch Tooneel als vaste bespeler is. Deze twee
belangrijke instellingen zullen echter elkander in
het werk niet mogen hinderen. Daarom werd het ge
meentebestuur van Amsterdam bereid gevonden, de
noodige verbouwingen te laten verrichten, opdat de
opera en het dramatisch tooneel in één huis zouden
kunnen werken, repeteej-en en óok opvoeringen, ge
ven, zonder elkander te hinderen. Beide groepen wer
ken echter van elkander gescheiden, elk op eigen ter
rein, doch één zakelijke leider zal belast worden
met de huishoudelijke regelingen, Het personeel en
het bestaande materiaal van den' Stadsschouwburg
worden ook ter beschikking van de opera gesteld."
„De regeling is thans zoo, dat het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten den vasten be
speler voor tooneel benoemt, in dit geval den heer
Cor van der Lugt Melsert en zijn regisseurs. Het de
partement benoemt ook de artistieke leider van de
Opera, de opera-regisseurs, de balletmeesters, de di
rigenten en kooi-- en balletleiders. Ok kan u thads
'reeds mededelen dat de artistieke leiding van de opéra
in handen zal zijn v,an mr. Joh. den Hertog, die tevens
belast zal zijn met de voorbereiding der koren. Een
vaste dirigent zal dit eerste jaar niet benoemd kunnen
worden, omdat nog proeven zullen moeten worden ge
nomen. Daarom zullen verschillende dirigenten in
de gelegenheid worden gesteld gedurende een zeke
ren tijd aan de opera werkzaam te zijn. Na dit eerste
jaar zal wellicht de mogelijkheid bestaan een defini
tieve keus te doen.
Wat het ballet betreft: het ballet Georgi en het
Nederlandsehe ballet zullen om beurten medewer
king verleenen. Er werdt verder een Raad van Toe
zicht gevormd voor de opera en een raad van toezicht
voor het tooneel.
Het rijk en de gemeente zullen in deze raden verte
genwoordigd zijn.
Het spreekt vanzelf, dat er eerst nog veel ei\ hard
gewerkt moet worden en daarna eerst zal kunnen
worden bepaald, wanneer voor het voetlicht kan ge
treden worden. Doch dit zal in elk geval nog dezen
winter zijn."
P. H. VAN DER LEY.
17 Augustus 184125 Februari 1927.
Door het bestuur van het P. H. van der Ley-
fonds is op 17 Augustus een krans gelegd op het
graf van P. H. van der Ley, die van 1865—1888
leeraar aan en van 188EÊ—1921 directeur van de
De herinnering aan zijn groote gaven naar
Rijkskweekschool te Haarlem is geweest,
hart en geest en vooral aan zijn volkomen toe
wijding aan de stoffelijke, geestelijke en ethische
belangen der hem toevertrouwde kweekelingen,
leeft bij hen in zoo'n sterke mate voort, dat deze
herdenking niet achterwege mocht blijven.
Slot defect? Tel. 11493
DeSleuteIspecialist,L.Veerstr.lO
(Adv. Ingez. Med.)
'Radio Hxogxamna
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1941.
HILVERSUM I, 415.5 M.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00
Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 E. N. O.
Nieuwsberichten. 8.15 Schriftlezing en meditatie (voorbe
reid door de Christelijke Radio Stichting). 8.25 Gramofoon
muziek. 9.15 Voor de huisvrouw. 9.25 Gramofoonmuziek.
11.00 Declamatie. 11.20 Pianovoordracht en gramofoonmu
ziek. 12.00 Gerard Lebon en zijn orkest. 12.25 Het kwartier
van den Arbeid. 12.40 Almanak. 12.45 B. N. O. Nieuws- en
economische berichten. 1.00 Zang met pianobegeleiding.
1.30 Sprankelende middagklanken. 2.50 Gramofoonmuziek.
3.00 Ersnt van 't Hoff met zijn 15 solisten. 3.30 Clavecim-
belvoordracht. 4.00 Godsdienstige uitzending. 4.20 Gramo
foonmuziek. 4.45 Voor de jeugd. 5.15 B. N. O. Nieuws-
economische- en beursberichten. 5.30 Orgelconcert. 6.00
Lezing „Aleen voor mannen". 6.15 „Rancho", Zuid-
Amerikaansch programma. 7.00 Actueel halfuurtje. 7.30
Omroeporkest, solisten en gramofoonmuziek. 8.45 Voor den
boer. 9.00 Celló en piano. 9.30 Gramofoonmuziek. 9.45 B.
N. O. Nieuwsberichten. 10.0010.15 B. N. O. Engelsche uit
zending. Economie News from Holland.
HILVERSUM II, 301,5 M.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00
Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 B. N. O.
Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 10.20 Orgelcon
cert (gr.pl.). 10.40 Declamatie. 11.00 Ensemble Rentmeester
en gramofoonmuziek. 12.00 Gramofoonmuziek. 12.15 Orkest
Malando en solist. 12.45 B. N. O. Nieuws- en economische
berichten. 1.00 De Romancers. 1.40 Gramofoonmuziek. 2.00
Zang en Piano. 2.50 Gramofoonmuziek. 3.30 Voor de. zieken.
4.00 „Dansmuziek op de Antillen", causerie (met muzikale
illustratie). 4.30 Gramofoonmuziek. 5.15 B. N. O. Nieuws-,
economische- en beursberichten. 5.30 Amusementsorkest
en solist. 6.15 Causerie „Op de zenderende paarse heide".
6.30 Gramofoonmuziek. 7.00 Actueel halfuurtje. 7.30 Gra
mofoonmuziek. 7.45 Reportage. 8.15 Radiotooneel. 9.00
Voor de werkende vrouw. 9.15 Gramofoonmuziek. 9.45 B.
N. O. Nieuwsberichten. 10.00 Avondwijding. 10.05—10.20
Politiek weekpraatje (opn.).
