De strijd in het Oosten r UJeest zuiaiïp Naar het Oekraïnsche front. JCoct Tlieuws MAANDAG 25 AUGUSTUS 1941' De oorlogshandelingen bij het begin van de derde oorlogsmaand. Nieuwe operaties aan het Zuidelijk front in voorbereiding. Recht- streeksche strijd om de productie- en "bestuurs centra der Sovjet Unie begonnen. Het D.N.B. meldt: Bij het begin van de derde oor logsmaand tegen de Sovjets vorderen de oorlogshan delingen aan het Oostelijk front vlot. Naar-het D.N.B. verneemt-ter aanvulling van hetweermachtsbericht, zijn de karakteristieke trekken de volgende: de be veiliging van-het gehcele front aan Midden- en Be nedenloop van den Dnjepr als punt van uitgang voor nieuwe operaties aan het Zuidelijk front, de begin nende omsingeling van een sterke Sovjet-aanvalsgroep door den linkervleugel van legergroep-Rundstedt en den rechtervleugel van legergroep-Von Bock in de streek tusschen Kiev en Fomel en de concentrische opmarsch naar het laatste marinesteunpunt in het gebied der Oostzeestaten, de voormalige Estlandsche hoofdstad Reval (Tallinn). De gevechten zijn thans in het stadium van een rechtstreekschen strijd om de belangrijkste productie- en bestuursplaatsen des lands gekomen. Als de bols- jewiki deze verliezen, kunnen zij den strijd niet krach tig voortzetten. Zelfs als er nog Engelsche en Ameri- kaansche hulp mocht komen, kan deze wegens de groote afstanden toch niet meer tijdig beschikbaar zijn om de thans voorbereide groote beslissingen nog te kunnen influenceeren. De bolsjewisten trachten met alle middelen hun bruggehoofden aan den Dnjepr te handhaven. Zater dag werden bij het aanbreken van den dag twee Sovjetcompagnieën van den Oostelijken oever naar een eiland overgebracht. Duitsche troepen, die dit eiland reeds bezet hadden, zonder dat de Sovjets dit wisten wachtten tot alle bolsjewisten aan land geko men waren. To.en ondernamen zij een concentrischen aanval op de volkomen verraste Sovjets, die vernië- tigd werden. Geen bolsjewiki kon ontkomen. Het D.N.B. meldt voorts: Terwijl aan het Oostelijk front tusschen de Zwarte Zee en de Finsche Golf de operaties van de Duitsche troepen en die der bond- genooten in vollen gang zijn, Is ook aan het Finsqh- bolsjewistische front de druk van de Duitsche en Finsche strijdkrachten op de daar liggende Sovjet formaties, na de verovering van zwaar beveiligde en hardnekkig verdedigde grensversterkingen aanzien lijk toegenomen. Men moet een onderscheid maken tusschen de sec toren van het front, waar de Duitsche troepen schou der aan schouder met de Finsche formaties strijden en den sector, waarin het gros van de Finsche troe pen onder, het opperbevel van veldmaarschalk Man- nerheim strijdt. Hierbij moet rekening gehouden wor den met het feit dat het zwaartepunt van de gevech ten aan het Finsch-bolsjewistisché front zonder twij fel op de Karelische Landengte, tusschen het Ladoga- meer en de Finsche golf ligt. Er beslaat echter uiteraard een vergaande wissel werking tusschen de Finsche operaties aldaar tegen' het Sovjetfront, ten Noorden van Petersburg en den druk dien de Duitsche Noordelijke vleugel op het oogenblik van het Zuiden en het Westen uit op het verdedigingsgebied van Petersburg uitoefent. Zoo komt ook in dit belangrijke brandpunt van het ge- weldige front tegen de Sovjets een succesvolle samen werking tusschen de Duitsche troepen en die der bondgenooten tot uiting, waaraan de reeds sterk ge durfde Sovjetformaties niet lang weerstand meer zul len kunnen bieden. Uit het Finsche weei'machtsbcrichtavan 22 Augustus 1941 blijkt dat het den Finnen thans gelukt is ook die Noordwestelijke oever van het Ladogameer te ver overen en zoodoende een aanzienlijke verkorting van het front te verkrijgen, doch vooral het voor hen zeer bfelangrijke spoorwegknooppunt Elisenvaara, tusschen het Ladogameer e'n de Finsch-bolsjewistlsche grens in handen te krijgen. De getijktijdig ten Westen van het Ladogameer voortgezette Finsche aanval, die o.a. tot de inneming van Kexholm heeft geleid, heeft in- tusschen zoo aanzienlijk veel terrein gewonnen dat de verdedigingszöne van Viborg reeds in de flank en in den rug bedreigd wordt. Wanneer men de tot dus ver behaalde Finsche successen vergelijkt jnet de on gelooflijke zware terreinmoeilijkheden van het daar liggende gebied en met de langzame vorderingen van de Sovjettroepen tijdens den veldtocht in den winter van 1939/'40 dan blijkt hieruit een schitterende mili taire prestatie, die de hoop wettigt dat na de' reeds behaalde tactische successen ook het beoogde groote operatieve succes op de Karelische landengte niet aan het Finsche leger voorbij zal gaan. DE INNEMING VAN OTSJAKOF. Naar het D.N.B. verneemt, heeft zich bij de inne ming van de zeevesting Otsjakof, die de bolsjewis ten tot basis voor hun lichte vlootstrijdkrachten in de - Z\yarte Zee hadden gemaakt, een Duitsche divisie onderscheiden, die in een moedigen stormaanval de stad veroverde na den zeer hardnekkigen tegenstand van zware kustartillerie en oorlogsschepen te hebben overwonnen. Een poging der boljewisten, om door breede mijnvelden den Duitschers het binnendrin gen te verhinderen, mislukte. Tot dusverre zijn hier meer dan 2000 mijnen opgeruimd. De Sovjets heb ben buitengewoon zware verliezen geleden en 801 bolsjewisten zijn gevangen, genomen. De groote van de buit heeft men nog niet kunnen vaststellen. Tot dusverre zijn geteld: 18 vliegtuigen, 31 stukken ge schut, waarvan 12 met een kaliber van 20 tot 22 c.M. meer dan 100 machinegeweren, 27 granaatwerpers, 10.000 granaten, duizenden handgranaten en groote hoeveelheden kleinere wapens en munitie. OPTREDEN DER DUITSCHE LUCHTMACHT. De operaties der Duitsche luchtmacht in de Oekraïne hadden Zaterdag bijzonder succes, aldus het D.N.B. In onvermoeide aanvallen bombardeerden Duitsche gevechtsvliegtuigen en Stuka's de vluch tende troepen van den Sovjetmaarschalk Boedjenny. Zware aanvallen werden gedaan op gemotoriseerde colonnes, die vergeefs aan den bommenhagel der Duitsche gevechtsformatiese probeerden te ontkomen. Elf Sovjettanks werden vernietigd en zes andere moesten beschadigd blijven liggen. Bij den aanval op rijdende colonnes werden 175 vrachtauto's en an dere voertuigen vernield. Bij zware aanvallen op drie Sovjetvliegvelden slaagden de Duitschers er in 30 vilegtuigen, die startklaar stonden, door welgemikte kettingbommen te vernietigen. De toestellen raak ten al na de eerste bommen in brand. In luchtgevech ten schoten Duitsche jagers zeven Sovjetmachines neer. Tijdens de operaties vielen formaties Duitsche ge vechtsvliegtuigen in de wateren ten Oosten van Odessa een Sovjet-tankboot van 8000 ton aan en beschadigden haar zwaar. Op een rivier werd een sleep van 7 schepen tot zinken gebracht. Bij een aanval op Sovjet-kanonneerbooten, die streden op de Desna, een groote rijrivier van den Dnjepr, brachten Duitsche gevechtsvliegtuigen een monitor tot zin ken. Een andere monitor moest, nadat hij zwaar be schadigd was door bommen, op het strand worden gezet. Alle Duitsche toestellen keerden tan deze succesvolle aanvallen terug. Ook in den middensector van het Oostelijk front hebben formaties der Duitsche luchtmacht bijzonder doeltreffende aanvallen gedaan cn wel op troepen en verkeersdoden der Sovjets. Lange rijen vluchten de Sóvjetcolonnes wedden gebombardeerd cfi scheervlucht beschoten. De verliezen, die de Sovjets bij deze aanvallen hebben geleden, treffen men sehen en materieel zwaar. Welgemikte kettingbom men beschadigden 42 treinen zwaar, die gereed ston den om vluchtende troepen' op te nemen, waarbij 500 wagons werden vernietigd of uitbrandden. Twaalf marcheerende Sovjetcolonnes konden volkomen in de pan worden gehakt, zoodat de bloedige verliezen der Sovjets in dit gebied als. gevolg van de vernieti gende aanvallen van formaties Duitsche gevechts vliegtuigen buitengewoon groot zijn. Formaties Duit sche jagers schoten in deze omgeving 12 boljewisti- sche vliegtuigen neer. In het Noordelijk deel van het Oostelijk front heeft de Duitsche luchtmacht Zaterdag energiek den aanval der troepen gesteund. Zoo werden in de om-' geving van Reval (Tallinn), naar het D.N.B. ver neemt, zware veldversterkingen der Sovjets succes- val met bommen en schietwapens bestookt en spoor lijnen van het Zuiden en Zuid-oosten naar St.-Pe tersburg gedeeltelijk opgebroken. Sovjetcolonnes op den terugtocht konden ondanks haastige vlucht den bommenhagel der Duitsche gevechtsvliegtuigen niet ontgaan en leden zware verliezen. Bolsjewistische vliegtuigen, die deze aanvallen der Duitsche lucht macht tevergeefs trachtten to belemmeren, werden in luchtgevechten neergeschoten. De Sovjets verloren 17 toestellen. In totaal werden Zaterdag en in den nacht van Zaterdag op Zondag 53 Sovjctvliegtuigen' neergeschoten en 48 op den grond vernield. Beschouwing over neutraliteit. Door de moeilijkste omstandigheden banen ook de Hongaarsche troepen zich een weg in het Oosten. Een pantserwagen passeert een stroom. (Foto Orbis-Holland) be- met gas en electriciteit Otadio %uuptmtma DINSDAG 26 AUGUSTUS 1941. HILVERSUM I, 415.5 M. 6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 3.00 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.15 Schriftlezing en meditatie (voorbe reid door de Christ.'Radio Stichting). 8.25 Gramofoonmu ziek. 9.15 Voor de huisvrouw. 9.25 Gramofoonmuziek. 11.00 Declamatie. 11.20 Gramofoonmuziek. 12.00 Ensemble Jonny Kroon. 12.25 Het kwartier van den Arbeid. 12.40 Almanak. •12.45 B. N. O. Nieuws- en economische berichten. 1.00 Pianovoordracht. 1.30 Sprankelende middagklanken. 2.50 Gramofoonmuziek. 3.00 Amabile-esxtet. 3.30 Gramofoon muziek. 4.00 Cyclus ..Arm en rijk in het Nieuwe Testa ment". 4.20 Gramofoonmuizëk. 4.45 Voor de jeugd. 5.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en beursberichten. 5.30 Orgel concert. 6.00 Causerie „Alleen voor mannen". 6.15 Ge varieerd programma. 7.00 Actueel halfuurtje. 7.-3Ö Omroep orkest en soliste. 8.30 Gramofoonmuziek. 8.45 Voor den boer. 9.00 Cello en piano. 9.30 Gramofoonmuziek. 9.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 10.00—10.15 B. N. O. Engelsch uit zending: Economie News from Holland. HILVERSUM I, 415.5 M. 6.45- Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.00 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgjnnnastiek. 8.00 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 10.20 Zang met clavecimbel- en pianobegeleiding. 10.40 Declamatie. 11.00 Ensemble Amende en gramofoonmuziek. 12.00 Gramofoon muziek. 12,15 Gerard Letion en zijn orkest. 12.45 B. N. O. Nieuws- en economische berichten. 1.00 Trio Jonny Om- bach. 1.40 Gramofoonmuziek. 2.00 Utrechtsch Stedelijk Orkest. 3.30 Voor de zieken. 4.00 - Gramofoonmuziek. 5.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en beursberichten. 5.30 Klaas van Beeck en zijn orkest. 6.00 Orgelopnamen. 6.15 Boekbespreking. 6.30 Gramofoonmuziek. 7.00 Actueel half uurtje. 7.30 Reportage. 8.00 Gramofoonmuziek. 8.15 Radio- tooneel. 9.00 Sport en lichamelijke opvoeding voor de vrouw, causerie. 9.15 Ensemble Bandi Balogh. 9.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 10.00 Avondwijding. 10.05—10.15 Politiek Weekpraatje (opn.). „Völkischer Bcobachter'' spreekt de houding Zweden en Zwitserland. De „Völkischer Beobachtev" behandelt het vraag stuk der Zweedsche neutraliteit i,n den Euro- peeschen strijd tegen de Sovjet-Unie. In tegenstel ling tot den eersten oorlog tusschen Finland en de Sovjet-Unie, aldus het blad, he§ft men zich thans in Zweden officieel bezonnen op de „integrale neutraliteit,", met het motief dat het nauwe lijks gewicht in de schaal zou leggen indien Zweden actief aan den oorlog tegen de Sovjets ging deelnemen. liet Zweedsche v,olk en vooral de jeugd schaamt zich ér over dat het neutraal moet blijven, terwijl het kleine Finland weer naar de wapenen- grijpt. Bovendien beseft het Zweedsche volle dat het door zijn afzijdigheid de ou-de aan spraak op de leiding in Noord-Europa zal verlie zen. Hier, zoo vervolgt het blad, kan men overgaan tot een algemeene beschouwing der neutraliteit. Hier raakt men de draden, die bij voorbeeld ook naar Zwitserland leiden. De verdediging der neutra liteit tegen de aanvallen, waaraan zij in iederen oorlog tusschen groote mogendheden is blootgesteld, kan slechts bestaan uit de verdediging van waarden, welker behoud noodzakelijk lijkt. In Zwitserland heeft men dat zeer goed begrepen en verdedigt men daaromschijnwaarden/Men ziet in Zwitserland een soort ark van Noach voor de Europeesche be schaving en in de Rütli-weide een berg Ararat, waarop de ark met haar merkwaardige menagerie van'schijnwaarden zal vastraken, wanneer de wate ren van den Europeeschen zondvloed dalen. In Zweden is men niet zoo zeker van zichzelf, men is scepticher en heeft meer wereldervaring. De verdediging van schijnwaarden democratie, vrijhandel en hoe ze meer neeten geschiedt daar ook niet niet de robuste en vertoornde bekrompen heid der Zwitsers. Men heelt zeer wel oog voor het problematische der eigen positie en kan daar toch niet los van komen Geen Zweed voelt zich gelukkig in dezen toestand, aldus de „Völkischer Beobachter". Want men kan niet de vernietiging van het bolsje wisme toejuichen en tegelijkertijd sympathie blijven betuigen aan de Engelschen en Roosevelt die met de bolsjewisten een bondgenootschap hebben gesloten. Er begint, aldus besluit het blad, in Zweden een verandering te komen, doch die is nog gering en kan niet veel invloed oefenen op de houding van een regeering die in laveéren de eenige mogelijkheid ziet om Zweden door de stormachtige golven van den oorlog te sturen. Zweden zal zijn positie in het nieuwe Europa slechts kunnen veroveren door of fervaardigheid en inzicht, door overtuiging en daad. D.N.B.) Koeriersvliegtuig der Sovjets neergehaald. Documenten van het opper bevel vielen in Duitsche handen. Het D.N.B. meldt: Het koeriersvliegtuig van den opperbevelhebber van den Noordelijken sector der Sovjet-strijdkrachten, maarschalk Worosjilof, werd tot een noodlanding gedwongen toen het in de buurt van 'n door Duitsche troepen bezet vliegveld laag boven den grond vloog. In het vliegtuig bevonden zich talrijke belangrijke geheime stukken van het opperbevel der Sovjets. Van een oorlogscorrespondent verneemt het D.N.B. o.a. de volgende bijzonderheden: „Op het Sovjetvliegveld van Nowgorod begon tus schen de puinhoopen van vernietigde toestellen een motor te brommen. Xwan Afanasjew, de koerier van maarschalk Worosjilof, een betrouwbare roode functionaris, had achter een piloot plaats genomen. De kisten en de met zwarte lak verzegelde brieven lagen naast hem, trouw bewaakt. Zelfs de piloot verloor deze brieven niet uit het oog, want hun leven was niets meer waard, wanneer ook maar één brief met verbroken zegel in de wachtkamer van den chef van den generalen staf van het Sovjetleger te Moskou afgeleverd zou worde^}. De Sovjetver kenner had opdracht in Welekije Luki een tusschen- landing te maken, daar de jongste berichten van het indertijd dicht voor dit plaatsje loopende front op 't halen en naar Moskou over te brengen. De piloot kende de vliegvelden in de buurt en had in ver trouwen op zijn gedegen kennis van de plaatselijke omstandigheden de kaarten weggelegd, totdat hij eindelijk ongerust werd en de machine tot dp ge ringe hoogte liet dalen. Plotseling herkende hij het vliegveld van Idritza. Hij was honderd kilometer uit den koers gevlogen. Doch nauwelijks was hem een vloek over de lippen gekomen, of een mitrail leursalvo van Duitsche infanteristen die den vlak boven den grondT cirkelenden Sovjetvogel onder vuur hadden genomen, vernielde het toestel voor een deel verwondde den piloot zoo zwaar dat hij met de laatste krachtsinspanningen het getroffen toestel kon optrekken, voorda hij bewuseloos werd. Voorda Iwan Afanasjew begreep wat er gebeurd was, was er reeds een pistool op hem gericht, zoodat er geen tijd meer was om de koerierspost te vernie tigen. Tot laat in den avond van dezen dag zaten officieren van den Duitschen generalen staf over de papieren gebukt. Zij- bekeken het materiaal, schiftten het en jiamen onmiddellijk maatregelen. Duitsche koeriersvliegtuigen brachten weg -wat Iwan Afanasjew, de ongelukkige, niet gelukte. Een plezierige tijding was" het in het geheel niet, die onze Sovjetmaarschalk naar Moskou liet over brengen. Dit bleek uit een nauwkeurige opsomming van de totale verliezen, die zijn armeeën in een periode van veertien dagen hebben geleden. Het waren verliescijfers, die veel-hooger waren dan wij gedacht, hadden 'en die de gevechtskracht van de be treffende onderdeelen buitengewoon beïnvloed zoo niet verlamd hebben. Er is een ontzaglijk aantal vrachtauto's verloren gegaan, zoodat Worosjilof's klacht dat de ravitailleering niet meer functioneerde zeer goed begrijpelijk is. Tevens waren nauwkeurige cijfers, o.a. voor motorrijwielen, tractors en speciale wagens met de grondigheid van Duitsche ambtena ren aangegeven en ingeboekt. Wij zouden nog uren lang kunnen praten over hetgeen Iwan Afanasjew ons bezorgde. Wij zouden een bloemlezing kunnen geven uit de Sovjetbrieven aan de vrouwen van of ficieren te Moskou. Doch de tijd drijft on: vooruit en ook het koeri^rsvliegtuig var den maarschalk der Sovjet-Unie heeft ons jféer anderen dienst bewezen dan dat de opmarsch naar het Oosten met een onverbiddelijke consequentie tot aan het einde wordt voortgezet". Von Papen niet te Berlijn. Het A.N.P. meldt: Berlijn, 23 Augustus. Naar wij van welingelichte zijde vernemen, zijn Zaterdag in de Wilhelmstrasse de buitenlandsche berichten en geruchten over een zoogenaamd verblijf te Berlijn van den Duitschen arqbassadeur Von Papen op een desbetreffende vraag nadrukkelijk tegengesproken. DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA •Daitsch weermachtsbericht van Zaterdag Luchtmacht bestookt vlieg velden in Engeland. Ook de vlootbasis Alexandrië gebombardeerd. UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 23 Augustus. (D.N.B.) Het opper bevel van de weermacht maakt bekend: „Aan het Oostelijke front blijven de opera ties volgens de plannen verloopen. Aan de Zuidoostkust van Engeland brach ten- gevechtsvliegtuigen gisteren een koop vaardijschip van 1.000 b.r.t. tot zinken. In den afgeloopen nacht heeft het luchtwa- pen verscheidene vliegvelden op het Britsche eiland gebombardeerd. Mijnenvegers en pa trouillevaartuigen schoten in het Kanaal twee Britsche bommenwerpers omlaag. Bij;een aanval van Duitsche gevechtsvlieg tuigen op de Britsche vlootbasis Alexandrië, in den nacht van 21 op 22 A-ugustus werden bom- treffers geplaatst op havenwerken en bedrij ven van verbruiksartikelen. Er ontstonden groote branden. Britsche vliegtuigen hebben in den afgeloo pen nacht brisant- en brandbommen met ge ringe uitwerking laten vallen op verschillen de plaatsen in West- en Zuidwest Duitschland. Luchtdoclartillerie schoot een der aanvallende bommenwerpers omlaag." Italiaansch weermachtsbericht van Zaterdag Nog tien Engelsche vliegtuigen bij Tobroek neergeschoten. ROME, 23 Augustus. (Stefani) In zijn weer- machtbericht no. 445 maakt het Italiaansche opper bevel het volgende bekend: „Op de zegevierende actie van de luchtmacht tegen vijandelijke vlooteenheden en tegen doelen van de vesting -Tobroek, waaxwan melding gemaakt is in het weermachtsbericht van Vrijdag en waar aan formaties Italiaansche jachtvliegtuigen hebben deelgenomen, zijn nieuwe schitterende successen vap Duitsche jagers gevolgd, die in luchtgevechten nog tien andei-e Britsche vliegtuigen hebben neerge haald. Engelsche vliegtuigen ondernamen aanvallen de steden Tripolis en Derna zonder resultaat van be- teekenis. Te Bardia heeft ons luchtdoelgeschut twee vijandelijke bommenwerpers neergehaald. In Oost-Afrika levendige activiteit van de artil lerie en gevechtshandelingen die verliepen in het voordeel van onze troepen in de verschillende sec toren wan het front bij Gondar. De vijand werd overal afgeslagen en liet talrijke doo^n op he slagveld achter. Er werden- wapens en een gi*oote hoeveelheid munitie buitgemaakt". Italiaansch weermachtsbericht van Zondag Vliegveld op Malta gebombardeerd. Eisto llyti, de president van Finland, tijdens hospitaal. zijn bezoek aan een militair .(Foto Suomen-Holland) ROME, 24 Augustus (Stefani). Het <f46ste communiqué van het Italiaansche hoofdkwartier luidt: „Aan het front van Tobroek in Cyrenaïca leven dige bedrijvigheid van artillerie en luchtmacht der spilmogendheden. Duitsche afdeelingen vliegtuigen hebben met succes luchtafweerbattex-ijcn en schepen te Tobroek gebombardeerd. Onze jagers hebben een vijandelijk vliegtuig neei'geschoten. Britsche toe stellen hebben Benghazi gebombardeerd en eenige schade veroorzaakt. In Oost-Afrika nieuwe aanvallen van vijandelijke vliegtuigen op onze stellingen te Wolsjefit. Voort durend bedrijvigheid onzer afdeelingen, die verken ningen in de vijandelijke linies hebben verricht. In den afgelopen nacht heeft de Italiaansche luchtmacht het vliegveld Micabba op Malta ge bombardeerd en talrijke branden veroorzaakt. Relaas van S. S. P. K. man dr. D. Tappenbeck. Het A.N.P. ontving uit de Oekraïne een uitvoerig artikel van den S.S.P.K.-man Dr. D. Tappenbeck. In zijn inleiding schrijft hij: Eindelijk werd onze wensch dan toch vervuld en kregen wij het bevel om zoo snel mogelijk te vertrek ken cn onze kameraden aan het front op te zoeken. Wij. cèn Noord-Nederlander, een Vlaming en een Duitscher, namen dus afscheid van Berlijn en spoed den ons vol goeden moed naar het Oosten. In snel tempo bracht onze kleine Opel ons langs ric autobaan naar Brcslau en van daar ging het door de vrucht bare landouwen en de welverzorgde steden en dorpen van Silezië' naar de rookende fabrieksschoorsteenen en schachten van Opper-Silezië, het op een na het be langrijkste industriegebied van Europa. Even ten Oosten van het thans weer Duitsche Kat- towitz passeeren wij de grens tusschen het Rijk en het gouvernement-generaal. Het verschil aan weerskan ten is er een als tusschen dag en nacht. Hier, ten Oosten van Kattowitz begint Oost-Europa. Tevergeefs zoeken wij hier de zindelijke boerderijen en de alom in cultuur gebrachte velden van Silezië of de werk lust van het industriegebied met zijn moderne arbei derswoningen en vinden er slechts een onontwikkelde bevolking die van den landbouw leeft. Verder vertel# de schrijver dat die bevolking, waaronder veel Jodea zijn. in ellendige krotten woont." ..Onze tocht gaat verder langs den voet der Kar- palhen door het heuvellandschap van' Galicië. Zoo nu en dan wijzen boortorens er op dat de Poolsche olie velden hier in de buurt liggen. Hoe meer wij de oude Duitsch-Russische demarcatie-lijn naderen des te vriendelijker wordt de houding der bevolking. Zij be staat hier reeds voor het grootje gedeelte uit Oekraï- ners, die thans tal van rechten zooals eigen scholen hebben, die hun opder het Poolsche bewind stelsel matig werden geweigerd. Niet ver van de uit den wereldoorlog door bloedige gevechten bekende vesting Przemysl ontmoeten wij de eerste sporen van dezen oorlog. Het is een onaf zienbaar leger van Sovjet-Russische gevangenen, een bont mengsel van de meest verschillende volksstam men." Van deze gevangenen hoorde de schrijver verschil lende gruwelen die door de Sovjets begaan waren jegens Oekraïners en weerlooze gevangenen. „Terwijl deze droeve stoet meerendeels barre voets, naar het Westen trekt, rijden wij Przemysl binnen. De stad werd door de grensrivier de San in een Duitsch cn een Russisch gedeelte gescheiden. Vooral het laatste werd door artillerievuur zwaar be schadigd. Langzaam rijden wij over de brug, die de genie in een minimum van tijd gebouwd heeft en bevinden ons thans in het Sovjet-paradijs. De bevol king viert feest, feest omdat aan het bolsjewistische schrikbewind thans een einde gekomen is. Elk dorp heeft zijn met de Duitsche en de blauw-gele Oekraïn sche vlag versierde eerepoort, in het midden waarvan zich een Maria-beeltenis bevindt en spandoeken met Leve de Oekraïne" en „Heil Hitier". Op den Weg naar Lemberg komenwij echter voort durend langs de sporen van den feilen strijd, die hier eenige dagen geleden gewoed heeft. Ontelbare Rus sische tanks, waaronder sommige bepaald monster achtige afmetingen hebben, liggen vernield langs den weg in gezelschap van groote hoeveelheden ander oorlogsmateriaal. De hoofdstad Lemberg is slechts weinig beschadigd. De bevolking begint te herademen. Hier hebben de bolsjewisten voor hun vertrek in de Brigittki-gevangenis duizenden Oekraïners op de meest beestachtige wijze afgemaakt. Maar reeds begint het leven in de stad weer zijn normalen gang te gaan, de vriendschap tusschen de bevolking en de Duitsche en de hier talrijke Slowaaksche soldaten is spoedig gesloten en muziek corpsen zorgen voor de noodige stemming. Alvorens de stad verder in te gaan, brengen wij eerst een bezoek aan het hospitaal, waar, naar wij vernamen, ook eenige van onze jongens van de West- land, liggen. Het ziekenhuis ligt zonnig bovenop ëen heuvel, van waar men een overzicht over de geheele stad heeft. De gewonden hebben het er goed. Onze Japdgenooten zijn gelukkig niet ernstig gewond. Zij vertelden ons van de dagen van harden strijd én van den heldendood van den commandant van het regi ment Westland, standaardleider Weckerle. Htin eenige zorg was het om zoo snel mogelijk weer bij hun re giment terug te komen." Hierop ging de tocht naar het Russische deel van de Oekraïne. „Maar nu beginnen de werkelijke moeilijkheden pas. Achter Lemberg kan er van wegen volgens onze be grippen nauwelijks meer sprake zijn en met een gan getje van 20 K.M. sukkelen wij voort, en moeten* som» urenlang wachten, omdat de wegen door eindelooz» colonnes verstopt zijn. Ook hier getuigen overal Rus sische tanks, wapens en ander oorlogsmateriaal va» den feilen strijd die hier geleverd werd en het ge weldige materiaal, waarover het Sovjetleger beschikte Ten slotte bereiken wij Tarnopol, dat reeds vlak bij de oude Poolsch-Ruffstéche grens ligt. Ook hier'zijn, naar de schrijver mededeelt, vel# Oekraïners vermoord. ..Thans echter wordt de ord# er reeds voor een groot deel door gewapende Oekraï' ners bewaard, die door een blauw-gelen band om de* arm /gekenmerkt zijn. Intusschen rijden wij langs slechte, stoffige wegea steeds dieper het Sovjet-paradijs in. Versche spore* van strijd wijzen er op dat het front niet al te ver af kan zijn. Naast de Russische tanks, kanonnen e* vrachtwagens zijn de velden ook bezaaid met kada> vers. Naast Russische massagraven komen 4vij ook langs de graven van Duitsche soldaten, die met een» voudige houten kruisen, stalen helmen en bloeme» versierd zijn De Russische wegen hebben te veel van onzei) wagen geëischt. Gelukkig kunnen wij nog net a# „Werkstatt-Kompanie" van onze divisie bereiken. Hier wordt de motor grondig nagezien en wordt d# geleden schade hersteld. Zoodra onze Opel weer In orde is, wordt de rei# voortgezet. Wij naderen nu meer en meer het front, en het wordt steeds moeilijker om zich door de ein- delooze auto- en paardencolonnes een weg te ban,en, daar de regen de wegen in modderpoelen veranderd heeft. Door de eendrachtige samenwerking van de genie en den Arbeidsdienst met de bevolking wordt echter ook „generaal modder" overwonnen. Stelsel matig gaat de opmarsch verder. Tegen den avond komen wij door een Oekraïnsch dorp, waar bekende liederen weerklinken. Het zijn de jongens van den Arbeidsdienst, die de geheele be volking van het dorp om zich heen hebben verzameld. Er heerscht een gezellige stemming. Na den nacht in de tenten van den Arbeidsdienst te hebben doorgebracht vertrokken wij den volgenden morgen met den vasten wil om dezen dag ons doel. de divisie te bereiken. Ver kon het niet meer zijn, want overal wezen de wegwijzers reeds naar de hoofd stad der Oekraïne, Kiew. En inderdaad, na eenigo uren rijden door het Oekraïnische land waren wij er. Daar lag aan den rand van het bosch, zorgvuldig gemaskeerd, de staf van onze divisie. Eenige oogen- blikken later meldden zich drie S.S.-mannen bij den .Spiess". De opdracht was volgens het bevel uitge roerd." Rijksminister dr. Goebbels zal zich op uitnoodi- ging van den Italiaanschen minister van onderwijs Pavolini, einde Augustus ter gelegenheid van de internationale filmtentoonstelling, naar Venetië, be geven. Te Saloniki is in den nacht van Zaterdag op Zondag een gepote brand uitgebroken in de wijk Kalamai'ia als gevolg van onachtzaamheid van een vrouw. Talrijke gebouwen, zoo meldt het D.N.B. zijn daaraan ten offer gevallen en de schade is zeer groot. „New York Post" heeft uitgerekend dat rona ÏOP.OOÓ automobielarbeiders door de beperking der automobielproductie in de Ver. Staten broodeloos zullen worden. Kaki«almi (Kexliolm) volkomen door flo Sovjets verwoest. Voornaamste deel der stad uitgebrand. Het D.N.B. verneemt uit Helsinki: Van bevoegde Finsche zijde wordt medegedeeld aat de Sovjets de stad Kakisalmi (Kexholm) ge legen aan den Westelijken oever van het Ladoga meer die door de Finsche troepen op 21 Augustus werd ingenomen, bijna volkomen verwoest hebben. Het voornaamste deel van deze stad van 5.000 zielen is uitgebrand. Slechts aan den rand van de stad is een deel der houten huizen blijven staan. De cellulosefabriek van het Waldhof-concern kon den de bolsjewisten blijkbaar niet meer verwoesten, zoodat het grootste deel van dit bedrijf behouden is gebleven. Voorts bleef het grootste gebouw van het centrum der stad, het schoolhuis, staan. Kaki salmi is in Finland vooral bekend door zijn oer oude burcht. Het heeft in de Finsche geschiedenis een belangrijke plaats ingenomen, voordat de stad Viipuri (Viborg) tot centrum van Zuid-Kafelië werd. Behalve een groote cellulose-fabriek van het Waldhof-concern bevinden zich in de stad nog eenige andere groote fabrieken en houtzagerij en.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1941 | | pagina 5