Liquidatie van N.V.'s fiscaal
begunstigd.
Maandwisseling.
Pinantiekik!
Eigenaardigheden
Winstbelasting wordt binnenkort
verhoogd.
'sGRAVENHAGE 30 Augustus. Gepubliceerd is een
besluit van den secretaris-generaal van het. departement
Van financiën betreffende vrijstelling of vermindering van
belasting bij ontbinding van naamlooze vennootschappen
(liquidatiebesluit 1941).
ART. 1. (1) Op den voet van de volgende artikelen van
dit besluit wordt vrijstelling of vermindering van belas
ting verleend, indien een binnen het rijk gevestigde naam
looze vennootschap:
1). na 21 December 1940, doch voordat na het in wer
king treden van dit besluit twee maanden verstreken zijn.
Is of wordt ontbonden door een besluit van de algemeene
vergadering van aandeelhouders, en 2). naar den toestand
op een door haar gekozen tijdstip hierna aan te duiden
als overdrachtstijdstip welke tijdstip moet vallen na 31
December 1940, doch voor den dag, waarop sedert het in
werking treden van dit besluit twee maanden zullen zijn
Verstreken, een balans (overdrachtsbalans) zal hebben
opgemaakt, met inachtneming van de artikelen 10 en 11
,van het besluit op de inkomstenbelasting 1941 (no. 105/1941),
en 3). onder den last van overneming van al haar ver
plichtingen, voor zoover deze niet bij de vereffening zijn
Of worden nagekomen, haar gezamenlijke bezittingen en
belangen, welke na deze nakoming zijn overgebleven of,
zullen zijn overgebleven, heeft overgedragen of over
draagt aan een firma.
ART. 2. (1) Voor de heffing van de winstbelasting wordt
'de naamloooze vennootschap geacht onmiddellijk voor het
overdrachtstijdstip te zijn ontbonden en vereffend, be
houdens wat de betaling van de winstbelasting betreft.
Het bedrag van de liquidatie-uitkeering wordt hierbij ge
steld op het bedrag van het zuiver vermogen volgens de
overdrachtsbalans.
ART. 3. (1) Voor de heffing van de inkomstenbelasting,
'de dividendbelasting en de commissarissenbelasting wordt
de naamlooze vennootschap geacht onmiddellijk voor het.
overdrachtstijdstip te zijn ontbonden en vereffend, en
in elk opzicht te zijn opgevolgd door de firma. De liqui-
datie-uitkeeringen zijn van de inkomstenbelasting en van
de dividendbelasting vrijgesteld, (2) Voor het bepalen van
de winst van de firma worden het uit de naamlooze ven
nootschap overgegane zuiver vermogen en de afzonder
lijke activa en passiva in aanmerking genomen volgens de
overdrachtsbalans. Hierbij wordt de totale in het passief
opgenomen winstbelasting bij de berekening van het zuiver
vermogen in mindering gebracht. (3) Commissarissenbelas
ting, in strijd met lid 1 geheven, wordt aan den commis-
Earis teruggeven.
ART. 4. (1) Leveringen en diensten, door de naamlooze
vennootschap ter zake van haar vereffening verricht aan
of jegens de firma, zijn van de omzetbelasting vrijgesteld,
yoor zoover zij voor 1 Maart 1942 plaats vinden.
Dit besluit treedt heden in werking. Het wordt aange
haald als „liquldatiebeslult 1941".
's-GRAVENHAGE, 30 Augustus. Van bevoegde
Zijde ontvingen wij het volgende commentaar op het
liquidatiebesluit 1941:
De uitgevaardigde regeling komt onder meer tege
moet aan een wensch, in het bijzonder uit de kringen
van het bedrijfsleven en van de huizenmaatschappijen
herhaaldelijk geuit, om N.V.'s te kunnen ontbinden
zonder dat' zulks leidt tot al te ernstige gevolgen van
fiscalen aard.
Het geven van de gelegenheid tot zulk een ontbin
ding ligt trouwens in de lijn van een belastingpolitiek,
die het noodelooze gebruik van den rechtsvorm der
N.V.wll tegengaan en de persoonlijke verantwoorde
lijkheid van den ondernemer wil bevorderen waar dit
pas geeft.
Deze wensch is het gevolg van de omstandigheid,
'dat, indien vroeger bedrijven of beleggingen gestoken
werden in den rechtsvorm van een N.V., dit niet altijd
geschiedde omdat uitsluitend deze rechtsvorm in aan
merking kwam, maar veleer omdat men werkelijk een
keuze kon doen. Bij deze keuze werden uiteraard
voor- en nadeelen van den rechtsvorm der N.V. tegen
elkander afgewogen en bij dit afwegen legden ook
overwegingen van fiscalen aard gewicht in de schaal
ten gunste van den N.V.-vorm.
Dit gewicht werd reeds lichter door het Invoeren
van de winstbelasting: het verdween reeds in menig
geval toen de winstbelasting werd verhoogd tot 31V2
of 26j/2%. hetgeen geschiedde bij het invoeren van
'de rijksopcenten op de winstbelasting. Nu het divi-
dendbeperkingsbesluit is afgekondigd, terwijl een
verdere verhooging van de winstbelasting voor de
deur staat en het betrokken worden van rechtsper
sonen in de vermogensbelasting waarschijnlijk is, is
het gewicht, dat het fiscale element bij de keuze van
den rechtsvorm doet gelden,e doorgaans in de andere
schaal van de weegschaal 'terechtgekomen.
Voor beleggingsdoeleinden is de N.V. als rechtsvorm
nimmer meer voordeelig in fiscaal opzicht; voor on
dernemingen staat tenslotte de schaal nog slechts door
ten gunste van dien rechtsvorm, indien de aard van
die onderneming medebrengt, dat het aantal risico-
dragenden groot is. Zijn de risico-dragenden uitslui
tend (of vrijwel uitsluitend) rechtspersonen die aan
de winstbelasting onderworpen zijn, dan valt echter
ook thans nog niet in het algemeen te zeggen, welke
rechtsvorm de aangewezene is. De dividendbeperking
en wellicht de verwachte vermogensbelasting zijn dan
in den regel de eenige elementen van fiscalen aard,
'die tegen den naamloozen vennootschapsvorm pleiten.
Intusschen is de keuze van den rechtsvorm op het
©ogenblik meestal slechts aan de orde in dezen zin,
dat men zich afvraagt of men den gekozen rechts
vorm moet prijsgeven door de naamlooze vennoot
schap te ontbinden en haar werkzaamheden door de
aandeelhouders te doen voortzetten, hetzij als be-
'drijsuitoefening, hetzij als beheer van beleggingen.
Doch de fiscale gevolgen van zulk. een ontbinding
zouden, was het liquidatiebesluit niet tot stand ge
komen, doorgaans afschrikken van het nemen van
een beslissing van die strekking. Zeker, de vennoot
schap die ontbonden wordt zal voor het vervolg geen
vermogensbelasting hebben te betalen, zij zal geen
winstbelasting behoeven te voldoen over de winst,
welke zij nog behaald zou hebben bij niet-ontbinding,
zij zal over de liquidatie-ultkeeringen geen dividend-
beperkingsbelasting hebben te betalen, maar hier
staat tegenover, dat de bij de liquidatie aanwezige,
nog niet eerder belaste winstreserves van de vennoot
schap zullen worden getroffen door de winstbelasting,
welker hoogte over 1941 nog niet bekend is. En voorts
zou, volgens het besluit op de inkomstenbelasting, van
'de aandeelhouders inkomstenbelasting worden gehe
ven over het door hen ontvangen gedeelte van de li
quidatie-uitkeering dat niet is terugbetaling van ge
stort kapitaal. Bovendien kan de vereffening van de
vennootschap gepaard gaan met de overdracht van
onroerend goed door de vennootschap op haar aan
deelhouders, welke overdracht kan leiden tot heffing
van 3% registratierecht en eventueel tot heffing van
waardevermeerderingsbelasting. De overdracht van
'de roerende goederen zou leiden tot heffing van \'z%
omzetbelasting. Dit alles bij elkander zou in menig
geval van een liquidatie weerhouden.
Welke zijn de faciliteiten?
Het liquidatiebesluit geeft nu als voornaamste fa
ciliteit, dat de aandeelhouders over de liquidatie-uit-
keeringen geen inkomstenbelasting zullen behoeven
te betalen, evenmin zal ter zakq; van de overdracht
van goederen door de. N.V. op haar aandeelhouders
registratierecht of waardevermeerderingsbelasting
worden geheven over de baarde (of een deel van de
waarde) van de onroerende goederen, terwijl over de
waarde van de roerende goederen ook geen omzet
belasting zal worden geheven De liquidatie-uitkeering
wordt wel belast met winstbelasting, voor zoover zij
bestaat uit winsten welke nog niet door de winst
belasting getroffen was. hierbij zal echter het thans
bestaande tarief worden toegepast. De te ver
wachten verhooging van de winstbelasting heeft de
thans zich ontbindende N.V. dus niet te duchten, ook
niet over de winst van het jaar 1941.
Voorts zal de N.V. geheel en al buiten het bereik
van het besluit op de dividendbeperking 1941 en van
de commissarissen-belasting vallen. Wat de commis
sarissen-belasting betreft echter alleen van het hier
na te noemen overdrachtstijdstip af. Eventueel na dien
betaalde commissarissenbelasting zal aan de commis
sarissen worden teruggegeven.
De faciliteiten zijn van toepassing op alle N.V.'s doch
uitsluitend, voor zoover zij in 1941 in liquidatie zijn
getreden, hetzij vóór de afkondiging van het liqui
datiebesluit, hetzij binnen 2 maanden na de afkondi
ging daarvan.
Uiteraard moet de vereffening ook werkelijk en met
redelijken spoed geschieden. Door te lang te talmen
met de vereffening kan de N.V. de vrijstelling van
Hoofdredacteur: R. W. P. Peereboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur: C. J. van Tilburg.
Heemstede.
Ga, Augustus, ga in vrede,
Door geen sterveling betreurd,
Luid eenstemmig afgekeurd,
Ga, en neem je regen mede.
Dag na dag ben je gewogen,
Je bleek permanent te licht,
Hoezeer je ook je gewicht
Met veel vocht dacht te verhoogen.
Ga elf maanden lang studeeren,
Hoe je ons bekoren moet,
Leer je zonnelessen goed,
Daarna mag je 't weer pröbeeren.
Kom September, laat eens kijken,
Wat je nog voor ons kunt doen
In het zomersche seizoen
Dat nog drie weken mag reiken.
Toon een beetje medelijden,
Nattigheid is er genoeg,
Sinds Augustus zich misdroeg,
Laat ons treurend van je scheiden.
Kom, je hebt al vaak bewezen,
Dat je, als je wou, wel kon,
Geef ons warmte, geef ons zon,
En bij voorbaat dank bij deze.
P. GASUS.
registratierecht, waardevermeerderingsbelasting en
omzetbelasting verspelen. Maar voor de winst- en in
komstenbelasting wordt de vereffening geacht te heb
ben plaats gevonden op een fictief tijdstip, aangeduid
als het overdrachtstijdstip.
Dit tijdstip moet liggen tusschen 31 December 1940
cn het oogenblik waarop sedert de afkondiging van
het liquidatiebesluit 2 maanden zullen zijn verstre
ken. Binnen deze tijdgrenzen kan het overdrachts-
tijdstip door de N.V. vrij worden gekozen. Het kan
samenvallen met het tijdstip van het ontbindingsbe-
sluit, of ervóór of erné vallen.
Het bedoelde „overdrachtstijdstip" is van belang
voor de winstbelasting, de inkomstenbelasting, de di
videndbelasting en de commissarissenbelasting, en
bovendien voor de vraag, welke inspecteur het liqui
datiebesluit heeft toe te passen (art. 8).
Het liquidatiebesluit behandelt eerst uitsluitend het
geval, waarin het bedrijf van de vennootschap het be
drijf van de gezamenlijke aandeelhouders (firma)
wordt, en het daarmede gelijk te stellen geval, waarin
het bedrijf van de N.V. niet door de aandeelhouders
wordt voortgezet als afzonderlijk bedrijf, doch met
het reeds bestaande bedrijf van de gezamenlijke aan
deelhouders wordt versmolten. In al deze gevallen
worden alle bezittingen, belangen en verplichtingen
van de ontbonden N.V. geacht de firma te betreffen
van het overdrachtstijdstip af. Dit geschiedt o.a. op
voorwaarde, dat de firmanten in de firma gerechtigd
zijn in dezelfde verhouding, waarin zij tot het aan
deelenkapitaal van de N.V. gerechtigd waren. De
N.V. moet dan een fiscale balans opmaken op het
overdraehtstijdstip. Deze balans moet voldoen aan de
eischen van de art. 10 en 11 van het besluit op de in
komstenbelasting 1941. Hierbij kan ervan worden uit
gegaan, dat'het bedrijf door denzelfden ondernemer
wordt voortgezet. Ongerealiseerde winsten behoeven
op deze balans dan ook niet tot uitdrukking te wor
den gebracht, tenzij het betreft winsten op goederen
die in den loop der jaren aan een natuurlijke waar
devermeerdering onderhevig zijn, zooals jong vee en
wijn.
De fiscale slotbalans van de N.V. wordt beschouwd
als openingsbalans voor de firma, met dien verstande,
dat een bepaalde winstbelastingschuld die over de
winst van het tijdvak dat met her overdrachtstijdstip
eindigt niet als aftrekbare schuld geldt voor de
N.V., maar wel voor de firma. De winstbelasting ter
zake van de liquidatie wordt geheven op den grond
slag van de bedoelde fiscale balans. De jongste winst,
benevens de z.g. overgangsreserve, en de stille reser
ves welke bij het opstellen van de fiscale liquidatie
balans aan het licht treden, worden dus belast met
311/2 of 261/2%.
Mochten de noodige gelden niet beschikbaar zijn,
om de winstbelasting te betalen, dan zal een betalings
regeling met den ontvanger getroffen kunnen worden.
Op soortgelijke wijze verloopen de dingen, indien
zij, die op het overdrachtstijdstip aandeelhouders
waren (of zullen zijn) niet het bedrijf der N.V. voort
zetten omdat datgene wat voor de N.V. een bedrijf
was (b.v. exploitatie van een woonhuis of van een
effectenportefeuille) voor de aandeelhouders geen be
drijf is, maar gewoon vermogensbeheer. Hiermede
staat gelijk het geval, waarin de bezittingen der N.V.
worden verkocht aan derden en het geld onder de
aandeelhouders wordt verdeeld. In al deze gevallen
vorderen de artt. 10 en 11 van het besluit op de in
komstenbelasting 1941, in verband met de strekking
van het liquidatiebesluit, dat de fiscale eindbalans
van de N.V. aldus wordt opgemaakt, dat de bezittin
gen geschat worden op de verkoopwaarde, zoodat
eventueel „ongerealiseerde" winst dan wèl getroffen
wordt door den laatsten aanslag in de winstbelasting.
Het ligt in het voornemen dit punt nog uitdrukkelijk
vast te leggen in een uitvoeringsbeschikking. (A.N.P.)
Uitvaart Dr. J. F. M. Sterck.
HAARLEM Maandag.
Hedenmorgen heeft op het St. Adelbertuskerkhof
te Bloemendaal de teraardebestelling plaats gehad
van het stoffelijk overschot van dr. J. F. M. Sterck,
oud-inspecteur van het Lager Onderwijs en Vondel
kenner, die de vorige week in de Maria-Stichting
te Haarlem in den ouderdom van 82 jaar is over
leden. Te voren hadden in de St. Antoniuskerk aan
de Sparrenlaan te Bentveld de werkelijke plechtig
heden plaats. De H. Mis van requiem werd ge
celebreerd door den Zeereerw. Pastoor W. M. van
den Bosch, geassisteerd door dr. Dom J. Huiben en
Kapelaan C. J. A. Campfens.
De absoute op het kerkhof geschiedde door den
Zeereerw. Pater prof B. Molkenboer, Dominicaan.
Onder hen, die aan den overledene de laatste eer
kwamen bewijzen, werden o.a. opgemerkt: Jhr. D.
C. Röell, directeur van de gemeentemusea te Am
sterdam; de heer H. van Borssum Buisman, conser
vator van het Teylers Museum; Prof. Dr. A. A. Ver-
denius, voorzitter van het Vondelmuseum te Am
sterdam; de heer G. D. Gratama, directeur van het'
Frans Halsmuseum; Mevrouw Ellen Russe, letter
kundige; Dr. M. G. de Boer uit Heemstede, lid van
het Historisch Gezelschap, waarvan Dr. Sterck ook
lid was; de heer J. B. Schuil, mede namens het
hoofdbestuur van het Nederlandsch Tooneelver-
bond; de heer P. V. de Wit, directeur van de Stads-
Bibliotheek te Haarlem; de heer J. D. Rutgers van
der Loeff, oud-directeur van deze instelling; Dr.
Jos van der Velden, directeur van de R.-K. Lees
zaal te Haarlem; de heer E. W. A. van Nederhas-
selt, wethouder van Bloemendaal; Dr. W, van de
Wijnpersse, van het Stedelijk Gymnasium te Haar
lem.
De heer J. van der Lande uit Deventer, een
schoonzoon van den overledene, dankte voor de be
toonde belangstelling.
Larensclie villa in vlammen
opgegaan.
Kostbare schilderijenverzameling gered.
LAREN, 1 September. Tijdens een kort doch hevig
onweer, dat Zaterdagmorgen te ongeveer half twaalf
boven de gemeente Laren (Gooi) woedde, sloeg de
bliksem in het dak van de villa Rozennlaantje 12,
bewoond door den heer ir. V. W. van Gogh.
De heer Van Gogh was zelf niet thuis. Een juf
frouw, de dienstbode en de buren, droegen uit voor
zorg, nadat de brandweer gewaarschuwd was, den
geheelen inboedel uit de handende villa.
De heer Van Gogh, die een neef is van wijlen den
grooten kunstschilder Vincent van Gogh, was in het
bezit van een kostbare collectie van nagelaten werk
van den meester. Deze collectie, alsook de inboedel,
heeft men in allerijl kunnen redden.
Inmiddels greep het vuur, ondanks de krachtige be
strijding van de Larensche brandweer, snel om zich
heen, zoodat de geheele kapitale villa een prooi der
vlammen werd. (A.N.P-^
„Nederland en de opbouw van het
nieuwe Europa".
Voordracht van gezant Werner Daitz.
AMSTERDAM, 30 Augustus. In de aula van het
koloniaal Instituut te Amsterdam heeft vandaag
de gezant Werner Daitz uit Berlijn, president van
den „Führerrat der Gesellschaft für Europaische
Wirtschaftplanung und Grossraurmvirtschaft" een
belangwekkende en interessante voordracht gehou
den over „Nederland en de opbouw van het nieuwe
Europa".
Er was voor deze voordracht zeer groote belang
stelling uit alle kringen. Van Duitsche zijde zag
men hooge vertegenwoordigers van de landmacht,
het luchtwapen en de marine, den beauftragte van
den rijkscommissaris voor de stad Amsterdam, se
nator dr. Boehmcker en functionarissen van de
N.S.D.A.P.
Verder behoorden tot de gasten de president van de
Nederlandsche Bank, mr. M. M. Rost van Ton
ningen, de secretaris-generaal van het departement
voor opvoeding, wetenschappen, cultuurbescherming,
prof. dr. J. van Dam, prof. mr. J. van Loon, voor
zitter van den hoogen raad en voorzitter van het
sociaal-economisch genootschap Nederland en
Europa, de commissaris voor de provincie Noord-Hol
land, mr. A. J. Backer, de regeeringscommlssaris van
Amsterdam, burgemeester E. J. Voüte, de wethou
ders dr. J. Smit, mr. F. P. Guépin en ir. C. J.
Neiszen, de hoofdcommissaris van politie, S. Tulp, do
waarnemend hoofdcommissaris C. Bakker en de
Nederlandsche Bank, de heer J. Robertson.
Senator dr. Böhmcker sprak een kort welkomst
woord, waarna gezant Daitz zijn voordracht aanving.
Gezant Daitz betoogde, dat de politieke en econo
mische nieuwe ordening der Europeesche volkerenge
meenschap en haar natuurlijke levensruimte van Gi
braltar tot den Oeral en van de Noordkaap tot aan de
Noord-Amerikaansche kust geen gebeurtenis is voor
Europa alleen. In de andere groote levensruimten
over de geheele wereld naderen gelijke gebeurte
nissen reeds haar voltooiing of worstelen nog in
het eerste begin.
De wereld is te verdeelen in zes groote levens
ruimten. Ieder van hen wordt gevormd door een vol
kerengemeenschap, die krachtens de wet der rassen
hun levens- en geboorteruimte niet kunnen verlaten
zonder hiervoor den prijs te moeten betalen van te
veraarden of te ontaarden. Hierin ligt een belang
rijk, ons rustig stellend element voor de nieuwe orde
ning der wereld.
Deze grondwet der rassen is de laatste vierhonderd
jaren geweld aangedaan, doordat de Europeanen
geloofden bij de ontdekking van de beide Amerika's
en Australië, de nieuwe werelddeelen tot een over-
zeesch Eui-opa te kunnen maken. Waar men echter
niet op gerekend heeft, is, dat in de laatste eeuw
de wet der ver-aarding in werking is getrdelen. Po
litiek gezien hebben eerst Noord-Amerika en daarna
Zuid-Amerika zich onafhankelijk gemaakt van
Europa en thans beleven wij ook de economische
zelfstandigheidsverklaring. De Noord- en Zuid-
Amerikaansche levensruimten zijn tot vollen wasdom
gekomen en hebben hun zelfbeschikkingsrecht op-
geëischt. Daardoor is het systeem van een kunstmati-
gen band tusschen Noord- en Zuid-Amerika en de
Europeesche levensruimfe, welke band door Enge
land ten eigen nutte gevlochten werd, vernield en
daarmede tevens de intellectualistische, tegen de le
venswetten indruischende theorie van democratie,
parlementarisme en vrijhandel.
De Nederlanders behoeven bij een nieuwe orde
ning van Europa niet te vreezen, dat zij slechter
af zullén zijn dan in den zoogenaamden bloeitijd
van het liberalisme. Integendeel. Juist de Europee
sche groot-ruimte-economie, die het economische
zelfbeschikkingsrecht van de Europeesche volkeren
gemeenschap vernieuwt en tot uitdrukking brengt
dat zelfde zelfbeschikkingsrecht, dat Noord-Ameri
ka, Zuid-Amerika, Oost-Azië en Indië vóór zich op-
eischen zal Nederland een nieuwen bloeitijd
brengen.
Dat bij een nieuwe uitbouw van de Nederlandsche
economie structuur verandering het noodzakelijke
gevolg moet zijn, is begrijpelijk. Want op een of an
dere manier kan men de 73 procent Nederlanders, die
over een zeer gering inkomen beschikken en van den
legendarischen rijkmakenden overzeeschen handel
weinig geprofiteerd hebben, niet helpen. Staatsse
cretaris Bakker, die kort geleden een opmerkelijke
voordracht gehouden heeft, wees reeds op deze
noodzakelijke structuurverandering in de Neder
landsche economie.
Ook voor de bedrijfseconomie en de industrie zul
len zekere structuurveranderingen noodzakelijk wor
den om de doorsnee-levensstandaard der arbeiders
te kunnen verhoogen.
De zeer belangrijke Duitsche opdrachten voor
Nederland zijn reeds de eerste kenteekenen van een
practische wederzïjdsche hulverleening der conti
nentale arbeidsgemeenschap en volkseconomie. Het
bevorderen van overzeeschen handel en verkeer kan
natuurlijk eerst na den vrede met succes geschie
den.
Hier zal de Europeesche groot-ruimte-economie
natuurlijk aan de medewerkende volkeren in de
eerste plaats opdrachten geven, zoodat ook deze sec
tor van de Nederlandsche economie een groote
ren bloeitijd tegemoet gaat. Dat het nu gebrui
kelijke Europeesche handelssysteem reeds goed
functioneert, wordt bewezen door het feit, dat de
Duitsche handel op dit oogenblik op hetzelfde peil
staat als in het jaar 1938, dus voor het uitbreken
van den oorlog.
Spr. besloot met er op te wijzen, dat de nieuwe
kameraadschappelijke samenwerking, die de volksche
souvereiniteit volkomen respecteert, natuurlijk een
économische en politieke structuur noodig heeft, die
tegenovergesteld is aan de Europeesche structuur
onder de Engelsche heerschappij in de laatste 25
jaren. Engeland heeft volgens het principe: „verdeel
en heersch" op een verzwakking van de Europee
sche politieke en economische samenwerking aan
gestuurd en daardoor de levenskracht, de onafhanke
lijkheid en de mogelijkheid tot produceeren verzwakt,
terwijl het Duitsche systeem: „Vereenigen en lei
den" op het tegenovergestelde principe berust.
Burgemeester Voüte bracht vervolgens dank aan
gezant Daitz voor zijn belangwekkende rede. Hij
wees erop, dat na den oorlog hier een overvloed
van werk te wachten is, waarvoor wij ons nu reeds
gereed moeten houden. Het stadsbestuur is bereid.
De overheid kan echter niet alleen het werk verrich
ten. De algemeene hulp is daarbij noodig.
(A.N.P.)
De Nederlandsche deelneming aan
de Leipziger Messe.
LEIPZIG, 1 September (A.N.P.) De beide extra-
treinen uit Amsterdam, en Den Haag met ongeveer
1200 bezoekers voor de Leipziger Herfst-Messe zijn
gisteravond met slechts geringe vertraging in Leipzig
aangekomen.
Dit feit mag men niet onderschatten,. want alleen
gisteren tusschen 16 en 21 uur zijn in Leipzig meer
dan 70 extra treinen aangekomen. Dank zij de uitste
kende voorbereiding en .regeling konden alle Messe-
bezoekers weibehouden en snel ondergebracht worden.
De Nederlandsche deelneming aan de Herfst-Messe
is uitstekend te noemen. Niet alleen dat de deelne
ming nog toegenomen is, maar ook de stroom van be
langstellenden is weer grooter geworden.
Het pleit voor den Nederlandschen ondernemings
geest dat men kosten noch moeite spaart door een
persoonlijk bezoek te trachten zijn handelsbetrekkin
gen op een nieuwe basis te brengen. Deze tendenz is
typeerend voor de geheele Herfst-Messe daar de lan
den. die zich tot dusver op de Europeesche markt
oriënteerden, respectievelijk oriënteeren wilden, niet
door afzonderlijke inzendingen vertegenwoordigd zijn,
maar door uitstekende collectieve inzendingen. In dit
verband kan worden opgemerkt, dat de Nederlandsche
Collectieve inzendingen (want zij zijn in Leipzig door
collectieve inzendingen vertegenwoordigd) zich uit
stekend kunnen meten met de tot dusver grootste in
zenders.
Natuurlijk kunnen heden nog geen bijzonderheden
van alle Nederlandsche inzendingen gegeven worden.
Onze Nederlandsche scheepsbouw wordt op waardige
wijze uitgebeeld, terwijl het buitenland vol bewonde
ring is voor onze electriciteitswerken. Op groote kaar
ten wordt aangetoond, dat op 5 plaatsen na, geheel
Nederland op het -electrische net is aangesloten. Ook
is de Hollandsche bollenhandel niet vergeten en op
het belang hiervan voor onzen uitvoer wordt speciaal
de aandacht gevestigd.
Op deze vierde oorlogsmesse zijn 6284 inzenders aan
wezig, hetgeen een record beteekent bij alle andere
vroeger gehouden Messen. Het aantal buitenlanders,
dat er thans vertegenwoordigd is, is sedert het voor-
ijaar met bijna 64 procent gestegen.
(De Haagsche Post heeft ontdek
dat het precies 50 jaar geleden
is, dat de strafschop in de voet
balspelregels werd opgenomen.)
Een jubileum is verscheden
En daar moet ik mijn pen voor leenen,
De penneltie is vijftig jaar.
Een flinke leeftijd weliswaar,
Maar hij 's tot heden jong gebleven
En blijft nog steeds sensatie geven
Van jaar tot jaar in het seizoen
Van 't vaardig spel van bal en schoen
Op 't veld verstomt opeens het leven
Er wordt geen andre kik gegeven
Dan enkel de pinantiekik,
Een bijna plechtig oogenblik.
Elk rilt niet meer alleen van koude
Maar ook van angst: zal hij 'm houden?
De doelman, voelt zich droef alleen
En denkt: waar vliegt die stuiter heen?
De schutter staat ook stil te trillen
En zou hem graag al tellen willen,
Hij weet te goed, als hij hem mist
Zal 't oordeel hard zijn en beslist.
De andre twintig Bal-ineezen
Staan machteloos in hoop en vreeze,
Zij tellen d'uitslag èn het doel.
Onscheidbaar naar sportief gevoel.
En het publiek staat star te staren,
Gevangen in een ban als 't ware,
Een zwaar geladen atmosfeer
Drukt op het veld van voetbal-eer.
Alleen de bal is niet ontdaan,
Die trekt er zich geen bal van aan,
Hij ligt daar onbewogen koel,
Hij is slechts middel tot het doel,
De eene schop of d' andre schop,
Daar windt hij zich niet over op
En geen gerucht of veel gerucht,
Zijn „leer" omvat alleen maar lucht....
Pinantie, hoogste troef in schoppen,
Waarvoor steeds alle voetbalpoppen
Een oogenblik aan 't dansen gaan,
Na het verstard in spanning staan;
Hij zal nog heel wat jaren leven
En altijd weer emotie geven,
Zoolang de bal rolt op 't terrein
En voetbalspelers menschen zijn.
P. GASUS.
Schaken
Internationaal Schaaktournooi te
München.
BERLIJN 30 Augustus (A. N. P.) De vertegenwoordi
gers van veertien landen zullen deelnemen aan het inter
nationale schaaktournooi, dat de Duitsche schaakbond
van 8—21 September a.s. te München georganiseerd heeft.
Voor Zweden zullen uitkomen Lundin en Stolz, voor
Denemarken Nielsen, voor Nederalnd portiever, voor
Zwitserland Leepin, voor. het protektoraat Opocensky,
voor Italië Campolongo, voor het generaal-gouvernement
Roos, voor Hongarije Rethy, voor Slovakije Rohacek. Het
staat nog niet vast wie de vertegenwoordigers zullen zijn
van Finland, Noorwegen en Kroatië. Bijzonder groot ia
de belangstelling natuurlijk voor de inschrijving van dr.
Aljechin voor Frankrijk, daar deze groote schaakmeester
gedurende de laatste twee jaren niet meer officieel aan
een wedstrijd heeft deelgenomen. Voor Duitschland zullen
uitkomen Bogoljubow, Kieninger, Kohier en Richter.
Dammen
De Commissie uit de Haarlemsche
Damvereenigingen.
De Haarlemsche Damclub heeft bedankt.
In verband met de wijze, waarop de op Woens
dagavond 20 'Augustus jl. te Haarlem gehouden
vergadering van de Commissie uit de Haaiiem-
sche damvereenigingen met de afgevaardigden der
Haarlemsche vereenigingen werd geleid, heeft het
bestuur der Haarlemsche Damclub met algemeene
stemmen besloten met ingang van 1 September a.s.
niet meer deel uit te maken van deze commissie.
De Haarlemsche Damclub zal dus met ingang van
bovengenoemden datum niet meer deelnemen aan
de werkzaamheden der Haarlemsche Commissie.
JAARLIJKSCHE ALGEMEENE VERGADERING
DISTRICTSBOND NOORD-HOLLAND.
De jaarlüjksche algemeene vergadering van den
Districtsbond Noord-Holland zal worden gehouden,
in Hotel „Kennemerhof" te IJmuiden op Zondag 7
September a.s., aanvang 10.30 uur v.m.
Behalve de gebruikelijke agenda-punten zal
o.m. de a.s. competitie 1941/1942 van den Neder
landschen Dambond besproken worden.
Internationale jeugdwedstrijden te
Breslau.
Successen voor Ali Stijl en Tony Byland.
BRESLAU, 31 Augustus. (A.N.P.) Ter gele
genheid van het bezoek van vele internationale
gasten aan de jeugdwedstrijden van de Hitler-
jeugd te Breslau vond een plechtige ontvangst
plaats van de buitenlandsche deelnemers in tegen
woordigheid van den rijksleider Baldur von Schi-
rach.
Zoowel bij de jongens als bij de meisjes heeft
Duitschland in de internationale wedstrijden, welke
hierna werden gehouden, zich het sterkste getoond.
Het verschil was bij de jongens gi-ooter dan bij de
meisjes. Nederland behaalde o.a. een fraaie over
winning op de 100 meter borstcrawl voor meisjes.
Onze landgenoote Alie Stijl bezette de eerste plaatè
in 1 min. 10.8 sec. 2 Schoenbrodt (Duitschland) in
1 min. 13.2 sec. 3 Schaeferkordt (Duitschland) in
1 min. 13.8 sec. 4 Santoi-o (Italië) 1 min. 14.9 sec.
5. Figari (Italië) 1 min. 15.6 sec. 6 v. d. Zeilinge
(Nederland) 1 min. 17,8 sec.
4 maal 100 meter wisselslag estafette: 1 Duitsch
land (Weber, Schmidt, Schaeferkordt) in 5 min.
37.4 sec., 2 Nederland in 5 min. 56.5 sec.. 3 Italië
in 6 min. 21.3 sec., 4 Kroatië in 6 min. 56.5 sec.
Op den tweeden en laatsten dag slaagde T.. ny
Bijland er in een fraaie overwinning te behalen
op de 200 met^i' schoolslag, terwijl Alie Stijl de
tweede plaats bezette op de 100 meter rugslag. De
voornaamste, resultaten van dezen dag luiden;
Afdeeling jongens: 4 maal 100 meter borstcrawl
estafette: 1 Duitschland (Ley, Lindner, Kien'ast en
Schroeder). 4 min. 11.2 sec. 2 Hongarije 4 min.
20.6 sec. 3 Kroatië 4 min. 24.1 sec. 4 Italië, 4 min.
31 sec. 5. Finland 4 min. 50.5 sec. 6 Spanje, 5 min.
2.5 sec en 7 Nederland 5 min. 2.9 sec. Eindstand
van het internationaal treffen:
1 Duitschland 72 pnt., 2 Hongarije 33 pnt., 3
Italië 24 pnt.. 4 Kroatië 17 pnt., 5 Finland 4 pnt.,
6 Spanje, 2 7.1 pnt., 8 Nederland 0 pnt.
Afdeeling meisjes: 200 meter schoolslag. 1 Tony
Bijland (Nederland), 3 min. 7.5 sec. 2 Schmidt
(Duitschland) 3 min. 7.6 sec. 3 Cobi Koster (Neder
land) 3 min. 11.8 sec. 4 Nitka (Duitschland) 3
min. 13.3 sec. 5 Patkolvic (Kroatië) 3 min. 32 sec.
6 Fiser (Kroatië) 3 min. 32.5 sec.
100 meter rugslag: 1 Lisel Weber (Duitschland)
1 min. 22.8 sec., 2 Alie Stijl (Nederland) 1 min.
ui Haarlem en omgeving
De toren der Groote Kerk
(Foto de Haas).
Dat de tegenwoordige toren van de Groote Kerk
al de derde is, zal niet iedereen weten. Het heeft
heel wat hoofdbrekens gekost, voordat de trots van
Haarlem goed en wel boven het stadsgewoel uitstak.
In den tijd, dat men met den torenbouw begon," waren
niet alle architecten zoo knap, dat ze direct een toren
konden ontwerpen, die, wal vorm en hoogte betreft, een
harmonisch geheel met de kerk vormde. Er zijn dan
ook wel groote kerken in ons land met een te kleinen
en kleine kerken met een te grooten toren.
Volgens sommigen stond er eind 15de eeuw al een
houten toren op de kerk, maar men vond, dat deze niet
in overeenstemming met het gebouw was; deze zou
dan ook afgebroken zijn. Maar het is waarschijnlijker,
dat men in 1502 zoover met den kerkbouw gevorderd
was, dat men aan een toren kon beginnen. In dat jaar
werd dan ook een aanvang gemaakt met den bouw van
een hardsteenen toren. Maar in 1504 kwamen er moei
lijkheden en wat al verrezen wgs. werd weer afgebro
ken. Men liet het er echter niet bij en 2 jaar later werd
opnieuw begonnen aan een steenen toi'en. Maar men
was half klaar, toen zich een ander euvel voordeed. Da
pilaren, waarop hij steunde, gingen afwijkingen ver-
toonen.
Men had echter niet veel zin, om nu weer aan het
breken te gaan, maar er zat toch niets anders op. In
1515 verdween daarom ook deze toren. Men kan nu nog
die scheeve pilaar zien in de kerk.
Ten derden male drie maal is immers scheepsrecht
werd in 1517 de bouw weer ter hand genomen. Maar
nu was men wijzer geworden en ditmaal werd het een
houten toren, met lood beslagen. Deze derde toren
,was voltooid in 1520, en heeft het tot op heden uitge
houden. Het heeft echter niet veel gescheeld. In 1801'
ontstond er n.l. brand in den toren'door blikseminslag.
Door moedig optreden van eenige burgers werd het
vuur echter gebluscht. Ze kregen daarvoor een me
daille en 50 gulden.
Nogmaals in 1938 werd een ramp voorkomen. Een lood
gietersknecht had n.l. willen pröbeeren, om brand te
stichten in de kerk, maar de brand heeft gelukkig niet
doorgezet en bovendien werd het vuur zeer spoedig
ontdekt.
Een bijzonderheid is nog, dat het kruis op den toren
in 1781 door een nieuw vervangen moest worden, want
het was door weer en wind te leelijk geworden.
22.8 sec. 3 Westhelle (Duitschland) 1 min. 24.6 sec.
4 Ferrari (Italië) 1 min. 30.7 sec.
Eindstand afdeeling meisjes: 1 Duitschland 65
ont.. 2 Nederland 36 pnt., 3 Italië 31 pnt., 4 Kroa
tië 10 pnt.
BRESLAU, 31 Augustus (A.N.P.) Op den
laatsten dag van het internationale treffen te Bres
lau werden nog interessante atletiekwedstrijden
gehouden, waaraan verschillende van onze land-
genooten deelnamen.
Op de 400 meter bezette Mullaert de zesde plaats.
Ook in dit nummer won Duitschland met Schaefer
in 49 sec. en volgden 2) Pascueci (Italië) 49.6.sec.,
3) Wien (Duitschland) 50.9 sec., 4) Berihalmy
(Hongarije), 50.2 sec., 5) Croci (Italië) 52 sec., 6)
Mullaert ''Nederland) 53.2 sec.
De eindstand luidt: 1 Duitschland 81 pnt., 2
Italië 48 pnt., 3 Finland 25 pnt., 4 Hongarije 23.5
pnt., 5 Slowakije 9 pnt., 6 Bulgarije 7.5 pnt., 7
Kroatië 5 pnt., 8 Nederland en Vlaanderen 1 pnt.
Bij de meisjes bezette mej. Louwerse op de 100
meter de zesde plaats in 14.5 sec., in de 80 meter
horden verwierf mej. de Boer de 5e plaats in 15.5
sec., bij het hoogspringen bezette mej. van Besse
de zesde plaats met éen sprong van 1.25 meter.
Bij het speerwerpen werd mej. Diepers vierde met
een worp van 34.36 meter.
De eindstand Juidt: 1 Duitschland 55 pnt., 2
Italië 45 pnt., 3 Nederland 14 pnt.
Tot besluit werd een grootsche bijeenkomst ge
houden in het Silezische stadion, welke door vijf
tigduizend toeschouwers werd bijgewoond.
Tot besluit van de wedstrijden marcheerden de
ploegen van de deelnemende landen het veld op
in de volgorde: Italië, Bulgarije, Denemarken,
Finland, Vlaanderen, Kroatië, Nederland, Noor
wegen, Roemenië,' Spanje, Slowakije, Hongarije en
Duitschland. Stabsführer Moeckel wenschte de
tegenover de tribune opgestelde overwinnaars ge
luk en wees er in zijn slottoespraak op, dat van da
uitgenoodigde landen slechts Zweden en Zwitser
land afwezig waren.
NED. VOETBALBOND.
OFFICIEELE MEDEDEELINGEN.
Afdeelingsbestuur. Vergadering van het afdeelings-*
bestuur op Maandag 8 September op het Bondsbureau. In
verband hiermede zal dien avond GEEN spreekuur wor
den gehouden.
Reserve-Scheidsrechters. De vereenigingen, die nog
geen opgave van reserve-scheidsrechters hebben ingezon
den, worden verzocht dit nog per omgaande te doen.
Uitreiking Diploma's. De uitreiking der diploma's
heeft plaats Vrijdag 5 September in Hotel de Leeuwerik*
ALLE vereenigingen worden uitgenoodigd hierbij tegen
woordig te zijn. Zie verder de toegezonden circulaire.
Bijeenkomst van H.H. Scheidsrechters. In herinnering
wordt gebracht de bijeenkpmst van H.H. Scheidsrechters
op Donderdag 4 September a.s., des avonds om 7.30 uur,
in Hotel ..De Leeuwerik", Kruisstraat 30—32, Haarlem.
Schriftelijke uitnoodigingen zijn verzonden.
Overschrijvingen aangevraagd. No. 1220 H. Schakelaar
van de Kennemers naar V. V. Y. No. 1221 J. J. Th. Jacob
van Damiaten naar V.V.H. No. 1222 C. A. Castor van Da-
miaten naar V.V.H. No. 1223 H. J. G. Fischer van Damiaten
naar V.V.H. No. 1224 D. Feenstra van Damiaten naar V.V.H.
No. 1225 A. G. Balk van D.O A. naar D.C.O. No. 1226 J.
Balk van D.O.A'. naar D.C.O. No. 1227 M. C. Busking van
DO.A. naar D.C.O. No. 1228 C. Erbrink van D.O.A. naar
DC.O. No. 1229 J. Erbrink van D.O.A. naar D.C.O. No. 1230
J. v. Kampen van D.O.A. naar D.C.O. No. 1231 J. Klan
derman van D.O.A. naar D.C.O. No. 1232 Th. P. Markman
van D.O.A. naar D.C.O. No. 1233 G. Mokkenstorm van D.
O.A. naar D.C.O. No. 1234 G. Schell-van D.O.A. naar D.
C.O. No. 1235 W. Schell van D.O.A. naar DC.O. No. 1236
L. A. Sleeman van D.O.A. naar D.C.O. No. 1237 P. Slijnen
van D.O.A. naar D.C.O
Verleend: Van H.B.C. naar Alliance: Nos. 1173 A. W. Bij
voet; 1176 W. de Haart; 1178 J. C. Jansen; 1179 L. A. Jansen;
1180 N. F. Jonkers; 1187 W. C. A. Moorman; 1188 L. S. Ot-
tolini; 1192 W M. Smit; 1193 A. B. Stroyckens; 1194 J. C.
A. Rhee; 1195 J. W. Vanderuit; 1196 J. F. A. Warmer; 1197
A. v. d. Weiden.
Van IVODWO naar WH: 1219 w. Boersborek.
